Ondernemingsplan Atelier3D - Duurzaam Denken Doen

Transcriptie

1 Ondernemingsplan Atelier3D - Duurzaam Denken Doen Zutphen, 6 december 2014 versie 1.1 Atelier3D Harenbergweg KZ Zutphen Bladzijde 1 van 18

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Waarom doen we dit 3 3. Wie of wat is Atelier3D 4 4. Belangrijke uitgangspunten 5 5. Organisatie 5 6. Omgeving 7 7. Wat doen we Maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid Financiën 17 Bladzijde 2 van 18

3 1. Inleiding Atelier3D is ruim een jaar verder dan het start moment zomer Een jaar waarin veel is gebeurd: uitwerking van de gunning, start van de coöperatie, uitvoeren eerste projecten, brand in het hoofdgebouw, aantreden eerste gekozen bestuur en vele vele gesprekken, adviezen en ervaringen. Al deze zaken leiden tot een herijking van het oorspronkelijke bedrijfsplan 1. Dat plan ligt nadrukkelijk nog steeds ten grondslag aan coöperatie Atelier3D. Dit plan bouwt daar op voort, integreert de eerder genoemde ervaringen, verdiept en stelt waar nodig bij. Dit document beschrijft de ontwikkeling van Atelier3D. Het begint met hoofdstukken over waarom Atelier3D is opgericht, wie we zijn en wat we belangrijk vinden. Daarna beschrijft het de organisatie, omgeving en markt. Vervolgens komen de activiteiten en de wijze waarop we die uitvoeren aan bod. Het afsluitende hoofdstuk gaat over de financiën. Dit document is besproken in het bestuur van de coöperatie en wordt aan de Ledenraad aangeboden ter bespreking en vaststelling in december Waarom doen we dit De gemeente Zutphen besloot in 2012 haar taken op het gebied van Natuur en Milieu educatie te beëindigen en gebouw en terrein van de voormalige Kaardebol af te stoten. Zij riep de samenleving op de exploitatie over te nemen recht doende aan de eerdere bestemming. Daar zijn de initiatiefnemers met Atelier3D gestart vanuit de overtuiging dat transitie naar een duurzame samenleving noodzakelijk is. Nu is duurzaamheid een begrip dat vele gezichten kent. Om daarin eenduidig te zijn is gekozen voor de definitie zoals die is genoemd in het VN rapport Our Common Future, ook wel bekend als het Brundtland-rapport. Hierin wordt duurzaamheid omschreven als: Duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Uitgewerkt gaat het dan over 4 principes die tezamen een duurzame ontwikkeling mogelijk maken. 1. geen onttrekking van grote stromen materiaal aan de aardbodem; 2. er worden geen onnatuurlijke stoffen en hoge concentraties in het milieu achtergelaten; 3. blijven natuurlijke cycli en leefomgevingen in tact en worden niet verkleind; 4. worden mensen in staat gesteld hun fundamentele behoeften te vervullen. Deze vier principes zijn ontwikkeld door The Natural Step, een Zweedse NGO, die een uitwerking heeft gegeven aan de definitie uit het Brundtland-rapport. Tezamen vormen zij het denkkader waar vanuit Atelier3D opereert. Gelukkig zijn er inmiddels velen die zich op een of andere wijze inzetten voor een duurzame samenleving. Prima want al die initiatieven en ideeën genereren veel energie en actie. Dat is nodig én het moet sneller. Wij geloven sterk in de kracht van samenwerking. Vandaar dat wij die krachten en initiatieven willen verbinden. Uit bovenstaande aspecten komt de missie van Atelier3D voort: Duurzaam, Denken en Doen (ook: Duurzame Dingen Doen). A3D wil duurzame activiteiten van organisaties, bedrijven en burgers, sterker en aantrekkelijker maken. Dat doen we door lokale krachten en initiatieven te verbinden, ondersteunen en versnellen en door zelf initiatieven op te starten en diensten te verlenen. Zo stimuleren wij de transitie naar een duurzame samenleving waarin iedereen kan meedoen in de regio Zutphen en daarbuiten. Om het nog krachtiger te formuleren: Wij stimuleren de transitie naar een duurzame samenleving. Dat doen we op drie manieren: 1. Het verbinden, ondersteunen en versnellen van lokale krachten en initiatieven 2. Het zelf initiëren van activiteiten die bijdragen aan de transitie 3. Het leveren van diensten en producten rond duurzaamheid 1 Ondernemingsplan Atlier3D 28 mei 2013 Bladzijde 3 van 18

4 3. Wie of wat is Atelier3D In het eerste hoofdstuk is duidelijk gemaakt waarom Atelier3D bestaat, wat onze drijfveren zijn. In dit hoofdstuk volgt de uitwerking naar wie of wat Atelier3D is. In het koersdocument 2 wordt een driedeling gemaakt: organisatie, locatie, activiteiten. Hier voegen we nog een vierde element aan toe: beweging. Drie daarvan een externe gerichtheid waarbij het van belang is hoe ziet (of: zou moeten zien) de buitenwereld ons? 1. Locatie: De Kas is een schitterende groene en duurzame plek in Zutphen. Het is een inspirerende plek om te bezoeken. Er vinden veel activiteiten plaats die niet allemaal per definitie expliciet duurzaam zijn. Primaire doelgroep: burgers/consumenten en scholen. 2. Beweging: Atelier3D is een maatschappelijke beweging die de transitie naar een duurzame samenleving in de regio groot Zutphen wil versnellen. Primaire doelgroep: burgers (overheid en maatschappelijke organisaties zijn middelen om die burgers te bereiken) 3. Activiteiten: de ondernemers binnen de Coöperatie zijn experts op duurzaamheidsgebied die, veelal in samenwerking, betaalde projecten uitvoeren. Een deel van de opbrengsten komt ten goede aan de overhead van het totaal. Primaire doelgroep: overheid, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. 4. Organisatie: de coöperatie creëert meerwaarde voor haar leden. Dat gebeurt onder andere door het initiëren van onderlinge ontmoetingen, het ondersteunen van ondernemerschap, onderwijs en maatschappelijke bijdrage en het faciliteren van leden door informatie uitwisseling en kennisdeling. We zijn, gechargeerd, op dit moment dus 3 dingen: een recreatiegebied, een beweging en een bedrijf. Qua communicatie en beeldvorming is dat lastig onder 1 noemer te vangen. Met de oplossing van dit communicatieprobleem zijn we al gestart: de tweedeling Kas/A3D. Positionering De Kas De Kas krijgt een eigen gezicht, met eigen huisstijl en eigen website. Vooral gericht op het trekken van bezoekers naar de locatie. Beleving in het groen staat voorop, waarbij duurzaamheid altijd impliciet aanwezig is. Je gaat naar De Kas omdat het daar leuk, gezellig, inspirerend is, omdat er veel te doen is. Duurzaamheid is niet de primaire trekker, maar op het terrein kom je wel in aanraking met allerlei vormen van duurzaamheid (inspiratie & informatie). Het heeft veel voordelen om de communicatie te scheiden: De Kas kan publieksgericht zijn zonder een nadrukkelijke duurzaamheidsboodschap, al is impliciet alles wel duurzaam! Atelier3D kan dat niet. Onder de noemer van De Kas kunnen ook activiteiten plaatsvinden die verder af staan van het zakelijke/professionele/duurzame imago van Atelier3D. Positionering Atelier3D We hebben gezien dat A3D twee kernmerken heeft: maatschappelijk en commercieel. De organisatie zet zich in voor de transitie naar duurzaamheid. Kernwaarden zijn dan: ideëel, verbindend, experimenterend, niet winstgericht maar inkomensgericht. Er is echter ook een commerciële kant: zowel de organisatie als het ondernemende deel van de leden hebben geld nodig om hun duurzame activiteiten te kunnen uitvoeren en in een inkomen te voorzien. Ze zijn op zoek naar betaalde opdrachten. Kernwaarden zijn dan: commercieel, professioneel, expert rond duurzaamheidsvraagstukken. De vraag is: past dat binnen 1 imago? Wij vinden van wel zolang we de focus leggen op wat ons bindt: zowel maatschappelijk als commercieel leveren we duurzaamheid bevorderende diensten. Daarmee positioneren we Atelier3D als een coöperatie van professionals die helpen bij de transitie naar een duurzame samenleving. 2 Koers Atelier3D zoals besproken op Ledenraad 23 april 2014 Bladzijde 4 van 18

5 4. Belangrijke uitgangspunten Voor Atelier3D als organisatie gelden een aantal belangrijke uitgangspunten. Wij gaan er van uit dat ook de leden van Atelier3D deze uitgangspunten zo veel mogelijk als leidraad hanteren. De noodzaak van een duurzame samenleving staat voor ons vast. De manier waarop de huidige samenleving omgaat met natuurlijke hulpbronnen, biotopen, biosfeer en basale behoeften van mensen dichtbij en verder weg is niet verantwoord en niet houdbaar. Een drastische verandering daarin is nodig. De samenleving is van ons allemaal en dus is ook duurzaamheid van ons allemaal. Dat impliceert dat de transitie naar een duurzame samenleving onze eigen verantwoordelijkheid is die kan niet worden afgeschoven op 'de overheid' of 'het bedrijfsleven'. Duurzaamheid is daarmee een maatschappelijke opgave. Om die transitie mogelijk te maken is veel kennis, kunde, creativiteit, doorzettingsvermogen enz. nodig. Dat noopt tot samenwerking. De een is goed in het ene en een ander weer in iets anders. Daar gebruik van maken, dat samenvoegen, daarover in gesprek gaan leidt tot energie, nieuwe oplossingen en uiteindelijk ander gedrag. Samenwerking is essentieel om tot bestendige duurzame resultaten te komen. Als Atelier3D willen we ook een voorbeeld zijn. Door onze houding en ons gedrag. In organisatietermen is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, ISO daarvoor het referentiekader. 5. Organisatie Atelier3D: Koepel en coöperatie Atelier3D fungeert als een koepel waarbinnen leden (bedrijven, organisaties, onderwijsinstellingen) samenwerken. De leden blijven zelfstandig opereren. Zij vinden elkaar op het vlak van bewustwording, activering en realisatie waarbij Atelier3D de bindende factor is. Dat werkt als een paraplu. De leden zijn met elkaar verbonden en vormen samen het door Atelier3D uitgezette scherm. Atelier3D zorgt ervoor dat de verbinding in tact blijft en houd het geheel op spanning zodat het functioneel blijft. Atelier3D is een coöperatieve vereniging. De deelnemende organisaties zijn de leden. De coöperatie draagt zorg voor de belangen van de leden en de leden dragen samen de verantwoordelijkheid voor het geheel. Dat past bij de huidige maatschappelijke ontwikkelingen. Leden en vrijwilligers De coöperatie kent drie groepen leden: 1. maatschappelijke vrijwilligersorganisaties en scholen: organisaties actief op het gebied van natuur- en milieueducatie, cultuur, onderwijs en arbeidsparticipatie zonder winstoogmerk; 2. zelfstandige professionals en kleine bedrijven en organisaties tot en met 3 medewerkers; 3. middelgrote bedrijven en organisaties van 4 tot en met 25 medewerkers; 4. grotere bedrijven en organisaties met meer dan 25 medewerkers. Leden Atelier3D Categorie Aantal Vrijwilligers organisaties Scholen ZP, bedrijf /organisatie 3 mdw Bedrijf /organisatie 4 25 mdw Bedrijf /organisatie > 25 mdw Totaal De verwachting is dat het ledenaantal zich organisch zal ontwikkelen. Het aantal Bladzijde 5 van 18

6 maatschappelijk organisaties is relatief beperkt. Hun deelname aan de coöperatie zal zich stabiliseren. Groei zit voornamelijk bij zelfstandige professionals, kleine en grotere bedrijven. Voor grotere bedrijven onderzoeken we de mogelijkheid van een apart afgestemd aanbod. Lidmaatschap aan de coöperatie kent voor alle leden voordelen. Om de balans tussen geven en ontvangen zichtbaar te maken zijn de ledenvoordelen hieronder weergegeven. Inzet duurzaamheidscoach NME educatie bij De Kas Gebruik leskisten ca. NME leerlijn ontwikkeling Scholen x x x x Maatsch. organisaties Zelfstandig professionals Bedrijven Gebruik ruimten De Kas x x x x Gezamenlijk projecten uitvoeren x x x x Kennis en informatie uitwisseling x x x x Ondersteuning bij Marketing & communicatie x x x Zichtbaarheid en gebruik netwerk x x x Social media aandacht x x x x Leden workshops en cursussen x x x x Daarnaast zijn binnen Atelier3D vrijwilligers actief. Vrijwilligers zijn van grote waarde voor het realiseren van verschillende activiteiten en het beheer van gebouw en terrein. De vrijwilligers zijn ondergebracht bij een van de leden die voor aansturing en begeleiding zorgen. Vrijwilligers Atelier3D Categorie Aantal NM educatie Terrein Facilitair Totaal Bestuur en uitvoering Algemene ledenvergadering: Het hoogste orgaan van Atelier3D is de Algemene Ledenvergadering (ALV). In deze vergadering stellen de leden het beleid van de coöperatie vast evenals begroting en jaarrekening. In de ALV hebben alle leden één stem. Leden die ook verantwoordelijkheid nemen voor een deel van het gebouw of de buitenruimte, zogenaamde facilitaire leden, hebben een extra stem. Bestuur: Het bestuur bestuurt de coöperatie binnen de kaders en richtlijnen zoals vastgesteld door de ALV. Het bestuur is verantwoording verschuldigd aan de ALV en legt periodiek verantwoording af. Het bestuur bestaat uit 6 leden. Naast de gebruikelijke functies als voorzitter en secretaris/penningmeester kent het bestuur specifieke functies: een bestuurslid marketing en communicatie, een bestuurslid met de verantwoordelijkheid voor de exploitatie en beheer van duurzaamheidscentrum DeKas en twee bestuursleden-verbinders die verantwoordelijk zijn voor het acquireren, initiëren en begeleiden van opdrachten en projecten. Bladzijde 6 van 18

7 Alle bestuursfuncties zijn parttime functies waarbij de bestuurders naast hun bestuurslidmaatschap opereren als zelfstandig professional of anderszins in hun bestaan voorzien. Werkgroepleiders: Om haar doelstellingen te realiseren zijn de werkvelden waarbinnen Atelier3D actief is onderscheiden in een aantal werkvelden. Deze werkvelden worden gecoördineerd door een werkgroepleider onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van een van de bestuursleden. Binnen een werkveld zijn een of meerdere projectgroepen actief. Projectgroepen: Een groep leden die gezamenlijk een project ontwikkelen en uitvoeren. Schematisch ziet dat er als volgt uit: Juridische structuur De juridische structuur waarbinnen Atelier3D werkt is bedoeld om enerzijds het gedachtegoed optimaal te laten bloeien en te ondersteunen en aan de andere kant de risico's voor de coöperatie te minimaliseren. De beschreven structuur geeft de situatie weer die we graag willen realiseren. Uitwerking en realisatie vindt nog plaats. Coöperatie Atelier3D: Dit is de moeder entiteit waaronder de activiteiten plaatsvinden. Op coöperatie niveau vindt de conceptbewaking plaats en wordt het beleid vastgesteld. De coöperatie organiseert daarnaast activiteiten die direct ten goede komen van haar leden. Stichting projecten Atelier3D: Binnen deze stichting worden projecten uitgevoerd die dienstbaar zijn aan het realiseren van de doelstelling. Hier werken leden samen met andere partijen aan een duurzaam Zutphen. De ervaring leert dat sommige subsidieverstrekkers eisen dat de uitvoering van projecten niet geschiedt door een van de bestuursleden. Door projecten in een aparte stichting onder te brengen maken we het mogelijk dat ook bestuursleden, in hun rol van Zelfstandige Professional, aan projecten kunnen meedoen. Zij worden dan niet benadeeld door hun bestuurslidmaatschap. Om vermenging van functies te voorkomen is een transparante procedure voor het gunnen van opdrachten aan leden door de Algemene Ledenvergadering vastgesteld. Stichting beheer en exploitatie DeKas: Binnen deze stichting vind de exploitatie van het gebouw Bladzijde 7 van 18

8 en het buitenterrein plaats. Stichting Eetlust is geen juridische entiteit van Coöperatie Atelier3D maar een belangrijke partner die de horeca exploiteert. Naast Coöperatie Atelier3D acteert de Stichting Vrienden van Atelier3D. Deze stichting werft fondsen waarmee zij projecten financiert om de transitie naar duurzaamheid in Zutphen en omgeving te versnellen. Een concreet fonds binnen de vereniging is het educatiefonds dat projecten op het gebied van Natuur- en Milieueducatie ondersteunt. 6. Omgeving Regio Het primaire werkgebied van Atelier3D is Zutphen en omgeving. Onder die directe omgeving vallen naast Zutphen en Warnsveld de buurgemeenten Lochem, Brummen en Bronckhorst. Iets verder daarbuiten zijn we actief binnen het Stedendriehoekverband waarvan Zutphen deel uitmaakt en de Achterhoek. De steden en dorpen in het primaire werkgebied hebben gezamenlijk inwoners 3 en bedrijven waarvan er 461 groter zijn dan 10 medewerkers. Binnen het primaire werkgebied is Atelier3D de enige organisatie die een duurzaamheidscentrum exploiteert en die als doelstelling heeft de transitie naar een duurzame samenleving te versnellen. Bezoekers De Kaardebol als gemeentelijke instelling trok de afgelopen jaren gemiddeld bezoekers. We zijn overtuigd dat we met ons gevarieerde pakket aan producten en diensten dat aantal fors kunnen uitbreiden. Daarvoor hebben we een aantal maatregelen op stapel staan. In de eerste plaats worden het gebouw en de tuinen opener en toegankelijker. Een plek die uitnodigt, nieuwsgierig maakt en waar men zich welkom en thuis voelt. Dat betekent ook dat de entree ingrijpend verandert. De hoge begroeiing, die het zicht ontneemt, is inmiddels aangepast. Het hekwerk aan de straatzijde wordt vervangen door een natuurlijke afscheidingshaag. Het terrein en de activiteiten zullen vanaf de openbare weg in het oog springen. In de tweede plaats positioneren we de DeKas expliciet in een intensieve promotie en publiciteitscampagne begin 2015 voorafgaand aan de heropening van het hoofdgebouw. Nu al laat Atelier3D regelmatig van zich horen en is de toeloop naar DeKas groter dan in het verleden. Daarnaast zal restaurant en kookstudio Eetlust een wervelende publiciteitscampagne starten rondom de opening en dat met regelmaat herhalen. Bovendien zijn we vergevorderd in gesprek om in een deel van DeKas een vlindertuin te realiseren. Ervaring in Utrecht heeft geleerd dat een vlindertuin een grote publiekstrekker is. In de derde plaats maken we slim gebruik van ons groot ledennetwerk in Zutphen en wijde omgeving. Leden krijgen bekendheid via Atelier3D en omgekeerd wordt Atelier3D bekend in het netwerk van haar leden. Met ruim 80 leden in 2014 wordt zo een breed publiek bereikt tegen geringe kosten. Tenslotte willen we ons versterkt richten op publieksvriendelijke activiteiten op het terrein, zowel zelfstandig als in samenhang met andere organisaties. Een goed voorbeeld uit de eerste categorie is de succesvolle 'Oersprong', een ander voorbeeld is de 'Wilde Buitendag' van Natuurmonumenten die in 2014 voor het eerste bij De Kas plaatsvond. 3 Bron CBS: 1 mei Bron KvK: 10 november 2014 Bladzijde 8 van 18

9 Verwachte bezoekersaantallen Totaal Waaronder Restaurant en kookstudio Ontmoetingsruimten Vlindertuin Activiteiten Noot: Voor de vergelijking is voor 2015 gerekend met 12 maanden, dit is niet correct aangezien het hoofdgebouw naar verwachting mei 2015 wordt heropend. Per bezoek zal van meerdere faciliteiten gebruik worden gemaakt. Door diverse marketing- en promotieacties verwachten we in bezoekers te ontvangen, met een flinke groei naar Als referentie kijken we naar De Ulenbelt in Deventer die jaarlijks bezoekers trekt, Kinderboerderij De Schouw in Zutphen met jaarlijks bezoekers en de Zutphense musea die de afgelopen tien jaar gemiddeld bezoeker per jaar hadden. Markt De markt voor atelier3d kent verschillende doelgroepen. Groepen waarvoor de afgelopen periode al succesvolle projecten zijn uitgevoerd en waarmee we hebben laten zien die te kunnen bereiken en te kunnen bedienen. Consumentenmarkt: individueel, groepen, gezinnen, kinderen. Gelegen in het ecologisch stadspark is DeKas een open en laagdrempelig centrum voor rust, ontspanning, ontmoeting én (aangepast) werk. Goed bereikbaar met eigen en openbaar vervoer, via fietsroutes en lokale ommetjes. Dat dit werkt bewijzen succesvolle evenementen als een Oersprong waar ondernemers en organisaties actief op het buitenterrein ruim 350 mensen ontvingen met allerlei activiteiten, De Wilde Buitendag in samenwerking met Natuurmonumenten waar ruim 100 kinderen op een regenachtige zondag met hun ouders op af kwamen. Niet alleen bij DeKas maar ook in de wijken zijn er succesvolle projecten zoals de Strip actie waar 10 kilometer tochtstrip wordt aangebracht bij huishoudens in de overwegend wat zwakkere buurten. Een prima middel om laagdrempelig in gesprek te gaan over duurzame oplossingen. Ook de duurzame donderdagen, regelmatige lezingen en presentaties op de donderdagavond, kent inmiddels constante bezoekersaantallen. Zakelijke markt: bedrijven, overheden en organisaties. Bij Atelier3D werken zelfstandige ondernemers met duurzaamheid als kernactiviteit. Een breed netwerk van kennis, kunde, ervaring en creativiteit. Omdat ze geworteld zijn in de Zutphense samenleving weten ze doelgroepen te bereiken en activeren. Dat staat garant voor een gedegen en op maat gesneden aanpak van duurzaamheidsvraagstukken. Voor het Zutphense bedrijfsleven zijn al projecten gerealiseerd. Afgelopen winter met een doorloop naar de komende winter het winkeldeuren project. Hier kregen alle winkeliers in de binnenstad bezoek van een energieconsulent om het effect te vertellen van gesloten winkeldeuren en goed afgestelde warmtegordijnen. Vele warmtegordijnen zijn opnieuw afgesteld hetgeen tot een aanzienlijk energiebesparing leidde. De bordjes die aangaven dat de deur gesloten was om energie te besparen en de winkel gewoon open is hangen nog steeds duidelijk zichtbaar. Ook met afvalverwerker Berkelmilieu is een project gestart om het zwerfafval rondom scholen en in wijken terug te brengen. Met het Cleantech Center voor duurzame innovatie, dat een samenwerking is van met name op de maakindustrie gerichte bedrijven en onderwijsinstellingen, is een goede band opgebouwd. We vullen elkaar aan en versterken samen het duurzame imago van Zutphen. Cleantech de techniek Atelier3D de mens. Bladzijde 9 van 18

10 Een bijzondere doelgroep die ingebed zit in het bedrijfsleven zijn de medewerkers van de bedrijven. De leden van Atelier3D hebben de expertise om juist bij hen bewustwording en ander gedrag te ontwikkelen. Maatschappelijke organisaties. Organisaties die met natuur, landschap, cultuurhistorie en duurzaamheid actief zijn hebben De Kas als thuisbasis. De kosten voor het gebruik van de ruimten voor bijeenkomsten zijn voor hen gering. Van hieruit worden activiteiten ontwikkeld en voorbereid. Atlier3D verbindt en ondersteunt om een breed aanbod en goede programmering te realiseren. Vanuit de coöperatie kan gezamenlijke promotie nog beter opgepakt worden. Vrijwilligers en mensen met een beperking of achterstand tot de arbeidsmarkt. Atelier3D biedt werkzaamheden aan mensen die (nog) niet in het reguliere arbeidsproces meedoen. In het restaurant, de educatieve tuinen, op het middeleeuws erf en in duurzame projecten en educatieve activiteiten. Voor weer anderen biedt Atelier3D een stageplaats of werkervaringsplek (onder andere middels het gezamenlijke initiatief Werkcarroussel) en zo een opstap naar een reguliere baan. Op deze wijze werken mensen mét en zonder beperking zij aan zij; op de locatie en aan projecten voor een duurzaam Zutphen. Om mee te kunnen doen worden mensen geprikkeld, begeleid en waar nodig opgeleid. 7. Wat doen we Exploitatie van gebouw en terrein Op de locatie De Kas staan drie bouwwerken: het hoofdgebouw, de kas en het middeleeuws erf Dit hoofdstuk gaat over de exploitatie van de gebouwen en het terrein. Uitgangspunt daarbij is dat de inkomsten uit verhuur van gebouw en terrein de huurprijs vanuit de gemeente dekken. Functies: Atelier3D vindt het belangrijk dat er één fysieke plek is in Zutphen die volledig in het teken staat van werken aan een duurzame samenleving. Een aantrekkelijke, uitnodigende plek waar duurzaamheid kan worden ervaren, waar mensen actief kunnen zijn en waar ze elkaar kunnen ontmoeten. Een plek waar en van waaruit ze dingen ondernemen. Want samenwerken ontstaat pas echt als er een fysieke plek is waar mensen elkaar in levende lijve ontmoeten. De locatie De Kas is een plek die deze potentie heeft. Daarom wil Atelier3D zich daar vestigen met drie functies: een platform voor ontmoeting en inspiratie een netwerk waar men partners vindt om zaken te ondernemen een onderneming die producten maakt en diensten levert. Professionaliteit Atelier3D wil een professionele organisatie zijn. Dat gewenst hebbende zijn we er nog niet. De daar onder liggende vragen en opmerkingen gaan vooral over het waarborgen van continuïteit van de organisatie en de kwaliteit en uitstraling van ons handelen en presenteren. Het begrip kwaliteit kent twee verschillende dimensies: dat van het geheel zijnde de Atelier3D organisatie, en dat van de leden van Atelier3D. Die beide dimensies zijn voor de duidelijkheid zoveel mogelijk gescheiden benoemd. Het onderdeel professionaliteit van de leden krijgt vorm door de cursussen die de coöperatie aan de leden aanbiedt. Als Atelier3D organisatie zitten we in een overgangsfase. Dat betekent dat wel een aantal zaken willen verbeteren met behoud van de eigenheid van Atelier3D. Dat is soms zoeken naar een evenwicht. Een aantal zaken: Atelier3D organiseert regelmatig instructie avonden in het gebruik van David en Goliath, de informatiesystemen en databanken die wij gebruiken. Hierdoor is het voor leden mogelijk om te beschikken over alle kennis en informatie die is verzameld en zullen zij nadrukkelijk worden uitgenodigd die verder aan te vullen en te delen. Optimale kennisdeling en transparantie zijn het resultaat. We gaan een (al dan niet virtuele) plek inrichten waar mensen hun opmerkingen, klachten, suggesties etc. kwijt kunnen. Het is belangrijk dat alle geluiden gehoord Bladzijde 10 van 18

11 worden. Daar wordt de organisatie sterker van en versterkt de betrokkenheid. Natuurlijk hoort daar bij, dat met al die geluiden serieus wordt omgesprongen en dat de melder een terugkoppeling krijgt. Op het terrein zijn regelmatig mensen actief die een bijzondere aandacht of benadering vragen. Daarvoor gaan we een protocol opstellen, dat informeert en adviseert hoe te handelen in voorkomende situaties. ICT maakt een integraal onderdeel uit van de faciliteiten die wij gebruiken en aanbieden. De inhoud en het beheer daarvan is nog niet goed uitgewerkt en belegd. Dat gaan we invullen. Technisch gebeurt dat analoog aan de herbouw. Ook functioneel willen we dat in een vergelijkbaar tempo uitwerken en beleggen. Een belangrijk deel van onze inkomsten komt straks uit de verhuur van het gebouw. Dat vergt een professionele benadering van (potentiële) klanten. In samenwerking met onder andere de werkgroep huisstijl gaan we een aantal uitgangspunten benoemen. Deze zullen vervolgens leiden tot een periodieke workshop voor gastheren en -vrouwen. Verbonden met het vorige aspect is het vinden van een zakelijkheid die bij ons past. Daar gaan we een open gesprekken over organiseren. Een thema-avond om dit onderwerp zowel vanuit een meer filosofische als een praktische kant te benaderen. Waar zijn grenzen en hoe doe ik dat dan. Het gebouw: Vanuit deze drie functies heeft Architectenburo Wirix de aanpassingen aan het gebouw ontworpen. Met als uitgangspunt duurzaam bouwen en in goed overleg met de oorspronkelijke architect van het gebouw. Het wordt een plek die energiestromen en kringlopen op zoveel mogelijk niveaus met elkaar verbindt. Maatschappelijk, economisch, ecologisch, bij de voedselproductie, en bovenal als plek van inspiratie en ontmoeting. Dit wordt uitgedrukt in een nieuwe ruimtelijke opzet en uitstraling van het gebouw en zijn omgeving. Het hoofdgebouw bestaat uit een souterrain en een verdieping. De indeling is hieronder toegelicht. Restaurant Eetlust Restaurant Eetlust komt aan de Zuidwestzijde van het souterrain. Op deze mooie lichte plek hebben de bezoekers een prachtig uitzicht over een nat weitje met bijzondere plantensoorten en alle dynamiek die in en om De Kas plaatsvindt. Ook zijn er twee zonnige terrassen, met uitzicht op de bloementuin en een natuurlijke waterspeelplek voor de kinderen. Multifunctionele ruimte Aan de Noordwestzijde van het souterrain is een ruimte die voor meerdere doeleinden kan worden gebruikt, permanent of tijdelijk. De ruimte is bruikbaar als cursus en instructielokaal. We zijn met een middelbare school in gesprek om deze ruimte vast voor een bepaalde periode te huren. Leerlingen kunnen dan in de directe omgeving op De Kas en in het ecologisch stadspark opdrachten uitvoeren. Keuken en kookstudio Eetlust Aan de oostzijde van het souterrain is kookstudio Eetlust die ruimte biedt aan groepen en schoolklassen. De voorbereidings- en spoelkeuken van restaurant Eetlust is ook aan de oostzijde van het souterrain. Informatiepunt In het souterrain recht tegenover de ingang wordt een informatiepunt ingericht voor bezoekers met vragen over duurzaamheid, natuur en milieu. Werkatelier Het werkatelier is een ruimte aan de noordwestzijde van de eerste verdieping die plaats biedt aan 5-6 zelfstandige ondernemers. De werkplekken in deze ruimte worden ingezet als flexplekken. Ontmoetingsruimten Informeel ontmoeten kan op elke plek bij De Kas; in de tuinen, bij Eetlust, etc. Georganiseerd ontmoeten vindt plaats op de verdieping: een kleine vergaderruimte en twee grotere ruimten. Op de galerij tegenover de vide komen informatieplekken met computers waar bezoekers gebruik van kunnen maken. Uiteraard kan men ook digitaal bij het informatiepunt terecht. Bladzijde 11 van 18

12 De kas: De kas is inmiddels noodgedwongen (ter tijdelijke vervanging van het afgebrande hoofdgebouw) uitgegroeid tot een bloeiend centrum van activiteiten. Dat heeft daardoor een onverwachte potentie ontsloten. Vlinderkas In het noordwestelijk deel van de kas wordt een vlindertuin gevestigd. Deze vlindertuin maakt gebruik van poppen die worden gekweekt in biologische kleinschalige kwekerijen in Zuid Amerika en Azië. Hierdoor wordt arme boeren een inkomen geboden. De vlindertuin is alleen in het warme seizoen geopend. Hierdoor is geen groot energieverbruik nodig om de vlinderkas te exploiteren. De beplanting wordt verzorgd in samenwerking met andere leden van Atelier3D en biedt ook de mogelijkheid bijzondere gewassen te kweken voor Eetlust. We zijn in de afrondende fase van de besprekingen rond de exploitatie van de Vlinderkas. Plantenkwekerij In het Zuidwestelijk deel van de kas is ruimte voor de kwekerij van Buitenboel die ook een belangrijke bijdrage levert aan het beheer van het buitenterrein Ontmoetingsruimte In het zuidoostelijke deel van de kas is ruimte voor een ontmoetingsruimte. Bezoekers geven momenteel aan dit een bijzondere locatie te vinden voor bijeenkomsten. Volledig in het groen en met veel licht. De overige ruimten zijn voor opslag van tuinmateriaal en kleed- en sanitaire ruimte voor mensen die actief zijn op het buitenterrein. Buitenterrein en middeleeuws erf Het buitenterrein heeft een belangrijke functie in het concept van Atelier3D. Door de activiteiten in de tuinen geven we invulling aan onze duurzaamheid en sociaalmaatschappelijke doelstellingen. Daarnaast zijn de tuinen beeldbepalend en in die zin het visitekaartje van Atelier3D. Zij zijn zeer belangrijk voor sfeer en uitstraling van locatie de Kas. Jeugdtuinen Kinderen (9-12 jr) hebben een eigen tuintje en leren hoe je zelf groenten verbouwt en bloemen teelt. Schooltuinen Enkele scholen maken voor hun praktijklessen gebruik van de tuinen. Middeleeuws erf Onder de noemer leren uit het verleden bezoeken kinderen (en volwassenen) de activiteiten die op het erf worden georganiseerd en die hen spelenderwijs laten beleven hoe het leven toen was. Het erf is inmiddels uitgebreid met een groter erf, een smederij en een voorraadschuur. Excursies Rondleidingen door de tuinen voor volwassenen gericht op natuurbeleving en cultuurhistorie. Volwassenentuinen Voor wie wil leren hoe je groenten en bloemen teelt, maar geen eigen moestuin wil of kan hebben. Bloemen en kruiden pluktuin Seizoensabonnementen en losse verkoop voor zelf plukken en levering aan bedrijven. Productietuin De verbouw van groenten en het kweken van planten. Levering aan restaurant Eetlust, de landwinkel en restaurants in Zutphen Kasteelt De teelt onder glas van groenten en planten. Levering aan het restaurant en de landwinkel. Thema-activiteiten Activiteiten rondom thema s gericht op educatie, beleving en outdoor-recreatie. Voorbeeldtuinen Ecologische voorbeeldtuin aangelegd door een prijswinnende hovenier, lid van Atelier3D. De verschillende toepassingen leveren ook verschillende waarden op voor bezoekers en de Bladzijde 12 van 18

13 samenleving. Naast de educatieve waarde en de waarde als productielocatie gaat het ook over: Ecologische waarde: Op het terrein zijn twee natte bloemenweiden, waarop in 1972 activiteiten van de voormalige De Kaardebol zijn gestart. Deze hebben een grote ecologische waarde door de bijzondere en beschermde planten die er op voorkomen en worden door Atelier3D in stand gehouden. Participatie waarde: De tuinen bieden zinvolle werkzaamheden aan vrijwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We zien dat mensen daar zingeving aan ontlenen en hierdoor sterker worden. Inmiddels wordt dagelijks vanuit verschillende leden een dagbesteding aangeboden aan mensen met een een afstand tot de arbeidsmarkt. Voor enkelen van hen is het streven vanuit die werkzaamheden door te stromen naar een reguliere, betaalde baan. Ook leveren we regelmatig biologische groente aan de lokale Voedselbank. Recreatieve waarde: De tuinen hebben een sterke recreatieve waarde. Ze worden, nog meer dan nu het geval is, een open en uitnodigend gebied waar bezoekers kunnen genieten van de natuur. Kinderen kunnen vrij spelen, ontdekken, ruiken, rennen en al die dingen doen die in stad soms lastig en gevaarlijk zijn terwijl de ouders ontspannen op het terras zitten of mee spelen. De vijf waarden zijn onderling verbonden. Zo is bijvoorbeeld arbeidsparticipatie een belangrijke factor om de natuur- en milieueducatie en de productie tot zijn recht te laten komen. De waarden ondersteunen en versterken ook de functies in het gebouw zoals het restaurant annex kookstudio Eetlust, de landwinkel en het werkatelier voor zelfstandige ondernemers. Het beheer en coördinatie van alle activiteiten in het buitenterrein ligt bij een actieve werkgroep waarin de verschillende leden van Atelier3D samenwerken. Samen zorgen zij voor de afstemming van alle activiteiten in de tuinen en de aansturing/begeleiding van de vrijwilligers. Zo waarborgen we dat de tuinen een samenhangend en kloppend geheel zijn. Gezamenlijk heeft het coördinatieteam een professionele achtergrond op het gebied van groenbeheer en onderhoud, planning, landschappelijke kwaliteit, landbouw en het werken met vrijwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Nationaal keurmerk Natuurlijk Tuinieren In het beheer van de tuinen is leidend dat voldaan wordt aan de vereisten van het nationaal keurmerk Natuurlijk Tuinieren van het AVVN. Atelier3D heeft haar plan voor de ontwikkeling van de tuinen voorgelegd en besproken met degene die de beoordeling namens het AVVN doet. Haar beoordeling is dat de huidige waardering met vier stippen gehandhaafd blijft Huuropbrengsten Object Huurder Opp. Aantal Bezet- Huurprijs in Opbrengst m2 ting % mnd m2/jr in 2015 Restaurant Eetlust Kookstudio Eetlust Vlinderkas Terra Incognita Werkatelier ZZP'ers Instructieruimte scholen Multifunct. ruimte Diverse huurders Vergaderruimte Leden / niet-leden zie tabel 2b hieronder 965 Zaal 1 Leden / niet-leden zie tabel 2b hieronder Zaal 2 Leden / niet-leden zie tabel 2b hieronder Zalen 1 en 2 Leden / niet-leden zie tabel 2b hieronder Tuinen Diverse huurders Jeugdtuinen Kinderen , Middeleeuwse boerderijen Erve Eme en anderen Totaal Bladzijde 13 van 18

14 Toelichting: Object Huurder Huurprijs /dagdeel Verhuur dagdelen/jr Netto opbrengst 2015 Leden Niet-leden Leden Niet-leden Leden Niet-leden Totaal Vergaderruimte Leden / niet-leden 10, Zaal 1 Leden / niet-leden 37, Zaal 2 Leden / niet-leden 37, Zalen 1 en 2 Leden / niet-leden 78, Exploitatie Projecten en diensten Dit hoofdstuk behandelt de exploitatie van het onderdeel diensten. De dienstverlening krijgt vorm door het ontwikkelen van programma s en het uitvoeren van projecten. Centraal in de dienstverlening staat het initiëren en begeleiden van bewustwording en transitie, in casu gedragsverandering. Daarmee onderscheiden we ons ook van de andere grote duurzaamheidsspeler in Zutphen het Cleantech centrum dat zich richt op technische innovatie. Projecten zetten we in op de zakelijke markt waar overheden, bedrijven en non-profit organisaties onze opdrachtgevers zijn. Financiering vindt plaats door het ontvangen van (project) subsidies of facturering van gehonoreerde offertes. Professionals, leden van Atelier3D, voeren de projecten uit. Door de projecten bereiken we de samenleving: inwoners, bedrijven, organisaties, etc. en werken we aan een duurzame samenleving in Zutphen en omgeving. Bedenken en ontwikkelen Atelier3D ontwikkelt de projecten deels zelf en maakt daarbij gebruik van haar leden en faciliteiten. Atelier3D brengt zp-ers, deskundige vrijwilligers en kennisinstellingen met verschillende disciplines en achtergronden bij elkaar. Zo ontstaat een enorm potentieel aan inspiratie, creativiteit en praktische oplossingen. Daarmee halen we de samenleving binnen, komen we tot ideeën en realistische projectvoorstellen en vinden we de wegen voor financiering. Voor elke project geldt dat: - de leden deze zelf ontwikkelen en de werkgroepleider hen daarin ondersteunt; - deze zo veel mogelijk gebruik maken van wat de locatie De Kas biedt; - deze altijd de richting en intentie van bewustwording en activering bevatten en dus vaak elementen van educatie en communicatie in zich hebben. Themastructuur Het kader voor projectuitvoering zijn de thema's. In de thema's ontwikkelen we een visie en leggen we vast hoe en met wie we de doelen willen bereiken. Het zijn uitvoeringsprogramma s: Ze bestrijken een periode van meerdere jaren en bieden het kader voor projecten, al dan niet door Atelier3D ontwikkelt. We ontwikkelen thema s op het gebied van Afval & grondstoffen, Werk & sociaal domein, Energie & klimaat, Bouwen & wonen, MVO & duurzaamheid, Voedsel, Natuur & Landschap, Educatie, Binnen (beheersvisie gebouw en kas), Buiten (beheersvisie terreinen middeleeuws erf). Daarnaast organiseren we jaarlijks een expertmeeting voor leden met een meer algemene expertise. Bladzijde 14 van 18

15 Markt benadering De markt van Atelier3D wordt op verschillende manieren benaderd. Binnen het bestuur opereren twee verbinders. Zij zijn bij uitstek degenen die actief potentiële opdrachtgevers benaderen. Hun aandachtsgebieden zijn verdeeld in de bovenstaande thema's. Vanuit die thema's maken ze verbinding met bedrijven en organisaties. Atelier3D heeft inmiddels ruim 80 leden met allemaal een professioneel netwerk. De leden werven zelfstandig opdrachten en gebruiken daarbij de naamsbekendheid van Atelier3D, dan wel brengen Atelier3D en haar sterke bundeling van expertise onder de aandacht van de eigen relatie. Om te zorgen voor een eenduidig verhaal, heldere propositie en professionele uitstraling organiseert de coöperatie regelmatig workshops voor haar leden. In deze workshops wordt onze visie op duurzaamheid uitgelegd en de relatie gelegd met de eigen expertise en beroepsuitoefening van de leden. Leden worden vervolgens ondersteund in hun marketing en communicatie. Opbrengsten Project Contractwaarde 2015 Fee inbreng Leden A3D Totaal Leden A3D Totaal inbreng inbreng 10% 25% Project Ontmoetingsplekken Project Kook-klas Schoolproject zwerfafval Lespakket historisch Erve Eme Project Voedselbanktuin pm pm Project Watereducatie pm pm Nog op te starten projecten Totaal Bladzijde 15 van 18

16 8. Maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid Waar wij het versnellen van de transitie naar een duurzame samenleving als doel hebben geven we als coöperatie natuurlijk het goede voorbeeld. De ervaring die we daarbij opdoen is daarbij ook waardevolle casuïstiek voor onze relaties en opdrachtgevers. Werken aan MVO wil zeggen doelen stellen, een plan van aanpak maken en resultaten boeken op de korte, middellange en lange termijn. Voor Atelier3D betekent dit concreet aan de slag gaan in haalbare stappen. Daarbij gebruiken we ISO 26000, de internationaal erkende richtlijn voor het definiëren van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, als ons kompas en referentiekader. Hoewel die richtlijn expliciet aangeeft geen certificeringssysteem te kennen is de richtlijn wel vertaald door gerenommeerde organisaties als MVO Nederland en de Foundation FSR waarin grote adviesbureaus samenwerken. De stappen, producten en resultaten die die vertalingen aangeven in scans en prestatieladders zijn leidraad bij de ontwikkeling en invulling van MVO voor Atelier3D. Een aantal zaken zijn nu al gerealiseerd, inbedding in de totale bedrijfsvoering maakt deel uit van onze MVO ontwikkeling. Atelier3D zoekt heel gericht het contact met de buitenwereld. Hierdoor ontstaat er openheid en transparantie, waardoor wij aanspreekbaar zijn voor de impact die wij hebben op onze omgeving. Binnen de coöperatie is de besluitvormingsprocedure vastgelegd. Gekozen is voor de coöperatie als organisatievorm vanwege het brede belang van kennis delen en krachtenbundeling. Eerlijk zaken doen betekent transparantie bieden en vragen, afspraken maken en nakomen of in overleg bijstellen en vastleggen. Atelier3D werkt open en transparant. Zo worden informatiebijeenkomsten gehouden, individuele gesprekken georganiseerd en worden partijen in alle openheid met elkaar in verbinding gebracht. Deze transparantie is terug te vinden in de communicatiemiddelen die gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld de website, facebook en twitter en het open informatiesysteem David. Respect voor mensenrechten toont Atelier3D door handicaps, geloofsovertuigingen, geaardheid, meningen en overtuigingen niet als onderscheidend te zien. Het enige dat telt, is dat men elkaar als mens respecteert en dat die mens respect toont voor de natuur en zijn leefomgeving. Dat schept ruimte voor bijvoorbeeld mensen met een psychische problematiek die werken als vrijwilliger in de tuinen en werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt die werken in het horecagedeelte. Zo ontmoeten zij de samenleving in de vorm van bezoekers, ondernemers en omwonenden. Op deze manier laat Atelier3D ervaren dat dit concept ook daadwerkelijk werkt. Om grondstoffen en materialen zo optimaal mogelijk te hergebruiken, zetten we bij de verbouwingen duurzame technieken en materialen in, die zonder kwaliteits- en waardeverlies weer hergebruikt kunnen worden. Dit zal waar mogelijk met certificaten aantoonbaar zijn. We borgen dit door het inschakelen van Architectenburo Wirix, gespecialiseerd in duurzaam en energieneutraal bouwen. In de tuinen wordt gewerkt volgens de principes van de biologisch(dynamische) landbouw. Dat betekent dat de grond als kapitaal en productiefactor haar productiviteitswaarde behoudt. De nutriëntenwaarde die tijdens het groeiproces wordt onttrokken, brengen we weer op peil door compost gegeneerd uit groenafval afkomstig uit de tuinen en horeca. Door deelname van biologisch dynamisch landbouwbedrijf De Vijfsprong hebben we dit proces geborgd. Bladzijde 16 van 18

17 9. Financiën Exploitatiebegroting Opbrengsten Lidmaatschapsgelden Verhuur faciliteiten Bijdrage uit exploitatie Eetlust Bijdrage uit exploitatie vlinderkas Fee dienstverlening Aktiviteitenbijdragen leden Inkomsten exploitatie jeugdtuinen Opbrengsten projecten Subsidie gemeente Zutphen Giften en donaties Overige baten Kosten Management en beheer Vrijwilligerskosten Huisvestingskosten Organisatiekosten Aktiviteiten voor leden Kosten exploitatie jeugdtuinen Kosten projecten Afschrijvingen Rentelasten Niet aftrekbare btw resultaat Toelichting op de inkomsten: Lidmaatschapsgelden: De tabel op bladzijde 4 geeft de geprognosticeerde ontwikkeling van het ledenaantal weer. Gerekend is met het lidmaatschapstarief Dit tarief wordt besproken en vastgesteld in de Ledenraad van 10 december Verhuur faciliteiten: De tabellen op bladzijde 12 en 13 geven de opbouw van de verhuurinkomsten weer. Bijdrage uit exploitatie Eetlust geeft de afspraken weer zoals die bij de start van Atelier3D zijn gemaakt. Bijdrage uit exploitatie Vlindertuin geeft de afspraken weer zoals die momenteel onderwerp van gesprek zijn. Over de hoogte van deze bijdrage bestaat overeenstemming. Fee dienstverlening: is gebaseerd op onderstaande tabel. Hierin zijn de reeds geworven Bladzijde 17 van 18

18 projecten voor 2015 opgenomen alsmede de acquisitiedoelstelling. Rekening is gehouden met een jaarlijkse groei van 15%. Bij de berekening van de contractwaarde is rekening gehouden met directe inkoopkosten van de onderscheiden projecten. Over het aandeel directe inkoopkosten is geen fee verschuldigd. Opbrengsten projecten omvatten de projectopbrengsten zoals die thans bekend zijn. Voor de beoordeling van de verhouding inkomsten kosten is het goed de onderdelen inkomsten jeugdtuinen, opbrengsten projecten en subsidie gemeente Zutphen gezamenlijk te beschouwen ten opzichte van de kostenposten kosten exploitatie jeugdtuinen en kosten projecten. De subsidie van de gemeente Zutphen is vast toegezegd tot en met Toelichting op de kosten Management en beheer. Het is de intentie dat de formatie van Atelier3D toegroeit naar twee fulltime equivalenten met een reguliere bezoldiging. Hierbinnen zullen verschillende functies parttime worden ingevuld. Huisvestingskosten: De huisvestingskosten bestaan voor een groot deel uit de huurpenningen. Ook is voorzichtigheidshalve een grote post van ,- opgenomen voor energiekosten. Het is de intentie dat het gebouw energie zuinig tot energie neutraal herbouwd wordt. In hoeverre dat binnen de besparingstaakstelling die gemeente zichzelf heeft opgelegd realiseerbaar is is nog onduidelijk. De organisatiekosten bestaan uit de reguliere kosten voor beheer, verzekering en dergelijke. Ook is hieronder een post van ,- opgenomen voor communicatie en beheer van de website. Kosten projecten. Dit zijn de bekende kosten van projecten die in 2015 uitgevoerd gaan worden. Zij zijn leidraad gebruikt voor de ontwikkeling van het kostenniveau naar toekomstige jaren. De afschrijvingskosten ontstaan door het investeren in aanpassing en verbouwing in het gebouw. Deze worden over een periode van 25 jaar afgeschreven. Niet aftrekbare BTW betreft de BTW die berekend wordt over de huurprijs vanuit de gemeente Zutphen. Deze voor dat deel van de inkomsten van de coöperatie dat niet aan BTW is onderworpen niet aftrekbaar. Met de gemeente vindt overleg plaats hiervoor een oplossing te vinden. Resultaat. De begroting laat een beperkt resultaat zien. Dit is noodzakelijk om een redelijk eigen vermogen op te bouwen om de continuïteit van Atelier3D te waarborgen. Bladzijde 18 van 18