oases van rust en ruimte Zuidoost-Spanje: Dossier: kopen aan de golfbaan Reportages: Gratis entreekaarten! Golf je rijk Costa del golf

Transcriptie

1 jaargang 2 zomer 2012 scan mij met Gratis entreekaarten! Second Place beurs én Second Home Reportages: Dossier: kopen aan de golfbaan Golf je rijk Costa del golf Topchef Schilo van Coevorden: mijn culinaire ontdekkingsreis in Spanje Onder de rook van Madrid: regio Avila Mallorca is HOT! Trouwen onder de Spaanse zon Zuidoost-Spanje: oases van rust en ruimte GA GRATIS NAAR SECOND PLACE ( S-HERTOGENBOSCH, SEP - BRUSSEL, SEP) ÉN DE SECOND HOME BEURS (UTRECHT, OKT) Huizenaanbod van makelaars Lezersreis: Bed & Breakfast Tour door Andalucía Column: Erfbelasting Regio: Onthaasten in het binnenland Ervaring: Na de aankoop... Actueel: duurzaam toerisme Bijzonder: Nederlandse les na schooltijd Series: Op zoek naar Spaans geluk, Sevilla houdt me wakker BP 5,45 Casa en España 1

2 Casa en España introduceert... Layar! Een unieke innovatie waarmee we, als een van de eerste magazines, de pagina s gaan verrijken met digitale extra s. Installeer de Layar App op uw smartphone, scan de aangegeven pagina s met uw Layar App, en haal nog meer uit deze zomereditie van Casa en España. scan mij met INMOBILIARIA AZULL het grootste onafhankelijke vastgoedkantoor gespecialiseerd in villa s, appartementen en penthouses in Spanje opent een nieuw kantoor voor de Benelux in België. Langs de E313, onmiddellijk aan de afrit Herentals Industrie, vindt u AZULL in het nieuwe bedrijvencentrum Herentals DC op de Welvaartstraat 22. Het Benelux kantoor zal geleid worden door Marleen De Vijt, specialiste promotie en projectontwikkeling vastgoed in België, Spanje en Frankrijk. Azull biedt woningen aan vanaf Euro. Nieuwe moderne villa s en penthouses bij zee aan uiterst scherpe prijzen, een selectie superkoopjes in handen van de Spaanse banken en villa s op maat; u vindt het allemaal op De begeleiding is volledig in het Nederlands en behalve om uw droompand te vinden kan u bij Azull ook terecht met elke mogelijke financiële, fiscale of praktische vraag. elke 2e donderdag van de maand wordt er ter plaatse een vrijblijvende info-avond georganiseerd van 17u tot 20u. Thema van deze avonden: vastgoed kopen zonder kater: wat wel en wat niet te doen. Meer weten? bel gratis of mail info@azull.info Nu kopen is nu genieten! zonder azull hadden wij onze droomwoning niet kunnen vinden. op elk moment super begeleiding de heer en mevrouw Degens Jaargang 2, zomer 2012 Casa en España is een uitgave van Publièra Publishers en verschijnt 4 maal per jaar. Vragen, suggesties, opmerkingen aan de redactie kunt u mailen naar: harriet@publiera.nl Uitgever: Michiel Bom Hoofdredacteur: Harriët Bergsma Eindredacteur: Harriët Bergsma Art Director: Marcel Reimer M4Media Aan dit nummer werkten mee: Els B., Carlo en Ronald van Don Carlos, Karin Claus, Schilo van Coevorden, vandorp Educatief, Bernadette en Patriek van der Heijden, Leo Holthuizen, Cynthia Janson- Bekkers,, Guus en Marianne van Lent, Willem Pieffers, Wanda Saalberg, Efraín Sanchez, Ira Seur, Annette Spaan, Kees Stoof, Jo Vanbelle,, Ingrid en Peter Verlinden, Vlamingen in de wereld, Wereldschool, Hester Zigtema Advertenties Drukwerk: PRinterface Losse verkoopprijs: 5,45 Abonnementen: Een regulier jaarabonnement op Casa en España kost 19,50 in Nederland en België. Overige landen: 27,-. Prijswijzigingen voorbehouden. Abonnementen gaan in vanaf het eerstvolgende nummer na aanmelding. Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Opgave en vragen over abonnementen: Op kunt u zich aanmelden voor een abonnement. Voor vragen over een abonnement kunt u een mail sturen aan info@publiera.nl 2012 Casa en España Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of worden vermenigvuldigd. Aan alle artikelen wordt de grootste mogelijke zorg besteed maar fouten zijn menselijk. Daarom kan geen verantwoordelijkheid worden aanvaard voor eventuele onvoorziene gevolgen, veroorzaakt door foute gegevens in dit magazine en/of onze website /nieuwsbrieven. We doen ons uiterste best om de rechten van de gebruikte tekst en afbeeldingen vooraf te controleren en voor zover mogelijk te vermelden cq toestemming te vragen. In een aantal gevallen is het echter onmogelijk gebleken de oorspronkelijk rechthebbende te traceren. «La única manera de нcontrar la so luci ón с luchar, mover, corrр y controlar la prсión.» Rafael Nadal Hebt u ook zo genoten van het Spaanse tennis? Sport is één van de redenen om de moed er in te houden in Spanje. Het gaat er immers om in mindere tijden vol te houden, te doen waar je goed in bent en te zorgen dat je béter wordt. Makkelijker gezegd dan gedaan misschien. Maar feit is dat Spanje doet waar het goed in is als het gaat om aantrekkingskracht als vakantieland, als land waar menig Noord- Europeaan een toekomst ziet of een plek om zorgeloos van de oude dag te genieten. Dat bleek ook tijdens de vierde Spaanse huizenbeurs van Casa en España op kasteel den Brandt in Antwerpen, waar we, naast een groot aantal Nederlandse bezoekers, voor het eerst kennismaakten met het Spanjeminnende Vlaamse publiek. Een positieve en succesvolle ervaring op een prachtlocatie. Ook op een fantastisch locatie, vlak aan de Middellandse Zee in Zuid-Spanje, woonde en werkte topchef Schilo van Coevorden. Hij vertelt geïnspireerd over zijn tijd op Finca Cortesin en zijn ontdekkingen op culinair gebied. In dit nummer wordt er een tipje van de sluier opgelicht over de mogelijkheden om elkaar het Jawoord te geven op de mooiste plekjes van het land en u zult verbaasd staan over de ervaringen van uw landgenoten onder de Spaanse zon. In de regiospecial leest u dat het Zuid-Oosten het meest gezonde en gelijkmatige klimaat van Europa heeft. U vindt er rust en ruimte in het achterland naast vertier voor jong en oud in de kustgebieden. De diversiteit van het landschap is er verrassend groot, de stranden worden steeds schoner, net als de havens, natuurgebieden worden beschermd en duurzaamheid staat hoog in het vaandel. Had u trouwens al eens van Glamping gehoord? Een glamorous manier van kamperen? Op Refugio Marnes, in het achterland van de Costa Blanca kunt u hiervoor terecht. Bijzonder zijn de eigentijdse projecten aan de golfbaan. Dé manier om het aangename te verenigen met het..uh..tja.. nog aangenamere. Prachtige villa s en appartementen die voldoen aan de hedendaagse eisen op een modern resort. Met altijd een weids uitzicht over de goed aangeharkte courses en, als het even kan, met de zee aan de horizon. Wist u dat u er altijd korting krijgt op de greenfees? Over aantrekkelijk gesproken Geniet van de zomer, geniet van Casa en España! Hasta pronto! Harriët Bergsma Hoofdredacteur Casa en España 3

3 GA GRATIS NAAR SECOND PLACE ( S-HERTOGENBOSCH, SEP - BRUSSEL, SEP) ÉN DE SECOND HOME BEURS (UTRECHT, OKT) BP 5,45 Casa en España in ho u d 16 D ossiр Kopen aan de golfbaan Casa en España jaargang 2 zomer jaargang 2 zomer 2012 Gratis entreekaarten! Second Place beurs én Second Home Reportages: Topchef Schilo van Coevorden: Mijn culinaire ontdekkingsreis in Spanje Onder de rook van Madrid: regio Avila Mallorca is HOT! Trouwen onder de Spaanse zon Dossier: kopen aan de golfbaan Golf je rijk Costa del golf Zuidoost-Spanje: Oases van rust en ruimte Tweede jaargang zomer 2012 scan mij met Huizenaanbod van makelaars Lezersreis: Bed & Breakfast Tour door Andalucía Column: Erfbelasting Regio: Onthaasten in het binnenland Ervaring: Na de aankoop... Actueel: duurzaam toerisme Bijzonder: Nederlandse les na schooltijd Series: Op zoek naar Spaans geluk, Sevilla houdt me wakker Repo rtag с 13 Mujeres al Mando Trouwen op bijzondere locaties in Spanje 16 Topchef Schilo van Coevorden Interview over zijn tijd op Finca Cortesin 31 Sevilla houdt me wakker Decadentie op een studentenbudget 32 Mallorca is HOT 35 De regio Ávila Efraín Sanchez over zijn vaderland 42 Spreek je moers taal Nederlandse les na schooltijd 46 Op zoek naar Spaans geluk kopen van A tot Z; deel één S פ ci al Zuidoost-Spanje Zinderende stranden, oase van rust Refugio Marnes Kom tot je zelf in een Ecolodge Duurzaam toerisme achter de kustlijn Na de aankoop En ze leefden nog lang en gelukkig Streekrecept Horchata de Chufa Golf je rijk Een betaalbare golfvakantie én een luxewoning op een golfresort door Kees Stoof Costa del Golf Waarom is het wonen op een golfcomplex zo ideaal? Golfresort: Desert Springs Golf & Country Club 45 In 2010 wisten Guus en Mariannne van Lent het zeker:. Wij gaan onze droom realiseren en een huis kopen in Spanje. Het aangename klimaat zou weldadig zijn voor de astma van Marianne en de stijve gewrichten van Guus. Na een zoektocht kwamen ze uit aan Costa Calida en werden ze verliefd op een nieuw te bouwen Cortijo in de mooie vallei nabij Lorca; regio Murcia. Lees op pag. 00 over hoe ze nog lang en gelukkig leefden na de oplevering. Н verdр... 3 Colofon 6 Noticias Nieuws in het kort 8 Libros Boekenrubriek met literair fragment 10 Novedades 11 Column fiscaal door Jo Vanbelle 12 Cultura Kees Stoof verzorgde op de Casa en Españabeurzen reeds menig seminar over financiering en het verzekeren van een huis in Spanje: In 1973 werd ik verliefd op het land. Vijf jaar later verloofde ik mij daar met mijn huidige echtgenote. Nu wonen en werken we deels in Spanje, deels in Nederland. Mijn zoon runt ons kantoor in Altea en mijn schoonzoon bestiert het kantoor in Breda. Of ik spijt heb? Ja, we hadden na onze verloving nooit uit Spanje weg moeten gaan! Op pagina 00 doet Kees zijn verhaal over de voordelen van een verblijf op een golfresort. 48 Lezersreis: Bed & Breakfast tour Andalucía 50 Lezersaanbieding/ vooruitblik 51 Abonneeaanbieding 12 Ira Seur: Wanneer je begin 40 bent heb je een hele andere kijk op het leven dan wanneer je jong bent. Ook ik vraag me nu wel eens af: Is dit alles? Ik vind Nederland een prima land maar toch mis ik er iets, natuurlijk de warmte maar ook de ongedwongenheid, alles gaat hier af en toe zo gejaagd. Grappig genoeg voelde mijn man precies het zelfde als ik. We kwamen er al vrij snel achter dat Spanje het land is waar we later wel oud zouden willen worden. Lees alles over hun avontuur op zoek naar Spaans geluk. Op pag 00 vindt u het eerste deel uit een serie van drie. 4 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 5

4 nieuws in het kort Hypothecair krediet Na een hele periode waarin er nauwelijks nog hypothecair krediet werd verstrekt aan niet-residenten, is de situatie in Spanje iets verbeterd. Maar de banken zijn wel nog minstens net zo voorzichtig als in Italië. Ze willen eerst zien dat er voldoende eigen geld en vermogen is bij hun klanten en ze kijken veel kritischer naar de getaxeerde waarde van het te financieren onderpand. Bron: Beperking betaling in contanten Artistiek Ibiza heropent Museu d Art contemporani d Eivissa-Ibiza In mei van dit jaar is het museum voor moderne kunsten op Ibiza opnieuw opengesteld voor publiek, nadat na vijf jaar de renovatie- en uitbreidingswerkzaamheden succesvol zijn afgesloten. In 1969 was het MACE het eerste museum voor moderne kunst dat in Spanje werd geopend. Het vernieuwde museum is met tentoonstellingen van o.a. Barceló en Corneille een bron van inspiratie voor kunstenaars en zal de faam van Ibiza als creatief en artistiek eiland een boost geven. noticias Robotvis ruimt op Net als je denkt een zeldzame haaiensoort te ontwaren in de haven van het Spaanse kuststadje Gijon, dan blijkt dat je te maken hebt met een robotvis. Deze anderhalve meter lange robotvis spoort moeiteloos chemicaliën op, waarna de havenautoriteiten in actie komen. Hierdoor blijft de vervuiling in het water tot een minimum beperkt. Voordeel van de visvorm is dat hij makkelijk overal doorheen navigeert, nadeel is echter dat vooralsnog de productiekosten hoog zijn en de batterijen vaak verwisseld dienen te worden. Bron: Prohibido fumar Recordaantal blauwe vlaggen Dit jaar zullen er op nog meer stranden en jachthavens in Spanje blauwe vlaggen wapperen. De blauwe vlag is het internationale signaal voor veiligheid, hygiëne en de kwaliteit van voorzieningen en wordt uitgereikt door de Europese Foundation for Environmental Education (FEE). Spanje is met 634 blauwe vlaggen de absolute recordhouder van Europa. Bron: In een zoveelste poging om zwartgeldpraktijken tegen te gaan heeft de nieuwe Spaanse regering onlangs aangekondigd dat maximaal nog euro in contanten mag worden betaald. Op overtreding hiervan zal een boete komen van 25 procent van het in cash betaalde bedrag, waarvoor beide partijen, de betaler en de ontvanger van het geld, hoofdelijk aansprakelijk zullen zijn. Partijen kunnen de boete voorkomen door zelf binnen drie maanden de Spaanse fiscus hierover te informeren. Met de maatregel wil de regering vooral de grootschalige Spaanse praktijk van valse facturen tegengaan. Transacties tussen twee particulieren vallen dan ook vooralsnog niet onder deze nieuwe maatregel, maar koopt een particulier van een professionele verkoper dan vallen beide partijen onder de nieuwe regeling. De verwachting is dat de nieuwe maatregel, die op 13 april jongstleden door de Ministerraad is aangenomen, op korte termijn van kracht zal worden. Bron: Een sigaretje roken is er niet meer bij op Gran Canaria. Voor het eerst dit jaar zal op 75% van de stranden in de diverse kustplaatsen roken verboden zijn. Het kostte de gemeente teveel geld om de stranden redelijk peukvrij te houden. Natuurlijk is niet iedereen hier blij mee, protesten van de oppositiepartijen leidden ertoe dat het verbod niet op alle stranden wordt doorgevoerd. Vraag blijft natuurlijk of de besparing op de kosten van de schoonmaak niet in de controle op het naleven van dit verbod gaan zitten. Bron: NICLA eerste makelaar in Spanje op Layar Net als Casa en España Magazine gaat ook NICLA, als één van de eerste makelaars in Spanje, gebruik maken van de Layar applicatie (App) voor Smartphone en Tablet. Layar brengt het statische drukwerk tot leven. Via je Smartphone of Tablet wordt een extra laag over de pagina s zichtbaar. Zodoende ontstaat er de mogelijkheid tot het bekijken van instructievideo s, links naar website met meer uitleg of het in beeld brengen van uitgebreide gegevens van woningen. Bron: 27% meer aankopen Spaans onroerend goed door buitenlanders In 2011 hebben buitenlanders, in plaats van een afwachtende houding aan te nemen, zo n 4,748 miljoen euro geïnvesteerd in onroerend goed in Spanje, een stijging van 27% ten opzichte van het voorgaande jaar, wat neerkomt op de grootste uitgave van deze groep sinds Volgens gegevens van de Bank van Spanje die zijn verzameld door EFE, zijn de buitenlandse investeringen in onroerend goed voor het tweede achtereenvolgende jaar toegenomen en kende bovendien niet meer zo n explosieve groei gekend sinds de boom van het onroerend goed in Spanje aan het begin van het millennium. Concreet hebben 763 Nederlanders en 1031 Belgen een huis gekocht in Bron: Real Altea. Bron: Casa en España in Vlaanderen Op zondag 22 april kwamen ruim honderd Spanjeliefhebbers naar Kasteel Den Brandt in Antwerpen voor de eerste Casa en España beurs in België. Allemaal mensen die zich in stijl willen oriënteren en voor wie de keuze voor een tweede huis in juist Spanje al gemaakt is. Niet alleen werden ze uitgebreid geïnformeerd door aanbieders van Noord tot Zuid-Spanje, ook de seminars werden goed bezocht. En natuurlijk waren er weer tapas en wijn om het bezoek helemaal Spaanse te maken. De volgende Casa en España beurs zal plaatsvinden in november. Het programma hiervoor treft u aan in de volgende editie. Casa en España op de najaarsbeurzen Natuurlijk is Casa en España van de partij op de algemene tweede huizenbeurzen die in het najaar worden georganiseerd: op 28 t/m 30 september in Brussel en van 14 t/m 16 oktober in Utrecht. Samen met Maison en France en diverse andere partners zal een informatieplein worden ingericht waar u elke dag kennis kunt maken met onze gasten die we uitnodigen om antwoord te geven op úw vragen: experts op o.a. fiscaal, juridisch terrein maar ook kopers die ú voorgingen in het realiseren van hun droom: een huis in Spanje. Op de achterkant van het magazine treft u meer informatie over de beurzen. Op treft u meer informatie en programma over ons informatieplein. 6 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 7

5 libros boeken libros boekfragment foto: eigendom fam. van den Dorpe uw beste vriend, zeker nu Er is nu de allernieuwste update van U en de wet in Spanje. Deze editie volgt het origineel op de voet, maar spitst zich in de tekst toe op specifieke adviezen voor het overleven in tijden van crisis. De lezer raakt vanzelf thuis in Spanje. Ontwikkelingen gaan snel in Spanje. Wetten veranderen ingrijpend. Het land beleeft een ernstige economische crisis die vooral de huizenmarkt niet onberoerd laat. Dat heeft nogal wat consequenties voor buitenlanders die er permanent wonen of onroerend goed bezitten. U en de wet in Spanje, David Searl, Redactie H. Mulder, A. van Rijn, Van Dorp Educatief, ISBN ,00 Genieten voor de volle 100% Naast praktische informatie over de Balearen staan er in deze gids aanbevelingen die het verblijf tot een waar feest maken. Te denken valt aan wandel- en fietsroutes over onontdekte weggetjes, places to be op het gebied van nachtclubs en shoppingcentres en een kennismaking met het omstreden kunstwerk van Barceló. De vlotte schrijfstijl maakt de lezer algauw enthousiast. Het leukst zijn de kadertjes met unieke tips, wetenswaardigheden en achtergrondinformatie. Aparte hoofdstukken zijn er voor de eilanden Menorca en Ibiza. 100% Mallorca, Menorca en Ibiza Jytte Flamsholt Christensen, Mo Media, ISBN , 14,95 Vanbinnen en vanbuiten Net als u denkt dat u het Iberisch schiereiland een beetje kent treft u in dit boek zoveel nieuwe feitjes en weetjes, dat u erachter komt dat u aan één leven niet genoeg hebt om Spanje te doorgronden. Maar met dit boek in de hand wordt u een eind op weg geholpen. Vanuit Madrid neemt de schrijver u mee naar Castilie, Andalusie, Valencia, Baskenland en Barcelona. U krijgt een inkijkje in het hedendaagse leven van de Spanjaarden uit alle lagen van de bevolking. Spanje. Zoals je het nog nooit gezien hebt. Gert Corremans, Davidsfonds, ISBN Wie, wat, waar, waarom? Een vernieuwde, complete, op de huidige tijd afgestemde editie van het boek over wonen en werken in Spanje; het is een juridische, fiscale, financiële en sociale verzekeringsvraagbaak, voor iedereen die zich in Spanje wil gaan vestigen en onroerend goed wil (ver) kopen (ver)huren, (ver)bouwen. Met tips, checklists en een uitgebreide adressenlijst. Wonen en kopen in Spanje, P.L.Gillissen, Guide Lines, ISBN , 22,50 Hartverwarmend Zuiden Zuid Spanje, dát deel van Spanje wat het meest tot de verbeelding spreekt door de rijke geschiedenis, de tradities en folklore, de grote hoeveelheid culturele hoogtepunten, de witte dorpen. Het land waar u ogen tekort komt. De handige gids geeft helpt u op weg uw reis zó te organiseren dat u niets mist en zelfs minder bekende plekjes zult ontdekken. Met plattegronden en aandacht voor budgetvriendelijke alternatieven. Trotter Zuid Spanje, Lannoo, ISBN , Marc Vingerhoedt 14,30 Tips voor barre tijden Uit: U en de wet in Spanje. Redactie: Aart van Rijn Hoe checkt u dat u safe zit bij het bouwen van een huis? Stel u beschikt over een bouwvergunning, verstrekt door het gemeentehuis die er perfect en conform de wetgeving uitziet, maar later, vaak heel wat jaren later, wordt ze herroepen door de planningautoriteiten van de regio. Wat doet u dan? Het is de situatie die geldt voor duizenden woningen in Spanje: het huis is gebouwd, verkocht en al betrokken door de nieuwe eigenaar als de beslissing komt dat het allemaal wettelijk niet deugt. De enige manier om te weten dat u 100 procent safe zit is de Licencia de Convalidación opvragen bij de regionale autoriteiten zoals bijvoorbeeld de Junta de Andalucía of de Comunidad Valenciana. De afdeling urbanismo (planologie, stadsontwikkeling) van de gemeente heeft deze bescheiden nodig omdat die hun bouwvergunning een wettige basis geven. Waarom vrijwel niemand de boven beschreven bureaucratische weg bewandelt, is omdat deze procedure zo lang duurt. Het kan een jaar duren voordat de regionale overheid antwoordt. Desondanks is dit de enige weg om absoluut safe te zitten. Voordat u iets ondertekent bij de aankoop van een huis. Voordat u wat dan ook ondertekent in Spanje (al is het maar voor een kleine borgsom) is er een aantal dingen dat u moet bekijken: 1. Het eigendomsrecht van de verkoper zelf, de zogenaamde escritura pública en een rapport van het onroerendgoedregister, een nota simple. 2. Het ontvangstbewijs van de jaarlijks te betalen onroerendgoedbelasting, de IBI. 3. Het kadastrale certificaat met de precieze begrenzingen en oppervlakte van het gebied. 4. Ontvangstbewijzen van betaling van de jaarlijkse bijdrage aan de vereniging van eigenaren, de statuten van de vereniging en de notulen van de meest recente algemene ledenvergadering. 5. Ontvangstbewijzen van betaalde rekeningen van nutsbedrijven. Wie betaalt wat? De koper en verkoper zijn op zich volkomen vrij om wat voor een betalingsovereenkomst dan ook onderling aan te gaan. Er is geen Spaanse wet is die één van de partijen verplicht tot het betalen van een bepaalde belasting, maar gebruikelijk is dat de verkoper de Plus valia-belasting voor zijn rekening neemt. Dat geldt ook voor de notariskosten, aangezien de verkoper degene is die winst maakt op de toegenomen waarde van het bezit. De koper echter betaalt de Impuesto de Transmisiones (de overdrachtsbelasting) en de registratiekosten, aangezien hij degene is die er belang bij heeft dat het bezit correct geregistreerd staat op zijn naam. Spaanse consumentenreglementen gaan ervan uit dat dit de juiste verdeling van kosten is. Koper en verkoper zijn vrij om elk denkbaar contract op te stellen Het is echter een veel voorkomend gebruik dat het contract bepaalt dat de koper todos los gastos, alle kosten, voor zijn rekening neemt. Hier zit niets illegaals aan. Dit gebruik is ontstaan omdat belastingen vooral de Plus valía vaak niet werden betaald door de verkopers, zeker als ze niet in Spanje woonachtig zijn. Tegen de tijd dat de nieuwe koper dit door heeft is de verkoper met de noorderzon vertrokken en zit de koper opgescheept met de belastingen. De nieuwe eigenaar op te zadelen met de belastingen is in elk geval overzichtelijker en vermijdt complicaties. Toch kunt u dit punt gebruiken in uw onderhandelingen voor de definitieve prijs. Als het contract dat u aangeboden wordt zegt dat u als de koper alle belastingen en tarieven moet betalen, kunt u voorstellen dat de verkoper dan iets van de prijs moet afhalen. 8 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 9

6 EL GRECO DE TOLEDO op CD De eerste flamenco-opera EL GRECO DE TOLEDO van gitaarvirtuoos Eric Vaarzon Morel is op dubbel CD uitgekomen en ligt nu in de winkel. De dubbel CD is een live registratie van de theaterproductie die in 2010 met veel succes in de theaters werd gespeeld. Zoals 400 jaar geleden in de straten van Toledo tijdens de Semana Santa worden ook nu de zonden bezongen, klinkt de kolkende fiësta en komt de mystiek van de duisternis uit de tijd van El Greco ( ), in de muziek van Eric Vaarzon Morel tot leven. De CD kost en is te verkrijgen via de website www. vaarzonmorel.com/ned04_discografie.html. SUGERENCIAS DE CONSUMO Para desayunos encima de un Puur uit Galicia; witte buen pan tostado, como aperitivo wijngebied bij uitstek combinada con foie y con todo tipo Lagar de Besada 100% Albariño, de quesos excepto los fuertes. 100% Rias Baixas. De goudgele wijn heeft Como een acompañante buiten gewoon de intense pescados y geur mariscos. van rijp wit fruit. Elegant en evenwichtig combineert de wijn En cuanto a los postres es el levendige en frisse eigenschappen met complemento een lange, smaakvolle ideal para afdronk, hojaldres, waarin postres citrusvruchten con frutas, frutos te herkennen (cacahuetes), zijn. Deze spectaculaire bizcochos e incluso wijn secos wordt gemaakt op een kleinschalige chocolate negro. wijnboerderij waar ook andere pure Albariño producten hun oorsprong vinden, PRESENTACIONES: zoals de Gelée van Albariño. Bij aanschaf van één doos à 6 flessen, één Tarro potje de Albariño cristal de Gelée 40 ml cadeau! Te Tarro bestellen de cristal op de website: de 105 ml. of juan@vinosquixote.nl novedades MONTE ENEBRO, geitenkaas uit Valle de Tietar in de regio Avila Jaarlijks goed voor internationale prijzen is het dé kaas van de Valle de Tiétar. Queso de Monte Enebro, kortweg Montenebro wordt geproduceerd door Queserías del Tiétar, een klein familiebedrijfje in La Adrada. De smaak wordt bepaald door een traditioneel proces van pasteuriseren. De kaas heeft een romige geitenmelksmaak met een notige ondertoon. GELEE DE BALADIÑA De korst is bedekt met beukenas en schimmel. De Montenebro kunt u bestellen op de webite voor 9,95 per 200 gram of meenemen voor 8 per 200 gram tijdens de beurzen van Casa en España, waar u de kaas ook kunt proeven. GELÉE DE ALBARIÑO Es una gelatina que refleja fielmente el vino del que procede, es un producto totalmente artesanal, sin aditivos artificiales ni conservantes ya que el propio vino contiene los diferentes tipos de ácidos (tartárico, cítrico, málico ) que permiten su conservación. La adición de azúcar es muy inferior al de otras gelatinas ó mermeladas ya que nuestra intención es no enmascarar el sabor a vino albariño por lo que su aporte calórico es inferior y por otra parte, en su proceso de elaboración pierde todo su alcohol. NOTA DE CATA Moussel Gel de Baño: Spanje op z n puurst Su color es amarillo oro. Su aroma es del vino Albariño con claros recuerdos de uva madura. Su textura es gelatinosa, con consistencia, compacta, homogénea y fácil de espacir. En boca es sutil, delicada y elegantemente Deze klassieke dulce. Sabe bad- en a uva douchegel albariña Moussel y deja en el paladar una sensación aterciopelada van Legrain met y fresca aceites esenciales naturales, essentiële natuurlijke oliën, is verkwikkend en nada empalagosa, que te incita a repetir. heeft een kenmerkende, ouderwets Spaanse geur. Verkrijgbaar in plastic flacon van 600 Para saborear ml. met handige doseerdop én in formato viaje; een flesje in reisformaat van 100 ml. De royale verpakking van 600 ml. is momenteel in de aanbieding en kost 7,35, te bestellen via Casa en España jaargang 2 zomer 2012 Waar betaalt u en... hoe vaak? Erfbelasting op een Spaanse villa Wanneer er sprake is van de aankoop van een (tweede)huis in Spanje, gebeurt dit meestal in de loop of aan het einde van een succesvolle beroepscarrière. Aanvankelijk gaat het vaak om een (vakantie) huis waar men de schaarse vrije tijd doorbrengt. Om één en ander financieel draaglijk te houden, wordt het onroerend goed dikwijls ook nog eens verhuurd. Dubbele belasting Het antwoord op de vraag welk land belastingen heft en hoeveel, is tamelijk eenvoudig als het gaat om de belastingen die verbonden zijn met de aan- en verkoop (registratierechten, BTW, meerwaarden, enz.) van woning en grond in Spanje. Dat geldt ook voor de belasting die men verschuldigd is op het bezit van de woning (huuropbrengsten en onroerende voorheffing enz.). Zowel België als Nederland hebben immers dubbelbelastingverdragen met Spanje, die moeten voorkomen dat men tweemaal belast wordt. Wat men echter maar al te gauw vergeet is dat een sterfgeval aanleiding zal geven tot de meest onpopulaire belasting: de successiebelasting of erfbelasting. Wat deze materie betreft, heeft België noch Nederland een verdrag met Spanje, zodat een dubbele belasting in veel gevallen werkelijkheid wordt. Enkele hypotheses 1. Een alleenstaande Belg, Spaans rijksinwoner, met kinderen die nog steeds in België wonen, komt te overlijden en laat zijn kinderen een villa in Spanje na. De roerende goederen (geld) worden overgemaakt aan een goed doel. Deze hypothese is vrij eenvoudig. In België valt er geen nalatenschap open, zodat (wanneer de Belg geen onroerende goederen in België meer had) er enkel successierechten verschuldigd zullen zijn in Spanje. De kinderen zullen elk tussen de 7,65& en 40,8% successierechten betalen op het deel van het vermogen van de overledene dat zij verkrijgen en dat zich in Spanje bevond op datum van overlijden. Doordat zij echter zelf niet in Spanje wonen, zullen zij van bepaalde Spaanse belastingvoordelen (zoals de vrijstelling gezinswoning) niet kunnen genieten. 2. Een Nederlander in exact dezelfde situatie. Vreemd genoeg wordt de situatie nu ingewikkelder. Wanneer de Nederlander zijn thuisland reeds meer dan 10 jaar geleden definitief verlaten heeft, is zijn situatie identiek aan de Belg van onze vorige hypothese. Dateert zijn emigratie minder dan 10 jaar geleden, dan blijft hij (fictief) Nederlands rijksinwoner en is de dubbele belasting een feit. Ondanks een aantal recente verminderingen inzake heffingen, zullen de kinderen, na aftrek van de vrijstellingen maar bovenop de reeds in Spanje betaalde rechten, nog bijkomend 10 tot 20% successierechten betalen. Verrekening van de in Spanje rechten kan aangevraagd worden, maar is aan vele beperkingen onderhevig. 3. Onze Belg was geen Spaans Rijksinwoner maar bleef tot aan zijn overlijden in België wonen. Ook hier zullen zijn erfgenamen dubbel belast juridisch-fiscaal Jo Vanbelle worden: in de veronderstelling dat hij bijvoorbeeld al minstens vijf jaar in Vlaanderen woont, zullen zijn erfgenamen in België tussen de 3 en de 27% aan successierechten op de Spaanse villa betalen. In Spanje zullen zij elk tussen de 7,65% en 40,8% aan successierechten betalen op het deel van het vermogen van de overledene dat zij verkrijgen en dat zich in Spanje bevond op datum van overlijden. Doordat zij echter zelf niet in Spanje wonen, zullen zij wederom niet van bepaalde vrijstellingen (bijvoorbeeld voor de gezinswoning) kunnen genieten. Deze Spaanse successierechten kunnen echter verrekend worden met de Belgische rechten, zij het slechts ten belope van het bedrag van de Belgische successierechten op het onroerend goed. Het is dus, met andere woorden, zaak om de Spaanse villa aan te kopen of onder te brengen in een structuur, meestal een vennootschap of een stichting, zodat bij het overlijden de kwestie van de (dubbele) successierechten niet meer speelt. Doet men dat niet, dan is de Spaanse villa voor de erfgenamen niet bepaald een zonnig erfdeel Hoe dat praktisch en juridisch in zijn werk gaat, is echter voor een andere keer. Mr. Jo Vanbelle is managing partner bij Vanbelle & Du Bois Law Firm en houdt zich o.a. bezig met de juridischfiscale optimalisatie inzake onroerend goed in binnen- en buitenland. Casa en España 11

7 cu ltur a Mujeres al mando vrouwen aan het werk Het mirakel van San Panteleón Madrid, jaarlijks op 26/27 juli Ieder jaar weer voltrekt zich een wonder in het klooster van de Encarnación de las Religiosas Agustinas Recoletas de Madrid. Een kleine hoeveelheid opgedroogd bloed, afkomstig van de heilige Panteleón, wordt vloeibaar zonder dat daar ooit een aannemelijke verklaring voor te vinden is geweest. Opgeslagen in een piramidevormig glas, blijft het bloed in vloeibare staat tot de volgende dag: de dag van de heilige Pantaleón. Een bezoek aan het klooster op la plaza de Encarnación leert u alles over de la licuación de la sangre. www. madridpedia.com/node/745/ Pulpo fisterra Finisterra, 13 augustus Het stuk ten noorden van Kaap Finisterre - ook wel Finisterra of Fisterra, het einde van de wereld - wordt niet voor niets de Kust des Doods genoemd. Het is het meest ruige deel van de kust van A Coruña. Tijdens la Festa do Polbo zult u er ongetwijfeld het klaaglijke geluid van de gaita, de Galicische doedelzak horen en kunt proeven van het meest karakteristieke gerecht, de inktvis. Jaarlijks wordt dit aantrekkelijke gastronomische feestje, dat plaatsvindt het strand van O Sardiñeiro, bezocht door duizenden lief hebber s. La traída del agua Gran Canaria, 12 augustus Met het vuurwerk als startsein begint om twaalf uur s middags het feest in de straten van het stadje Telde, gelegen in de regio Lomo Magullo. Meer dan mensen rennen met welk voorwerp dan ook, als er maar water in gaat, naar de beek waar het watergevecht losbarst. Waterpistolen, kannen en kruiken worden steeds opnieuw gevuld om over elkaar uit te storten. Tot diep in de nacht houden de deelnemers elkaar nat! Het feest is geïnspireerd op een oude traditie van aboriginals die in droge seizoen met het offeren van dieren, melk en boter de goden om regen vroegen. Grec festival de Barcelona Barcelona, 1-31 juli 2012 Mocht u van mening zijn dat theaterkunst en moderne communicatiemiddelen niets met elkaar te maken hebben dan zal el Grec u op andere gedachten brengen. In een spektakelstuk als bijvoorbeeld Viatges, een opera cuantica van José Sanchis Sinisterra, gebruikt men technologie 2.0 en sociale netwerken om een link te leggen tussen deze twee werelden. Grec is het grootste jaarlijkse openluchtfestival van Barcelona en tevens één van de grootste theater- muziek- dansen kunstfestivals op de Europese kalender. Dit jaar zal het voor de 36ste keer plaatsvinden. Romeinse feesten Carthagena, jaarlijks tijdens de laatste twee weken van september Uitgeroepen tot evenement van nationaal toeristisch belang zijn de fiestas Carthagineses y Romanos. De straten van Carthagena worden het toneel voor de verbeelding van allerlei historische hoogtepunten uit de tweede Punische oorlog, waaraan de bevolking in groten getale aan meedoet. Gedurende tien dagen waant men zich in een Romeins verleden. Gladiatoren strijden in het nagebouwde Circo Romano. Een groots folkloristisch feest waar ieder jaar weer méér toeristen op afkomen. Moorse nederzetting in Balàfia, Ibiza Ibiza, Het hele jaar door Goed verborgen in het binnenland van Ibiza, ten zuidwesten van Sant Miquel de Balansat, gaat u terug in de tijd bij het betreden van het gehucht Balàfia, een versterkte nederzetting en het enige overgebleven Moorse dorp van Ibiza. De bouw laat zien hoe de boeren zich in vroeger tijden verdedigden tegen aanvallen van piraten. Balàfia bestaat uit een vijftal kubusvormige, witgeschilderde boerderijen met platte daken, dikke muren en kleine ramen waaraan verdedigingstorens zijn gebouwd. Wedding planner in Alicante Het jawoord onder de Spaanse zon Trouwen onder de Spaanse zon wordt steeds populairder onder buitenlanders. Wie helpt je beter op weg dan Cynthia Janson- Bekkers? Met man en kinderen vertrok zij in 2002 om Spanje te veroveren. Dat het niet meevalt om te integreren als je de taal niet goed spreekt, heeft ze aan den lijve ondervonden. Maar doorzetter als ze is, staat ze sinds 2008 aan het hoofd van de prachtige organisatie Trouwen in Spanje te Alicante. Tekst: Cynthia Janson-Bekkers Foto s: Lisa Ayala en Luca Janson Cynthia en haar man Dave Janson 12 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 13

8 Mujeres al mando vrouwen aan het werk Spanje heeft sinds de vakanties uit haar jeugd altijd een magische aantrekkingskracht gehad op Cynthia. Het mediterraans klimaat, het Spaanse temperament, maar vooral het rustige en ongerepte binnenland, brachten haar en haar man Dave Janson er toe hier een nieuw leven op te bouwen. Toch altijd een Guiri Wil je serieus genomen worden, dan is kennis van de taal op een redelijk hoog niveau een must. Cynthia herinnert zich hoe ze, weliswaar met een open mind, toch tamelijk naïef het avontuur aan zijn gegaan. Iedereen met emigratieplannen raadt ze dan ook aan zich grondig te verdiepen in de taal, maar ook in de cultuur, want die 2000 kilometer afstand staat voor een behoorlijke verschil in levensopvatting. Wij zijn inmiddels echt geaccepteerd door onze Spaanse buren in Bonalba, de wijk waar wij wonen, maar je wordt nooit een van hen. Liefkozend worden wij de Guiris, buitenlanders, genoemd. Wij hebben geen Spaanse vrienden die iedere week op de koffie komen, want dat doet een Spanjaard niet. Wel gaan we iedere vrijdagavond naar de kroeg met onze Spaanse buurtjes. De mooiste dag van hun leven Na intensieve Spaanse lessen ging Cynthia zich richten op en het verhuren van vakantiehuizen. Met deze ervaring en haar achtergrond als organisator van feestjes legt zij zich sinds 2008 toe op het verzorgen van bruiloften en jubilea in Spanje. En dan voornamelijk voor Nederlanders en Belgen. In principe kan zij de organisatie van begin tot eind op zich nemen, maar het komt ook voor dat ze alleen bepaalde onderdelen voor haar Praktisch rekening neemt, al naar gelang de wensen van de klant. En: romantische locaties genoeg! Trouwen op het strand, in een oude finca, in een statig herenhuis of in een eeuwenoud kasteel. Een officiële ceremonie op een luxe jacht of in een schattig Spaans kapelletje of juist in een statige kathedraal: het kan allemaal. Er komt veel meer bij kijken dan je vooraf kunt bedenken Het is veel meer dan alleen locatie en tafelschikking, vertelt Cynthia, de romantische verwachtingen van je klanten tot in perfectie uitwerken, daarvoor dien je als Wedding Planner over een flinke dosis creativiteit te beschikken. Om op de hoogte te blijven van de allernieuwste trends, volg ik geregeld workshops, bijvoorbeeld voor het maken van Cup Cakes of Wedding Cakes. Heel leuk en vooral heel lekker! Niet dat ik de taarten zelf maak, maar ik kan in het vervolg op een professionele manier aan klanten uitleggen hoe een bruidstaart gemaakt wordt en welke ingredienten erin zitten. Zo adviseer ik de koppels ook op hun zoektocht naar trouwringen. Wordt het een traditi- Voor Nederlanders geldt dat als je voor de Spaanse wet wilt trouwen, je minstens twee jaar als ingezetene ingeschreven dient te zijn of een van beide partners dient de Spaanse nationaliteit te bezitten. Sinds kort is het ook mogelijk om een Nederlandse ambtenaar van de burgerlijke stand mee op reis te nemen. Je kunt dan in principe overal ter wereld trouwen. Voor de kerk trouwen in Spanje is geen enkel probleem, dit kan met een Spaanse of Nederlandse pastoor. Unieke locatie oneel model of gaan ze zelf iets ontwerpen met een goudsmid? Ik geef uitleg over de filosofie achter het bruidsboeket. De symbolische betekenissen van de bloemnamen kunnen de keuze voor een boeket beïnvloeden. Knetterende romantiek De intieme Wedding For Two is steeds meer in trek en vind ik zelf ook heel speciaal. Een ceremonie in een afgelegen baaitje, saampjes op blote voeten in de branding met op de achtergrond de ondergaande zon, een feestelijk diner voor twee tussen de palmbomen, onder de sterrenhemel... en dan, naar goed Spaans gebruik, fuego artificial, vuurwerk! Kun je je iets romantischer voorstellen? Ook een bruiloft onder de Spaanse zon? Informatie is te vinden op: aspx?boekid=21387 De mooiste dag uit je leven, nóg mooier op een unieke locatie in Spanje Een typisch Spaans gebruik op een bruiloft is het collecteren van extra geld voor het bruidspaar. Dit gebeurt vaak in de vorm van het verkopen van in stukjes geknipte stropdas van de bruidegom en stukjes kousenband van de bruid. Alle stukjes worden keurig op een dienblad gelegd en rondgebracht. In ruil voor een dergelijk aandenken leg je wat muntgeld terug 14 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 15

9 reportage Een culinaire ontdekkingsreis Topchef Schilo van Coevorden in Spanje Spanjaarden noemen het een Milagro, een wondertje: Finca Cortesin, gelegen langs de kustweg van Andalucía, ter hoogte van Casares. Drie jaar lang was de Nederlandse topchef Schilo van Coevorden verantwoordelijk voor het eten en drinken in restaurant Schilo op het resort, én voor dat van El Jardin, het restaurant van het hotel. In het schitterende Conservatoriumhotel in Amsterdam, zijn huidige werkplek, doet hij mij verslag van zijn Spaanse tijd. tekst: Harriët Bergsma foto s: privebezit Finca Cortesin en familie van Coevorden Finca Cortesin is een modern resort met fonkelnieuwe villa s die te koop worden aangeboden en gelden als selling tools voor de immense golfcourse en het hotel, ontworpen door Javier López Granados. Deze vroeg Schilo van Coevorden, zo n drie jaar geleden, de tekeningen voor de keuken van het hotel te maken. Ware liefde In de stromende regen landde ik op Malaga en ik reed vanuit Marbella via San Pedro voorbij Estepona. Daar begon een vrij troosteloos gebied; de lucht was Nederlands grauw. De herinnering aan een kort verblijf in een gruwelijk hotel daar in de buurt drong zich op en ik dacht: Wat moet dat worden..? Eindelijk zag ik Finca Cortesin opdoemen, het complex waarvan ik voor de keuken het ontwerp had getekend. Toen ik uitstapte keek ik uit over de onberispelijk aangelegde golfcourse met Shilo van Coevorden met zoon Maurits 16 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 17

10 re po rtag e In de olijfolie proef je de aarde, de droogte, de hitte, de zon rozentuin achter het hotel met uitzicht op de villa s Nieuwsgierig geworden naar El Milagro aan de Costa del Sol?: Op de uitgestrekte golfcourse van Finca Cortesin wordt jaarlijks de Volvo World Match Play Championship gehouden. aan de ene kant het gebergte en aan de andere kant de zee. Precies op dat moment brak de zon door letterlijk en ook figuurlijk... ik was verliefd! Schilo ziet heel duidelijk de mogelijkheden die er liggen aan de zuidelijke kust van Spanje, van Malaga tot Gibraltar: Het is het Florida van Europa. Alle ingrediënten bij elkaar genomen is het een wereldstad. De cultuur, de tradities, het klimaat, de natuur, alles wat zee en strand te bieden heeft. Er komen zoveel verschillende mensen, uit Madrid, maar ook uit Noord Europa: Je bent er zó. Cultuuromslag Alhoewel het hotel en de villa s nog in aanbouw waren zag ik het voor me: ik zou zelf de restaurants gaan leiden. Met een glimlach vertelt Schilo dat, op basis van die beslissing, hij nog wat aanpassingen in de tekeningen heeft gemaakt: Als je er zelf aan de slag gaat weet je immers precies aan welke eisen het moet voldoen. Hier begon het avontuur. Met zijn vrouw volgde hij een intensieve taalcursus waar zíj Dit is een groot internationaal golftoernooi dat al uit 1964 stamt met een prijzengeld van 3,2 miljoen waarvan ,- naar de winnaar gaat. europeantour/season=2012/ tournament id= /index.html met behoorlijke kennis van de Spaanse taal vandaan kwam, terwijl hijzelf eigenlijk alleen maar op zijn telefoontje zaken zat te doen. Dat heeft me wel opgebroken in het begin. Er was een hotel te openen, daar komt veel bij kijken. Het was mijn eerste contact met de Spanjaarden en het was een ware cultuuromslag. Ik heb goede keuzes gemaakt, maar ook slechte; daar leer je van. De veranderingen in Spanje sinds Franco zijn snel gegaan, soms te snel waarbij er veel op de tenen is gelopen. Waar je in Nederland twee, drie telefoontjes nodig hebt, kost het contact met de Spaanse vakbond voor de Hostellerie je zeeën van tijd. Sociaal isolement Van echt inburgeren was eigenlijk geen sprake. We betrokken een huis op twintig minuten rijden van het werk waar ik om negen uur s ochtends begon om s nachts vaak pas tegen tweeën eindelijk mijn bed in te rollen. Mijn sociale contacten stonden op een erg Zin om (opnieuw) kennis te maken met de kookkunsten van topchef Schilo van Coevorden? restaurants_and_bars/tunes_ Restaurant_and_%20Bar_by_Schilo laag pitje. Toen we op het terrein van Finca Cortesin een waanzinnig luxe woning aangeboden kregen, zijn mijn vrouw, mijn zoon en ik daar gaan wonen. Dat heeft er toe geleid dat ik soms maanden niet van het terrein afkwam, dat breekt op, ik was een gevangenen in een gouden kooi. Dat deed mijn gezin beter. Mijn vrouw was betrokken bij de verkoop van de villa s en had daarnaast veel contact met andere vrouwen, buitenlands en Spaans, mijn zoon ging naar een Internationale school waar weliswaar Engels de voertaal was, maar waar hij in no time beter Spaans leerde spreken dan ik. Culinair paradijs Gelukkig genoot Schilo van zijn werk en op professioneel gebied leerde hij het land en de Spanjaarden kennen: Het was een ware ontdekkingsreis op culinair gebied. Talloze nieuwe inzichten openbaarden zich. Ik gebruikte meestal Toscaanse olijfolie maar hier kreeg ik o.a. te maken met Picual uit Andalucía. Eerst brandde het me in de keel, maar na een rondleiding door de olijfboomgaarden ben ik het enorm gaan waarderen. Je proeft de aarde, de droogte, de hitte, de zon. En dan alle verse producten die me ter beschikking stonden: bosaardbeien, tonijn zo uit de zee, schelpdieren, lam, speenvarken, Jamon Iberico; een hemel op aarde. De bereiding van de maaltijden in Spanje varieert van hip in Cataluña tot conservatief in Madrid, waar kwaliteit en gevestigde merken hoog in het vaandel staan. Maar wat me het meest bij is gebleven is de passie waarmee er wordt gewerkt én gegeten. Mooiste van Spanje Dat is ook direct het wat Schilo het mooiste vindt van Spanje, de passie. In alle Spanjaarden die hij ontmoette zag hij dat terug. Het is een heel vriendelijk volk. De mañanacultuur is me ook meegevallen. Nou ja, bij de aansluiting van telefoon was het een drama, maar leveranciers bijvoorbeeld, werken heel hard voor je; gaan echt met hart en ziel een relatie met je aan. Ik kijk er met zoveel plezier op terug. Ik voel me trots dat ik nog steeds verbonden ben aan restaurant Schilo op Finca Cortesin en verantwoordelijk ben voor de keuken daar. De zonovergoten route van ons eerste Spaanse huis naar mijn werk, s ochtends vroeg; op de buitenring langs de zee, waar je bij helder weer Marokko ziet liggen; de bijlage van El País; de rivaliteit tussen de aficionados van het voetbal. Ik mis het. Waarom terug? De beslissing om terug te gaan was een moeilijke en ze hebben er lang over gedaan om die te nemen. Schilo zag direct de uitdaging toen hem werd gevraagd of hij iemand wist voor het Conservatorium Hotel in Amsterdam: Wil ik dat niet zelf? Het werk en het stadsleven is dan ook fantastisch hier in Amsterdam. Al met al hebben we niet echt spijt van de terugkeer naar Nederland, maar als we op een regenachtige ochtend de gordijnen opentrekken, dan kijken mijn vrouw en ik elkaar aan met een blik van: What the hell did we do? Eigenlijk kwam het te vroeg. We zijn nog niet klaar met Spanje. Presentatie tijdens Madrid fusion met de grote Spaanse chefs Schilo s tips voor wonen en werken in Spanje Waak voor het gevaar van idealiseren; een vakantie is niet het echte leven. Zorg voor een financiële buffer voor een paar jaar. We hebben bij veel mensen hun droom zien mislukken. Het roer om gaat gepaard met veel voorbereiding en met een hoop geld. 18 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 19

11 Zuidoost-Spanje Zinderende stranden, oase van rust De aantrekkingskracht van Zuidoost-Spanje sp ec я l Voor Noord-Europeanen is Spanje nog altijd het land met de juiste ingrediënten als het gaat om het kopen van een tweede huis, een plek om te overwinteren, of zelfs om zich permanent te vestigen. En als het klimaat één van de belangrijkste overwegingen is, dan leent het Zuid-Oosten van het Iberisch Schiereiland zich als de beste voor het zetten van een dergelijke stap. Maar alleen van zon en zee kan men niet leven... tekst: Harriët Bergsma foto s: Els B. OP ZOEK NAAR EEN VAKANTIEWONING komen veel van onze landgenoten terecht in het Zuid Oostelijke deel van Spanje. Niet zelden hoor je vakantiegangers verzuchten: Hier zou ik wel kunnen wennen! En dat is dan nog een understatement. Wat maakt het Spaanse leven hier zo aantrekkelijk? Een enthousiaste toerist Alicante verkennen in in de Turibus, wat een mooie uitvinding. Het is een dubbeldeksbus waarvan het bovendek open is, dus heerlijk om in de zon te zitten en met de wind om je oren haast nooit te warm! Er vertrekt er ieder uur één en je kunt op tien verschillende plaatsten in- en uitstappen. Zo mis je niets en kun je kiezen op welke plekken je langer wil blijven. Santa Bárbara met zijn geweldige uitzicht op de stad en omgeving is een absolute aanrader! Urenlang dwalen door de smalle steegjes van de oude de stad en dan weer door naar de volgende hotspot. Pluspunten voor kopers Het gezondste klimaat van Europa staat met stip op nummer één als argument om hier langere tijd te verblijven. Met de lage luchtvochtigheid en een constante temperatuur is het heilzaam voor mensen met aandoeningen aan luchtwegen of gewrichten. Het leven is er relaxt, logisch ook; met meer dan 300 dagen zon per jaar speelt het leven zich buiten af en is er geen noodzaak tot haasten. Het is redelijk dicht bij huis, in no time zit u al met een drankje en de beentjes omhoog te genieten. Ook ideaal voor de thuisblijvers om te weten dat u zo weer terug bent indien nodig. Logés kunnen om diezelfde reden voor kortere tijd bij u verblijven. De vliegtickets zijn buiten het seizoen bovendien zeer goedkoop. Trouwens het gehele levensonderhoud is hier goedkoop, de boodschappen maar vooral ook het eten op de vele terrasjes. Hoewel er verschillen zijn in cultuur en traditie is de mentaliteit Europees en betaalt u er met dezelfde euro als thuis. Een ander pluspunt is de uitgebreide en kwalitatief hoogwaardige voorzieningen die u in deze regio aantreft, waarvan de gezondheidszorg een goed voorbeeld is. Maar ook de treinen rijden er op tijd. Wist u dat er al meer dan Nederlanders en Belgen een huis bezitten in Spanje? Grote delen van de Costa Blanca, de Costa Calida en de Costa de Almeria zijn nog tamelijk onontdekte gebieden. Vandaar dat de huizenprijzen er aantrekkelijk zijn. Ander voordeel is dat de bebouwing onder strikte voorwaarden plaatsvindt. Zo wordt de hoogbouw aan banden gelegd en is er veel aandacht voor design. Tegenwoordig worden er in de regio ook veel duurzame woningen gebouwd, met beperkt energieverbruik en met behulp van natuurlijke bronnen. Niet in de laatste plaats is de ontwikkeling van moderne golfresorts, waar prachtige woningen en appartementen te huur en te koop worden aangeboden, een reden voor veel liefhebbers om zich hier te oriënteren op een tweede huis. Een groot deel van de kopers vindt het ook belangrijk om met gelijkgestemden bij elkaar te wonen. Het maakt de communicatie gemakkelijk en Nederlandstalige voorzieningen spelen daar handig op in. Hollandse winkels, clubs, gezondheidszorginstellingen, ze schieten er als paddestoelen uit de grond. Heel aangenaam, zeker voor overwinteraars op leeftijd. Toerisme aan de kust De kust blijft natuurlijk een grote trekpleister voor toeristen. De mogelijkheden zijn er enorm. Veel stranden worden in het hoogseizoen door strandwachten in de gaten gehouden worden en zijn voorzien van de blauwe vlag, het internationale signaal voor veilig en schoon baden in zee. U kunt er zeilen, duiken en zoeken naar gezonken scheepswrakken in één van de mooiste duikgebieden van Spanje, wandelen door prachtige natuurparken, de heilzame werking zoeken van de modderbaden, of u hele dagen doorbrengen in de kleine rotsachtige baaitjes. Bijzonder is de 20 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 21

12 sp ec я l Zuidoost-Spanje Mar Menor, de binnenzee waar de temperatuur altijd een paar graden hoger is dan in de Middellandse Zee. Het water heeft befaamde therapeutische waarde door de aanwezigheid van heilzame mineralen. De kustplaatsen hebben een uitgebreid aanbod aan uitgaansmogelijkheden voor jong en oud. In de vissersdorpjes komt de vangst direct uit de netten op uw bord terecht Voor elk wat wils Zoveel als mensen van elkaar kunnen verschillen, zoveel verscheidenheid vindt u in dit deel van Spanje. Het contrast tussen het bruisende kustleven en de intense stilte in het binnenland, op maar een handjevol kilometers afstand, is groot. Het heuvelachtige landschap is een paradijs voor wandelaars, fietsers, rustzoekers en spotters van plant en diersoorten. U haalt uw hart op in de historische steden die duizenden jaren teruggaan, met archeologische overblijfselen uit de Carthaagse, Romeinse en Byzantijnse periodes. Het gebied kent een diepgeworteld respect voor eeuwenoude tradities, dus aan en folklore fiestas geen gebrek. Maar ook de moderne steden zullen u verrassen met musea voor hedendaagse kunst, muziekfestivals en hypermoderne winkelcentra. In de vissersdorpjes komt de vangst direct uit de netten op uw bord terecht. De Mediterrane Guadalest keuken biedt een perfecte combinatie van vis en schaal- en schelpdieren met rijst en producten uit de moestuin. Citrusvruchten uit de talrijke plantages uit de streek vindt u er het hele jaar door. En vergeet niet te proeven van de producten die gemaakt worden met de amandelen van de talrijke amandelbomen, die jaarlijks vele bezoekers trekt in de bloesemtijd. Informatie over de streek vindt u op: buitenland/10460-costa-blanca-indrukwekkende-kust.html costacalida.htm costa-de-almeria.html Nettenboetsters in Peniscola onthaasten in het binnenland Welkom op Refugio Marnes Peniscola Hoe ontsnap je aan de rat race? Hoe vind je de ideale plek om een nieuw bestaan op te bouwen? Hoe maak je je eigen hoofd leeg én dat van je toekomstige gasten? Hoe leer je de omgeving, de taal en de cultuur het beste kennen? Hoe bied je de Spaanse bureaucratie het hoofd? Willem Pieffers en zijn vriend Richard Steenblik kwamen terecht in het binnenland van de Costa Blanca en zetten daar een Ecolodge op. 22 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 23

13 Zuidoost-Spanje sp ec я l Rust en ruimte Vijgen Rijstvelden Amandelboomgaard in het voorjaar tekst: Willem Pieffers foto s: eigendom Refugio Marnes en Els B. Wij zijn vertrokken uit Nederland, vertelt Willem, niet uit onvrede, want Nederland is een geweldig land, alleen met veel minder ruimte en daar waren we naar op zoek. Een goede vriend attendeerde ons op La Comunidad Valenciana, een soort landtong die de Middellandse Zee insteekt, met het gezondste klimaat van Europa volgens de Wereld Gezondheidsraad van Europa. Duurzaam Achter de drukke kustlijn bleek nog veel ruimte en rust te zijn voor onze plannen. We hadden de wens om een plek te creëren midden in de natuur, waar gastvrijheid en schoonheid belangrijk zouden zijn. Een plek waar mensen graag komen. We hebben ervaren dat de Nederlandse hoofden vol zitten, dat er sprake is van information overload. Wat we wilden doen, was het aanbieden van Rust, Zon, Natuur en dit in een eigentijds jasje aanbieden. Een Ecolodge zonder geitenwollen sokkengehalte; duurzaam maar sexy. Bijzonder in La Comunidad Valencia Naast zon, rust en natuur is deze regio de bakermat van veel Spaanse rijstgerechten waarvan de Paella natuurlijk de bekendste is. Dat komt door de rijstteelt rond Valencia. Deze ligt in en rond het natuurgebied en wetland La Albufera. De Moren brachten eeuwen geleden de rijst naar Spanje en in Valencia kwam het gebruik daarvan tot volle bloei. Verder is deze omgeving bekend om zijn sinaasappelteelt. Geurige plantages zijn vooral in de bloesemperiode een lust voor het neus en oog. Paradijsje In totaal duurde het een jaar voordat we de ideale plek gevonden hadden; een oude finca met 25 hectare landbouwgrond. Refugio Marnes, zoals we deze plek gedoopt hebben, ligt aan het einde van een schitterende weg, net van de snelweg tussen Valencia en Alicante. Na 8 kilometer spannende haarspeldbochten openbaart zich een adembenemend uitzicht over de baai en de rots van Calpe, met aan de andere kant de Sierra de Bernia, een bergrug die zich uitstrekt richting het binnenland. Daarna rijd je de lange oprit op die naar het verscholen paradijsje voert. Door schade en schande Met de eigendomspapieren van de finca in de hand zijn we naar het gemeentehuis getogen. Daar liepen we direct tegen de Spaanse corruptie aan in de persoon van een gemeentearchitect die nu in de gevangenis zit wegens grootschalige oplichting en bouwfraude. We zijn gelukkig nooit in zee gegaan met deze man, anders waren de vergunningen, die we onder zijn aanvoering hadden gekregen, nu illegaal geweest. De eerste jaren dachten we dat we onze zaken wel zelf konden behartigen. Dat is ons duur komen te staan, je hebt wel degelijk een gestor nodig (een soort accountant/boekhouder). Het is heerlijk om bepaalde taken gewoon uit handen te geven aan iemand die thuis in de wonderlijke wereld van de bureaucratie, want het blijft een kwestie van lange adem en een pitbullmentaliteit. Cultuurshock Een eerste noodzaak was het onder de knie krijgen van het Castellano. Veel meer dan alleen het leren van een nieuwe taal, opende het voor ons een hele nieuwe wereld. We hebben ons verbaasd over de Spaanse cultuur en geschiedenis. Tijdens de Tertulias, praatavonden, leerden we over de enorme ontwikkeling die Spanje heeft doorgemaakt in politiek en sociaal opzicht, de cultuur, de familieverbanden, de tradities en het alom aanwezige katholieke geloof. We maakten kennis met aanhangers van de Opus Dei (rechterflank van de katholieke kerk) en dan hoor je dingen waar je als Nederlander behoorlijk van schrikt. Wat we ons onvoldoende hebben gerealiseerd is dat we neergestreken zijn in een streek waar een variant van het Catalan gesproken wordt, het Valenciano. De drie provincies, Castellon, Valencia en Alicante, die samen La Comunidad Valenciana vormen, zijn binnen Spanje lange tijd een ondergeschoven kindje geweest. We ontmoeten hier mensen van onze leeftijd die als kind een lijfstraf hebben ondergaan omdat ze Valenciano spraken. Eenmaal toegestaan lijkt het Valenciano nu bijna een must, al zou het om economische en sociale redenen beter zijn het niet zo sterk te promoten. Niet zelden worden op scholen alle vakken in het Valenciano gegeven en is het Castellano slechts een bijvak. De vermaledijde Spaanse bouw? We hebben altijd met plezier gebouwd hier in Spanje. Wel zijn er een grote verschillen: materiaalkennis uit Nederland is hier niet toepasbaar. Ook de revolutiebouw vanaf de jaren zeventig is vreselijk slecht. Maar geholpen door onze ervaringen in bouwen, renoveren en restaureren in Nederland, hebben we nooit problemen gehad. Soms koste het moeite om Vuur en vuurwerk De feesten hier zijn spectaculair onder andere door het veelvuldige en langdurige gebruik van vuurwerk. De Valencianen zijn vuurwerkspecialisten die over de hele wereld hun kennis hiervan exploiteren. Een van de bekendste feesten is Moros y Christianos, waarin de overwinning op de moorse overheersing met veel voorstellingsvermogen en feestelijkheden herdacht wordt. Het absolute hoogtepunt zijn Las Fallas in Valencia. Een jaarlijks spektakel met veel vuur en vuurwerk, een feest waar menig Nederlander kippenvel van krijgt. dingen zo gedaan te krijgen zoals we wilden; je moet er bovenop zitten. We hebben heel veel zelf kunnen doen, met bloed, zweet en tranen, dat wel. Omwegen De weg naar ons doel heeft veel meer omwegen gekend dan we van te voren konden bedenken. Het geld raakte op en we moesten aan de slag. Richard heeft in restaurantkeukens gewerkt, ook om kookervaring op de toen, maar vooral uit economische noodzaak. Ik heb mijn vak als verpleegkundige hier weer opgepakt en ben gaan werken als verkoper voor de plaatselijke Citroëndealer. Achteraf allemaal zeer goede ervaringen en een enorme boost voor onze kennis van de Spaanse taal, maar op het moment dat het noodzaak was, lang niet altijd leuk. We hebben hele lieve vrienden en familie om ons heen die ons enorm hebben geholpen, daar zijn we heel dankbaar voor. Ook tot rust komen op Refugio Marnes? Neem een kijkje op 24 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 25

14 Zuidoost-Spanje sp ec я l La Ruina Bancales, terrasbouw waardoor de grond geschikt wordt voor landbouw op het erf bevinden zich flink wat dieren, plezier voor groot en klein Energetisch eiland! Richard en Willem: Toen wij kozen voor een plek waar we niet konden komen, omdat er geen weg heen liep, waar geen stroom was en ook geen watertoevoer, wisten we wel dat het allemaal complicerende factoren zouden zijn. Maar helemaal overzien hebben we dit niet. Het heeft het er ons niet van weerhouden, om hier te willen wonen, werken en bovendien gasten te ontvangen. Deze gasten wilden we niet ontvangen in een omgeving die doet denken aan geitenwollen sokken, strenge ascetische beperkingen voor water- en stroomgebruik en overal stickers en briefjes van let op het waterverbruik of weet u wel hoeveel stroom deze lamp verbruikt Als gast merk je niet dat wij Refugio Marnes groen en autonoom opgezet hebben; ze hebben tenslotte vakantie! Duurzaam toerisme achter de kustlijn Zoals u in het vorige artikel heeft kunnen lezen, verruilden Richard Steenblik en Willem Pieffers tien jaar geleden de hectiek van het Nederlandse bestaan voor Spanje. Daar runnen ze nu succesvol Ecolodge Refugio Marnes en het à la carte hoveniersbedrijfje, Refugio Marnes Jardines, in het binnenland van de Costa Blanca. Zij zetten zich in voor een milieuvriendelijke vorm van toerisme. tekst: Willem Pieffers foto s: eigendom Refugio Marnes SPANJE KENT EEN GROOT NET VAN CASAS Rurales. In La comunidad Valenciana vind je er echter relatief weinig. De meeste zijn bovendien gericht op Spaanse gasten die ruraal toerisme vooral zien als een manier om op een goedkope manier vakantie te vieren. En zo zijn die Casas Rurales dan ook opgezet. Daarmee voldoen ze regelmatig niet aan de eisen die Glamping, een fenomeen Glamping, dit woord is een samentrekking van Glamourous en Camping, is een niet onbelangrijke trend geworden. Tussen jou en de natuur alleen een laagje stof maar dan wel met je eigen badkamer, toilet en keuken. En niet meer struikelend over de scheerlijnen van de buren naar het toiletgebouw met een rol wc papier onder je arm. Noord Europese gasten stellen aan hun omgeving. Deze vakantiegangers zijn thuis druk, hun vakantiedagen zijn schaars en ze willen graag wat meer luxe. Daarnaast is er ook de hang naar het buitenleven, terug naar de natuur; less is more. Een natuurconform model Richard en Willem hebben zich gespecialiseerd in het nieuw leven inblazen van oude gebouwen. Ecolodge Refugio Marnes biedt een vorm van toerisme die geen inbreuk maakt op haar natuurlijke omgeving. De finca van weleer wordt juist steeds meer in de oude glorie hersteld. Gebruikmakend van wat er al was, of van wat er nog restte, hebben ze stap voor stap de gebouwen hersteld en een nieuwe bestemming gegeven. Was Refugio Marnes Het zwembadwater wordt hergebruikt voorheen een plek waar een aantal gezinnen leefden en in hun onderhoud voorzagen, nu wordt het erf gebruikt als toeristische voorziening. Er is plaats gemaakt voor drie onderkomens; een vakantiehuisje in een omgebouwde schaapskooi, La Ruina genaamd; de grote Marokkaanse tent, La Jaima, als onderdeel van Glamping (zie kader) en Los Establos, een comfortabel Bed&Breakfast, gevestigd in de voormalige stallen van de oude boerderij, bestemd voor wandelaars, steile wandklimmers, hikers, mountainbikers, rustzoekers, natuurliefhebbers en mensen die het B&B-concept zijn toegedaan. Toen het begrip Slow Life voet aan de grond kreeg in Europa beseften ze dat hun concept daarbinnen viel; langzaam leven en terug naar de agrarische roots. Hoe groen is Refugio Marnes? Bij de exploitatie van deze prachtige plek (ruraal toerisme en landbouw) staat milieuvriendelijkheid voorop: de elektriciteit wordt volledig via een grote zonnestroominstallatie opgewekt. Zo gaat het zwembad van Refugio Marnes met de smaragdgroene betegeling zoveel mogelijk op in haar Mediterrane omgeving en is het water in de winter (gezuiverd) geschikt voor hergebruik, om verantwoord gebruik van water, een steeds schaarser wordend goed in het zuiden van Spanje, te waarborgen. Heel bijzonder is ook de regenwateropvang door middel van eeuwenoude cisternes, die op dit moment worden gerepareerd. Van oudsher werden de bergen en laagten in la Comunidad Valenciana begraasd door grote kuddes geiten en schapen. Met de komst van het toerisme en de daarmee gepaard gaande bouwwoede, is deze bedrijfstak marginaal geworden. De afname van natuurlijke begrazing verhoogt het risico op het ontstaan van brand. Refugio Marnes wil een initiërende rol spelen bij de herintroductie van deze oeroude vorm van extensieve dierhouderij, door de coördinatie van dit project op zich nemen en te zoeken naar afzetmogelijkheden voor de bijproducten (melk, wol, vlees). Deze producten worden gebruikt in de keuken van Refugio Marnes maar ook in de omliggende restaurants. Op het eigen erf bevinden zich afgebrokkelde, gestapelde muren van natuursteen, die ooit als grondkering functioneren. Op deze manier hebben hier de Feniciers en later de Moren en de Spanjaarden, de zeer moeilijk te bewerken en arme grond geschikt gemaakt voor kleinschalige landbouw. Richard en Willem maken zich hard voor het herstel van deze muren. Kijk voor meer informatie op de website: Marokkaanse tent La Jaima 26 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 27

15 Zuidoost-Spanje sp ec я l Marianne en Guus Pronkstuk op ons erf is een eeuwenoude olijfboom met daaromheen gemetseld een muurtje van lavastenen na de aankoop... en ze leefden nog lang en gelukkig! El Cimbre, een dorpje gelegen in de adembenemende vallei nabij Lorca; Guus en Marianne van Lent kochten er begin 2011 een nieuw op te leveren Cortijo. Het hele circus van de aankoop lieten ze achter zich en ze waren hard toe aan het beleven van hun sprookje. Lees wat er zoal op hun weg kwam. Hoe ze leerden creatief om te gaan met Spaanse verrassingen. Hoe ze grondig kennis maakten met het begrip pensar fuera de la caja. tekst: Marianne van Lent foto s: privébezit Marianne en Guus zijn het er over eens: Achteraf kunnen we zeggen dat een huisje in Spanje een prima idee was. De ongemakken nemen we voor lief. Er staat zoveel moois tegenover. Het ontspannen leven, de zon die praktisch elke dag schijnt, de prachtige natuur, de geweldige regio waarin nog veel te ontdekken valt; we hebben echt zin in de tijd die voor ons ligt! Spaans probleem? Spaanse oplossing! Trotse eigenaren betrekken hun woning Bepakt en bezakt arriveerden we, een dagje te vroeg op ons nieuwe adres. Dat we nog niet werden verwacht werd ons meteen duidelijk: er werd nog gauw een buitendouche geplaatst, de loodgieter en elektricien waren nog volop in de weer en een tankwagen met zwembadwater reed af en aan. Op naar Puerto Lumbreras dus, voor wijn met tapas in de schaduw. Terug in El Cimbre wachtte een verrassing. Het terras bevond zich op een totaal andere plek dan afgesproken en eindigde bovendien abrupt boven een afgrond. Ik zag mezelf al, lekker ontspannen in mijn ligstoeltje, naar achteren schuiven en een verdieping lager belanden. Een pittig gesprekje met de aannemer leerde ons dat het oorspronkelijke plan het gevaar van grondverschuivingen zou kunnen opleveren en dat hij juist heel trots was op zijn alternatief. We wisten er een balustrade uit te slepen en een trap aan weerszijden naar beneden: probleem op een creatieve, Spaanse manier opgelost! Met de Spaanse slag De afwerking van het huis was verder prima, de in mei bestelde kranen ontbraken weliswaar maar we hadden er alle vertrouwen in dat dit goed zou komen. Toen ging het volledige bouwbedrijf op zomervakantie en konden wij met zijn tweetjes gaan pionieren in een praktisch verlaten vallei. Onze eerste gang was naar een bouwmarkt in Lorca om een parasol te kopen want de zon was wel erg onbarmhartig en schaduw moeilijk te vinden. Helaas bleek een van de houten spijltjes van de parasol gebroken te zijn. Ruilen bleek geen enkel probleem. De kapotte parasol werd weer vrolijk in het schap geplaatst. Het prachtige winkelcentrum Parque Almenara in Lorca werd nog menigmaal door ons bezocht in de weken erna, niet alleen om tapas te eten (op de eerste verdieping) maar ook om bijvoorbeeld een wasmachine te kopen, die natuurlijk bezorgd moest worden. Onze cortijo was een van de eerste huizen die opgeleverd werden in El Cimbre en het adres kwam nog niet voor in navigatiesystemen, maar wij zouden gebeld worden als de bezorgers in aantocht waren en Het was een schitterend om te zien hoe de palmbomen uit de vrachtwagen werden getakeld dan kwam alles goed! De heren belden inderdaad, ze waren op weg naar La Parroquia, het dichtstbijzijnde dorpje. Ruim twee uur later maakten ze pas hun opwachting en moest één van de mannen door zijn maatje uit zijn siëstaslaapje weggerukt worden, waarna de wasmachine wel keurig werd geplaatst. Nou ja, op de elektriciteitsaansluiting na dan. Maar Guus al 35 jaar verzamelaar van gereedschap en verlengsnoeren zorgde ervoor dat de machine voorlopig zijn werk kon doen. Netwerken! Toen wij begin oktober voor de tweede maal met vol beladen aanhanger ons erf opreden, stond de inrichting van de tuin op het program. Via de aannemer kwamen we in contact met Antonio, de tuinman. Hij zou terugkomen met vrachtwagens vol bomen, planten, heesters en stenen. Op 31 oktober arriveerde Antonio met in zijn kielzog Pepe en een kraan om de gaten te graven voor de bomen. Guus en ik ontfermden ons de weken ervoor over de zwaar verwaarloosde amandelboomgaard op onze heuvels. Zagen, snoeien, takken afvoeren, de stapel brandhout groeide met de dag. Nu nog een open haard die het deed! Deze bleek niet afgemetseld te zijn met vuurvaste stenen. Tijdens de bouw waren ineens de stenen op en vergat men de klus af te maken. Inmiddels werd het steeds kouder in huis. Wat nu? Tijdens het processiefeest in Los Morones, waarvoor we waren uitgenodigd door onze aannemer, vertelden we diens vrouw Antonia hoe leuk ons huisje wel niet was en. hoe koud. Prompt arriveerde op maandagmorgen de metselaar om de schoorsteen af te metselen en kwamen wij weer op temperatuur. Waarom de provincie Murcia? Favorieten van Marianne en Guus Tussen de inrichtingswerkzaamheden door zochten we af en toe de verkoeling van de zee op. Op het strand van Aguilas was het prima toeven temidden van vakantievierende Spanjaarden. We lunchten dan in de restaurantjes langs de boulevard of in de zijstraatjes. Wat verder naar beneden loopt de kustweg richting San Juan de los Terreros, waarlangs ook mooie zandstranden liggen. De allerlekkerste turron is te koop bij Heladeria La Valenciana in Lorca! Cartagena is een aanrader met het amfitheater, de haven en knusse winkelstraatjes. We kochten er kleurrijk keramiek in het plaatselijke centrum voor locale kunstenaars en dronken een glaasje wijn op de boulevard, genietend van flanerende voorbijgangers. In de vallei waarin El Cimbre gelegen is, is het goed wandelen tussen de pijnbomen en kruiden. Tussen de heuvels slingert een riviertje en vind je rotsformaties, wilde vijgen- en granaatappelbomen en niet te vergeten ontelbare amandelbomen die eind februari/ begin maart zo prachtig bloeien. En als je zo nu en dan wat berggeiten, korhoenders, een zwijntje of een vos tegenkomt en er boven je hoofd een adelaar zweeft, dan kan je dag niet meer stuk! Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 29

16 re ce pt Sevilla houdt me wakker Las Casas de la Juderia Hotel Alfonso XIII Decadentie op een studentenbudget Horchata de chufa voor ongeveer 1 liter Wie helpt mij aan een adresje in Nederland of Vlaanderen waar ik een echte Horchata kan drinken, op een terrasje in de brandende zon, voor een klein Spanje momentje in de lage landen? Suggesties naar: harriet@publiera.nl Horchata moet je ijskoud drinken Horchata de chufa is een traditioneel, zoet en geurig drankje Ten tijde van hun overheersing introduceerden de Moren het in het Zuid-Oosten van Spanje. Vooral in de zomer wordt het er veel gedronken, omdat het goed helpt tegen de dorst, bovendien is het ook supergezond. Chufas zijn aardamandelen, ook wel tijgernoten genoemd. Het is het knolletje van de Cyperus Esculentus en heeft de zoete smaak van hazelnoten of amandelen. In de streek L Horta Nord van de provincie Valencia worden ze geteeld. Verse chufas kunnen o.a. besteld worden bij Maid-in- Spain of Aas voor karpers, maar je kunt er ook voor kiezen om een mengeling van zoete en bittere amandelen te gebruiken. Nodig: 250 gram chufas (of 200 gram zoete amandelen en 50 gram bittere amandelen) 1 liter water 125 gram suiker Sap van halve citroen (optioneel) Wat kaneel (optioneel) Keukenmachine of staafmixer Evt. pureestamper Bereiding: Week de chufas 24 tot 48 uur in een kom met ruim water zodat ze zich goed kunnen volzuigen. Gooi het weekwater weg. Doe de chufas in een keukenmachine of kom voor een staafmixer, met een deel van het toe te voegen water uit het recept. Maal de chufas heel fijn. Voeg citroensap en kaneelpoeder met nog een beetje water maal opnieuw in de keukenmachine of met een staafmixer alles goed door elkaar. Doe de chufapulp in een vergiet boven een wijde kom en vang het sap op. Pak een vijzel en druk zoveel mogelijk sap uit de pulp, evt. met pureestamper. Giet het sap door een fijne zeef. Doe nu de suiker erbij en het restant van het water en meng alles goed met een staafmixer tot de suiker is opgelost. Laat de horchata goed koud worden in de koelkast alvorens te serveren. bron: Bijzonder Spanje Freelance reisjournaliste Annette Spaan blikt terug op de periode dat ze Spaans studeerde in Sevilla. In een serie korte verhalen deelt zij met u haar tips voor een bezoek aan de Zuid-Spaanse stad. Deze keer beschrijft zij, al dan niet clandestiene, bezoekjes aan drie van de meest indrukwekkende hotels die de stad rijk is. tekst en foto s: Annette Spaan GEHEEL IN DE SFEER VAN HET studentenbestaan, verblijven mijn medestudenten en ik in een appartement waarvan het interieur serieus instortingsgevaar vertoont. Gelukkig zijn we creatief in het bedenken van oplossingen. Zo moeten we om de wasmachine dicht te houden een stok klem zetten tussen het deurtje en de muur. Als de realiteit van onze leefomstandigheden ons weer eens in het gezicht slaat, wijken we uit naar een aantal leuke adresjes. Tres cortados, por favor Favoriet is vijfsterrenhotel Alfonso XIII dat staat te pronken naast de Universiteit van Sevilla. Het is speciaal gebouwd voor de Ibero-Amerikaanse tentoonstelling van 1929 en werd destijds al beschouwd als het meest luxueuze hotel van Europa. Koninklijke families, popsterren en staatshoofden zijn er kind aan huis. Om niet teveel uit de toon te vallen kijken we, eenmaal over de chique drempel, om ons heen met een blik alsof we het maar een beetje een armoedig zooitje vinden. We doen alsof de oogverblindende muren, betegeld met kleurrijke azulejos, de luxe loungeruimtes, gedecoreerd met antiek en de Arabische lampen die schitteren als diamanten, voor ons de gewoonste zaak van de wereld zijn. Ondertussen bestellen we in de bar een koffie, elke andere optie op het menu zou onze bankrekening onmiddellijk ruïneren. La piscina más azul Als de temperatuur in Sevilla weer eens genadeloos oploopt, gaan we naar viersterrenhotel Las Casas de la Juderia, in het hart van de wijk Santa Cruz. Zodra je de receptie voorbij bent, lijkt het alsof je in een klein Spaans dorp terecht bent gekomen. Diverse oude huizen in Sevilliaanse bouwstijl zijn met elkaar verbonden door schitterende patio s en smalle witgekalkte straatjes. Aan balkonnetjes hangen geraniums in potjes, ijzeren spijlen sieren de ramen en in de rustieke binnentuinen verval je al snel in mijmeringen. Maar daar komen we niet voor, wij lopen door naar het dakterras. Daar komt de geur van Chanel nr. 5 ons tegemoet. Uiterst cool zetten we onze zonnebrillen op en keuren het voor ons liggende zwembad. Best aardig, zeggen we tegen elkaar. Onmiddellijk komt er een hotelmedewerker op ons af die vraagt op welk koninklijk zonnebed we wensen plaats te nemen en of we een sneeuwwitte, fluweelzachte handdoek willen. Even later liggen we ingesmeerd met kokosolie in de zon. Huiswerk maken in stijl In het weekend zijn we nog al eens te vinden in het dorp Carmona, op dertig kilometer afstand van Sevilla. In het14e-eeuwse Moorse fort van het dorp bevindt zich Parador de Carmona, een staatshotel met vier sterren. In de beeldschone Moorse patio maken we aandachtig ons huiswerk, met op de achtergrond het kabbelen van de Mudéjar-fontein. Op het buitenterras bespreken we de Spaanse grammatica, terwijl we van bovenaf prachtig uitzicht hebben over de vlaktes van de Corbones rivier. Tja, zo is het arme studentenleven nog wel even uit te houden. online: Hotel Alfonso XIII: Hotel Las Casas de Juderia: www. lascasasdelajuderiaseville.spainhotels.it Parador de Carmona: Annette Spaan heeft genoten van haar avontuur in Sevilla. Over deze periode, haar wereldreis, haar huidige leven in Argentinië en toekomstige reisplannen doet ze verslag op haar weblog 30 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 31

17 re po rtag e Mallorca is HOT! Meer toeristen in het afgelopen jaar; dan ook meer interesse voor een tweede huis Ze was nog nooit op Mallorca geweest. Bij het eiland kreeg ze visioenen van dronken toeristen zwalkend over de boulevard, harde muziek en ellenlange stranden vol met hysterische jeugd. Een prachtig eiland? Daar wilde ze niet aan. Tot ze over het eiland vloog! Wanda Saalberg verbindt haar eigen fascinatie voor Mallorca met de stijgende populariteit van het eiland onder Noord-Europeanen. foto s: Wanda Saalberg - Foto s: Josef Plagge Groeiende belangstelling voor Mallorca is merkbaar Wanda Saalberg is Account Executive bij een radiostation in Hilversum. Sinds 2009 vliegt zij heen en weer tussen Mallorca en Nederland vanwege haar relatie met de Duitser Nico Schirmer, die het geluk heeft op het eiland te wonen. Zes jaar geleden besloot hij te emigreren. Zijn vader had Duitsland al eerder ingeruild voor Mallorca. Vanuit Nico s passie voor architectuur en zijn vaders kennis op het gebied van projectontwikkeling in Duitsland besloten ze de krachten te bundelen en startten zij het projectontwikkelingbureau Icazar. Zij zien een markt op Mallorca omdat het een uniek paradijs is in Europa met een perfecte infrastructuur voor iedereen die wil genieten van het leven. Met het groeiende aantal vluchten is het toerisme gestegen en daarmee de interesse van Noord Europeanen voor een tweede huis. Verrassende strandjes MET ZO N GROOT VOOROORDEEL IN HET vliegtuig stappen, waarom zou je? Het was uiteindelijk niet een verkooppraatje of de brochure van een reisbureau dat mij heeft overgehaald vertelt Wanda Saalberg, het was the same old story: de liefde van mijn leven. En daar moet je wat voor over hebben. Vanachter het vliegtuigraampje viel haar mond open. Een plaatje regelrecht uit een film; groene bergen als een stilleven in de blauwe zee dat het zonlicht weerkaatste, zo mooi dat ze haar ogen er niet vanaf kon houden. Ik zal het moment nooit vergeten, het leek wel of ik over Thailand vloog. Ik was verkocht! Geluksmomenten Ik verheug me iedere keer weer op het allereerste stukje Mallorca dat plotseling onder me in beeld verschijnt. Al mijn zintuigen worden geprikkeld; als of ik de diepgroene bossen al ruik, de zee al hoor ruisen. Als ik ben geland rijd ik in zo n tien minuten naar Palma de Mallorca. Ik draai van de snelweg af en kan niet wachten tot het stoplicht op groen springt en het volgende geluksmoment zich aandient. Via een brede laan rijd ik de hoofdstad binnen. Aan de linkerkant de zee, het strand, de palmbomen, de boulevard en in de verte de haven. Aan de rechterkant de immens indrukwekkende kathedraal. Ik voel het; ik ben thuis! De mooiste strandjes Op het eiland heb ik veel verrassende strandjes ontdekt. Je moet er wel wat voor doen om er te komen, maar dan heb je ook wat. Bahia Azul is mijn favoriet. De rit door de bergen is al een uitje op zich. Gelukkig kan je er met de auto komen want de fiets is geen aanrader. Je daalt een steile helling af die je, na een dagje relaxen, weer op zult moeten klimmen. Tussen de rotsen vind je kleine zandstrandjes waar je van de zon en het prachtige uitzicht kan genieten en je eigen plekje kan creëren. Koelbox met water, wijn en bier, gesmeerde broodjes en tapas, parasolletje uitgeklapt en de dag kan beginnen. Advies: kom er vroeg want de echte Mallorquiners weten dat dit een perfect dagje genieten is, dus de mooie plekjes zijn als eerste bezet. Groen Veel delen van Mallorca zijn beschermd natuurgebied. Toen ik vorige zomer tijdens een speedboottour een bezoek bracht aan het beschermde en onbewoonde eiland Cabrera, bleek dat het zelfs niet is toegestaan om je anker uit te gooien omdat dat het de zeebodem kan aantasten. Alle bootjes dobberen dus netjes aan de boeien in het water. Een goed gevoel dat iedereen een handje helpt om het unieke natuurschoon te behouden. 32 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 33

18 re po rtag e Citroenboomplantages in overvloed Las Ramblas in Palma de Mallorca Wanda en Nico Schoon Mallorca is niet alleen prachtig, maar het is ook onwaarschijnlijk schoon. Zo schoon, dat het soms in je nadeel werkt. Tijdens een strandwandeling verloor ik eens een schoen uit mijn tas. Ik kwam daar pas de volgende ochtend achter. Ik ben meteen het strand en de boulevard gaan afstruinen. Helaas, ik heb mijn schoen nooit meer teruggevonden. Achteraf had ik mezelf al die moeite kunnen besparen, het is immers bekend dat in Palma de Mallorca de boulevard elke ochtend wordt schoonmaakt. Maar goed, voor nieuwe schoenen doe je nou eenmaal veel moeite. Er zat helaas niets anders op dan opnieuw shoppen. En ook daarvoor zijn legio mogelijkheden op het eiland! Ik kan wel zeggen dat het Mallorca-virus mij in zijn greep heeft. Ik ben een ware Mallorca aficionada die er geniet van het vrije leven waarin alles net even wat relaxter gaat dan in Nederland. Of ik ooit naar Mallorca zou willen verhuizen? Ja graag, liever vandaag dan morgen! Wanda s favoriete uitjes: Strand Cap de ses Salines is een heerlijk strandje op het zuidelijkste puntje van Mallorca Colonia Sant Jordi, tevens vertrekpunt van de speedboottour naar het onbewoonde eiland Cabrera met de uitgebreide zeevogelkolonies. www. seemallorca.com/sea/boats/excursions-acabrera-colonia-saint-jordi.html Welzijn Fish Space Mallorca, waar visjes je een voetmassage geven; een unieke ervaring. Weekendje weg Formentera het buureilandje met het hagelwitte strand. ferries-2/ferries-to-formentera-388/ferriesfrom-mallorca-to-formentera-443.htm Cultuur Galerie K in het centrum van Palma, waarvan Wanda s zwager eigenaar is, met kunst van o.a. Sebastian Krüger en Axel Crieger. Klooster LLuc het bekende pelgrimsoord. Vanuit het klooster kan je een wandeling door de bergen maken met verschillende uitkijkpunten. Stadjes en dorpen Palma de Mallorca. Met de hooggelegen oude stad, die sterk doet denken aan een Arabische "kasba" en het lager gelegen deel met de uitgebreide winkelmogelijkheden en de nieuwe wijken, zorgt de stad voor grote diversiteit. Porto Colom, een levendig havenstadje in Bahia Azul, waar zich ook een duikerscentrum bevindt. Het beroemde treinspoor tussen Palma de Mallorca en Sóller dat dit jaar 100 jaar bestaat met het unieke treinstation, gewijd aan Picasso en Miró,. ( Valldemossa authentiek en knus dorpje, waar in de negentiende eeuw Chopin graag met zijn muze verbleef in het Kartuizerklooster. Achtergrondinformatie 100% Mallorca, zie rubriek Libros op pagina 10. De regio Ávila Bron van keukengeheimen onder de rook van Madrid Hij geeft de Casa en España huizenbeurzen een extra feestelijk tintje met zijn overheerlijke tapas en onvolprezen paella die hij ter plekke bereidt. Efraín Sánchez Gómez, eigenaar van Sanchezcatering, is geboren in Lanzahita, op de zuidelijke grens tussen de provincie Avila en Toledo. Liefdevol vertelt hij over zijn kinderjaren en de rijkdommen van het land, die nog altijd aan de basis staan van zijn culinaire hoogstandjes. 34 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 35

19 re po rtag e Wat is er te doen in de regio Avila? Vooral op cultureel en sportief gebied gebeurt er veel. Zo is de Romería del Cristo, een processie van paarden en karren op eerste Pinksterdag, inmiddels heel populair bij toeristen. Natuurlijk zijn er door het jaar heen de meerdaagse dorpsfeesten met veel zang en dans. Er is een heel actieve culturele vereniging die lezingen over de geschiedenis van de regio houdt, en (wandel) excursies organiseert in het gebergte, waaronder die naar de vijf lagunes, hoog in het Gredosgebergte. Ook kun je er een deel de Ruta de la Plata lopen. Het zegt ook wel wat dat er op een inwonertal van 950 zielen zeker twintig cafés en restaurants en twee discotheken zijn. Tarallos, wilde asperges, vind je hier vooral in de bergen Spaans feestje? ONDANKS HET HARDE BESTAAN ONDER DE dictatuur van Franco hadden mijn zus en ik een onbezorgde jeugd bij liefhebbende, hardwerkende ouders. In Lanzahita, een dorpje met 950 inwoners, gelegen in de vruchtbare vallei van de Tietar-rivier, groeiden wij op op een boerenbedrijf met veel vee, landerijen en met groenten en fruit in overvloed. Toch was het armoetroef in huize Sanchez, want in de jaren zestig hadden we er geen toilet of waterleiding, geen verwarming en sporadisch elektriciteit. Mijn vader vertrok in 1971 voor drie jaar naar Duitsland om daar aan het werk te gaan, mijn moeder met ons achterlatend. Hij verdiende er genoeg om een nieuw huis te kunnen bouwen in Lanzahita, waarna we er een stuk op vooruitgingen qua comfort. Expansie Toen Franco in 1975 stierf, groeide voor jonge mensen als wij de vrijheid. Spanjaarden uit Madrid bezochten zomers massaal de dorpen in de Valle de Tiétar en het Gredosgebergte van Avila om er vakantie te vieren. Er ging er een wereld voor ons open en in het contact met de Madrilenen zag ik mogelijkheden om mij verder Efraín Sanchez en Carla Kist runnen samen Sanchez Catering. Voor informatie, kijk op Efraín Sanchez en Carla Kist te ontwikkelen. Op mijn 23ste besloot ik mijn eigen weg te gaan en vertrok naar Madrid om mij te bekwamen als kok. Daar kwam ik de Nederlandse Carla Kist tegen en we besloten voorlopig in Nederland te gaan wonen. Proeven van alles wat groeit en bloeit Nu, 22 jaar later wonen we, na wat omzwervingen in Spanje en België, nog steeds in Nederland, maar het contact met het vaderland is zeer intensief. Ik betrek nog altijd de producten uit Lanzahita en omgeving voor mijn tapas-cateringbedrijf in Nederland. In de Valle de Tietar bijvoorbeeld, verbouwt men asperges en sandías (watermeloenen). Er zijn volop amandel- en kweepeer- Paradores Avila: Gredos: Cultuur/sport Culturele vereniging La Eliza: Paragliding club Pedro Bernardo: Wandelen in Gredos: Culinair Restaurant Meson Las Chumberas, Lanzahita Restaurant El Inca, Ramacastañas (bij de grotten); Posada La Gatera, Pedro Bernardo: tietarteve.com/valle-del-tietar/gastronomia-del-valle-del-tietar Bemiddeling/informatie toerisme Valle de Tietar: Carla Kist (via website bomen. Uit deze streek komt ook de internationale prijswinnende Montenebro geitenkaas die ik verkoop. We hebben inmiddels veel land van mijn ouders geërfd en we gebruiken olijfolie uit eigen boomgaard. In het wild groeien er tarallos (wilde, groene asperges), moras (bramen) en niscalos (cantharellen). De kwaliteit van het rundvlees en varkensvlees is meer dan uitstekend. De chuletones de Avila en cochinillo (biggenvlees) zijn dan ook niet te versmaden. Verder werk ik samen met een pottenbakker in Sartajada; zijn aardewerken servies verkoop in Nederland. Bij het bedrijf Olivio uit Serranillos la romeria del cristo de la luz Quatro Postes de Ávila betrek ik augurken, bij Otero uit Talavera de la Reina mijn hammen en kazen uit de regio. Ideale regio voor een tweede huis Lanzahita is tegenwoordig ingesteld op Spaanse toeristen. Veel Madrilenen en andere Spanjaarden hebben een tweede huis in de Valle de Tietar, waar ze ieder weekend en hun vakanties doorbrengen. Ook Casas Rurales, van alle gemakken voorzien zijn in opkomst. De regio is nog niet ontdekt door buitenlandse toeristen, en al helemaal niet door buitenlanders die een tweede huis zoeken. Toch is het een fantastisch gebied om te wonen, als je van de bergen houdt; van rust en ruimte. De Valle de Tiétar, aan de voet van het Gredosgebergte, wordt ook wel het Andalucía van Castilla genoemd, vanwege het zeer milde microklimaat. En Lanzahita ligt op slechts 115 km van Madrid. Ook Toledo en Salamanca zijn binnen anderhalf uur te bereiken. Efraín: Wij zijn momenteel bezig met het verbouwen van een grote koeienstal tot een tweede woning. Het staat op een groot stuk land dat ik geërfd heb, aan de buitenkant van mijn dorp. Er komt een tennisbaan, een zwembad, een buitenkeuken. We verbouwen onze eigen groenten en fruit. Dat is een heerlijk vooruitzicht voor onze oude dag! En el huerto 36 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 37

20 Kopen langs de golfbaan do ss еr golf je rijk! Een betaalbare golfvakantie én een luxewoning op een golfresort Iedereen golft. Gold vijf jaar geleden nog de uitspraak hoe kleiner de bal, hoe dikker de nek, anno 2012 kunnen we constateren dat golfen een volkssport is geworden. Spanje is erg in trek vanwege de vele vaak prachtig gelegen golfbanen. De kosten die dit spelletje met zich meebrengt zijn echter aanzienlijk. Hoe zou je deze kunnen reduceren? Een woning huren of, beter nog, kópen op een golfresort biedt perspectieven. door Kees Stoof Golfen in Spanje, wat kost dat? Gaat u op vakantie in Spanje en wilt u een willekeurige golfcourse betreden, dan zit daar een flink prijskaartje aan. De greenfee, die u toegang verschaft, kost gemiddeld 90 per persoon, per dag. Dus voor een dagje golfen met vier personen betaalt u 360. Stel, u verblijft een week lang, met z n vieren in een vakantiehuis. De huur van de woning bedraagt al snel Tel daarbij op de greenfeekosten voor vier personen à dan komt dat per week op een slordige En dan heeft u nog niets gegeten. Een woning op een golfresort waar wacht u nog op? In de omgeving van Murcia staan zeven grote golfresorts. Dit zijn woonparken waarvan de huizen, appartementen, chalets en villa s rondom een 18 holes golfbaan gebouwd zijn. Op deze resorts, die vaak wel zo n 100 ha groot zijn, bevindt zich een breed scala aan faciliteiten, zoals restaurants, hotels, doktersposten, ziekenhuizen en internationale scholen. De complexen zijn ommuurd en voorzien van beveiliging. Een concept waar een groot aantal Europese nationaliteiten elkaar vindt, en waar persoonlijke zorg, veiligheid en comfort voorop staan. Koopt of huurt u een woning op een van de resorts dan kunt u tegen sterk gereduceerde prijzen gebruik maken van alle faciliteiten die dit resort biedt. Een greenfee kost dan bijvoorbeeld gemiddeld 3 slechts per persoon per dag. De zeven resorts liggen op 15 minuten rijden van elkaar en hebben allen dezelfde faciliteiten. Heeft u zin om eens een dagje op een ander resort af te slaan, dan betaalt u ongeveer 17 per persoon, hetgeen nog altijd een stuk minder is dan de eerder genoemde 90. Kees Stoof werkt voor Bob Cats Correduria de Seguros SL. en Stoof Assurantiën en Hypotheken Breda bv. Een Correduria is een door de Spaanse overheid beschermde titel die staat voor onafhankelijke en deskundige advisering in verzekeringen. Het kantoor werkt al 35 jaar in Spanje en heeft in die tijd een enorme ervaring opgebouwd met lokale en internationale verzekeraars en banken. Wilt u een golfvakantie doorbrengen op één van de resorts, wat bespaart u dan? Huur van de woning, per week Greenfee voor 4 personen per week (4 x 3 x 7 dagen) Per week betaalt u Als u nu, bijvoorbeeld gedurende zes dagen, op een andere baan gaat spelen, dan nemen de kosten toe: Huur van de woning per week Greenfee voor 4 personen per 6 dagen (4 x 17 x 6 dagen) 408 Greenfee voor 4 personen per 1 dag (4 x 3 x 1 dag) Per week betaalt u Conclusie: Een enorme besparing ten opzichte van de eerder genoemde Wat levert de aankoop van een woning op een golfresort u op? Stel dat u zich laat verleiden om een woning te kopen en u gaat deze verhuren. een rekensom: voorbeeld van de kosten Investering Volledige financiering á 5& rente op basis aflossingsvrij, duur onbeperkt Kosten als schoonmaak,verzekering, service, belasting etc bruto jaarlast Voorbeeld van opbrengst verhuur in één jaar Maand aantal weken Januari 3 weken à 500 plus 1 week Kerst à Februari 3 weken à 500 plus 1 week Crocus à Maart 4 weken à April 3 weken à 600 plus 1 week Pasen Mei 3 weken à 600 plus 1 week Hemelvaart Juni 4 weken à Juli 4 weken à Augustus 4 weken à September 4 weken à Oktober 4 weken à November 4 weken à December 3 weken à 500 plus 1 week Kerst Totale huuropbrengst de opbrengst min de bruto jaarlast bedraagt: Oftewel een netto rendement van 12,08% 38 Casa en España jaargang 2 zomer Casa en España 39