Het Parijs van F U RO R E 2 1

Transcriptie

1 KEES SCHERER / MAI Het Parijs van Ballon! Ballon! Dat is een van de weinige stukjes dialoog die te horen zijn in Le Ballon rouge, een kleurenfilm uit de jaren vijftig, die verder voornamelijk bestaat uit pittoreske straatbeelden omlijst met romantische muziek. Furore zocht eens uit waar de film is opgenomen. 4 F U RO R E 5

2 (Vervolg van de vorige pagina) D E O P E N i n g Sc. 5 (08:3) De volgende morgen vertrekt Pascal weer naar school. De ballon volgt hem, maar weigert speels zich te laten pakken. Sc. 6 (:9) Bij de bushalte gekomen, maant Pascal de ballon hem op korte afstand te volgen en de bus niet uit het oog te verliezen. Zo ziet men vervolgens een ballon die achter een bus aan vliegt door de straten van Parijs, als een hond achter zijn baasje. Sc. 00:0 Sc. 7 (3:03) Op school laat de ballon zich opnieuw niet vangen. Als de bel gaat, moet Pascal zonder zijn ballon naar binnen. Maar de ballon zweeft over de muur en voegt zich bij de kinderen die in de rij staan en gaat vervolgens via een raam naar binnen. De geïrriteerde directeur probeert op zijn beurt de ballon te pakken, faalt daarin, en sluit voor straf Pascal op in zijn kantoor. Hij denkt dat de ballon voor de deur zal wachten. Sc. 8 (5:36) Maar de plaagzieke ballon volgt de directeur bij zijn bezoek aan een bibliotheek. Op straat wordt hij uitgelachen omdat het lijkt alsof hij met een ballon speelt. Bij zijn terugkomst wordt Pascal vrijgelaten; hij verlaat het schoolterrein, gevolgd door de ballon. Sc. 9 (8:05) Op weg naar huis dwalen Pascal en de ballon over een rommelmarkt, waarbij ieder stopt bij wat hem bezighoudt: de ballon bekijkt zichzelf in een spiegel en Pascal houdt halt bij een schilderij van een meisje met een hoepel. Had hij maar een vriendinnetje zoals zij Sc. :9 Door de fraaie titels en de muziek van Maurice Le Roux (93 99) komt de kijker direct in een dromerige stemming. Le Roux schreef ook de muziek voor Crin-blanc. K E R K E N Een zwarte kat scharrelt bij de trap. In Belleville werden veel katten gehouden om de ratten te bestrijden. Het huis met het puntdak heet «maison du meunier». S T R A A T Sc. 0: 0 Wanneer Pascal voor het eerst komt aanlopen bij de bushalte, zien we daar een marktkraam. Dit was indertijd het terrein van de seizoensmarkt. P I A T E N P I A F p. s c h r e u d e r s f i l m b e e l d e n A. L a m o r i s s e / F I L M S M O N T S O U R I S Sc. 00:55 Waarom makkelijk doen als het ook moeilijk kan? Pascal loopt de trap af, klimt in de paal, klemt het touw in zijn mond en daalt af. Sc. 0 (9:48) Iets verderop ontmoet Pascal een ernstig kijkend meisje in een wit jurkje en met een blauwe ballon. De twee ballonnen maken kennis. Sc. (0:33) Bij een schuurtje staan straatjongens op de loer om de ballon te bemachtigen. Pascal laat hem los; de ballon vliegt weg om zich bij de voordeur van zijn huis weer bij Pascal te voegen. Hij vliegt door het raam naar binnen. (doorlezen op p. 30) 008 De wandeling in de regen voert Pascal langs een aantal bekende Parijse plekken, zoals de Pont des Arts. De schade die de ballon in de Église Notre-Dame-de-la-Croix aanricht, wordt niet in 8 beeld gebracht, maar gesuggereerd door middel van geluid. De kerk is onveranderd. Z O M E R 0 p. s c h r e u d e r s Sc. 3 06: Sc. 3 07:00 Pascal loopt over rue de Belleville bij de rue Piat. De straten zijn nog nat, maar bij de Eiffeltoren klaart het alweer op. Hij loopt langs nummer 75, recht tegenover nummer 7, het huis waar volgens de overlevering Edith Piaf werd geboren. 00 O P PA G I N A : d i v e r s e w e e t j e s ov e r d e REGISSEUR VAN «LE BALLON ROUGE», L AMORISSE

3 gebeuren dat de hele buurt zijn karakter verloor en onherkenbaar werd, onpersoonlijk, met inwisselbare nieuwbouw met de misplaatste benaming sociaal. Zo werd in Belleville het angstbeeld van de lepreuze wijk broeinest van ongedierte en dodelijke ziekten bestreden met een nog veel schadelijker monster, de kanker van de massaconstructie, de vloek van het modernisme. Espace vert In 956 het jaar van de ballon werd een plan de zonage aangenomen dat voorzag in de aanleg van een park op de helling van de heuvel. Het zou meer dan dertig jaar duren eer dit park was gerealiseerd. Nadat de hele buurt (in totaal vierenhalve hectare dichtbebouwd gebied) in de jaren zestig en zeventig gesloopt was, is hier een park aangelegd naar een ontwerp van architect François Debulois en tuinarchitect Paul Brichet. Het is voltooid in 988. Deze parkachtige ruimte wordt door de stedenbouwers vrij genoemd of ook wel espace vert. En inderdaad, de ruimte is groen, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Buurtbewoonster Sophie Herszkowicz ziet het als een slechte maquette die werkelijkheid is geworden. In de tuin lijken geen seizoenen te bestaan. In de herfst worden de dode bladeren er zorgvuldig verwijderd. De prefab betonblokken die de paden en traptreden vormen, vertonen barsten en zijn alweer aan vervanging toe. s Avonds gaan de hekken dicht en is deze vrije ruimte verboden gebied. Intussen blijven de sterke lantaarns (model Eurobol ) hun kille licht verspreiden, zodat het zicht op de sterren ons wordt ontnomen. De groene ruimte van Belleville is volgens Herszkowicz steriel, voorgevormd en vooral ontzettend leesbaar. Sommige paden in het park volgen het oorspronkelijke stratenpatroon. Net als vroeger wordt de hoofdverbinding tussen onder (43 rue des Couronnes) en boven (de rue Piat) gevormd door een kaarsrechte weg met steile trappen de vroegere passage Julien-Lacroix. De plek waar Pascal de toverballon aantrof, bungelend aan een lantaarnpaal, is weliswaar totaal onherkenbaar, maar met een goede plattegrond toch nog exact te lokaliseren, en wel midden in het huidige Parc de Belleville, op de steile heuvel waar oorspronkelijk de rue Vilin en de passage Julien-Lacroix liepen; van beide straten resteren nu nog twee minieme restjes. Furore stelt daarom voor: richt ter hoogte van het vroegere huisnummer 7a een monument op ter herinnering aan Le Ballon rouge. Zet er bijvoorbeeld een afgietsel neer van een originele bec au gaz, bevestig er een rode ballon van kunststof en een plaquette met uitleg aan en je hebt een toeristische trekpleister van jewelste. De onthulling kan worden verricht door Pascal Lamorisse. Sloopmuren In 97 kwam de Duitse fotografe Deidi von Schaewen naar Belleville en begon er als een razende de blootliggende muren vast te leggen. Sloopmuren bestaan meestal maar heel kort, verklaarde zij. Het zijn de objets trouvés van onze steden, onwillekeurige kunstwerken, kortstondige monumenten. Een tiental muren uit Belleville kwam terecht in haar fotoboek Muren (977; zie ook Furore #0). Muur na muur sneuvelde, de ene na de andere. De grillige routes van de diverse rookkanalen zijn nog aan de muren af te lezen. Ze kronkelen omhoog, verzamelen zich groepsgewijs in opgemetselde schoorstenen. Door het wegvallen van vloeren en plafonds ontstaan grote, onregelmatige muurvlakken, waarvan de verschillend gekleurde kamermuren (geschilderd, behangen, gedeeltelijk zwartgeblakerd) samen nieuwe composities vormen. Stadsherstel Eind jaren vijftig zag het er in de Amsterdamse volksbuurten niet veel anders uit. De ideeën van hoofdcommissaris H. Kaasjager om dergelijke buurten plat te gooien, de grachten te dempen en een netwerk van snelwegen door de binnenstad aan te leggen, zijn toen serieus overwogen. Maar het liep anders: dankzij bewegingen als Heemschut, Amstelodamum, Stadsherstel, de Stichting Diogenes en de Vereniging van Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad vond geleidelijk het denkbeeld opgang dat het de moeite kan lonen om panden, straten en uiteindelijk hele buurten op te knappen, te restaureren of zelfs te reconstrueren in plaats van ze te slopen. Vijftig jaar later staat de Amsterdamse binnenstad (de grachtengordel binnen de Singelgracht) op de Werelderfgoedlijst van Unesco dus ook de ooit verpauperde volksbuurt de Jordaan, nu een geziene toeristische trekpleister. Zo had het Belleville ook kunnen vergaan. Met gemeentelijke steun van de Stad Parijs hadden de passage Notre-Dame-de-la-Croix, de rue Vilin en de passage Julien-Lacroix huis voor huis kunnen worden opgeknapt. Dat is gezien het unieke karakter van deze straten beslist geen krankzinnige gedachte. Helaas namen de gebeurtenissen een andere loop. Maar wacht eens, het is nooit te laat! Veel Parijse flatgebouwen uit de jaren zestig zijn inmiddels hopeloos verouderd en kunnen net zo goed weer afgebroken worden, zoals elders in de wereld inmiddels op grote schaal gebeurd is denk alleen maar aan de Bijlmermeer en het Maupoleum in Amsterdam. Vervolgens kan men aan de hand van de originele bouwtekeningen, die in het Parijse Stadsarchief (Les Archives de Paris) zorgvuldig worden bewaard, de oorspronkelijke buurten huis voor huis weer opbouwen. Het zal een paar centen kosten, maar die zullen door het sterk toenemende Ballon-toerisme snel worden terugverdiend. Dat daarvoor wat flats aan de rue des Couronnes zullen moeten worden gesloopt, daar zal niemand een traan om laten. Al op 7 februari 969 omschreef Georges Perec ze aldus: Nieuwe woonblokken, kortgeleden gebouwd, maar eigenlijk nu al ouderwets. In de groene ruimte van het Parc de Belleville hoeft niet eens iets afgebroken te worden. Even omploegen en de grond is bouwrijp. Een gedroomde situatie voor een beetje entrepreneur! Wat doen we eraan, Stad Parijs? Binnen een jaar of vijf, tien moet zoiets toch beklonken kunnen zijn? Laat dan de toeristen maar komen; de reisgidsjes kunnen alvast worden aangepast. Het Parc de Belleville 3 Pascals huis, 5 rue du Transvaal De pâtisserie, rue des Envierges Vindplaats van de Rode Ballon Projectie van het negentiende-eeuwse stratenplan (n) op de plattegrond van het huidige Parc de Bellevile en omringende bebouwing (nn) Vindplaats van de Rode Ballon Pergola in het Parc de Belleville. Voorstel: vervang de jaren tachtig-lantaarnpaal door een uit 900, plaats hem links van de trap en bevestig er een ballon aan. 3 k a a r t : a n t o n i n c r e n n p o l / w i k i p e d i a c o m m o n s 38 F U R O R E Z O M E R 0 39

4 75 rue de Belleville: Pascal loopt naar huis ille v e ll e B 5 rue du Transvaal: woonhuis van Pascal Sc. 3 Sc. 4 07:00 Terrain vague cité d Ily gezien vanaf passage Piat Sc. 3 07:50 3:55 9 rue de la Mare: slotscène Sc. 6 30:4 Sc. 3 3:56 Petit carrefour: Rue Piat / rue des Envierges Sc. 7 4:5 6 rue Henri-Chevreau: schoolplein Sc. 7 33:50 Passage Vilin: slotscène Sc. 0:0 Bushalte PyrénéesMénilmontant Stegen zie pag Sc. 0:36 Sc. 6 Sc. :33 :7 4 rue de Ménilmontant: busrit 4 Notre-Dame-de-la-Croix: kerktrappen F U RO R E ZOMER 0 f i l m b ee l d E N A. L A M O R I S S E / F I L M S M ON T S O U R I S 7a passage Julien-Lacroix: vindplaats ballon Sc. 03:4 rue de Ménilmontant: rennen achter bus 43

5 De bocht in de rue Vilin op filmbeelden en foto s RUE VILIN Tussen 9 rue des Couronnes en 9 rue Piat. Lengte 43 meter, breedte 8 meter. De rue Vilin is in 863 genoemd naar een grondbezitter annex architect annex burgemeester van Belleville. Het laatste stukje straat tussen de twee trappen een naar beneden, een naar boven figureert prominent in Le Ballon rouge. Er is niets van overgebleven behalve een klein restje ten zuiden van de rue Julien-Lacroix. Het houten krotje op de hoek, dat we meermalen in de film tegenkomen, was in de jaren vijftig in gebruik als bedrijfspand van ene meneer Juguin. Op nummer 5 (gebouwd 885) werd een schoenenzaak gedreven door de heer Savoie. De straat is een literair begrip geworden dankzij de schrijver George Perec (936-98), die tussen februari 969 en september 975 de in snel tempo verdwijnende straat nauwgezet begon te documenteren. Hij noteerde als een boekhouder winkelopschriften, huisnummers, affiches en andere details, zo droog en zakelijk mogelijk, maar de lezer voelt onder de oppervlakte de woede en het verdriet. Cul-de-sac Perec begon zijn reportage op donderdag 7 februari 969 en noteerde wat hij tegenkwam op nummer (links), (rechts), 3 (links), enzovoort. Nummer is onlangs opgeknapt. Men Pascal Lamorisse rent door de rue Vilin; het café Au Repos de la Montagne blijft buiten beeld. Detail van foto in Le Ballon rouge (boek), p. 933 Foto Ilya Ehrenburg (My Paris) Scène uit Orphée (Jean Cocteau) F U RO R E Montage van filmbeelden uit Les Jeux dangereux (958). Er was toen op nummer 5 een uitdragerij; ten tijde van Le Ballon rouge was het een schoenenwinkel. Dirk de Herder 946 Robert Doisneau 953 Willy Ronis 954 René-Jacques 940 zegt dat de ouders van mijn moeder in dit huis hebben gewoond. Op de kruising met de rue Julien-Lacroix: Op de hoek (aan de even kant van beide straten) staat een huis dat wordt opgeknapt met een smeedijzeren balkon op de eerste verdieping en tweemaal het opschrift: attention / escaliers Er is hier echter geen trap te zien; later realiseer je je dat het gaat om de trap waarmee de straat eindigt: voor het autoverkeer verandert de rue Vilin na de rue Julien-Lacroix in een cul-de-sac. Op nummer 6 (een pand uit 89) heeft het Tunesisch-Joodse gezin Belhassen gewoond. Dochter Ketty (957) herinnert zich: Het was een woning zonder lift, met een hurktoilet op de trap en geen douche. Mijn moeder waste ons in de gootsteen of we gingen naar een badhuis met een stuk zeep onder de arm. We waren niet rijk, we waren met zijn negenen in twee kamers en s avonds was de keuken tevens de kinderkamer. Toch bewaar ik goede herinneringen aan dat huis. Ik had altijd gehoopt dat ik er nog eens terug zou keren als ik oud ben, maar dat kan nu dus niet meer. De eerste vijf jaar van zijn leven woonde Georges Perec op rue Vilin nummer 4, waar zijn moeder werkte als dameskapster. Hij herinnert zich er niets van. In 943 is zijn moeder weggevoerd naar Auschwitz. Een kwart eeuw later stond Georges voor het pand en noteerde: Eerst een gebouw van één verdieping met een deur die toegang biedt tot een lange, geplaveide binnenplaats op verschillende niveaus (trapjes van twee of drie treden). Rechts een lang gebouw van een ver- René-Jacques, Robert Doisneau en Willy Ronis fotografeerden allen het huis van de waarzegster op nummer 49; Dirk de Herder stond bij nummer 47. In 940 stond op deze hoek nog een mooie kroonlantaarn, in 953 niet meer. dieping (met toegang tot de straat via de kapsalon) met een dubbele trap van beton (in dit huis woonden wij; de kapsalon was van mijn moeder). Aan het eind van de binnenplaats een vormeloos bouwwerk. Aan de linkerkant iets wat lijkt op konijnenhokken. Ik ben niet naar binnen gegaan. Overburen Op nummer 6 woonde de moeder van Nicole Paquet: De rue Vilin was de mooiste straat van de wereld! Toen mijn zoon één jaar was, zat hij in een hoge kinderstoel en ik moest even brood halen. Ik riep mijn overbuurvrouw. Vanuit haar raam trok ze gekke gezichten naar mijn baby en maakte hem aan het lachen, waardoor ik in staat was om even naar de bakker te lopen en weer Foto Kees Scherer Foto Daniel Frasnay Foto Henri Guérard ZOMER 0 45

6 RUE DU TRANSVAAL Plattegrond ten behoeve van het toekennen van huisnummers in de rue du Transvaal (90). Op de plaats van de percelen zijn de namen van de eigenaars ingetekend. De heer Goumy, zelf tot 93 woonachtig op rue des Envierges, bezat in de rue du Transvaal de percelen 3, 5, 7 en 3. In 93 woonde hij op nummer 5, het huis gebruikt voor Le Ballon rouge. Archives de Paris N VO Casque d or, 95 Kees Scherer, 955 Casque d or, 95 m a r i a a u s t r i a i n s t i t u u t Rue du Transvaal gezien van de rue Piat a r c h i e f l a m o r i s s e f i l m s m o n t s o u r i s Casque d or, 95: Marie (Simone Signoret) kust timmerman Georges Manda (Serge Reggiani) op het terrain vague voor de rue Piat. Op de achtergrond de rue des Envierges (met poort: de villa Faucheur) en rue du Transvaal. Le Ballon rouge, 956: Pascal loopt langs de pokdalige muur van 3 rue du Transvaal, gevolgd door de ballon Scène 4 Pascal komt thuis. Zijn (groot)moeder vindt die ballon maar niks, opent het raam en werpt hem naar buiten. Maar de ballon vliegt niet weg hij blijft voor het raam zweven. Pascal keert terug! Het is hetzelfde raam! Dit is het bewijs! Pascal Lamorisse filmt in 007 het raam waar hij in 956 als klein jongetje achter stond. c h l o ë s c i a l o m Rue du Transvaal Tussen 6 rue Piat / 0 rue des Envierges en 93 rue des Couronnes. 30 m lang, m breed Deze straat is van relatief recente datum: hij werd in 895 geopend en kreeg in 900 de naam van een Zuid-Afrikaanse provincie. In het Rapport du Conducteur van 5 maart 90 staat te lezen: Er is een nieuwe weg geopend in het verlengde van de rue Piat, lopend tussen het kruispunt van de rue Piat / des Envierges en 95 rue des Couronnes. Per arrest van de Het Ballon -huis op een foto van Kees Scherer. In cirkel: Pascals raam. prefectuur de dato 7 december 900 heeft deze weg de naam rue du transvaal verkregen; de borden waarop deze straatnaam alsmede het nummer van het arrondissement staan aangegeven, zullen binnenkort worden aangebracht. m a r i a a u s t r i a i n s t i t u u t 5 F U R O R E Z O M E R 0 53

7 946 Bouwval op de hoek van de rue Botha en de passage Piat, zichtbaar in Le Ballon rouge: een bakstenen geval waarin Oliver Twist zich op zijn plaats zou voelen M a r c F o u c a u l t «T E R R A I N VAG U E» Sinds de jaren zestig heet het terrein tussen de rue Botha en de rue du Transvaal waar in 955 meer dan honderd ballonnen samenkwamen officieel square A. Luquet. Victor Zigelman: Ik woonde in het elfde arrondissement, maar op vrije dagen ging ik altijd spelen in Belleville, waar mijn grootmoeder woonde. Er hing daar een atmosfeer die je in het elfde vergeefs zocht. Je kon er spelen op de landjes, de terrains vagues, daar waren er veel van in Belleville, vooral tussen de rue Julien-Lacroix, rue Piat en rue Vilin en in die woestenij kon je vrij rondklimmen. Het leek wel platteland. Clément Lépidis: Om er te komen moest je je tussen de spijlen van een hek wringen dat het terrein afsloot, maar daar lieten wij jongens ons niet door ontmoedigen. Er groeiden bomen, rabarber, madeliefjes en klavertjes-vier. Ambroise Guillemin: Op een braakliggend terrein stond een half ingestort huis. Dat kwam door een aardverschuiving en het huis werd niet gerepareerd omdat de grond niet stabiel was. Het gebied eromheen was afgesloten. Maar wij maakten een gat in de omheining en konden daar heerlijk spelen. We speelden eens met een ballon. Hij vloog ver weg, kwam omlaag en vloog over een omheining, en toen was er een jongetje, niet uit onze buurt, en die heeft toen onze ballon lek geprikt. We hebben het op een lopen gezet om hem te pakken. Op een dag in 955 zei mijn vader: ga eens kijken, er zijn daar allemaal ballonnen! En toen zag ik dat daar de film Le Ballon rouge werd opgenomen. Ik was toen een jaar of tien. De mensen die je in die film ziet zijn geen acteurs of figuranten, maar komen echt uit onze buurt. Je ziet onze concierge in de deuropening staan. Ze heette madame Augustin, maar werd Tintin genoemd. PA S SAG E V I L I N Tussen 44 rue Vilin en de passage Piat. Lengte 85 meter, breedte minimaal meter. De passage Vilin heette voor 877 passage Dubois. Op nummer was reclameschilder Brieftreger gevestigd. De huizen 4,, 0 en 6 zijn te zien aan het slot van Le Ballon rouge; Jean-Paul Belmondo belt aan bij nummer 6 in Le Doulos (96). Ambroise Guillemin: Aan de passage Vilin woonden mensen die hun tuinen goed verzorgden en die vogels hielden. Toen ik klein was hoorden Rue Piat door Lucien Fontanarosa, 958 we altijd een haan kraaien. Je wist niet waar het geluid vandaan kwam. Niemand klaagde erover. In de jaren zeventig degradeerde het veldje tussen de passage en de rue Vilin tot een parkeerplaats annex autokerkhof, waar door kraaien naar etensresten werd gezocht. Sc. 0:54 Terwijl straatjongens achter Pascal en zijn ballon aansluipen, zien we enkele personen rustig over de passage Vilin lopen. Ze komen uit de richting van de passage Piat; misschien zijn ze naar de kerk geweest. f i l m b e e l d A. L A M O R I S S E / F I L M S M O N T S O U R I S 955 Panorama gezien vanaf 9 rue Piat, februari 955. Deze fotoserie is gebruikt door Robert Bober in zijn film En remontant la rue Vilin (99). D i r e c t i o n d e l A m é n a g e m e n t e t d e l U r b a n i s m e d e l a V i l l e d e P a r i s / P h o t o t è q u e P a v i l l o n d e l A r s e n a l 955 Sc. 4 5: Sc. 4 7:6 f i l m b e e l d e n A. L A M O R I S S E / F I L M S M O N T S O U R I S Tijdens de achtervolgingsscène betreedt Pascal het terrain vague tussen rue Botha, rue Piat en rue du Transvaal. Dit is ook de plek waar de hulpballonnen samenkomen en vanwaar hij opstijgt (zie ook Driemaal de lucht in!, p ). De ballon is stukgemaakt op het landje van de cité d Isly, maar ligt nu een paar honderd meter verderop. 96 In Le Doulos belt Jean-Paul Belmondo belt aan bij 6 passage Vilin 958 In Les Jeux dangereux ravotten jongens op het landje onder de rue Piat 54 F U R O R E Z O M E R 0 55

8 Scène 4 De voyous hebben de ballon aan een stevig koord vastgemaakt en proberen hem te temmen. Pascal kan het koord grijpen en rent ermee naar een stelsel van stegen... en g e t s e D D van ouge r n o l l a Le B e fascinerende wirwar van straatjes uit de achervolgingsscène kon door Albert Lamorisse grotendeels in één enkele steeg worden gefilmd: de passage Notre-Dame-de-la-Croix. Op zes verschillende punten plaatste hij de camera waarna hij Pascal en de jongens verschillende richtingen op liet lopen. Een slimme montage deed de rest. In de nabijgelegen passage Ronce kon er gefilmd worden rond twee ingestorte huizen (zie p. 68) en ook de twee smalste stegen van Parijs werden ten volle benut (zie p. 70). Passage Notre-Dame-de-la-Croix Tussen 3 rue d Eupatoria en rue de la Mare; splitste zich in twee takken, de ene naar rue des Couronnes, de andere naar nummer 96. Totale lengte 4 meter, breedte (op zijn smalst) meter. 6 De passage Notre-Dame-dela-Croix vormde ooit de verbinding tussen de rue des Couronnes en de rue de la Mare bij de kerk. De steeg begon aan weerszijden van de school op 94 rue des Couronnes (architecten Charlet & Calamard, gebouwd ). Nog steeds is er een veelgebruikt looppad van de rue des Couronnes langs de school en tussen nieuwbouwblokken door naar de kerk, al herinnert niets meer aan de dorpsachtige sfeer van weleer. PA S S A G E N OT R E - D A M E - D E - L A - C R O I X ZES KNOOPPUNTEN in de passage NotreDame-de-la-Croix KNOOPPUNT Pavi l l o n d e l A rse n a l N ( d etai l ) Sc. 4 7:07 Gezicht op 8 rue de la Mare vanuit de passage Notre-Dame-de-la-Croix, 955 Dezelfde locatie op 6 maart 957 KNOOPPUNT Pavi l l o n d e l A rse n a l N ( d etai l ) Sc. 4 7:6 Allée des Faucheurs (gezien naar de rue de Belleville), 3 mei 96 Pascals achtervolgers zetten koers naar het noorden, 955 Dezelfde locatie op 6 maart 957 Pavillon de l Arsenal N F U RO R E ZOMER 0 65

9 Rue Piat ( petit carrefour ) a Camer loopt! Het Belleville-buurtje dat we zo goed kennen uit «Le Ballon rouge» is in de loop der jaren onder de voet gelopen door filmploegen. Historische kostuumfilms, films noirs, romantische films, gangsterkomedies allemaal deden ze hun voordeel met deze unieke locatie. Trap # (rue Vilin / rue Piat) Trap # close-up 937 Ménilmontant (René Guissart) :07:08 Trap # (passage Julien-Lacroix) 96 Ménilmontant :07:06 Ménilmontant 05:5 Ménilmontant (Dimitri Kirsanoff) 08:4 Ménilmontant 08: Le Château de verre (René Clement) 59:54 Le Château de verre 59:8 Orphée (Jean Cocteau) 36:06 Orphée 36:0 Orphée 36:6 Commune de Paris (Robert Ménégoz) 0:03 Le Château de verre 59:9 95 Sous le ciel de Paris (Julien Duvivier) :5:8 Sous le ciel de Paris :5:08 Sous le ciel de Paris :5: 953 Act of Love (Anatole Litvak) :7:9 Act of Love :7:37 Act of Love :7:57 Act of Love :7: Casque d or (Jacques Becker) 4:4 4:33 Du rififi chez les hommes (J. Dassin) :38: Le Ballon rouge (Albert Lamorisse) 3:33 Act of Love :7:49 F U RO R E Le Ballon rouge :9 Le Ballon rouge 07: Le Ballon rouge 0:58 79 ZOMER 0 Boek pagina Du rififi chez les hommes :38:7 Boek pagina Le Ballon rouge 0:55 Boek pagina 4

10 Pascal Lamorisse s ballonvaart Driemaal de lucht in TRAN DU RUE De apotheose van Le Ballon rouge, het vuurwerk waarmee Lamorisse s meesterwerk wordt afgesloten, is een opeenvolging van spectaculaire shots, gefilmd op drie verschillende locaties. Furore maakt u wegwijs in de wirwar van schoorstenen en zinken daken. L S VA A 3 Scène 6b Pascal vliegt met de ballons weg, steeds hoger Église Notre-Dame-de-la-Croix R U E P I AT RUE JULIEN-L ACROIX PA S S A G E P I AT PA S S A G E R O N C E 5 0 Square Alexandre Luquet vanaf de rue du Transvaal: Luchtfoto Panoramisch uitzicht vanaf het dak van 5 rue Piat de apotheose van Le Ballon rouge T E R R A I N VA G U E C I T É D E L I S LY hier schieten de Parijse ballonnen Pascal te hulp Panthéon St.Ambroise St. Joseph des Nations schreu d ers schreu d ers PA SS AG E RO N CE RUE BOTHA Heuveltje ten zuiden van rue des Couronnes: hier stijgt Pascal voor het eerst op Tour Eiffel 7 33 BD DE BELLEVILLE RUE JULIEN-L ACROIX R U E P I AT 5b 7 RUE DES COURONNES RUE JULIEN-L ACROIX 5 RUE VILIN 74 PA S S A G E J U L I E N - L A C R O I X PA S S A G E R O N C E RUE VILIN 0 RUE VILIN 49 PA S S A G E J U L I E N - L A C R O I X PA S S A G E V I L I N 94 F U RO R E ZOMER 0 5b 95