Hogeschool Zeeland, locatie Vlissingen

Transcriptie

1 Hogeschool Zeeland, locatie Vlissingen Toets Nieuwe Opleiding: Vitaliteitsmanagement en Toerisme; hbo-bachelor Varianten: voltijd Visitatiedatum: 20 februari 2009 Netherlands Ouality Agency (NQA) Utrecht, april 2009

2 2/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 29 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 32 Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 34 Deel C: Bijlagen 37 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 38 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 45 Bijlage 3: Bezoekprogramma 51 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 53 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 3/57

4 4/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 5/57

6 6/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Vitaliteitsmanagement en Toerisme van Hogeschool Zeeland heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van Toets Nieuwe Opleiding in hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in januari 2009, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 20 februari Het panel bestond uit: De heer prof. dr. P.M.J. De Groote (domeinpanellid en dagvoorzitter); Mevrouw dr. D.M.A. Sluijsmans (domeinpanellid); De heer A.T.M Bitter (domeinpanellid); De heer drs. ing. A.G.M. Horrevorts (NQA-auditor); Mevrouw L. Schutte (NQA junior auditor) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de tweepuntsschaal (onvoldoende, voldoende) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De hogeschool Zeeland (HZ) heeft ruim 3600 studenten, waarvan circa 500 buitenlandse studenten, en ruim 418 medewerkers waarvan er ongeveer 217 een docententaak hebben (januari 2009). De HZ is sinds september 2008 georganiseerd in academies. De bacheloropleidingen zijn op basis van verwantschap geclusterd in vijf academies, te weten: Zorg & Welzijn; Informatie, Communicatie & Logistiek; Pabo; Economie; Techniek & Omgeving. NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 7/57

8 De opleiding Vitaliteitsmanagement en Toerisme zal samen met de opleidingen Commerciële Economie, Bedrijfseconomie, International Business & Management Studies, Management Economie & Recht en International Business and Languages & Tourism deel uit gaan maken van de Academie voor Economie (AvE). De opleiding Vitaliteitsmanagement & Toerisme leidt op voor de titel Bachelor of Business Administration. Uit analyses van de hogeschool blijkt dat er een groeiende behoefte is aan hbo-opgeleiden die in staat zijn om op een professioneel niveau duurzame vitaliteits- en wellnessproducten en -diensten te ontwerpen, initiëren en vermarkten. De opleiding onderscheidt zich van andere opleidingen binnen het domein businessadministration door een sterke profilering op competenties op het gebied van vitaliteit-wellness en hospitality. Afgestudeerden ontwikkelen competenties op het gebied van ondernemerschap, leidinggeven, commercie, marketing en expertkennis op het gebied van vitaliteit-wellness en hospitality. Zij zullen hun leidinggevende en innovatieve competenties in kunnen zetten binnen bedrijven (gericht op vitale werknemers), de vrijetijdssector (gericht op ontspanning) en de sector toerisme. Te denken valt aan werkgelegenheid in wellness- en fitnesscentra, bij hotels, campings, vakantieparken (met wellnessfaciliteiten), bij zorginstellingen en zorgverzekeraars, touroperators, grote bedrijven en instellingen. Sinds 2001 werkt de HZ aan de ontwikkeling van competentiegestuurd onderwijs op basis van een sociaalconstructivistische visie op onderwijs. In 2004 kreeg het hogeschoolbrede onderwijsmodel als titel Koersbepalend Leren (KBL). 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft de auditor met de opleiding tezamen besproken welke facetten of welke thema s naar verwachting de meeste aandacht zullen krijgen tijdens het bezoek van het panel aan de opleiding (de agenderende audit). Daardoor konden de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze voorbereiden op dit bezoek. In diezelfde periode (januari 2009) bereidden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek d.d. 20 februari Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor 8/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

9 materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in maart 2009 een concept van het rapport (deel A en B) ontvangen voor een controle op feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in maart Het visitatierapport is uiteindelijk in maart 2009 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 9/57

10 Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Onderwerp/Facet Opleiding Vitaliteitsmanagement en Toerisme Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende 1.2 Niveau bachelor Voldoende 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Voldoende 2.6 Duur Voldoet Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Systematische aanpak Voldoende 5.2 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 6.1 Afstudeergarantie Voldoende 6.2 Investeringen Voldoende 6.3 Financiële voorzieningen Voldoende Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 11/57

12 Doelstellingen opleiding Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding positief. Programma Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding positief. Inzet van personeel Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding positief. Voorzieningen Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding positief. Interne kwaliteitszorg Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding positief. Condities voor continuïteit Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 13/57

14 14/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding Vitaliteitsmanagement & Toerisme is een economische opleiding en behoort tot het domein Business Administration (BA). De opleiding heeft de competenties gebaseerd op de domeincompetenties van de BA, volgens Domeincompetenties en Illustraties Business Administration, december 2005 van de HBO-raad. Deze competenties zijn: 1. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens. 2. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en -alternatieven en voorbereiden van besluitvorming. 3. Toepassen van human resource management in het licht van de strategie van de organisatie. 4. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- of organisatieprocessen. 5. Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken. 6. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces. 7. Sociale en communicatieve competentie (interpersoonlijk, organisatie): 8. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional). De opleiding heeft naast deze competenties nog twee opleidingsspecifieke competenties geformuleerd, te weten: 9. Het creëren, initiëren en vermarkten van duurzame vitaliteits- en wellnessproducten en -diensten. 10. Het bieden van hospitality, waarbij de beleving van de gast centraal staat. De opleidingsspecifieke competenties zijn ontwikkeld met het werkveld in twee expertmeetings. De Hogeschool Zeeland (HZ) heeft twee niet-domeinspecifieke categorieën van competenties voor de eindkwalificaties geformuleerd die de opleiding overstijgen. Dit betreffen HZ-specifieke competenties en beroepsvaardigheden. Hiermee wil de hogeschool zich onderscheiden van andere hogescholen. De HZ-specifieke competenties zijn onderverdeeld in de thema s duurzaamheid in de beroepspraktijk, oriëntatie op veiligheid en ethiek van de beroepspraktijk. NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 15/57

16 De hierbij behorende HZ-brede competenties zijn: - Duurzaamheid: De beginnende beroepsbeoefenaar beoordeelt globaal keuzes die in een organisatie gemaakt worden op duurzaamheidsaspecten binnen een multidisciplinair verband. - Veiligheid: De beginnende beroepsbeoefenaar speelt een actieve rol bij het sociaal en fysiek veilig werken binnen het eigen vakgebied op basis van multidisciplinaire afwegingen, waarbij hij rekening houdt met de maatschappelijke context. - Ethiek: De beginnende beroepsbeoefenaar reflecteert kritisch op, communiceert open over en is aanspreekbaar op eigen (ethisch) handelen en spreekt anderen aan op (ethisch) handelen vanuit een bewustzijn van eigen maatschappelijke, culturele, historische en religieuze achtergrond en de hieruit voortvloeiende waarden en normen. In Cursusaanbod Professional Core, 15 april 2005 heeft de HZ beroepsvaardigheden vastgelegd voor de gebieden Communicatieve vaardigheden, Moderne vreemde talen en Wiskunde, statistiek en onderzoek. De HZ is toegetreden als lid van de board van de European Spas Association (ESPA). De ESPA biedt de opleiding Vitaliteitsmanagement & Toerisme ondersteuning bij de ontwikkeling van de opleiding (netwerken, deskundigen). Het panel stelt vast dat de opleiding aansluit bij de eisen die door de vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan de opleiding. De competenties zijn in nauw overleg met het werkveld, de internationale organisatie op het gebied van wellness and vitality ESPA en de collega hogeschool NHTV ontwikkeld. Het panel merkt op dat de doelen van de opleiding ruimte bieden voor een breed palet van uitstroommogelijkheden. De opleiding heeft de positionering en de visie beschreven in het document Positionering van de opleiding en visie. Hierin is het onderscheidende karakter van de opleiding uitgewerkt. De opleiding ziet vitaliteit-wellness (in de zin van lichamelijk en geestelijk welbevinden) als een eigenstandig domein. Actoren op dit domein onderscheiden zich door hun professionaliteit op het terrein van vitaliteit-wellness (de rol van expert/branchedeskundige), in combinatie met hospitality. Hospitality reikt in de opleiding veel verder dan gastvrijheid, omdat het hier gaat om beleving en welbevinden door gasten/cliënten/werknemers. Werkzaamheden in dit kader zullen over het algemeen plaatsvinden binnen een leisurecontext, maar niet noodzakelijkerwijs. De omgeving kan ook een werksetting zijn, of plaatsvinden in het kader van toerisme. Door de toevoeging en toerisme in de naam van de opleiding geeft de opleiding aan dat afgestudeerden breed worden opgeleid en ook kennis ontwikkelen van de toeristische branche. Facet 1.2 Niveau bachelor Voldoende Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. 16/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

17 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert de Dublin Descriptoren voor het vaststellen van het hbo-niveau en gebruikt hiervoor hogeschoolbreed het document Royaal het hbo-niveau bereiken, Vreugdenhil 2006 waarin de Dublin Descriptoren in een toetsbaar niveau per leerjaar uitgewerkt zijn. Tevens wordt dit document gebruikt als leidraad voor het niveau over de vier studiejaren. Daarnaast zijn de uitgewerkte Dublin Descriptoren opgenomen in de dekkingsmatrix van de opleiding. Ook doelstellingen op het gebied van algemene beroepsvaardigheden die de Professional Core traint (bijvoorbeeld Communicatieve vaardigheden, Engels, Systematische Probleemaanpak), zijn gekoppeld aan de Dublin Descriptoren. In studiehandleidingen is voor alle cursussen vastgelegd aan welke deeltaken en niveaus (in termen van de Dublin Descriptoren) gewerkt wordt. Deze informatie wordt ook opgenomen bij de cursusbeschrijvingen op Infonet. De opleiding heeft in de Competentiebreakdown, 28 november 2008 de competenties nader uitgewerkt in beroepstaken en beroepsrollen. In een situatiebeschrijving is de context van de competenties geschetst. Per competentie zijn deeltaken, indicatoren voor kennis, vaardigheden en persoonskenmerken en criteria voor de uitvoering beschreven. Tevens zijn drie niveaus beschreven (in termen van de Dublin descriptoren) en gerelateerd aan de afzonderlijke competenties. Het panel stelt vast dat de Competentiebreakdown een goed uitgangspunt biedt voor het ontwikkelen van de programma-inhoud en het toetsen en beoordelen. Het document biedt houvast voor het ontwerpen van een programma op bachelorniveau. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Criteria De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een bachelor: - mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties - een hbo-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft in overleg met werkvelddeskundigen tijdens expertmeetings een beroepsprofiel opgesteld. Het panel heeft de verslagen van deze meetings ingezien en stelt vast dat er een serieuze wisselwerking heeft plaatsgevonden tussen werkveld en opleiding. De deskundigen komen deels uit de regio Zeeland, maar ook uit Midden- en Zuid-Nederland. In het Beroepsprofiel Bachelor Vitaliteitsmanagement & Toerisme welke te vinden is in het OER deel II, heeft de opleiding functies en taken beschreven waarin een beginnend Manager Vitaliteit & Toerisme terecht kan komen. NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 17/57

18 Sectoren waarbinnen zij kunnen werken zijn onder andere toeristisch-recreatieve bedrijven, gastvrijheids- en dienstverlenende organisaties en (zorg)instellingen, wellnessbedrijven, sportinstellingen en de (para)medische sector. In samenspraak met de werkvelddeskundigen heeft de opleiding vijf beroepsrollen gedefinieerd die mede richtinggevend zijn bij de beroepspraktijkvorming: - ondernemer - manager - expert/branchedeskundige - innovator - gastheer/hospitalitymanager De opleiding biedt, aldus het zelfevaluatierapport, studenten de mogelijkheid om zich te specialiseren in een bepaalde richting, bijvoorbeeld in de wellness-sector, breder binnen de leisure/toeristische sector of in de richting van de hotellerie of zorgsector. Uit het gesprek met vertegenwoordigers van het werkveld blijkt dat de markt voor het geestelijk en lichamelijk welbevinden groeiend is en dat er behoefte is aan personen die duurzame vitaliteits- en wellnessproducten en diensten kunnen ontwerpen, initiëren en vermarkten. Hiervoor zijn professionals nodig op hbo-niveau, die beschikken over expertkennis, en de juiste vaardigheden en beroepshouding hebben op het gebied van hospitality, waarbij de beleving van de gast centraal staat. Het panel onderschrijft dit. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De Hogeschool Zeeland geeft aan dat kennisontwikkeling onder andere plaatsvindt via (deels internationale) vakliteratuur. De vakliteratuur bestaat uit studieboeken en naslagwerken, aangevuld met readers en actuele artikelen. Het panel heeft de literatuur die de opleiding in het programma gebruikt, bekeken. Op het gebied van vitaliteit en wellness is de literatuur beperkt. Dit laatste is enigszins verklaarbaar vanwege het feit dat het in Nederland een nieuw terrein betreft. Naarmate deze sector zich meer ontwikkelt, zal er meer literatuur beschikbaar komen. De ontwikkelgroep van de opleiding volgt de actuele ontwikkelingen op het gebied van vitaliteit / wellness en hospitality en 18/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

19 toetst het niveau van de vakliteratuur. Er is veel Engelse en Duitstalige literatuur beschikbaar, waarvan een selectie wordt aangeschaft voor de mediatheek, zodat deze beschikbaar is voor studenten. Op Infonet kunnen de studenten de cursusbeschrijvingen vinden met daarin beschreven welk studiemateriaal aan bod komt. Tevens is hierbij de relatie met de beroepspraktijk vermeld. Ook in de mediatheek kunnen studenten branchegerelateerde boeken en periodieken vinden. Het panel heeft een literatuurlijst ingezien van materiaal dat de opleiding aangeschaft heeft/gaat aanschaffen. Alle voor het eerste jaar voorgeschreven literatuur is aanwezig in de mediatheek. Voor de start van de opleiding wordt aanvullende literatuur aangeschaft, met nadruk op vitaliteit / wellness en hospitality. Binnen de cursussen staat een beroepsprobleem en een projectopdracht in de vorm van een beroepsprobleem centraal. Een casus vormt het uitgangspunt voor de vormgeving van zowel het project als het ondersteunende onderwijs en/of de training. De ondersteunende cursussen en trainingen bieden de student handvatten om de beroepsproblemen op te lossen. Studenten werken in de eerste twee jaar op school aan oplossingen van problemen die zich in de praktijk voordoen en doen daarnaast ervaring op in de praktijk. In het derde en vierde jaar werken studenten in de praktijk aan deze problemen. Het leeraanbod bestaat uit casuïstiek met daarnaast theoretisch onderwijs (colleges, zelfstudie) en trainingen. Studenten komen in aanraking met de beroepspraktijk door middel van stages, gastcolleges, werkbezoeken en cursussen op praktijklocatie. Tevens worden er (buitenlandse) excursies georganiseerd. In elke cursus wordt minimaal één gastcollege opgenomen. Hierbij komen bijvoorbeeld duurzaamheid, toeristische innovatie en health tourism aan bod. In het Praktijkboek Vitaliteitsmanagement & Toerisme geeft de opleiding de stages weer. Voor het eerste jaar is dit onderdeel 120 uur verdeeld over bedrijven in een wellnesssetting, leisure/toeristische sector en hotelwezen en/of de horeca. In de stage zit een opbouw tot in het vierde jaar dat een volledig praktijkjaar is. Experts die ook een adviserende rol hebben gespeeld bij het opzetten van de opleiding, hebben zich bereid verklaard mee te blijven denken bij de ontwikkeling van studiemateriaal en bij de beoordeling van kwaliteit en niveau. Tijdens het gesprek met het werkveld werden hier voorbeelden van gegeven: leveren van studieopdrachten, stageplekken en gastdocenten. Ook het internationale netwerk van de ESPA wordt hierbij betrokken. Zo zijn er inmiddels contacten gelegd met Oostenrijk en Estland. De opleiding besteedt aandacht aan het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden. In het eerste jaar wordt gestart met de Professional Core-cursussen (PC-cursus) Systematische probleem aanpak en Inleiding presenteren en rapporteren. In het tweede en derde jaar door de PC-cursus Methodiek en Onderzoek. Praktijkgericht onderzoek komt in het derde en het vierde jaar aan de orde. Zo werken zij in het derde jaar onder begeleiding van een docent aan een reëel bedrijfsprobleem en tijdens de afstudeerfase in het vierde jaar aan een onderzoeksopdracht voor het bedrijf waar zij dat jaar stage lopen. In de afstudeerstage leren studenten toegepast onderzoek opzetten, uitwerken, evalueren en presenteren. NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 19/57

20 De PC-leerlijnen komen terug in de opdrachten die studenten uitvoeren. De kennis en vaardigheden die studenten opdoen in de PC-cursussen (talen, onderzoek, samenwerken) worden mede beoordeeld in de opdrachten die studenten moeten uitvoeren. Docenten die PC-cursussen geven zijn toegevoegd aan het ontwikkelteam van de opleiding. Ook de HZ thema s ethiek en duurzaamheid worden in de producten van studenten getoetst. De opleiding is internationaal georiënteerd. In de eerste twee jaar is er elk semester één cursus met een internationaal karakter. Een voorbeeld hiervan is de cursus Hospitality en Imagineering die studenten in het eerste jaar volgen. Hierin krijgen studenten de opdracht om een hospitalityconcept uit te werken voor nieuwe (internationale) gastgroepen, waarbij ze gebruik maken van de kennis en vaardigheden die ze in deze cursus hebben opgedaan. In het derde en vierde jaar is er de mogelijkheid om stageopdrachten in het buitenland uit te voeren. Een van de eisen die de opleiding aan docenten stelt is dat zij in het Engels les kunnen geven (full proficiency in English). Het panel stelt vast dat de opleiding in het ontwerp van de opleiding de internationale aspecten heeft verankerd via talenonderwijs, literatuur, internationale contacten en internationale studiereizen. De (beoogde) docenten hebben contact met het beroepenveld door stagebegeleiding en werkveldoriëntatie. Gesignaleerde ontwikkelingen worden via teamoverleg in het opleidingsprogramma verwerkt (zie ook facet 3.1). De opleiding zal cursussen en beroepsproducten voorleggen aan vakgenoten / experts uit de (internationale) beroepspraktijk. Voor het ontwikkelen van de beroepsspecifieke competenties, zet de opleiding vanaf het begin van de studie de praktijk in als onderdeel van het programma. In het Praktijkboek beschrijft de opleiding de opbouw en inhoud van het praktijkonderdeel. De kwaliteit van leerplekken wordt bewaakt door de stagecoördinator. Hij controleert op de stageplaats of de competenties op niveau kunnen worden uitgevoerd. Voor jaar 1 en jaar 2 wordt gekozen voor grote ondernemingen, waar de student brede ervaring kan opdoen. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria - Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. - De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het HZ-Onderwijskompas 2005 beschrijft de HZ hoe de inhouden van programmaonderdelen moeten worden afgeleid van de startcompetenties van een opleiding. Het onderwijskompas beschrijft een werkwijze die ertoe leidt dat een 20/57 NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor

21 studieprogramma qua niveau, domein en oriëntatie voldoet aan de competenties. Het resultaat van het toepassen van het Onderwijskompas is een competentiebreakdown. In het document Competentiebreakdown Bacheloropleiding Vitaliteitsmanagement & Toerisme, Hogeschool Zeeland, 3 december 2008 heeft de opleiding de competenties nader uitgewerkt in beroepstaken en beroepsrollen. In een situatiebeschrijving is de context van de competenties geschetst. Per competentie zijn deeltaken, indicatoren voor kennis, vaardigheden en persoonskenmerken, en criteria voor de uitvoering beschreven. Tevens zijn per competentie drie niveaus beschreven (in termen van de Dublin descriptoren) en gerelateerd aan de afzonderlijke competenties. In een competentiematrix heeft de opleiding inzichtelijk gemaakt waar en wanneer de competenties in het vierjarige programma aan bod komen. Het panel stelt vast dat er een goede dekking is tussen competenties en inhoud van het programma. De vak- en beroepsspecificaties van Vitaliteit & Wellness, die de kern van de opleiding vormen, zijn uitgewerkt in de Studiehandleiding Vitaliteit-Wellness en daarbinnen met name in de deelcursussen Spa- & Gezondheidsleer, die zijn geprogrammeerd in de eerste vier semesters. Hospitality en Imagineering staan centraal in vier cursussen, waarin projecten in de context van Vitaliteit-Wellness moeten worden uitgevoerd. In semester 1 is dit de cursus Hospitality & Imagineering, waarin studenten een nieuw gastvrijheidsconcept ontwikkelen en dit in de markt zetten. In semester 2 maken ze aan de hand van de invoering van een nieuwe behandelmethode kennis met veranderingen binnen een wellness-organisatie. In semester 3 is een crisis door legionella de aanleiding voor een project over crisismanagement in een fitnessbedrijf. In semester 4 ontwikkelen de studenten een concept om met behulp van nieuwe producten en diensten het seizoen te verlengen in een leisureonderneming. Daarbij spelen e-marketing en yield een sleutelrol. In de cursushandleiding van de verschillende programmaonderdelen heeft de opleiding een schema opgenomen waarin vermeld wordt aan welke competenties gewerkt wordt, aan welke deeltaken en op welk niveau. Voor elk programmaonderdeel zijn leerdoelen geformuleerd met bijbehorende beoordelingscriteria. De opleiding heeft in het onderwijsconcept gekozen voor projectonderwijs met projectopdrachten ontleend aan de beroepspraktijk met een opbouw in moeilijkheidsgraad en de mate van zelfsturing. In het eerste jaar krijgen studenten instructie en begeleiding bij de projecten. Vanaf het tweede jaar neemt de sturing vanuit de opleiding geleidelijk af tot in het vierde jaar de student zelfstandig een zelf geformuleerde onderzoeksopdracht uitvoert. Hiernaast biedt de opleiding ondersteunend onderwijs aan (zoals hoorcolleges, werkcolleges, zelfstudie) en ontwikkeling van praktijkvaardigheden door middel van stage, simulatie en excursies. Voor het realiseren van de competenties kent de opleiding vier typen cursussen. Majorcursussen voor de beroepsspecifieke competenties, Minorcursussen voor verdieping of verbreding, Professional Core-cursussen voor de generieke vaardigheden en keuze- of vrije (VCC) cursussen die studenten naar eigen keuze kunnen invullen. De competenties 7 en 8 (de inter- en intrapersoonlijke competenties) staan centraal in de stages en komen ook in de eerste twee studiejaren binnen studieloopbaanbegeleiding aan bod. NQA - visitatie Hogeschool Zeeland, TNO Vitaliteitsmanagement en Toerisme, hbo-bachelor 21/57