gezien het voorstel van college van burgemeester en wethouders d.d. 8 januari 2013;

Transcriptie

1 DE RAAD VAN DE GEMEENTE VALKENBURG AAN DE GEUL gezien het voorstel van college van burgemeester en wethouders d.d. 8 januari 2013; gezien het advies van de commissie Cultuur, Sociale zaken, Welzijn en Onderwijs (CSWO) d.d. 28 januari 2013; gelet op artikel 147, eerste lid van de Gemeentewet, artikel 8, eerste lid, onderdeel c en artikel 30 van de wet werk en bijstand; BESLUIT: vast te stellen: Verordening Toeslagen en Verlagingen WWB 2013 HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1a: Afbakening doelgroep verordening De bepalingen van deze verordening gelden alleen voor belanghebbenden van 21 jaar of ouder tot de pensioengerechtigde leeftijd. In geval van gehuwden gelden de bepalingen van deze verordening alleen indien beide echtgenoten 21 jaar of ouder doch jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd zijn. Artikel 1b: Begrippen 1. In deze verordening wordt verstaan onder: a. De wet: de Wet werk en bijstand. b. Verzorgingsbehoeftige: degene die, indien hij niet tezamen met een ander persoon de woning zou bewonen, zou zijn aangewezen op beroepsmatige hulp zoals verzorging in een verzorgingshuis of in een andere inrichting ter verpleging of verzorging. c. Verzorger: de inwonende persoon die de verzorgingsbehoeftige de noodzakelijke 24-uurs zorg biedt. d. Woonkosten (primaire): 1. Indien men huurt: de op de aanvangsdatum van het lopende huurtoeslag tijdvak per maand geldende huurprijs als bedoeld in artikel onderdeel d van de wet op de Huurtoeslag. 2. Indien een eigen woning wordt bewoond: de tot een bedrag per maand omgerekende som van de ten behoeve van de financiering van de woning verschuldigde hypotheekrente, de in verband met het in eigendom hebben van de woning te betalen kosten van groot onderhoud 1

2 (overeenkomstig de door Het Ministerie van VROM gehanteerde tabel: vaststelling exploitatiekosten woningbouwcorporaties ) en de te betalen zakelijke lasten, waarbij onder zakelijke lasten wordt verstaan: het eigenaarsaandeel van de onroerende zaakbelasting, de opstalverzekering en het eigenaarsaandeel van de waterschapslasten. 2. Alle overige begrippen die in deze verordening worden gebruikt en die niet nader worden omschreven hebben dezelfde betekenis als in de Wet werk en bijstand (hierna te noemen: WWB), de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de gemeentewet. HOOFDSTUK 2 CATEGORIEËN Artikel 2: Categorieën 1. Voor belanghebbenden aan wie bijstand kan worden verleend, geldt voor wat betreft de toepassing van deze verordening een categorieaanduiding. 2. De categorieën worden aangeduid als: a) alleenstaande; b) alleenstaande ouder; c) gehuwden. HOOFDSTUK 3 CRITERIA VOOR HET VERHOGEN VAN DE BIJSTANDSNORM Artikel 3: Toeslagen alleenstaande en alleenstaande ouders 1. De alleenstaande en de alleenstaande ouders, die hun woonkosten niet met een ander kunnen delen ontvangen een toeslag van 20% van het netto minimumloon. 2. De alleenstaande en de alleenstaande ouders, die hun woonkosten met een ander kunnen delen, ontvangen een toeslag van 5% van het netto minimumloon. 3. In afwijking van lid 2 geldt voor de alleenstaande en alleenstaande ouders die de woonkosten enkel met een of meer niet ten laste komende kinderen kunnen delen, een toeslag van 10% van het netto minimumloon. 4. Wanneer de woonkosten uitsluitend worden gedeeld met een verzorgingsbehoeftige geldt dat de verzorgingsbehoevende en/of degene die hem/haar verzorgt, een toeslag van 20% van het netto minimumloon ontvangt. Artikel 4: Afwijkende toeslag voor 21 en 22 jarige alleenstaanden 1. Op grond van artikel 29 lid 1 WWB wordt de toeslag als bedoeld in artikel 25 van de WWB voor een alleenstaande van 21 jaar afwijkend vastgesteld op nihil. 2. Op grond van artikel 29 lid 1 WWB wordt de toeslag als bedoeld in artikel 25 van de WWB voor een alleenstaande van 22 jaar afwijkend vastgesteld op 10% van het wettelijk minimumloon. Pagina 2 van 10

3 HOOFDSTUK 4 - CRITERIA VOOR HET VERLAGEN VAN DE BIJSTANDSNORM Artikel 5: Verlaging gehuwden De norm voor gehuwden wordt op een lager bedrag vastgesteld dan 100% van het netto minimumloon indien: 1. De woonkosten met een ander kunnen worden gedeeld. De verlaging bedraagt 15% van het netto minimumloon. 2. In afwijking van lid 1 bedraagt de verlaging 10% van het minimumloon indien de woonkosten uitsluitend worden gedeeld met een of meer inwonende niet ten laste komende kinderen. 3. Indien uitsluitend sprake is van inwoning van een verzorgingsbehoevende vindt geen verlaging plaats. Artikel 6: Verlaging op grond van de woonsituatie 1. De norm en/of toeslag wordt lager vastgesteld indien de gehuwden, alleenstaanden en alleenstaande ouders als gevolg van hun woonsituatie geen woonkosten verschuldigd zijn, waaronder begrepen het niet aanhouden van een woning. 2. De verlaging bedraagt 20% van het netto minimumloon. 3. De verlaging vindt bij voorrang plaats op de toeslag. Artikel 7: Verlaging schoolverlaters 1. De norm en/of toeslag bedoeld in artikel 21 en 25 van de wet wordt voor schoolverlaters gedurende zes maanden na beëindiging van het onderwijs of de beroepsopleiding verlaagd met 25% van het netto minimumloon. 2. Op grond van de bepalingen van artikel 30 lid 2 sub b WWB (anti-cumulatie bepaling) kan artikel 4 en artikel 6 lid 1 van deze verordening niet gelijktijdig worden toegepast. Artikel 6 lid 1 van deze verordening is hierbij preferent. HOOFDSTUK 5 SLOTBEPALINGEN Artikel 8: Onvoorziene omstandigheden en hardheidsclausule 1. In alle gevallen waarin deze verordening niet voorziet, beslist het college van burgemeester en wethouders. 2. Het college van burgemeester en wethouders kan in bijzondere gevallen afwijken van de bepalingen in deze verordening, als toepassing daarvan tot onbillijkheden van overwegende aard leidt. Artikel 9: Uitvoering De uitvoering van deze verordening berust bij het college van burgemeester en wethouders. Pagina 3 van 10

4 Artikel 10: Inwerkingtreding Deze verordening treedt in werking met ingang van 1 maart Artikel 11: Citeertitel Deze verordening kan worden aangehaald als: Verordening Toeslagen en Verlagingen WWB Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 18 februari De griffier, De voorzitter, A.M. Hoeberigs Drs. M.J.A. Eurlings Pagina 4 van 10

5 TOELICHTING BIJ DE VERORDENING Algemene toelichting De Wet werk en bijstand draagt op grond van artikel 8, eerste lid, onderdeel c gemeenteraden op bij verordening regels te stellen met betrekking tot het verhogen en verlagen van de norm als bedoeld in artikel 30 van de Wet werk en bijstand. In de MvT bij laatstgenoemd artikel staat dat het gemeentelij k beleid een categoriaal karakter moet dragen en wel in die zin dat uit de verordening moet blij ken voor welke categorieën er een verhoging of verlaging van de landelij ke normen plaatsvindt en op grond van welke criteria het bedrag van die verhoging of verlaging wordt vastgesteld. Kortom, de verordening moet een zodanig karakter hebben dat de belanghebbenden daaruit concreet kunnen aflezen welke verhoging of verlaging in hun situatie geldt. Raadsbesluit tijdelijke regels aanscherping Wet werk en bijstand en afschaffing huishoudinkomenstoets. Op 1 j anuari 2012 is de Wet tot wij ziging van de Wet werk en bij stand en samenvoeging van die wet met de Wet investeren in j ongeren (kortweg: Wet aanscherping WWB) in werking getreden. Vanwege de zeer korte implementatietij d is er destij ds voor gekozen een aant al bestaande verordeningen waaronder deze verordening op punten te wij zigen door het nemen van een apart Raadsbesluit tij delij ke regels aanscherping Wet werk en bij stand. Per 17 j uli 2012 is de wet Afschaffing huishoudinkomenstoets van kracht geworden. Daardoor is de toets op het huidhoudinkomen met terugwerkende kracht ingaande 1 januari 2012 afgeschaft. Het Raadbesluit t ij delij ke regels aanscherping Wet werk en bij st and is daarmee - alt hans voor wat bet reft de onderdelen die verband houden met de huishoudinkomenstoets eveneens met terugwerkende kracht buiten werking gesteld. De overige onderdelen (bij voorbeeld dat de toeslagenverordening ook geldt voor personen van 21 j aar of ouder doch j onger dan 27 j aar) zij n blij ven gelden. Deze verordening is nu in overeenstemming gebracht met voornoemde wet telij ke ontwikkelingen. Het (deels) nog van toepassing zij nde Raadbesluit tij delij ke regels aanscherping Wet werk en bij stand komt daarmee ingaande 1 maart 2013 te vervallen. Overigens is het Raadbesluit tij delij ke regels aanscherping Wet werk en bij stand wel integraal van toepassing (tot 1 maart 2013) op de groep bijstandsgerechtigden die vallen onder het overgangsrecht ex artikel 78 van de wet Afschaffing huishoudinkomenstoets. Per 1 maart 2013 geldt ook voor deze categorie deze verordening. Pagina 5 van 10

6 Artikelsgewijze toelichting HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1a: Afbakening doelgroep verordening Dit artikel bepaalt de doelgroep waarop deze verordening van toepassing is. De categorie bijstandsgerechtigden op wie deze verordening van toepassing is zijn personen van 21 j aar of ouder doch j onger dan de pensioengerechtigde leeftij d. Gehuwden vallen alleen onder de werking van de verordening als beide partners 21 j aar of ouder doch jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd zijn. Is een van beide partners jonger dan 21 dan wel ouder dan de pensioengerechtigde leeftij d dan vallen ze buiten de werking van deze verordening. Artikel 1b: Begrippen Lid 1 Omschrijft enige voor de uitvoering van deze verordening noodzakelijk begrippen, welke niet in de wet voorkomen. Lid 2 Er is voor gekozen de begrippen die al zij n omschreven in de WWB, Awb of de Gemeentewet niet afzonderlij k te definiëren in deze verordening. Dit voorkomt dat in geval van wij ziging van betreffende definities in de betreffende wetten ook de verordening moet worden gewijzigd. HOOFDSTUK 2 - CATEGORIEËN Artikel 2: categorieën. Artikel 30 van de WWB schrij ft voor dat de verordening vastst elt voor welke categorieën de bij standsnorm wordt verlaagd of verhoogd. De categorie-indeling is gebaseerd op de WWB. De begrippen worden omschreven in de artikelen 3 en 4 van de WWB. HOOFDSTUK 3 - CRITERIA VOOR HET VERHOGEN VAN DE BIJSTANDSNORM Artikel 3: Toeslagen alleenstaande en alleenstaande ouders Lid 1 Dit betreft de alleenstaanden de alleenstaande ouders met zij n ten laste komende kinderen in wiens woning geen ander zij n hoofdverblij f heeft en derhalve de woonkosten niet met een ander kunnen worden gedeeld. Voor de alleenwonende alleenstaande en de alleenwonende alleenstaande ouder geldt de wettelijke toeslag van 20%. Of deze echte alleenstaande (ouder) de woonkosten met niemand kan delen, moet in de eerste plaats door de belanghebbende zelf worden aanget oond en is verder afhankelij k van het door de gemeente te plegen onderzoek (verificatie van gegeven en bescheiden) Pagina 6 van 10

7 Bij de beoordeling of de betrokkene inderdaad hogere bestaanskosten c.q. woonkost en heeft, is in voorkomende gevallen niet bepalend of deze ook feitelij k deze kosten met een ander deelt, maar of het gegeven diens omstandigheden redelij k is ervan uit te gaan dat deze kosten kunnen worden gedeeld. Het begrip diens omstandigheden dient voor wat betreft de te beoordelen woonsituatie de navolgende precisering: Er doen zich woonsituaties voor die niet volledig als zelfstandig wonen gekwalificeerd kunnen worden vanwege het ontbreken van een element, bij voorbeeld het niet hebben van een eigen ingang. Gevolg: Betrokkene wordt in een dergelij ke incomplete woonsituatie geacht de woonkosten te kunnen delen. Dit werd niet billij k bevonden, zodat in de praktij k het escape artikel in voorkomende gevallen is toegepast. Om in deze situatie t e kunnen vatstellen dat betrokkene niet geacht wordt de woonkosten te kunnen delen dient de woonsituatie aan de volgende drie voorwaarden te voldoen: men woont zelfstandig ( in de zin van de Wet op de Huurtoeslag) indien de wezenlijke voorzieningen, zoals was- en kookgelegenheid, een toilet, niet met andere bewoners worden gedeeld en de woonruimte een eigen toegang heeft; de gemeentelijke heffingen door de bewoner zelf betaald worden en de woning een officieel huisnummer heeft. Het kunnen delen van de kosten is dus maatgevend en niet de vraag of ook feitelij k een bijdrage wordt geleverd. Lid 2 Dit artikellid betreft de situatie waarbij alleenstaanden en alleenstaande ouders met meerdere personen een woning bewonen en de woonkosten derhalve kunnen worden gedeeld. Onder delen van de woonkosten is tevens te verstaan het hebben van inkomsten uit onderverhuur en/of kostgangerschap. Tot deze categorie delers behoren: kostgevers en onderverhuurders, maar ook kostgangers en onderhuurders, alsmede kinderen ( waaronder inwonende kinderen die een eigen gezin vormen) en overige personen die in dezelfde woning hun hoofdverblijf hebben. Of onderhuurders en kostgangers een commerciële prijs betalen is niet bepalend. Bepalend is het antwoord op de vraag of deze categorie personen alleen c.q. zelfstandig wonen. Huisbezoeken zin in casu het meest aangewezen middel om de woonsituatie te kunnen beoordelen. Indien zou blij ken dat er niet zelfstandig wordt gewoond is er alle reden voor een nader onderzoek gericht, in eerste instantie, op het al dan niet voeren van een gezamenlijke huishouden c.q. vormen van een economische eenheid. Bij meer dan een kostganger of onderhuurder bedraag de toeslag 0%. Omdat een evident winstoogmerk aanwezig is, kan bij het houden van meer dan een kostganger of onderhuurder niet volstaan worden met een langere toeslag, maar dient in dat geval overeenkomstig artikel 33, vierde lid van de wet werk en bij st and gehandeld te worden. Lid 3 Reden voor een toeslag van 10% in plaats van 5% is gelegen in het feit dat ouders die met een of meer kinderen op hetzelfde adres wonen doorgaans minder schaalvoordelen genieten dan andere woning delers ( geen winstoogmerk aanwezig). Pagina 7 van 10

8 Inwonende kinderen met ene inkomen (excl. WSF) van minder dan 36% van het netto minimumloon worden beschouwd als ten laste komende kinderen ( lid 1 is in dat geval van toepassing, de toeslag bedraagt derhalve 20%). N.B.: Onbillij kheden welke ontstaan doordat men boven de grens van 365 zit kunnen, zo mogelijk, opgelost worden met toepassing van artikel 8 van de verordening. Op grond van de omst andigheden van het individuele geval ( o.a. duur bij verdienst en) dient te worden bepaald of de j ongere gekwalificeerd kan worden als ten laste komend of niet ten laste komend kind. Voor wat de duur van de inkomsten betreft worden alle verdiensten over een periode korter dan 3 maanden niet meegeteld voor de vaststelling van het zij n van een al dan niet ten laste komend kind. Indien de periode van inkomsten de duur van drie maanden overstijgt telt voor de eerder genoemde vaststelling het inkomen over de gehele periode mee bij de berekening. Onderbreking van de inkomsten periode doet niet terzake c.q. schuift de referteperiode niet op. Inkomsten van ten laste komende kinderen, worden ingevolge artikel 31 van de Wet werk en bij stand niet tot de middelen van belanghebbende gerekend. Zo ook voor niet ten laste komende kinderen met een inkomen dat uitsluitend bestaat uit een toelage voor het levensonderhoud op grond van de Wet op de studiefinanciering 2000 dan wel Wet Tegemoetkoming Studiekosten. Het kunnen delen van woonkosten betekent, in casu, dat het redelij k is te veronderstellen dat er doorgaans schaalvoordelen zij n. In de meeste gevallen zal een kind dat bij de ouder inwoont een bij drage voor inwoning betalen. Zo niet, dan is het toch alleszins redelijk ervan uit te gaan dat dit wel gebeurt. Lid 4 Gezien de landelij ke tendens om ouderen en gehandicapten zo veel mogelij k thuis te verzorgen, ligt het in de lij n om bij medebewoners, waarvan er een verzorgingsbehoeftig is, de toeslag voor zowel de verzorgende als voor de verzorgde op 20% te stellen. Indien in casu op voorhand wordt uitgegaan van schaalvoordelen en dus een lagere toeslag kan dat de opname van verzorgingsbehoeftigden door particulieren belemmeren. Dit speelt met name bij inwonende kinderen ( die de verzorgingst aak op zich hebben genomen) die in principe slechts recht zouden hebben op een toeslag van 10%. Verzorgingsbehoeftigheid wordt aangenomen als er sprake is van een zodanige handicap van de ouder of kind dat niet inwoning zou leiden tot opname in een erkende inrichting ter verzorging of verpleging. Bij twijfel kan de GGD om advies gevraagd worden. HOOFDSTUK 4 - CRITERIA VOOR HET VERLAGEN VAN DE BIJSTANDSNORM Artikel 4: Afwijkende toeslag voor 21 en 22 jarige alleenstaanden Op grond van artikel 29 lid 1 WWB kan het college de toeslag voor een alleenstaande van 21 of 22 j aar afwij kend vaststellen. Dat is geregeld in artikel 4 lid 1 en 2 van deze verordening. In het eerst e lid is de toeslag geregeld voor een alleenstaande van 21 j aar. In het tweede lid is de toeslag vastgesteld voor een alleenstaande van 22 jaar. Artikel 5: Verlaging gehuwden Het rekening houden met lage woonkosten en schaalvoordelen kan bij gehuwden slechts plaatsvinden door een verlaging van de norm, die 100% van het netto minimumloon Pagina 8 van 10

9 bedraagt. Deze verlaging is evenredig aan de verlaging die bij alleenstaanden en alleenstaande ouders op de maximale toeslag van 20% plaats heeft. Het gestelde onder artikel 3 is hier evenredig van toepassing. Artikel 6: Verlaging op grond van de woonsituatie Voor alle categorieën ( gehuwden, alleenstaanden, alleenstaande ouders) geldt een verlaging van de toeslag en/ of norm indien geen primaire woonlasten ( zoals omschreven in artikel 1b,tweede lid onder sub d) verschuldigd zijn. Het al dan niet verschuldigd zij n van woonkosten dien FEITELIJK vastgesteld te worden. N.B.: Adreslozen c.q. dak- en thuislozen, die in de regel geen kosten hebben voor het aanhouden van een woning dienen voor bij stand verwezen te worden naar een van de door het Rij k daarvoor aangewezen gemeenten ( voor de gemeente Valkenburg aan de Geul zijn dat: Maastricht, Heerlen of Sittard). Verlaging van de toeslag (-20%) vindt slechts plaats indien aan het bewonen van de woning woonkosten (primaire) zij n verbonden en deze niet voor rekening van belanghebbende komen (een derde betaalt de woonkosten, bij voorbeeld de onderhoudsplichtige). Indien blij kt dat slechts een deel van de bedoelde woonkost en feitelij k verschuldigd is dient weliswaar de verlaging niet te worden toegepast, maar dient wel een volledige verrekening ( artikel 33 van de Wet werk en bij stand) plaats te vinden van de niet verschuldigde woonkosten. Dus: basisnorm + toeslag- het vast te stellen bedrag op grond van artikel 33 van de Wet werk en bijstand. De verlaging (bij volledig ontbrekende primaire woonkost en) kan op basis van de gemiddelde landelijke huur worden gesteld op 20% van het netto minimumloon. De verlaging vindt bij voorrang plaats op de toeslag. Bij voorbeeld indien aan belanghebbende als volledig alleenwonende alleenstaande (ouder) een toeslag op grond van artikel 27 van de Wet werk en bijstand is verleend. Artikel 7: Verlaging schoolverlaters Op grond van artikel 28 WWB kan het college voor een belanghebbende die recent de deelname heeft beëindigd aan onderwijs of een beroepsopleiding, de norm of de toeslag gedurende zes maanden na het tij dst ip van die beëindiging lager vaststellen. Het moet dan wel gaan om onderwij s of een beroepsopleiding waarvoor aanspraak best ond op studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000 of op een tegemoetkoming in de onderwij sbij drage en de schoolkosten op grond van hoofdstuk 4 van de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten. In artikel 6 lid 1 van deze verordening is bepaald dat de verlaging voor schoolverlaters 25 procent van het wettelij k netto minimumloon bedraagt gedurende 6 maanden, gerekend vanaf het tij dstip van de beëindiging van de aanspraak op de studiefinanciering of tegemoetkoming in de onderwij sbij drage en de schoolkosten. Op grond van de bepalingen van artikel 30 lid 2 onderdeel b WWB waarin is bepaald dat j egens een belanghebbende niet tegelij kertij d een schoolverlatersverlaging en een verlaging voor een alleenstaande van 21 of 22 j aar mag worden toegepast is binnen lid 2 geregeld dat de schoolverlaterskorting preferent is op de bepalingen van artikel 4 van de verordening. Dit wil zeggen dat gedurende de toepassing van de schoolverlaterskorting geen uitvoering wordt gegeven aan de verlaging vanwege leeftijd. Pagina 9 van 10

10 Bij toepassing van de verlaging voor schoolverlaters is het volgende van belang. Om de verlaging te kunnen toepassen moet voldaan zij n aan de voorwaarde dat voor het onderwij s of de beroepsopleiding recht bestond op studiefinanciering op grond van de Wet op de studiefinanciering 2000 (WSF 2000) of op een tegemoetkoming in de studiekosten op grond van hoofdstuk 4 van de Wet tegemoetkoming onderwij sbij drage en schoolkosten (WTOS). Van belang is dat de belanghebbende daadwerkelij k recht heeft op studiefinanciering en niet dat het volgen van de soort opleiding daar in theorie recht op geeft. Dit volgt uit de bedoeling van de wetgever zoals die blij kt uit de toelichting op artikel 28 WWB. Daarnaast is van belang dat de belanghebbende zij n recht op studiefinanciering ontleent aan de WSF 2000 of de WTOS. Een extraneus valt niet onder de WSF Daarvoor is inschrij ving als student vereist. Een voormalig extraneus is dus geen schoolverlater in de zin artikel 28 WWB. Indien het inkomen van belanghebbende voorafgaande aan de bij stand hoger is dan de bij standsnorm omdat belanghebbende naast zij n studiefinanciering inkomsten uit bij voorbeeld arbeid of stagevergoeding ontving (en de belanghebbende er bij bijstandsverlening dus op achteruit gaat in plaats van - zoals bij een overgang van alléén WSF 2000 naar bij stand - op vooruit), maakt dat niet dat de schoolverlat ersverlaging in zo'n geval niet kan worden toegepast. De invloed van inkomsten naast de studiefinanciering van de belanghebbende spelen in het kader van de schoolverlatersverlaging geen rol. HOOFDSTUK 5 SLOTBEPALINGEN Artikel 8: Onvoorziene omstandigheden en hardheidsclausule Dit artikel bepaalt dat het college van burgemeester en wethouders -onverminderd het bepaalde in artikel 18, eerste lid, WWB- de bij standsnorm kan verhogen of verlagen of de toeslag afwijkend kan vaststellen van de bepalingen in deze verordening, indien toepassing van deze verordening leidt tot onbillijkheden van overwegende aard. Artikel 9: Uitvoering Spreekt voor zich Artikel 10: Inwerkingtreding Spreekt voor zich. Artikel 11: Citeertitel Spreekt voor zich. Pagina 10 van 10