Huisvestingswet 2014/ Woningwet Nieuwe spelregels voor de sociale huursector

Transcriptie

1 Huisvestingswet 2014/ Woningwet 2015 Nieuwe spelregels voor de sociale huursector

2 Aanleiding nieuwe wetgeving: - Steeds meer maatschappelijke taken naar corporaties; - Steeds meer maatschappelijk geld naar verkeerde projecten; - Toename maatschappelijk debat rol en taken corporaties; - Herijking relatie tussen corporaties en overheid; - Vragen over controle op de legitimiteit, rechtmatigheid en integriteit van handelen van de sector; - EU verbod op staatssteun aan corporaties; - Tekortkomingen woningtoewijzing en -verdeling.

3 Huisvestingswet 2014: per 1 januari 2015 Woningwet 2015 : per 1 juli 2015

4 Huisvestingswet 2014: Vrijheid van vestiging en minimale overheidsbemoeienis bij verdeling van woonruimte (art. 2 van het 4 e protocol Europees Verdrag voor de rechten van de mens) ; Gemeente mag alleen sturen op verdeling en samenstelling van woonruimte ter bestrijding van onevenwichtige en onrechtvaardige gevolgen van schaarste aan goedkope woningen; Uitputtende regeling: gemeenten mogen geen aanvullende maatregelen nemen (beleidsregels, afspraken corporaties etc) die de wet doorkruisen; Instrumentarium dat de wet biedt is niet verplicht!

5 Instrumenten Huisvestingswet 1. Huisvestingsverordening: regels m.b.t. het in gebruik geven en nemen van goedkope woonruimte en/of wijziging van de woningvoorraad 2. Urgentieregeling: biedt de mogelijkheid woningzoekenden die met spoed (andere) woonruimte nodig hebben voorrang te verlenen.

6 1. Huisvestingsverordening Instrument voor toewijzing van schaarse woonruimte; Gemeenten moeten zelf de schaarse, goedkope woningen aanwijzen en vergunningplichtig maken; Verdeling van woonruimte niet langer in convenanten, afspraken met corporaties of via privaatrechtelijke afspraken.

7 Mogelijkheden huisvestingsverordening de aanwijzing van goedkope woonruimte waarvoor een huisvestingsvergunning moet worden verleend; de aanwijzing van categorieën woningzoekenden die voor het verkrijgen van een huisvestingsvergunning in aanmerking komen; de verlening van voorrang aan bepaalde categorieën woningzoekenden; sturing op de woonruimtevoorraad via instelling van een splitsings-, onttrekkings-, samenvoegings-, en omzettingsvergunning.

8 Onderbouwing huisvestingsverordening 1. Aantoonbare schaarste: Is er werkelijk substantieel meer vraag dan aanbod van betaalbare woningen? 2. Leidt dat tot onevenwichtige en onrechtvaardige gevolgen, namelijk verdringing? 3. Hoe kan de verordening bijdragen aan het opheffen van de onevenwichtige en rechtvaardige gevolgen? 4. Welke inspanningen doet de gemeente om in vier jaar de schaarste waarvoor de verordening is ingesteld, op te heffen? 5. Proportionaliteit: Is de verordening het meest geschikte instrument?

9 Voorbeeld toepassing verordening seniorenwoningen Stel in Haren worden seniorenwoningen gerealiseerd, in de buurt van een wijksteunpunt of zorginstelling. Met als doel ouderen langer zelfstandig in de eigen wijk te kunnen laten wonen in een meer passende woning (eventueel met zorg op termijn). Omdat de woningen zo aantrekkelijk zijn, bestaat de kans dat er veel reacties komen van ouderen van elders. En dus is er de vrees dat lokale ouderen worden verdrongen. Daarom kan in de verordening worden vastgelegd dat maximaal 50% van deze woningen met voorrang wordt aangeboden aan (oudere) woningzoekenden uit de regio, en daarbinnen de helft met voorrang wordt aangeboden aan (oudere) woningzoekenden uit de buurt.

10 2. Urgentieregeling Voorrang voor woningzoekenden die met spoed woning nodig hebben. Geen schaarste-eis. Onderdelen: 1. Urgentiecategorieën en -criteria 2. Aanwijzing vergunningplichtige woningen; 3. Procedurevoorschriften.

11 Urgentiecategoriën Gemeenteraad vrij in benoemen van urgentiecategoriën: Verplichte categorieën: 1. Woningzoekenden verblijvend in tijdelijke opvang i.v.m relationele problemen of geweld; 2. Mantelzorgverleners die dringend een woning zoeken; 3. Vergunninghouders (verblijfsgerechtigden). Optioneel: 1. Woningzoekenden na echtscheiding; 2. Woningzoekenden met een medische indicatie; 3. Huishoudens buiten hun schuld dakloos geworden; 4. Andere categorieën.

12 Tot zover de Huisvestingswet. Wat te doen? Intrekking verplichting inschrijving voor nieuwbouw koopwoningen (art. 4 Huisvestingswet); Besluit over huisvestingsverordening; Besluit over urgentieregeling.

13 Woningwet 2015 Maatschappelijk bestemd vermogen moet beschikbaar blijven voor het verhuren van woningen voor de laagste inkomenscategorieën.

14 Kernthema s 1. Concentratie van corporaties op kerntaken en financiering van activiteiten; 2. Versterking positie gemeenten; 3. Beter toezicht op corporaties (= toegelaten instellingen, TI s).

15 Kerntaken corporaties: DAEB! Diensten van Algemeen Economisch Belang Bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen (< 710) aan de doelgroep (< ); en het daaraan ondergeschikt verbonden maatschappelijk vastgoed ; Uitvoeren van beperkte leefbaarheidstaken op verzoek gemeente.

16 Beperkende voorwaarden voor corporaties: ten dienste van DAEB-werkzaamheden; bijdragen aan volkshuisvestingsbeleid; in een wijk met corporatiebezit; na markttoets door gemeente; geen primaire verantwoordelijkheid van een andere partij; extern gefinancierd; instemming toezichthouder; bedrijfseconomisch verantwoord; mag geen religieuze stroming faciliteren.

17 MAATSCHAPPELIJK VASTGOED DAEB opvangcentra (blijf-van-mijn-lijfhuizen, dag- en nachtopvang voor daken thuislozen en verslaafden); Hospices; Zorgsteunpunten en ruimten voor dagbesteding van gehandicapten of ouderen, incl. enige zorginfrastructuur, in een woonzorggebouw; Buurthuizen en gemeenschapscentra, dorps- of wijkbibliotheken; jongerencentra, mits zonder horecavoorziening; Veiligheidshuizen; ruimten voor op de buurt of wijk gericht maatschappelijk werk en activiteiten op het gebied van welzijnswerk door stichtingen of verenigingen.

18 MAATSCHAPPELIJK VASTGOED NIET-DAEB centra voor werk(gelegenheid) en/of bevordering van bedrijvigheid in de wijk; brede scholen met bijv. peuterzaal, kinderopvang, voor-, tussen- en naschoolse opvang, buurtsporthal, en complex (zogeheten multifunctionele accommodaties), vmbo-mbo-scholen, vwo-scholen, schoolgebouwen voor speciaal onderwijs; steunpunten voor schuldsanering en budgetbeheeradvies voor huishoudens in financiële problemen; multifunctionele centra voor maatschappelijke dienstverlening; ruimten voor kleinschalige culturele activiteiten en wijksportvoorzieningen; ruimten voor niet op de buurt of wijk gericht maatschappelijk werk en welzijnswerk door stichtingen of verenigingen.

19 Leefbaarheid: Leefbaarheidsuitgaven corporatie worden beperkt ( 100 per DAEB woning max.): o.a. woonmaatschappelijk werk, bestrijden overlast, schone en veilige woonomgeving: mits ten gunste van huurders!!

20 Sterkere rol gemeente Corporatie moet bijdragen aan gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid/woonvisie; Verplichte prestatieafspraken.mits woonvisie; Meer informatie over de corporatie naar de gemeente; Recht om informatie op te vragen en geschillen aan de minister voor te leggen; Jaarlijkse opgave werkzaamheden corporatie: - plannen voor liberalisatie en verkoop woningen; - nieuwbouwplannen en woningvoorraad; - huisvesting specifieke doelgroepen; - kwaliteit en duurzaamheid woningen; - investeringen leefbaarheid en maatschappelijk vastgoed.

21 Zienswijze gemeente bij: Verkoop sociale huurwoningen; Uitbreiding werkgebied corporatie; Fusie of splitsing van de corporatie; Beoordeling van commerciële (niet-daeb) activiteiten; Vaststelling regionale werkgebied corporatie; Reglement sloop woningen; Volkshuisvestingsverslag corporatie.

22 Beter governance en toezicht benoemingseisen bestuurders aanscherping intern financieel toezicht aanscherping financiering en leningen corporaties instelling Autoriteit Woningcorporaties.

23 Sterkere rol huurders stevige positie in de wet; volwaardige partij bij prestatieafspraken; instemmingsrecht bij fusies corporatie; voordracht van een derde van de raad van commissarissen; mogelijkheid huurdersraadpleging.

24

25 Woonvisie leidend Omvang en beschikbaarheid sociale voorraad Betaalbaarheid Investeringen in niet DAEB-activiteiten Liberalisatie en verkoop van sociale huurwoningen Huisvesting specifieke groepen Kwaliteit en duurzaamheid woningen Leefbaarheid en maatschappelijk vastgoed

26

27

28 Sociale huur Haren Toegelaten instellingen Aantal woningen (2015) Woonplan Woonborg Huismeesters Woonzorg Woonplaats 0 56 Totaal Particulier Orangerock (Jagershof) 56 0 MVGM Totaal 1344 (ca. 15%) 1477 (17,5%)

29 Bijdrage corporatie (s) aan realisatie woonvisie: nieuwbouw.? sloop? herstructureren..? betaalbaarheid en passendheid..? vrije huur, verkoopafspraken. DAEB - niet DAEB activiteiten? woningen verduurzamen? woningen levensloop bestendig maken..? investeren in leefbaarheid? huisvesting bijzondere doelgroepen.?

30 Waar komt de raad in beeld? Resultaten woningbehoefte - onderzoek en vervolgonderzoek sociale huur Woonvisie + woonagenda bod + = prestatieafspraken Besluit huisvestingsverordening Besluit urgentieregeling

31 Planning (onder voorbehoud): Mei 2015: uitkomsten woningbehoefte-onderzoek RGA Augustus: uitkomsten onderzoek vraag, aanbod en kwaliteit sociale huur (0-meting) September: Ronde Tafel Gesprek woningbouw Haren Juni/november: opstellen Woonvisie (= actualisatie Woonplan ) December: vaststellen woonvisie en besluitvorming huisvestingsverordening/ urgentieregeling 1 e Q 2016: vaststellen eventuele huisvestingsverordening/ urgentieregeling Februari 2016: opstellen woonagenda juli 2016: bod van de corporatie (s) December 2016: prestatie-afspraken

32 Visitatiecommissie : CiP rapporten: