CURSUS BRANDWEERMAN Hoofdstuk 7 : Techniek, tactiek en bevelen bij interventies

Transcriptie

1 Chris Serneels Lt-dienstchef Brandweer Duffel Tel : 015/ Fax : 015/ brandweerduffel@skynet.be Website : CURSUS BRANDWEERMAN Hoofdstuk 7 : Techniek, tactiek en bevelen bij interventies

2 0. Overzicht 0. Inleiding 5. Slot 1. Het verloop van een interventie : 5.1 vragen 1.1 melding ontvangst van een melding 1.2 alarmering 1.3 de uitruk 1.4 de eigenlijke interventie bij brand 1.5 het inrukken 2. Tactiek en techniek bij brandbestrijding : 2.1 tactiek en techniek 2.2 aanvallende bestrijding 2.3 verdedigende bestrijding 2.4 binnenaanval 2.5 buitenaanval 2.6 ventileren 3. Taken van de brandweer : 3.1 bestrijden van branden 3.2 andere opdrachten 4. Het aflegsysteem 4.1 blusgroep 4.2 uitgangspunten van het aflegsysteem 2

3 0. Inleiding DOELSTELLING : De gegeven bevelen (TACTIEK) bij een interventie op een snelle, vlotte en uniforme wijze (TECHNIEK) kunnen opvolgen en uitvoeren. 3

4 1. Het verloop van een interventie 1.1 Melding ontvangst van een melding HEL BRAND! -eenvoudig te onthouden -controle oproepnummer -gesprek- en tijdopname -ervaren telefonisten Mondeling Telefonisch Automatische brandmelding SAH (snelste korps territoriaal bevoegd korps) MO 09/08/2007 4

5 1. Het verloop van een interventie 1.2 Alarmering Łgekazerneerd personeel : -bel of claxon -interfonie Łniet-gekazerneerd personeel : (volgen van de verkeersregels!) -alarmontvanger -sirene 5

6 1. Het verloop van een interventie 1.3 Uitruk -In te zetten materieel personeel (SO - dienstorder) -volgorde van de uitruk -chauffeur pompbedienaar : Ł kennis aanrijroute Ł kennis pomp Ł kennis wegcode (zie hoofdstuk 1 - art 37 KB 01/12/1975) ( MO 19/05/2004) ( MO 04/09/08) Hoe gebeurt de uitruk in uw korps? 6

7 1. Het verloop van een interventie 1.4 De eigenlijke interventie bij brand - De interventie kan worden opgesplitst in volgende delen : a. de verkenning - doel? : vergaren van informatie (visueel omstaanders interventieplannen) - hoe? : globale of gesplitste verkenning - waarom? : efficiënte redding uitvoeren, gevaren onderkennen, juiste blusmiddelen, aanvalspunten bepalen, preventieve maatregelen nemen - wie? taak van de bevelvoerder b. reddingen (redden van mensen redden van dieren) 1. Redden van mensen -beoordelen risico s -minimum 2 personen met BM -zoeken naar SO (aan te leren methode Ł persoonlijke bescherming) 7

8 1. Het verloop van een interventie 1.4 De eigenlijke interventie bij brand -transport van SO (levensreddende handelingen) -brandwonden Ł EERSTWATER, DE REST KOMT LATER 2. Redden van dieren c. brandbestrijding -geen onnodige risico s Ł EIGEN VEILIGHEID EERST -minimum 2 personen -reactie van dieren in paniek Ł OLETTEN -informatie eigenaar / dierenarts -opstellen van materieel (afleggen van aanvalsleidingen, afleggen op open water, ) -algemene regels bij het maken van een opstelling : Ł materiaal beschermen tegen vuur en vallend puin Ł waterpunten dichtst bij de brandhaard gebruiken Ł slangen niet dwars over de weg (verkeershinder / slangenbruggen) 8

9 1. Het verloop van een interventie 1.4 De eigenlijke interventie bij brand Ł beginnen met grote Ø en overgaan naar kleinere Ø dicht bij de brand Ł in een gebouw of op een handladder ALTIJD Ø 45 Ł leidingen beschermen tegen knikken Ł aanvalsleiding steeds met verdeelstuk (zie aflegsysteem) -blussen(uitbreiding van de brand stoppen / brandhaard doven) Ł omschrijven van de brand (uitbreiding tegen gaan all round gedachte) Ł overmeesteren van de brand (intensiteit verminderen - dichtknijpen) Ł brand is geblust (brandhaarden gedoofd, enkel nog resten die smeulen of branden) Ł nablussen (doven van de nog smeulende resten, niet meenemen) 9

10 1. Het verloop van een interventie 1.4 De eigenlijke interventie bij brand -algemene regels bij het blussen : Ł per straalpijp minimum 2 brandweermannen Ł geen water zonder vuur Ł goede positie kiezen (wind in de rug, ) Ł gas en elektriciteit uitschakelen Ł preventief blussen (uitbreiding voorkomen) Ł temperatuur zo snel mogelijk laten dalen (vuurdriehoek!!!) Ł waterschade beperken d. bergingswerken (salvage) -beperken nevenschade - hoe? opvangen en afvoeren van bluswater, indammen van bluswater, voorkomen van bodemverontreiniging, afdekken van goederen, ventilatie opstarten, inschakelen van een gespecialiseerde firma e. bewaking -heropflakkering tijdig indijken 10

11 1. Het verloop van een interventie 1.5 Inrukken!! Vergeet geen materieel / personeel op de interventieplaats!! -terugweg Ł geen prioritair voertuig meer -bij aankomst in de kazerne : Ł inventarisatie Ł gebruiksklaar maken van het materieel Ł opmaken interventie- of brandverslag 11

12 2. Tactiek en techniek van de brandbestrijding 2.1 Tactiek en techniek - Bij brandbestrijding wordt er een verschil gemaakt tussen : Ł brandbestrijdingstactiek : doelmatig inzetten van personeel en materieel Ł brandbestrijdingstechniek : juist gebruiken van het brandweermaterieel TACTIEK De bevelvoerder bepaalt de werkmethode (aanvalsplan) met als doel : -redden van mens en dier -beschermen van have en goed -beschermen van onszelf -voorkomen en beperken branduitbreiding -blussen van de brand -beperken van de schade TECHNIEK De aangeduide manschappen nemen het gevraagde materieel en kunnen dit juist hanteren en kennen ook de te volgen werkmethode (OEFENEN) 12

13 2. Tactiek en techniek van de brandbestrijding 2.1 Tactiek en techniek - De bevelvoerder is verantwoordelijk voor de tactische inzet van materieel en personeel. Om een juiste tactiek te kunnen bepalen, dient hij vertrouwd te zijn met alle bijzonderheden van het object en de brand Ł bij aankomst uitvoeren van een verkenning (globale of gesplitste verkenning) - Hoofdregels : a. redden van mens en dier gaat voor het blussen van de brand b. inzet moet altijd gebaseerd zijn op een goede verkenning waarbij volgende regels dienen in acht te worden genomen : Ł verkenning nooit alleen uitvoeren (minimum 2 personen) Ł indien mogelijk de normale toegangswegen gebruiken Ł adembescherming en verlichting gebruiken Ł bescherming onder de vorm van HD / LD Ł steeds zorgen voor een veilige terugtocht Ł naar alle zijde verkennen (kubusgedachte!) 13

14 2. Tactiek en techniek van de brandbestrijding 2.1 Tactiek en techniek - Na het uitvoeren van de verkenning zal de bevelvoerder zijn brandbestrijdingstactiek kenbaar maken : Ł aanvallende bestrijding (offensieve opstelling) : bluskracht > blusweerstand Ł verdedigde bestrijding (defensieve opstelling) : bluskracht < blusweerstand Ł binnenaanval : blussen bij ontdekking van de brandhaard Ł buitenaanval : uitslaande brand, instortingsgevaar, explosiegevaar (vuur omsingelen, overslag verhinderen) Ł ventileren : a. Tijdens de blussing : hitte- en rookafvoer b. Na de blussing : rook en verluchting 14

15 3. Taken van de brandweer 3.1 Bestrijden van branden - Hoofdopdracht van de brandweer - Enkele type-branden : a. Branden op personen : -verbranding door vuur : ten gevolge van onvoorzichtigheid Ł vermijden dat het SO wegloopt Ł SO afdekken met branddeken Ł afkoelen Ł geen ingebrande kledij verwijderen Ł geen brandzalven gebruiken -verbranding door zuren : Ł besmette kledij onmiddellijk verwijderen Ł overvloedig spoelen met zuiver water (exotherme reactie) 15

16 3. Taken van de brandweer 3.1 Bestrijden van branden b. Kelderbranden : -grote hitte en sterke rookontwikkeling (tekort aan O 2 ) -verkenning en aanval zijn zeer moeilijk (van boven af) -vaak maar één ingang -uitbreiding mogelijk langs bovenzijde (doorslag naar liftkokers, kabelgoten, afvoerpijpen, ) -aanwezigheid van bijzondere gevaren (elektriciteit, gastellers, opslag gevaarlijke producten, ) -tactiek : Ł alle materialen klaarmaken (blusstraal) Ł opletten voor steekvlammen Ł aanvalsploeg : 2 man met BM Ł brandhaard onvindbaar : proefstraal ventileren Ł opvullen met licht schuim 16

17 3. Taken van de brandweer 3.1 Bestrijden van branden c. Kamerbranden : -opletten voor steekvlammen Ł flash-over : Dit is het stadium van brand waarin alle oppervlakken en voorwerpen, aanwezig in de ruimte verhit worden en pyroliseren tot hun ontvlammingstemperatuur en plots ontvlammen van de aan het plafond opgestapelde deels onverbrande gassen waaronder CO waardoor de ruimte verandert in een vuurzee. Uiterlijke kenmerken zijn : -extreme temperaturen tot boven de 700 -dikke zwarte rook -vlammentongen zichtbaar in de rooklaag -roll-over de vlammen rollen als het ware naar buiten als ze sporadisch de dikke zwarte rook laten ontvlammen yrolyse (Latijn voor uit elkaar halen met vuur) ook wel droge destillatie genoemd, is een proces waarbij materiaal wordt ontleed door hette verhitten zonder dat er zuurstof bij kan komen. Dit in tegenstelling tot verbranding dat wel met aanwezigheid en verbruik van zuurstof plaatsvindt.yrolyse kan plaatsvinden bij temperaturen vanaf ongeveer 300 C. (praktijk C) 17

18 3. Taken van de brandweer 3.1 Bestrijden van branden c. Kamerbranden : Ł backdraft : De zuurstof wordt sneller opgebruikt dan aangevoerd. In de ruimte is rook en hitte 530 aanwezig. De brand kan zich niet verder ontwikkelen door een gebrek aan zuurstof. Door een opening van de brandweer of het bezwijken van een raam wordt er opeens zuurstof toegevoegd en gaat de zeer brandbare verhitte rook exploderen doorheen de gehele kamer en zal door de openingen naar buiten treden. Uiterlijke kenmerken zijn : -dichte rook met geen duidelijke tekens van vlammen -met rook beslagen vensters, vaak gebarsten met een voelbare hittestraling. -het door spleten en kieren ontsnappen van puffende rook die terug naar binnen wordt gezogen door de krimping van de rook binnenin. -Op de deur zijn duidelijke tekenen van hitte, mogelijks fluitende geluiden en de rook wordt naar binnen gezogen. 18

19 3. Taken van de brandweer 3.1 Bestrijden van branden c. Kamerbranden : -tactiek : Ł aanvallen via deuropening (opletten bij openen van de deur voor steekvlammen) met 2 man voorzien van BM Ł aanval uitvoeren met een sproeistraal en cirkelende bewegingen maken (goede verdeling bluswater) Ł kamer ventileren Ł nasmeulende resten verwijderen (meubels, matrassen, ) d. Vloer- en plafondbranden : -meest voorkomende oorzaken zijn : foutieve constructie, niet veilige opstelling van haard of kachel, kortsluiting in de electrische leidingen) -tactiek : Ł brandhaard localiseren Ł blusmiddelen klaarhouden Ł opletten voor instortingsgevaar 19

20 3. Taken van de brandweer 3.1 Bestrijden van branden e. Zolder- en kapbranden : -opletten voor uitbreiding brandoverslag - vliegvuur -zolder = opslagplaats van allerhande brandbare voorwerpen -indien mogelijk een binnenaanval uitvoeren (meest effect) -opletten voor waterschade -tactiek : f. Schoorsteenbranden : Ł voorzien van 2 stralen naar boven gaan (optimale bescherming) Ł bij riet- en strodaken (binnen- en buitenaanval inzetten) Ł koelen van de dragende constructiedelen -oorzaken : roetafzetting (vernauwingen) en condensatie (slechte verbranding door nat hout te gebruiken en vorming van creosoot 150 C) -opletten voor branduitbreiding via scheuren in het metselwerk of daar het rookkanaal niet brandwerend is gescheiden van de rest van het gebouw 20

21 3. Taken van de brandweer 3.1 Bestrijden van branden -tactiek : Ł aflsuiten van de luchttoevoer onderaan Ł vlammen eventueel blussen met poederblusser Ł schoorsteenschraper inzetten en het brandend roet verwijderen Ł indien water wordt gebruikt, opletten voor waterschade schoorsteenschraper 21

22 3. Taken van de brandweer 3.2 Andere opdrachten -naast brandbestrijding zijn er nog 22 bijkomende taken aan de brandweer opgedragen (MO 29/11/1967 Ł KB 07/04/2003 / MO 17/06/2004) -opsomming van de bijkomende taken : 1. Vervoer van en zorgen aan verstikte of aan een drenkeling, aanvoer van zuurstof 2. Ontploffing 3. ersonen in een lift opgesloten 22

23 3. Taken van de brandweer 3.2 Andere opdrachten 4. Op een dak gevlucht persoon 5. Bevrijding van een onder puin of afbraak bedolven persoon 6. Dringend vervoer van een zieke of van een slachtoffer van een ongeval die zich op de openbare weg of op een openbare plaats bevindt 23

24 3. Taken van de brandweer 3.2 Andere opdrachten 7. Bevrijding van een onder of in een voertuig geklemde persoon 8. Bevrijding van een geëlectrocuteerde persoon 9. Bevrijding van een persoon in een riool 10. Ophalen van een persoon uit een put, knaal of vijver 11. Belemmering van de rijweg, met gevaar voor personen of goederen 24

25 3. Taken van de brandweer 3.2 Andere opdrachten 12. Bevrijden van een persoon met één der ledematen geklemd in een machine 13. Leegpompen van een kelder 14. Interventie bij lekken van schadelijke gassen 15. Ontsnapping van stoom in een gebouw 16. Oververhitte vermarmingsketel 25

26 3. Taken van de brandweer 3.2 Andere opdrachten 17. Luchtverversing van lokalen waar rook, gas of koudmakend mengsel is binnengedrongen 18. Interventie voor een vliegtuig dat in moeilijkheden verkeert 26

27 3. Taken van de brandweer 3.2 Andere opdrachten 19. Interventie bij overstroming of ramp 20. Neutralisatie van laag koolwaterstoffen of zuur 27

28 3. Taken van de brandweer 3.2 Andere opdrachten 21. Opsporen van een radioactieve bron 22. Vernietigen van wespennesten of onschadelijk maken van bijenzwermen Verdelgingsmiddel op basis van pyrethrum : niet giftig voor warmbloedigen (mensen en huisdieren), maar wel voor bijvoorbeeld vissen (zuurstofpomp van het aquarium uitschakelen!) yrethrum is afkomstig van een Afrikaanse chrysantensoort. Blootgesteld aan de zon, is het slechts enkele uren werkzaam, in huis enkele weken. 28

29 4. Het aflegsysteem 4.0 Inleiding -volgende eigenschappen worden van een brandweerman/vrouw gevraagd : Ł bereidwilligheid Ł hulpvaardigheid Ł geoefendheid Ł teamgeest -eveneens dient er als groep systematisch te worden gewerkt en bestaan er systemen die bijdragen aan een optimale inzetmogelijkheid o.a. : Ł indeling van het voertuig Ł berging van het materiaal (in, op en aan het voertuig) Ł wijze waarop slangen zijn opgerold Ł aflegsysteem 29

30 4. Het aflegsysteem 4.0 Inleiding -definitie : het verrichten van de noodzakelijke handelingen in groepsverband om blusstof te verplaatsen van de plaats van opslag naar een object met behulp van slangleidingen -hoe : er wordt uitgegaan van een blusgroep van minimaal 6 personen die de handelingen zoals hierboven beschreven optimaal kunnen uitvoeren met de bedoeling een snelle en effectieve brandbestrijding te kunnen uitvoeren 30

31 4. Het aflegsysteem 4.1 Blusgroep -minimale bezetting : Ł bevelvoerder (B) Ł bestuurder / pompbedienaar () Ł aanvalsploeg (1 2) Ł water- of blusploeg (3 4) uitbreidbaar : Ł (5-6) : assisteren bij het maken van de verbinding tussen waterwinplaats en pomp, eventueel uitleggen van een derde straal, uitleggen van de toevoersleiding wanneer de afstand tussen de pomp en het verdeelstuk zeer groot is 31

32 4. Het aflegsysteem 4.1 Blusploeg -plaats in het voertuig B 1 2 B

33 4. Het aflegsysteem 4.1 Blusgroep -minimale benodigdheden (een aanvalskorf voorzien van : Ł 4 persslangen Ø 45 Ł 3 straalpijpen Ø 45 Ł 1 verdeelstuk (driewegverdeelstuk 1 x Ø 70, 2 x Ø 45) Ł 2 slangenophouders Ł 1 bendelstuk (= hulpmiddel voor het voorlopig afdichten van een lek in een persslang) 33

34 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem a. met minimaal 6 man is het in dit systeem verantwoord werken b. ploeg beschikt over normale communicatiemiddelen c. geschikt voor alle blusstoffen d. taken zijn verdeeld in 2 groepen : Ł B, 1, 2 : verkennen, redden en inzetten 1ste straal Ł, 3, 4 : transport van de blusstof van de opslag naar de bestemming e. bedienen van een straal Ł bekend zijn met het doel, opbouwen en koppelen van de aanvalsleiding, inzetten van de blusstraal f. bijkomende handelingen staan dit systeem niet in de weg (meenemen van extra materieel, aandoen van perslucht, ) g. overbodige commando s worden niet gegeven h. leiding berust bij de bevelvoerder 34

35 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 1. Hoge druk afleggen commando werkzaamheden wie hoge druk gereedmaken pomp onder druk brengen B 1 2 verbinding verzorgen waterwinplaats -pomp

36 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 1. Hoge druk afleggen B 1 2 commando werkzaamheden wie 1ste straal afleggen pomp inschakelen afleggen en bedienen 1ste straal openen haspel

37 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 1. Hoge druk afleggen B commando werkzaamheden wie 2de straal afleggen afleggen en bedienen 1ste straal openen haspel

38 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 1. Hoge druk afleggen commando werkzaamheden wie 1ste / 2de straal opruimen desbetreffende straal opruimen B sluiten haspel

39 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 1. Hoge druk afleggen B commando werkzaamheden wie inpakken pomp buiten werking stellen opruimen verbinding waterwinplaats -pomp controle materieel 39

40 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen commando werkzaamheden wie B 1 2 lage druk gereedmaken verbinding waterwinplaats pomp pomp onder druk brengen aanvalskorf buiten voertuig plaatsen

41 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen 1 2 B commando werkzaamheden wie 1ste straal afleggen afleggen en bedienen 1ste straal straal koppelen aan persuitlaat en openen na bevel 1ste straal water

42 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 1 2 B Lage druk afleggen commando werkzaamheden wie 2de straal afleggen afleggen en bedienen 2de straal straal koppelen aan persuitlaat en openen na bevel 2de straal water 42

43 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem 2 1 B 3 -basisoefeningen : 4 2. Lage druk afleggen commando werkzaamheden wie 3de straal afleggen afleggen en bedienen 3de straal straal koppelen aan persuitlaat en openen na bevel 3de straal water 43

44 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen commando werkzaamheden wie 1ste - 2de straal -3de straal opruimen sluiten haspel desbetreffende straal opruimen B

45 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen B commando werkzaamheden wie inpakken pomp buiten werking stellen opruimen verbinding waterwinplaats pomp opbergen aanvalskoffer controle materieel

46 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem 2 1 B -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen met verdeelstuk commando werkzaamheden wie gereedmaken met verdeelstuk Aanvalskorf naar aangegeven plaats opbouwen toevoersleiding pomp onder druk brengen bevel water aan 4 Verdeelstuk ontluchten 3 3 onder druk brengen klaren toevoerslangleiding 4 4 verzorgen verbinding waterwinplaats -pomp

47 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : Lage druk afleggen met verdeelstuk B commando werkzaamheden wie 1ste straal afleggen afleggen en bedienen 1ste straal openen afsluiter op verdeelstuk na bevel 1ste straal water

48 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : Lage druk afleggen met verdeelstuk 3 4 B commando werkzaamheden wie 2de straal afleggen afleggen en bedienen 2de straal openen afsluiter op verdeelstuk na bevel 2de straal water

49 4. Het aflegsysteem Uitgangspunten van het aflegsysteem 1 -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen met verdeelstuk 3 4 B commando werkzaamheden wie 3de straal afleggen afleggen en bedienen 3de straal openen afsluiter op verdeelstuk na bevel 3de straal water

50 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen met verdeelstuk B commando werkzaamheden wie 1ste straal 2de straal 3de straal opruimen desbetreffende straal opruimen en verzamelen bij verdeelstuk

51 4. Het aflegsysteem 4.2 Uitgangspunten van het aflegsysteem -basisoefeningen : 2. Lage druk afleggen met verdeelstuk 34 B 21 commando werkzaamheden wie inpakken aanvalskorf inpakken en naar voertuig aflsuiter naar toevoer sluitenen pomp buiten werking stellen toevoersleiding opruimen opruimen verbinding Waterwinplaats -pomp controle materieel

52 5. Slot 5.1 Vragen Ken ik het nu allemaal of heb ik nog vragen? Lt-dienstchef Chris Serneels brandweer Duffel 52