Afscheid van Bellevue

Transcriptie

1 Afscheid van Bellevue L.A. Dumonde Nummer: 8 kijk op voor meer gratis downloads

2 Afscheid van Bellevue Columns over politiek, economie en mobiliteit L.A. Dumonde Colofon Dit is een uitgave van: Absolute Figures Margrietstraat 4, 6921 ZD Duiven Telefoon: Eindredactie: Ruud van Capelleveen Bezoek onze website: Copyright Het is niet toegestaan om de inhoud en werking van onze download te wijzigen. Ook mag u de inhoud van deze download niet op een andere manier verspreiden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Kastelen Extra 8 2

3 Marcus Bakker januari 2010 De communist en partijleider Marcus Bakker overleed in december 2009 op 86-jarig leeftijd. In de Tweede Kamer steeg Bakker boven zijn partij uit: de politicus werd gewaardeerd, zijn partij speelde een rol in de marge. Van 1963 tot 1982 voerde hij de Communistische Partij Nederland (CPN) aan. Marcus Bakker werd in juni 1923 geboren in Zaandam. Hij werd in 1943, tijdens de Tweede Wereldoorlog, lid van de toen verboden Communistische Partij. Zijn vader was vakbondsman en boekhouder bij het slachthuis in Zaandam. Via hem regelde Marcus vleesbonnen voor partijleden. Later bezorgde hij de illegale verzetskrant De Waarheid. Na de oorlog werd Marcus Bakker redacteur en later hoofdredacteur ( ) van De Waarheid. In 1956 werd Bakker lid van de Tweede Kamer. Vanaf 1963 was hij fractieleider en politiek leider van de Communistische Partij Nederland. In december 1956, een maand na de Russische inval in Hongarije, liepen de Kamerleden bij wijze van protest weg toen Bakker zijn eerste rede hield in de Tweede Kamer. Later veranderde hun instelling. In de Nederlandse politiek oogstte Bakker veel bewondering om zijn retorische gaven. Hij sprak meestal uit het hoofd, was ad rem en had humor. In de jaren negentig werd een vergaderruimte in het Kamergebouw vernoemd naar deze politicus. Marcus Bakker was een politieke arbeider. Hij leefde eenvoudig. Klassen- en inkomensverschillen zouden volgens de communisten niet mogen bestaan. Net als tegenwoordig het geval is bij de SP, kreeg hij slechts een bescheiden salaris. De politieke vertegenwoordigers stortten hun verdiensten in de partijkas en kregen een vergoeding die iets boven het minimumloon uitsteeg. Door deze inkomenspoli

4 tiek zouden de Kamerleden zich goed kunnen vereenzelvigen met de arbeiders die zij vertegenwoordigden. Stalinist Bakker nam niet alleen de denkbeelden, maar ook de methoden over uit de Russische politiek. Aan het einde van de jaren vijftig werden na een lastercampagne andersdenkende leden als Henk Gortzak en Gerben Wagenaar uit de partij verwijderd. Bakker rekende met een complottheorie af met zijn politieke tegenstanders. In het boekje De CPN in oorlogstijd beschreef Bakker hoe Wagenaar overspel met de nazi s en de regering in Londen zou hebben gepleegd om de groeiende invloed van de communisten in Nederland te vernietigen. Door de jaren veranderde de opstelling van de Communistische Partij Nederland over de Russische politiek. Over mensen met afwijkende meningen en over de nadelen van de communistische heilstaat mocht niet gesproken worden. De CPN volgde de Sovjetdoctrine. Pas in de jaren zeventig was voor de buitenstaander een verandering in deze houding zichtbaar. In 1983 publiceerde Marcus Bakker zijn memoires onder de titel Wissels. Hierin keek hij zonder berouw terug op zijn hoogtijdagen tijdens de Koude Oorlog. Hij had geen spijt van de destijds door hem gemaakte keuzes. De Communistische Partij Nederland ging in de jaren negentig op in GroenLinks. Marcus Bakker zegde het lidmaatschap van GroenLinks in 1999 op toen deze partij instemde met de NAVO-bombardementen op Kosovo en Servië

5 Johan Ferrier januari 2010 De eerste president van Suriname, Johan Ferrier ( ), overleed in januari 2010 op 99-jarige leeftijd in Oegstgeest. Ferrier bekleedde veel verschillende functies. Hij was onder meer onderwijzer, gouverneur en politicus. In 1946 was Johan Ferrier een van de oprichters van de Nationale Partij Suriname (NPS). Hij verhuisde verschillende keren van Nederland naar Suriname en omgekeerd. Johan Ferrier begon zijn loopbaan in Suriname als onderwijzer. Onderwijs werd door het Nederlandse koloniale bestuur niet als topprioriteit gezien. De toenmalige gouverneur verklaarde openlijk dat voor de intellectuele vorming geen noodzaak bestond. Ferrier werd actief in de onderwijzersbond. Tijdens de oorlogsjaren raakte hij ook betrokken bij de politiek. In Londen stelde koningin Wilhelmina in 1942 de kolonies meer zelfbestuur in het vooruitzicht. Dit sprak hem aan. Hij was een van de initiatiefnemers van de Unie Suriname, die meer zelfstandigheid voor deze Nederlandse kolonie nastreefde. Later zou de Unie Suriname opgaan in de Nationale Partij Suriname (NPS). Johan Ferrier (Paramaribo, 1910) studeerde letteren en wijsbegeerte in Amsterdam, waar hij in 1950 promoveerde op het proefschrift De Surinaamse samenleving als sociaal -pedagogische opgave. In 1954 trad het Koninkrijksstatuut in werking. In deze overeenkomst werden de verhoudingen tussen Nederland en haar koloniën geregeld. In 1955 werd Johan Ferrier minister-president van Suriname. Van 1959 tot 1965 was Johan Ferrier in Nederland raadsadviseur voor het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap onder minister Cals. In deze functie speelde hij een belangrijke rol bij de vestiging in Nederland van Estec, het Europese centrum voor ruimteonderzoek. Ferri

6 er was ook een tijd directeur van de Surinaamse vestiging van het mijnbouwbedrijf Billiton. In 1968 werd hij gouverneur van Suriname. Johan Ferrier was een veelzijdig man, die in zijn leven veel verschillende functies bekleedde. In Suriname was het erg onrustig tijdens het gouverneurschap van Ferrier. Nadat stakingen het land lange tijd hadden geplaagd en Nederland met ingrijpen had gedreigd, dwong hij in 1969 premier Jopie Pengel tot aftreden. De roep naar onafhankelijkheid werd steeds luider. Ferrier was de laatste gouverneur en de eerste president van Suriname. De druk uit Nederland om voor onafhankelijkheid te kiezen werd steeds groter. Ferrier bemiddelde met Arron en Lachmon over de voorwaarden en de toekomstige inrichting van Suriname. Op 25 november 1975 werd Suriname onafhankelijk. Achteraf oordeelde Ferrier dat de overgang veel te snel was gegaan. Velen zagen na de onafhankelijkheid geen toekomst meer in Suriname. Een ware exodus kwam opgang. Het land liep leeg en met de Surinaamse economie ging het steeds slechter. In februari 1980 pleegde een groep militairen onder leiding van sergeant Desi Bouterse een coup. Ferrier trad in augustus 1980 af als ceremonieel staatshoofd. Zijn positie was onhoudbaar geworden nadat hij weigerde de grondwet buiten werking te stellen. Johan Ferrier kwam ook naar Nederland. In Suriname stond hij aan het einde van de twintigste eeuw nog altijd in hoog aanzien. Hij was altijd dienstbaar geweest voor de Surinaamse samenleving. Hij werd gekozen tot politicus van de eeuw. In 2005 tekende journalist John Jansen van Galen zijn levensverhaal op. Het verscheen onder de titel Laatste gouverneur, eerste president: de eeuw van Johan Ferrier, Surinamer

7 Abdurrahman Wahid januari 2010 Abdurrahman Wahid, beter bekend als Gus Dur, was een grillige, maar ook een gematigde en tolerante politicus. De ex-president van Indonesië overleed in december 2009 na een lang ziekbed in Jakarta. Hij werd 69 jaar. Wahid kreeg een staatsbegrafenis in Jombang op Oost-Java die werd geleid door president Yudhoyono. Abdurrahman Wahid was de eerste democratisch gekozen president van Indonesië. Voor buitenstaanders leek de vrijwel blinde moslimleider in oktober 1999 uit het niets te komen. Wahid stelde zich toen veertien dagen voor de presidentsverkiezingen beschikbaar voor het hoogste ambt in Indonesië. Hij kwam na de val van Soeharto als een duiveltje uit een doosje en versloeg de gedoodverfde winnares Megawati Soekarnoputri. Wahid werd de vierde president van Indonesië en Megawati, de dochter van de voormalige president Soekarno, werd vice-president. Voor de presidentsverkiezingen van 1999 leidde Abdurrahman Wahid vijftien jaar de Nahdlatul Ulama (UN). De UN, die werd opgericht door de grootvader van Wahid, was met 35 miljoen aanhangers de grootste moslimorganisatie van Indonesië. Hij stamde uit een familie van beroemde islamitische Schriftgeleerden. Hij studeerde in Kairo en Bagdad en woonde ook een jaar in Nederland. Tijdens de regering van Soeharto toonde Wahid zich als een voorzichtige, maar ook vasthoudende criticus. Hij was een handige strateeg. Abdurrahman Wahid bekritiseerde de toenmalige president Soeharto, maar werkte tegelijkertijd ook samen met zijn dochter voor de belangen van de Indonesische moslims. Aan het begin van zijn presidentsschap bezocht Abdurrahman Wahid vele landen. Deze buitenlandse reizen leverden hem veel goodwill op. Hij bezocht bijvoorbeeld met een handelsdelegatie Israël en herstelde de band met Oost

8 Timor door excuses aan te bieden voor de wandaden tijdens de bezetting door Indonesië. In het buitenland oogstte hij ook lof door het schrappen van wetten die discriminatie van Chinezen in Indonesië mogelijk maakte. De binnenlandse politiek en vooral het economische beleid van Abdurrahman Wahid waren niet erg succesvol. Het land was er slecht aan toe en hij deed veel foute beloften. Zo beloofde hij een referendum over onafhankelijkheid voor Atjeh, terwijl duidelijk was dat hij dit gebied nooit van Indonesië zou laten vervreemden. Belangrijk was ook zijn onmacht om de invloed van het leger te breken. Het geweld in Atjeh en de Molukken bleef bestaan. Op buitenstaanders maakte zijn wispelturige optreden een onprofessionele indruk. Abdurrahman Wahid kon niet zorgen voor een economische opgang en een effectieve bestrijding van de corruptie. Zelf kon hij ook het aangeboden geld niet weerstaan. Wahid raakte verwikkeld in corruptieschandalen. Toen hij hierdoor in politieke problemen raakte, wilde hij de noodtoestand uitroepen. Minister Yudhoyono weigerde en werd net als enkele andere ministers ontslagen. In 2001 werd bekend dat Indonesië miljoenen had ontvangen van de sultan van Brunei voor de oorlogsvluchtelingen in Atjeh. Slechts een klein deel van dit geld bereikte de slachtoffers. Het Indonesische parlement maakte hiervan gebruik om zich van Wahid te ontdoen. Na juli 2001 verloor Abdurrahman Wahid steeds meer prestige. Op het laatst nam niemand in de politieke arena hem nog serieus. Alleen als religieus leider bleef hij gerespecteerd

9 Milton Friedman februari 2010 In 1976 kreeg Milton Friedman de Nobelprijs voor Economie. Hij was voor vrijemarktkapitalisme en een beperkte overheid. Friedman zag wel een belangrijke taak voor de centrale bank. Deze bank moest de groei van de geldhoeveelheid in de hand houden. Jaarlijks mocht deze slechts beperkt groeien. Milton Friedman ( ) was de belangrijkste voorvechter van de vrijemarkteconomie. Zijn boek Free to choose werd een bestseller. Hij beïnvloedde politici als Ronald Reagan en Margaret Thatcher. Met de komst van het liberalisme in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië groeide de wanverhouding tussen arm en rijk. De rijken werden steeds rijker en de armen steeds armer. Het graaien begon: de bonuscultuur kwam tot leven. Het zelfreinigende vermogen van de financiële markten bleek beperkt. Overheden grepen tijdens de kredietcrisis in 2008 in om een totale ineenstorting van de wereldeconomie te voorkomen. Friedman hield te weinig rekening met het egoïsme in de mens. Milton Friedman overleed in november 2006 op 94-jarige leeftijd na een hartaanval. Hij maakte de grande finale van het liberalisme niet meer mee. Als de regeringen van de belangrijkste industrielanden niet hadden ingegrepen zou Friedman uiteraard gelijk hebben gekregen en zou de wereldmarkt zichzelf hebben hersteld. Er zou een crisis zijn ontstaan, die de vergelijking met de jaren dertig ruimschoots zou hebben doorstaan. Het betalingsverkeer zou tot stilstand zijn gekomen en we zouden in de Westerse wereld zijn overgegaan tot prehistorische ruilhandel. Het ingrijpen door de overheden tijdens de kredietcrisis stond haaks op de ideeën waarvoor Milton Friedman in 1976 met de Nobelprijs voor Economie werd onderschei

10 den. De overheid zou zo min mogelijk moeten ingrijpen. Friedman erkende wel dat de markten niet perfect zijn, maar meende dat vrije imperfecte markten betere resultaten leverden dan het handelen van bureaucraten. Only money matters, alleen geld doet ertoe, vormde de basis van zijn denken. Friedman werd in januari 1912 geboren in New York. Zijn ouders waren joods-hongaarse emigranten. Hij studeerde in 1933 af als econoom aan de Universiteit van Chicago. In 1946 werd hij benoemd als hoogleraar aan deze universiteit. Milton Friedman propageerde vanaf het begin van de jaren zestig het vrijemarktdenken. Capitalism and freedom (1962) maakte, mede door de tijdgeest in de jaren zestig en zeventig, weinig indruk. In de tweede helft van de jaren zeventig kwam een kentering. Friedman begon naam te maken als theoreticus van het monetarisme, waarmee hij een antwoord formuleerde op de theorieën van John Maynard Keynes. Keynes legde de nadruk op bestedingen. Friedman zag geldschepping als de belangrijkste economische factor. Keynes zag een belangrijke rol voor de overheid. Friedman niet. In de theorieën van Milton Friedman werd ook te weinig aandacht geschonken aan het milieu. Onbeperkte groei en welvaartstoename zou uiteindelijk ten koste zijn gegaan van ons leefmilieu. Het is niet verwonderlijk dat juist de Verenigde Staten van Amerika, waar het vrijemarktdenken de politiek overheerst, grote weerstand bestaat tegen het beperken van milieuschade. Verstandig economisch beleid bestaat, mijns inziens, uit een mix van Keynes en Friedman. Er moet veel geld worden verdiend, zodat de overheid in voldoende mate in de gelegenheid wordt gesteld om de armen en zieken te beschermen en de overheid moet de grens van het economische speelveld bepalen, zodat egoïsme wordt beteugeld en zowel de industrie als de consument voldoende aandacht schenken aan milieuaspecten

11 Chinezen in Europa februari 2010 De Chinezen willen auto s voor de Europese automarkt bouwen. Tijdens de kredietcrisis stonden verschillende automerken te koop. De Chinezen toonden onder meer belangstelling voor de automerken Saab en Volvo. Saab ging uiteindelijk naar Spyker. SAIC Motor, de grootste autoproducent in China, bezit al de rechten van de voormalig Britse automaker MG. SAIC gaat deze merknaam en kennis gebruiken om modellen voor de Europese markt te bouwen. SAIC (Shanghai Automotive Industry Corporation) heeft een overeenkomst gesloten met General Motors voor de vorming van Shanghai GM. Daarnaast heeft het Chinese autobedrijf overeenkomsten afgesloten met Volkswagen. De Chinese thuismarkt voor auto s groeit, maar niet hard genoeg. Dit is de belangrijkste reden waarom de Chinezen nu rechtstreeks willen produceren voor de Europese markt. Anders dan de Amerikanen staan Europese autorijders immers open voor merken uit verre landen. In de jaren zeventig begonnen ook de Japanse merken als Toyota en Datsun hun opmars in Europa. Japan was daarbij zeer succesvol. Dit succesmodel wordt nu door de Chinezen gekopieerd. SAIC wil de fabriek van MG in Longbridge als basis gebruiken voor de verovering van Europa. Enkele jaren geleden ontwikkelde SAIC een MG voor de Chinese markt. De autoproducent heeft nu modellen die de strijd op de Europese markt moeten aangaan met de Honda Civic en de Volkswagen Golf. SAIC investeert flink in groene technologie. In 2010 en 2011 zal het bedrijf ongeveer 930 miljoen dollar investeren in milieuvriendelijke technologieën. Vooral in het dichtbevolkte Europa is de belangstelling voor milieuvriendelijke auto s groeiende. Regeringen in Europa nemen steeds meer maatregelen om de consument tot de aankoop van schonere auto s te bewe

12 gen. SAIC wil hybride modellen bouwen en ook een elektrisch aangedreven auto op de markt brengen. De verkoop van de hybride Roewe zal in 2010 starten. Twee jaar later moet ook een elektrische versie beschikbaar zijn. BYD zal hiervoor accu s gaan leveren. SAIC zal het niet gemakkelijk krijgen in Europa. In 2009 werden in Europa en Amerika veel minder auto s verkocht dan in de voorafgaande jaren. De vooruitzichten zijn niet erg rooskleurig nu de stimuleringsregelingen zijn afgebouwd en de consument nog erg negatief is. Bij de aankoop van een auto spelen vertrouwen, gewoonte en merkbekendheid een grote rol. Het vele negatieve nieuws in de automarkt heeft een negatief effect op de kooplust. Zo heeft Opel veel last gehad van het nieuws van de mogelijke verkoop aan Magna. De consumenten willen zekerheid en juist deze zekerheid was verdwenen. Onbekende merken kunnen niet inspelen op het gevoel van zekerheid. Zij kunnen alleen aan de onderkant van de markt verkopen: voor de kopers in dit segment is de aankoopprijs het belangrijkste verkoopargument

13 Jan Pen februari 2010 De heldere Nederlandse econoom Jan Pen was gedurende decennia populair en gezaghebbend. Hij was hoogleraar economie aan de universiteit van Groningen. Jan Pen ( ) publiceerde in een heldere stijl. Hij kon ingewikkelde economische processen op een begrijpelijke manier uitleggen. Jan Pen overleed in februari 2010 op 88-jarige leeftijd. Hij overleed een dag voordat hij 89 jaar zou zijn geworden. Jan Pen werd op 15 februari 1921 geboren in het Friese Lemmer. Zijn vader was een nettenhandelaar. Kort voor de Tweede Wereldoorlog verliet hij zijn geboortestad om economie te gaan studeren aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. In 1950 promoveerde hij op een proefschrift dat het onderwerp collectieve loononderhandelingen beschreef. Na zijn studie ging Jan Pen aan de slag bij het ministerie van Economische Zaken in Den Haag. Hij maakte snel carrière binnen dit departement. Na een paar jaar werd Jan Pen benoemd tot directeur Algemene Economische Politiek en werd daardoor de topadviseur van minister Jelle Zijlstra. In 1956 maakte Jan Pen de overstap naar de academische wereld. Hij voelde zich goed op zijn plaats aan de Rijksuniversiteit Groningen, waar hij staatshuishoudkunde en de leer der openbare financiën doceerde. Jan Pen was een aanhanger van de Britse econoom John Maynard Keynes ( ) en voorstander van progressieve belastingen. Net zoals Keynes vond Jan Pen dat de overheid, waar dit mogelijk was, de economie moest sturen. The general theory of employment, interest and money uit 1936 van Keynes zag Jan Pen als de belangrijkste economische publicatie

14 Jan Pen was niet goed in wiskunde en moest daarom andere wegen bewandelen om de economie voor zijn studenten inzichtelijk te maken. Hij hield van de polemiek en stelde vaak een vraag aan het einde van zijn betoog om zijn tegenstander te prikkelen tot voortzetting van het debat. Hij wilde zijn studenten niet alleen economische begrippen bijbrengen, maar wilde ze ook onderwijzen in het kritisch nadenken. In 1979 publiceerde Jan Pen het rijk geïllustreerde boek Kijk, economie. Dit boek over economie was zo helder geschreven, dat ook leken inzicht kregen in moeilijk begrijpbare processen. In Wie heeft gelijk (1989) nam hij stelling tegen het groeiende autoverkeer. Hij vond dat de bestrijding van de milieuvervuiling veel te weinig aandacht kreeg. Het groeiende autoverkeer was niet te rijmen met een schoner Nederland en een verdere groei hiervan moest daarom door de overheid worden bestreden. Moderne economie (1959) was een andere belangrijke titel. Dit boek gold jarenlang als de inleiding in de macro-economie. In 1986 gaf Pen zijn laatste college aan de universiteit Groningen, maar hij zou in latere jaren nog lang verbonden blijven aan deze universiteit. Het leven aan de universiteit in Groningen werd door Willem Frederik Hermans beschreven in Onder professoren. Hermans portretteerde in deze roman Jan Pen als Tabe Pap. Pen woonde net als Willem Frederik Herman destijds in Haren en de twee universiteitsmedewerkers kenden elkaar goed. Naast twintig boeken schreef Jan Pen columns. Deze stukken verschenen in Het Parool en het Hollands Maandblad

15 Val Balkenende IV februari 2010 In de laatste uren van het kabinet-balkenende-iv eiste premier Jan Peter Balkenende van de PvdA-bewindslieden dat zij in het openbaar zouden verklaren dat alle opties betreffende Uruzgan openbleven. Deze eis, waarmee het kabinet-balkenende brak met de eerdere belofte om in 2010 de missie in deze provincie in Afghanistan te zullen beëindigen, bleek het breekpunt in de samenwerking tussen CDA, ChristenUnie en PvdA. De ministers van de PvdA gingen niet akkoord en traden uit het kabinet. Het is de vierde keer dat een kabinet onder leiding van Jan Peter Balkenende de eindstreep niet haalt. Een dag later verklaarde vice-premier Wouter Bos dat hij sinds het rapport-davids al rekende op een snelle val van het kabinet. Ook voor Jan Peter Balkenende was de breuk onafwendbaar. Het vertrouwen was verdwenen. Het laatste optreden van het kabinet in de Tweede Kamer op donderdagavond was gênant. De breuk in het kabinet was voor iedereen duidelijk zichtbaar. Er was geen eenheid meer van kabinetsbeleid. De ministers ventileerden tegengestelde meningen. Op vrijdag, 19 februari 2010, volgde de ministerraad die eindigde met het opstappen van de PvdAbewindslieden. De eerste peiling na de breuk geeft aan dat de PvdA winst boekt. De kwestie Uruzgan ligt al jaren heel gevoelig in deze partij en het is de vraag of Jan Peter Balkenende en Maxime Verhagen zich voldoende rekenschap hebben gegeven van deze politieke realiteit. Binnen de PvdA heeft altijd een grote weerzin bestaan tegen een Nederlandse deelname in de strijd in Afghanistan. Deze weerstand nam alleen maar toe toen bleek dat er zo weinig werd bereikt. Bij de recente verkiezingen in Afgha

16 nistan bleek het land nog niet rijp voor democratie volgens Westerse norm. Verkiezingsfraude en vriendjespolitiek tekenden de verkiezingen. De zittende president Karzai toonde zich hierin het meest bedreven, maar hij moet rekening houden met een onverminderd sterke Taliban. Ook binnen de regering-obama gaan nu stemmen op om te onderhandelen met deze terroristische organisatie, want ook Amerika wil zo snel mogelijk weg uit Afghanistan. In feite ging het verschil van mening in het kabinet over de tactiek van de terugtrekking van de Nederlandse troepen. Maxime Verhagen en Jan Peter Balkenende wilden dat dit zou gebeuren nadat Afghanen hiervoor zouden zijn opgeleid. De NAVO kwam met een officieel verzoek met een dergelijke strekking. Inmiddels was de politieke realiteit voor de PvdA gewijzigd. Het NAVO-verzoek kon volgens de PvdA niet meer gehonoreerd worden. Wouter Bos sprak deze zienswijze in het openbaar uit en het kabinet- Balkenende-IV stevende af op de ondergang. De vorming van een nieuw kabinet zal niet meevallen. De Nederlandse stemmer is al een jaar of vijftien erg wispelturig. Zo zagen we de op- en afgang van ouderenpartijen, LPF en SP. Op het ogenblik lijkt de PVV van Geert Wilders over het hoogtepunt heen en heeft Alexander Pechtold D66 gereanimeerd. De kiezer is verdeeld. De grootste partijen zijn nu CDA, PvdA, VVD, D66 en PVV. Het zal niet meevallen om na de verkiezingen een meerderheidskabinet te vormen. Ook het volgende kabinet zal uit minstens drie partijen moeten bestaan om te kunnen regeren met een meerderheid in de Tweede Kamer. Een kabinet van meer dan twee partijen dient zelden de beoogde vier jaar uit. Het zal nog lang onrustig blijven in de Nederlandse politiek

17 Agnes Kant maart 2010 Agnes Kant werd in 1998 lid van de Tweede Kamer. Onder de vleugels van Jan Marijnissen kon zij zich ontwikkelen tot een gerespecteerd Kamerlid. In 2008 volgde zij Marijnissen op als fractievoorzitter en politiek leider van de Socialistische Partij. Agnes Kant struikelde over de Gemeenteraadsverkiezingen. Haar partij verloor meer zetels dan verwacht. Het optreden van Agnes Kant tijdens het lijstrekkersdebat na afloop was slecht. De volgende dag maakte ze haar conclusie bekend. Agnes Kant trad af als politiek leider en fractievoorzitter en zei niet terug te willen keren naar de Tweede Kamer. Jan Marijnissen reageerde geëmotioneerd op het nieuws. Hij bleef Agnes Kant steunen. Ook op de laatste dag, de dag na de verkiezingen, toen ontevredenheid en teleurstelling binnen de Socialistische Partij de overhand kregen. Er was in 2008 geen echte opvolger voor Jan Marijnissen. Marijnissen was een raspoliticus: snel en doeltreffend in debat, zowel binnen als buiten de Tweede Kamer. Niemand binnen de partij kon aan hem tippen. Toen Marijnissen zijn functie wegens gezondheidsproblemen beëindigde werd een toekomstig zetelverlies ingecalculeerd. Deze schatting werd bij de Europese en lokale verkiezingen omgezet in harde cijfers. Agnes Kant had er veel voor over om de kiezer voor haar denkbeelden te winnen. Ze maakte een radslag in een campagnefilmpje. Ze speelde een rol en moest kunstjes doen waar ze niet goed in was. Kant was een betrokken politicus. Hierdoor verloor ze, vooral buiten de Tweede Kamer, vaak het doel van het debat uit het oog. Dit mankement kwam vooral in het laatste lijsttrekkersdebat, terwijl de laatste stemmen op de gemeentehuizen nog geteld moesten worden, op pijnlijke wijze naar voren. Ze

18 overschreeuwde zichzelf en werd, zoals ik uit de lichaamstaal van haar tafelgenoten kon opmaken, niet serieus genomen. Ze kon er nauwelijks tussenkomen en als ze sprak volgde er een op dat moment niet zinvolle eruptie van bekende marxistische denkbeelden. Een politiek commentator verklaarde een dag later dat hij een viswijf had horen schreeuwen. Bij haar vertrek speelde de beeldvorming een grote rol. Peilingen wezen uit dat zelfs partijleden Agnes Kant niet als boegbeeld zagen zitten. In de huidige politiek is meer nodig, stelde Agnes de volgende dag zelf vast. Zij wilde Kamerleden leren, dat voor een echte SP er betrokkenheid bij mensen de kern is van de volksvertegenwoordiger. Agnes Kant zei dat ze het vertrouwen van haar partij had. Maar helaas, de zichtbaar aangeslagen politiek leider, moest ook vaststellen dat deze eigenschap in het huidige politieke klimaat geen garantie biedt voor electoraal succes. De aanhangers van de Socialistische Partij wensen dat de opvolger van Agnes Kant, Emile Roemer, de gewone onderwijzer uit Boxmeer zal blijven: een politicus en lijsttrekker, waarin de gewone man zich kan herkennen. De datum voor de test staat al vast: 9 juni

19 Job Cohen volgt Wouter Bos op maart 2010 Op vrijdagmorgen 12 maart 2010 gaf Wouter Bos plotseling een persconferentie. Hij maakte bekend dat hij al voor de Gemeenteraadsverkiezingen had besloten om de politiek de rug toe te keren. Hij wil meer tijd beschikbaar maken voor zijn gezin. Een dag eerder gaf CDA-minister Camiel Eurlings dezelfde reden voor zijn vertrek uit de landelijke politiek. In Nova vertelde Wouter Bos dat de huidige generatie andere keuzes maakte. Wouter wil een echte vader zijn en niet de man die op zondag het vlees komt snijden. Het emancipatiebeleid is klaarblijkelijk succesvoller dan iedereen voor mogelijk hield. Wouter Bos werkte tot 1998 bij het olieconcern Shell. Als Kamerlid voor de PvdA hield Wouter Bos zich bezig met economische zaken. Hij werd woordvoerder belastingen voor zijn fractie. In maart 2000 volgde Bos Willem Vermeend op als staatssecretaris van Financiën in Paars II. Na de voor de PvdA desastreus verlopen verkiezingen van mei 2002 keerde Wouter Bos terug naar de Tweede Kamer. Kabinet-Balkenende I met de LPF viel snel en nieuwe verkiezingen werden uitgeschreven. Wouter Bos werd in november 2002 partijleider en lijsttrekker van de PvdA. In 2003 behaalde de PvdA een mooie verkiezingsuitslag. De formatiebesprekingen met Jan Peter Balkenende mislukten echter. Wouter Bos werd oppositieleider, maar nam geen duidelijke standpunten in tijdens debatten. Tegenstanders vonden dat Bos onduidelijk was; hij liet vaak alle opties open. Later maakte Balkenende tijdens een verkiezingsdebat handig gebruik van dit beeld door Wouter Bos neer te zetten als een draaikont. Dit beeld bleef aan Bos kleven. De PvdA verloor bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2006 negen zetels. Jan Marijnissen was met zijn Socialistische Partij de grote winnaar, maar de formatiebesprekingen leverden een coalitie op van CDA, ChristenUnie en

20 PvdA. Wouter Bos vervulde tijdens zijn ministerschap in het kabinet-balkenende IV drie functies: hij was behalve minister van Financiën, ook partijleider en vicepremier. Hij zal als minister vooral herinnerd worden door zijn kordate optreden tijdens de kredietcrisis toen de banken op omvallen stonden. Hij weekte ABN los uit het in financiële problemen geraakte Fortis en zorgde later voor financiële injecties bij grote bankbedrijven, zoals ABN en ING. Door dit ingrijpen bleef betalingsverkeer mogelijk en ontkwam Nederland aan een echte crisis. Tijdens zijn persconferentie vertelde Wouter Bos dat hij veel gesproken had met Job Cohen. Cohen zou later die dag ook een persconferentie geven om zijn beschikbaarheid als lijsttrekker en partijleider bekend te maken. Job Cohen volgde in 2001 Schelto Patijn op als burgemeester in de gemeente Amsterdam. Het politieke klimaat in Den Haag is de laatste jaren harder geworden. Er wordt tegenwoordig hard op de man gespeeld en politici worden bedreigd. Cohen is een man die de burgers graag bij elkaar houdt. Hij knuffelt allochtonen en gaat liever met ze theedrinken, dan dat hij de problemen oplost, zei Geert Wilders in reactie op de komst van Cohen als aanvoerder van de PvdA. Men verwacht dat Job Cohen een beter weerwoord kan geven aan Wilders. De PVV zal daarom niet echt blij zijn met het vertrek van Wouter Bos. De kloof tussen Cohen en Wilders is onoverbrugbaar. Net als vele andere partijen sluit de PvdA een coalitie met de PVV van Wilders bij voorbaat uit