Voorwoord. Vanuit de Hogeschool Rotterdam willen wij John Dispa bedanken voor de begeleiding bij het schrijven van de scriptie.

Transcriptie

1 1

2 Voorwoord In het kader van onze afstuderen aan de opleiding Management, Economie en Recht hebben wij een afstudeeropdracht gekregen van de kenniskring Albeda College. Door middel van deze opdracht hebben wij veel kennis over allochtoon ondernemerschap opgebouwd. Wij hadden in het begin niet echt veel kennis over dit onderwerp. Mede door een goede begeleiding hebben wij inzicht gekregen in voorheen voor ons vage begrippen. Hierbij zouden wij graag van de gelegenheid gebruik willen maken om de mensen te bedanken die ons van advies en ondersteuning hebben voorzien bij het tot stand komen van onze afstudeerscriptie. Graag zouden wij alle geïnterviewde personen van de Boulevard Zuid, onze opdrachtgevers Kees Corbet en Frans Verbraak en Ramazan Gonul (B & R Adviesbureau) bedanken. Vanuit de Hogeschool Rotterdam willen wij John Dispa bedanken voor de begeleiding bij het schrijven van de scriptie. Adem Dag en Kenan Bayrak Rotterdam, juni

3 Inleiding De Beijerlandselaan en Groene Hilledijk waren ooit dé winkelstraten van Rotterdam- Zuid, toen winkelcentrum Zuidplein nog niet bestond. Het zijn twee achter elkaar aansluitende straten die samen een lengte van 2 kilometer winkelstraat vormen, genaamd Boulevard-Zuid. Ze worden doorkruist door de Randweg en de Hillevliet; twee straten met singels. Nabil Ahmar el Hwak: Ik heb een winkel geopend zonder kennis van ondernemen. Ik heb nooit gedacht dat er zoveel regels zouden zijn. Weet ik veel dat je belasting moet betalen voor lichtbakken die je buiten hebt hangen. Ik zie nu in dat de inrichting van de winkel anders had gemoeten en dat ik beter reclame had moeten maken. (Algemeen Dagblad, 14 september 2005) Een tweede voorbeeld is een Marokkaanse winkelier. Hij vertelde over hoe hij met zijn onderneming is begonnen en toen dachten wij dat er nog ondernemers zijn die in soortgelijke situaties bevinden. De ondernemer heeft gezegd dat hij in totaal geen verstand had met het begrip ondernemerschap. Hij is met zijn vriend begonnen, maar na twee maanden van de startfase werd zijn vriend doodgeschoten. De meneer die gestorven was, had wel verstand van de zaken. Hij had daarvoor opleidingen gevolgd en hij is eerder ondernemer geweest. Doordat zij verschillende verplichtingen hadden, zoals huurcontract en schulden, kon hij op dat moment niet stoppen. Hij draait de winkel nog steeds alleen, maar toch zegt hij dat hij volkomen geen verstand heeft met het begrip ondernemersschap. (Hij is dus per toeval met zijn winkel begonnen). Nabil Ahmar el Hwak en de Marokkaanse winkelier zijn niet de enige ondernemers die aan de Boulevard Zuid in Rotterdam een winkel openen en vervolgens tegen de verschillende facetten van het ondernemerschap aanlopen. Volgens een meting van Deelgemeente Feyenoord in maart 2006 staat maar liefst 10% van het totale aantal winkels in deze winkelstraat leeg. Dit gegeven maakt wel duidelijk dat het voor de ondernemers vaak niet haalbaar is om te overleven. Van de 240 ondernemers aan de Boulevard Zuid zijn er 140 van allochtone afkomst. Vooral hebben zij moeite met het rendabel houden van een winkel, de wet- en regelgeving op het gebied van ondernemen en de Nederlandse taal. 3

4 Er zal geïnvesteerd moeten worden om de allure van vroeger terug te krijgen. Op 15 november 2005 startte in dit kader het project: Kennis voor een gevulde winkelwagen. Dit is een project, geïnitieerd door het ROC Albeda College in samenwerking met het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR), Deelgemeente Feijenoord, Winkeliersvereniging Boulevard Zuid, Eigenarenplatform, Kenniscentrum Handel en Rabobank dat zich richt op de ondernemers op het winkelgebied Boulevard Zuid in Rotterdam. Het doel van dit project is om de Boulevard Zuid als geheel te upgraden. Dat wil zeggen: van de Boulevard Zuid een prettig winkelgebied te maken en te zorgen voor een goed ondernemersklimaat. Om dit bereiken wordt getracht, vanuit het project, ondernemers op de Boulevard Zuid te professionaliseren. 1 Onze opdracht heeft directe consequenties voor dit project. Aan de hand van onze bevindingen gaan de bovengenoemde instanties maatregelen nemen om de drempels voor winkeliers weg te halen. Verder zullen deze instanties een beeld vormen om Boulevard Zuid voor de winkeliers leefbaar te maken. 1 Aanvraag ESF-EQUAL 2004 Kennis voor een gevulde winkelwagen 4

5 Hoe is de opdracht verkregen? Wij hebben tijdens de stageperiode veel te maken gehad met allochtone ondernemers in Rotterdam Boulevard Zuid. Wij hebben gezien dat allochtone ondernemers veel problemen hebben. Wij hebben hun als Albeda Scholingswinkel geprobeerd te helpen. We hebben cursussen aangeboden die te maken hadden met de dagelijkse bezigheden van een ondernemer.toch hebben we gezien dat de allochtone ondernemers niet snel bereid zijn om aan een cursus mee te doen of even binnen te stappen bij een adviesbureau voor professionele hulp. Lid worden bij een brancheorganisatie was ook niet echt bekend bij hen. De winkelstraat wordt gekenmerkt door veel leegstand en veel ondernemers die een matig tot slecht draaiend bedrijf hebben. Toen kwamen wij met Albeda Scholingswinkel op een idee om een onderzoek te beginnen naar allochtoon ondernemerschap in Rotterdam Boulevard Zuid. Onze probleemstelling luidt als volgt: Boulevard Zuid in Rotterdam was eerst een drukke winkelstraat met multicultureel profiel. Tegenwoordig is het een winkelgebied geworden dat kampt met problemen als het gaat om leegloop van winkels. Het gaat dan meer om de Allochtone ondernemers die beginnen met volle hoop, maar dan uiteindelijk belanden in een uitzichtbare situatie. De een doet het dan beter dan de ander, maar meestal gaat het dan slecht en stoppen ze ermee. Allochtonen zoeken ook veel minder hulp als het gaat om ondernemen. Wat zijn de succes- en faalfactoren van de Allochtone ondernemers? 5

6 De hoofddoelstelling van het project is tweeledig, namelijk: 1. Informatie geven over de huidige situatie van het allochtone ondernemerschap in Rotterdam Boulevard Zuid, waarbij we rekening zullen houden met de bestaande initiatieven gericht op ondersteuning en de behoefte aan ondersteuning. 2. Oplossingsrichtingen formuleren voor de allochtone ondernemers. Onze doelstelling is analyseren door middel van een onderzoek wat de verschillende lagen (succesvol, tussengroep, gefaalde ondernemers) zijn tussen de allochtone ondernemers. Zoals wij eerder hebben aangegeven, zijn er op Boulevard Zuid heel veel allochtone ondernemers en wat opmerkelijk is, dat de ondernemers in dit winkelgebied hun winkels snel opheffen. We bedoelen hiermee, dat deze winkels meestal na een korte periode overgenomen worden door andere starters of gewoon ermee stoppen. Daardoor ontstaat er een negatief beeld over Boulevard Zuid. Wij willen ook onderzoeken hoe de verschillende lagen tussen de winkeliers ontstaan. Met behulp van dit onderzoek gaan de betreffende instanties regels houden met de problemen en verwachtingen van de allochtone ondernemers op Boulevard Zuid. Opzet rapportage In hoofdstuk 1 gaan we informatie geven over onze doelstelling en probleemstelling. Hoofdstuk 2 gaat over onze aanpak van dit onderzoek. Hierbij geven wij aan welke onderzoekmethoden we hebben gebruikt. In hoofdstuk 3 komt de schets van de allochtone ondernemers en initiatieven voor de ondernemers van Boulevard Zuid aan de orde. In hoofdstuk 4 beschrijven wij de sociaal economische gegevens van Rotterdam. In hoofdstuk 5 geven wij informatie over het allochtoon ondernemerschap. Hoofdstuk 6 gaat over de theorie die wij hebben gebruikt voor ons onderzoek. In hoofdstuk 7 worden de samenvattingen van de interviews besproken. De mogelijke oplossingen worden in hoofdstuk 8 beschreven en in hoofdstuk 9 worden de conclusie en aanbevelingen behandeld. 6

7 Definities: Allochtoon: De definitie van allochtonen die in deze monitor wordt gehanteerd, is conform de definitie die wordt gehanteerd door het CBS. Allochtonen zijn personen die in Nederland woonachtig zijn en van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren. Niet-westers 1 e generatie: Niet Westerse allochtonen die in buitenland zijn geboren en die later naar Europa zijn gekomen Niet-westers 2 e generatie: Niet Westerse allochtonen zijn de allochtonen die in Nederland zijn geboren, maar die allochtonen ouders hebben Westerse allochtonen 1 e generatie:westerse allochtonen van de eerste generatie zijn de mensen die heel lang geleden uit Westerse landen zijn gekomen. Westerse allochtonen 2 e generatie: Mensen die in Nederland zijn geboren en westerse ouders hebben niet-westers allochtonen: - Afrika (excl. Zuid-Afrika) - Azië excl. Japan en Indonesië - Zuid- en Midden- Amerika - Turkije westerse allochtonen: - Europa excl. Nederland en Turkije - Noord- Amerika - Japan - Oceanië - Indonesië niet-westers allochtonen zijn verdeeld onder: - Turkije en Marokko - Suriname - Nederlandse Antillen/Aruba - China/ Hong Kong (Bron: Centraal Bureau voor Statistiek) 7

8 Samenvatting: Winkelcentrum Boulevard Zuid bestaat uit ongeveer 240 ondernemers. Ongeveer de helft bestaat uit allochtone ondernemers. Zij hebben verschillende soorten winkels zoals een bakkerij, slagerij, cadeauwinkel, shoarmawinkel, belhuis, enz. Tijdens onze stageperioden zijn wij verschillende problemen van de allochtone ondernemers tegengekomen. Toen hebben wij met de projectleiders van het Albeda College (scholingswinkel) afgesproken om een onderzoek te doen naar de succesen faalfactoren van deze groep ondernemers. In dit rapport hebben wij geprobeerd duidelijk te maken wat de problemen, knelpunten, succes- en faalfactoren van de allochtone ondernemers zijn en uiteindelijk hebben wij aantal mogelijke oplossingen geformuleerd. Deze oplossingen zullen op 20 juni 2007 door ons gepresenteerd worden aan alle belanghebbenden. In onze inleiding geven wij algemene informatie over Boulevard Zuid en daarna benoemen wij onze doelstelling en probleemstelling. Probleemstelling van het onderzoek: Wat zijn de succes- en faalfactoren van de Allochtone ondernemers op Boulevard Zuid?. Doelstelling: Onze doelstelling is onderzoeken en antwoord geven op de volgende vragen: wat zijn de sterke en zwakken kanten van de allochtone ondernemers, waarom zijn er verschillende soorten ondernemers (verschillende lagen), hoe maken de allochtonen ondernemers gebruik van de bestaande initiatieven. Aan de hand van deze vragen hebben wij verschillende oplossingen benoemd. We hopen dat de betreffende instanties zo snel mogelijk rekening zullen houden met deze oplossingen. Op Boulevard Zuid bevinden verschillende generaties allochtone ondernemers, namelijk; de eerste en de tweede generatie. Eerste generatie allochtonen zijn mensen die in buitenland zijn geboren en die later naar Europa zijn gekomen. Tweede generatie allochtonen zijn mensen die in Nederland zijn geboren en allochtone ouders hebben. Als wij deze twee groepen met elkaar vergelijken dan zien 8

9 wij dat er in de tweede generatie ook vrouwelijke ondernemers aanwezig zijn. Dit komt bij de eerste generatie bijna niet voor. We hebben daarna de allochtone ondernemers in verschillende groepen verdeeld. Deze zijn de succesvolle ondernemers (onderneming bestaat minimaal 5 jaar en heeft continuïteit gecreëerd); de tussengroep ondernemers die de overlevingsfase van 3 jaar doorstaan hebben, maar nog niet zeker zijn van continuïteit en als laatste groep de gefailleerde ondernemers (ondernemers die failliet zijn gegaan of gewoon gestopt zijn). Om de problemen van de allochtone ondernemers te kunnen ontdekken, hebben wij een kwalitatief onderzoek gedaan, want die duurt niet zo lang en kost minder. Verder hebben wij verschillende literatuur en desk research gegevens gelezen om onze onderzoek uit te voeren. De hoofdproblemen van de winkeliers zijn o.a: - Hoge parkeertarieven (zij willen dat het parkeren voorlopig gratis moet zijn) - Hoge huurkosten ( de huurkosten zijn niet gelijk aan de omzet) - Tramhaltes zijn onregelmatig verdeeld - Er zijn weinig bekende winkels - De producten die bij de meeste winkels worden verkocht, voldoen niet aan de kwaliteitseisen - Er is veel onbekendheid met de regelgeving van de overheid. - Ondernemers weten weinig over de financieringsmogelijkheden van de banken. Zij lenen meer bij hun familieleden. - Er ontstaan heel veel communicatiefouten tussen de winkeliers en de instanties, doordat zij weinig taalkennis hebben - De meeste ondernemers hebben niet een leercultuur. Om deze problemen op te lossen hebben wij volgende oplossingen bedacht: - ondernemerscursussen (goede toetsing voordat zij gaan beginnen) - communicatie tussen de betreffende instanties (meer overlegmomenten organiseren). - netwerken voor de winkeliers (samenwerkingsprojecten) 9

10 - aantrekkelijke acties van de instanties (de winkeliers moeten meer geïnformeerd worden over de acties) - samenwerken met allochtoon adviesbureaus - belanghebbende organisaties vestigen(winkeliersverenigingen, enz) - korte cursussen aan de winkeliers op verschillende dagen en uren. 10

11 2 Gehanteerde onderzoeksopzet 2.1 Voorbereiding Op Boulevard Zuid zijn er veel allochtone ondernemers gevestigd. Zij hebben verschillende eigenschappen (sterke en zwakke punten). Voor ons en voor de opdrachtgever is het belangrijk dat wij erachter komen wat de factoren zijn die hun beïnvloeden op het gebied van hun ondernemersschap. Om deze factoren te kunnen bepalen, hebben wij met de verschillende ondernemers en instanties gesprekken gevoerd. Om nader inzicht te krijgen in de allochtone ondernemers in Nederland hebben wij in eerste instantie desk research gehouden. Vervolgens hebben wij verschillende literatuur gelezen. Aan de hand van deze gegevens hebben wij interviewvragen opgesteld voor drie verschillende groepen. Voor de tussengroep ondernemers die de overlevingsfase hebben doorstaan, de succesvolle groep ondernemers ( zij bestaan minimaal 5 jaar en hebben de continuïteit van hun onderneming verzekerd) en als laatste groep ondernemers, de gefailleerde ondernemers. 2.2 Steekproef We hebben in totaal 20 interviewen gehouden. Bij het kiezen van deze namen hebben wij hulp gekregen van een adviseur die betrokken is in Boulevard Zuid. Verder hebben wij informatie gehad over de ondernemers die net zijn begonnen, zij die al paar jaren bestaan en zij die al als kansrijk op Boulevard Zuid functioneren. De onderzoeksgroep is dus opgesplitst in drie deelgroepen. Onze interesse lag meer in de tussengroep, want over deze groep ondernemers kan je niet zoveel informatie vinden. De successen en de knelpunten waren makkelijk uit de succesvolle- en de gefailleerde groep uit te halen. De tussengroep is erg interessant, omdat deze groep met juiste ondersteuning succesvol kan worden als ondernemer. 11

12 2.3 Kwalitatief onderzoek Allereerst willen wij aangeven waarom wij voor een kwalitatief onderzoek hebben gekozen. De meeste ondernemers kunnen echt weinig Nederlands spreken. De voordelen van kwalitatief onderzoek zijn o.a: Bij kwalitatief onderzoek is het mogelijk om onder een selecte groep mensen een beperkt aantal verdiepingsvragen aan de orde te stellen. De opbrengst van kwalitatief onderzoek is meestal een bloemlezing van antwoorden op vragen, reacties op stellingen en vooral motiveringen van waarom men iets vindt. Het biedt de mogelijkheid om ter plekke in te gaan op kwesties die zich aandienen, ook op onderwerpen die u misschien vooraf over het hoofd heeft gezien. Het grootste voordeel van kwalitatief onderzoek is dat u kunt blijven doorvragen. In de antwoorden op alle vragen blijken vaak duidelijke rode draden te zitten. Die rode draden kunt u vrij eenvoudig vertalen in verbeteracties. De bekendste vormen van kwalitatief onderzoek zijn interviews en panels (in-teamsessies). (Bron: Onze interviewvragen zijn gebaseerd op semi-gestructeerde interview. Voor ons was het belangrijk dat wij de problemen, succes- en faalfactoren van de ondernemers goed achter te halen. Om nader inzicht te krijgen in het huidige allochtone ondernemerschap in Rotterdam Boulevard Zuid hebben wij aantal interviews gehouden, met: - Twintig allochtone ondernemers op Boulevard zuid - B & R Adviesbureau - Boulevard docenten van Albeda College - Overige belanghebbenden Aan de hand van onze vragenlijst (bijlage 1) zijn de volgende onderwerpen ter sprake gekomen: - sterke en zwakke factoren van de ondernemers - kansen en bedreigingen voor de ondernemers 12

13 - de initiatieven of projecten van de betreffende instanties die ondernemers kennen - hoe zij met de externe instanties communiceren, - de mening over huidige ondersteuning 13

14 3 Schets van de allochtone ondernemers in Boulevard zuid 3.1 Inleiding In Rotterdam Zuid leven meer allochtonen vergeleken met andere gebieden. Van ongeveer 240 ondernemers op Boulevard zuid zeker 140 ondernemers van allochtone afkomst. Zij vervullen verschillende rollen binnen deze maatschappij. De meeste ondernemers vallen onder de categorie detailhandel. In dit hoofdstuk willen wij in eerste instantie een schets presenteren van de ondernemers op Boulevard zuid, waarbij de aandacht vooral uit zal gaan naar de allochtone ondernemers (niet-westerse) en dan gaan wij aangeven hoe zij dit (ondernemingsschap) aanpakken Etniciteit Als wij de gevestigde ondernemers in Boulevard zuid gaan verdelen in verschillende groepen, dan zien wij de groepen als volgende verdeeld: Turken vormen meerderheid van het geheel. De volgende groepen zijn de Marokkaanse en de Afghaanse ondernemers. Andere groepen zijn Surinaamse, Antilliaanse, Iranese, Irakese, Pakistaanse, Chinese, Nigeriaanse ondernemers. Het Albeda College (scholingswinkel) heeft afgelopen maanden 70 ondernemers voor verschillende cursussen ingeschreven. Aan de hand van deze gegevens kunnen wij de volgende punten concluderen: Aantallen van de allochtonen: Turkse ondernemers: 34 Marokkaanse: 6 Nigeriaanse: 2 Afghaanse: 5 Surinaamse: 6 Chinese: 2 Overige (Irak, Libanon, Israël, Pakistaan) 4 14

15 Deze aantallen hebben wij uit het bestand van de scholingswinkel afgehaald. Deze mensen hadden zich voor een cursus ingeschreven Eerste en tweede generatie Er zijn in Boulevard Zuid twee verschillende generaties. De eerste generatie allochtonen zijn in andere landen geboren en die later naar Nederland zijn gekomen om hier te werken. Zij ervaren verschillende problemen met ondernemersschap, want zij hebben te maken met belangrijke factoren die voor hun drempels veroorzaken. Onder tweede generatie allochtonen behoren de allochtonen die in Nederland zijn geboren, maar die allochtoon ouders hebben. Zij hebben meestal op Nederlandse scholen gezeten en zij kennen de Nederlandse maatschappij beter dan de eerste generatie. Het ondernemingsniveau van de eerste generatie allochtone ondernemers op Boulevard Zuid is laag. Zij hebben in hun land van herkomst weinig studie gevolgd en in Nederland hebben zij helemaal geen opleidingen gevolgd. Hun taalniveau is gewoon te laag. Tweede generatie allochtone ondernemers hebben meestal op Nederlandse scholen gezeten, maar meeste ondernemers hebben hun opleiding niet afgemaakt. Toch hebben zij een redelijk taalniveau Geslacht Meeste allochtone ondernemers zijn mannen. Vrouwen vormen een klein deel van de groep. Dit heeft een beetje te maken met de cultuur binnen de etnische groepen: de eerste generatie vindt dat de man buiten de deur moet werken, maar dat verandert nu wel een beetje. Allochtone vrouwen kiezen er meer voor om een overheidsinstantie of dergelijks werken. De vrouwelijke ondernemers die een winkel hebben in Boulevard Zuid, komen uit de tweede generatie allochtonen. Hieronder kunt u de landelijke gegevens hierover vinden. 15

16 Bron: EIM, op basis van CBS Branchekeuze Uit onze onderzoek blijkt dat er heel veel ondernemers in Boulevard Zuid zonder voorkennis en marktonderzoek zijn begonnen met hun onderneming. De meeste ondernemers hadden geen ervaring. Er zijn ook allochtone ondernemers die hetzelfde beroep uitoefenen als hun vrienden of hun families. Hieronder weer de cijfers van CBS over de landelijke sectorverdeling. 16

17 Bron: EIM, op basis van CBS Keuze van rechtsvorm De zelfstandige ondernemer in Boulevard Zuid hanteert overwegend de rechtsvorm van een eenmanszaak of een vennootschap onder firma. Allochtone ondernemers willen met hun eigen inbreng beginnen. De landelijke cijfers over de keuze van rechtsvorm kunt u hieronder zien. 17

18 3.2 Wat zijn de initiatieven voor de ondernemers van Boulevard Zuid? Zoals wij eerder naar voren hebben gebracht zijn er bij Boulevard Zuid verschillende instanties betrokken. Deze instanties werken samen om Boulevard Zuid leefbaar te maken voor de bestaande en de startende ondernemers. Hier willen wij de instanties benoemen en daaruit gaan wij beschrijven welke rol zij vervullen en wat de verwachtingen van de ondernemers zijn van deze instanties. Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR): Om achterstandswijken in Rotterdam een positieve impuls te geven is de kansenzone bedacht. Het project Kansenzones loopt van 2005 tot en met 2008 en richt zich op het versterken van het vestigingsklimaat voor ondernemers en op het stimuleren van investeringen in bedrijfsvastgoed in de gebieden die als Kansenzones zijn aangewezen. In de huidige kansenzones, delen van Feijenoord en Charlois, maken ondernemers onder meer aanspraak op maximaal 50 % investeringspremie. Wie voor minimaal vierduizend euro wil investeren kan aanspraak maken op een subsidie van 50 %, met een maximum van honderdduizend euro. ( Daarnaast is een fonds voor onroerend zaak belasting (ozb) in het leven geroepen. Per jaar wordt twee miljoen euro aan ozb ingezet in de kansenzones. Samen met ondernemers wordt bekeken waaraan dat geld kan worden besteed. Te denken valt aan het opknappen van de buitenruimte of aan gezamenlijke promotieactiviteiten. Voor het project Kansenzones hebben het rijk en de gemeente 48 miljoen euro beschikbaar gesteld. (AD 14 september 2005) Stimulering Herstructurering Detailhandel: In elf aangewezen gebieden in Rotterdam kunnen de ondernemers in de detailhandel subsidie krijgen als zij hun bedrijf fysiek willen veranderen. Daarbij kan het gaan om een verbouwing, een herinrichting of een bedrijfsverplaatsing. Als aan de voorwaarden wordt voldaan verstrekt de gemeente een subsidie van 30%, tot een maximum van ,-. 18

19 Ondersteuning Ondernemers Rotterdam: OBR vergoedt startende en gevestigde ondernemers een gedeelte van de kosten die zij maken tijdens advies- en ondersteuningsactiviteiten. Op die manier kan 50% van de totale kosten worden gesubsidieerd, waarbij een maximum geldt van 1.000,- per ondernemer. Albeda College (scholingswinkel) : De Albeda scholingswinkel is gevestigd aan de Groene Hilledijk 228 in Rotterdam. In het winkelgebied Boulevard Zuid is de scholingswinkel het centrale punt van waaruit diverse ketenpartners de samenwerking bundelen om zo de ondernemers in het winkelgebied te ondersteunen. Boulevard Zuid is een winkellint gelegen in de deelgemeente Feijenoord waar 250 ondernemers gevestigd zijn. Meer dan de 50% van de ondernemers is van etnische herkomst en het opleidingsniveau van bewoners uit de deelgemeente Feijenoord ligt onder het Rotterdams gemiddelde. Participanten in de scholingswinkel zijn de deelgemeente Feijenoord, het Ontwikkelbedrijf Rotterdam, de winkeliersvereniging, het eigenaren platform, de Rabobank, uitzendorganisatie Vedior, scholengemeenschap LMC en KCHandel. De Albeda Scholingswinkel heeft de volgende doelen: 1. Scholing verzorgen aan de daar gevestigde ondernemers; 2. Creëren van extra stageplaatsen 3. Verkrijgen van context om deelnemers van de reguliere opleidingen competentiegericht op te leiden. ( Het Albeda College biedt sinds september 2005 een tweejarige cursus multicultureel retailmanagement aan. Echter, om ondernemers zo ver te krijgen om aan de tweejarige cursus mee te doen, valt niet mee. Het is lastig omdat etnische ondernemers snel kijken naar wat levert het mij nu op? en zo n opleiding is toch een investering voor de lange termijn, aldus Dhr. F. Verbraak van het Albeda College. Het Albeda College doet zo veel moeite het niveau van allochtone ondernemers op te krikken omdat de school hoopt later iets voor terug te zien. We hebben problemen met het vinden van stageplekken voor allochtonen leerlingen. 19

20 En als we al een plek vinden is het niveau van de onderneming vaak niet hoog genoeg. Met de cursus multicultureel retailmanagement hopen we dat het mes aan twee kanten snijdt: betere ondernemingen en meer stageplekken aldus Dhr. F. Verbraak (AD 14 september 2005). Op 15 november 2005 is het project: Kennis voor een gevulde winkelwagen van start gegaan. Dit project heeft betrekking op het winkelgebied Boulevard Zuid dat bestaat uit de Groene Hilledijk en de Beijerlandselaan. Op de Boulevard Zuid opende het Albeda College een winkel die wordt geleid door twee Boulevard docenten/coaches. Het Albeda College hoopt hiermee het winkelgebied te verbeteren, de leerlingen aan een stageplaats te helpen en de ondernemers te scholen. Het project is een vervolg op een prijswinnend project (nationale onderwijsprijs 2004) van een paar jaar geleden. Het Albeda bracht jongeren die door hun houding niet in aanmerking komen voor een arbeidsovereenkomst onder bij winkeliers in het winkelcentrum Zuidplein in Rotterdam. De bedoeling was dat we de jongeren ervaring lieten opdoen en het probleem van hangjongeren hielpen tegengaan aldus F. Verbraak(AD 14 september 2005). Deelgemeente Feijenoord: Deelgemeente Feijenoord heeft verschillende medewerkers ingeschakeld om in Boulevard Zuid aanwezig te zijn. Deze medewerkers komen op verschillende dagen in Boulevardwinkel werken. Boulevardwinkel: vraagbaak voor bewoners en ondernemers Ondernemers en bewoners van de Boulevard Zuid kunnen met hun vragen, suggesties en wensen gedurende de hele week terecht in de Boulevardwinkel op de Beijerlandselaan 34. De Boulevardwinkel is het centrale informatiepunt over wonen, werken en leven op en rond de Boulevard Zuid. In de Boulevardwinkel zijn personen van verschillende diensten op afroep beschikbaar. Zij kunnen de nodige expertise leveren op het gebied van fysieke, economische, sociale en veiligheidsvraagstukken. Ook zijn er op vaste tijdstippen personen van de deelgemeente Feijenoord in de Boulevardwinkel aanwezig. 20

21 Rabobank: De Rabobank is direct betrokken in Boulevard Zuid. In de scholingswinkel Albeda College is er een ruimte voor derabobank waarbij de ondernemers hun financiële vragen kunnen stellen. Rabobank heeft voor de ondernemers van Boulevard zuid aantrekkelijke leningen en kredieten opgesteld. Verder helpt Rabobank ook bij het opzetten van ondernemingsplannen van de ondernemers. Kennis Centrum Handel: De ondernemers hebben verschillende opleidingsniveaus. Zoals we boven hebben genoemd dat de meeste ondernemers als eenmanszaak zijn begonnen. Meeste ondernemers runnen hun winkel alleen. Zij hebben weinig neiging om iemand fulltime in dienst te nemen, omdat het wel wat kost. De stagiairs kosten hen (bijna)niets, maar er zijn ook bepaalde eisen van de scholen om de stageplekken goed te keuren of de plek en de begeleiders voldoende niveau hebben. KC Handel erkent het ondernemersniveau en daarvoor worden de benodigde ondernemers erkend of zij geschikt zijn voor de leerlingen. Vedior uitzendbureau: Vedior heeft ook plek in de scholingswinkel. Er komen 2 medewerkers van Vedior om de mensen in te schrijven voor betaald werk. Als iemand een cursus moet volgen om zijn kennis te vergroten, dan sturen zij hem/haar naar het Albeda College om bij te scholen. 21

22 4 Sociaal economische gegevens Rotterdam Demografische gegevens Rotterdam Rotterdam is na Amsterdam de grootste stad in Nederland als we kijken naar het aantal inwoners. Rotterdam telt nu inwoners. Rotterdam is een grote havenstad gelegen aan de Nieuwe Maas. Bulkoverslag van goederen en opslaag van containers zijn de grootste werkzaamheden hier. Rotterdam grenst met de gemeenten Maasluis, Capelle aan den IJssel, Nieuwerkerk aan den IJssel, Schiedam, Vlaardingen, Rozenburg, Delft enz. De stad heeft 11 deelgemeentes en deze zijn weer onderverdeeld in wijken. Werkloosheid Werkloosheid is een groot probleem in Rotterdam. In de voorgaande jaren konden we uit de cijfers van CBS zien dat de werkloosheid in Rotterdam het hoogst is vergeleken met de andere steden. Ongeveer een tiende van de beroepsbevolking zit zonder werk en dat is heel hoog als we het landelijk bekijken. We kunnen zien dat er in 2006 geen verbetering is gekomen. De cijfers laten de ernst van de zaak zien. (zie kerncijfers Rotterdam). Allochtonen in Rotterdam Vanaf 1960 kwamen er veel immigranten uit Turkije, Marokko, Italië, Spanje en voormalig Joegoslavië in de stad Rotterdam. Surinamers, Kaap- Verdianen en Antillianen vormen ook een grote groep in Rotterdam. Van de bevolking in Rotterdam is 46% van allochtone afkomst. Kerncijfers Rotterdam aantal inwoners percentage allochtonen ,0 aantal werkloze personen percentage werkzoekenden zonder baan 2005* 13,0 veiligheidsindex ,9 *in procent van de potentiële beroepsbevolking Bron: Centrum voor Onderzoek en Statistiek 22

23 Bedrijfshuisvesting Rotterdam De ondernemers in Rotterdam zijn tevreden over de technische kwaliteit en representativiteit van hun bedrijfspand. Toch heeft men klachten over de parkeerproblemen in Rotterdam. Ook hebben de ondernemers in Rotterdam klachten over het geringe vloeroppervlak. De vraag naar vloeroppervlak is in de laatste jaren sterk gegroeid. De verwachtingen zijn ook dat de vraag nog verder zal toenemen. Parkeerproblemen en het geringe vloeroppervlak zijn de belangrijkste verhuisredenen voor de Rotterdamse ondernemers. Met een onderzoek zijn de 5 bedrijventerreinen in Rotterdam onderzocht. Dit was nodig om achter de belangrijkste kenmerken van bedrijventerreinen te komen. De onderzochte terreinen hadden een omvang van 3 miljoen vierkante meter. We zien dat het aanbod van bedrijfsruimten iets meer dan vierkante meter bedraagt, waardoor het leegstandspercentage neerkomt op 10 procent. Het leegstandspercentage voor kantoorruimten is 20 procent. Beide leegstandspercentages komen dus iets hoger uit dan de regionale leegstandspercentages. Vestigingsklimaat Rotterdam Geheel bedrijfsleven starters oprichtingen opheffingen saldo e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal Business Barometer KvK Rotterdam (starters+oprichtingen-opheffingen= saldo) Het vertrouwen in de economie blijft groeien. Dit concluderen we omdat we zien dat er een stijgende lijn is in het aantal starters in Rotterdam. In het eerste kwartaal van 2006 waren er 2706 ondernemingen gestart. In het eerste kwartaal van 2007 zijn er 3180 ondernemingen gestart. Dit is een stijging van 18 % t.o.v