,50! richter. JAN sluijters. Verrassingen in venetië. Het geheugen van de Duitse meester. Modernist van het eerste uur.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download ",50! richter. JAN sluijters. Verrassingen in venetië. Het geheugen van de Duitse meester. Modernist van het eerste uur."

Transcriptie

1 Tableau e7 Nú,50! richter Het geheugen van de Duitse meester JAN sluijters Modernist van het eerste uur BiËnnale Verrassingen in venetië Topgaleries Gagosian verkoopt in elke metropool 33ste Jaargang nr. 4 augustus/september 2011 Adviesprijs: 9,95 AP

2 Het eigenzinnig koloriet van Jan Sluijters Het werk van Jan Sluijters wist, naast een grenzeloze bewondering, ook een enorme weerstand op te roepen. Het zou getuigen van een vulgaire, valse smaak, en werd geweigerd op belangrijke exposities. Mecenas en bewonderaar Esser sleepte de kleurrijke raskunstenaar, die nu gezien wordt als een van de grondleggers van de moderne kunst in Nederland, door deze periode heen. tekst: ruud van der Neut Jan Sluijters ( ), Portret van Tonia Stieltjes (detail), circa 1922, 132 x 116 cm, coll. Singer Laren

3

4 Jan Sluijters e kritiek loog er destijds niet om. In het juryrapport van de Prix de Rome, gedateerd 11 december 1906 en ondertekend door gerespecteerde kunstenaars en docenten als Willem Maris en August Allebé, werd over het werk van Jan Sluijters gezegd: Groote minachting voor de schoonheden der techniek van het schilderen en door een valsch streven naar gewild nieuwe kleurstemmingen en naar ruwe hartstochtelijkheid. Ook tekende de jury bezwaar aan tegen de drieste veronachtzaming der schoonheid, en was ze van mening dat de schilder zich liet meeslepen door een vulgairen valschen smaak. Eigenlijk was het allemaal de schuld van een bezoek aan Parijs. Met zijn jaarlijkse toelage van 1200 gulden die Sluijters in 1905 had gekregen voor zijn werk, vertrok hij voor een studiereis richting Spanje, waar hij steden als Madrid, Malaga, Granada, Valencia en Barcelona bezocht en waarna hij uiteindelijk in Parijs belandde. Bij een bezoek aan de Salon des Indépendants werd hij daar geconfronteerd met de Franse avant-gardekunst van onder meer Henri Matisse en Kees van Dongen. Hij was er zeer van onder de indruk en besloot, samen met zijn vrouw Bertha, een aantal maanden in Parijs te gaan wonen en werken. Het mondaine stadsleven van Parijs bood hem ongekende inspiratie voor een heel nieuw oeuvre, zowel in kleurgebruik als in techniek. En daar was, om het maar zacht uit te drukken, niet iedereen even gelukkig mee. Vooral vanwege zijn als te heftig ervaren voorstudies voor het decadent genoemde schilderij Bal Tabarin werd de jaarlijkse toelage met directe ingang geweigerd. Een dergelijke beslissing werd nooit eerder genomen, waardoor Sluijters op slag landelijke bekendheid kreeg. Het spraakmakende besluit had verregaande gevolgen. Zowel kunstenaarsverenigingen, het Stedelijk Museum - een van de weinige musea die destijds eigentijdse kunst aankochten - als het gros van de critici stelden zich onmiddellijk terughoudend op. Het omstreden schilderij Femmes qui s embrassent werd in 1907 als mogelijk aanstootgevend verwijderd van de tentoonstelling van de St. Lucas-schildervereniging in het Stedelijk Museum. Overigens werd dit schilderij in 1988 aangekocht door het Van Gogh Museum voor een niet bekendgemaakt bedrag, met als ronkende omschrijving dat het museum een topstuk van internationale allure aan de collectie had weten toe te voegen... Slechts een aantal collega s, zoals Piet Mondriaan en Leo Gestel, en de criticus Conrad Kickert, hadden waardering voor Sluijters controversiële werk. Maar ondanks dat leek het er op dat zowel zijn artistieke als zijn zakelijke carrière gedoemd waren te mislukken. een vrouw is van nature al versiering Prijzen en reizen Jan Sluijters ( ), die zich na een opleiding van vier jaar aan diverse instituten in december 1902 aanmeldde als werkend lid van de Amsterdamse kunstenaarsverenigingen Arti et Amicitiae en St. Lucas was al op jonge leeftijd een veelbelovend talent. Op zijn drieëntwintigste, in 1904, won hij op de tentoonstelling Levende Meesters - waarvoor maar liefst 812 kunstwerken waren ingezonden - met het schilderij De vergankelijkheid de Koninklijke Subsidie van 800 gulden. In hetzelfde jaar vonden de toelatingsexamens voor de prestigieuze Prix de Rome plaats. Ook hier was zijn - speciaal voor de presentatie gemaakte - De profeet Elisa en de zoon der Sunamitische vrouw favoriet. Dankzij dit schilderij kreeg Sluijters een beurs toegekend van 1200 gulden per jaar, in principe voor de volgende vier jaar. Deze toelage permitteerde de kunstenaar met zijn kersverse echtgenote Bertha vijf maanden op studiereis te gaan naar steden als Rome, Napels, Florence, Venetië, Verona en Milaan. Terug in Amsterdam werden in december 1905 zijn op locatie gemaakte kopieën van beroemde meesterwerken en een aantal vrije werken tentoongesteld in de Rijksacademie. Ondanks wisselende kritieken werd hem opnieuw het jaargeld van 1200 gulden toegekend, waarop Sluijters afreisde naar Spanje en daarna Parijs, waar hij in contact kwam met die wilde, moderne schilderkunst die hem zoveel kritiek bezorgde. Maar Sluijters was klaar met de christelijke, vrome en brave onderwerpen die hij tot nu toe geschilderd had, en heel even leek het daardoor ook gedaan met zijn loopbaan. Maannacht, 1912, olie op doek, 80 x 126 cm, Caldic Collectie, Rotterdam Portret van Salomon Beffie, 1912, 108 x 86 cm, Van Gogh Museum, Amsterdam, bruikleen Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort/ Rijswijk > Lezende vrouw, 1911, olie op doek, 76 x 52 cm, coll. Van Abbemuseum, Eindhoven 22 Tableau Fine arts magazine augustus/september 2011

5

6 Het mythische labyrint van de Biënnale Sigalit Landau, Azkelon, 2011, still van videoprojectie op de vloer, met geluid, 12 21, courtesy van de kunstenaar en Kamel Mennour, Parijs. In het Israëlische paviljoen stelt Landau met haar interventies het idee van landsgrenzen, territorium en landbezit ter discussie.

7 Biënnale Venetië Curator en publicist Jonathan Turner kent een lange betrokkenheid bij de Biënnale van Venetië. Zo maakte hij in 1993 al onderdeel uit van het uitvoerend comité dat het eerste internationale platform bood aan kunstenaars als Tracey Emin en Damien Hirst. Voor Tableau dompelde Turner zich opnieuw onder in de hedendaagse kunst in de dogenstad. tekst: jonathan turner vertaling: arthur van t hof

8 A an een licht riekend kanaal in achteraf Venetië stap je een vervallen gebouw binnen. Je beklimt scheve traptreden naar de eerste verdieping en door een smerige gang kom je in een donkere kamer. Er klinkt een zoemend geluid van slecht aangesloten elektrisch licht en er liggen kapotte kasten en dossiers over de vloer. Op een muur wordt een video geprojecteerd: twee zakenmannen spelen Star Wars na in een kantoor dat er precies zo uitziet als de ruimte waar jij nu staat. Ze kruisen de degens, precies zoals de Jedi dat in de film zouden doen. In plaats van lichtsabels gebruiken ze fluorescerende buizen en wat hier ontstaat, kan worden gezien als een luchtig, maar niet mis te verstaan beeld van de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Als ze de fluorescerende buizen tegen elkaar kapot slaan, gaan de lichten uit. De installatie is van de kunstenaar Adel Abidin (1973) en staat in het Iraakse Nationale Paviljoen in de Gervasuti Foundation. Welkom in de verrassende wereld van de 54ste Biënnale van Venetië. Elke twee jaar ontpopt de Biënnale van Venetië zich weer als een enorme en soms wat anachronistische uitstalling van culturele hoogstandjes en nationalisme; een soort Olympische Spelen van de kunstwereld. Internationale supersterren vechten een strijd uit om belangrijkheid, supporters kiezen partij en er zijn diverse prijsuitreikingen. De editie van dit jaar is de grootste ooit, met 87 deelnemende landen. Er zijn premières van Saoedi-Arabië, Bangladesh en Haïti, terwijl landen als Congo, Costa Rica, Cuba, India, Irak, Zuid-Afrika en Zimbabwe weer terugkeerden op het podium, sommigen na een afwezigheid van tientallen jaren. Kritieken van publiek en professionals zijn nog nooit zo eensgezind geweest: de Oostenrijkse, Zwitserse en Britse paviljoens zijn veruit favoriet (met glansrijke hoofdrollen voor respectievelijk Markus Schinwald, Thomas Hirschhorn en Mike Nelson), er is veel vernieuwende kunst met Arabische wortels en er zijn fantastische tentoonstellingen van Anselm Kiefer, Anish Kapoor, Marisa Merz, Julian Schnabel en Pier Paolo Calzolari in verschillende musea, palazzo s en andere expositieruimtes verspreid over de stad. De bezoeker zal het zeker opvallen dat sensatiezucht hier ontbreekt en er een enorm gevoel van vrijheid hangt. sensatiezucht ontbreekt, vrijheid overheerst Cristiano Pintaldi Untitled, 2011, acryl op doek, 195 x 320 cm. In de voormalige scheepswerven op het eiland San Pietro di Castello hangen enorme doeken van deze kunstenaar. Hij schilderde de momenten waarop de stoffelijke wereld de niet-stoffelijke ontmoet, in dit geval een bliksemflits boven de ijslandse vulkaan Eyjafjallajokull. Anish Kapoor Ascension, 2011, installatie in de Basilica di San Giorgio, Isola di San Giorgio Maggiore. Een wolk van witte rook komt uit een rond vat op de kruising tussen het transept en het schip van Palladio s basiliek. Als een goddelijke aanwezigheid kringelt de rook langzaam naar boven. Kapoor verbeeldt hier de samensmelting van materie en spiritualiteit, de dialoog tussen spanning en afwezigheid. (Courtesy Galleria Continua, San Gimignano/ Beijing/Le Moulin) 44 Tableau Fine arts magazine augustus/september 2011

9 Biënnale Venetië Jacopo Robusti detto Tintoretto La creazione degli animali (De Schepping der Dieren), , coll. Gallerie dell Accademia, Venezia. Een van de drie werken van Tintoretto die de bezoeker ter introductie dienen op de hoofdexpositie illuminations. Urs Fischer Untitled (Standing), 2010, parafine en was, pigment, staal, 195,6 x 78,7 x 132,1 cm, courtesy van de kunstenaar, Gavin Brown Enterprise, NY en The Brant Foundation Art Study Center (foto: Stefan Altenburger). Een van de levende kaarsen in de Corderie, de voormalige touwfabriek van de Arsenale, waarin de hoofdtentoonstelling illuminations plaatsvindt. Maurizio Cattelan Turisti (Tourists), Honderden opgezette duiven bevinden zich als een primitief bewakinssysteem in de balken verspreid in het centrale paviljoen in de Giardini. James Turrell Skyspace Zuoz, 2005, een grootschalige installatie in de hoofdtentoonstelling illuminations in de Corderie. Christian Marclay The Clock, 2010, courtesy White Cube, Londen en Paula Cooper Gallery, New York. Still uit de 24 uur durende video van de winnaar van de Gouden Leeuw (de beste kunstenaar van de Biënnale), te zien in de hoofdtentoonstelling illuminations in de Corderie.

10 Gerhard Richter, 4 Glasscheiben, 1967, glas en ijzer, 190 x 100 cm, Anton and Annick Herbert Collection > Anton Corbijn, Gerhard Richter, Keulen 2010, detail, courtesy Anton Corbijn/FOAM

11 Gerhard Richter en het onvatbare Zijn werk hangt in alle grote musea. Al jaren geldt Gerhard Richter als een van de belangrijkste en duurste nog levende kunstenaars ter wereld. In 2012 wordt hij 80, reden voor Tate Modern om hem te eren met een groot retrospectief. tekst: Rogier ormeling

12 Gerhard Richter Met zijn geboorte valt een mens in de tijd en de geschiedenis. Dat geldt zeker voor Gerhard Richter (1932). Nog geen jaar nadat hij in Dresden het levenslicht zag, kwam Hitler aan de macht. Hoewel Richter opgroeide in het slaperige stadje Reichenau, zou dat ook voor zijn familie grote gevolgen hebben. Tante Marianne die aan schizofrenie leed, werd eerst gesteriliseerd en in het kader van de nazi-euthanasiecampagne voor geesteszieken ten slotte omgebracht. Oom Rudi stierf al snel aan het front. Ook vader Richter werd gemobiliseerd, om pas in 1946 thuis te komen en door vrouw en kinderen als een vreemde te worden begroet. Na de oorlog maakte Richter in de DDR kennis met een andere ideologie: die van de communistische heilstaat. In 1951 werd hij toegelaten op de kunstacademie van Dresden. Maar naarmate de Koude Oorlogtemperatuur daalde, moesten ook de restanten van de artistieke vrijheid eraan geloven. Vlak voor de bouw van de Berlijnse muur vluchtte hij in 1961 naar West-Duitsland, waar hij zich liet inspireren door popart en de alomtegenwoordige massamedia. Zo schilderde hij een keukenstoel die hij een nagenoeg even verontrustend aura gaf als Andy Warhols Electric Chair. Als geen ander kon Richter laten zien dat in banale voorwerpen en situaties evengoed het schrikwekkende schuilt. Zijn Flämische Krone (1965) heeft veel weg van een vervaarlijk monster dat je niet graag boven je hoofd ziet hangen. Onkel Rudi, 1965, olie op doek, 87 x 50 cm, coll. Lidice Gallery, Lidice, Tsjechië > Lilies, 2000, olie op doek, 68 x 80 cm, coll. National Gallery of Canada September, 2005, olie op doek, 52 x 72 cm, coll. MoMA, New York Afkeer van ideologieën Schijnbaar zonder zich om een specifiek onderwerp te bekommeren, schilderde Richter kranten- en tijdschriftfoto s na. Van enig selectiemechanisme leek geen sprake, net als in de westerse beeldenvloed die opeens over hem werd uitgestort. Oorlogsvliegtuigen, Alpen- en stadsgezichten, wolkenluchten, koeien, herten, doodgewone tafels, een opvouwbaar droogrek of een toiletrol, een Olympisch zwemteam, leden van de Baader-Meinhofgroep, noem maar op. Alles was evenveel waard. En onwaarachtig. Want Richter hield aan het leven in Hitler- Duitsland en de DDR zowel een afkeer van ideologieën over als een diep wantrouwen jegens elk beeld dat aanspraak op de werkelijkheid maakt. Daarom hulde hij zijn fotorealistische zwartwitschilderijen in een kenmerkend out of focus. Een sluier, die in tegenstelling tot de sluier van Maya de begoochelende sluier van illusies die vol- gens het hindoeïsme en het boeddhisme de realiteit aan de menselijke zintuigen onttrekt - juist ontgoochelt. Die wazigheid diende de beschouwer immers vooral bewust te maken van de beperkingen van diens eigen waarneming en die van media in het algemeen. Vandaar dat het onderwerp van ondergeschikt belang was. Maar zeker niet willekeurig gekozen. Verscheidene krantenfoto s die hij als model nam, hadden betrekking op schokkende gebeurtenissen. Eight Student Nurses (1966) bijvoorbeeld bestaat uit acht portretten van vermoorde leerlingverpleegsters. Waarmee Richter de beeltenis van de vrouwen leek te willen ontfutselen aan de sensatiepers. Ook ontpopte hij zich als een discrete anti-paparazzo die beroemdheden weer een zekere anonimiteit verleende. Op Frau mit Schirm (1964) en Mutter und Tochter (1965), zien we Jacky Kennedy en Brigitte Bardot als vaag herkenbare voorbijgangers met een privéleven waarnaar je slechts kunt gissen. Met Lassie (1965) dreef Richter de sentimentele cultus rond de hoofdrolspeler uit de gelijknamige televisieserie op de spits. Het portret van de Schotse collie is zodanig vertroebeld dat je hem door betraande ogen lijkt te zien. Naast foto s uit de media vereeuwigde Richter onder meer alledaagse snapshots van relatief onbekenden. Een liefdespaartje in het bos, uitgelaten recreanten in een speedboot, mensen die in de tuin werken, gezinsfoto s van verschillende families enzovoort. Hoe onbezorgder en gelukkiger het tafereel, hoe meer Richters vervagende toets de inherente vergankelijkheid zichtbaar maakt. Eigenlijk laat hij zien dat elke foto ook een vanitas is. Geen zelfexpressie Hoewel Richter een zo groot mogelijke objectiviteit nastreefde en zich verre hield van emotionele zelfexpressie, bevatten zijn schilderijen wel degelijk autobiografische elementen. Tegen de achtergrond van een kazerne lacht een trotse Wehrmacht-officier ons toe: Onkel Rudi (1965). We zien baby Gerhard op schoot bij een verlegen tienermeisje: Tante Marianne (1965). Ogenschijnlijk onschuldige en vertederende kiekjes en daarom zo wrang. Herr Heyde (1965) toont een van de psychiaters die verantwoordelijk was voor tante s zachte dood, begeleid door een politieman nadat hij in 1959 was gearresteerd. Door zowel een van de slachtoffers als een dader van het euthanasieprogramma een gezicht te geven, verbrak Richter als een van de eerste kunstenaars in Duitsland het grote zwijgen over de nazimisdaden. Ingehouden, maar onmiskenbaar, liet hij het verdrongen verleden uit wazige nevelen opdoemen. Al duurde het nog lang voordat alle navrante geheimen geopenbaard werden. Pas in 2004 vernam Richter tot zijn verbijstering van een journalist dat zelfs zijn voormalige 48 Tableau Fine arts magazine augustus/september 2011

13

14

15 Gerhard Richter schoonvader als SS-dokter medeplichtig was geweest aan Marianne s lot. Aan de hand van een oude familiefoto van zijn eerste vrouw Ema, had Richter hem nog geschilderd in Familie am Meer (1964): in zwembroek tijdens een uitje aan zee, met zijn gezin. Ook Ema had er nooit iets van geweten. Iets moois schilderen Aan het begin van de twintigste eeuw achtte de avantgarde de vooruitgangsgedachte ook toepasbaar op de kunst: ook die zou zich lineair ontwikkelen. Daaruit trok Marcel Duchamp in 1912 een opzienbarende conclusie. Nadat hij erin was geslaagd de opeenvolgende bewegingen van een naakt op doek (Nude Descending a Staircase No. 2) vast te leggen, kondigde hij het eind van de schilderkunst af en borg zijn penselen op. Vijftig jaar later koesterden Richters tijdgenoten vergelijkbare dogma s. Richter was echter niet naar het westen gevlucht om zich daar aan artistieke doctrines en stijlvoorschriften te onderwerpen. Dus bakte hij Duchamp een soort koekje van eigen deeg. In een tijd waarin een mooi naakt als volkomen passé gold, kwam hij op de proppen met Ema (Akt auf einer Treppe) (1966), een van zijn persoonlijkste werken. In serene trance en slechts gehuld in zacht diffuus licht, daalt Ema naakt de trap af. Haar marmerkleurige huid en houding roepen herinneringen aan klassieke sculpturen op. Schoonheid als subversieve provocatie. De stilte galmt: hoezo is de figuratie en zelfs de hele schilderkunst dood? Pikant detail: wanneer de directeur van de Berlijnse Nationalgalerie het doek krijgt aangeboden wijst hij dit af: Ik verzamel schilderijen, geen fotografie. Weliswaar was Ema niet Richters eerste kleurenfotoschilderij, maar voortaan zouden ook zijn twee andere echtgenotes, kinderen, appelstillevens, brandende kaarsen, landschappen en zeegezichten, er gekleurd op staan. Toen hem gevraagd werd waarom hij zich met landschappen bezighield, antwoordde Richter: Ik had zin om iets moois te schilderen Maar juist omdat een landschap zo mooi is, is het waarschijnlijk het meest verschrikkelijke wat er is Groenlandse ijsbergmotieven, besneeuwde bergtoppen bij Davos en vulkanische landschappen op Tenerife volgden elkaar in groot formaat op. Afgezien van hun plaatsaanduiding wekken ze echter een volstrekt plaats- en tijdloze indruk. Meestal valt er geen spoor van menselijke aanwezigheid te bekennen. Wat zowel bevrijdend als onthutsend is. Want de sublieme, in zichzelf gekeerde, schoonheid van de natuur biedt weinig hoop. Sterker nog: de mens is hier volkomen overbodig en overgelaten aan zijn eigen, persoonlijke zingeving. Toch zou Richter nog twee belangrijke series in karakteristieke grijstonen produceren. In 1972 nam hij deel aan de Biënnale van Venetië met 48 Portraits : een beeldengalerij van schrijvers, musici en wetenschappers uit de negentiende en twintigste eeuw, waaronder Oscar Hij laat het verdrongen verleden opdoemen Wilde, Einstein en Kafka. Terwijl hij zich hiermee erfgenaam van de liberaal-humanistische traditie betoonde, is ook hier sprake van een vervreemdende afstandelijkheid. Alsof hij zich hardop afvroeg hoe het toch mogelijk was dat die traditie in de twintigste eeuw zo kwetsbaar was gebleken. Veelzijdig metamorfosekunstenaar En dan natuurlijk het spraakmakende Oktober 18, 1977 (1988). De datum waarop drie leden van de Rote Armee Fraktion - de linkse terreurgroep die Duitsland lang in zijn ban hield - dood in hun gevangeniscel werden aangetroffen. Officieel werd dit als zelfmoord aangemerkt, maar sympathisanten bleven erbij dat ze waren geëxecuteerd. Met vijftien vooral op politiefoto s gebaseerde en sterk vervaagde schilderijen geeft Richter het gebeuren weer. De arrestatie, een cel met een boekenkast, de lijken, de begrafenis. Hoewel hij de serie pas in 1988 schilderde barstte de kritiek los: de daders zouden als slachtoffers zijn geportretteerd. De voormalige Oost-Duitser had echter weinig op met de gewapende klassenstrijd. Als hij iets liet zien, dan wel dat de RAF-leden het slachtoffer waren van hun eigen ideologische verdwazing. Feitelijk begon Richters abstracte oeuvre al met Tisch (1962), waarop hij een fotorealistische tafel met gesturale penseelstreken bewerkte. Figuratie en abstractie, oftewel illusionistische ruimte en tastbare verf, gingen hier voor het eerst een confrontatie aan. Zonder voor elkaar onder te doen. Gedurende zijn verdere carrière bleef Richter hen beschouwen als gelijkwaardige werkwijzen waartussen geen duidelijke grens bestaat. Zelfs een hyperrealistisch doek blijft immers een abstractie van de werkelijkheid. Geleidelijk ontwikkelde hij zich tot een veelzijdig metamorfosekunstenaar die aan elk stilistisch hokje ontsnapt en voortdurend nieuwe artistieke mogelijkheden uitprobeert. Een bezoek aan een verfwinkel bracht hem in 1966 op het idee voor Colour Charts: een serie doeken van bewust onpersoonlijke en nietszeggende kleur- Mutter und Tochter, 1965, olie op doek, 180 x 110 cm, coll. Ludwig Galerie Schloss Oberhausen, Oberhausen < Frau mit Schirm, 1964, olie op doek, 160 x 95 cm, Daros Collection, Zürich Tisch, 1962, olie op doek, 90 x 113 cm, privécollectie 4096 Farben, 1974, op doek, 254 x 254 cm, Ludwig Collection, Aken Lesende, 1994, olie op doek, 72 x 102 cm, coll. San Francisco Museum of Modern Art augustus/september 2011 tableau Fine arts magazine 51

16 tekst en fotografie: anja frenkel Victor Brauner, Voor mijn geliefde Saşa Pană, 1930, Collectie Vladimir Pană

17 Larry Gagosian Het kunstimperium van Gagosian bestaat inmiddels uit 11 schitterende galleries plus een winkel op droomlocaties wereldwijd. portret van een megagalerist LARRY GAGOSIAN wereld merk Roep Jeff Koons, Damien Hirst, Pablo Picasso, Richard Serra, Cy Twombly en ergens in de buurt is Larry Gagosian te vinden. Door vriend en vijand wordt hij gezien als de machtigste man in de wereld van de megadure moderne en hedendaagse kunst. Over de off- en online praktijken van een expansieve leverancier van cultuur en status. tekst: Anja Frenkel augustus/september 2011 Tableau Fine arts magazine 55

18 If I don t, someone else will, you know what I m saying? Op Art Basel waren er dit jaar weer volop Picasso s en Serra s. Gagosian was er dus ook. Op 14 juni, de previewdinsdag voor VIP s, zag ik hem temidden van een indrukwekkend gevolg met een i-phone aan zijn oor voorbij flitsen: een kop met wit haar, krachtig blikkende donkere ogen, energiek. Niet te stoppen. Denk maar niet dat je hem tot een interview kunt bewegen, dat is nog bijna niemand gelukt. Hij houdt zich zoveel mogelijk op de vlakte; in het hoogste kunstmarktsegment is discretie gewenst. Zeker weten we het dus niet, maar volgens sommige van Gagosians vakgenoten op de beurs werd in de drukke stand van zijn Gagosian Gallery in hal 2 in het eerste kwartier die dag al 45 miljoen dollar binnengeharkt... Standhoudster Jona Lüddeckens van Gagosian beaamde aan het einde van de beurs: We had a very strong start, maar gaf niets prijs over welke werken er verkocht waren. Vorig jaar stond Gagosian, net als in 2004, bovenaan de Art Review Power List (de lijst van meest invloedrijke mensen in de kunstwereld). Art Review schreef: Een deel van de kunstwerken die hij aanbiedt is buitengewoon, maar de presentatie wordt steeds arroganter. Dit gedrag is het gevolg van ultieme macht, wanneer alle competitie uit het zicht is verdwenen. En die concurrenten piepen natuurlijk wel openlijk over Larry. Zoals kunsthandelaar/ verzamelaar Charles Saatchi in zijn boek Question dat vorig jaar verscheen: Ik adoreer Larry Gagosian, maar wanneer ik hem aan zie komen lopen, hoor ik in mijn hoofd altijd de muziek van de film Jaws... Maar, hij is veruit de succesvolste kunsthandelaar van de laatste decennia. Hoe dat komt? Jachtinstinct Econoom en kunstverzamelaar Don Thompson laat er in zijn spraakmakende boek Shock Art (2010) geen misverstand over bestaan: Wat nu precies waardevolle eigentijdse kunst is wordt uiteindelijk bepaald door een select groepje kunsthandelaren en in tweede instantie door de twee gerenommeerde veilinghuizen. Curatoren van musea die bijzondere tentoonstellingen organiseren spelen daarbij een bescheiden rol. Kunstcritici hebben nauwelijks invloed, en de koper al helemaal niet. Hoge prijzen worden gemaakt door handelaren die bepaalde kunstenaars als merk promoten... Dat laatste doet Larry Go-Go, een bijnaam die hij heeft gekregen vanwege zijn vastberadenheid, meer dan uitstekend. Op zijn vijfenzestigste is Larry Gagosian de machtigste kunsthandelaar ter wereld met vestigingen in New York, Los Angeles, Londen, Rome, Genève, Hongkong en Athene en met een geschatte jaaromzet van een miljard dollar. Selfmade Gagosian (1945) groeide op in Los Angeles als oudste van twee kinderen van Armeense immigranten-

19 Larry Gagosian Al jaren aan de top van de Art Review Power List: Larry Gagosian, die zich laat omringen door miljardairs, popsterren, vrouwelijk schoon en natuurlijk de superkunstenaars uit zijn eigen stal. Hier op de foto met kunstmiljardair Dasha Zuhkova, Elton John, verzamelaar Eli Broad, Naomi Campbell en vriendin Shala Monroque en, op de onderste rij, met twee van de duurste paarden uit zijn stal: Jeff Koons en Damien Hirst. ouders. Vader was boekhouder bij de gemeente en moeder speelde kleine rolletjes in films. Al tijdens zijn studie aan de universiteit van Californië begon Larry met de verkoop van ingelijste posters. Ik kocht prints voor twee of drie dollar, zette ze in aluminium lijsten en verkocht ze voor vijftien dollar, verklapte Gagosian. Binnen een jaar, in 1979, opende hij zijn eerste galerie in New York - in een gebouw tegenover de beroemde galerie van Leo Castelli - waar hij werk verkocht van kunstenaars die aan de oostkust woonden en werkten, onder wie Frank Stella, Richard Serra en Eric Fischl. Eén van zijn klanten van het eerste uur is projectontwikkelaar en grootverzamelaar Eli Broad. In een interview met Vanity Fair zei Broad: Larry is ongelooflijk: hij heeft enorm veel energie en een scherp oog. Ik kan niet bedenken bij wie je meer kans maakt om een kunstwerk uit privébezit in de wacht te slepen. Jagen op kunstwerken in andere collecties is inderdaad een specialiteit van Gagosian. Zijn uitgangspunt is dat alles te koop is, als je maar genoeg biedt. In 1985 opende hij een nieuwe galerie aan West 23rd Street, in een gebouw dat eigendom was van kunstenaar Sandro Chia. Op de eerste expositie verkocht hij werk uit de hedendaagse collectie van Burton en Emily Tremaine. Gagosian had het telefoonnummer van de Tremaines bemachtigd via hun telefoonmaatschappij. Hij belde ze op en deed een bod op een schilderij van Brice Marden - waarmee hij Emily Tremaine indirect vroeg haar vaste kunsthandelaar Leo Castelli te passeren. Ze weigerde, maar Gagosian bleef bellen en gaf haar het gevoel dat ze belangrijk was, wat Castelli volgens hem had verzuimd. Uiteindelijk besloot ze dat ze Gagosian wel mocht en verkocht hem de Marden en nog twee andere schilderijen. Gagosians eerste belangrijke klant was S.I. Newhouse, de eigenaar van uitgeverij Condé Nast, aan wie hij Piet Mondriaans Victory Boogie Woogie verkocht voor 10 miljoen dollar. Vervolgens wist hij Newhouse te bewegen veilingen bij te wonen en openlijk via Gagosian te bieden. De kunstwereld is onder de indruk en in de loop van de jaren bouwt hij een indrukwekkende klantenkring op, van Russische oliemagnaten tot emirs uit het Midden- Oosten. Hij legt het aan met de rijkste verzamelaars ter wereld, waaronder François Pinault, Charles Saatchi, Tony Shafrazi en José Mugrabi, en dat geeft hem toegang tot hun huizen en hun collecties. Zo weet hij waar de grote werken hangen. Hij heeft een uitstekend geheugen volgens zeggen, maar hanteert ook een kleine camera als geheim wapen... In 2006 bemiddelde Gagosian tussen entertainment mogul David Geffen en hedge fundmiljardair Steven Cohen, in de beroemde particuliere verkoop van Willem de Koonings Woman III voor 137 miljoen dollar. Boren waar de olie zit Alleen het beste is goed genoeg voor Gagosian. Zijn naam staat voor een luxemerk dat slechts is weggelegd voor de allerrijksten en in hun kielzog wat film- en popsterren. Gagosian beweegt zich dan ook vooral daar, waar het augustus/september 2011 Tableau Fine arts magazine 57

Het werk Monochrome (Grey) van Anish Kapoor hangt ruggetje, ruggetje met de Zonnebloemen van Van Gogh. pagina 84, 10-10-2015 Het Financieele Dagblad

Het werk Monochrome (Grey) van Anish Kapoor hangt ruggetje, ruggetje met de Zonnebloemen van Van Gogh. pagina 84, 10-10-2015 Het Financieele Dagblad Het werk Monochrome (Grey) van Anish Kapoor hangt ruggetje, ruggetje met de Zonnebloemen van Van Gogh. pagina 84, 10-10-2015 Het Financieele Dagblad Kijk en vergelijk Het is een trend: hedendaagse werken

Nadere informatie

Roberto Santo 11 december 2010 t/m 16 januari 2011

Roberto Santo 11 december 2010 t/m 16 januari 2011 Roberto Santo 11 december 2010 t/m 16 januari 2011 Opening expositie Spring Load zaterdag 11 december 2010 12.00-16.00 uur Geopend: woensdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Gesloten: 25 & 26 december

Nadere informatie

beeldende vakken CSE GL en TL

beeldende vakken CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2008 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 34 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 64 punten

Nadere informatie

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++ NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet

Nadere informatie

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis. Kijkwijzer HAVO / VWO Joep Nicolas 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015 Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.nl Welkom in het Cuypershuis Het museumgebouw is een uniek complex

Nadere informatie

De hier getoonde tekeningen zijn allemaal afkomstig uit schetsboeken van Rustin. Ze zijn gemaakt in de periode 2001 2008.

De hier getoonde tekeningen zijn allemaal afkomstig uit schetsboeken van Rustin. Ze zijn gemaakt in de periode 2001 2008. Voor Rustin is schilderen de hoofdzaak van zijn kunstenaarspraktijk, maar tekenen heeft hij daarnaast ook altijd gedaan. Hij deed dat op de momenten dat hij niet kon schilderen, zoals s avonds als het

Nadere informatie

'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop

'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop FD: Economie & Politiek door Siem Eikelenboom 28 augustus 2015 'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop Karel Appel, 'Bloem met blauwe ogen' (1977) 'Als je de ontvangsthal van Van Rietschoten

Nadere informatie

RINEKE DIJKSTRA op de tentoonstelling Er was eens de collectie nu, Van Abbemuseum, Eindhoven

RINEKE DIJKSTRA op de tentoonstelling Er was eens de collectie nu, Van Abbemuseum, Eindhoven RINEKE DIJKSTRA op de tentoonstelling Er was eens de collectie nu, Van Abbemuseum, Eindhoven JOKE REICHARDT Werkstuk voor het vak Het meesterwerk. Sleutelwerken in de westerse kunst van de 20 e en de 21

Nadere informatie

A-tekst. De aquarel. Mesdag Israëls Mauve Breitner Mondriaan

A-tekst. De aquarel. Mesdag Israëls Mauve Breitner Mondriaan A-tekst De aquarel Mesdag Israëls Mauve Breitner Mondriaan In de 19de eeuw maakte de Nederlandse aquarel een ongekende bloeiperiode door. De artistieke idealen van die tijd vonden in dit medium een perfecte

Nadere informatie

TENTOONSTELLINGSPROGRAMMA Rembrandt observeert mensen Etsen uit de collectie van Het Rembrandthuis

TENTOONSTELLINGSPROGRAMMA Rembrandt observeert mensen Etsen uit de collectie van Het Rembrandthuis TENTOONSTELLINGSPROGRAMMA 2018-2019 Museum Het Rembrandthuis presenteert de komende twee jaar een gevarieerd programma aan tentoonstellingen. Zo ontmoeten we in 2018 Rembrandt als observator van de mens

Nadere informatie

DE FAMILIE VAN LOON 130 _

DE FAMILIE VAN LOON 130 _ DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten

Nadere informatie

Virflemus vomoku CUNST - VIRTUEEL FLEVOLANDS MUSEUM VOOR MODERNE KUNST 7 / 2012

Virflemus vomoku CUNST - VIRTUEEL FLEVOLANDS MUSEUM VOOR MODERNE KUNST 7 / 2012 Virflemus vomoku CUNST - VIRTUEEL FLEVOLANDS MUSEUM VOOR MODERNE KUNST 7 / 2012 Samengesteld door lezers van CUNST Virflemus vomoku! Is dat een oud en vergeten Latijns gezegde? Nee, het is het museum van

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum... INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...

Nadere informatie

ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR. H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea

ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR. H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea Tijdsbeeld tweede helft 20ste eeuw Vrijheid na WOII-Europa ligt in puin.. Koude oorlog: angst

Nadere informatie

Wie ben jij? Ik ben... Introductie. HAVO/VWO bovenbouw

Wie ben jij? Ik ben... Introductie. HAVO/VWO bovenbouw HAVO/VWO bovenbouw Introductie Wie jij bent is niet in één zin te beantwoorden. Of je man of vrouw bent. Uit welk land je komt. Wanneer je geboren bent. Welke dingen (muziek, kleding, sport etc.) je leuk

Nadere informatie

PASPOORTEN BOVENBOUWERS.NL

PASPOORTEN BOVENBOUWERS.NL PASPOORTEN M.C. Escher 17 juni 1898 27 maart 1972 Leeuwarden Tekeningen die niet klopten. Maurits Cornelius Escher werd geboren in in 1898 in een Friese familie. Hij was de jongste thuis en zijn familie

Nadere informatie

Kennismaken. Marcel Duchamp. Kunstwerken. Kunstbeschouwing. Heb je alle onderwerpen gehad, dan klik je op de gele pijl! Einde

Kennismaken. Marcel Duchamp. Kunstwerken. Kunstbeschouwing. Heb je alle onderwerpen gehad, dan klik je op de gele pijl! Einde 1887-1968 Kennismaken Marcel Duchamp Kunstwerken Kunstbeschouwing Heb je alle onderwerpen gehad, dan klik je op de gele pijl! Einde Marcel Duchamp was een Frans kunstenaar. Eerst werkte hij als kunstschilder

Nadere informatie

125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890)

125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890) 125 jaar Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder Vincent van Gogh (1853-1890) WWW.BNWALLCOVERINGS.COM 125 JAAR GEÏNSPIREERD DOOR DE WERKEN VAN KUNSTSCHILDER VINCENT VAN GOGH De collectie

Nadere informatie

Archiefinstellingen aan het woord: Van Nelle s vormgevingsarchief

Archiefinstellingen aan het woord: Van Nelle s vormgevingsarchief Archiefinstellingen aan het woord: Van Nelle s vormgevingsarchief Jantje Steenhuis, voorzitter BRAIN (Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland) en directeur Gemeentearchief Rotterdam Die plaat voor

Nadere informatie

Javier Gómez en Arian Winterink exposeert in Museum vd Togt

Javier Gómez en Arian Winterink exposeert in Museum vd Togt Bijgewerkt: 20 oktober 2008 Zoek: ga. Begin: Nieuws Amstelveen Geschiedenis Foto's Gebeurtenissen Monumenten Partnersteden Straten Kerken Exposities Links Sponsoren Over de site Javier Gómez en Arian Winterink

Nadere informatie

Fabritius, schilder van Het puttertje

Fabritius, schilder van Het puttertje Fabritius, schilder van Het puttertje www.meulenhoff.nl Deborah Davis Fabritius, schilder van Het puttertje Leven en werk van een zeventiende-eeuwse meester Uit het Engels vertaald door Annemie de Vries

Nadere informatie

PERSBERICHT 16 januari 2015

PERSBERICHT 16 januari 2015 Van: Carina Blokzijl Museum Gouda [Carina.Blokzijl@museumgouda.nl] Verzonden: vrijdag 16 januari 2015 12:36 Onderwerp: van Michel tot Israels Bijlagen: GeorgesMichel_Gezicht_op_de_heuvel_van_Montmartre.jpg;

Nadere informatie

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van. Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als

Nadere informatie

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++ NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet

Nadere informatie

THE FORMER KAMERBEEK COLLECTION

THE FORMER KAMERBEEK COLLECTION PERSBERICHT AMSTERDAM 14 APRIL 2017 ISAAC ISRAELS MOULIN DE LA GALETTE LEIDT DE VEILING VAN THE FORMER KAMERBEEK COLLECTION Isaac Israels (1865-1934), Moulin de la Galette, Parijs ( 300.000-500.000) Amsterdam

Nadere informatie

STAD EN TAAL ONTMOET KUNST

STAD EN TAAL ONTMOET KUNST STAD EN TAAL ONTMOET KUNST OPTIONELE OPDRACHTEN EN HUISWERKOPDRACHTEN 1 WAT WILT U? (voorbereiding op het bezoek) A. Wat wilt u graag in het Stedelijk Museum zien? (welke soort kunst, welke kunstenaar,

Nadere informatie

Biënnale. Het mythische labyrint van de. Curator en publicist Jonathan Turner kent een lange betrokkenheid bij de Biënnale van Venetië.

Biënnale. Het mythische labyrint van de. Curator en publicist Jonathan Turner kent een lange betrokkenheid bij de Biënnale van Venetië. Het mythische labyrint van de Biënnale Venetië Biënnale Sigalit Landau, Azkelon, 2011, still van videoprojectie op de vloer, met geluid, 12 21, courtesy van de kunstenaar en Kamel Mennour, Parijs. In het

Nadere informatie

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden

Nadere informatie

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Charley Toorop (1891-1955) kwam uit een echte kunstenaarsfamilie. Haar vader was de beroemde Jan Toorop en ook haar zonen bleken zeer creatief: één zoon werd documentairemaker, de andere

Nadere informatie

Reizen is voor mij het hoogste goed.

Reizen is voor mij het hoogste goed. Kunstenares Gerti Bierenbroodspot: Reizen is voor mij het hoogste goed. 72 the art of living Gerti Bierenbroodspot schildert met woorden en penselen. Ze schrijft gedichten, creëert fascinerende doeken

Nadere informatie

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN Het is een feest om een echt kunstwerk in huis te hebben! Toch denken veel mensen dat ze zich dat niet kunnen veroorloven. Of dat het ingewikkeld is

Nadere informatie

Running man 100x 150 cm. Acryl op doek. Met dit soort werken had ik mijn eerste tentoonstelling bij galerie Biervliet op de Prinsengracht.

Running man 100x 150 cm. Acryl op doek. Met dit soort werken had ik mijn eerste tentoonstelling bij galerie Biervliet op de Prinsengracht. In 1984 begon ik met schilderen. Daarvoor werkte ik voornamelijk als keramist en ik maakte beeldhouwwerken van Belgisch hardsteen en marmer. Ook maakte en legde ik terrazzo vloeren en aanrechten. Ik was

Nadere informatie

Brussels, September Beste vrienden,

Brussels, September Beste vrienden, Brussels, September 2016. Beste vrienden, Ik hoop dat jullie allemaal van een mooie en leuke vakantie hebben kunnen genieten, in België of daarbuiten. Intussen zijn we alweer aan de slag gegaan, met een

Nadere informatie

Kunstlessen over Hundertwasser

Kunstlessen over Hundertwasser Kunstlessen over Hundertwasser Bovenbouw primair onderwijs en vmbo - een tekst met vragen en opdrachten voor een les op school - opdrachten in de tentoonstelling in het Cobra Museum Colofon 2013 Uitgave

Nadere informatie

Willem Maris (1844-1910)

Willem Maris (1844-1910) Willem Maris (1844-1910) Willem Maris behoort tot het bekende schildersgeslacht Maris. Hij was de jongste van drie broers die allen in het schildersvak gingen, gestimuleerd door hun vader, boek- en steendrukker

Nadere informatie

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen Klee Lesmateriaal groep 5 en 6 deel 1: klassikale les op school bij de tentoonstelling Klee en Cobra Het begint als kind 28.01-22.04 2012 en Cobra Opnieuw beginnen Dit is Paul Klee En dit ook. En dit is

Nadere informatie

GALERIE HONINGEN. start nieuwe kunstseizoen 5 nieuwe realisten Grégory Asselbergh Maarten Boffé Jan Willem Eskes Suzan Schuttelaar Gerard van de Weerd

GALERIE HONINGEN. start nieuwe kunstseizoen 5 nieuwe realisten Grégory Asselbergh Maarten Boffé Jan Willem Eskes Suzan Schuttelaar Gerard van de Weerd GALERIE HONINGEN S I N D S 1 9 9 7 start nieuwe kunstseizoen 5 nieuwe realisten Grégory Asselbergh Maarten Boffé Jan Willem Eskes Suzan Schuttelaar Gerard van de Weerd + nieuwe collectie aanwinsten 6 t/m

Nadere informatie

ZIE DE MENS - KIJKWIJZER

ZIE DE MENS - KIJKWIJZER ZIE DE MENS - KIJKWIJZER HAVO/VWO BOVENBOUW Welkom in Museum de Fundatie bij de tentoonstelling ZIE DE MENS - 100 jaar, 100 gezichten. Het uitgangspunt voor de tentoonstelling is het idee dat juist honderd

Nadere informatie

Voorwoord. Bernt Schneiders Burgemeester van Heemskerk.

Voorwoord. Bernt Schneiders Burgemeester van Heemskerk. Voorwoord Heemskerk is een veelzijdige gemeente. Soms is het stedelijk, dan weer dorps. Er is veel natuur en anderzijds de staalindustrie. Ook op het gebied van cultuur is Heemskerk veelzijdig. In de openbare

Nadere informatie

De Jeroen Bosch krant

De Jeroen Bosch krant De Jeroen Bosch krant G E M A A K T V O O R E N D O O R L E E R L I N G E N 2 maart 2016 Workshop groep1/2 Circuit in groep 7 Groep 7 van de vlieger ging op 4-3-2016 een circuit houden over Jeroen Bosch.

Nadere informatie

Augustus/september 2014 : Nieuwsbrief van Galerie Alkmaar / EJ Vaandering

Augustus/september 2014 : Nieuwsbrief van Galerie Alkmaar / EJ Vaandering Augustus/september 2014 : Nieuwsbrief van Galerie Alkmaar / EJ Vaandering Beste vrienden, klanten en bezoekers van onze Galerie en volgers van mijn werk. Hierbij stuur ik u een nieuwe nieuwsbrief met een

Nadere informatie

Persbericht: 22 mei 2017

Persbericht: 22 mei 2017 Persbericht: 22 mei 2017 JEFF, Playa Mi Cayito, 1996, olieverf op doek, 90 x 117 cm, particuliere collectie CUBAN ART NOW: CUBAANSE TOP KUNSTENAARS IN NEDERLAND In Cuban Art Now toont Singer Laren een

Nadere informatie

6) Aan welke periode uit de bouwkunst van de jaren 20 van de 20e eeuw doet dit denken? 18e, 19de en 20-eeuwse bouwkunst.

6) Aan welke periode uit de bouwkunst van de jaren 20 van de 20e eeuw doet dit denken? 18e, 19de en 20-eeuwse bouwkunst. Tentoonstelling door een scholier 1931 woorden 8 december 2003 5 20 keer beoordeeld Vak CKV 2) Berlage 1) Tot welke stroming behoorde Berlage? Neo-gotiek of de neo-renaissance. 2) Wanneer is het gebouw

Nadere informatie

IK ZIE, IK ZIE... BENNER

IK ZIE, IK ZIE... BENNER IK ZIE, IK ZIE... BENNER onderwijsprogramma primair onderwijs groep 5 t/m 8 INLEIDING Gerrit Benner vond de gewone wereld lang niet altijd even leuk, dus die schilderde hij ook niet. Maar achter die gewone

Nadere informatie

FOTOEXPOSITIE. De Wereld van Van Gogh

FOTOEXPOSITIE. De Wereld van Van Gogh - - persbericht FOTOEXPOSITIE De Wereld van Van Gogh Zundert, 1 oktober 2014 - In het kader van het Van Goghjaar 2015 organiseert het Vincent van GoghHuis een tentoonstelling van fotografen die in de loop

Nadere informatie

Artlease Utrecht [Expositie Toyin Loye] zomer 2012

Artlease Utrecht [Expositie Toyin Loye] zomer 2012 Artlease Utrecht [Expositie Toyin Loye] zomer 2012 De eerste gedachten die in mij opkomen bij Toyin Loye zijn: warm, sympathiek, hoffelijk, bescheiden en trots. Een Nigeriaanse kunstenaar met een aristocratische

Nadere informatie

PERSBERICHT. BLACK CUBE CINZENTO Stan Van Steendam. Expositie: 23 Februari > 17 Maart 2018 Vernissage: Donderdag 22 Februari - van 18u tot 21u

PERSBERICHT. BLACK CUBE CINZENTO Stan Van Steendam. Expositie: 23 Februari > 17 Maart 2018 Vernissage: Donderdag 22 Februari - van 18u tot 21u PERSBERICHT BLACK CUBE CINZENTO Stan Van Steendam Expositie: 23 Februari > 17 Maart 2018 Vernissage: Donderdag 22 Februari - van 18u tot 21u OVER DE EXPOSITIE Cinzento, Portugees voor grijs, is een reeks

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Samen eenzaam. Frida den Hollander

Samen eenzaam. Frida den Hollander Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben

Nadere informatie

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27.

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27. Pagina 1 van 5 Spiekkaart Kunst 1. Over kunst en kunstenaars 1.1. Wat is kunst? Wat zijn kunstwerken? Wat is een kunstenaar? Als mensen creatief aan de slag gaan maken ze kunstwerken. Mensen die kunst

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

GERHARD RICHTER OVER SCHILDEREN

GERHARD RICHTER OVER SCHILDEREN GERHARD RICHTER OVER SCHILDEREN INLEIDING Er was eens een heel beroemde kunstenaar uit Duitsland: Gerhard Richter. Veel mensen vinden hem dé allerbelangrijkste schilder van vandaag. Er wordt wel eens

Nadere informatie

GEERT OVERVLIET DEN HAAG 18.02.2004-28.03.2004. De trein van 17.15 uur, olieverf/doek, 85x75 cm

GEERT OVERVLIET DEN HAAG 18.02.2004-28.03.2004. De trein van 17.15 uur, olieverf/doek, 85x75 cm GEERT OVERVLIET 18.02.2004-28.03.2004 DEN HAAG De trein van 17.15 uur, olieverf/doek, 85x75 cm GEERT OVERVLIET 18.02.2004-28.03.2004 DEN HAAG 1939 contrast met de geautomatiseerde samenleving. Geert Overvliet

Nadere informatie

Goudse Rembrandts bekend!

Goudse Rembrandts bekend! PERSBERICHT 17 juli 2014 Goudse Rembrandts bekend! De jury (directeur Museum Gouda, Gerard de Kleijn) heeft ruim honderd tekeningen en schilderwerken ontvangen voor de tekenwedstrijd: Wie is de beste Rembrandt

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

MSK geeft schilderijen Frits Van den Berghe terug aan erfgenamen

MSK geeft schilderijen Frits Van den Berghe terug aan erfgenamen MSK geeft schilderijen Frits Van den Berghe terug aan erfgenamen In Gent werden op 27 september 2017 twee schilderijen van Frits Van den Berghe overdragen aan de erfgenamen van de originele eigenaar, Emile

Nadere informatie

DOCENTENHANDLEIDING WHAT THE ART?!

DOCENTENHANDLEIDING WHAT THE ART?! DOCENTENHANDLEIDING WHAT THE ART?! What the Art?! is een videoserie ontwikkeld door de Blikopeners van het Stedelijk Museum Amsterdam. Blikopeners zijn open-minded jongeren die in het Stedelijk Museum

Nadere informatie

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren, Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,

Nadere informatie

landelijk, licht EN eclectisch interieur

landelijk, licht EN eclectisch interieur interieur landelijk, licht EN eclectisch TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: JAN VERLINDE De bewoners van dit huis woonden eerder al in hetzelfde park. Ze waren het erover eens dat dit het leukste en

Nadere informatie

Rembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen. Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie

Rembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen. Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie Rembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie 07 SEPTEMBER 2017 SAMENVATTING Museum Boijmans Van Beuningen

Nadere informatie

Persbericht: 15 november 2017

Persbericht: 15 november 2017 Persbericht: 15 november 2017 Auguste Renoir, Jeune fille à la rose, 1907, olieverf op doek, 42 x 37,5 cm Impressionism & beyond. A Wonderful Journey Singer Laren toont van 16 januari t/m 6 mei 2018 een

Nadere informatie

2 Eeuw van het Verstand

2 Eeuw van het Verstand 2 Eeuw van het Verstand Caravaggio, 1600 Veranderingen Het vorige werkboek eindigde met de barok in Zuid-Europa en de Gouden Eeuw in Nederland. Zowel in de 16e als de 17e eeuw leefden een aantal van de

Nadere informatie

Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk.

Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. We gedenken vanavond Ramón Smits Alvarez. We staan stil bij zijn leven, we staan stil

Nadere informatie

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat

Nadere informatie

VOOR GEK VERKLAARD INTERVIEW MICHIEL VAN NIEUWKERK

VOOR GEK VERKLAARD INTERVIEW MICHIEL VAN NIEUWKERK ART & EVERYDAY LIFE VOOR GEK VERKLAARD INTERVIEW MICHIEL VAN NIEUWKERK 02 Oct 2015 - Fenne Saedt

Nadere informatie

Tentoonstelling Alejandro Argüelles september 2015 - zomer 2016

Tentoonstelling Alejandro Argüelles september 2015 - zomer 2016 Tentoonstelling Alejandro Argüelles september 2015 - zomer 2016 De kunstenaar Alejandro Argüelles (Buenos Aires, 1968) geldt als één van de grote talenten van Argentinië. Argüelles is in 1994 afgestudeerd

Nadere informatie

Afkomstig uit de nalatenschap van

Afkomstig uit de nalatenschap van in de etalage Afkomstig uit de nalatenschap van Op woensdag 23 januari 2013 vond er een bijzondere onthulling plaats in het Stedelijk Museum Kampen. Een onthulling die werd verricht door Herman Krans,

Nadere informatie

Lesplan Keith Haring (2 lessen)

Lesplan Keith Haring (2 lessen) Lesplan Keith Haring (2 lessen) Benodigdheden: Kopieën van het leesblad Werkblad Rol tekenpapier Stiften Potloden Verf Kwasten Schorten Restpapier Smartboard Leerdoelen: Leren wie Keith Haring is en wat

Nadere informatie

Kunst in de 20 e eeuw

Kunst in de 20 e eeuw Kunst in de 20 e eeuw De onderwerpen: Kubisme 1907-1914 een ander gezichtspunt Surrealisme 1924-1945 leven in een droom Abstract Expressionisme 1943-1970 het grote gebaar Minimalisme 1960-1975 zonder titel

Nadere informatie

VAN GOGH KRIJGT KLEUR NIVEAU ++

VAN GOGH KRIJGT KLEUR NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 In 1886 vertrok Van Gogh naar Parijs. Hij maakte daar kennis met twee nieuwe schilderstromingen: het impressionisme en het pointillisme. Onder invloed van deze stromingen gingen de schilderijen

Nadere informatie

Factsheet over het educatieve aanbod

Factsheet over het educatieve aanbod De tentoonstelling in het Solomon R. Guggenheim Museum in New York, in 2012 Photo: David Heald Factsheet over het educatieve aanbod De tentoonstelling in het Cobra Museum Het Cobra Museum brengt van 5

Nadere informatie

TIJDELIJKE KUNST IN NIJMEGEN IIUSEUMZONE: 'UlTKUKKOiMiJM' FLORENTIJN HOFMAN BIJLAGE

TIJDELIJKE KUNST IN NIJMEGEN IIUSEUMZONE: 'UlTKUKKOiMiJM' FLORENTIJN HOFMAN BIJLAGE TIJDELIJKE KUNST IN NIJMEGEN IIUSEUMZONE: 'UlTKUKKOiMiJM' FLORENTIJN HOFMAN BIJLAGE MUSEUMZONE In het door de Raad vastgestelde beleidsplan INBeelden (kunstopdrachtenbeleld 2008-2010) zljn tijdelijke kunstwerken

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

H e t v e r h a a l v a n V i c t o r V i s c h

H e t v e r h a a l v a n V i c t o r V i s c h Het verhaal van Victor Visch V i c t o r V i s c h e n h e t g e h e i m v a n M i l l i n g e n H et is al meer dan een kwart eeuw geleden dat de Haarlemse kunstschilder Victor Visch werd uitgenodigd

Nadere informatie

2 0 1 0-2 0 1 4. Haagweg 56, 5995 AB Kessel, Nederland T +31 (0)77 4621803 M +31 (0)6 48959924. willebrorddewinter@hetnet.nl www.willebrorddewinter.

2 0 1 0-2 0 1 4. Haagweg 56, 5995 AB Kessel, Nederland T +31 (0)77 4621803 M +31 (0)6 48959924. willebrorddewinter@hetnet.nl www.willebrorddewinter. 2 0 1 0-2 0 1 4 atelier: e-mail: website: Haagweg 56, 5995 AB Kessel, Nederland T +31 (0)77 4621803 M +31 (0)6 48959924 willebrorddewinter@hetnet.nl www.willebrorddewinter.nl 2014 Willebrord de Winter

Nadere informatie

LOCATIES TE HUUR AMSTERDAM

LOCATIES TE HUUR AMSTERDAM Stedelijk Museum LOCATIES TE HUUR Dan Flavin, untitled (to Piet Mondrian through his preferred colors, red, yellow and blue) en untitled (to Piet Mondrian who lacked green) 2, 1986. 2013 Stephen Flavin/Artists

Nadere informatie

Co Westerik - Dagelijkse verwondering

Co Westerik - Dagelijkse verwondering 29 november 2018, 09:10 (CET) Co Westerik - Dagelijkse verwondering 9 februari tot en met 26 mei 2019 Beeldmateriaal In 2019 brengt Museum Boijmans Van Beuningen een hommage aan de onlangs op 94-jarige

Nadere informatie

Knipogen naar Rembrandt

Knipogen naar Rembrandt Knipogen naar Rembrandt Sophie meets Rembrandt, Jan den Ouden. tekst Rudy Ligtenberg beeld Korf Hé, het beroemde zelfportret van Rembrandt uit 1661. Hij is het onmiskenbaar, met zijn witte muts op, donkere

Nadere informatie

Rembrandt van Rijn. Hoofdstuk 1 : Rembrandt zijn eerste jaren.

Rembrandt van Rijn. Hoofdstuk 1 : Rembrandt zijn eerste jaren. Rembrandt van Rijn Hoofdstuk 1 : Rembrandt zijn eerste jaren. Rembrandt is op 15 juli 1606 in Leiden geboren. Rembrandt zijn vader was eigenaar van een molen. Die molen was niet bewoonbaar. Hun huis stond

Nadere informatie

ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE

ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE 22.09.2018 27.01.2019 Welkom in S.M.A.K.! Dit boekje is jouw handleiding tijdens het bezoek in het museum. Verbaas je opa met leuke weetjes, daag

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij

Nadere informatie

ART HISTORY. de negentiende eeuw. H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw

ART HISTORY. de negentiende eeuw. H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw ART HISTORY de negentiende eeuw H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw Thema s uit het Realisme Hardwerkende fabrieksarbeiders. Eenvoudige plattelandsmensen. Kleine en alledaagse gebeurtenissen.

Nadere informatie

D Artagnan gaat naar Parijs

D Artagnan gaat naar Parijs D Artagnan gaat naar Parijs Artagnan reed op zijn oude paard, een uitgeputte knol met een trieste blik. Ook al was zijn paard op zijn minst vreemd te noemen en ook al waren de kleren die hij droeg verbleekt,

Nadere informatie

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn: Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik

Nadere informatie

Lente Uitstap. Zondag 14 juni Eindhoven. Vrienden van het Stedelijk Museum & Archief Diest. 14 mei 2015

Lente Uitstap. Zondag 14 juni Eindhoven. Vrienden van het Stedelijk Museum & Archief Diest. 14 mei 2015 14 mei 2015 Lente Uitstap Vrienden van het Stedelijk Museum & Archief Diest Zondag 14 juni Eindhoven Wie nu rondkijkt in Eindhoven, kan zich bijna niet voorstellen dat het één van de oudste steden van

Nadere informatie

Thema. 13 januari Jonathan Bikker Conservator Onderzoek Schilderijen en Anna Krekeler Restaurator Schilderijen

Thema. 13 januari Jonathan Bikker Conservator Onderzoek Schilderijen en Anna Krekeler Restaurator Schilderijen Programma Reeks 1 Rijkscollege Het Rijksmuseum College biedt inzicht en verdieping bij tentoonstellingen en de collectie van het Rijksmuseum wordt gegeven door conservatoren en restauratoren van het Rijksmuseum.

Nadere informatie

Eva Räder, Grey poet, 2008, foto: Gert Jan van Rooij, Courtesy galerie Gabriel Rolt, Amsterdam

Eva Räder, Grey poet, 2008, foto: Gert Jan van Rooij, Courtesy galerie Gabriel Rolt, Amsterdam Eva Räder, Miss H, 2008, foto: Gert Jan van Rooij, Eva Räder, Lee, 2008, Eva Räder, Guitarglacier, 2007, foto: Peter Tijhuis, Eva Räder, Bobby, 2007, foto: Gert Jan van Rooij, Eva Räder, Freddy, 2007,

Nadere informatie

werkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst

werkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst tekenaar & dichter werkboek dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst Tekenen en dichten; dat doe je allebei met je hand. Het maakt niet uit hoe je het doet, je kunt zelf kiezen: je doet

Nadere informatie

Bijzondere verkoop schilderijen Narcisse voor de slachtoffers van tyfoon Haiyan

Bijzondere verkoop schilderijen Narcisse voor de slachtoffers van tyfoon Haiyan Bijzondere verkoop schilderijen Narcisse voor de slachtoffers van tyfoon Haiyan Om de slachtoffers van het vreselijke natuurgeweld in de Filipijnen te helpen hebben we een speciale aanbieding voor u. U

Nadere informatie

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5 1/5 VERSIE A Vraag 1 A Gebruik van licht om de dramatiek te uiten. Het subtiele licht (vs. clair-obscur in de barok) geeft diepte aan het schilderij en accentueert het hoofdmotief. Het zorgt er dus voor

Nadere informatie

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Als je straks klaar bent met school ga je waarschijnlijk werken. Misschien wil je wel automonteur of metaalbewerker

Nadere informatie

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop.

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop. Inhoud. Blz. 1. Blz. 2. Blz. 3. Blz. 4. Blz. 5. Blz. 6. Blz. 7. Blz. 8. Blz. 9. Blz. 10. Blz. 11. Kaft Inhoud Het leven van Escher. Moeilijke jaren. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld

Nadere informatie

WAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE

WAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE WAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE Concept: Annelinde de Jong Tekst: Annelinde de Jong en Kevin Aerts Annelinde de Jong, 2012 1 WAARNEMEN Check,

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Kleur Bekennen. Zomerexpositie 2010

Kleur Bekennen. Zomerexpositie 2010 Zomerexpositie 2010 Deze zomer toont Artlease Contemporary Art een expositie met vier kunstenaars die ieder op hun eigen wijze invulling geven aan het thema Kleur Bekennen. Het uitgangspunt van deze expositie

Nadere informatie

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Charley Toorop (1891-1955) kwam uit een echte kunstenaarsfamilie. Haar vader was de beroemde Jan Toorop en ook haar zonen bleken zeer creatief: één zoon werd documentairemaker, de andere

Nadere informatie

Paulo op bezoek in de klas

Paulo op bezoek in de klas Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten

Nadere informatie