Regisseren!leer!je!niet!uit!een!boekje! !!!!!! Als%je%niet%kan%loslaten,%dan%moet%je%geen% regisseur%worden %Ben%Smit% Adviesbureau!De!Sleutel!

Transcriptie

1 Regisserenleerjenietuiteenboekje Als%je%niet%kan%loslaten,%dan%moet%je%geen% regisseur%worden %Ben%Smit% AdviesbureauDeSleutel

2 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 1 Wat$is$regisseren$eigenlijk?$$ emeestemensenkenneneenregisseuralsdeartistiek leidervaneenfilmoftoneelstuk.ineenvacaturevoortv: regisseurstonddatje eenduizendpootmoetzijndiecreatieve, inhoudelijkeenproductionelebeslissingenmoetkunnennemen, demotivatorzijndiedeploegaanstuurteneenduidelijkevisie moethebbenopwatjewiltzien. Wikipedianoemthet:iemanddiedecreatievesupervisievoert overdetotstandkomingvanuitvoerendekunst. Hetgaaterblijkbaarnietzozeeromdatje debaas benten ordersgeeft,zoalshetbekende cut roepentijdensopnames.er moetvooraleenploegmensengeleidwordenineenproces, waarincreativiteitbelangrijkis,waareenvisieonderligten waariets nieuws tot uitvoering komt. Waaromgroeitdevraagnaarregie? Delandelijkeoverheidstuurtsteedsmeeraanopregie,opmeer participatieenopeenandererolvoorbijvoorbeeldgemeenten ofdezorg,erontstaandaardoorookandere samenwerkingsvormen,waarinmetverschillende partijen of partners,wordtsamengewerktinhetrealiserenvaneen bepaaldevisieofhetcreërenvannieuweoplossingen.het werkveldofderolvanderegisseurkansterkverschillenen vanuitheeldiversethema sontstaan.determregisseurwordt heelbreedgebruiktzowelbinnenachmea,bijdepolitie,de gemeente,dezorg,hetjeugdbeleid.regieiseennieuwerolvoor deinterneadviseur,deprocesbegeleider,beleidsontwikkelaar, relatiebeheerder,accountmanagerofdeverbindertussen uitvoerendeorganisaties. Zoalsuitditboekjeblijkt,beperktderegierolzichnietalleentot gemeentenofzorginstellingen.steedsmeerorganisatieszienhet nutvaneenregisseurbijhetsamenwerken,omdoormiddelvan co:creatievisiesenplannentotleventebrengen.voorveel medewerkersisheteengrotestapdatdeeigenorganisatieniet meervolledigzelfbepaaldhoeeenproductofdiensteruitziet. Zemoetenwennenaandegroterebetrokkenheidvaninterneof externepartners,klanten,burgers,patiëntenetc. Hoewelditaanpassingenvraagtindemaniervanwerken,zijn devoordelendatdeinbrengvandeklantofgebruikergroter wordt,datdeuitvoeringmeerwordtlosgelaten,datermeer draagvlakisvoorheteindresultaatendatermeergebruikwordt gemaaktvandekennisdieaanwezigisinhet veld. D

3 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 2 Watdoeteenregisseur? Alsregisseurwerkjeinco:creatiemetanderenaanhet vormgevenvaneenvisieenhetinrichtenvaneenproces.hierbij hebjetemakenmeteenopdrachtgeverensomsmetmeerdere partijendiebelanghebbendofstakeholderzijn. Kenmerkendvoorregisserenis,dathetstartvanuiteenvisieen datheteinddoelniethelderofafgebakendis,zoalsbijeen project.zekerisdatjehetnietalleendoetennietbepalendbent, deproductiekomtalleentotstandinsamenwerkingmetsoms vele)anderen. Jehebtvoorogenwaaraanjewiltwerken,maarnognietprecies metwelkepersonenofpartners,metwelkonderdelenenhoe datallemaalvormkrijgt.deregisseurontwikkelteenvisie,geeft sturingaanhetproces,zorgtdatdejuistemensendejuisterol hebben,maardoetdatinsamenwerkingenisgerichtop participatieenvernieuwendeinbrengvananderen.creativiteit enimprovisatiezijnbelangrijkomsamenietsnieuwstedoen ontstaan. Kijk%letterlijk%veel%out-of-the-box,% standaard%oplossingen%heb%ik%nog%niet% gevonden. %Desiree%Geritz%buurtregisseur% Hetregieprocesinstappen Regisserenvraagtomeenandereaanpak,hetisopgebouwduit verschillendestappendiedewegvanwensnaarwerkelijkheid vormgeven.dezestappengevenderegisseurhouvast,je herkentwaternodigisenwatditvanjevraagt. Indite:bookwerkenwijdezestappenverderuit.Uitvijf interviewsblijkthoeervarenregisseursdezestappenvorm geven,welkestijlzehebbenontwikkeldenhoezemethet onverwachte omgaan. Elkeregisseurdeelt zijnervaringenen geeftadviezenen tipsaandegenedie eenbetere) regisseurwillen worden. Omdateenregisseur ookleidinggeeft,zal inverschillende stadiavandeproductieeenanderestijlvanleiderschapnodig zijn.dezestijlenwordeninhetlaatstehoofdstuktoegelicht.

4 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel InhoudRegisserenleerjenietuiteenboekje Verbeelden Verbindingmaken Omgevingssteunkrijgen Creërenenregisseren Volharden Vierstijlenvanleiderschap Devijfregisseursdiewehebbengeïnterviewdzijn: BenSmit zelfstandigtoneelregisseurenacteur DesireeGeritz buurtregisseur/wijkagentpolitieamsterdam NicolineWaanders beleidsregisseursociaaldomein gemeenteassen LeonCoulier relatiemanagerachmea,regisseurfacilitair Bedrijf FemiaWortelboer concernadviseurenregisseur bedrijfsvoeringgemeentegroningen Wehebben Regisseren%leer%je%niet%uit%een%boekje geschreven terinspiratievooriedereendieeenrolheeftalsregisseurin organisatiesofvoorhendieeendergelijkerolvoorogenhebben. Hetgeeftookinteressanteaanknopingspuntenvoororganisaties diemetregisseurswillengaanwerkenenopzoekzijnnaareen aanpakenduidelijkestappen. Natuurlijkisernogveelmeertevertellenoverregisseren.We hebbennietgeprobeerdomvolledigtezijn,maareenbeeldte schetsenvanonzevisieopregisseren,mededoordeverhalen vanervarenregisseurs. Graagbedankenweopdezeplekdezeregisseursdiezichdoor onshebbenlateninterviewenenzoeeninteressantinzicht hebbengegeveninregisseren.wedenkendathunverhalen, aanpakenvoorbeeldenandereregisseurskunnenhelpenhun eigenstijlvanregisserenteontwikkelen. Veelleesplezier NoorHooyman&GregoryMehciz 3

5 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel Verbeelden 4

6 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 5 Het$begint$met$een$idee$ ekunnenonslevenbijnanietmeervoorstellenzonder smartphoneoftablet.inminderdantienjaartijd,kunnen webijnanietmeerzonder.ookdeiphoneisooitbegonnenals eenideeinhethoofdvanéénpersoon.erwaseensterke overtuiging,eenheiliggeloofbijna,datwerdgedeeldmetandere mensenengeleidelijk ontstondeenconcepteneen vernieuwendproduct.elkevernieuwingofcreatievaneen product,eendienst,ofeenmaniervanwerken,startvanuiteen idee. Er%was%eens%een%idee.% In%het%geval%van%de%meeste% ideeën%blijft%het%verhaaltje% hierbij.%veel%mensen%of% organisaties%hebben%ideeën%of% visies,%die%niet%gerealiseerd% worden.%er%zijn%gelukkig%ook% succesvolle%mensen%die%wel%vorm%geven%aan% hun%ideeën.%wat%maakt%dat%zij%hierin% slagen?% Deeerstestapinhetrealiserenvanietsnieuws,ishethebben vaneenidee.jezietvoorjewatjewiltbereiken,hoeheteruit moetkomentezien.jegeloofterin,wordtenthousiastenhet geeftjeenergie.voorzichtigwerkjehetideeverderuit.inje hoofdofoppapier.hetzijnnogdeeerstecontourendieje schetst,maarlangzaamwordthetideemooierenreëler.de eerstevalkuilligthieropdeloer.deneigingisomtetwijfelen,te denkendathetnietwerkt,ofdatjehetnietkan.jeziemeer belemmeringendanmogelijkheden.mensendiehunideewél realiseren,zijnopditmomentinhetcreatieprocesinstaatdeze belemmeringentelatenvoorwatzezijn.namelijkgedachtesdie wellichtzullenuitkomen.zegelovenzosterkinhunideedatze zichnietkunnenvoorstellendatzehetnietrealiseren.deze overtuigingervaarjealsjemetzepraatoverhunidee,hun toekomstbeeld.jewordtookenthousiast,jekrijgtenergievan hunovertuigingenwiltmeewerkenomvanhunwensen werkelijkheidtemaken.samenmaakjeeenvisieopdetoekomst steedsconcreter. CreërenencoGcreëren Creërenbegintmeteenbeelddatlangzaamrijptinjeeigen hoofd,waarjesteedsscherpervangaatzienhoeheteruitkan zien,alshetgerealiseerdis.waarjedevoorzichtigeschetsenvan maaktenwaarjesterkingelooft.jestaatopenvoorvoorbeelden vananderenenbiedthenruimteomhetsamenbeteren W

7 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel werkbaartemaken.dooropentestaanvoorhunbeelden, suggestiesenhulpversnelthetgroeiproces.creërenbegint alleen,maarwordtco:creërendooranderentebetrekkeninhet procesvanbedenken,vormgevenenconcretiseren. Indezeeerstefaseisderegisseurbezighetbeeldvandecreatie vormtegeven.doorinspiratieoptedoen,praktijkvoorbeelden tezien,doorhetlezenvanboekenofartikelen,hetpratenmet mensendiegeenbelanghebbenbijhetonderwerpenvrijmee kunnendenken.doordeeerstecontourenvanhetideete schetsenenoppapiertezettenendooreentijdjeafstandvan hetideetenemen. Hetcreatieproces Hetcreatieprocesbestaatvoor80%uittranspiratieen20% inspiratie.inspiratiekomtnietvanzelf.naeenperiodevan intensiefbezigzijnmethetidee,ishetverstandighetonderwerp telatenrusten.ernietbewustmeebezigtezijn.ons onderbewusteneemtdecreatiedanover.nieuweinzichten wordengevormd,hetideerijptverder. Opeendagkomteropeenseennieuwinzichtbij,eenvormof eennieuweinvalshoek.datkanzijnonderdedouche,tijdens eenlangewandeling,bijhetsportenofdooreengesprekover ietsheelanders.hiermeewordthetideerijpomnaarbuitente komen. Hetverbeeldenvanjeideeisindezebeginfasesomseen eenzamereis.jebeeldenzijnnognietzoverdatjehetmet iedereenwiltdelen.hetborreltenprutteltinjeachterhoofd. Eenvisiemoetrijpenenmeervormkrijgenenjemoeterecht zelfingaangeloven.pasdankanjeandereninspirerenen motiverenmeetedoenenkanjezakenloslatenenaanpassen. Neemdetijdvoordezefase,ganietmeteen hardaanhetwerk maarlaatjeideelangzaamgroeien.geefruimteaanverbeelding. Logica%brengt%je%van%A%naar%B.%Verbeelding% brengt%je%werkelijk%overal.% %Albert%Einstein% $ $ $ 6

8 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 7 INTERVIEW$$ De%wat%eenzame%rol%van%de%regisseur,%die%weet%wat% de%overall%visie%is% Naam:BenSmit Beroep:Toneelregisseur Regisserenzietdiepindegenenvan BenSmit,toneelregisseur,acteuren opleider. Watikdoeisiemandandersbeter maken. oenhijals24:jarigetoneelspeelde,vroegeenmede:acteur ofhijmeegingnaardeamsterdamsetheaterschoolom auditietedoenomregisseurteworden.hijbeslootdeparttime RegieopleidingaandeTheaterschooltegaandoen.Deafgelopen 25jaarheefthijgewerktinhettheaterofalsadviseurvoor theaterindeprovinciegroningen,indecombinatievan regisseren,spelenenopleiden.hijcoördineerteen regieopleiding. Als%je%mensen%leert%regisseren,%welke%bouwstenen%zitten%daar% dan%in?%allesheeftnatuurlijktemakenmetverbeelding.want eenregisseurkanalleenwerkenopbasisvanzijnassociaties, dushijmoetookvrijkunnendenken,hijmoetooklerente associëren.datklinkteenbeetjetegenstrijdig,webiedenze bouwstenenaanentegelijkertijdmoetenzevrijgelatenworden omvooralhuneigenassociatiestehebben.ikleerzeomeen conceptueelregisseurteworden,waardoorzevantevoren bedachtmoetenhebben,ditwilikmeteenvoorstellingvertellen, ditiswatdeproductiemoetzijn,eenbepaaldebedoeling,een concept.% En%als%je%de%parallel%legt%naar%regisseurs%in%organisaties,%wat% is%belangrijk%om%te%leren?%zemoeteneerstwatloskomenvan decontext,anderskomternietietscreatiefsvan.hetisbinnen deopdrachteennieuwegroep,daarmoetjegebruikvanmaken omassociatiefencreatieftekunnendenken.datgaatniet vanzelf.jemoeteenomgevingcreërenwaariniedereendaaraan meemoetkunnendoenendatisjuistinhetbegin.jemoeteven wat opschud:dingen doen,waardoormensenlosraken.datkan nietzonderhumor,humorbreektjelos.% Zijn%er%overeenkomsten%met%regisseurs%in%organisaties?%De overeenkomsttussenverschillendesoortenregisseursis,datje jeeigen droom aanhetbouwenbent,datjeallemaalbijnul T

9 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 8 begintendatjesamennaarietstoebouwt.hetisbelangrijkdat jeechtsamenvanafnulstartenookdatiedereendaarin onmisbaaris,omdatniemandgemistkanwordeneniedereen zijnbijdragemoetleveren.% Bijrolverdelingbestaangeenkleinerollen,erbestaanalleen maarkleineacteurs,zeggenzealtijd.datisookzo,datbetekent datmensenvanzichzelfmoetentoegevendatdeenepersoon anderedingentelerenentebiedenheeft,dandeander,een andereervaringheeftdandeander. Daarmeekomjeopdejuisteplekinhetprocesterecht.Jemoet kunnenlachen,pleziermakenmetelkaar,terwijljemeteen pittigprocesbezigbent.iederleverteenbijdrageopzijneigen manier,vanuitzijneigenkracht. Als%je%niet%kan%loslaten,%dan%moet%je%geen% regisseur%worden %Ben%Smit% Datisookeenparallelmethetwerkineenorganisatie,zorgen datdejuistemensenaantafelzitten,dieonmisbaarzijn,anders heefthetgeenzin. Heb%je%aan%het%begin%een%visie%of%een%beeld%van%wat%het%moet% worden?%ja,datisdewateenzamerolvanderegisseur,dathij weetwatdeoverallvisieisvandeproductie,dathijweetwat hetconceptis.daarbenjeeentijdjemeebezig,jebentaltijd opzoeknaarbronnenvoorhetontwikkelenvanjeconcept. Daarnamoetjezorgendatjemetdatconceptinjeachterhoofd, injeruggengraatzegikaltijd,datjemensenkuntmeenemen, datjekuntaangevenhoejehetgraagzouwillenhebben.% Alsikhetzelfschrijfofbewerk,hebikaleenideaalbeeldvande voorstelling.ikhebhetalgezien,maarikweetook,zowordthet nooit.alshetgeschrevenis,danlaatikhetachtermeengaik aandeslagmetdemensenendanveranderenerdingen.iemand komtmeteenveelbeterideevooreenscene,danlaatikhet helemaallos.danmoetjedeschrijverthuislatenenallesweer kunnenloslaten. Wat%is%regisseren%volgens%jou?%Iemandandersbetermaken.Ik wilalsregisseurgebruikmakenvanwatzijaanbieden,datik daarkeuzesuitkanmakenendingenopdejuistemanierbij elkaarkanzetten. Datishoejeeengoede voorstellingmaakt,maar daarvoorisdusnodigdatzeje parelskunnenaanbieden.ik moetzeinstrumenten aanbiedenhoezedatkunnen doen,inplaatsvandatikdatzelf gadoen,andersgaikalleenmaarzeggenhoedatmoet.

10 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel % % % % %Ik%verlang%vurig%naar%een%rol%waarin%ik% kan%tonen%wat%ik%kan,%bij%de%meeste% regisseurs%mag%men%alleen%tonen%wat%men% heeft. %Raquel%Welch% % Gebruik%je%ook%verschillende%stijlen?%Ikweetnaeenaantal kerenintuïtief,tegenwiejewatkanzeggen.ikzegaltijd,elke spelerheeftzijneigenregienodig,jemoetmensenophun niveauaanspreken.hetscheeltookdatderestzietwatjedoet; hijluistertgoed.datzezienwatergebeurtinzo nproces,datze datookkunnenaanvoelen. Je%bent%zelf%bijna%een%voorbeeld,%dat%je%zelf%laat%zien%hoe%je% mensen%aanvoelt.%precies,bijmensendieditprocesinde vingersmoetenkrijgenenwillenregisserenisdatvangroot belang,jemaniervanwerkenzoueenvoorbeeldmoetenzijn voordeanderen.% Wat%is%het%verschil%tussen%sturen%en%regisseren?%Stureniseen werkwoorddathebikaltijdeenbeetjeeenraarwoord gevonden.hetlijktalsofhetgaatovereenauto,eenvehikelmet eenstuuralsjedaarietsaandoetgaatheteenanderekantop. Zo nmechanismegaatnietopmetmensen,datbestaateigenlijk niet.dusdatbetekentdatjealleenmaarkuntverleiden. Verleideniseenmanieromtezorgendatmensenhetgaandoen, zonderdatjeopdrachtengeeft.wewerkenalsteamenerzijn verschillendemanierenomsamenmeervormtegevenaanhet concept,jehebtaltijdeensoortartistiekteamomjeheen. Vormgevers,decor,licht,muziek,eenproductieleideren daarmeezetjedevoorwaardenuit,zodatalleneuzendezelfde kantopstaan.datbetekentdatdespelersookmerkendatze gedragenwordendooreenprofessioneelteamvanbetrokken mensen.% 9

11 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel Verbinding maken 10

12 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 11 De$spelers$zoeken$$ enverzamelingmensenistotveelinstaat.omjebeeldente kunnenrealiserenhebjeanderemensennodig,jedoethet nietalleen.jegaathetspeelveldverkennenenopzoeknaarde spelers,metalsdoelomeenteamtevormendatsamenmetjou deproductievormgeeftenhetprocesbegeleidt. Niets%is%lastiger%om%aan%te%pakken,% hachelijker%om%er%de%leiding%over%te%nemen,% of%minder%zeker%van%succes,%dan%het% invoeren%van%nieuwe%dingen,%omdat%degene% die%nieuwigheden%invoert,%hen%die%het%in%de% oude%toestand%goed%ging%tot%vijanden%en%hen% die%het%onder%de%nieuwe%omstandigheden% goed%zou%kunnen%gaan,%als%lauwe% verdedigers%heeft. %Machiavelli% BovenstaandecitaatvanMachiavelligeefthetspanningsveldaan waarbinnenderegisseurmoetwerken.nietiedereenisblijmet ietsnieuwsenissomszelfsbereidactieftegentewerken.ook mogelijkevoorstanderszijnnietzomaarbereidactiefbijte dragen. Hetvormenvanjeteamomsamenjevisieterealiserenis daaromgeeneenvoudigetaak.jemoetallerleipartijenleren kennenenkunneninschattenwathunbelangenzijn,watze wensenoftebiedenhebben.watmaakthetaantrekkelijkvoor henommeetedoen?wiezijnbepalendenwiljegraagaantafel hebben?watkanhendoenbewegenomjetehelpen. Ditvraagtomveelnetwerken,afstemmenenmensenkennis.Kan jetussenderegelsdoorlezen?zegtiemandnee,omdathijhet plannietzietzittenofomdathijnietweethoehijeenbijdrage zoukunnenleveren.ofzegtiemandenthousiastja,terwijlhij dezebeloftenietkanenzalwaarmaken. Kettingsmeden Hetgaatindezefasevanhetprocesomverbindingmaken.In contactkomenmetdiversepartijenengesprekspartnersom beeldenuittewisselen,teonderzoekenwatzoukunnenwerken. Verbindingmakenvanuitpersoonlijkcontact,zodatzijkunnen meebewegenenmeedoenaanhetuitwerkenvanjouwvisie.je benteigenlijkbezigeensterkekettingtesmedendoorerallerlei schakeltjesaantoetevoegen.eénvooréén. Hetisdaaromzaakgoedtewetenwatjijalsregisseurnodig hebt.welkepartijen,ervaringen,talenten,kennis,netwerken, etc.hebjijnodigomjeproductieverdervormtegeven.waarzit enthousiasme,ruimtevooreenpilotofeenbudget. Jegaatactiefopzoeknaarmensenenonderzoekt E

13 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 12 mogelijkheden.jekijkt,luistertenverleidtmensentoteen bijdrage.jezaaitinspiratieenbouwteennetwerk. Deboeropennetwerken Jenetwerkiscruciaalomdingenvoorelkaartekrijgen.Het kennenvandejuistemensenofsnelbijdejuistemensenterecht kunnenkomen,iseenbelangrijkebasisvoorderegisseur. Omdatjenognietpreciesweetwieofwatjenodighebt,gajeop padommetmensentepraten.zokomjeookincontactmet mensendieeenbelangrijkebijdragekunnenleverenofzelfal metvergelijkbaredingenbezigzijn.dezemensenkanjelaten aanhakenaanjouwproces. Doorjeopentestellenvoor gesprekkenmetallerleimensenvan diverseorganisaties,krijgjeeen volledigerbeeldvanhetspeelveld, inventariseerjedebehoeftenvan sleutelfigurenenlegjede noodzakelijkecontactendiejelater inhetproceskunnenhelpen.jelegtnudebasisvoorderelatie gedurendehetproces. Deschwungerinhouden Verbindingmakenmetdemensenmetwiejeaandeslaggaat moetjegedurendehetprocesblijvendoen.deschwungerin houden,daargaathetom.jeblijftsteedsbezigmetcontact houden,teinspirerenentemotiverenofmethetgladstrijken vanhobbelsindesamenwerking.datkaninkleinesetting,maar somsvoelje ermoetnueveniets,hetzaktin.dankunnenjuist creatievewerkvormenineengroteregroepdedynamiek versterken.mensenzienhetgroteregeheel,erwordtaan oplossingengewerktenmenwordtweerenthousiast. Kennis%is%macht,%maar%enthousiasme%brengt% iets%in%gang.%richard%branson% Alsregisseurdoejehetnietalleen.Jemagmensendieerbelang bijhebbenookaansprekenophunverantwoordelijkheid.geef duidelijkaanwatjevanhenverwacht,watjewildatzijdoen. Maakhenenthousiastenbetrokkenophettebereikendoel. $ $

14 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 13 INTERVIEW$ De%winst%van%samenwerken% Naam:DesireeGeritz, Beroep:buurtregisseur/wijkagentvande PolitieAmsterdam Desireeiseenverbinderinhartennieren. n2000ishetprojectbuurtregieinamsterdamopgezet. DesireeGeritzwerktealsinds1991bijdePolitieAmsterdam indiversefuncties,bijdenoodhulpenderechercheenisgaan solliciterennaarbuurtregisseur. Waarom%ben%je%Buurtregisseur%geworden?%Watmeerleukaan leekisdatjeheeldichtbijdebuurtbent,debuurtverbindtmet depolitie,maarookdepolitieverbindtmetdebuurt.echteen wisselwerking;debuurtisnatuurlijkheelveel;bewoners, ondernemers,netwerkpartners,dienst:enhulpverlening.zo n buurtisneteenkleindorpjeopzich,datleeftendaaris veiligheideenonderdeelvanendatismijncorebusiness. Wat%is%regisseren%voor%jou?%Jepartnersgoedkennen,wetenwat zekunnenenwetenwaarjezeopkanbetrekkenbij iets inde buurt,dathoeftnietaltijdeenprobleemtezijn,hetkanookeen uitdagingzijn,eenevenementzijn.watjedoetalsregisseuris vooralgoednetwerken,mensengoedlerenkennenengoedmet elkaaruitzoekenwatzijnjouwmogelijkhedenenwaarkanjouw organisatieietsmooisbetekeneninditproject.eenprojectbijde Politiekanookeenprobleemzijnzoalsinbraakbijvoorbeeld, duswatkunnenjulliealsbewoners,gemeente,deondernemer omdehoek,watkunjemetelkaardoen.% Het%is%dus%ook%een%taak%van%jou%als%regisseur%om%die%mensen% zo%ver%te%krijgen%dat%ze%dat%soort%dingen%gaan%doen?%%jaenook datzedaarinaanpakkenwathunverantwoordelijkheidis.dus hetbijelkaarbrengenvanmensenenkijken,zienjullieditook alsprobleem?herkennenjulliehetalseenproject?een woningbouwverenigingkandebeveiligingopschroeven,maar menkanookeenbewonersverenigingoprichtenmetbewoners ineenpanddieaangeven;wijwillenookwelwatdoen.zodatje daardesocialecontrolevergrootendusookdeveiligheid verhoogd.jehebteensoortstimulerendewerking,als tussenpersoon,jedoetmee,gaatvanhetenenaarhetandere,je I

15 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 14 benteenschakel.jezorgtdatietsopdeagendakomt.datje elkaardaarinversterkt,jehebteenanderuitgangspuntwaar vanuitjeadviseert.% Werkt%het%beter%als%regisseur?%Datwerktbeteromdatje gebruikkanmakenvanelkaarskennis,vanelkaarskwaliteiten. Maarookdatjevraagbaakkanzijnvanelkaar,eeneye:opener kanbieden.zegaatblijkijken;ja,danwordthetookleuk,dan hebjehetmetelkaargedaan,endatisookdenkikdewinstvan samenwerken,iederopz neigenplekjez ndinglatendoen, maarmetelkaarmeerkunnenbetekenen.jadatisdewinsten datisleuk.% Heb%jij%ook%een%visie%waar%je%naartoe%wilt%werken?%Elkestraat heefteen burgemeester dieiksnelwillerenkennen.ikga verbindingenleggen,hetnetwerklerenkennen,wiegaatwaar overzodatmensenmijwetentevinden,datproblemenniette langblijvenliggen,niettehoogoplopen,geenheftigetoestand wordt.% Jeregisseertookdoorsomsevenjeoorteluisterenleggen,of juisteveneruit,ofnueerstslachtofferhulpsturen.ditismijn derdebuurtenbelangrijkisdatmensenjewetentevindenen kunnenzeggen;ditspeelter,watkunnenwemetelkaareraan doen?dusjewiltvrijsnelallepartijendiejemaarkanbedenken injenetwerkhebben. % Een%beetje%spelen,%wie%en%wanneer,%dat%is% ook%leuk%aan%regisseren. %Desiree%Geritz% Hetisookeenonderdeelvanjerol,omanderenduidelijkte makenwieiserwaarvoorindezebuurt.jebentzichtbaardus mensendoensneleenberoepopje,maarjekanhetnietzelf gaandoen.wijkunnenwelsturenenstimuleren,maarnietalles doen.wijhebbengeenstratenmakers,graafmachinesof strooimachines,maardaaroverkomenwelvragenbijons binnen.wijmoetendanterug:ofdoorverwijzen,overzicht gevenofoplossingenbedenken. En%als%het%niet%gaat%zoals%je%had%gehoopt?%Eerstevengoed kijken,waarstagneerthet.jadaarvoorkanjedetijdnemenals wijkagent/regisseur.indenoodhulpishetdirectactieengaan, bijzo nregiefunctiekanjeookweleenszeggen;evengoed kijkenwatergebeurt,watisdaarnuaandehand?waaromgaat hetnietgoed,watisermeernodig,watiseranders?% Waaromlooptditniettussenmensen,zijndeafsprakenniet duidelijk,kanhetniet?wordternietgecommuniceerd,datkan? Jehebtmetverschillendeinstantiestemaken,verschillende budgettennoemmaarop,veranderendeplannen,mensen.dan iscommunicatieheelbelangrijk.

16 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 15 Dus%je%eerste%stap%is%even%stap%achteruit,%onderzoeken%en% daarna?%alsjeeenplanhebtenafsprakenmetelkaarhebt gemaakt,tochkijkenofjeelkaardaaraankanhouden.daarmag jemensenbestopaanspreken,ikvinddatjedaarjenetwerkop magaanspreken.wijzijnsnelalspolitie,gewendaanactieen behoorlijkpragmatisch.danmoetjeookluisterennaardie anderekant.somslopenmenseninhuneigenorganisatietegen grenzenaan,maarblijfvooralcommuniceren. Ikkannietallesoplossen,datisnietmijntaak.Welomte bedenken;watzounogkunnen.datiseensoort doosvan Pandora,watkanikernogaandoen.Doorjarenvanervaring, denkjeokékanhetnietlinksom,proberenwehetrechtsom. % Als%je%terugkijkt%naar%je%eerste%buurt,%wat%zou%je%nu%nooit% meer%doen?%%inhetbeginwasikteveelzelfdetrekkervanzaken, ikwildeteveelzelfdingendoen.datdoeiknietmeer,omdatik ziedatikhetnietinmijneentjekan.debelangrijkstelesisdat heteensamenspelisvanmensen.nietinjeeentjeaandekar trekken.enook;alshetnietvandegrondkomt,hoepakjehet danaan?waarzitikdan,zitikteveeltetrekkenofteduwen, vindikhetbelangrijkerdananderen? Ikhebeenextraweegschaalgekregeneigenlijk.Alsikkennelijk deenigebendieietsheelbelangrijkvind,ishetdanwerkelijk eengrootprobleem?dankanikhetookloslaten.% Als%mensen%dit%willen%leren,%welk%advies%geef%je%dan?%Wat%is% belangrijk%om%te%leren?%watjealseerstemoetlerenis,hoe analyseerjeeenprobleem.watisernoudaadwerkelijkaande hand,wiekandaardanaanbijdragen,welkepartnershoren daarbij.omdattewetenmoetjeoponderzoek,deboerop,eruit, incontactkomen.% Wiemoetenerbijenwaarommoetenzijerbij.Nietiemand uitnodigenomdatjehen zobelangrijkvindt.jemoetzezelf lerenkennen,degenedieerovergaat,dieinstaatisomhet binnenzijnorganisatieopdejuisteplaatswegtezetten. Dusmijnadviesis;onderzoekplegen,degoedemensenaantafel krijgen,goedwetenwaarjehetoverhebtengoedwetenwatje wilt.jemoetzelfeenbeeldhebbenwaarjenaartoewilt,watje daaraanmiddelenofmensenbijnodighebt.vooralnietinje eentjeaandeslaggaan,nietproberenhetzelfteregelen.de samenlevingbestaatuitallerleimensen,allerleiideeën,allerlei instanties,diezaljebijelkaarmoetenbrengen.dankanhetgoed zijndathettochandersmoetdanjedacht,jemoeternietbang voorzijnomhetmistehebben. Laatookzienwatjeaanhetdoenbent.Houdelkaaropde hoogte,houdelkaarscherpookintern,jeweethetsomsnietvan elkaar,nietalleeninjeeigenstraatjewerken.

17 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel Omgevings steun krijgen 16

18 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 17 Inrichten$en$vorm$geven$aan$je$productie$ ndezefasegaatheteromvanuitinspiratieendraagvlakte komentothetinrichtenvanhetproces,keuzeswaarvoor beslissingenvananderennoodzakelijkzijn.natuurlijkkomen dezebeslissersnietnupasinbeeld,jehebtzealgesproken.tot nutoekonjehennoggeenconcreteplannenvoorleggen.hetis nuzaakhetcommitmenttekrijgendatjenodighebtomaande slagtegaan.debeslissersmoetenovertuigdworden,om akkoordtegaan.zewilleneenuitgewerktevisieeneenplanvan aanpakzien,vertrouwenkrijgeninjewerkwijzeeninjeteam. Zewillenenigegriphebbenenwetenopwelkewijzezegoed geïnformeerdblijvenoverdevoortgangenresultaten.wellicht hebjemetmeerderebeslissersenmeerderepartijentemaken, internofextern. Jezalzelfmoetenaanvoelen,wathetbestewerktineen bepaaldesituatieofbijbepaaldepersonen.daaroprichtjehet procesin.zokanjekiezenvoorhethoudenvaneenpresentatie waarbijjevragenbeantwoordtenomgoedkeuringvanjeplan vraagt.eenanderemanierisomelkebeslisserindividueelte benaderenencommitmentensteunteorganiseren.ookkanje ervoorkiezendebeslissers)tebetrekkenbijhetuitwerkenvan eenvisie,hetbepalenvandedoelenophoofdlijnen.hiervoor kanjebrown:papersessiesofanderecreatievewerkvormen inzetten,waarbijpartijenelkaarbeterlerenkennen. Hetsamenbrengenvandeverschillendebelanghebbendenkan helpenomiedereenop1lijntekrijgen.zokanereen gezamenlijkheidontstaan,diedebelangenvandeafzonderlijke partijenoverstijgt. Omdatjezelfvaakgedrevenbentenaandeslagwilt,bestaathet risicodatje tesnelgaatrennen,jegaatbeginnenzonderdater voldoendecommitmentofmandaatisofvoordatjehelderhebt watervanjeverwachtwordt. Inrichten Inrichtingsvraagstukkenwaaropjeindezefaseantwoordgeeft zijno.a.waarmeestartenwe,doenweeenpilot,gaanweheel breedofjuistheelspecifiekbeginnen?werkenwemet werkgroepenenwelkewerkgroepenzijndit,hoewerkendeze samen,hoeversterkenzeelkaar,wiewiljeaantafelhebben.je startsomsmethet laaghangendefruit.waarkunnenweop aanhaken,hoekunnenwesnel oogsten,zodatmeermensen enthousiastrakenofmeedoen. Inditproceskannietallesindetailgeplandworden,zoalsineen project.erwordenwelafsprakengemaaktoverdeverschillende onderwerpen,werk:ofprojectgroepen,desamenwerking,de communicatie,hetdelenvaninformatieenhoeproblemen besprokenkunnenworden. I

19 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 18 Alsregisseurcreëerjedoordeinrichting,ruimteom improviserenofbijtesturenenomdeelnemersaantekunnen sprekenophunbijdrageendegemaakteafspraken. It%is%the%long%history%of%humankind%and% animal%kind,%too)%those%who%learned%to% collaborate%and%improvise%most%effectively% have%prevailed. % %Charles%Darwin% Voorbeeldrol Steunkrijgenvanbeslissers,sleutelfunctionarissenen teamledengaatnietvanzelf.jezaliedereenopeenandere maniermoetenbenaderen.demanierwaaropjeprobeertsteun vanjeomgevingtekrijgen,ismedebepalendvoorhoeerinde restvandeproductiewordtsamengewerktofniet.jezetzelfde toonvoordezesamenwerking. Doornurekeningtehoudenmetdebelangenvandediverse partijen,testrevennaareenwin winsituatieenopeneneerlijk tezijnoverjemotievenenaanpak,legjedebasisvoorde toekomstigemaniervanwerken. Mensendiejenuwellichtpasseertofmetwiensbelangenjenu onvoldoenderekeninghoudt,kunnenzichopeenlatertijdstip alstegenstandersontpoppen. Wederzijdse%afhankelijkheid,%échte% samenwerking,%wordt%geboren%als%je%niet% denkt%in%termen%van%concurrentie,%maar%van% gezamenlijk%winnen. %Stephen%R.%Covey% Krachtenveldanalyse Doorhetnetwerkenenhetvoerenvangesprekkenmetdiverse partijen,krijgjealsregisseurgoedinzichtindespelersende thema sdiezijbelangrijkvinden.op basisdaarvankanjeeenkrachtenveld analysemaken.watspeelter,wie heeftwelkebelangen,welkespelers zijnerenwieheeftconnectiesmet elkaar.opbasisvandezeanalysekan jegerichtactieondernemenomomgevingssteunteorganiseren, maarooklaterinhettrajectsteunteblijvenkrijgen. Jevoertalshetwarederegieoverallespelersenhoemeerje weethoehetspeelvelderuitziet,hoebeterjedatkandoen.

20 Regisserenleerjenietuiteenboekje AdviesbureauDeSleutel 19 Interview$ Een$nieuw$speelveld$ontwikkelen$ Naam:NicolineWaanders Beroep:BeleidsregisseurSociaalDomein gemeenteassen. Zijiseenveranderaareninformeelleider diedoorhoudingengedrageennieuw speelveldcreëert. icolineheeftbijdegemeentealtijdgewerktinfuncties, waarininformeelleidinggevenbelangrijkwas,waarinzein eennetwerkdingenvoorelkaarmoestkrijgen.zebegonmethet ontwikkelenvanbredescholen.daarnaiszijingebiedsgericht Werkenaandeslaggegaanmetbuurtinitiatieven,dusheel kleinschalig,totheteengemeentelijkprogrammavoor StedelijkevernieuwingenBurgerkrachtwerd.Inde organisatieontwikkelingvandegemeenteassenzochtenze mensendiehetanderskondendoenbijbeleiddanvoorheen; namelijkwerkenalsbeleidsregisseur.zijdoetditnutweejaar envindhetwerk bovenmatigleuk. Wat%maakt%het%zo%leuk%en%wat%doe%je%als%beleidsregisseur?%De regisseurisdelinking:pintussenbestuurenorganisatie.jehaalt deopdrachtofzorgtvooreenprikkelzodatereenopdracht geformuleerdwordt.deregisseurisvooral procesverantwoordelijkenhoeftnietalleinhoudgoedte kennen,wantdaarzijndespecialistenvoorenderestvande organisatie.% Wateenregisseurvooraldoet,iskijkennaardeopgaveninje portefeuilleenwaardedwarsverbandenzitten.duszorgen voorintegraliteitensamenhang.jezorgtdatdeopdrachthelder genoegisenookofditindeketengezetkanworden. Watinhetbegingebeurde,isdatweoppadwerdengestuurd meteensoorthalveopdracht,ofmetbeleidstegenstellingen, waarmeewedantochaanhetwerkgingen.nuvraagikme eerderafwatdeonderliggendeopdrachtis,watvoorlegitimatie eris.ikbenveelzuiverderenscherperopwatdecontextisen daardoorkanikbeterinmijnrolblijven.ikkannuveelbeter aangeven,ditdeelvandeopdrachtgaikopditmomentniet doen,wanterzijnbijvoorbeeldonvoldoendemensenvoor. Doe%je%het%werk%met%een%team?%Inderolvanregisseurzitbijna ookeenteambuildings:aspect.hethoortbijdebeleidsregisseur omhetteamgevoeltegeven,dwarsdoordeheleorganisatie heen,datjetijdelijkeofintegraleteamsvormtopeenthema. Daninvesteerjeinhetvormenvaneenteam.Jemoetookhelder N