Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal

Transcriptie

1 Peuterdam Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Datum: april 2016 Adres: De Tol 251a, 2266 EE Leidschendam LRK nummer: KVK nummer:

2 Inhoudsopgave Uitgangspunten - Met alle respect Emotionele veiligheid - Allemaal anders Overdracht normen en waarden - Op weg naar een zelfstandig bestaan - De buitenwereld binnen halen - Geen angst voor ongebaande paden Mogelijkheden voor persoonlijke en sociale ontwikkeling - Kind met ander kinderen Sociale ontwikkeling Zomaar een dag Wat maakt onze peuterspeelzaal uniek? Groepssamenstelling (maximale omvang, groepen) Activiteiten Ondersteuning door andere volwassenen Achterwacht Vierogenprincipe Signaleren Meldcode (huiselijk geweld en kindermishandeling) Bijlagen: 2

3 Met alle respect Emotionele veiligheid Als volwassenen kinderen respect en vertrouwen kunnen geven, kunnen kinderen zelfrespect en zelfvertrouwen opbouwen. Kinderen gedijen in een klimaat waarin volwassenen hen respecteren en vertrouwen. En onvoorwaardelijk van hen houden. Wij spannen ons in om uw kind vanuit zijn of haar perspectief te zien. Dat wij oog hebben voor de eigen talenten en mogelijkheden van ieder afzonderlijk kind. Daarom zijn wij voorzichtig met interpretaties en oordelen en beginnen wij met kijken en luisteren. Wij laten kinderen merken dat we waardering hebben voor de eigenaardigheden van ieder kind. Zo stimuleren wij het zelfvertrouwen van kinderen. Met alle respect binnen onze peuterspeelzaal: We gaan met respect met elk kind om. We geven ze een gevoel van veiligheid door naar hun te luisteren en in te gaan op signalen die worden afgegeven. We benoemen emoties die we zien bij kinderen en proberen hier samen met de kinderen woorden aan te geven. Emoties mogen er zijn, ook verdriet of boosheid. In conflictsituaties laten we ook de emoties van de ander zien, zodat kinderen zien en ervaren wat hun gedrag met een ander doet. Wij respecteren een kind door te kijken naar het ontwikkelingsniveau en het ontwikkelingstempo van het kind. Met het uitvoeren van activiteiten en het voeren van gesprekjes sluiten we hierop aan. Wij geven bijvoorbeeld een kind alle ruimte om te wennen in zijn/haar eigen tempo. Tijdens een knutselactiviteit staat niet het eindresultaat voorop, maar vinden wij het belangrijk dat een kind plezier heeft in het creatief bezig zijn en voldoening haalt uit het experimenteren met materialen en kleuren. Toevoeging van een ouder: Als ouder zie je dit bijvoorbeeld terug in de plaatsen waar in een gezicht normaal de ogen zitten nu de mond zit geplakt en andersom. Dit is op dat specifieke moment de belevingswereld van je kind. Wat maakt dat je door de tijd heen de veranderingen kan zien die je kind doormaakt. 3

4 Allemaal anders Overdracht normen en waarden Het ene kind is het andere niet. Kinderen hebben op verschillende gebieden hun eigen tempo. We scheren kinderen niet over een kam, maar kijken naar de individuele ontwikkeling en de draagkracht van ieder kind. Het eigen unieke ontwikkelingstempo van ieder kind is maatgevend voor ons. Allemaal anders binnen onze peuterspeelzaal: Binnen het VVE programma bieden wij kinderen structuur door dagelijks terugkerende gezamenlijke activiteiten te doen. We hebben een gezamenlijk kringmoment, fruitmoment en ook opruimen doen we met elkaar. Kinderen herkennen deze momenten aan het liedje dat wordt afgespeeld/gezongen. De ochtend wordt ook afgesloten in de kring met een liedje. De gezamenlijke activiteiten bieden volop mogelijkheden voor het overdragen van normen en waarden. Zo leren de kinderen bijvoorbeeld stap voor stap te wachten op hun beurt of te luisteren naar elkaar als iemand iets vertelt in de kring. Er zijn kinderen vanuit diverse culturen op de Peuterdam, waardoor alle kinderen spelenderwijs in aanraking komen met andere culturen en gewoonten. Bij het thema ik en mijn familie kijken we naar plaatjes van diverse families die verschillen in grootte, in samenstelling en in huidskleur. Vervolgens praten we met de kinderen hierover en mogen ze een foto van hun eigen familie laten zien en vertellen wie op deze foto staan. Het is goed om regelmatig door de ogen van het kind te kijken, dan volgt vanzelf het besef dat we allemaal anders zijn en dat is oké. Toevoeging door een ouder: Wij als ouders vinden dit zeer belangrijk, de wereld is groot met veel verschillen. Om dit stap voor stap op peuterniveau bij te brengen aan ons zoontje ( buitenshuis) leert hem veel. 4

5 Op weg naar een zelfstandig bestaan Op eigen benen staan Om kinderen te laten opgroeien tot zelfstandige wezens, is het goed hen te stimuleren op hun eigen houtje dingen te ondernemen. Om situaties te creëren, waarin ze zonder tussenkomst van volwassenen met zelfgekozen zaken bezig kunnen zijn. Om hen uit te nodigen verantwoordelijkheid te nemen voor uitdagingen die ze zijn aangegaan. Op weg naar een zelfstandig bestaan binnen onze peuterspeelzaal: Afhankelijk van de leeftijd stimuleren we de zelfredzaamheid van de kinderen. Bijvoorbeeld door ze te leren hoe ze zelf hun jas kunnen aantrekken, te drinken uit een beker en zelfstandig naar het toilet te gaan. We zijn ons ook ervan bewust dat we dingen niet te snel overnemen van de kinderen, maar ze de ruimte geven om het zelf te laten doen. Een kind bouwt zelfvertrouwen op als het positief gestimuleerd wordt. We stimuleren kinderen ook om elkaar te helpen. Daarnaast bieden we verschillende activiteiten en materialen aan waaruit de kinderen zelfstandig een keuze kunnen maken. 5

6 De buitenwereld binnen halen Vaste grond onder de voeten Kinderen maken deel uit van hun omgeving en de gebeurtenissen in de wereld om hen heen. Wij laten kinderen ervaren hoe ze op een plezierige manier in de wereld (kunnen) staan. Voorwaarden is wel dat wij de buitenwereld voor hen binnenhalen. We geven hen een realistische kijk op mensen, dieren, natuur en culturen. De buitenwereld binnen halen binnen onze peuterspeelzaal: We werken met maandelijkse thema s en de onderwerpen van de thema s sluiten aan bij de dagelijkse omgeving van de kinderen. Ze bevatten activiteiten waarbij regelmatig gebruik wordt gemaakt van alledaagse gebruiksvoorwerpen. Wat is nu leuker als dat er bij het thema hoera een baby een moeder met een pasgeboren baby op bezoek komt? En wat is er spannender dan bij het thema eet smakelijk te proeven van en te ruiken aan verschillende etenswaren? Andere voorbeelden zijn: - Een lammetje op de peuterspeelzaal met dierendag. De kinderen mogen het lammetje aaien en een flesje melk geven. - Traditionele traktaties uit diverse culturen bij de geboorte van een baby. - In de poppenhoek/huishoek liggen verschillende materialen om mee te spelen, uit verschillende culturen. - In de herfst hangen in het lokaal op ooghoogte voor de kinderen grote foto s van diverse paddenstoelen en spinnenwebben, die ze kunnen pakken en waar we met elkaar over praten. 6

7 Geen angst voor ongebaande paden Mogelijkheden voor persoonlijke en sociale ontwikkeling Kinderen laten ontdekken en uitproberen. Kinderen hebben ruimte nodig hun eigen weg te gaan en wij hebben ruimte nodig om voor ieder kind een passende aanpak te kiezen. Binnen de grenzen van veiligheid moet er ruimte zijn voor het kind en voor ons, ruimte om fouten te maken, ruimte om een weg in te slaan die later weer wordt verlaten. Geen angst voor ongebaande paden binnen onze peuterspeelzaal: Wij bieden kinderen ondersteuning voor het aangaan van een nieuwe uitdaging, door ze op een positieve manier te stimuleren. Met activiteiten vinden wij het belangrijk dat kinderen iets durven doen en wordt het kind niet beoordeeld om het resultaat. Als kinderen iets spannend vinden doen we het samen. Wij bieden kinderen ruimte om te leren samen spelen met andere kinderen. Dat betekent dat we niet altijd gelijk ingrijpen als het samenspel stroef verloopt, maar wel op de achtergrond aanwezig zijn om te helpen om het samenspel in goede banen te leiden. Zo krijgen kinderen ruimte om conflicten zelf op te lossen. Toevoeging door een ouder: Aan onze peuter merken wij dat hij meer vertrouwen krijgt in zijn eigen kunnen. Maar ook dat hij meer vertrouwen heeft in de mensen om zich heen buiten zijn eigen gezin. 7

8 Kind met andere kinderen Sociale ontwikkeling Kinderen laten ontdekken en uitproberen. Ieder kind moet zich veilig kunnen voelen om een goede relatie te ontwikkelen met andere kinderen en volwassenen. In een stabiele omgeving kan een kind zich beter aanpassen aan zijn (sociale) omgeving, kan een kind zich hechten en positieve sociale ervaringen en vaardigheden op doen. Kind met andere kinderen binnen onze peuterspeelzaal: Ons motto op de Peuterdam is samenspelen is leuk, leerzaam en gezellig. Kinderen op de peuterspeelzaal hebben de leeftijd waarin ze van solospel langzaam overgaan naar samenspel. Dit gaat met vallen en opstaan en afhankelijk van de behoefte, doet ieder kind dit in zijn eigen tempo. Wij ondersteunen kinderen in het aangaan van contact met andere kinderen door middel van allerlei activiteiten, zoals kringspelletjes of samen een huis bouwen van blokken, maar bijvoorbeeld ook door samen op te ruimen. Wij bieden kinderen ruimte voor het uiten van gevoelens en we nemen deze altijd serieus. Door te observeren en te signaleren, creëren wij een omgeving waarin we kinderen die zich minder veilig voelen, kunnen ondersteunen en stimuleren in het opdoen van positieve sociale ervaringen. 8

9 Zomaar een dag Wat maakt onze peuterspeelzaal uniek? De kinderen komen s morgens binnen met hun ouders en worden altijd persoonlijk en enthousiast begroet. Zij mogen zelf een activiteit kiezen waar ze de ochtend mee willen starten. Bijvoorbeeld met mama of papa samen een puzzeltje maken aan tafel of een boekje lezen. De koffie en thee staat elke ochtend klaar voor de ouders. Nadat de papa s en mama s zijn uitgezwaaid gaan we in de grote kring samen met Puk. De verschillende overgangsmomenten op een ochtend worden aangegeven met een liedje, dit maakt het voor de kinderen heel herkenbaar en voorspelbaar. In de grote kring volgen we ook een vast ritueel, zo kijken we bijvoorbeeld welke dag het is en kijken we wat voor weer het buiten is. Ook bespreken we met de kinderen aan de hand van pictogrammen wat we die ochtend gaan doen. Na de kring gaan de kinderen spelen of wordt er een activiteit gedaan die aansluit bij het thema. In de groepsruimte hebben we een Pukhuis, waar de kinderen in kunnen spelen of aan tafel kunnen zitten om een activiteit te doen. Wij hebben een lieve, hulpvaardige vrijwilliger, meneer Schooneboom, die heeft deze afgeschermde ruimte speciaal voor ons gemaakt. Ook heeft hij een prachtig poppenhuis gemaakt, speciaal op peuterhoogte, waar de kinderen heel graag mee spelen. Halverwege de ochtend eten we gezamenlijk fruit en drinken we een bekertje limonade. Het fruit klaarmaken is voor de kinderen een gezellig moment. We bespreken de verschillende soorten fruit die worden klaar gemaakt en we zingen liedjes over de appel en de banaan. Als het weer het toelaat gaan we iedere ochtend met de kinderen buitenspelen. Daar spelen we in de zandbak, met de fietsen, in de trein of met de bal. Als het slecht weer is blijven we binnen en gaan we in de grote hal spelen met auto s en ander rijdend materiaal. Soms zetten we de muziek aan en gaan gezellig dansen. De ochtend wordt afgesloten in de grote kring door met elkaar een liedje te zingen. Dan is het tijd om de papa s, mama s, opa s of oma s binnen te laten. Er is voldoende gelegenheid voor een kort gesprekje over de ochtend met de ouder, waarin de pedagogisch medewerker in het kort vertelt wat het kind heeft gedaan en of er nog bijzonderheden zijn. Dan is het tijd om te zwaaien of een handje te geven en is de ochtend voorbij. Tot morgen! Toevoeging door een ouder: Wij als ouders verlaten het pand met een goed gevoel en een zoen bij het ophalen, hoe blij, moe en voldaan ons kind is. We weten dat hij het erg naar zijn zin heeft en bij thuiskomst krijgen wij de hele ochtend in geuren en kleuren na verteld. Wat volledig aansluit bij hetgeen de pedagogisch medewerkers bij het haalgesprek ook vertellen. 9

10 Groepssamenstelling maximale omvang, groepen Er zijn duidelijke regels voor het maximaal aantal kinderen dat een pedagogisch medewerker in een peuterspeelzaal tegelijkertijd onder haar hoede mag nemen. Kinderen en ouders moeten weten in welke vaste groep hun kind zit en welke pedagogisch medewerker bij welke groep hoort. Een peuterspeelzaal wordt doorgaans bezocht door kinderen van 2 tot 4 jaar. In de peuterspeelzalen wordt aan ouders en kinderen aangegeven bij welke groep het kind behoort en welke pedagogisch medewerker welke dag voor welke groep verantwoordelijk zijn (dit geldt voor het structurele rooster, behoudens ziekte, verlof en vakantie). De groep bestaat uit 8 tot maximaal 16 kinderen. Er zijn minimaal 2 vaste (=gekwalificeerde) beroepskrachten aanwezig. Bestaat een groep uit minder dan 8 kinderen, dan moet er minimaal 1 vaste (=gekwalificeerde) beroepskracht aanwezig zijn. In de peuterspeelzalen wordt aan elk kind minimaal één en maximaal drie vaste (=gekwalificeerde) beroepskrachten toegewezen. Als het kind de speelzaal bezoekt, zal het altijd minimaal door één van deze vaste beroepskrachten ontvangen worden (dit geldt voor het structurele rooster, behoudens ziekte, verlof en vakantie). De vaste beroepskrachten zijn tevens het aanspreekpunt voor de ouders. Groepssamenstelling binnen onze peuterspeelzaal: Er zijn maximaal 16 kinderen aanwezig van 2 tot 4 jaar. Er zijn kinderen die bij de doelgroep VVE behoren, maar ook kinderen die niet tot deze doelgroep horen. Er is op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag 1 groep peuterspeelzaal met 2 vaste pedagogisch medewerkers op een ochtend. In totaal zijn er 3 vaste pedagogisch medewerkers en zij zijn allen gekwalificeerd. Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Nancy Achterhof en Liesbeth Lemmens Nancy Achterhof en Liesbeth Lemmens Nancy Achterhof en Liesbeth Lemmens Nancy Achterhof en Priscilla van der Plas 10

11 Activiteiten Kinderen kunnen zich op de peuterspeelzaal spelenderwijs in hun eigen tempo ontwikkelen. Er zijn (VVE) programma s, thema s en/of materialen die aansluiten bij de ontwikkeling van peuters, Ook kunnen kinderen, indien beschreven, bij bepaalde (spel)activiteiten kinderen hun groep cq. groepsruimte verlaten. Activiteiten binnen onze peuterspeelzaal: Binnen de VVE thema s zijn er verschillende activiteiten die worden gedaan met de kinderen. We proberen diverse activiteiten aan te bieden, zoals knutselen, zingen, lezen, puzzelen, fantasiespel, constructiematerialen en muziek. Maar ook activiteiten die de motoriek stimuleren, zoals buitenspelen of een parcours lopen met verschillende hindernissen. Toevoeging door een ouder: Ik heb mijn zoontje (van 3 jaar) gevraagd wat hij zo leuk vind aan school zijn antwoord: spelen met de auto s, treinen en blokken. Dansen met de kindjes en zingen. 11

12 Ondersteuning door andere volwassenen Indien beroepskrachten, binnen de Vlietkinderen peuterspeelzalen, worden ondersteund door andere volwassenen dient te worden aangegeven hoe de kwaliteit en continuïteit gewaarborgd is. Ondersteuning door andere volwassenen binnen onze peuterspeelzaal Er worden met regelmaat stagiaires in de groep van de peuterspeelzaal geplaatst, deze stagiaire wordt dan begeleid door een pedagogisch medewerker. Meneer Schooneboom is een vrijwilliger met een geldige VOG die ondersteunende activiteiten samen met de pedagogisch medewerker doet met de kinderen, maar ook bezig is klusjes te doen op de locatie. 12

13 Achterwacht Indien er slechts één beroepskracht aanwezig is op het moment dat er kinderen aanwezig zijn in de peuterspeelzaal dan is een achterwachtregeling van toepassing. Deze regeling houdt in dat in geval van calamiteiten er een achterwacht beschikbaar dient te zijn die binnen 15 minuten in de peuterspeelzaal aanwezig kan zijn. Inzichtelijk moet zijn wie deze persoon is en waar deze te bereiken is. Tevens dient deze achterwacht tijdens de openingstijden van de peuterspeelzaal telefonisch bereikbaar te zijn. Achterwacht & Drie- uursregeling binnen onze peuterspeelzaal: Tijdens de schoolweken kan er altijd een beroep worden gedaan op de leerkrachten van de basisschool. De peuterspeelzaal grenst aan de school en is door middel van een deur in de gang direct bereikbaar. Deze deur is dan ook altijd van het slot. De clustermanager Frances Soonius is ook altijd bereikbaar en woont binnen 15 minuten van de peuterspeelzaal. Haar gegevens staan op de calamiteitenklapper op kantoor. Tevens is meneer Schooneboom woonachtig naast het gebouw en indien nodig altijd bereikbaar. 13

14 Vierogenprincipe Het vierogenprincipe betekent dat altijd iemand moet kunnen meekijken of meeluisteren, uitgaande van onderstaande vertrekpunten: De uitvoering van het vierogenprincipe moet pedagogisch verantwoord (en bedrijfseconomisch) haalbaar zijn; De wijze waarop invulling wordt gegeven is opgenomen in het pedagogisch beleidsplan; Ouders en oudercommissies worden jaarlijks geïnformeerd over de invulling van het vierogenprincipe op hun locatie (bijvoorbeeld via de website). Gezien de grote diversiteit binnen peuterspeelzaalwerk zal in veel gevallen maatwerk vereist zijn. Een aantal oplossingsrichtingen welke een goede aanzet zijn voor een verantwoorde uitvoering van het vierogenprincipe zijn onder andere: Een open, professioneel werkklimaat waarbij de drempel om elkaar op bepaalde gedragingen aan te spreken zo laag mogelijk is; Het structureel inzetten van vrijwilligers als extra paar ogen; Boventallige inzet, als extra paar ogen, van pedagogisch medewerkers in opleiding en incidentele vrijwilligers; Bouwkundige voorzieningen ter verbetering van transparantie binnen kindercentra; Mogelijke inzet van moderne audiovisuele middelen. Het vierogenprincipe binnen onze peuterspeelzaal: Er zijn altijd 2 pedagogisch medewerkers op de locatie aanwezig. De clustermanager is ook regelmatig op de locatie aanwezig. Meneer Schooneboom is 5 dagen aanwezig. We streven ernaar om elkaar aan te spreken waar nodig om elkaar te helpen en te ondersteunen, maar ook om elkaar aan te spreken op gedragingen die niet worden geaccepteerd en pedagogisch onverantwoord zijn. Toevoeging door een ouder: Als ouder merk je dat het vertrouwen in elkaar hierdoor groot is. 14

15 Signaleren Het pedagogisch beleidsplan van een peuterspeelzaal op niveau 2 beschrijft hoe de beroepskrachten bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen of andere problemen signaleren en de wijze waarop zij ouders doorverwijzen intern of naar instanties die gespecialiseerd zijn in de behandeling van dergelijke problemen. Tevens wordt in het pedagogisch beleidsplan aangegeven hoe beroepskrachten toegerust zijn voor deze taak en op welke wijze zij daarin ondersteund worden. Signaleren binnen onze peuterspeelzaal: Van elk kind worden er observatieformulieren ingevuld en besproken met ouders, maar ook pedagogisch medewerkers onderling hebben overleg. De pedagogisch medewerkers hebben op vaste momenten in het jaar met de clustermanager een kindoverleg. Hierin worden alle kinderen besproken. Tevens wordt dan ook gekeken welke actiepunten er naar voren komen en wie welk actiepunt gaat doen. Als er tussentijds signalen van een kind naar voren komen, dan wordt dit altijd met de clustermanager besproken. Indien nodig (en met toestemming van de ouder) wordt er dan contact opgenomen met het pedagogisch team van Vlietkinderen of wordt er contact opgenomen met andere instanties, zoals het consultatiebureau of het CJG. De signalen worden altijd met ouders besproken. Ook als zij een hulpvraag hebben, gaan wij kijken met wie of welke instantie contact kan worden opgenomen mocht het nodig zijn. Het kan ook zijn dat er samen met het team en de clustermanager een plan van aanpak kan worden gemaakt om bijvoorbeeld bepaalde ontwikkelingsgebieden van een kind (extra) te stimuleren. 15

16 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Opgroeien, opvoeden en ontwikkelen gaat met vallen en opstaan. Bij ieder kind. Door alert te reageren op gedrag van jonge kinderen, stimuleren we hen. We geven ruimte aan talenten en steun bij vragen. Moderne kinderopvang is niet alleen opvang. We zijn parttime opvoeders, werken samen met ouders en doen alles wat nodig is om de ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Medewerkers van Vlietkinderen dragen een eigen verantwoordelijkheid voor het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling en ook voor het ondernemen van actie. Pedagogisch werkers hebben hierin een duidelijke taak. Zij zien de kinderen regelmatig en kunnen opvallend en afwijkend gedrag signaleren. Wat is kindermishandeling. De definitie van kindermishandeling luidt: Elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel. De Meldcode binnen onze peuterspeelzaal: Is bij alle medewerkers bekend. Zij hebben een training gevolgd en zijn op de hoogte wat er van hun wordt verwacht en wat de meldcode inhoudt. De meldcode is dan ook voor elke pedagogisch medewerker inzichtelijk. 16