Eerste Hulp bij Rampen

Transcriptie

1 De mogelijkheden van vrijwilligerswerk binnen de rampenhulpverleningsactiviteiten van het Nederlandse Rode Kruis 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 1

2 1. Inleiding Het Rode Kruis Het Rode Kruis is in 1863 opgericht door Henry Dunant. Directe aanleiding was de slag bij Solferino. Een veldslag honderden, zo niet duizenden, militairen gewond achterbleven op het slachtveld. Dunant was zo verbijsterd over het feit dat niemand deze mensen te hulp schoot dat hij zelf een hulpactie opstartte en daardoor veel levens redde. Een paar jaar later richtte hij een organisatie op die in tijden van oorlog gewonde militairen moest verzorgen: Het Rode Kruis Nu, bijna anderhalve eeuw later, is deze organisatie uitgegroeid tot een van de grootste hulporganisaties ter wereld. Ruim 90 miljoen vrijwilligers zetten zich in voor de meest kwetsbaren in de samenleving. De hulp varieert van sociale hulp aan bijvoorbeeld zieken of gehandicapten tot acute noodhulp bij rampen en oorlogen. Het Nederlandse Rode Kruis Het Nederlandse Rode Kruis bestaat al bijna 140 jaar, we zijn opgericht in In Nederland organiseren we Sociale hulp en Noodhulp zowel Nationaal als internationaal. In het onderstaande figuur staan voorbeelden van onze activiteiten. Noodhulp Sociale Hulp Nationaal Internationaal Medische Assistentie Opvang & Verzorging Verwanteninformatie Eerste Hulp Voorbereiding op rampen Hulp bij rampen/conflicten Wederopbouw Vriendendiensten Recreatieve activiteiten Mappa Mondo Voorlichting en Preventie Basisgezondheidszorg Watervoorzieningen In totaal zijn ongeveer vrijwilligers aan onze organisatie verbonden. In het volgende hoofdstuk zal verder worden ingegaan op de Noodhulp Nationaal activiteiten. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 2

3 2. Noodhulp Nationaal Sinds de jaren negentig is veel veranderd binnen de rampenhulpverlening. Tot die tijd was de rampenhulpverlening gericht op het verzorgen van grote groepen gewonden. Alles in die tijd stond in het teken van de koude oorlog. Bij een mogelijke aanval vanuit de Sovjet Unie ouden duizenden slachtoffer vallen. Het Nederlandse Rode Kruis had in die tijd haar colonnes die waren ondergebracht in het Rode Kruis Korps. Later volgden de regiopelotons van ongeveer 60 vrijwilligers met een opkomsttijd van ruim twee uur. Het einde van de koude oorlog en nieuwe inzichten op rampenhulpverlening betekende ook voor het Nederlandse Rode Kruis nieuwe taken. Thans kennen we binnen het Nederlandse Rode Kruis de volgende drie rampenhulpverleningsactiviteiten: Medische Assistentie Opvang en Verzorging Verwanteninformatie Al deze activiteiten zijn gericht op het ondersteunen van overheidsdiensten (GHOR en gemeenten) die vanuit de wetgeving verantwoordelijk zijn voor die taken. Deze activiteiten worden ondersteund door de volgende twee diensten: Logistiek Nationaal Verbindingsdienst Verder kennen we nog de evenementenhulp: Eerstehulpverlening bij evenementen, maar die activiteit kent u natuurlijk al vanuit uw instructeurschap. In totaal zijn ongeveer vrijwilligers actief binnen Noodhulp Nationaal. In de volgende hoofdstukken wordt stil gestaan bij de activiteiten en de mogelijkheden voor vrijwilligers werk. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 3

4 3. Medische assistentie (SIGMA) De activiteit Wie in Nederland op welke manier dan ook gewond raakt, mag rekenen op hooggekwalificeerde, professionele hulp. De Nederlandse ambulancehulpverleners behoren tot de besten ter wereld en de Mobiele Medische Teams (MMT) brengen bij wijze van spreken een stukje van het ziekenhuis naar de plaats van het ongeval. Maar wat nu, als er bij een groot ongeval of ramp veel mensen tegelijk gewond raken? Bij een gewoon verkeersongeval zijn ambulancehulpverleners en MMT s soms drie kwartier met een slachtoffer aan het werk, voor er naar het ziekenhuis vervoerd wordt. En in geval van tientallen of nog meer slachtoffers kan dat natuurlijk niet. Het Nederlandse Rode Kruis kan ook in deze gevallen helpen. Goed opgeleide vrijwilligers assisteren de professionele hulpverleners. Die hoeven dan niet meer zelf met materiaal te slepen, gedragen vervoer uit te voeren of een infuus klaar te maken voor het wordt ingebracht. Slechts een paar voorbeelden van taken die vrijwilligers uit kunnen nog steeds die hooggekwalificeerde hulp kunnen krijgen. Vrijwilligers van het Rode Kruis vormen de SIGMA s, de Snel Inzetbare Groep ter Medische Assistentie. Zij hebben allen de opleiding Hulpverlenen bij Ongevallen en Calamiteiten (HOC) gevolgd. In die opleiding komen vele uiteenlopende onderwerpen aan de orde: de medische assistentie zelf, in grote lijnen op dezelfde manier als in de opleiding van ambulancechauffeurs. Maar ook logistiek (Welke materialen worden gebruikt, hoe ziet het eruit, hoe heet het en waar wordt het voor gebruikt?), de organisatie van de rampenbestrijding in Nederland, het gebruik van verbindingsmiddelen en de psycho-sociale aspecten van rampen en grote ongevallen. Nadat de opleiding is afgerond moeten de vaardigheden natuurlijk worden bijgehouden. Daarom worden er bijscholingen georganiseerd. Een maal per twee jaar is er een toetsmoment waar gekeken wordt of de vrijwilliger nog aan de gestelde eisen kan voldoen. Omdat vaak de levens van slachtoffers van onze vrijwilligers afhangt, stellen we zeer hoge kwaliteitseisen. SIGMA s worden gevoed uit de zogenaamde Geneeskundige eenheid. Een Geneeskundige Eenheid is een pool van HOC-gecertificeerde vrijwilligers. Mocht er assistentie van een SIGMA nodig zijn, dan alarmeert de MKA (Meldkamer Ambulancezorg) de vrijwilligers van de Geneeskundige Eenheid in die regio. De vrijwilliger gaat dan naar een van te voren afgesproken opkomstplaats. De eerste acht vrijwilligers vormen het SIGMA en rukken uit. Dat moet binnen een half uur. Op de plaats van het incident beginnen de vrijwilligers met het inrichten van een gewondennest. Alle materialen die hiervoor nodig zijn zitten in de voertuigen en aanhangwagens. Indien nodig is er zelfs een opblaasbare tent aanwezig. Zodra het gewondennest gereed is, en vaak al eerder, wordt gestart met het stabiliseren en vervoer gereedmaken van de slachtoffers. Ook hierbij assisteren onze vrijwilligers. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 4

5 Met de Rijksoverheid en met de Regionaal Geneeskundig Functionarissen zijn afspraken gemaakt over de inzet van Rode Kruis vrijwilligers in de medische assistentie. Met de eerste hulp organisaties zijn afspraken gemaakt dat het vrijwilligerschap ook mogelijk is voor de leden van de bij hun aangesloten verenigingen. De instroom in de medische assistentie is dus niet alleen voorbehouden aan Rode Kruis vrijwilligers. Mogelijkheden voor vrijwilligerswerk De activiteit Medische Assistentie is uitermate geschikt voor de fanatieke eerstehulpverlener die meer wil Binnen deze activiteit kennen we drie functies: Vrijwilliger Geneeskundige Eenheid/SIGMA Als vrijwilliger Geneeskundige Eenheid assisteert hij/zij professionele hulpverleners (ambulance/mmt-verpleegkundigen, MMT-artsen) bij de behandeling van slachtoffers van rampen en grote ongevallen. De vrijwilliger geneeskundige eenheid is in het bezit van een geldig HOC-certificaat en een geldig diploma eerste hulp (inclusief de aantekening verbandleer) Teamleider SIGMA De teamleider geeft leiding aan de SIGMA in geval van een inzet. De teamleider werkt in opdracht van de OvD-G (Officier van Dienst Geneeskundig) De teamleider is natuurlijk zelf ook lid van de SIGMA en beschikt over een geldig HOC-certificaat. Daarnaast bestaat de mogelijkheid voor het volgen van de teamleiderscursus. Hoofd Geneeskundige Eenheid Het Hoofd geneeskundige geeft leiding aan de Geneeskundige Eenheid. Zo is hij of zij verantwoordelijk dat de Geneeskundige Eenheid op sterkte is. Bij een grootschalige inzet maakt het hoofd deel uit van de regionale NRK rampenstaf. Het hoofd is dan verantwoordelijk voor bijvoorbeeld aflossing van de SIGMA s en het zorg dragen voor de psychosociale nazorg aan de vrijwilligers. Opleidingen Cursus Hulpverlenen bij ongevallen en calamiteiten De cursus is bedoeld voor vrijwilligers met een diploma eerstehulp en de aantekening verbandleer die lid willen worden van de Geneeskundige Eenheid van het Nederlandse Rode Kruis. Als aanvullende eisen gelden: Minimaal 18 jaar Toestemming van de werkgever Medisch geschikt Tijdens een intakegesprek wordt gekeken of de vrijwilliger aan de toelatingscriteria voldoet. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 5

6 De opleiding bestaat uit 23 lessen van twee uur, en is verdeeld over drie delen: 1) Algemeen deel (9 lessen) Het algemene deel richt zich op algemene vaardigheden, zoals het opbouwen en inrichten van een gewondennest, het herkennen en het kunnen werken met het materiaal in de Geneeskundige Combinatie en het werken met verbindingsmiddelen. Daarnaast wordt ook stilgestaan bij de organisatie van de rampenbestrijding, relevante wet- en regelgeving en psychosociale (na)zorg. 2) Medisch Assisterend deel (11 lessen) In dit deel leert u, zoals de naam al aangeeft, de medisch assisterende vaardigheden van de SIGMA-vrijwilliger. Bijvoorbeeld het meten van de bloeddruk of klaarmaken van een spuit of infuus. Daarbij wordt natuurlijk ook aandacht geschonken aan de theoretische achtergronden. 3) Integratief deel (3 lessen) Dit deel richt zich op het integreren van de, in het medisch assisterende deel, aangeleerde deelhandelingen in de totale hulpverlening. Samen met een ambulanceverpleegkundige worden in casuïstieken (LOTUS)-slachtoffers verzorgd. Aan het eind zijn de cursisten getraind in het assisteren van de verpleegkundige. Naast het volgen van de lessen moet u rekening houden met een aantal zelfstudie uren per week. Examinering De examinering bestaat uit drie examens. Het algemene deel en het medisch assisterend deel worden afgesloten met een theorie-examen. Het theorie-examen bestaat uit 50 driekeuzevragen. Het integratie deel wordt afgesloten met een praktijkexamen: de Profcheck. De profcheck is eigenlijk een gesimuleerde inzet. Ambulanceverpleegkundige en SIGMAlid verzorgen gezamenlijk een slachtoffer. De ambulanceverpleegkundige begint met de verzorging van het slachtoffer en geeft een aantal opdrachten. Een examinator beoordeelt de vaardigheden van de examenkandidaat volgens een vastgestelde landelijke norm. Als de kandidaat slaagt voor de profcheck krijgt hij het HOC-certificaat en wordt dan opgenomen in de Geneeskundige Eenheid. Het HOC-certificaat is twee jaar geldig. In die twee jaar krijgt de vrijwilliger de kans om zijn competenties/vaardigheden op peil te houden. Dat kan door het volgen van oefeningen, herhalingslessen, stages en/of excursies. Om de twee jaar wordt opnieuw de profcheck af gelegd voor verlenging van het certificaat. Daarnaast moet de vrijwilliger het diploma eerste hulp en de aantekening verbandleer geldig houden. Dat gebeurt bij de eigen afdeling of bij de eigen EHBO-vereniging. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 6

7 Praktisch leidinggeven Bestemd voor vrijwilligers die de functie van teamleider bekleden. In deze cursus worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn bij het leidinggeven aan een team van vrijwilligers. Om effectief leiding te kunnen geven is het belangrijk dat de teamleider bepaalde vaardigheden bezit. Zo moet hij zijn stijl van leidinggeven aan kunnen passen aan de situatie, moet hij effectief kunnen communiceren, en moet hij om kunnen gaan met conflicten en situaties die voor het team en voor de teamleider zelf stressvol zijn. De cursus beslaat 4 dagdelen. Speciaal voor de rampenhulpverlening bestaat er nog een topmodule (Opvang en Verzorging of SIGMA) over de praktijk van de rampenhulpverlening. Deze neemt een dagdeel in beslag. De cursus bestaat uit de modules: Teamleider wat houdt dat in? Communicatie Spanningsvolle situaties en de topmodule: Praktijk van de rampenhulpverlening 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 7

8 4. Opvang en Verzorging De activiteit Het komt gelukkig slechts sporadisch voor: een straat of wijk moet worden ontruimd omdat het er voor de bewoners niet meer veilig is. Door een gifwolk, een grote explosie of andere oorzaken. Verreweg de meeste bewoners regelen dan snel hun eigen onderdak bij familie of vrienden. Maar een klein deel slaagt daar niet in en moet tijdelijk onderdak krijgen in een opvangcentrum. Het regelen van die opvang is een wettelijke taak van de gemeente, die daar een hoofdstuk van het gemeentelijk rampenplan aan moet wijden. De opvang en verzorging van niet medisch geïndiceerde rampslachtoffers is de titel van dat hoofdstuk. Het Nederlandse Rode Kruis kan de gemeente bij deze taak ondersteunen. Speciaal opgeleide vrijwilligers kunnen een opvang-centrum inrichten en in stand houden. Ze ondersteunen de tijdelijke bewoners, simpel gezegd met een kopje koffie, een deken, een arm om de schouders en een luisterend oor. Ook de logistiek van een opvangcentrum kan bijna zelfstandig door het Rode Kruis worden verzorgd, natuurlijk onder handhaving van de verantwoordelijkheid van de (gemeentelijke) autoriteiten. Vrijwilligers zijn bovendien opgeleid om te ondersteunen bij de registratie van de bewoners. Een groep vrijwilligers een OV-team van Het Nederlandse Rode Kruis levert georganiseerde hulpverlening. Dat betekent dat zij de professionele ondersteuning hebben van een grote organisatie, dat ze hun eigen communicatiemiddelen bij zich hebben, maar ook dat het leidinggevend kader deel uitmaakt van het team. Daardoor kan snel worden ingespeeld op veranderende wensen van de opdrachtgever (de gemeente) of van de tijdelijke bewoners. Met gemeente worden convenanten afgesloten voor deze taak, zodat er niet in geval van een ramp nog heel veel ad hoc geregeld moet worden. De convenanten hebben het karakter van een waakvlamovereenkomst. In de prijs die het Rode Kruis in de convenanten berekent worden ook de vaste vrijwilligerskosten meegenomen, met name de opleidingskosten. Mogelijkheden voor vrijwilligerswerk Binnen deze activiteit kennen we drie functies: Vrijwilliger O&V De vrijwilliger helpt mee aan de hulpverening van de slachtoffers. Dat kan een luisterend oor of een arm om de schouder zijn, maar ook het helpen bij facilitaire zaken zoals koffie zetten of broodjes smeren. Ook kan de vrijwilliger evacués helpen bij het invullen van registratieformulieren. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 8

9 Teamleider O&V De teamleider geeft leiding aan een O&V team. Hij of zij is verantwoordelijk voor het functioneren van het team. Hoofd O&V Het hoofd O&V is verantwoordelijk voor het op sterkte brengen en houden van het O&V team. Ook speelt het hoofd vaak een belangrijke rol bij het opstellen van oefeningen en het periodiek bezoeken van opvanglocaties in de gemeente. Tijdens een inzet maakt het hoofd O&V deel uit van de regionale NRK rampenstaf. Vanuit een actiecentrum coördineert het hoofd dan de inzet van de O&V vrijwilligers en teamleiders in de diverse opvang locaties. Opleidingen Cursus Opvang en Verzorging Bestemd voor vrijwilligers opvang en verzorging. In deze cursus van in totaal 7 dagdelen worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn in de omgang met de slachtoffers van een ramp, die opgevangen worden in een opvangcentrum. De cursus bestaat uit de modules: Introductiemodule O&V Meemaken schokkende gebeurtenis Inrichting opvangcentrum Communicatie Interculturele communicatie Slecht-nieuwsgesprek voeren Afronding Praktisch leidinggeven Bestemd voor vrijwilligers die de functie van teamleider bekleden. In deze cursus worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn bij het leidinggeven aan een team van vrijwilligers. Om effectief leiding te kunnen geven is het belangrijk dat de teamleider bepaalde vaardigheden bezit. Zo moet hij zijn stijl van leidinggeven aan kunnen passen aan de situatie, moet hij effectief kunnen communiceren, en moet hij om kunnen gaan met conflicten en situaties die voor het team en voor de teamleider zelf stressvol zijn. De cursus beslaat 4 dagdelen. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 9

10 Speciaal voor de rampenhulpverlening bestaat er nog een topmodule over de praktijk van de rampenhulpverlening. Deze neemt een dagdeel in beslag. De cursus bestaat uit de modules: Teamleider wat houdt dat in? Communicatie Spanningsvolle situaties en de topmodule: Praktijk van de rampenhulpverlening 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 10

11 5. Verwanteninformatie Als er bij een groot ongeval of ramp veel slachtoffers zijn, wordt daar in de media heel veel aandacht aan besteed. Familie en vrienden van (mogelijke) slachtoffers zien en horen dat en willen dan meteen meer informatie. Die is lastig te krijgen, want juist in het getroffen gebied zijn mensen moeilijk bereikbaar. De getroffen gemeente publiceert dan meestal een telefoonnummer waarop informatie (over verwanten) kan worden verkregen. Als dit nummer zou worden doorgeschakeld naar de telefooncentrale van het gemeentehuis, is die centrale na ongeveer 30 seconden geheel geblokkeerd. Het Nederlandse Rode Kruis, kan de gemeente helpen dit probleem op te lossen. In een call-centre verdeeld over het land wordt een telefoonteam van speciaal opgeleide vrijwilligers geïnstalleerd. Op die manier kunnen gedurende maximaal vier maal 24 uur 50 telefoonlijnen worden bezet. Vrijwilligers kunnen het Centraal Registratie Informatie Bureau (CRIB) van de gemeente ook helpen bij het registreren van slachtoffers. Een in opdracht van het Rode Kruis ontwikkeld systeem kan bovendien on-line worden gekoppeld aan bestaande registratiesystemen, zoals de gemeentelijke basisadministratie of de registratie op de Eerste Hulp afdeling van een ziekenhuis. Dit Internet Registratie Informatie Systeem (I-RIS) wordt vervolgens weer gebruikt bij het matchen van gegevens. Het telefoonteam noteert gegevens van verwanten die mogelijke slachtoffers zoeken. Deze gegevens worden vergeleken met de gegevens van door het CRIB geregistreerden. Op die wijze kunnen verwanten al enkele uren na de ramp worden teruggebeld over de verblijfplaats van een slachtoffer. Natuurlijk wordt over de telefoon geen informatie verstrekt over de verwondingen of het overlijden van personen. Het doel van de operatie is contactherstel, zo nodig door de tussenkomst van (politie-) autoriteiten. Daarmee kan onzekerheid worden weggenomen. Dat is hard nodig, want onzekerheid over het lot van verwanten is zonder meer traumatiserend. Het Nederlandse Rode Kruis heeft de dienst verwanteninformatie opgezet in nauwe samenwerking met de Ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met gemeenten worden convenanten voor deze dienst afgesloten. Mogelijkheden voor vrijwilligerswerk Binnen deze activiteit kennen we drie functies: Vrijwilliger Verwanteninformatie De vrijwilliger verwanteninformatie assisteert de gemeente bij het registratie en informatieproces. Dat kan het helpen bij het invullen van registratieformulieren in een 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 11

12 opvangcentrum zijn, maar ook het invoeren van de gegevens in I-RIS (Internet Registratie en Informatie Systeem) dat speciaal voor deze dient is ontwikkeld. Ook kan de vrijwilliger worden ingezet als telefoonteamvrijwilliger in een van de call centers. Teamleider Verwanteninformatie De teamleider geeft leiding aan een team van Vrijwilligers verwanteninformatie. Dat kan in een opvangcentrum, registratiebureau van de gemeente of een callcenter zijn. Hoofd Verwanteninformatie Het hoofd is verantwoordelijk voor het op sterkte brengen en houden van het regionale team verwanteninformatie. Een team bestaat uit ongeveer 25 vrijwilligers. Er zijn in totaal 25 teams actief. In geval van een calamiteit maakt het hoofd deel uit van de regionale NRK rampenstaf, die vanuit een actiecentrum de Rode Kruis hulpverlening in die regio coördineren. Opleidingen Verwanteninformatie Registratie Bestemd voor vrijwilligers verwanteninformatie (verplicht). Het Nederlandse Rode Kruis assisteert gemeenten bij het registreren van slachtoffers. Dat kan zijn door het helpen van evacués bij het invullen van registratieformulieren, het registreren van registratieformulieren in een computerprogramma (I-RIS), het registreren van mensen die worden gezocht en het informeren van verwanten. De cursus Verwanteninformatie Registratie bereidt, de vrijwilliger voor op de rol van veldmedewerker en de rol van medewerker registratie. De volgende onderwerpen komen aan bod tijdens de cursus: Introductie rampenbestrijding Het CRIB-proces De taken van de vrijwilliger verwanteninformatie Alarmering en inzet Privacy Werken in een opvangcentrum Gebruik van de formulieren verwanteninformatie Werken met I-RIS Examinering De cursus wordt afgesloten met een toets waarbij de registratievaardigheden (in I-RIS) worden getoetst. Na het halen van de toets krijgt de vrijwilliger het certificaat Verwanteninformatie Registratie en wordt geregistreerd als kandidaat vrijwilliger verwanteninformatie. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 12

13 Verwanteninformatie Telefoonteam Bestemd voor vrijwilligers verwanteninformatie (verplicht) die in het bezit zijn van het certificaat Verwanteninformatie Registratie. Het Nederlandse Rode Kruis assisteert gemeenten bij het registreren van slachtoffers. Dat kan zijn door het helpen van evacués bij het invullen van registratieformulieren, het registreren van registratieformulieren in een computerprogramma (I-RIS), het registreren van mensen die worden gezocht en het informeren van verwanten. De cursus Verwanteninformatie Telefoonteam bereidt de vrijwilliger voor op de rol van medewerker telefoonteam. De volgende onderwerpen komen aan bod tijdens de cursus: Telefoneren Houding Gespreksstructuur Basisvaardigheden: samenvatten, doorvragen, adviseren en verwijzen Feedback geven Omgaan met emoties Telefoonprotocollen Examinering: De cursus wordt afgesloten met een toets waarbij de telefoonvaardigheden worden getoetst. Na het halen van de toets krijgt de vrijwilliger het certificaat Verwanteninformatie Telefoonteam en wordt geregistreerd als vrijwilliger verwanteninformatie. Praktisch leidinggeven Bestemd voor vrijwilligers die de functie van teamleider bekleden. In deze cursus worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn bij het leidinggeven aan een team van vrijwilligers. Om effectief leiding te kunnen geven is het belangrijk dat de teamleider bepaalde vaardigheden bezit. Zo moet hij zijn stijl van leidinggeven aan kunnen passen aan de situatie, moet hij effectief kunnen communiceren, en moet hij om kunnen gaan met conflicten en situaties die voor het team en voor de teamleider zelf stressvol zijn. De cursus beslaat 4 dagdelen. Speciaal voor de rampenhulpverlening bestaat er nog een over de praktijk van de rampenhulpverlening. Deze neemt een dagdeel in beslag. De cursus bestaat uit de modules: Teamleider wat houdt dat in? Communicatie Spanningsvolle situaties en de topmodule: Praktijk van de rampenhulpverlening 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 13

14 6. Ondersteunende diensten Logistiek Nationaal Aan iedere hulpverleningsactiviteit zit een, soms ingewikkeld, logistiek proces vast. Grote hoeveelheden materieel moeten geleverd worden, mensen en materialen moeten vervoerd worden, alle bij de hulpverlening betrokkenen slachtoffers en hulpverleners moeten eten en drinken. Ook de inzet van radiocommunicatiemiddelen is in wezen natuurlijk een logistiek proces. Het Rode Kruis verleent hulp en is tegelijkertijd geheel zelfvoorzienend in deze logistieke processen. In zeven magazijnen, verspreid over het hele land, liggen bij voorbeeld complete inrichtingen van opvangcentra altijd klaar. 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Van bedden tot hygiënesets. 13 vrachtwagens zorgen dat het op de plaats komt waar het nodig is. In maximaal twee uur, waar in Nederland de calamiteit zich ook voordoet. Daarnaast is het mogelijk materialen te huren voor de eerstehulpverlening bij evenementen: Brancards, tenten, tafels, stoelen, dekens etc. En alles tegen zeer gunstige tarieven en ook aan derden. Neem voor meer informatie contact op met onze afdeling Logistiek Nationaal Mogelijkheden voor vrijwilligerswerk Binnen deze activiteit kennen we drie functies: Medewerker Logistiek Tijdens een calamiteit helpt de vrijwilliger bij het opzetten van het materiaal in de opvanglokatie. Bij een evenement helpt hij/zij de aanvrager met het opzetten en inrichten van onderkomens. Chauffeur Logistiek. De vrijwilliger is verantwoordelijk voor het laden en vervoer van het gevraagde materiaal. Coördinator Logistiek Team. De vrijwilliger geeft leiding aan een team van 5 vrijwilligers met betrekking tot onderhoud en opslag van het materiaal. En coördineert de werkzaamheden gedurende de inzet. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 14

15 Opleidingen Cursus Opvang en Verzorging Bestemd voor vrijwilligers Logistiek. In deze cursus van in totaal 7 dagdelen worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn in de omgang met de slachtoffers van een ramp, die opgevangen worden in een opvangcentrum. De cursus bestaat uit de modules: Introductiemodule O&V Meemaken schokkende gebeurtenis Inrichting opvangcentrum Communicatie Interculturele communicatie Slecht-nieuwsgesprek voeren Afronding Cursus Heftruck Certificaat. In deze cursus van in totaal 2 dagdelen wordt aandacht gegeven aan arbo eisen, weten regelgeving, hef- en tiltechnieken. De cursus bestaat uit 1 dagdeel theorie en een dagdeel pratijkoefening. Praktisch leidinggeven Bestemd voor vrijwilligers die de functie van Coördinator Logistiek Team bekleden. In deze cursus worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn bij het leidinggeven aan een team van vrijwilligers. Om effectief leiding te kunnen geven is het belangrijk dat de teamleider bepaalde vaardigheden bezit. Zo moet hij zijn stijl van leidinggeven aan kunnen passen aan de situatie, moet hij effectief kunnen communiceren, en moet hij om kunnen gaan met conflicten en situaties die voor het team en voor de teamleider zelf stressvol zijn. De cursus beslaat 4 dagdelen. Speciaal voor de rampenhulpverlening bestaat er nog een topmodule over de praktijk van de rampenhulpverlening. Deze neemt een dagdeel in beslag. De cursus bestaat uit de modules: Teamleider wat houdt dat in? Communicatie Spanningsvolle situaties en de topmodule: Praktijk van de rampenhulpverlening 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 15

16 Verbindingsdienst Het Nederlandse Rode Kruis beschikt over een uitstekende verbindingsdienst, die soms onze partners in de rampenhulpverlening een beetje jaloers maakt. Onder de zwaarste omstandigheden van de oefening Bonfire tot en met de Vierdaagse van Nijmegen kan er met ingezette vrijwilligers worden gecommuniceerd, ook als de reguliere middelen voor telecommunicatie uitvallen. Desgewenst kan ook aan derden communicatieondersteuning worden geboden. Met uitstekende middelen en vrijwilligers die zijn opgeleid in het gebruik van die middelen. In 11 werkgebieden zijn Verbindingscoördinatoren en verbindelaren actief het verbindingsnetwerk in stand te houden. Zo kunnen de afdelingen op elk gewenst moment onderling contact hebben. Bij grote evenementen worden meerdere kanalen opengesteld. De kwaliteit wordt geborgd door het plaatsen van extra zendmasten en relais. In mobiele meldkamers worden de gesprekken gecontroleerd en in goede banen geleid. Cursus Basisopleiding Verbindingen Bestemd voor afdeling vrijwilligers Hulpverleners In deze cursus van in totaal 4 dagdelen worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn in de omgang met de slachtoffers van een ramp, die opgevangen worden in een opvangcentrum. Na deze opleiding is de vrijwilliger bekent met: De organisatie van de verbindingsdienst De binnen het NRK geldende radio-telefonie-procedure De vorm van berichtenverkeer binnen het NRK en overige disciplines Een globaal inzicht in de opbouw van radionetten De soorten gebruikers en apparatuur De wetgeving zoals die geldt voor het gebruik van radio-communicatieapparatuur Het gebruik van radio-communicatie-apparatuur binnen het NRK. Vervolg Opleiding. Bestemd voor vrijwilligers die in de afdeling de verbindingen coördineren.. In deze cursus wordt verder ingegaan op de techniek van verbindingen en opzetten van verbindingsnetwerken. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 16

17 Praktisch leidinggeven Bestemd voor vrijwilligers die de functie van Coördinator Logistiek Team bekleden. In deze cursus worden de basisvaardigheden aangeboden die nodig zijn bij het leidinggeven aan een team van vrijwilligers. Om effectief leiding te kunnen geven is het belangrijk dat de teamleider bepaalde vaardigheden bezit. Zo moet hij zijn stijl van leidinggeven aan kunnen passen aan de situatie, moet hij effectief kunnen communiceren, en moet hij om kunnen gaan met conflicten en situaties die voor het team en voor de teamleider zelf stressvol zijn. De cursus beslaat 4 dagdelen. Speciaal voor de rampenhulpverlening bestaat er nog een over de praktijk van de rampenhulpverlening. Deze neemt een dagdeel in beslag. De cursus bestaat uit de modules: Teamleider wat houdt dat in? Communicatie Spanningsvolle situaties en de topmodule: Praktijk van de rampenhulpverlening Speciaal voor de rampenhulpverlening bestaat er nog een topmodule over de praktijk van de rampenhulpverlening. Deze neemt een dagdeel in beslag. De cursus bestaat uit de modules: Teamleider wat houdt dat in? Communicatie Spanningsvolle situaties en de topmodule: Praktijk van de rampenhulpverlening 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 17

18 Meer informatie Indien u of een van uw cursisten meer informatie zou willen ontangen, dan kan die verkregen worden bij ons servicebureau. Postadres: Het Nederlandse Rode Kruis Postbus KC Den Haag Bezoekadres: Leeghwaterplein 27 Den Haag Telefoon: Servicebureau (Voor al uw vragen) Centrale info@redcross.nl Website: Samenstellers Adrie Vink Patrick Logister Copyright september 2006, het Nederlandse Rode Kruis, Den Haag Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook, of opgenomen worden in een geautomatiseerd bestand zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Nederlandse Rode Kruis. 2006, Het Nederlandse Rode Kruis 18