Welke begeleiding mag ik inkopen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Welke begeleiding mag ik inkopen?"

Transcriptie

1 Welke begeleiding mag ik inkopen? Wat mag wel en wat mag niet Herindicaties lopen niet op schema 10 antwoorden op meest gestelde vragen Ik wil leren koken, wassen en strijken Op weg naar een zelfstandig bestaan [ nr 5 oktober 09 ] Magazine voor mensen met een persoonsgebonden budget

2 Colofon EigenWijs is een uitgave van Per Saldo, de belangenvereniging van mensen met een persoonsgebonden budget, in samenwerking met Media Business Press. Leden, abonnees en donateurs van Per Saldo ontvangen het magazine 6 keer per jaar als onderdeel van hun lidmaatschap. EigenWijs biedt informatie, achtergronden en opinies rond het persoonsgebonden budget en andere vormen van persoonsgebonden financiering voor zorg, hulpmiddelen en voorzieningen voor vervoer, werk of onderwijs. De weergegeven standpunten zijn voor rekening van de betreffende sprekers, tenzij anders vermeld. Postbus DD Utrecht [ T ] ( 0,20 p/m) Ledenservice (030) (ma uur, di-do uur) [ F ] (030) [ I ] [ E ] info@pgb.nl Media Business Press Postbus AP Rotterdam Adj. Uitgever: Judith Verbeek [T] (010) [E] jverbeek@mbp.nl Redactie EigenWijs [T] (030) [E] Eigenwijs@pgb.nl Hoofdredacteur Stans Damen Eindredacteur Martha Vlastuin Met medewerking van Mahassin Douhou, Monique van Haren, Lenusya Isabella, Petra Jorissen, Joke Leemhuis, Hans van der Knijff, Heidi Mesman, Marja Morskieft, Marleen Okma, Frans van der Pas, Gabriëlla Sauren Fotografie Peter Damen, Rob Guffens, SOL Filmprodukties llustraties Klutworks Bno Vormgeving BuroDaan grafische vormgeving, Markelo Druk Thieme Rotatie, Zwolle Advertenties Media Sales Support Monique van Neutegem Molenbaan LL Capelle a/d IJssel [T] (010) [F] (010) [E] ivanzuidam@mediasalessupport.nl Tarieven op aanvraag Oplage EigenWijs: EigenWijs is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Meer informatie hierover kunt u opvragen bij de redactie van EigenWijs. Dit blad wordt mede mogelijk gemaakt door de inkomsten van adverteerders. Per Saldo draagt echter geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van de advertenties vermeld in deze uitgave of toegevoegd als bijlage. De aangeboden producten en diensten zijn door Per Saldo dus niet getoetst. Wij verzoeken u eventueel negatieve ervaringen te melden via de servicelijn van Per Saldo. Per Saldo, Utrecht, september Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins, zonder voorafgaande toestemming van Per Saldo. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Inhoud 4-6 Welke begeleiding mag ik inkopen met mijn pgb? U heeft een nieuwe indicatie voor de functie begeleiding gekregen en dan? Wat mag u er wel en wat mag u er niet voor inkopen? EigenWijs geeft u handvatten De nieuwe AWBZ De herindicaties verlopen niet geheel op schema. Uw tien meest gestelde vragen. Meld ons hoe uw nieuwe indicatie uitpakt. Per Saldo gaat er als dat nodig is mee naar Den Haag Academie voor Zelfstandigheid Een tot nu toe ontbrekende schakel in de begeleiding van 18+-ers met een verstandelijke beperking. De academie leidt op tot zo zelfstandig mogelijk functioneren in de eigen omgeving. Marieke (25) gaat er vanaf november aan de slag. Zij wil leren koken, wassen en strijken. Marieke en haar moeder vertellen waarom dit zo belangrijk voor haar is Door de bril van Jorissen Spontaan op jacht naar rollend materieel? Rolstoelleveranciers rekenen niet op klanten Algemene Ledenvergadering Per Saldo Veel belangstelling voor workshops herindicatie en begeleiding. Een tekst- en beeldverslag van de ALV op 26 september Nieuws Met informatie over school en pgb, zzp, pgb in de media, Haags nieuws, tips en uitnodigingen 29 Mijn Wijs Meedoen? Graag! Waar kunt u terecht met uw vragen over de Wsw? Belangrijke adressen voor informatie en ondersteuning. De CG-Raad meldt knelpunten aan de verantwoordelijke ministeries. 34 Vraag en antwoord Over AWBZ-begeleiding inzetten op school en vragen over uw partner (of ouders) als zorgverlener. 35 De Kiek Miet Brands (65) zet haar zorgverlener graag in het zonnetje: Annie begrijpt me van a tot z en is iemand van de oude stijl. 36 Maak gebruik van de cursussen en bijeenkomsten van Per Saldo U hoeft niet ver meer te reizen en u ontmoet streekgenoten op de Per Saldo cursus of bijeenkomst bij u in de buurt. Geef u op! 37 Activiteitenkalender Data, plaats en tijden van cursussen en bijeenkomsten van Per Saldo [ 4-6 ] [ ] [ ] [ ] [ 37 ] [ nr 5 09 ] 3

3 [ EIGENWIJS BEGELEIDING ] Welke begeleiding mag ik inkopen met mijn pgb? U hebt een indicatie gekregen voor begeleiding in de AWBZ. Het pgb besteedt u aan de begeleiding die u nodig hebt. Maar op dit moment is het voor budgethouders niet altijd even duidelijk wat het zorgkantoor nog wel als AWBZ-begeleiding toestaat en wat niet. EigenWijs geeft u handvatten welke begeleiding u mag inkopen met uw pgb. 4 [ nr 5 09 ]

4 [ EIGENWIJS BEGELEIDING ] Strengere indicatie Per 1 januari 2009 bestaan de functies ondersteunende en activerende begeleiding niet meer. Daarvoor in de plaats is een nieuwe functie gekomen, simpelweg begeleiding genoemd. De AWBZ verzekert alleen nog de begeleiding voor mensen die vanwege hun beperking een begeleider nodig hebben die zaken bijstuurt, corrigeert of van hen overneemt. Dat is nodig omdat zij zich anders niet of gedeeltelijk zelfstandig kunnen redden. Zonder begeleiding zouden deze mensen zich verwaarlozen of in het uiterste geval moeten worden opgenomen in een instelling. Ook mensen met een beperking die enkel en alleen begeleiding nodig hebben om buitenshuis actief te kunnen zijn, maar zichzelf thuis wel weten te redden, krijgen geen indicatie meer voor begeleiding meer vanuit de AWBZ. Daarvoor kunt u vanaf 1 januari 2009 aankloppen bij het zorgloket van uw eigen gemeente. De indicatie in de AWBZ is dus strenger geworden. Na de toekenning van uw pgb wordt van u verwacht dat u met uw budget zelf goede begeleiding inkoopt. Dat brengt verantwoordelijkheid met zich mee. Als budgethouder wilt u graag weten wat wel en niet mag, om later bij de verantwoording van de besteding van uw pgb niet voor onaangename verrassingen te komen staan. Nogmaals, voorop staat dat begeleiding aan u is toegekend omdat u hulp of begeleiding nodig heeft omdat u zelf bepaalde zaken niet goed zelf kan en daarom aangewezen bent op een ander. Het standpunt van Per Saldo is dat zolang u begeleiding inzet met als doel dat uw begeleider dit tekort opvult, u uw pgb verantwoord inzet. Hoe en waar u de noodzakelijke begeleiding gaat inzetten, is uw verantwoordelijkheid. Het is uw verantwoordelijkheid om de begeleiding daar in te zetten waar nodig, ook als het buitenshuis is. Dat doet u op uw manier, met de mensen voor wie u kiest en met mensen die begeleiding bieden die u nodig heeft. Elk mens is tenslotte anders, heeft een andere invulling van de dag en stelt andere eisen aan het leven. Bij welke activiteiten u de begeleiding inzet, is aan u. Het zorgkantoor controleert bij de verantwoording of u begeleiding hebt ingekocht om een zelfredzaamheidsprobleem op te lossen. U moet dus altijd kunnen toelichten wat de begeleider doet om het tekort over te nemen of escalatie te voorkomen. Bestedingsvrijheid blijft Het is overigens ook toegestaan dat u binnen uw budget schuift tussen functies en bijvoorbeeld meer uren begeleiding en minder uren persoonlijke verzorging inzet, dan waarvoor u geïndiceerd bent. Dit is een bestaande regel, die ook na de nieuwe maatregelen van kracht blijft. Wat is wel en wat is geen begeleiding De zorgkantoren bewaken echter ook grenzen. Nog meer dan vroeger zal het zorgkantoor alleen de begeleiding goedkeuren, die ingezet wordt omdat iemand zichzelf niet kan redden en daar hulp bij nodig heeft. In vaktaal zegt men dan: die persoon heeft een tekort in zijn zelfred- >> vier veelgestelde vragen Mag ik neurofeedback inkopen? Het College van Zorgverzekeraars zegt er het volgende over. Neurofeedback heeft de bedoeling om de werking van het brein te beïnvloeden, dus de stoornis zelf. Het is niet gericht op het aanleren van vaardigheden of gedrag. Er is nog onvoldoende wetenschappelijk bewijs om het als een effectieve behandeling te kunnen beschouwen. In ieder geval is neurofeedback geen ondersteunende of activerende begeleiding (red. begeleiding of oefenen van een aangeleerde vaardigheid). Het pgb kan dus niet besteed worden aan de inkoop van neurofeedback. Mag ik naschoolse opvang inkopen? Gaat uw kind naar het reguliere basisonderwijs dan behoort de school naschoolse opvang te regelen. Met ingang van 1 augustus 2007 zijn basisscholen hiervoor verantwoordelijk. De indicatiesteller zal dan geen indicatie hiervoor afgeven, wel voor de bovengebruikelijke zorg. Vanuit het persoonsgebonden budget kan de aanvullende AWBZ-zorg betaald worden als de zorg, die het kind tijdens naschoolse opvang nodig heeft, de mogelijkheden van de naschoolse opvang voor zorg, zoals bedoeld in de AWBZ, overschrijden. Maar: scholen voor speciaal onderwijs hebben niet de verplichting om buitenschoolse opvang te organiseren. Voor de buitenschoolse opvang van leerlingen van scholen voor het speciaal onderwijs is een AWBZ-indicatie voor de functie begeleiding groep mogelijk. Mag ik begeleiding voor op school inkopen? De indicatie voor begeleiding op school is erg ingeperkt, maar de bestedingsvrijheid van uw gehele pgb niet. De ouders zijn verantwoordelijk voor het goed organiseren van de begeleiding daar waar nodig. Al bent u er niet voor geïndiceerd, u mag en kan uw pgb inzetten voor begeleiding op school. Mag ik huiswerkbegeleiding inkopen? Als het gaat om het bieden van structuur en hulp bij het plannen van het huiswerk thuis (niet op school) dan kan het kind hiervoor een indicatie begeleiding krijgen. Als er meer begeleiding nodig is omdat er leerproblemen zijn, dan moeten het onderwijs en/of de ouders hier zelf in voorzien. Uw pgb mag u niet gebruiken om ervoor te zorgen dat uw kind het huiswerk goed maakt en leert. De begeleider mag het kind wel helpen om te zorgen dat het huiswerk gaat doen en handig aanpakt, maar niet met het huiswerk zelf. >> 5

5 zaamheid. Begeleiding die niet als doel heeft dit tekort in zelfredzaamheid op te vangen, wordt afgewezen. Hierbij moet u rekening houden met enkele pertinente valkuilen. U mag uw pgb absoluut niet gebruiken voor: Begeleiders die u helpen om iets te leren voor school. We noemen dat in gewone taal een huiswerkbegeleider. Als u dat op uw verantwoording schrijft, zult u zeker van het zorgkantoor te horen krijgen, dat dit niet geaccepteerd wordt. U zult dus naar het zorgkantoor moeten kunnen uitleggen welk tekort in de zelfredzaamheid de begeleider opvult. Als de huiswerkbegeleider ook een deel van het leren voor zijn rekening neemt, moet u dit uitsplitsen van de AWBZ-begeleiding en een deel zelf betalen. Therapieën zoals psychotherapie, speltherapie, muziektherapie, kunstzinnige therapie, dolfijntherapie, logopedie, ergotherapie, orthopedagogie en neurofeedback; deze vallen onder de functie behandeling en kunt u alleen als zorg in natura afnemen. Recreatie en vrije tijdsbesteding, zoals zwemmen, paardrijden en muziek maken zijn geen zorg. Lesgeld en abonnementen kunt u niet uit uw pgb betalen. Heeft u of uw kind een begeleider nodig bij deze activiteiten die de tekorten in zelfredzaamheid opvangt, dan mag de begeleider wel uit het pgb betaald worden. Diagnose en behandeling van dyslexie is voor rekening van de zorgverzekeraar. Oppas waarbij geen toezicht noodzakelijk is vanwege de beperking. Wat is wel begeleiding Er zijn vier gebieden waarop u begeleiding nodig kunt hebben: 1. Dagindeling U kunt begeleiding nodig hebben bij het indelen van de dag. Men noemt dat het aanbrengen van structuur en het voeren van eigen regie over de dag. Hierbij kunt u denken aan het plannen, stimuleren en voorbespreken van activiteiten, het regelen van dagelijkse zaken, het nemen van besluiten en het opzetten of bijstellen van een dagplanning. Toegestaan: begeleiding van kinderen bij het voeren van regie over hun dagelijkse bezigheden. De begeleiding is nodig omdat het kind door zijn beperking dat niet goed kan. De begeleider maakt een plan met het kind, wat het die dag gaat doen. De begeleider zorgt ervoor dat het kind gaat doen wat is afgesproken. 2. Dagelijkse activiteiten Ondersteuning bij dagelijkse activiteiten om de zelfstandigheid in stand te houden of te bevorderen waarbij de problemen zich ook thuis voordoen. Denk daarbij aan het uitvoeren of het overnemen van activiteiten of het helpen oplossen van praktische problemen. Begeleiding zorgt ervoor dat mensen zich goed verzorgen, dat de post gelezen en verwerkt wordt, dat geldzaken afgehandeld worden enz. Toegestaan: begeleiding buiten de deur die de tekorten opvangt in zelfredzaamheid vanwege de beperking. Dit kan op school zijn, in de buitenschoolse opvang, het zwembad, de stad ingaan, noem maar op. Niet de activiteit is doorslaggevend, maar de noodzakelijke begeleiding. 3. Toezicht Er zijn kinderen en volwassenen die door hun beperking iemand in de buurt moeten hebben die op hun let. Dit mag ook op school worden ingezet. De begeleider grijpt in als het nodig is, bijvoorbeeld als ze naar buiten gaan en zonder begeleiding vergeten een jas aan te trekken of gaan dwalen. Maar ook zwaardere vormen van begeleiding vallen hieronder. Hierbij kunt u denken aan situaties waarin er gevaar voor de persoon zelf of zijn omgeving kan ontstaat. Er dreigt bijvoorbeeld fysiek valgevaar of er is sprake van agressief gedrag of seksueel ontremd gedrag. Toegestaan: Oppas voor kinderen die vanwege hun beperking niet alleen (thuis) kunnen zijn. Zonder begeleiding redden ze zich niet: ze kunnen niet hun eigen eten en drinken pakken, niet zichzelf verzorgen, niet zelfstandig naar bed gaan of in noodgevallen niet iemand waarschuwen. Bij kinderen zal tijdens de indicatie de aftrek van gebruikelijke zorg worden toegepast, maar u mag uw pgb inzetten als dit nodig is. 4. Oefenen Hieronder valt begeleiding die u of uw kind nodig heeft na een therapie of training in bepaalde vaardigheden. Therapie mag u niet inkopen met een pgb, maar moet u na de therapie of training oefenen om de verworven vaardigheid of het verworven inzicht in uw eigen omgeving toe te passen, dan kunt u daarvoor begeleiding inhuren. Toegestaan: Het is niet verboden een begeleider in te huren die uw kind met de verworven vaardigheden in de dagelijkse praktijk leert om te gaan. [ nr 5 09 ] 7

6 [ EIGENWIJS DE NIEUWE AWBZ ] per saldo informeerde bij het CIZ over de stand van zaken Herindicaties lopen niet geheel op schema Het kabinet heeft vorig jaar besloten te bezuinigen en de uitgaven voor de AWBZ met 1,1 miljard te verminderen. Het verdwijnen van de functies ondersteunende (OB) en activerende begeleiding (AB) is de grootste wijziging. Hiervoor in de plaats komt de functie begeleiding, waarvoor strikte indicatieregels zijn. Het kabinet wil dat vanaf 2010 alle indicatiebesluiten zijn bijgewerkt en niemand meer een indicatie heeft met OB of AB. Voor indicaties die in 2009 aflopen nemen het CIZ en Bureau Jeugdzorg de wijzigingen direct mee als u een herindicatie aanvraagt. Voor de overige indicatiebesluiten die pas aflopen in 2010 of later, neemt het CIZ dit jaar zelf het initiatief (uitgezonderde indicaties met zzp en langdurig verblijf). U krijgt daarom een oproep van het CIZ of Bureau Jeugdzorg om mee te werken aan het bijwerken van uw geldige indicatiebesluit per 1 januari aanstaande. In deze nieuwe rubriek De nieuwe AWBZ volgen we de veranderingen op de voet. U vindt hier ervaringen en het laatste nieuws. 10 [ nr 5 09 ]

7 [ EIGENWIJS DE NIEUWE AWBZ ] Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) moet nog zo n mensen met een doorlopende indicatie tot na 1 januari 2010 met activerende en/of ondersteunende begeleiding oproepen voor de herindicatie. Het einde van dit grote herindicatieproject, om alle mensen met een begeleidingsvraag opnieuw te herindiceren, begint in zicht te komen. Hoe verloopt dit project tot nu toe? Lukt het het CIZ eind november klaar te zijn met de herindicaties? En wordt er iets gedaan aan de knelpunten? U krijgt antwoord op de 10 meest gestelde vragen. [ Auteur: Stans Damen en Frans van der Pas ] Hoeveel mensen zijn nu geherindiceerd door het CIZ? In totaal moet het CIZ dit jaar zo n mensen herindiceren vanwege de bezuinigingsmaatregelen in de AWBZ. Rond de mensen hebben nu een brief ontvangen en in september waren er besluiten afgegeven en trajecten afgesloten. Ik heb nog steeds geen brief ontvangen, wanneer ben ik aan de beurt? Op de website van het CIZ staat een postcodetabel waarin wordt aangegeven welke groepen cliënten zijn aangeschreven, Dit wordt wekelijks bijgehouden. Deze tabel is een beetje weggestopt op de website van het CIZ. De tabel vindt u op Op het rechter deel voor professionals naar beneden scrollen en klikken op CIZ biedt postcodeweekoverzichten. Ook hier weer naar beneden scrollen Welke cliënten zijn aangeschreven? en klikken op postcodeweekoverzicht. Ik lees op de website van het CIZ dat naar mijn postcodegebied al lang een brief is verstuurd. Ik heb geen brief gezien, hoe kan dat? Dat kan kloppen. Bij zo n mensen (zowel budgethouders als mensen die de zorg in natura ontvangen) komt het Burger Service Nummer (het oude sofi-nummer) niet overeen met de juiste adresgegevens. Dat is vaak het geval als de zorgvrager een wettelijke vertegenwoordiger heeft. Hierdoor zijn ze niet te traceren bij de automatische controle. Deze mensen worden nu handmatig opgespoord, zodat zij alsnog een brief toegestuurd krijgen. U kunt natuurlijk ook zelf contact opnemen met het CIZ. Begin dit jaar heeft het CIZ aangegeven dat iedereen eind november het nieuwe indicatiebesluit in huis heeft. Gaat dat lukken? Nee. Het CIZ verwacht 15 december alles afgerond te hebben. Maar ze schrijven ook: We sluiten niet uit dat een deel van de herindicaties doorgeschoven wordt naar het eerste kwartaal van Momenteel wordt bijvoorbeeld met VWS (het ministerie, red.) gesproken over het idee om kinderen en jeugdigen onder de achttien jaar begin 2010 te herindiceren, omdat dit extra zorgvuldigheid vraagt en mogelijk een integrale afweging. Eveneens wordt gesproken over de mogelijkheid om indicaties die aflopen in het eerste kwartaal van 2010 niet dit jaar ook nog te herindiceren. Mijn indicatie moet ondersteunende en activerende begeleiding loopt eind januari 2010 af maar ik heb nog steeds niets gehoord van het CIZ. Toen ik met het CIZ ging bellen werd mij verteld dat ik geen brief ga krijgen en zelf de herindicatie moet aanvragen. Mij werd verteld dat dit zo gaat omdat ik in de groep val wiens indicatie afloopt in het eerste kwartaal van Maar ik val toch in de groep die dit jaar wordt bekeken of ik voor de nieuwe functie begeleiding in aanmerking kom? Inderdaad. Maar zoals het CIZ schrijft, gaan ze het waarschijnlijk niet redden om iedereen dit jaar te herindiceren. De zorgkantoren kennen vanaf 2010 voor de functies OB en AB geen tarief meer toe en kunnen niet in uw toekenningsbeschikking voor 2010 deze functies in geld omzetten, tenzij het ministerie met een oplossing komt. Per Saldo gaat nu in gesprek om te kijken of we voor die groep een budgetgarantie kunnen afspreken. >> [ nr 5 09 ] 11

8 [ EIGENWIJS DE NIEUWE AWBZ ] vertel ons hoe uw herindicatie uitpakt! Per Saldo roept iedereen op de ervaringen met de herindicatie voor AWBZ-zorg te melden. Het is belangrijk om ons te vertellen welke indicatie u voorheen had en wat u nu krijgt na de herindicatie. Want alles wat u ons vertelt, melden wij aan staatssecretaris Bussemaker én de Tweede Kamer. Wij kunnen ons goed voorstellen dat u een beetje murw bent geworden van al die veranderingen waardoor u het misschien niet de moeite waard vindt het te melden als uw uren bij de herindicatie hetzelfde zijn gebleven of maar een beetje omlaag zijn gegaan. Maar toch wil Per Saldo u vragen dat wel te doen. Ook als u bij uw herindicatie méér uren krijgt, trouwens. We willen graag een reëel beeld krijgen van wat de nieuwe maatregelen hebben bereikt. Zodat we de mensen in Den Haag Nieuwe indicatie? Laat weten hoe het uitpakt! goed kunnen informeren. Ga daarom naar en vul de vragen in. Heeft u geen internet, dan kunt u ons ook bellen op de ledenlijn. Stel, ik krijg pas in december mijn nieuwe indicatiebesluit waaruit blijkt dat ik in januari 2010 minder of geen begeleiding meer kan inkopen. Ik zit wel met een opzegtermijn om mijn zorgverlener te ontslaan of deels te ontslaan. Houdt het CIZ daar rekening mee? Nee. Per Saldo heeft dit begin van 2009 al aangekaart bij het CIZ en het ministerie van VWS. Per Saldo heeft dit knelpunt nog een keer bij het ministerie van VWS neergelegd en dringt aan op duidelijkheid en een snelle oplossing. Ik ben het niet eens met mijn nieuwe indicatiebesluit. Heeft het zin om bezwaar te maken? Ja. Het CIZ liet ons weten dat er momenteel veel meer bezwaarschriften binnenkomen dan in het verleden geval was. De helft hiervan zijn mensen die bezwaar maken tegen de beleidsregels in het algemeen. Dat heeft in zoverre zin dat u hiermee laat weten het niet eens te zijn met het kabinet. Het zal geen verandering in het indicatiebesluit opleveren. De andere helft zijn bezwaarschriften vanwege onzorgvuldig onderzoek. Het CIZ verwacht dat hiervan dertig procent gegrond verklaard zal worden. Bezwaar maken heeft dus zin. De procedure duurt momenteel wel langer vanwege de vele bezwaarschriften. Hoe ga ik in bezwaar? Op het indicatiebesluit staat waar u het bezwaarschrift moet indienen. Regel is dat dit uiterlijk zes weken na de datum die op het indicatiebesluit staat (de dagtekening), binnen moet zijn. Een voorbeeld van een bezwaarschrift, en andere handige tips, vindt u in ons slimme lijstje (voorheen factsheet genoemd) Bezwaar maken tegen indicatiestelling AWBZ die is te vinden op onder de knop downloaden. U kunt deze kennis- en wegwijzer op papier bestellen via de webwinkel (ook voor niet-leden). Heeft u geen internet? Dan is dit document ook tegen een vergoeding te bestellen via de ledenlijn. Mijn zoon is vier jaar en de indicatiesteller zei dat de gebruikelijke zorg er standaard wordt afgetrokken. Mag dat? Nee, dat mag niet. Het CIZ heeft Per Saldo verzekerd dat dit per individu zal worden gewogen. Er mag niet zomaar worden gezegd: alle zorg voor een kind van vijf jaar of jonger is altijd gebruikelijke zorg. Het CIZ benadrukt dat de indicatiestellers hierop zijn gewezen Mij werd gevraagd om een professioneel zorgplan met verslag bij mijn aanvraag voor begeleiding en persoonlijke verzorging. Maar dat hoeft toch niet? Dat klopt. Een zorgplan is alleen nodig als begeleiding (opnieuw) wordt aangevraagd voor oefenen. Ook dit hebben we bij het CIZ neergelegd en ze nemen het op met de indicatiestellers. 12 [ nr 5 09 ]

9 [ EIGENWIJS SCHOLING ] ACADEMIE LEIDT MARIEKE OP TOT ECHTE ZELFSTANDIGHEID Ik wil leren koken, Kinderen worden geboren, groeien op, gaan naar school en op een gegeven moment gaan ze werken of studeren en uit huis. Dat laatste is niet voor iedereen zo gemakkelijk, bijvoorbeeld voor mensen met een verstandelijke beperking. Het is voor hen een hele klus om zoveel mogelijk op eigen benen te komen staan. Voor hen is er nu de academie voor Zelfstandigheid. Hier kunnen ze alles leren op het gebied van wonen en werken. Dus van wassen draaien en koken, tot solliciteren en omgaan met anderen. 14 [ nr 5 09 ]

10 [ EIGENWIJS SCHOLING ] wassen en strijken [ Auteur: Martha Vlastuin Fotografie: Peter Damen ] je geleerd hebt toe te passen in, ofwel te transformeren naar, de thuissituatie. Op de academie leren de studenten bovendien niet alleen koken, maar leren ze wat er De ouders van Marieke (25) wisten het niet meer. Wat moesten ze met haar aan? Hun dochter met een allemaal nodig is om bijvoorbeeld s avonds om zes uur verstandelijke beperking - had geen werk meer en een pan spaghetti op tafel te krijgen. Daar gaan heel wat een poging om zelfstandig te wonen was niet gelukt. stappen aan vooraf: planning, boodschappen doen en Een artikel in een lokale krant over de academie voor het koken op zich. Zelfstandigheid was voor hen de spreekwoordelijke laatste strohalm. Een afspraak was gauw gemaakt, de intake den die studenten willen leren. Er zijn bakken en mappen Op dezelfde manier gaat het met alle andere vaardighe- werd gedaan en Marieke is inmiddels aangenomen. Haar vol lesmateriaal ontwikkeld op verschillende terreinen. ouders, Els en Henk, zijn opgelucht. Ze zien weer mogelijkheden voor een echt zelfstandig leven voor Marieke. geheel gericht is op de dagelijkse praktijk en de leefom- Daarbij zit ook een methode voor sociale vaardigheid, die standigheden van de individuele student. De academie De academie voor Zelfstandigheid draait nog niet in probeert bij de kunstacademie een student met een Tiel, al scheelt het niet veel. Samen met Marieke en haar afstudeerproject te krijgen die decors gaat maken, zodat moeder Els krijgen we een rondleiding door het nieuw er bijvoorbeeld kan worden geoefend met een decor van ingerichte gebouw. De verf is droog, er moeten alleen een discotheek of een supermarkt. nog wat praktijklokalen worden ingericht. Zoals de keuken. Daar moeten zes studenten tegelijk kunnen koken. Marieke toen Niet samen, want dat levert te weinig zelfstandigheid Moeder Els vertelt dat Marieke in 1984, als baby van bijna op, legt Suzanne Verheijden, locatiemanager, uit. Onze een half jaar, bij hen is komen wonen. Ze is geadopteerd filosofie is leren op maat. Kijk wat de student al kan en uit India, net als haar zusje Ilse, die drie jaar later kwam. ga aan de slag met wat hij zelf nog graag wil leren. Doel Marieke s start was moeilijk. De arts die haar onderzocht is dat hij uiteindelijk zo zelfstandig mogelijk functioneert in zijn eigen omgeving. Marieke lichamelijk niet mankeerde. De eerste jaren van zei dat het hem minder tijd zou kosten te vertellen wat haar leven was ze veel ziek en moest ze vaak verzuimen Transfer van school. Pas veel later, toen haar ouders haar konden Transfer is daarbij een belangrijk begrip. Suzanne legt vergelijken met leeftijdsgenootjes op de kleuterschool, uit hoe dat werkt bij mensen met een verstandelijke viel de ontwikkelingsachterstand op. Toch kwam ze op beperking. Je kunt hier wel leren koken in zilveren pannen, maar als jouw pannen rood zijn, lukt het bij bijvoor- flink werd gepest. Standaard gooiden leerlingen haar het reguliere vmbo terecht, waar ze, zo bleek achteraf, beeld mensen met autisme soms niet om thuis dezelfde brood s ochtends weg, zodat ze heel lang overdag niet maaltijd op tafel te zetten. Daarnaast moeten mensen at. De prestaties waren niet goed, waardoor Marieke die moeilijk leren, blijven oefenen in hun eigen situatie, doorstroomde naar de praktijkschool. Daar ging het anders gaan de vaardigheden verloren. Het is daarom prima. Ze behaalde er haar certificaat. Op dit moment erg belangrijk om eerst in een praktijklokaal te trainen zit Marieke al een poosje alle dagen thuis. Ze heeft in de en daarna, met ondersteuning van een coach, dat wat schoonmaak gewerkt bij een zalencomplex. Maar toen >> [ nr 5 09 ] 15

11 [ EIGENWIJS SCHOLING ] dit doet de academie voor zelfstandigheid De academie voor Zelfstandigheid kan gezien worden als een logisch vervolg op speciaal voortgezet onderwijs of praktijkonderwijs. Het valt onder de AWBZ-functies dagbesteding of begeleiding. De studenten volgen een individueel traject, van twee tot negen dagdelen per week, gericht op wonen en/of werken. Bij het trainen voor zelfstandigheid op deze terreinen komen in feite alle aspecten uit het leven van de student aan bod: het zo zelfstandig mogelijk leren doen van de dagelijkse activiteiten in de eigen omgeving, contacten leggen en sociale omgang, ontdekken en ontwikkelen van talent, ontdekken en ontwikkelen van voorkeur voor werk, trainen van werk, ontdekken en ontwikkelen van hobby s, sport en beweging. In de instroomfase wordt geïnventariseerd wat een student kan. Daarna worden de leerwensen besproken. Student en trainer maken samen een leerplan, waarna de eerste trainingen kunnen starten. Er vindt regelmatig meting plaats (met INVRA, zie kader op pagina hiernaast) om te kijken of bijstelling nodig is. Alles gebeurt in overleg met de student en desgewenst zijn verwanten. Het vergroten en versterken van vaardigheden gebeurt stap voor stap, in een eigen tempo. In de doorstroomfase vindt de transfer plaats: het toepassen van het geleerde in de eigen situatie, op het werk of in de eigen woning. Als dat nodig is, krijgt de student tijdens zijn werk begeleiding van een jobcoach. In de laatste fase van het traject wordt de student gestimuleerd zo zelfstandig mogelijk te zijn of zelfs op eigen benen te gaan staan. In de nazorg wordt bekeken wat de student nodig heeft aan ondersteuning om de gewenste situatie in stand te houden. ACADEMIE VOOR ZELFSTANDIGHEID E info@zelfstandigzijn.nl I Suzanne Verheijden, locatiemanager Tiel: "Praktische vaardigheden aanleren en leren toepassen in eigen omgeving." de persoon met wie ze goed kon samenwerken vertrok, ging het niet meer. Samen met haar vriend probeerde ze zelfstandig te wonen. Ook dat mislukte. De administratie, het plannen van de dag, het liep allemaal niet goed. Al snel is ze weer thuis gaan wonen. Marieke nu Marieke houdt van dieren en laat graag de hond uit. Ze zwemt eens per week met een nichtje. Met haar vriend gaat ze wel eens uit. Haar zusje Ilse woont op een uur reisafstand. Met haar heeft ze vooral contact via msn. Marieke leeft in een klein kringetje. Dat baart ons wel zorgen, zegt haar moeder Els. Want hoe moet dat op den duur? Er zijn wel gesprekken gaande met een maatschappelijk werkster, met het doel Marieke toe te leiden naar begeleid zelfstandig wonen. En ze heeft sinds kort een wsw-indicatie, maar dat biedt vooralsnog weinig mogelijkheden: Marieke staat op de 25-ste plaats en dit jaar is er nog niemand van de wachtlijst doorgestroomd naar werk. Marieke als student In haar prachtig getinte trui loopt Marieke met een blij gezicht rond in de school waar ze binnenkort twee tot drie dagen per week zal gaan doorbrengen. Het is duidelijk te zien dat ze zich er nu al als een vis in het water voelt. Suzanne laat ons zes praktijklokalen zien: het lokaal arbeidstraining, de keuken, de was-/strijkruimte, slaap-/woonruimte, lokaal sociale vaardigheden en een computerlokaal. Daarnaast is ook de tuin bij het complex het domein van de studenten. Moet er wel iemand komen die het graag wil leren, lacht Suzanne. Anders wordt het gras wel erg lang en moeten we het zelf gaan doen. Waarschijnlijk boft ze, want Marieke zegt dat ze best wil leren tuinieren. Wat ze gaat doen, hangt af van het gesprek dat ze binnenkort krijgt. Bij de intake heeft ze een test gedaan waaruit blijkt waar haar interesses 16 [ nr 5 09 ]

12 [ EIGENWIJS SCHOLING ] Marieke oefent in het was- en strijklokaal onder toeziend oog van haar moeder, Els en behoeftes liggen. Aan de hand daarvan wordt een leerplan opgesteld. Leren koken, de was doen en strijken staan hoog op het lijstje van Marieke. Ze weet uit ervaring dat ze nog veel kan leren. Toen ze met haar vriend samenwoonde, ontdekte ze dat het haar niet lukte om te plannen, waardoor ze zelden op tijd het eten klaar had. Ook het wassen en strijken vindt ze moeilijk: in haar eentje de wasmachine aanzetten is eng; dat een bloesje gestreken moet worden, komt niet in haar op. Zelfstandig reizen zal ze ongetwijfeld ook gaan aanpakken. Met de trein van woonplaats Zetten naar Tiel heeft ze geoefend en lukt nu goed. Maar alleen met trein en >> leven lang leren, ook met een verstandelijke beperking De academie voor Zelfstandigheid werkt met de methode Op eigen benen. Hieraan is een meetinstrument verbonden, waardoor de student visueel inzicht krijgt in wat hij niet alleen kan, maar wat hij ook werkelijk zelfstandig doet. Het meetinstrument heet INVRA (Inventarisatie van Redzaamheids Aspecten). Initiatiefneemster hiervan is mevrouw Gitty Scholten. De methode is tot stand gekomen na 25 jaar praktijkervaring in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Gitty Scholten vindt dat er nog te vaak - ten onrechte - wordt aangenomen dat mensen met een verstandelijke beperking geringe leermogelijkheden hebben. Haar ervaring leert dat de leerprestaties, met toepassing van de methodiek, veel groter zijn dan algemeen wordt verondersteld. Zij gaat uit van een leven lang leren, dat net als voor iedereen, ook moet gelden voor mensen met een verstandelijke beperking. Kijk voor meer informatie op [ nr 5 09 ] 17

13 [ EIGENWIJS SCHOLING ]... bakken vol methodes... bus naar haar zusje die in Vaassen op de Veluwe woont, dat is nog te moeilijk. Marieke straks Marieke wil heel graag meer mensen ontmoeten. Dat lukt in haar huidige omstandigheden niet. Aan haar schooltijd heeft ze geen vriendinnen overgehouden. Die zijn allemaal hun eigen weg gegaan en wonen niet bij haar in het dorp. Marieke verheugt zich erg op het contact met medestudenten. Ook in de toekomst, als ze haar intrek hoopt te nemen in een begeleidwonenproject en ze werk hoopt te vinden, wil ze graag nieuwe mensen ontmoeten. De academie gaat haar daarbij helpen. Samen gaan ze op zoek naar passende woonruimte en naar passend werk. Al met al merkt Marieke gaandeweg het gesprek, dat haar leven met deze studie een heel andere wending kan krijgen. Want wat ze werkelijk goed kan en wat ze werkelijk graag wil, dat is er eigenlijk nooit goed uitgekomen. Wie weet wat ze allemaal nog gaat ontdekken van zichzelf. 18 [ nr 5 09 ]

14 [ EIGENWIJS SCHOLING ] waar komt de 3e en 4e vestiging? Het is een langer bestaand idee, vertelt Suzanne Verheijden, locatiemanager. Twaalf jaar geleden had Gitty Scholten (zie kader op pagina 17) al plannen, maar kwamen ze niet van de grond. Door o.a. de dob-foundation en Stichting Doen is dat nu wel mogelijk. De fondsbeheerders vonden het uitgangspunt zo goed en vanzelfsprekend, dat ze zich eigenlijk afvroegen waarom deze voorziening er nog niet was. Na onderzoek zijn de plannen voor realisatie gemaakt. Er kunnen nu vier vestigingen worden opgericht, waarvan er inmiddels twee operationeel zijn: Heerlen en Tiel. Voor de overige twee locaties is veel belangstelling in diverse plaatsen. Maar het is nog de vraag waar de derde en vierde academie zullen komen. Hiervoor gaat een zogenoemde kwartiermaker lokale partijen interesseren, want een belangrijke voorwaarde is samenwerking met bestaande instellingen en scholen. Samenwerking kan onder meer worden gezocht met een regionale instelling voor zorg aan mensen met een verstandelijke beperking, de regionale vestiging van MEE en scholen voor speciaal voortgezet onderwijs. Een andere voorwaarde voor de realisatie van een vestiging is, dat een deel van de kosten door een locale financierder wordt gedragen. In Tiel heeft de Provincie Gelderland een subsidie voor drie jaar afgegeven. Het is overigens de bedoeling van de oprichters dat de academie voor Zelfstandigheid een vanzelfsprekend begrip wordt in Nederland en er op den duur in elke regio een locatie is gevestigd. Ouders in hun eigen rol Els: Voor ons is het erg belangrijk dat Marieke dit gaat doen. In onze rol als ouders lukt het ons niet dat wij haar Het klikt tussen Mieke en Marieke zelfstandigheidstraining geven. Daar staat ze niet meer voor open. Als Marieke later haar eigen woonruimte heeft, komt ze gewoon gezellig bij ons koffiedrinken of lekker eten. Dan zijn we de ouders die we graag willen zijn: degenen waar ze altijd terecht kan, waar ze altijd haar ei kwijt kan en een veilige haven zal vinden. Natuurlijk zullen we ook ouderlijk advies geven, maar dat is iets anders dan je kind trainen in zelfstandigheid. Nog even wachten Tot de opening gaat Marieke alvast kennismaken en helpen met het inrichten van de academie. Is kleren ophangen in de was- en strijkkamer iets voor jou?, vraagt Suzanne. Dat is haar op het lijf geschreven, denkt haar moeder: Ze ruimt haar eigen kleren altijd keurig op. Ja, ja, zegt Marieke, dat is een goed werkje voor mij. Het is volgens haar moeder erg belangrijk voor Marieke dat ze door een vast persoon wordt begeleid. Iemand die haar leert kennen en die weet wat ze nodig heeft. Voor Marieke is dat bijvoorbeeld bevestiging : ze wil voortdurend weten of ze iets goed doet. We lopen tijdens de rondleiding haar toegewezen coach Mieke tegen het lijf. Uit het makkelijke en hartelijke contact valt op te maken dat het klikt. Met een opgewekt tot donderdag nemen ze voorlopig afscheid. Dat gaat wel goed komen tussen die twee. [ nr 5 09 ] 19

15 [ EIGENWIJS ROLLEND MATERIEEL ] Door de bril van Jorissen Spontaan op jacht naar rollend Rolstoelleveranciers rekenen Ik haat druilerige dagen. Dagen die grijs of bruinachtig van kleur zijn en waarop er voortdurend regen valt die de naam bui niet verdient. Vleesnoch-visweer noem ik het. Wat doe je dan? Lekker met een boek op de bank? Vind ik niks, ik wil eruit, spontaan iets doen wat ik niet vaak doe. Het draait vaak uit op shoppen. Afgelopen vrijdag was het vlees noch visweer. Echt weer om een mountainbike uit te gaan zoeken, volgens een vriend. Weer voor de jacht op het nieuwste rollend materieel, dacht ik. Ik loop (wat heet in dit geval) immers nergens warmer voor. Liefst had ik elk kwartaal een nieuwe auto, scootmobiel of handbike en, niet te vergeten, een superlichte, elegante en comfortabele handrolstoel. Om het niet te ingewikkeld te maken was mijn bestemming de firma RSA/ Revacore, een van de grotere hulpmiddelenleveranciers in de hoofdstad. Het uitstapje beloofde van meet af aan geen tof event te worden. Met de metro in de buurt van de showroom aangekomen bleek de hele omgeving opgebroken. Een afstand van zo n 75 meter over bouwzand vol kuilen en plassen kostte mijn elektrische rolstoel een half uur. Toen was ik eindelijk bij de voordeur die wel een heel gesloten indruk maakte. Gelieve te bellen als de deur niet open is stond er op een papiertje. Doodstille showroom Met mijn rolstoel balancerend tussen hoge drempel en lager gelegen stoep probeerde ik de bel te bereiken, absoluut onmogelijk bij een bel die op ooghoogte van een lang mens zit. De stemming werd grimmig, niks missie mislukt, op deze druildag moest en zou ik een paar adl-stoelen zien! Ik reed rond het gebouw en ontdekte de leveranciersingang, gelukkig open. In de werkplaats was het kil en stil, doodstil. Scootmobielen en elektrische rolstoelen stonden verlamd in keurige rijtjes opgesteld. Overal kisten en kasten met bouten, moeren, tangen, inbussleutels en ander gereedschap. Aan de muur de obligate kalenders met pin ups. In de hoop toch iets interessants rollends aan te treffen koerste ik op de showroom aan, toen er een monteur opdook met een zakje in z n hand. Of ze niet open waren vroeg ik. Jawel hoor, maar er is niet veel personeel. Hij leek verbaasd en onthand alsof hij nooit een rolstoelende klant gezien had die zomaar even kwam kijken. Hij had alleen oog voor z n warme broodje. Kan ik fijn effe in de showroom, zei ik om hem uit de brand te helpen. Een verkoper was er vandaag ook niet, maar als ik per se wou kijken kon ik mijn gang gaan. Ook in de showroom was het doodstil. Toiletstoelen met enorme bruine emmers eronder (goed voor minstens tien liter kleine en kilo s grote boodschappen), rollators in soorten en maten en gemaksstoelen in gedempte tinten stonden her en der in de ruimte. Neergepleurd is eigenlijk een betere omschrijving. Hier en daar stond een rolstoel van het saaiste soort. Zo n leenstoel voor de af en toe moeilijk ter been zijnden, vaak n beetje verdekt opgesteld bij de garderobe in musea. Mijn oog viel op een lang spandoek aan de muur: Beenhakker Eerlijk Ervaren Effectief. Ging een andere leverancier met de zeker in dit verband welsprekende 20 [ nr 5 09 ]

16 [ EIGENWIJS ROLLEND MATERIEEL ] materieel? niet op klanten naam Beenhakker de zaak overnemen en verkeerde het geheel in diepe crisis? Niemand die het mij vertelde en van de hulpmiddelen hoefde ik ook geen antwoord te verwachten. Ik vertrok zonder dat mij iets informatiefs en effectiefs ten deel gevallen was. Tja, u moet ook een afspraak maken De maandag erna was het wederom druilerig. Of ik wél zou slagen bij de andere grote hulpmiddelenleverancier met de veelbelovende naam Welzorg, vroeg ik me af. Jaren geleden ging ik daar regelmatig de nieuwste rolstoelen bekijken en uitproberen. In de showroom viel mijn oog meteen op het setje zwarte museumrolstoelen. Het zal toch niet waar zijn?, dacht ik verder speurend. Een redderende vrouw ging niet over klanten die een rolstoel zoeken en verwees me door Een rolstoel waarin ik kan lezen, dansen, rusten en racen alstublieft! naar een verkoper die effe bezig was. Aha, zei de verkoper nadat ik mijn wens geuit had en troonde me mee naar een gedeelte waar handrolstoelen twee rijen boven elkaar opgesteld stonden. Hij trok er twee uit. Deze verkopen we voornamelijk en wees toen op een degelijk en saai (gaat vaak samen) ogende Quickie en eenzelfde type van Invacare. Niet de aller-treurigste exemplaren, maar lichtgewicht, elegant en comfortabel, ho maar. Ik bleek voor het Wmo-assortimentje te staan. Mevrouw, deze zitten in het Wmo-pakket. Die kosten maar De reeks sombere museumrolstoelen bleek ook in dit pakket te zitten. De verkoper voelde zich duidelijk onthand met een pgb-klant die een rolstoel wil waarin ze kan lezen, dansen, rusten en racen. In de hele showroom was geen actief rolstoel te zien. Tsja, u had ook een afspraak moeten maken. Hij dacht na en verwees me naar Vianen, naar een grote showroom vol actief stoelen, gerund door mensen die zelf ervaring hebben. Rolstoelers bedoelde hij. Ik kreeg nog twee A-4tjes met informatie over een rolstoel die er op papier aantrekkelijk uitziet, maar niet in het pakket zit. Op de valreep riep de verkoper me na dat de showroom ondertussen niet (meer) in Vianen, maar in Den Bosch was. En dat ik volgende keer echt eerst een afspraak moest maken. De `werkers uit Den Bosch konden ook naar Amsterdam komen. Geen pluspunten, wel aanbevelingen Het lijkt zo gewoon en gemakkelijk, zelf een rolstoel uitzoeken met een pgb. Maar oh, de praktijk! Iedereen is op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en behoeften van klant en consument, aldus een wervende kreet op de site van Welzorg. Voor het zover is moet er nog heel veel veranderen. Zoals op z n minst: in elke regio showrooms waar je een breed scala aan hulpmiddelen zelf kunt uitproberen zonder eerst ingewikkelde afspraken te maken met ergo-, fysio- of andere therapeuten voor eventueel advies op maat personeel dat niet alleen geïnteresseerd is in nieuwe ontwikkelingen, maar (ook) spontaan bereid is advies te verstrekken Mevrouw met de Bril heeft deze keer geen pluspunten. Jammer, maar helaas. [ nr 5 09 ] 21

17 [ EIGENWIJS ALV ] ALGEMENE LEDENVERGADERING 26 SEPTEMBER 2009 Veel belangstelling voor workshops herindicatie en begeleiding Er was zoveel belangstelling voor de workshop Help, ik krijg een herindicatie, hoe bereid ik me voor? en de workshop De nieuwe functie begeleiding, wat mag ik nog wel inkopen en wat niet? dat het programma op het laatst nog werd aangepast. Maar ondanks deze grote belangstelling, verliep de Algemene Ledenvergadering (ALV) van zaterdag 26 september soepel als altijd. [ Auteur: Stans Damen Fotografie: Rob Guffens ] De leden konden in het middagprogramma van de ALV kiezen uit vier workshops, één aan het begin van de middag en één aan het einde van de middag. Veel mensen staan nu voor een herindicatie, waardoor er veel belangstelling was voor de workshops over herindicatie en begeleiding. De workshops Ik heb problemen met mijn zorgverlener, hoe los ik ze op? en Zo beoordeelt u zélf de kwaliteit van een pgb-bureau kwamen te vervallen. Aan het begin van de middag werden in de grote zaal twee presentaties gehouden met veel tips hoe een herindicatie voorbereid kan worden en wanneer je wel en wanneer je geen begeleiding geïndiceerd krijgt; plus wat je wel en niet met je pgb mag inkopen. In het tweede deel van de middag werden de tweehonderd aanwezigen opgesplitst in drie doelgroepen, waarna in kleinere zaaltjes vragen gesteld konden worden aan pgb-deskundigen van Per Saldo. hebben deze goedgekeurd. Ook werd er een nieuw bestuurslid gekozen: Beer Boneschansker. Hij heeft een dochter met een ernstige meervoudige handicap. Hij was onder andere inleider/spreker op symposia/congressen met betrekking tot zorg en wonen voor verstandelijk gehandicapten en projectleider kleinschalige woonvoorzieningen voor verstandelijk gehandicapten. Ook werkte hij als manager Handicap & Samenleving bij de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind. Momenteel houdt Beer Boneschansker zich bezig met ARMADO, breekijzerorganisatie voor mensen met een verstandelijke handicap en hun ouders. Hij vervulde meerdere bestuursfuncties, zoals voorzitter van de BOSK, vereniging van mensen met een motorische handicap en hun ouders. Ook was hij lid van de werkgroep Wenkend Perspectief adviesraad van de minister van VWS inzake vernieuwing cliëntparticipatie. Beer Boneschansker regisseert, doet productiewerk in de media en is nu ook de komende vier jaar bestuurslid van Per Saldo. Nieuw bestuurslid s Ochtends werden de plannen voor 2010 plus bijbehorende begroting aan de leden gepresenteerd; de leden Meer informatie over de ALV Kijk op nieuws, 27 september 2009, Dit is er besproken op de Ledenvergadering. 22 [ nr 5 09 ]

18 Medewerkers van Per Saldo heten de leden van harte welkom en de ADL-assistente zit klaar om hulp te bieden Aline Saers (directeur) en Frans Oostrik (voorzitter) Een lid in gesprek met pgb-consulent van Per Saldo op het spreekuur Nog even overleg en Frans Penninx (bestuurslid) en Irene Verkade (bestuurslid) presenteren de begroting en plannen voor volgend jaar Tijdens de presentaties over begeleiding en de herindicatie worden veel vragen gesteld Na het algemene deel is de grote groep opgesplitst in drie kleinere groepen Coördinator leidt het spreekuur in goede banen De ALV duurt de hele dag, met een welkome [ nr 5 09 ] onderbreking van een goed verzorgde lunch 23

19 nieuws nieuws nieuws nieuws nieu School en pgb Zzp, de knelpunten Vóór de zomer heeft staatssecretaris Jet Bussemaker aangegeven de regels aan te passen voor kinderen die begeleiding nodig hebben op school. Nu duidelijk is hoe die regels uitpakken, heeft Per Saldo de slimme lijst (voorheen noemden we dat factsheet) School en pgb geactualiseerd. Hierin leest u welke mogelijkheden het pgb vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) biedt voor het inkopen van extra zorg en begeleiding op de (speciale) basisschool, in het speciaal onderwijs, het voortgezet (speciaal) onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en in het hoger beroepsonderwijs. Hulp die de school niet kan bieden. De beperkende regels die hierbij bestaan en het verschil tussen een pgb en het rugzakje (leerlinggebonden financiering: LGF) komen ook aan bod. Kijk op > downloaden > factsheets of bel de ledenservice om de factsheet op papier te bestellen. Budgethouders met een zzp, zowel degenen die de zorg thuis organiseren als in wooninitiatieven met een pgb, voorzien veel knelpunten. Er zijn er zoveel dat het ministerie van VWS een werkgroep heeft ingesteld om die knelpunten te onderzoeken en op te lossen. Per Saldo is in deze werkgroep vertegenwoordigd. Er is een knelpuntenlijst in de maak waarop nu al zo n 15 knelpunten staan. Voor het ministerie van VWS reden om in ieder geval snel een uitgebreid onderzoek te gaan doen naar de financiële gevolgen van het plan van VWS om het pgb af te leiden van de zorg-innatura-prijzen voor een zzp. Voor VWS is het voorbestaan van de huidige wooninitiatieven een speciaal probleem, omdat de staatssecretaris heeft gesteld dat deze niet mogen omvallen. Concrete oplossingen zijn er nog niet. Het Landelijk Steunpunt Wonen zal op 19 november a.s. een actiedag in Den Haag organiseren voor verontruste wooninitiatieven. Meer informatie op Zzp, het goede nieuws Goed nieuws voor budgethouders met een zzp: de budgetgarantie is verlengd. Daardoor kan een pgb-zzp in 2010 niet lager worden dan het oude bedrag voor uw pgb, toen uw indicatie nog in functies werd geïndiceerd. Heeft u in 2009 al een budgetgarantie, dan geldt die ook voor De peildatum voor de hoogte van de garantie is 31 december Zoals het er nu uitziet geldt de budgetgarantie ook voor 2011, maar daarna is de toekomst van het pgb-zzp ongewis. Op dit moment zijn er al een flink aantal budgethouders geïndiceerd voor een-zzp (zorgzwaartepakket). Een zzp is een volledig pakket aan zorg. U komt hiervoor in aanmerking als u voortdurend toezicht nodig heeft, ieder moment hulp nodig kan hebben en/of in een speciale aangepaste omgeving moet verblijven. Dit noemt men langdurig verblijf. U kunt een zzp ook als een pgb afnemen. Meerinformatie hierover leest u op > AWBZ > zzp. Zzp en huishoudelijke hulp Per Saldo krijgt veel vragen van budgethouders met een zzp (AWBZ/zorgkantoor) plus een indicatie huishoudelijke hulp (Wmo/gemeente). Tot wanneer kan iemand met een zzp zijn indicatie bij de gemeente behouden en voor wie vervalt de indicatie huishoudelijke hulp? - Iedereen die vanaf 1 januari 2009 een zorgzwaartepakket heeft in de vorm een pgb, kan geen indicatie voor huishoudelijke hulp meer aanvragen bij de gemeente; deze budgethouders kunnen hun huishoudelijke hulp wel uit het pgb-zzp betalen; - mensen die op 31 december 2008 al hulp in het huishouden vanuit de Wmo ontvingen en die ook een pgbzzp hebben, houden de huishoudelijke hulp van de gemeente totdat de indicatietermijn van het zzp is verstreken; zodra er een nieuwe indicatie in de AWBZ wordt afgegeven vervalt de indicatie van de gemeente en kunnen budgethouders de huishoudelijke hulp uit het pgb (zzp) betalen. 26 [ nr 5 09 ]

20 ws nieuws nieuws nieuws nieuws in de media Boer geeft zorg op tv Onder de titel Boer & Zorg komt er in november en december een zesdelige documentaire op tv. Het is een informatieve, boeiende en deels humoristische serie waarin het werken op drie verschillende zorgboerderijen in beeld gebracht wordt, waaronder De Witte Hoeve, waarover EigenWijs in het vorige nummer schreef. Vol enthousiasme en toewijding zorgen de boer en boerin, die meestal uit de zorg komt, dat verschillende mensen hun beperking als het ware vergeten. Het gaat om mensen met autisme, met een psychische beperking of achtergrond als burn-out, depressie, ex-verslaafden, ouderen met dementie of Alzheimer. Door in de buitenlucht de handen uit de mouwen te steken en door contact met planten, dieren, mensen, aarde en de seizoenen, komen mensen tot innerlijke rust en zelfvertrouwen, zegt de programmamaker. Dat levert emotionele, verhelderende, positieve beelden en situaties op waaruit blijkt dat een zorgboerderij niet meer weg te denken is uit onze samenleving. Uitzendingen zijn op Nederland 2, uur, op 2, 9, 16 november en 30 november, 7, 14 december. Psychiater hekelt rompslomp rondom toekenning pgb Een op de honderd Nederlanders is behept met de sociale ontwikkelingsstoornis autisme. Dat is veel meer dan 25 jaar geleden werd aangenomen. Volgens de huidige wetenschappelijke inzichten heeft 1% van alle mensen autisme, zei psychiater prof.dr. R. J. van der Gaag van de Radboud Universiteit in Nijmegen tijdens een congres van de Nederlandse Vereniging voor Autisme op 9 en 10 oktober. Van der Gaag hekelde de rompslomp rond het toekennen van een persoonsgebonden budget (pgb) voor mensen met autisme. Een kind met autisme wordt elke twee jaar onderzocht of het nog lijdt aan deze levenslange ontwikkelingsstoornis. Je laat toch ook niet een blinde elke twee jaar onderzoeken of hij nog blind is? Van der Gaag bekritiseerde de tendens bij politici en zorgverzekeraars om autisme onder te verdelen in ernstige en minder ernstige vormen. Zo zouden ze bezuinigen op de zorg willen regelen. De psychiater wees op de problemen die mensen rond autisme ervaren. Zo is de opvoeding van een kind met autisme een onwaarschijnlijk grote belasting voor het gezin. De hoogleraar constateerde dat de diverse vormen van zorg rond autisme niet goed met elkaar samenwerken. Ook neemt, volgens hem, het aantal beschermde werkplekken voor mensen met autisme af. Hij bepleitte de instelling van een levensloopbegeleider voor mensen met autisme. Bron: Reformatorisch Dagblad. foto: SOL FILMprodukties [ nr 5 09 ] 27

Kom op cursus bij Per Saldo!

Kom op cursus bij Per Saldo! Kom op cursus bij Per Saldo! Wilt u precies weten wat u nu wel of niet aan begeleiding mag inkopen? Of wilt u zich goed voorbereiden op uw (her)indicatie? Of hebt u net een persoonsgebonden budget en wilt

Nadere informatie

Leer om te gaan met het pgb Kom op cursus bij Per Saldo

Leer om te gaan met het pgb Kom op cursus bij Per Saldo Leer om te gaan met het pgb Kom op cursus bij Per Saldo De cursussen van Per Saldo zijn afgestemd op vragen van zowel budgethouders als professionele zorgverleners. U wilt: als beginnend pgb er snel de

Nadere informatie

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg JANUARI 2010 INHOUDSOPGAVE Waar gaat deze folder over? Welke zorg hoort bij de AWBZ? Vijf zorgfuncties

Nadere informatie

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

Het Persoonsgebonden voor volwassenen

Het Persoonsgebonden voor volwassenen Het Persoonsgebonden budget voor volwassenen Lwdvoorelkaar over werk, jeugd en zorg in de gemeente Leeuwarden inhoud Het Persoonsgebonden budget Het Persoonsgebonden budget Over het Pgb Een Pgb aanvragen

Nadere informatie

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom?

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Het ministerie van VWS heeft wee websites in het leven geroepen die hierover uitgebreid informatie geven www.dezorgverandertmee.nl en www.hoeverandertmijnzorg.nl

Nadere informatie

Vier wetten, drie loketten en één overgangsjaar

Vier wetten, drie loketten en één overgangsjaar Hoe de zorgwetgeving verandert Vier wetten, drie loketten en één overgangsjaar In de zorg gaat er veel veranderen. De AWBZ gaat verdwijnen. Een groot deel van de AWBZ-zorg gaat over naar de Wmo, de Jeugdwet

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012 Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012 Voor wie is deze folder? Ontvangt u zorg thuis zoals verpleegkundige hulp? Maakt u gebruik van hulp bij het huishouden? Of heeft u een hulpmiddel

Nadere informatie

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken (in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 1 De wet langdurige zorg 4 Woon je in een instelling en heb je 24 uur per dag zorg en ondersteuning

Nadere informatie

1. Alle dagbesteding inclusief vervoer gaat naar de gemeente (Wmo en Jeugdwet). Ook de dagbesteding van cliënten met een hoog zzp.

1. Alle dagbesteding inclusief vervoer gaat naar de gemeente (Wmo en Jeugdwet). Ook de dagbesteding van cliënten met een hoog zzp. 17 misverstanden over de Wet langdurige zorg (Wlz) Per 1 januari 2015 komt de Wet langdurige zorg (Wlz) in de plaats van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De Wlz is van toepassing op cliënten

Nadere informatie

Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen

Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen Deze notitie is bedoeld om meer inzicht te geven over de budgetten en vergoedingen die op zorgboerderijen betrekking kunnen hebben als het gaat om

Nadere informatie

U heeft een pgb. Wat verandert er in 2013?

U heeft een pgb. Wat verandert er in 2013? U heeft een pgb. Wat verandert er in 2013? Hans van der Knijff programma Stand van zaken landelijke politiek Vergoedingsregeling Persoonlijke Zorg Zorgzwaartepakketten Overheveling begeleiding en kortdurend

Nadere informatie

Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Inleiding 3 Voor wie is deze gids? 3 Waarom deze

Nadere informatie

Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen

Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen GEBRUIKERSGIDS ZORGZWAARTEPAKKETTEN 2010 Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Informatie over zorgzwaartepakketten

Nadere informatie

Geachte mevrouw Mete en heer Spoeltman,

Geachte mevrouw Mete en heer Spoeltman, Aan de leden van Provinciale Staten, mevrouw F. Mete en de heer H. Spoeltman Datum : 23 juni 2009 Briefnummer : 2009-37.030/25/A.6, CW Zaaknummer : 181452 Behandeld door : R.J. Vos Telefoonnummer : (050)

Nadere informatie

De Driestroom Ambulante dienstverlening

De Driestroom Ambulante dienstverlening voor mensen met een beperking De Driestroom Ambulante dienstverlening voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand Inhoudsopgave Inleiding Inleiding Ambulante Dienstverlening - Pedagogische

Nadere informatie

Bijlagen. Ga na wanneer de indicatie van de cliënt afloopt. Heeft hij recht op het overgangsrecht? Kan er een aanbod gedaan worden vanuit de gemeente?

Bijlagen. Ga na wanneer de indicatie van de cliënt afloopt. Heeft hij recht op het overgangsrecht? Kan er een aanbod gedaan worden vanuit de gemeente? Informatie voor mantelzorgers (en begeleiders) Mantelzorgers zijn alle mensen uit de omgeving van de cliënt die aan de cliënt hulp en zorg verlenen. Dat kan op verschillende gebieden en in verschillende

Nadere informatie

Erratum bij de brochure Zelf aan zet in de AWBZ

Erratum bij de brochure Zelf aan zet in de AWBZ Erratum bij de brochure Zelf aan zet in de AWBZ 20 maart 2009 Vanwege de nieuwe maatregelen in de AWBZ per 1 januari 2009 is deze brochure op enkele punten achterhaald. Hieronder vindt u de wijzigingen

Nadere informatie

Persoonsgebonden budget AWBZ Informatiebulletin voor de budgethouders (december 2010)

Persoonsgebonden budget AWBZ Informatiebulletin voor de budgethouders (december 2010) Persoonsgebonden budget AWBZ Informatiebulletin voor de budgethouders (december 2010) In dit informatiebulletin wordt u geïnformeerd over de volgende onderwerpen: 1. Tarieven 2011 10. ZZP VG 5 en ZZP VG

Nadere informatie

ALGEMEEN WMO VEELGESTELDE VRAGEN OVER WMO EN JEUGDHULP

ALGEMEEN WMO VEELGESTELDE VRAGEN OVER WMO EN JEUGDHULP VEELGESTELDE VRAGEN OVER WMO EN JEUGDHULP Vanaf 2015 krijgt de gemeente er zorgtaken bij. Een deel van de zorg die nu via het zorgkantoor vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) loopt, gaat

Nadere informatie

MEE West-Brabant Maakt meedoen mogelijk. Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz)

MEE West-Brabant Maakt meedoen mogelijk. Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz) MEE West-Brabant Maakt meedoen mogelijk Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz) Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg Dankzij MEE kunnen we de zorg en hulp thuis organiseren

Nadere informatie

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren 0 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren Dit is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Postbus 0011 00 ea Den Haag www.rijksoverheid.nl Maand 0 B-0000 0 tips

Nadere informatie

Wegwijzer naar de AWBZ

Wegwijzer naar de AWBZ Wegwijzer naar de AWBZ Kinderen met een psychiatrische stoornis hebben soms veel zorg nodig. Als dat bij uw kind het geval is, dan kunt u gebruikmaken van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Deze

Nadere informatie

Zorg. Omdat een andere blik je leven verrijkt

Zorg. Omdat een andere blik je leven verrijkt Zorg vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt Je kind heeft autisme Je kind blijkt autisme te hebben. Waarschijnlijk had je al langere tijd een vermoeden. Ouders weten vaak al vroeg dat hun

Nadere informatie

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Samenvatting 3 Over welke problemen gaat het? 3 Voorbeelden 3 Welke hulp

Nadere informatie

Ik heb een persoonsgebonden budget (pgb)

Ik heb een persoonsgebonden budget (pgb) Ik heb een persoonsgebonden budget (pgb) Wat verandert er voor mij in 2015? Deze folder gaat over de veranderingen in de zorg in 2015. En wat dat betekent voor mensen die een persoonsgebonden budget (pgb)

Nadere informatie

Wat staat ons te wachten in 2013 en daarna? Hans van der Knijff

Wat staat ons te wachten in 2013 en daarna? Hans van der Knijff Wat staat ons te wachten in 2013 en daarna? Hans van der Knijff Waar gaan we het over hebben? Stand van zaken landelijke politiek 2013 regeerakkoord Vergoedingsregeling Persoonlijke Zorg en pgb Zorgzwaartepakketten

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

de behandelaar of huisarts mee te sturen. In deze verklaring moet het volgende worden vermeld: een

de behandelaar of huisarts mee te sturen. In deze verklaring moet het volgende worden vermeld: een Toelichting bij aanvraagformulier AWBZ-indicatie (PGB/ZIN) U dient deze aanvraag bij Bureau Jeugdzorg in, omdat u uw kind in aanmerking wilt laten komen voor zorg die bekostigd wordt op basis van de Algemene

Nadere informatie

MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk. Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz)

MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk. Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz) MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz) Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg Dankzij MEE kunnen we de zorg en hulp thuis

Nadere informatie

Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg

Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg Check www.ciz.nl of bel met het CIZ op 088 789 10 00 om te kijken of u zorg kunt krijgen die vergoed wordt vanuit de Wlz. Hoe komt u in aanmerking

Nadere informatie

Factsheet. De overheid gaat de langdurige zorg anders organiseren. Wat betekent dat voor mijn pgb?

Factsheet. De overheid gaat de langdurige zorg anders organiseren. Wat betekent dat voor mijn pgb? Factsheet De overheid gaat de langdurige zorg anders organiseren Wat betekent dat voor mijn pgb? 2 Hervorming langdurige zorg - Persoonsgebonden budget Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Nadere informatie

INFORMATIE 2011. Eigen bijdrage Zorg met Verblijf

INFORMATIE 2011. Eigen bijdrage Zorg met Verblijf INFORMATIE 2011 Eigen bijdrage Zorg met Verblijf Voor wie is deze folder? Woont u in een zorginstelling? Bijvoorbeeld in een verzorgingshuis, een psychiatrische inrichting of een andere instelling waar

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

Het indicatiebesluit

Het indicatiebesluit Het indicatiebesluit Deze folder hoort bij het indicatiebesluit. Dat is de brief waarin staat dat u aanspraak kunt maken op zorg. We leggen hier uit wat de verschillende onderdelen van het indicatiebesluit

Nadere informatie

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking versie 2009 Informatie over zorgzwaartepakketten voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking 2 Inhoud Samenvatting... 4 Inleiding... 8 Algemene

Nadere informatie

Informatie over zorgzwaartepakketten

Informatie over zorgzwaartepakketten Informatie over zorgzwaartepakketten voor cliënten, familie en andere betrokkenen Voor wie is deze folder? Deze informatie is voor mensen met psychiatrische problemen die voor langere tijd bij GGZ ingeest

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2011

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2011 Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2011 Voor wie is deze folder? Ontvangt u zorg thuis zoals verpleegkundige hulp? Maakt u gebruik van hulp bij het huishouden? Of heeft u een hulpmiddel

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013 Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over veranderingen in de zorg

Veelgestelde vragen over veranderingen in de zorg Veelgestelde vragen over veranderingen in de zorg WMO - GEMEENTE Is het al officieel dat de Wmo ingaat op 1 januari 2015? Ja, met dien verstande dat 2015 een overgangsjaar wordt. Verandert het recht op

Nadere informatie

Aanvraag AWBZ-zorg. 1. Uw persoonlijke gegevens. 3Uw burgerservicenummer

Aanvraag AWBZ-zorg. 1. Uw persoonlijke gegevens. 3Uw burgerservicenummer Waarom dit formulier? Heeft u zorg nodig? Dan kunt u een beroep doen op zorg die wordt betaald uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) beoordeelt of

Nadere informatie

Kabinetsbeleid en persoonsgebonden budget

Kabinetsbeleid en persoonsgebonden budget Kabinetsbeleid en persoonsgebonden budget Hans van der Knijff Januari 2014 Waar gaan we het over hebben? Hoe en waar vraag ik pgb aan? Stand van zaken landelijke politiek Pgb in Wet langdurige zorg (Wlz)

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over het Persoonsgebonden budget (PGB) jeugdhulp, Inhoudsopgave

Vragen en antwoorden over het Persoonsgebonden budget (PGB) jeugdhulp, Inhoudsopgave Vragen en antwoorden over het Persoonsgebonden budget (PGB) jeugdhulp, Inhoudsopgave 1. Wijzigingen per 1 januari 2015 algemeen 2. Meest gestelde vragen van mensen die vóór 2015 een PGB hadden 3. PGB:

Nadere informatie

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen.

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Vanaf 1 januari 2015 zijn wij als gemeente verantwoordelijk voor de jeugdhulp in Hendrik-Ido- Ambacht.

Nadere informatie

Actualiteiten en 2015

Actualiteiten en 2015 Actualiteiten en 2015 Hans van der Knijff 14 november 2014 Motieven voor het pgb Keuze zorgverlener die bij je past Werkwijze en taken in overleg vaststellen Flexibiliteit in inzet Hulp waar en wanneer

Nadere informatie

Achtergrondinformatie geldstromen en wetten

Achtergrondinformatie geldstromen en wetten Achtergrondinformatie geldstromen en wetten Tot stand gekomen in het kader van het project RAAK-MKB Ontwerpen voor zorgverleners Auteurs Dr. F. Verhoeven; onderzoeker lectoraat Co-design (HU) Ing. K. Voortman-Overbeek;

Nadere informatie

Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland

Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland Maandag 28 juli 2014 Nieuwsbrief nummer 3 Colleges Den Helder, Schagen en Hollands Kroon wijzigen samenwerking Sociaal Domein De colleges van Den Helder,

Nadere informatie

Zorgplan en zorgbeschrijving

Zorgplan en zorgbeschrijving Zorgplan en zorgbeschrijving Inhoud Pagina Wat is een zorgplan, wat is een zorgbeschrijving?... 1 Waarom een zorgplan, waarom een zorgbeschrijving?... 1 Wanneer een zorgplan, wanneer een zorgbeschrijving?...

Nadere informatie

Op 1 januari 2015 verandert ons zorgstelsel. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) wordt dan vervangen door vier wetten:

Op 1 januari 2015 verandert ons zorgstelsel. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) wordt dan vervangen door vier wetten: Op 1 januari 2015 verandert ons zorgstelsel. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) wordt dan vervangen door vier wetten: 1. De Wet langdurige zorg (Wlz) voor 24 uur intensieve zorg en toezicht

Nadere informatie

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Wat verandert er in de zorg in 2015

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Wat verandert er in de zorg in 2015 Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking Wat verandert er in de zorg in 2015 De zorg in beweging Wat verandert er in 2015? In 2015 verandert er veel in de zorg. Via een aantal

Nadere informatie

Actualiteiten en 2015

Actualiteiten en 2015 Actualiteiten en 2015 Hans van der Knijff 17 november 2014 Motieven voor het pgb Keuze zorgverlener die bij je past Werkwijze en taken in overleg vaststellen Flexibiliteit in inzet Hulp waar en wanneer

Nadere informatie

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit Wanneer kan ik Wlz aanvragen? Als u blijvend intensieve zorg nodig heeft, dan kan het zijn dat u in aanmerking komt voor zorg vanuit de Wet langdurige

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Ondersteuning bij wonen ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Voorpagina: Kjerke de Vries: Ik heb niet erg veel hulp nodig. Daarom verhuis ik van een

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2011

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2011 Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2011 Voor wie is deze folder? Ontvangt u zorg thuis zoals verpleegkundige hulp? Maakt u gebruik van hulp bij het huishouden? Of heeft u een hulpmiddel

Nadere informatie

Gewoon meedoen! www.estinea.nl

Gewoon meedoen! www.estinea.nl Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert

Nadere informatie

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit CiZ_A5_WLZ_WT_15-06-15_def#2.indd 1 19-06-15 10:58 Als u blijvend intensieve zorg nodig heeft, dan kan het zijn dat u in aanmerking komt voor zorg vanuit

Nadere informatie

Algemene vragen over de overgang van AWBZ-Wmo

Algemene vragen over de overgang van AWBZ-Wmo Algemene vragen over de overgang van AWBZ-Wmo Waar vind ik algemene informatie over de Wmo? Op de landelijke website www.info-wmo.nl en de website van de gemeente (www.boxtel.nl/wmo of www.haaren.nl kies

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou!

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou! Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking Dit zijn wij we zijn er voor jou! Graag stellen we ons voor! Careander ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking op het gebied

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis KINDEREN

&Ons Tweede Thuis KINDEREN &Ons Tweede Thuis KINDEREN & & KINDEREN Inleiding Het liefst zorg je als ouder zelf voor je kind maar soms heb je hulp nodig. Bijvoorbeeld als je kind een achterstand in de ontwikkeling of een verstandelijke,

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

Balans Professional Organizing 1

Balans Professional Organizing 1 PGB in vogelvlucht Ontstaan en soorten PGB s Indicatie aanvragen bij CIZ of BJ Zorgkantoren Verplichtingen PGB-houder CAK WMO Wie staat er voor u? Pyc Mori-Hemerik 47 jaar Rotterdam Balans Professional

Nadere informatie

De zorgboerderij. 3 Hoe is de zorgboerderij ontstaan? 4 Voor wie is de zorgboerderij? 5 Plaatsing op een zorgboerderij

De zorgboerderij. 3 Hoe is de zorgboerderij ontstaan? 4 Voor wie is de zorgboerderij? 5 Plaatsing op een zorgboerderij DC 19 De zorgboerderij 1 Inleiding Dagbesteding en (woon)begeleiding aan cliënten kan op allerlei manieren geboden worden. In dit dc-thema lees je over de zorg en begeleiding die een zorgboerderij kan

Nadere informatie

Blinden en slechtzienden

Blinden en slechtzienden GEBRUIKERSGIDS ZORGZWAARTEPAKKETTEN 2010 Blinden en slechtzienden Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Informatie over zorgzwaartepakketten mensen die blind of slechtziend zijn Inhoud

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Deel ggz vanaf 2008 in het basispakket

Deel ggz vanaf 2008 in het basispakket Deel ggz vanaf 2008 in het basispakket Behandeling psychische problemen voortaan in het basispakket van uw zorgverzekering In deze brochure leest u hoe het is geregeld na 1 januari 2008 Ministerie van

Nadere informatie

AWBZ-zorg aanvragen, hoe regelt u dat?

AWBZ-zorg aanvragen, hoe regelt u dat? AWBZ-zorg aanvragen, hoe regelt u dat? AWBZ: zorg bij ziekte, handicap of ouderdom Als u zorg wilt die wordt betaald uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), onderzoekt het Centrum indicatiestelling

Nadere informatie

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd.

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd. Welkom bij De Zijlen Wie wil het niet? Wonen in een prettig dorp of in een leuke buurt. Waar je kunt zijn wie je bent en je leven kunt leiden zoals dat bij jou past. Waar je meedoet aan dat wat er om je

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Unal College. Professionele zorg, aandacht voor culturele achtergrond

Unal College. Professionele zorg, aandacht voor culturele achtergrond Unal College Trainingen en werkbegeleiding aan (jong) volwassenen met een verstandelijke beperking Unal College Professionele ondersteuning en training met aandacht voor culturele achtergrond voor (jong)

Nadere informatie

ZZP-Productenboek Volledig Pakket Thuis (VPT)

ZZP-Productenboek Volledig Pakket Thuis (VPT) ZZP-Productenboek Volledig Pakket Thuis (VPT) Informatie over zorgproducten van Amerpoort voor mensen met een verstandelijke beperking die thuis wonen Een zorgzwaartepakket (ZZP) is een manier om aan te

Nadere informatie

Ik ben David de Graaf

Ik ben David de Graaf Ik ben David de Graaf geboren in 1984. met Downsyndroom Surprise! Ook voor mijzelf Ik heb het niet alleen, maar... ik ben ook in vaste dienst van de Stichting Downsyndroom Kort: de SDS www.downsyndroom.nl

Nadere informatie

Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg

Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg 1. Is het de bedoeling dat de gemeente straks met iedere thuiswonende mens met een verstandelijke beperking,

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Ik heb een indicatiebesluit, wat nu?

Ik heb een indicatiebesluit, wat nu? Ik heb een indicatiebesluit, wat nu? CZ zorgkantoren wijst u de weg versie 2, april Zelf zorg inkopen met een budget 2013 1 Inhoudsopgave 1 Ontvangen van het indicatiebesluit 4 2 Ontvangen van het pgb

Nadere informatie

Wonen, dagbehandeling en ontwikkeling voor slechtziende en blinde kinderen en jongeren

Wonen, dagbehandeling en ontwikkeling voor slechtziende en blinde kinderen en jongeren Wonen, dagbehandeling en ontwikkeling voor slechtziende en blinde kinderen en jongeren Op weg naar zelfstandigheid Onze dochter heeft een visuele beperking en een ontwikkelingsachterstand. Kan ze een paar

Nadere informatie

1. Hoe stap ik het (her)indicatiegesprek in bij een cliënt met een gerichte PGB-vraag?

1. Hoe stap ik het (her)indicatiegesprek in bij een cliënt met een gerichte PGB-vraag? IK KRIJG DE VRAAG OM EEN PGB TE INDICEREN, WAT DOE IK? 1. Hoe stap ik het (her)indicatiegesprek in bij een cliënt met een gerichte PGB-vraag? Als verpleegkundige kom je nooit bij een cliënt om een PGB

Nadere informatie

Veel gestelde vragen overgangsrecht persoonsgebonden budget (PGB) Jeugd

Veel gestelde vragen overgangsrecht persoonsgebonden budget (PGB) Jeugd Veel gestelde vragen overgangsrecht persoonsgebonden budget (PGB) Jeugd Wat is trekkingsrecht? Begin september heeft u een brief ontvangen van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) over het PGB via trekkingsrecht.

Nadere informatie

Niet alles verandert in de zorg

Niet alles verandert in de zorg Over wat blijft en wat er verandert in de zorg 15 september 2014, Hercules Diessen Niet alles verandert in de zorg. Gelukkig maar! Er gaat veel veranderen in de zorg. Maar er blijft gelukkig ook veel hetzelfde;

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013 Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden, of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over het Persoonsgebonden budget (PGB) jeugdhulp, Inhoudsopgave

Vragen en antwoorden over het Persoonsgebonden budget (PGB) jeugdhulp, Inhoudsopgave Vragen en antwoorden over het Persoonsgebonden budget (PGB) jeugdhulp, Inhoudsopgave 1. Wijzigingen per 1 januari 2015 Algemeen 2. Meest gestelde vragen van mensen die nu een PGB hebben 3. PGB trekkingsrecht

Nadere informatie

Veranderingen rond werk en zorg. Informatie voor ouders van kinderen in het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs

Veranderingen rond werk en zorg. Informatie voor ouders van kinderen in het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Veranderingen rond werk en zorg Informatie voor ouders van kinderen in het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Veranderingen rond werk en zorg Jongeren in het praktijkonderwijs (pro) en

Nadere informatie

AWBZ-zorg in 2012: hoe krijgt u de zorg waar u recht op heeft?

AWBZ-zorg in 2012: hoe krijgt u de zorg waar u recht op heeft? AWBZ-zorg in 2012: hoe krijgt u de zorg waar u recht op heeft? De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) regelt dat u de zorg krijgt die u bijvoorbeeld nodig heeft als u langdurig ziek bent. Of als

Nadere informatie

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap De Winckelsteegh voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap Maak kennis met De Winckelsteegh Wil je deze brochure lezen in eenvoudige taal? Zoek de plaatjes van het vergrootglas. Daaronder staan

Nadere informatie

Zelfstandig, Zelfredzaam, Zorgzaam Eén loket voor ondersteuning en voorzieningen

Zelfstandig, Zelfredzaam, Zorgzaam Eén loket voor ondersteuning en voorzieningen Servicepunt Z Almere Zelfstandig, Zelfredzaam, Zorgzaam Eén loket voor ondersteuning en voorzieningen Veel mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig leven, wonen en meedoen in de samenleving. Dit geldt

Nadere informatie

Actualiteiten en pgb. Waar gaan we het over hebben? Wat is jouw beperking? Hans van der Knijff. 28 november 2014

Actualiteiten en pgb. Waar gaan we het over hebben? Wat is jouw beperking? Hans van der Knijff. 28 november 2014 Actualiteiten en pgb Hans van der Knijff 28 november 2014 Waar gaan we het over hebben? Wat is je beperking Aanvraag Pgb in Wmo Pgb in Jeugdwet Pgb in Zorgverzekeringswet Wet langdurige zorg/ Awbz Wat

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2014. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2014. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden, of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Ik heb hulp en ondersteuning thuis. Wat verandert er in 2015?

Ik heb hulp en ondersteuning thuis. Wat verandert er in 2015? Ik heb hulp en ondersteuning thuis Wat verandert er in 2015? Meestal kunt u met hulp van familie of buren uw leven prima organiseren. Maar soms heeft u hulp nodig. Voor ondersteuning in de huishouding.

Nadere informatie

Ik heb een persoonsgebonden budget (pgb) Wat betekent dat voor mij?

Ik heb een persoonsgebonden budget (pgb) Wat betekent dat voor mij? Ik heb een persoonsgebonden budget (pgb) Wat betekent dat voor mij? De zorg is de afgelopen tijd ingrijpend veranderd. Maar u kunt nog steeds een gemeentelijk persoonsgebonden budget (pgb) krijgen uit

Nadere informatie

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7)

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7) BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige

Nadere informatie

Psychotherapie. anders denken anders voelen anders doen. ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking

Psychotherapie. anders denken anders voelen anders doen. ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking ASVZ Touwbaan 1 Postbus 121 3360 AC Sliedrecht t 0184 491200 info@asvz.nl www.asvz.nl ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking anders denken anders voelen anders doen Psychotherapie Inhoudsopgave

Nadere informatie