Geneesmiddelen nu en in de toekomst

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Geneesmiddelen nu en in de toekomst"

Transcriptie

1 Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2002 Achtergrondstudie Geneesmiddelen nu en in de toekomst Eindredactie: H. Timmerman, A. van den Berg Jeths Bohn Stafleu Van Loghum onderzoek in dienst van mens en milieu RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU

2 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 5 INHOUDSOPGAVE 7 KERNBOODSCHAP 11 DEEL A. HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE FARMACOTHERAPIE BIJ 17 ZIEKTEN EN GEVOLGEN VOOR GEZONDHEID EN ZORG 17 Introductie 19 A. van den Berg Jeths, L.J. Stokx 1 Borstkanker Farmacotherapie bij borstkanker: huidige situatie en toekomstverwachtingen 30 J.H. Schornagel, F.E. van Leeuwen, EJ.Th. Rutgers 1.2 Toekomstige farmacotherapie bij borstkanker: gevolgen voor gezondheid en zorg Wolff, A. van den Berg Jeths 2 Longkanker Farmacotherapie bij longkanker: huidige situatie en toekomstverwachtingen 54 N. van Zandwijk 2.2 Toekomstige farmacotherapie bij longkanker: gevolgen voor gezondheid en zorg 70 I. Wolff, N. van Zandwijk 3 Dikke darm- en endeldarmkanker Farmacotherapie bij dikke darm- en endeldarmkanker: huidige situatie en toekomstverwachtingen 80 W.W. ten Bokkel Huinink, J.H. Schornagel 3.2 Toekomstige farmacotherapie bij dikke darm- en endeldarmkanker: gevolgen voor gezondheid en zorg 87 I. Wolff, A. van den Berg Jeths 4 Diabetes mellitus Farmacotherapie bij diabetes mellitus: huidige situatie en toekomstverwachtingen 98 J.A. Lutterman 4.2 Toekomstige farmacotherapie bij diabetes mellitus: gevolgen voor gezondheid en zorg 111

3 5 Dementie Farmacotherapie bij dementie: huidige situatie en toekomstverwachtingen 726 J.G. Storosum, W.A. van Gool 5.2 Toekomstige farmacotherapie bij dementie: gevolgen voor gezondheid en zorg Schizofrenie Farmacotherapie bij schizofrenie: huidige situatie en toekomstverwachtingen 148 J.G. Storosum, B.J. van Zwieten 6.2 Toekomstige farmacotherapie bij schizofrenie: gevolgen voor gezondheid en zorg Depressie Farmacotherapie bij depressie: huidige situatie en toekomstverwachtingen 770 S. de Boer, J.W. van der Laan 7.2 Toekomstige farmacotherapie bij depressie: gevolgen voor gezondheid en zorg 77S 8 Angststoornissen Farmacotherapie bij angststoornissen: huidige situatie en toekomstverwachtingen 190 J.W. van der Laan 8.2 Toekomstige farmacotherapie bij angststoornissen: gevolgen voor gezondheid en zorg 799 I. Wolff, A. van den Berg Jeths 9 Verslaving aan psychotrope stoffen Farmacotherapie bij verslaving: huidige situatie en toekomstverwachtingen 206 L.A.G.J.M. van Aerts 9.2 Toekomstige farmacotherapie bij verslaving: gevolgen voor gezondheid en zorg 27S 10 Coronaire hartziekten Farmacotherapie bij coronaire hartziekten: huidige situatie en toekomstverwachtingen 226 P.A. de Graeff 10.2 Toekomstige farmacotherapie bij coronaire hartziekten: gevolgen voor gezondheid en zorg 238

4 11 Hartfalen Farmacotherapie bij hartfalen: huidige situatie en toekomstverwachtingen 248 P.A. de Graeff 11.2 Toekomstige farmacotherapie bij hartfalen: gevolgen voor gezondheid en zorg Beroerte Farmacotherapie bij beroerte: huidige situatie en toekomstverwachtingen 274 A.J.A. Elferink 12.2 Toekomstige farmacotherapie bij beroerte: gevolgen voor gezondheid en zorg Longontsteking Farmacotherapie bij longontsteking: huidige situatie en toekomstverwachtingen 296 S. Simonian, P.P. Koopmans 13.2 Toekomstige farmacotherapie bij longontsteking: gevolgen voor gezondheid en zorg AstmaenCOPD Farmacotherapie bij astma en COPD: huidige situatie en toekomstverwachtingen 318 E. Putman 14.2 Toekomstige farmacotherapie bij astma en COPD: gevolgen voor gezondheid en zorg Reumatoide artritis Farmacotherapie bij reumatoide artritis: huidige situatie en toekomstverwachtingen 350 H.W. Nab, F.C. Breedveld 15.2 Toekomstige farmacotherapie bij reumatoide artritis: gevolgen voor gezondheid en zorg Artrose Farmacotherapie bij artrose: huidige situatie en toekomstverwachtingen 374 GJ. Tijhuis, F.C. Breedveld 16.2 Toekomstige farmacotherapie bij artrose: gevolgen voor gezondheid en zorg Osteoporose Farmacotherapie bij osteoporose: huidige situatie en toekomstverwachtingen 390 E.G.J. Carriere,A. Smals

5 17.2 Toekomstige farmacotherapie bij osteoporose: gevolgen voor gezondheid en zorg Farmaceutische zorg in de toekomst: twee scenario's 409 H.G.M. Leufkens DEEL B. CAPITA SELECTA 425 Introductie 427 A. van den Berg Jeths 1 Het proces van ontwikkeling tot vergoeding van geneesmiddelen 429 I. Meijer, A. van den Berg Jeths, R. Vos 2 Nieuwe zoekstrategieen 439 M.W. Beukers, P.A.M. van der Klein, A.P. IJzerman 3 Nieuwe vaccins voor infectieziekten 455 A J.W. vanalphen 4 Gentherapie en antisense strategieen 477 C.F. van Kreijl, HJ. van Kranen, E.M. Hoogervorst, F. van Poelwijk, M. Lambert 5 Betekenis van 'genomics' voor de toekomst van de farmacotherapie 491 H.G.M. Leufkens 6 Orphan drugs 505 I. Meijer, R. Vos, L.T.W. de Jong-van den Berg, D.K.F. Meijer 7 Ongewenste, onbedoelde en sub-optimale effecten van geneesmiddelen 527 A.C.G. Egberts, H.G.M. Leufkens 8 Fytotherapeutica 535 A. van der Kuy, S.B.A. Halkes, S. Pos, HJ. Woerdenbag, S.F. des Tombe, L.W. von Hebel, H. van Dijk, J.H. van Meer 9 Nieuwe geneesmiddelen in een veranderende samenleving 541 S. Kooiker, R. Vos Bijlagen 1 Samenstelling Begeleidingscommissie Lijst van auteurs Lijst van geraadpleegde experts Samenstelling onderzoeksteam Lijst van gehanteerde definities Lijst van afkortingen Bevolkingsontwikkeling Register

Trends verwachte zorgvraag. Regio KAM, samen Voor Betere Zorg

Trends verwachte zorgvraag. Regio KAM, samen Voor Betere Zorg Trends verwachte zorgvraag Regio KAM, 2018-2040 samen Voor Betere Zorg Uitgangspunten (toelichting gemaakte keuzes) Inhoud presentatie Demografische ontwikkeling KAM regio en grootste gemeenten daarbinnen

Nadere informatie

Inhoud. 10 Voorwoord 10

Inhoud. 10 Voorwoord 10 Inhoud 10 Voorwoord 10 1 11 Algemene inleiding 11 1.1 11 Inleiding 11 1.2 12 De huisarts in historisch perspectief 12 1.2.1 12 De huisarts 12 1.2.2 15 De doktersassistent 15 1.3 16 NHG-standaarden 16 1.4

Nadere informatie

M.C.A.P.J. van Abeelen. Eigen spreekuur en chronische ziekten

M.C.A.P.J. van Abeelen. Eigen spreekuur en chronische ziekten M.C.A.P.J. van Abeelen Eigen spreekuur en chronische ziekten M.C.A.P.J. van Abeelen Eigen spreekuur en chronische ziekten Tweede druk Houten 2013 ISBN 978-90-313-9974-1 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel

Nadere informatie

DEMENTIA MIGRANS. Onderweg naar een sociaal medische aanpak van dementie & diversiteit. Ali Lahdidioui - Internist ouderengeneeskunde - HagaZiekenhuis

DEMENTIA MIGRANS. Onderweg naar een sociaal medische aanpak van dementie & diversiteit. Ali Lahdidioui - Internist ouderengeneeskunde - HagaZiekenhuis DEMENTIA MIGRANS Onderweg naar een sociaal medische aanpak van dementie & diversiteit Ali Lahdidioui - Internist ouderengeneeskunde - HagaZiekenhuis IN HET KORT De cijfers - waar staan we nu? Wat gebeurt

Nadere informatie

Algemene toelichting Inleiding Collectieve aanvullende zorgverzekering Keuzevrijheid

Algemene toelichting Inleiding Collectieve aanvullende zorgverzekering Keuzevrijheid Algemene toelichting Inleiding In het Wmo Beleidsplan 2015-2019 heeft de gemeente ervoor gekozen om de gemeentelijke middelen voor de inkomensondersteuning van chronisch zieken en gehandicapten over te

Nadere informatie

Tegemoetkoming meerkosten chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier

Tegemoetkoming meerkosten chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming voor de kosten van chronisch zieken en gehandicapten aan. Lees voor het invullen van dit formulier de toelichting op pagina 5. 1. Persoonlijke gegevens aanvrager

Nadere informatie

Tegemoetkoming meerkosten voor chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier

Tegemoetkoming meerkosten voor chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier Tegemoetkoming meerkosten voor chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming voor de kosten van chronisch zieken en gehandicapten aan. Lees voor het

Nadere informatie

THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg

THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg Traject V&V; VVT deel 1 niveau 3 Inhoudsopgave (concept) 18-10-2016 THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg Zorgvragers in de VVT De VVT-branche, geschiedenis en zorgaanbod Van

Nadere informatie

Disclosure belangen sprekernaam:

Disclosure belangen sprekernaam: Disclosure belangen sprekernaam: Geen (potentiële) belangenverstrengeling of Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijf (namen): Sponsoring of onderzoeksgeld van. Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog i.o./onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant

Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog i.o./onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog i.o./onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Film: fragmenten Iedereen depressief (VPRO) - Depressie groot

Nadere informatie

Eigen spreekuur en chronische ziekten

Eigen spreekuur en chronische ziekten M.C.A.P.J. van Abeelen Eigen spreekuur en chronische ziekten Tweede druk Houten 2013 V Voorwoord Het werk van de doktersassistent is de afgelopen jaren uitgebreid. In dit AG-katern komt een aantal chronische

Nadere informatie

Beleidsregel compensatie meerkosten chronische zieken en gehandicapten 2015 gemeente Oldebroek

Beleidsregel compensatie meerkosten chronische zieken en gehandicapten 2015 gemeente Oldebroek GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Oldebroek. Nr. 72256 5 december 2014 Beleidsregel compensatie meerkosten chronische zieken en gehandicapten 2015 gemeente Oldebroek Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen

Nadere informatie

Welkom. Hans Vos De architect 13 oktober 2010

Welkom. Hans Vos De architect 13 oktober 2010 Welkom Hans Vos De architect 13 oktober 2010 NEVI zorgcongres 2014 Hans Vos Gebiedsdirecteur ZZG zorggroep Programmadirecteur wonen en zorg ZZG zorggroep Lid Kenniscentrum Lectoraat Duurzame Zorg HAN Presentatie

Nadere informatie

Beleidsregel compensatie meerkosten chronisch zieken & gehandicapten

Beleidsregel compensatie meerkosten chronisch zieken & gehandicapten GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Oldebroek. Nr. 18200 3 maart 2015 Beleidsregel compensatie meerkosten chronisch zieken & gehandicapten Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen Gemeente Oldebroek 2015

Nadere informatie

Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen

Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen Prof Daan Kromhout Gezondheidsraad Gezondheidsraad 1 De commissie Wat zijn Richtlijnen goede voeding? Geïntegreerde boodschappen gebaseerd

Nadere informatie

Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis. Hogeschool Zuyd, juni 2012

Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis. Hogeschool Zuyd, juni 2012 Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis Hogeschool Zuyd, juni 2012 1 SilverFit maakt systemen voor virtuele revalidatie SilverFit maakt een systemen voor virtuele fysiotherapie en ouderenfitness

Nadere informatie

bijlagen Nederland Ondernemend Innovatieland

bijlagen Nederland Ondernemend Innovatieland Maatschappelijke Innovatie Agenda Gezondheid bijlagen Nederland Ondernemend Innovatieland Maatschappelijke Innovatie Agenda Gezondheid Uitgave juni 2008 BIJLAGEN 2 Maatschappelijke Innovatie Agenda Gezondheid

Nadere informatie

Tegemoetkoming in de meerkosten voor chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier

Tegemoetkoming in de meerkosten voor chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier 1. Persoonsgegevens Tegemoetkoming in de meerkosten voor chronisch zieken en gehandicapten, aanvraagformulier Let op: lees eerst de toelichting vanaf pagina 4. Achternaam Voornamen (1 e voluit) Burgerservicenummer

Nadere informatie

Zeeuwse Zorg Dichtbij 2020:

Zeeuwse Zorg Dichtbij 2020: Zeeuwse Zorg Dichtbij 2020: Paradigma Shift in een stroomversnelling Dr Steven R.A. van Eijck 5 april 2013 Bevolkingsopbouw Zeeland De ontwikkeling van de bevolkingspiramide Zeeland Paradigma Shift Van:

Nadere informatie

Openbaar verslag van de 687 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, woensdag 20 mei 2009 te Den Haag

Openbaar verslag van de 687 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, woensdag 20 mei 2009 te Den Haag Openbaar verslag van de 687 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, woensdag 20 mei 2009 te Den Haag 1.1 Opening 1.1.a Conflicts of interest 1.2 Vaststellen agenda 1.3 Collegeverslagen

Nadere informatie

NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010

NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010 NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010 In NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010 zijn de NHG-Standaarden voor huisartsen toegankelijk gemaakt voor praktijkassistentes. Als zodanig is

Nadere informatie

H. Elling F. van Opdorp. Farmacotherapie in de apotheek

H. Elling F. van Opdorp. Farmacotherapie in de apotheek H. Elling F. van Opdorp Farmacotherapie in de apotheek Houten 2013 V Woord vooraf Farmacotherapie in de apotheek is bedoeld om leerling-apothekersassistenten de basiskennis over geneesmiddelen te geven.

Nadere informatie

INFOKAART OUDEREN EN CHRONISCHE ZIEKTEN

INFOKAART OUDEREN EN CHRONISCHE ZIEKTEN INFOKAART OUDEREN EN CHRONISCHE ZIEKTEN Inleiding Ouderdom komt met gebreken. Deze uitspraak gaat zeker niet bij alle ouderen op. Een meerderheid heeft immers geen ernstige chronische aandoening of heeft

Nadere informatie

Docenten voor Docenten FA-MA104 Farmacie in praktijk

Docenten voor Docenten FA-MA104 Farmacie in praktijk Faculteit Bètawetenschappen Departement Farmaceutische Wetenschappen Docenten voor Docenten FA-MA104 Farmacie in praktijk Lenneke Minjon 26 september 2018 26 september 2018 2 Inhoud Organisatie Plaats

Nadere informatie

Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten. Dung Ngo MSc 15 december 2010

Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten. Dung Ngo MSc 15 december 2010 Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten Dung Ngo MSc 15 december 2010 Achtergrond van het onderzoek Levensverwachting in NL laatste jaren met >2 jaar toegenomen Echter, vergeleken

Nadere informatie

De ontwikkeling van CQI meetinstrumenten

De ontwikkeling van CQI meetinstrumenten De ontwikkeling van CQI meetinstrumenten Kernpunten: De vraag is Welke CQI meetinstrumenten zouden er vanuit het maatschappelijk belang ontwikkeld moeten zijn/worden? En zijn of worden die dan ook feitelijk

Nadere informatie

Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant

Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Film: fragmenten Iedereen depressief (VPRO) Wat is een depressie?

Nadere informatie

INFOKAART OUDEREN EN ROKEN

INFOKAART OUDEREN EN ROKEN INFOKAART OUDEREN EN ROKEN Roken Roken is de risicofactor die de meeste sterfte en het meeste gezondheidsverlies met zich brengt en zodoende ook zorgt voor veel verlies aan kwaliteit van leven (1). Vijftien

Nadere informatie

Regionale VTV 2011. Levensverwachting en sterftecijfers. Referent: Drs. M.J.J.C. Poos, R.I.V.M.

Regionale VTV 2011. Levensverwachting en sterftecijfers. Referent: Drs. M.J.J.C. Poos, R.I.V.M. Regionale VTV 2011 Levensverwachting en sterftecijfers Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Levensverwachting en sterftecijfers Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van

Nadere informatie

Zorg voor geest kost nog steeds het meest

Zorg voor geest kost nog steeds het meest Zorg voor geest kost nog steeds het meest Publicatiedatum: 28-11-2013 In is 19,6 miljard euro uitgegeven voor de behandeling van psychische stoornissen, 22% van de totale uitgaven voor zorg en welzijn

Nadere informatie

Regionale VTV 2011. Ziekten in de toekomst. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst

Regionale VTV 2011. Ziekten in de toekomst. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst Regionale VTV 2011 Ziekten in de toekomst Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van der Bruggen, GGD Hart voor

Nadere informatie

deelrapport Levensverwachting en sterfte

deelrapport Levensverwachting en sterfte deelrapport Levensverwachting en sterfte Regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning Zeeland 2012 Inhoud Kernboodschappen 3 Inleiding 4 Levensverwachting en sterfte in Zeeland 5 Wat brengt de toekomst?

Nadere informatie

Is onze zorg over De Zorg een terechte zorg?

Is onze zorg over De Zorg een terechte zorg? Is onze zorg over De Zorg een terechte zorg? 09-04-2013 Peter Spaans Achmea, partner van de Unie KBO 1 De zorg is feitelijk zeer succesvol.. 2 2 3 3 3 Nederlanders leven langer gezond Mede dankzij betere

Nadere informatie

NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013

NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013 NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013 In NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013 zijn de NHG-Standaarden voor huisartsen toegankelijk gemaakt voor praktijkassistentes. Als zodanig is

Nadere informatie

deelrapport Ziekten en aandoeningen

deelrapport Ziekten en aandoeningen deelrapport Ziekten en aandoeningen Regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning Zeeland 2012 Inhoud Kernboodschappen 3 En ze leefden nog lang en gelukkig... 4 Ziekten en aandoeningen in Zeeland 5 Toekomst

Nadere informatie

Zorgvraag gericht opleiden. Dr. Steven R.A. van Eijck

Zorgvraag gericht opleiden. Dr. Steven R.A. van Eijck Zorgvraag gericht opleiden Dr. Steven R.A. van Eijck Inleiding 1. Ontwikkeling van de zorgvraag 2025 2. Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 3. Zorg in de Buurt Ontwikkeling van de Zorgvraag Acuut < 1 uur

Nadere informatie

Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013

Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013 Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013 Programma Onderdeel Tijd Presentatie omgevingsanalyse 18.00-18.45 Interactief deel in twee groepen 18.45-19.30 Plenaire terugkoppeling 19.30-19.45 Afsluiting 19.45-20.00

Nadere informatie

Zelfmanagement; bezuiniging of investering

Zelfmanagement; bezuiniging of investering Zelfmanagement; bezuiniging of investering Jan Walburg. Utrecht 12 mei 2011. Congres Zelfmanagement Jan A. Walburg loodgieter hypotheek notaris onderhoud bank schilder gemeente belasting parkeren garage

Nadere informatie

Gezondheid en zorg in de toekomst

Gezondheid en zorg in de toekomst Volksgezondheid Toekomst Verkenning 1997 VII Gezondheid en zorg in de toekomst onderzoek in dienst van mens en milieu RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU Volksgezondheid Toekomst Verkenning 1997

Nadere informatie

matige alcohol consumptie gezondheid

matige alcohol consumptie gezondheid matige alcohol consumptie positief voor gezondheid R e s u l t a t e n v a n 3 j a a r w e t e n s c h a p p e l i j k o n d e r z o e k Matige en regelmatige alcoholconsumptie heeft overall een positief

Nadere informatie

Tabel 1. Ziektelast voor de 10 meest lastgevende ziektes, bij mannen en bij vrouwen, gemeten in het jaar 2000 DALY S (%) DALY S (%)

Tabel 1. Ziektelast voor de 10 meest lastgevende ziektes, bij mannen en bij vrouwen, gemeten in het jaar 2000 DALY S (%) DALY S (%) De bijdrage van de antroposofische eerstelijnszorg aan de vermindering van de Burden of disease in Nederland: een explorerende pilotstudy door Erik Baars In dit onderzoek werd de bijdrage van de antroposofische

Nadere informatie

Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid

Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid Hoeveelheden per dag volwassenen 19-50 jaar 5 opscheplepels groente (250 gram) 2 porties fruit (200 gram) vrouw: 4-5 snee bruin- of volkoren brood

Nadere informatie

Saxion@ 2020. Alice Bomers Coördinator Master Advanced Nursing practice 12 mei 2011. http://www.youtube.co m/watch?v=rqeq7wa4 YBE&feature=related

Saxion@ 2020. Alice Bomers Coördinator Master Advanced Nursing practice 12 mei 2011. http://www.youtube.co m/watch?v=rqeq7wa4 YBE&feature=related Saxion@ 2020 R3 Kom verder. Saxion. Alice Bomers Coördinator Master Advanced Nursing practice 12 mei 2011 http://www.youtube.co m/watch?v=rqeq7wa4 YBE&feature=related Dia 1 R3 Leuke titel, maar moer er

Nadere informatie

Levensverwachting en sterfte

Levensverwachting en sterfte Levensverwachting en sterfte Tabel 1 Levensverwachting Utrecht bij geboorte, 4-jaarsgemiddelde 2005-2008 en 2007-2010 (Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, CBS) TOTAAL GESLACHT WIJK Man Vrouw West

Nadere informatie

Psychosociale zorg bij chronische ziekten

Psychosociale zorg bij chronische ziekten Psychosociale zorg bij chronische ziekten Psychosociale zorg bij chronische ziekten Klinische praktijk en effectiviteit Jan Jaspers en Henriët van Middendorp Bohn Stafleu van Loghum Houten 2010 2010 Bohn

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

Het Reumatologie & Orthopedie Formularium

Het Reumatologie & Orthopedie Formularium Het Reumatologie & Orthopedie Formularium Het Reumatologie & Orthopedie Formularium Een praktische leidraad Onder redactie van: Prof. dr. W.F. Lems Prof. dr. B.J. van Royen Met medewerking van: Dr. J.P.W.

Nadere informatie

Bewegen Op Verwijzing

Bewegen Op Verwijzing 29/05/2018 Bewegen Op Verwijzing Studiedag Geriatrie Bewegen als geneesmiddel Wat is Bewegen Op Verwijzing? Doelstelling Bewegen Op Verwijzing Meer bewegen op maat van de deelnemer Bewegen als continuüm

Nadere informatie

Openbaar verslag van de 689 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 18 juni 2009 te Den Haag

Openbaar verslag van de 689 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 18 juni 2009 te Den Haag Openbaar verslag van de 689 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 18 juni 2009 te Den Haag 1.1 Opening 1.1.a Conflicts of interest 1.2 Vaststellen agenda 1.3 Collegeverslagen

Nadere informatie

Kosten van Ziekten in Nederland

Kosten van Ziekten in Nederland Kosten van Ziekten in Nederland Kosten van Ziekten in Nederland Hoofdlijnen J. Takken, J.J. Polder, W.J. Meerding, G.J Kommer, L.J. Stokx www.kostenvanziekten.nl ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM Centrum

Nadere informatie

Openbaar verslag van de 681 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 12 februari 2009 te Den Haag

Openbaar verslag van de 681 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 12 februari 2009 te Den Haag Openbaar verslag van de 681 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 12 februari 2009 te Den Haag 1.1 Opening 1.1.a Conflicts of interest 1.2 Vaststellen agenda 1.3 Collegeverslagen

Nadere informatie

TOPICS Short Form Follow-up - versie juni Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: Naam zorgverlener: VRAGENLIJST.

TOPICS Short Form Follow-up - versie juni Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: Naam zorgverlener: VRAGENLIJST. Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: Naam zorgverlener: VRAGENLIJST Zorgvrager 1 UW ERVARINGEN ZIJN WAARDEVOL In deze lijst staan vragen over uw lichamelijke en geestelijke gezondheid en kwaliteit van

Nadere informatie

De telefonische bereikbaarheid van het gezondheidscentrum

De telefonische bereikbaarheid van het gezondheidscentrum De telefonische bereikbaarheid van het gezondheidscentrum Was het een probleem om het GC telefonisch te bereiken voor het maken van een afspraak? aantal respondenten: 72 Was het een probleem om de receptenlijn/herhaallijn

Nadere informatie

Passantentarieven Medisch Centrum de Veluwe 2015

Passantentarieven Medisch Centrum de Veluwe 2015 19999003 Meerdere dagbehandelingen bij Een infectieziekte 15B928 3.886,92 19999004 Maximaal 5 verpleegligdagen bij Een infectieziekte 15B929 2.889,91 19999005 Onderzoek of behandeling op de polikliniek

Nadere informatie

Ouderen nu en in de toekomst Gezondheid, verpleging en verzorging 2000-2020

Ouderen nu en in de toekomst Gezondheid, verpleging en verzorging 2000-2020 Ouderen nu en in de toekomst Gezondheid, verpleging en verzorging 2000-2020 Ouderen nu en in de toekomst Gezondheid, verpleging en verzorging 2000-2020 A. van den Berg Jeths, J.M. Timmermans, N. Hoeymans,

Nadere informatie

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS 1 Veranderende zorgvraag - de visie van VWS Congres DiabeteszorgBeter 3 oktober 2008, Zeist Fred Krapels Hoofd Eerstelijns- en Ketenzorg, tvs plv. Directeur Curatieve Zorg Ministerie van VWS Toename chronische

Nadere informatie

Risicosolidariteit en zorgkosten

Risicosolidariteit en zorgkosten 51016_binn_RIVM 21-04-2005 13:04 Pagina 1 Risicosolidariteit en zorgkosten G.J. Kommer L.C.J. Slobbe J.J. Polder Achtergrondstudie uitgebracht bij het -signalement Houdbare solidariteit in de gezondheidszorg

Nadere informatie

Tabellenboek. Reumatische aandoeningen in Nederland

Tabellenboek. Reumatische aandoeningen in Nederland Tabellenboek Reumatische in Nederland Ervaringen en kengetallen Rosa Sloot Linda Flinterman Marianne Heins Maaike Lafeber Hennie Boeije René Poos Petra Eysink Mark Nielen Joke Korevaar NIVEL November 2016

Nadere informatie

Quick Scan Zorgvraag 2030

Quick Scan Zorgvraag 2030 Quick Scan Zorgvraag 2030 Prismant Quick Scan Zorgvraag 2030 A. (André) J.J. van der Kwartel I. (Ineke) Bloemendaal F. (Francisca) van der Velde W. (Willem) van der Wind Utrecht, september 2012 Kiwa Prismant

Nadere informatie

Om een beeld te krijgen van de staat van de volksgezondheid

Om een beeld te krijgen van de staat van de volksgezondheid 59 belangrijke volksgezondheidsproblemen Een selectie van ziekten voor het monitoren van de volksgezondheid Nancy Hoeymans, Ronald Gijsen en Lany C.J. Slobbe Toplijsten van ziekten zijn van belang voor

Nadere informatie

Casper Schoemaker & Nancy Hoeymans 29 november 2007. Kwaliteit van leven en kosteneffectiviteitsonderzoek

Casper Schoemaker & Nancy Hoeymans 29 november 2007. Kwaliteit van leven en kosteneffectiviteitsonderzoek Casper Schoemaker & Nancy Hoeymans 29 november 2007 Kwaliteit van leven en kosteneffectiviteitsonderzoek Structuur presentatie 1. Imago psychische stoornissen en GGZ 2. Beproefde argumenten in politiek

Nadere informatie

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve zorg; alleen stervenden? Sterfte aan chronisch ziekten in 2006 in Nederland BMC Pall Care 2009 8:4

Nadere informatie

MEDISCHE VRAGENLIJST BIJ AANMELDING ALS HERSENDONOR

MEDISCHE VRAGENLIJST BIJ AANMELDING ALS HERSENDONOR MEDISCHE VRAGENLIJST BIJ AANMELDING ALS HERSENDONOR Deze vragenlijst zal helpen om informatie te verzamelen die belangrijk is om te documenteren. Wij vragen u de vragenlijst zo volledig mogelijk in te

Nadere informatie

Active Ageing. Gezondheidsgedrag en self-tracking: Cees van der Schans.

Active Ageing. Gezondheidsgedrag en self-tracking:  Cees van der Schans. Active Ageing Gezondheidsgedrag en self-tracking: Van gezond opgroeien tot gezond oud worden Cees van der Schans c.p.van.der.schans@pl.hanze.nl www.hanze.nl/transparantezorgverlening http://www.qsinstitute.org/

Nadere informatie

Behandelgroepen. Tarief behandelgroep. Geen behandeling bij 24 - uurs verblijf. 001 Geen behandeling bij 24-uurs verblijf 0 Indirecte tijd

Behandelgroepen. Tarief behandelgroep. Geen behandeling bij 24 - uurs verblijf. 001 Geen behandeling bij 24-uurs verblijf 0 Indirecte tijd Behandelgroepen Bijzondere productgroepen Geen behandeling bij 24 - uurs verblijf 001 Geen behandeling bij 24-uurs verblijf 0 Indirecte tijd 002 Indirect - vanaf 0 tot en met 49 minuten 45 003 Indirect

Nadere informatie

Maatschappelijke participatie bij ouderen

Maatschappelijke participatie bij ouderen Maatschappelijke participatie bij ouderen Nancy Hoeymans De arbeidsparticipatie van ouderen moet omhoog, aldus de Commissie Arbeidsparticipatie. Dit is niet alleen goed voor de samenleving, ook voor de

Nadere informatie

Passantentarieven Medisch Centrum de Veluwe 2016 (1 januari 2016 t/m 31 december 2016)

Passantentarieven Medisch Centrum de Veluwe 2016 (1 januari 2016 t/m 31 december 2016) Passantentarieven Medisch Centrum de Veluwe 2016 (1 januari 2016 t/m 31 december 2016) Medisch Centrum de Veluwe houdt zich het recht voor om afzonderlijke passantentarieven tussentijds aan te passen,

Nadere informatie

Verslag van de 656e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 17 januari 2008 te Den Haag

Verslag van de 656e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 17 januari 2008 te Den Haag Verslag van de 656e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 17 januari 2008 te Den Haag 1.1 Opening 1.1.a Conflicts of interest 1.2 Vaststellen agenda 1.3 Collegeverslag

Nadere informatie

Woord vooraf 1 7. Over de auteurs 1 8

Woord vooraf 1 7. Over de auteurs 1 8 Inhoud Woord vooraf 1 7 Over de auteurs 1 8 1 Pijnstillers 1 9 Leerdoelen 1 9 1.1 Pijn 1 9 1.1.1 Wat is pijn? 1 9 1.2 Analgetica 22 1.2.1 Niet-opioïden 22 1.2.2 Opioïden 25 1.2.3 Vierstappenplan voor pijnbestrijding

Nadere informatie

De meest gestelde vragen over: reumatologie

De meest gestelde vragen over: reumatologie De meest gestelde vragen over: reumatologie De meest gestelde vragen over: reumatologie Bohn Stafleu van Loghum Houten, 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten

Nadere informatie

Gezondheidsprofiel Groningen 2012

Gezondheidsprofiel Groningen 2012 Tabellenboek Gezondheidsprofiel Groningen 2012 Eemsmond De Marne Winsum Loppersum Delfzijl Bedum Appingedam Ten Boer Zuidhorn Grootegast Leek Marum Groningen Haren Slochteren Hoogezand- Sappemeer Menterwolde

Nadere informatie

DE OUDERE BESTAAT NIET!!

DE OUDERE BESTAAT NIET!! DE OUDERE BESTAAT NIET!! Barend van Dijk Divisie Zorg en Gezondheid 27 maart 2013 1 http://www.youtube.com/watch?feature=endscreen&v=wuptqo31kiq&nr=1 1950 2011 2050 Komende 20 jaar wordt Nederlandse bevolking

Nadere informatie

LANGER GEZOND LEVEN Ook een kwestie van gezond gedrag

LANGER GEZOND LEVEN Ook een kwestie van gezond gedrag LANGER GEZOND LEVEN Ook een kwestie van gezond gedrag Oktober 2003 Inhoudsopgave Leeswijzer Deel I Volksgezondheid en gezond leven 1. Waarom een nota preventiebeleid? 1.1 Gezondheid belangrijk voor burger

Nadere informatie

J. van Amerongen H. Elling. Geneesmiddelenkennis. doktersassistenten

J. van Amerongen H. Elling. Geneesmiddelenkennis. doktersassistenten J. van Amerongen H. Elling Geneesmiddelenkennis voor doktersassistenten Vierde druk 2013 Houten 2013 V Voorwoord De beroepen van doktersassistent en praktijkondersteuner in de huisartsenpraktijk vereisen

Nadere informatie

Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: Naam zorgverlener: Soort polikliniek: geheugenpolikliniek anders

Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: Naam zorgverlener: Soort polikliniek: geheugenpolikliniek anders Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: Naam zorgverlener: Soort polikliniek: geheugenpolikliniek anders VRAGENLIJST Zorgvrager 1 UW ERVARINGEN ZIJN WAARDEVOL In deze lijst staan vragen over uw lichamelijke

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Basisbegrippen

Inhoud. Deel I Basisbegrippen VI Inhoud Deel I Basisbegrippen 1 Toepassingen van geneesmiddelen.... 3 1.1 Inleiding.... 5 1.2 Behandelmethoden.... 5 1.3 Gebruiksduur van geneesmiddelen.... 8 1.4 Vertrouwen in het geneesmiddel.... 9

Nadere informatie

DO NOT COPY. Chronische ziekten. Inhoud. De maatschappelijke opgave. Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid. Preventie in de zorg

DO NOT COPY. Chronische ziekten. Inhoud. De maatschappelijke opgave. Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid. Preventie in de zorg Chronische ziekten De maatschappelijke opgave Inhoud Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid Preventie in de zorg Aanpak diabetes 25 oktober 2007 Eric Koster Toename chronische aandoeningen

Nadere informatie

Gezondheid en ziekte in Nederland; het Nationaal Kompas Volksgezondheid als informatiebron

Gezondheid en ziekte in Nederland; het Nationaal Kompas Volksgezondheid als informatiebron capita selecta Gezondheid en ziekte in Nederland; het Nationaal Kompas Volksgezondheid als informatiebron H.F.Treurniet, N.Hoeymans, R.Gijsen en M.J.J.C.Poos Zie ook het artikel op bl. 224. Sinds 2001

Nadere informatie

Natuur en jonge mensen met dementie door Ben Janssen en Jasperina Venema

Natuur en jonge mensen met dementie door Ben Janssen en Jasperina Venema Natuur en jonge mensen met dementie door Ben Janssen en Jasperina Venema Wat heb je op dit moment met groen? wat raakt je in de natuur? wat doet het met je? welke ervaring zoek je bewust op? Relatie

Nadere informatie

LANGER GEZOND LEVEN. Ook een kwestie van gezond gedrag. Oktober 2003

LANGER GEZOND LEVEN. Ook een kwestie van gezond gedrag. Oktober 2003 LANGER GEZOND LEVEN Ook een kwestie van gezond gedrag Oktober 2003 2 Inhoudsopgave Leeswijzer Deel I Volksgezondheid en gezond leven 1. Waarom een nota preventiebeleid? 1.1 Gezondheid belangrijk voor burger

Nadere informatie

Invloed van aannames in modellen van kosteneffectiviteit onderzoek

Invloed van aannames in modellen van kosteneffectiviteit onderzoek Invloed van aannames in modellen van kosteneffectiviteit onderzoek Paul van Gils Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) Centrum Voeding, Preventie en Zorg Afdeling Kwaliteit van Zorg en Gezondheidseconomie

Nadere informatie

Verslag van de 649e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 11 oktober 2007

Verslag van de 649e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 11 oktober 2007 Verslag van de 649e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 11 oktober 2007 1.1 Opening 1.1.a Conflicts of interest 1.2 Vaststellen agenda 1.3 Collegeverslag 1.4 Mededelingen

Nadere informatie

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans!

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Eric Koster Clustercoördinator chronische ziekten en screeningen, directie Publieke Gezondheid Lid kernteam Inhoud 1. Aanleiding 2. Aanpak

Nadere informatie

Mensen met functioneringsproblemen in de Gezondheidsenquête

Mensen met functioneringsproblemen in de Gezondheidsenquête Mensen met functioneringsproblemen in de Gezondheidsenquête Met bijzondere aandacht voor de arbeidsdeelname Erik Samoy / Februari 2017 De 'Health Interview Survey Belgium', die wordt uitgevoerd door het

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor. Gezondheidscentrum De Haven. Vervolgmeting. Rapportage Klantmonitor DCB

Door Cliënten Bekeken voor. Gezondheidscentrum De Haven. Vervolgmeting. Rapportage Klantmonitor DCB Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentrum De Haven Vervolgmeting Rapportage Klantmonitor DCB ARGO Rijksuniversiteit Groningen bv 2013 Vervolgmeting via de Klantmonitor In het gezondheidscentrum is

Nadere informatie

Wat doet bewegen? Monique Berger. Hester van der Sloot. Over het belang en voorbeelden van stimuleren van bewegen tijdens en na revalidatie

Wat doet bewegen? Monique Berger. Hester van der Sloot. Over het belang en voorbeelden van stimuleren van bewegen tijdens en na revalidatie Wat doet bewegen? Over het belang en voorbeelden van stimuleren van bewegen tijdens en na revalidatie Monique Berger (lectoraat revalidatie, expertisecentrum Bewegingstechnologie) Hester van der Sloot

Nadere informatie

Traject V&V; Verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg deel 2 niveau 4 TB. Oudere zorgvragers met psychopathologie

Traject V&V; Verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg deel 2 niveau 4 TB. Oudere zorgvragers met psychopathologie Traject V&V; Verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg deel 2 niveau 4 TB Inhoudsopgave (concept) 30-03-2017 THEMA 1 Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Oudere zorgvragers met psychopathologie

Nadere informatie

Chronische Aandoeningen

Chronische Aandoeningen Chronische Aandoeningen Johan Van der Heyden Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 26 E-mail : johan.vanderheyden@iph.fgov.be

Nadere informatie

Passantentarieven Medisch Centrum de Veluwe Tarieven per 1 januari 2013

Passantentarieven Medisch Centrum de Veluwe Tarieven per 1 januari 2013 019999003 Meerdere dagbehandelingen bij Een infectieziekte 15B928 3.343,25 3.060,85 282,40 019999004 Maximaal 5 verpleegligdagen bij Een infectieziekte 15B929 3.816,23 3.540,83 275,40 019999005 Onderzoek

Nadere informatie

Voorbeeldrapportage Wijk- en Praktijkscan

Voorbeeldrapportage Wijk- en Praktijkscan Voorbeeldrapportage Wijk- en Praktijkscan Waarom een wijk- en praktijkscan? De wijk- en praktijkscan vormt de basis voor populatiemanagement De wijk- en praktijkscan vormt een deel van uw managementinformatie

Nadere informatie

Voeding in plaats van medicijnen? Jolanda Boer, RIVM

Voeding in plaats van medicijnen? Jolanda Boer, RIVM Voeding in plaats van medicijnen? Jolanda Boer, RIVM Medicijnen in het water Metformine (Bloedglucoseverlagend middel) Metoprolol (Beta-blokker) Bezafibraat (Cholesterolverlager) Diclofenac, Naproxen (Pijnstiller/ontstekingsremmer)

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor. Gezondheidscentrum t Woud. Vervolgmeting. Rapportage Klantmonitor DCB

Door Cliënten Bekeken voor. Gezondheidscentrum t Woud. Vervolgmeting. Rapportage Klantmonitor DCB Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentrum t Woud Vervolgmeting Rapportage Klantmonitor DCB ARGO Rijksuniversiteit Groningen bv 2013 Vervolgmeting via de Klantmonitor In het gezondheidscentrum is een

Nadere informatie

De komst van Joseph Alexis K.

De komst van Joseph Alexis K. De komst van Joseph Alexis K. Zorgpaden in de psychiatrie Optimalisatie van zorgprocessen binnen GGzE Wat doen we goed? Wat doen we niet goed? Wat doen we niet goed genoeg? Wat doen we goed? Veel mensen,

Nadere informatie

Prof. Dr. W. Devillé. Erasmus MC Rotterdam

Prof. Dr. W. Devillé. Erasmus MC Rotterdam Overzicht en evaluatie van resultaten van wetenschappelijk onderzoek naar etnische verschillen in gezondheid, gezondheidsrisico s en zorggebruik in Nederland Dr. A.E. Kunst Prof. Dr. J.P. Mackenbach Afdeling

Nadere informatie

Op het plein valt altijd wat te beleven

Op het plein valt altijd wat te beleven OP! h h B W M 2014 06 A & Mj Bc O h j w I w ch w w w w m. I z OP : 08 K h j 10 Wm j jwc 14 H j m 02 B W OP M 2014 03 B W P 97 4730 AB Och 0165 34 92 00 f 0165 31 83 33 f@w. www.w. G h Z h m z? L, w f z

Nadere informatie

Vitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid. Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam

Vitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid. Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam Vitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam 1 Galblaasoperatie (Ulrich, 1984) Beenmergtransplantatie (Lechzin, 2010)

Nadere informatie

Informatorium voor Voeding en Diëtetiek

Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Onder redactie van: Majorie Former Gerdie van Asseldonk Jacqueline Drenth Jolanda van Duinen Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Supplement Voedings- en Dieetleer

Nadere informatie

Agenda 2013. Geselecteerde onderwerpen. http://www.zorginstituutnederland.nl/kwaliteit/meerjarenagenda/agenda+2013

Agenda 2013. Geselecteerde onderwerpen. http://www.zorginstituutnederland.nl/kwaliteit/meerjarenagenda/agenda+2013 pagina 1 van 6 Agenda 2013 De agenda voor 2013 is gebaseerd op gesprekken met partijen in het zorgveld, bestaande lijsten zoals die van Regieraad Kwaliteit van Zorg en de aandachtspunten van VWS en IGZ.

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Stichting Gezondheidscentrum Kloosterveen

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Stichting Gezondheidscentrum Kloosterveen Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra Vervolgmeting Rapportage Stichting Gezondheidscentrum Kloosterveen ARGO BV 2014 Vervolgmeting Door Cliënten Bekeken In het gezondheidscentrum is een vervolgmeting

Nadere informatie