Asset Liability Management

Transcriptie

1 0. Inhoudsopgave Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 1. Inleiding 2. Management samenvatting 3. Economische veronderstellingen 4. Huidige beleid: pensioenregeling en sturingsinstrumenten: 1. Huidige pensioenbeleid: pensioenregeling en financiering 2. Huidige pensioenbeleid: toeslagbeleid en beleggingsbeleid 3. Solvabiliteitstoets 4. Financiële positie 5. Uitkomsten Continuïteitsanalyse 1. Ontwikkeling dekkingsgraden 2. Solvabiliteit van het fonds 3. Kans op inzet en omstandigheden bij noodmaatregelen 4. Verwachte toeslagverlening 5. Verwacht pensioenresultaat 6. Financiering pensioenregeling 6. Verschil pensioenresultaat en verwachte verhoging 7. Bijlage uitgangspunten 1: demografische veronderstellingen 8. Bijlage uitgangspunten 2: economische parameters Asset Liability Management Continuïteitsanalyse december 2011 Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 1

2 1. Inleiding Stichting Pensioenfonds Citco Nederland Zowel in de Pensioenwet als in het Besluit met betrekking tot het Financiële Toetsingskader wordt gesproken over de continuïteitsanalyse. Met de continuïteitsanalyse hebben de toezichthouder en u als bestuur een instrument in handen om de ontwikkeling van de financiële situatie op langere termijn (15 jaar) in kaart te brengen en te bespreken. De Nederlandsche Bank (DNB) vraagt alle fondsen om eenmaal per drie jaar, of vaker als bijzondere omstandigheden daar aanleiding toe geven, een continuïteitsanalyse op te stellen. Motivaties om de continuïteitsanalyse in de toekomst tussentijds te moeten uitvoeren kunnen zijn: een verslechterde financiële positie, een ander beleid, gewijzigde externe omstandigheden, op voorschrijven van de toezichthouder of het verkrijgen van extra inzicht in de herstelkracht van uw pensioenfonds. Met een continuïteitsanalyse wordt beoordeeld of de financiële risico s voor een pensioenfonds zich, met inachtneming van een realistische schatting van de economische parameters, op lange termijn binnen aanvaardbare grenzen bevinden. Het risico dat een fonds in de toekomst niet meer aan de eisen ten aanzien van het eigen vermogen zal kunnen voldoen, kan op deze manier in een eerder stadium worden onderkend. Daarbij kunnen sterktes en zwakheden in de beschikbare stuurmiddelen inzichtelijk worden gemaakt. Als inzichtelijk wordt dat er in de toekomst mogelijk problemen ontstaan, dan kan dat aanleiding zijn voor een interventie door DNB en het opstellen van een financieel herstelplan. De continuïteitsanalyse is tevens een hulpmiddel om te toetsen of er sprake is van consistentie in de toezegging, financiering en communicatie ten aanzien van de pensioenregelingen en in het bijzonder de toeslagverlening. Het Besluit Financieel Toetsingskader pensioenfondsen en de Beleidsregel Uitgangspunten Beoordeling Continuïteitsanalyse van Pensioenfondsen stellen regels ten aanzien van het karakter van de continuïteitsanalyse en de vrijheid van de fondsen ten aanzien van de vormgeving. Wellicht de belangrijkste eis is dat de continuïteitsanalyse een stochastische benadering dient te kennen. Dat wil zeggen dat de parameters die gehanteerd worden, onderhevig zijn aan kansvariabiliteit. Asset Liability Management (ALM) leent zich daarom uitstekend als instrument voor het opstellen van een continuïteitsanalyse. De uitgangspunten voor beide projecten zijn nagenoeg hetzelfde en worden hierna beschreven. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 2

3 1. Inleiding Wat mag u van deze continuïteitsanalyse verwachten? Continuïteitsanalyse In deze analyse zullen wij ingaan op de huidige situatie van het pensioenfonds. De huidige regeling wordt geschetst, alsmede de sturingsmiddelen die u tot uw beschikking heeft teneinde de financiële positie van het fonds te beïnvloeden. Tot slot wordt de uitkomst van de solvabiliteitstoets getoond. Vervolgens wordt ingegaan op de uitkomsten van de analyse, waarbij de volgende onderwerpen de revue passeren: de ontwikkeling van de dekkingsgraad; de solvabiliteit van uw pensioenfonds; de verwachtingen omtrent de toeslagverlening en het pensioenresultaat; de financiering van uw pensioenregeling (de toereikendheid van de premie); de consistentietoets. Voor de concrete invulling van de uitgangspunten voor de analyse is een aantal zaken van belang, te weten: de pensioenregeling; het premie-, toeslag- en beleggingsbeleid; de te hanteren demografische en economische uitgangspunten. Aannames dienen te worden gemaakt ten aanzien van de te hanteren economische scenario s. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 3

4 2. Management samenvatting Basisscenario Kernpunten van deze continuïteitsanalyse: Deze continuïteitsanalyse is uitgevoerd naar aanleiding van het nieuwe herstelplan. Het gekozen beleid wordt getoetst aan de meest recente uitgangspunten en verwachtingen. De verwachte ontwikkeling van de financiële positie is gunstig. Naar verwachting laat de dekkingsgraad in het begin een stijging zien, waarna deze stabiliseert. Dit is met name het gevolg van een positieve bijdrage als gevolg van het verwachte rendement op de beleggingen versus de benodigde rente voor de verplichtingen en de vrijval van solvabiliteit over de uitkeringen. Toeslagverlening heeft de grootste negatieve impact op de verwachte dekkingsgraadontwikkeling. De verwachte cumulatieve toeslagverlening bedraagt na 15 jaar voor de deelnemers circa 45% van de prijsindex. Dit komt overeen met een verwacht pensioenresultaat (koopkracht) van 86%. De financiële risico s zijn aanzienlijk. De kans op een dekkingstekort bedraagt 41%. De kans dat het pensioenfonds in het basisscenario langer dan drie jaar in een situatie van dekkingstekort verkeert bedraagt circa 14%. Het beleid van het pensioenfonds voldoet naar verwachting niet aan de consistentietoets. De dekkingsgraad is naar verwachting in staat om binnen 15 jaar van de minimaal vereiste dekkingsgraad tot boven de vereiste dekkingsgraad toe te groeien. Echter, de verwachte cumulatieve toeslagverlening na 15 jaar bedraagt minder dan 70% van de maatstaf. Dit wordt naar verwachting door DNB als niet consistent bestempeld. Het bestuur is voornemens een nieuwe ALM studie uit te laten voeren, waarin consistentie van de (nieuwe) beleidsvormen een van de aandachtspunten zal zijn. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 4

5 3. Economische veronderstellingen Basisscenario Veronderstellingen Rekenkundig Standaard Per 30 september 2011 Gemiddelde Deviatie Algemene prijsontwikkeling 2,0% 1,7% Algemene loongroei 3,0% 2,1% 15-jaars swaprente 2,9% 1,0% 30-jaars swaprente 2,7% 1,0% Reële rente 0,9% 0,4% Rendement op : Euro staatsleningen (duration ± 6) 4,5% 4,8% Geïndexeerde staatsobligaties 4,5% 3,4% Bedrijfsobligaties 4,5% 5,9% High yield obligaties 4,5% 10,9% Emerging market debt 4,5% 10,0% Wereldwijde aandelen (unhedged) 8,5% 18,8% Aandelen opkomende markten 8,5% 27,0% Indirect vastgoed 8,5% 14,4% Hedge funds 9,0% 7,0% Small cap aandelen 8,5% 19,9% Commodities 7,5% 18,1% Convertibles 6,5% 13,9% Voor de inschatting van de toekomstige economische ontwikkeling en gemiddelde rendementen maken wij gebruik van het Global Asset Model, dat wereldwijd binnen Towers Watson wordt gehanteerd bij het ontwikkelen van de economische scenario's. Het model wordt gevoed met: historie; huidige marktomstandigheden; consensusverwachtingen en; economische theorie. Vervolgens worden met behulp van een econometrisch model de toekomsten (1000 simulaties) voortgebracht. Hierbij zijn nevenstaande parameters gehanteerd, die in de visie van het bestuur van het pensioenfonds een realistische inschatting zijn voor zowel de korte als de lange termijn. Deze parameters voldoen aan de toegestane bruto rendementen in de Regeling Parameters Pensioenfondsen*. * Besluit van 24 juli 2010 tot wijziging van het Besluit financieel toetsingskader pensioenfondsen in verband met vaststelling van de parameters voor fondsen. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 5

6 4.1 Huidig pensioenbeleid Pensioenregeling en financiering (1) Stichting Pensioenfonds Citco Nederland kent de volgende pensioenregeling: Een geïndexeerde middelloonregeling voor alle deelnemers tot de grens van (jaarlijks aangepast aan de consumentenprijsindex); Er geldt een pensioenleeftijd van 65 jaar; Boven de grens geldt een pensioen beleggingsmodule. Dit is een zogenaamde DC regeling. De risico's van deze regeling worden in deze studie meegenomen. De jaarlijkse premie voor de middelloonregeling volgt hierna in de kolom DB premie: Totale premie (% totale PG) DC-premie (% excedent PG) DB-premie (% gemax. PG) 18,7% 15,4% 24,6% 18,7% 14,4% 26,5% 18,7% 14,8% 25,9% 18,7% 15,0% 25,6% 18,7% 15,1% 25,4% 18,7% 15,4% 25,0% 18,7% 15,0% 25,6% 18,7% 15,6% 24,5% 18,7% 15,8% 24,2% 18,7% 16,2% 23,3% 18,7% 16,5% 22,7% 18,7% 16,6% 22,6% 18,7% 17,0% 21,8% 18,7% 17,4% 21,1% 18,7% 17,2% 21,4% Een deel van de totale premie van 18,7% van de pensioengrondslag is bedoeld voor de DC-regeling. De laatste kolom bevat de premies voor de middelloonregeling. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 6

7 4.1 Huidig pensioenbeleid Pensioenregeling en financiering (2) Vormgeving premiekorting De premiekortingsgrens wordt gedefinieerd als de som van de volgende componenten: 1. De (nominale) technische voorzieningen voor de opgebouwde aanspraken op basis van de nominale rentetermijnstructuur; 2. De solvabiliteitsopslag bovenop de nominale voorziening; 3. Opslag voor toeslag (deze is gelijk aan de reële technische voorziening verminderd met de component genoemd in punt 1). De korting is in geval van een dekkingsgraad die hoger ligt dan de premiekortingsgrens gelijk aan 10% van het verschil tussen de waarde van de aanwezige middelen en de premiekortingsgrens. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 7

8 4.2 Huidig pensioenbeleid Toeslag- en beleggingsbeleid De strategische beleggingsmix bestaat uit: Het toeslagbeleid De voorwaardelijke toeslag voor de deelnemers is gebaseerd op de prijsindex. Vormgeving voorwaardelijkheid van toeslagbeleid Bij een dekkingsgraad van 104,9% of minder wordt geen toeslag verleend; Bij een dekkingsgraad van meer dan 104,9% maar minder dan de vereiste dekkingsgraad (113,4%) wordt een pro rata toeslag verleend; In het geval dat de dekkingsgraad hoger dan de vereiste dekkingsgraad (113,4%) is, vindt er volledige toeslagverlening plaats. Vanaf een dekkingsgraad ter hoogte van de premiekortingsgrens worden in het verleden gemiste toeslagen ingehaald. Rendementsportefeuille LDI-portefeuille (duration matching portefeuille) De rendementsportefeuille bestaat uit: 45% wereldwijde aandelen 5% aandelen emerging markets 5% inflation linked bonds 5% high yield obligaties 5% emerging market debt 15% geldmarktfonds 5% commodities 10% converteerbare obligaties 5% beursgenoteerd vastgoed Er wordt uitgegaan van jaarlijkse herbalancering naar bovengenoemde strategische mix. Binnen de LDI-portefeuille wordt gebruik gemaakt van leverage. Deze portefeuille heeft tot doel het renterisico over de verplichtingen voor 80% af te dekken. Exposure naar vreemde valuta wordt niet afgedekt. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 8

9 4.3 Solvabiliteitstoets Continuïteitsanalyse Onderstaande grafiek toont de uitkomst van de solvabiliteitstoets conform de uitgangspunten van DNB (de wortelformule ). Buffervereiste onder FTK rente 3.4% De strategische beleggingsmix in combinatie met de kenmerken van de verplichtingen vraagt om een buffer van 13,4% als resultaat van de zogenaamde wortelformule. In de continuïteitsanalyse wordt uitgegaan van de strategische mix zoals vermeld in de ABTN. Het zakelijkewaardenrisico en het valutarisico beheersen het grootste gedeelte van het risicobudget. zakelijk valuta 6.0% 8.6% Omdat renterisico niet volledig wordt afgedekt, dient hiervoor een buffer te worden aangehouden. commodities krediet 0.8% 0.6% Daarnaast vraagt het verzekeringstechnisch risico een solvabiliteitsbuffer % verzekering correlatie 5.2% Tenslotte vereisen de beleggingen in commodities een beperkte buffer. totaal 13.4% -15% -10% -5% 0% 5% 10% 15% Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 9

10 4.4. Financiële positie Continuïteitsanalyse Onderstaande tabel toont de geschatte financiële positie van uw pensioenfonds per De gewogen gemiddelde looptijd van de verplichtingen bedraagt per 30 september 2011 ongeveer 24 jaar. Verdiscontering van de verplichtingen met de rentetermijnstructuur per september 2011 levert een dekkingsgraad op Financiële positie 9/30/2011 van 101,1% per 30 september Aanwezige dekkingsgraad 101,1% Benodigde dekkingsgraad 113,4% Duration nominale verplichtingen ± 24 Op 30 september 2011 bedroeg de vereiste dekkingsgraad 113,4%. Dit betreft de uitkomst van de solvabiliteitstoets. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 10

11 5.1 Uitkomsten continuïteitsanalyse Ontwikkeling dekkingsgraden (1) Onderstaande grafiek toont de verwachte ontwikkeling van zowel de nominale als de reële dekkingsgraad. 170% 150% 130% 110% 90% 70% Verloop dekkingsgraden 50% Nominale dekkingsgraad Reële dekkingsgraad De basis voor de ontwikkeling van de dekkingsgraden is het huidige beleid. Doorrekenen van de gesimuleerde scenario's levert naar verwachting in het begin een stijgend verloop van de nominale dekkingsgraad op waarna deze licht afneemt, resulterend in een uiteindelijk niveau van 114,5%. Een reële dekkingsgraad van 100% betekent dat de huidige pensioenaanspraken in beginsel tot aan het einde van hun looptijd geïndexeerd kunnen worden met de prijsindex op basis van de reeds aanwezige middelen in een risicovrije omgeving. De reële dekkingsgraad vertoont op (middel)lange termijn een stijgend verloop. Dit resulteert in een uiteindelijke niveau van 77%. Dat betekent dat u naar verwachting in de toekomst niet in staat bent de pensioenaanspraken van de deelnemers levenslang volledig te indexeren in een risicovrije omgeving. De belangrijkste oorzaak voor de positieve ontwikkeling van de dekkingsgraad in de eerste jaren is gelegen in het meer dan kostendekkend zijn van de doorsneepremie. Dit effect wijzigt op termijn naarmate de premie naar verwachting niet langer volledig kostendekkend is. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 11

12 5.1 Uitkomsten continuïteitsanalyse Ontwikkeling dekkingsgraden (2) Onderstaande grafiek toont de spreiding van de verwachte nominale dekkingsgraad over een periode van 15 jaar. nominale dekkingsgraad 190% 170% 150% 130% 110% 90% 70% Ontwikkeling nominale dekkingsgraad 50% Zoals we reeds eerder hebben gezien, stijgt de nominale dekkingsgraad van het pensioenfonds naar verwachting. Dit betreft echter gemiddelden. In de grafiek worden tevens de mogelijke positieve dan wel negatieve scenario s met betrekking tot de financiële positie van het pensioenfonds weergegeven. De groene lijn is het verloop van de gemiddelde nominale dekkingsgraad. De gele lijnen representeren mogelijke economische scenario s op basis van de economische veronderstellingen (pagina 5). De rode stippellijn is de minimum vereiste dekkingsgraad van 104,9%. Alle scenario s onder deze lijn zijn situaties van een dekkingstekort. De zwarte stippellijn is de vereiste dekkingsgraad van 113,4%. Alle scenario s onder deze lijn zijn situaties van een reservetekort. De (oppervlakte)kans dat de nominale dekkingsgraad zich de komende 15 jaar naar verwachting onder een niveau van 104,9% bevindt, bedraagt ongeveer 41%. Kans op reservetekort binnen 15 jaar 58.0% Kans op een dekkingstekort binnen 5 jaar 47.8% Kans op een dekkingstekort binnen 10 jaar 43.0% Kans op een dekkingstekort binnen 15 jaar 40.9% Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 12

13 5.1 Uitkomsten continuïteitsanalyse Ontwikkeling dekkingsgraden (3) Onderstaande grafiek toont de spreiding van de verwachte nominale dekkingsgraad na 5 en 15 jaar. Relatieve frequentie 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 40% 60% Histogram nominale marktwaarde dekkingsgraad 80% 100% 120% 140% 160% 180% Nominale marktwaarde dekkingsgraad Jaar 5 Jaar % 220% 240% In het linker histogram worden de mogelijke positieve dan wel negatieve scenario s met betrekking tot de financiële positie van het pensioenfonds weergegeven bij een nominale dekkingsgraad na 5 en 15 jaar. In tabelvorm ziet dit er als volgt uit: Nominale dkg Frequentie Interval 5 jaar 15 jaar 40% <=.. < 60% 0.0% 0.1% 60% <=.. < 80% 3.9% 2.4% 80% <=.. < 100% 27.1% 23.6% 100% <=.. < 120% 40.3% 39.1% 120% <=.. < 140% 20.1% 23.3% 140% <=.. < 160% 5.8% 7.8% 160% <=.. < 180% 1.9% 2.1% 180% <=.. < 200% 0.7% 1.4% 200% <=.. < 220% 0.2% 0.0% 220% <=.. < 240% 0.0% 0.2% 240% <=.. < 260% 0.0% 0.0% 260% <=.. < 280% 0.0% 0.0% 100.0% 100.0% Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 13

14 5.1 Uitkomsten continuïteitsanalyse Ontwikkeling dekkingsgraden (4) Onderstaande grafiek toont de spreiding van de verwachte nominale dekkingsgraad na 1, 5, 10 en 15 jaar. 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% Percentielen nominale dekkingsgraad 0% jaar 1 jaar 5 jaar 10 jaar 15 95e 75e 50e 25e 5e Zoals we reeds eerder hebben gezien, vertoont de nominale dekkingsgraad naar verwachting een stijgend verloop. Dit betreft echter gemiddelden. In de linker grafiek worden tevens de mogelijke positieve dan wel negatieve scenario's met betrekking tot de financiële positie van het pensioenfonds weergegeven. Hieruit blijkt onder andere dat de kans 5% is dat de dekkingsgraad na 15 jaar lager is dan 85%. Percentiel Verdeling dekkingsgraad na 15 jaar 5 e 85% 25 e 99% 50 e 112% 75 e 126% 95 e 154% Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 14

15 5.2 Uitkomsten continuïteitsanalyse Solvabiliteit van het fonds (1) Onderstaande grafiek toont de (meerdimensionale) kans op en de bijbehorende omvang van een dekkingstekort en een reservetekort. Kans op dekkingstekort & reservetekort Een dekkingstekort doet zich voor wanneer de dekkingsgraad van een pensioenfonds onder een niveau van 104,9% terecht komt. In de situatie van pensioenfonds Citco is het mogelijk dat rechten van de deelnemers moeten worden gekort. Dit kan zich voordoen als de situatie op termijn niet herstelt. De kans op een dekkingstekort bedraagt voor het pensioenfonds op de lange termijn ongeveer 41%. Reservetekort Dekkingstekort 40.9% 58.0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%.. < 60% 60% <=.. < 80% 80% <=.. < 100% 100% <=.. < 104,9% 104,9% <=.. < 110% 110% <=.. < 100% + buffer De kans dat het fonds in een dekkingstekort komt dat meer dan drie jaar voortduurt, bedraagt 14%. Een reservetekort doet zich voor wanneer de dekkingsgraad van een pensioenfonds onder een niveau van 100% plus de benodigde solvabiliteitsbuffer terecht komt. De kans hierop bedraagt voor uw pensioenfonds ongeveer 58%. Het pensioenfonds bevindt zich per 30 september 2011 reeds in dekkingstekort. Bovengenoemde kansen betreft de kansen op lange termijn (15 jaar). Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 15

16 5.2 Uitkomsten continuïteitsanalyse Solvabiliteit van het fonds (2) Onderstaande grafiek toont de oppervlaktekansen op een dekkings- danwel reservetekort per jaar. Het is duidelijk te zien dat deze kansen de komende vijftien jaar over het algemeen afnemen als gevolg van de stijgende dekkingsgraad. De kans op een dekkingstekort dat langer dan drie jaar aanhoudt, bedraagt ongeveer 14%. Aangezien het fonds momenteel in onderdekking is, dienen deze scenario s zich voor het eerst aan in jaar 3. In de figuur hieronder zijn de momentkansen voor bovengenoemde situaties per jaar weergegeven. 80% Kans op tekort Kans op dekkingstekort dat langer dan 3 jaar voortduurt 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Reservetekort Dekkingstekort 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% jaar jaar Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 16

17 5.2 Uitkomsten continuïteitsanalyse Solvabiliteit van het fonds (3) Onderstaande grafiek toont de spreiding van de solvabiliteitsratio van het pensioenfonds. Hierin wordt het aanwezige eigen vermogen uitgedrukt als per percentage van het vereist eigen vermogen. Dit betekent dat een ratio onder 100% overeenkomt met een reservetekort. 700% 600% 500% 400% 300% 200% 100% -200% -300% Percentielen solvabiliteitsratio 0% -100% jaar 1 jaar 5 jaar 10 jaar e 75e 50e 25e 2.5e Per 30 september 2011 bedraagt de solvabiliteitsratio 8,2%. Dit is het eigen vermogen (dekkingsgraad minus 100%) gedeeld door het veronderstelde vereist eigen vermogen (in dit geval 13,4%). Dus 1,1% / 13,4% = 8,2%. Deze grafiek laat de ontwikkeling van de solvabiliteitspositie zien. In tenminste 50% van de gevallen blijft de solvabiliteitsratio schommelen rond de 100% na 15 jaar. Dat betekent dat in tenminste 50% van de gevallen voldaan wordt aan het vereist eigen vermogen. In zowel het 2,5 e percentiel als het 25 e percentiel ligt de solvabiliteitsratio na 15 jaar onder de 0%. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 17

18 5.3 Uitkomsten continuïteitsanalyse Verwachte toeslag Onderstaande grafiek toont de cumulatieve toeslag voor de deelnemers als percentage van de prijsindex. Naast de gemiddelden is tevens het 5 e en 25 e -percentiel weergegeven. Het 5 e -percentiel bijvoorbeeld geeft aan dat in slechts 5% van de scenario s de verwachte toeslag lager is. De blauwe lijn, de cumulatieve toeslag voor de (niet-)actieve deelnemers, laat zien dat over een periode van 15 jaar de aanspraken naar verwachting voor 45% geïndexeerd zijn. De rode lijn laat zien, dat op lange termijn de (niet-)actieve deelnemers in alle gevallen een toeslagverlening van 4% van de verwachte prijsindex kunnen verwachten. 100% 80% 60% Cumulatieve toeslagverlening Toeslagverlening niet-actieve deelnemers Gemiddelde cumulatieve toeslag 44.5% Gemiddelde toeslag per jaar 0.9% 5e-percentiel gemiddelde cumulatieve toeslag 3.8% 5e-percentiel gemiddeld per jaar 0.1% 40% 20% 0% Gemiddelde 5e percentiel 25e percentiel Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 18

19 5.3 Uitkomsten continuïteitsanalyse Verwachte cumulatieve toeslagverlening Onderstaande grafiek toont de verwachte toeslag voor de deelnemers per jaar. Naast de gemiddelden zijn tevens het 5 e en 25 e -percentiel weergegeven. Het 5 e -percentiel bijvoorbeeld geeft aan dat in slechts 5% van de scenario s de verwachte toeslag lager is. 5% Toeslagverlening In de grafiek is het absolute toeslagpercentage, afgezet tegen de tijd, terug te vinden voor verschillende percentielen. De blauwe lijn toont het gemiddelde van de toeslag voor de deelnemers. Het 5 e en 25 e percentiel laten zien dat op lange termijn de deelnemers in de 5% en 25% slechtste gevallen geen toeslag mogen verwachten. 4% 3% 2% 1% 0% Gemiddelde 5e percentiel 25e percentiel Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 19

20 5.4 Uitkomsten continuïteitsanalyse Verwacht pensioenresultaat Pensioenresultaat Actief Type deelnemer Onderstaande tabel toont het verwachte pensioenresultaat voor de actieve en niet-actieve deelnemers op basis van de prijsindex. Naast de gemiddelden is tevens het 5 e - percentiel weergegeven. Het 5 e -percentiel geeft aan dat in slechts 5% van de scenario s het verwachte pensioenresultaat lager is. Niet-actief Het pensioenresultaat geeft weer hoe de koopkracht van de deelnemer zich naar verwachting ontwikkelt. Bijvoorbeeld het resultaat van 86% voor de (niet-)actieve deelnemers betekent dat de waarde van het opgebouwd pensioen van de (niet-) actieve deelnemers naar verwachting op lange termijn (15 jaar) 86% van de huidige waarde (in termen van koopkracht) zal behouden. Het 5 e -percentiel geeft weer hoe hoog het pensioenresultaat is in het 5% slechtste scenario, of te wel met een zekerheid van 95%. Voor de (niet-)actieve deelnemers resteert op lange termijn met 95% zekerheid een koopkracht met een waarde van minimaal 74% van de huidige koopkracht. Verwachting 86% 86% Het toeslagresultaat van de vorige slide geeft weer hoe goed 5 e -percentiel 74% 74% het pensioenfonds in staat is de gekozen maatstaf te compenseren door middel van toeslagverlening. Derhalve is het pensioenresultaat vooral interessant voor de deelnemers voor wat betreft de koopkrachtontwikkeling en het toeslagresultaat vooral interessant als prestatiemaatstaf voor het pensioenfonds. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 20

21 5.5 Uitkomsten continuïteitsanalyse Financiering pensioenregeling Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van de feitelijke versus de kostendekkende premie. De kostendekkende premie is opgebouwd uit de koopsom voor onvoorwaardelijke onderdelen van de pensioenregeling en een solvabiliteits- en kostenopslag. premie (% premiegrondslag) 60% 50% 40% 30% 20% 10% Financiering (feitelijke vs kostendekkende premie) Uit de grafiek blijkt dat de feitelijke premie (de blauwe lijn) in de eerste jaren naar verwachting boven de gemiddelde kostendekkende premie (de rode lijn) ligt. In het eerste jaar is de feitelijke premie in 67% van de gevallen kostendekkend. De onderstaande tabel geeft de kans op toereikendheid van de doorsneepremie in een aantal jaren weer: Jaar Kans toereikendheid feitelijke premie % % % % 0% Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 21

22 5.5 Uitkomsten continuïteitsanalyse Consistentietoets (1) Onderstaande grafiek toont de cumulatieve toeslagresultaten van de (niet-)actieven bij toepassing van de vereiste dekkingsgraad als startpunt voor de nominale dekkingsgraad, teneinde te onderzoeken of de toeslagverlening in voldoende mate aansluit op de toeslagambitie. 100% Cumulatieve toeslagverlening (niet-) actieven Om te bezien of het beleid van het pensioenfonds consistent is, moet een toets worden uitgevoerd waarbij als fictieve startdekkingsgraad het vereist eigen vermogen wordt genomen. In een tweede deel van de toets moet als startpunt het minimum vereist eigen vermogen worden gehanteerd. Dit wordt op de volgende pagina uitgewerkt. Aangezien een verwachte toeslagverlening van 63% in beperkte mate aansluit bij de beoogde maatstaf (de prijsindex) verwachten wij dat de toezichthouder het huidige beleid op basis van deze toetsing als niet consistent zal bestempelen. 80% 60% 40% 20% 0% Gemiddelde 5e percentiel 25e percentiel Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 22

23 5.5 Uitkomsten continuïteitsanalyse Consistentietoets (2) Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van de nominale dekkingsgraad vanaf het vanuit de consistentiewetgeving ingegeven startpunt, te weten de minimum vereiste dekkingsgraad. 175% 165% 155% 145% 135% 125% 115% 105% 95% 85% Verloop dekkingsgraad 75% Dekkingsgraad vanaf 104,9% VEV In het tweede deel van de consistentietoets wordt bezien of het beleid van de Stichting Pensioenfonds Citco Nederland consistent is wanneer als startdekkingsgraad de minimaal vereiste dekkingsgraad (104,9%) wordt gehanteerd. Er wordt onderzocht of het pensioenfonds in staat is om in 15 jaar volledig te herstellen (lees of het pensioenfonds uitkomt op een dekkingsgraadniveau dat tenminste gelijk is aan het vereist eigen vermogen). Uit de grafiek valt op te maken dat het pensioenfonds voor wat betreft de ontwikkeling van de dekkingsgraad wel consistent beleid voert. Immers de nominale dekkingsgraad is naar verwachting in staat om binnen een periode van 15 jaar tenminste het niveau van de vereiste dekkingsgraad (113,4%) te bereiken. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 23

24 Contactpersonen Michel Iglesias del Sol Linda Gastelaars Towers Watson B.V. Prof. E.M. Meijerslaan AV Amstelveen Tel: +31 (0) Disclaimer De resultaten in deze presentatie zijn schattingen gebaseerd op aan ons beschikbaar gestelde pensioengegevens en veronderstellingen omtrent toekomstige ontwikkelingen. Hoewel wij deze gegevens en veronderstellingen zo zorgvuldig mogelijk hebben getoetst en vastgesteld, kunnen wij niet garanderen dat de aan ons geleverde gegevens juist zijn of dat toekomstige ontwikkelingen niet zullen afwijken van de gehanteerde veronderstellingen. Deze rapportage is daarnaast uitsluitend bedoeld voor Stichting Pensioenfonds Citco Nederland en kan derhalve niet gebruikt worden voor andere doeleinden of op vertrouwd worden door andere personen zonder voorafgaande schriftelijke instemming van Towers Watson. Continuïteitsanalyse Asset Liability Management Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 24

25 6. Bijlage Verschil pensioenresultaat en verwachte verhoging Vanaf 1 januari 2009 geldt een aangepaste Toeslagenmatrix. Volgens de voormalige methodiek wordt er een uitspraak gedaan over de verwachte verhoging (toeslagresultaat). In de in juli 2008 aangepaste Toeslagenmatrix wordt geen toekomstverwachting gegeven, maar wordt er alleen iets gezegd over de (eventuele) verhoging van het pensioen in het huidige jaar en de verhogingen die de afgelopen drie jaar hebben plaatsgevonden. Voor de verwachting in de toekomst is het begrip pensioenresultaat geïntroduceerd, dat een hoger percentage oplevert dan de verwachte verhoging. Deze wordt tot uitdrukking gebracht in het toeslagenlabel. Wij zullen de verschillen tussen beide begrippen aan de hand van een voorbeeld toelichten. Volgens de voormalige methodiek wordt de verwachte verhoging de komende 15 jaar als gevolg van het toeslagbeleid uitgedrukt in de verwachte verhoging van de maatstaf: In het voorbeeld zou de verwachte verhoging (toeslagresultaat) dus 16 / 35 = 46% bedragen. Volgens de aangepaste methodiek wordt het pensioenresultaat gedefinieerd als het totale verwachte pensioen over 15 jaar als gevolg van het toeslagbeleid gedeeld door het totale verwachte pensioen over 15 jaar indien de volledige maatstaf zou kunnen worden toegekend. 35 Stel dat een deelnemer een opgebouwd pensioen van 100 heeft dat zo mogelijk met de prijsindex (bijvoorbeeld 2%) wordt verhoogd. Stel dat uit de continuïteitsanalyse volgt dat met het huidige beleid slechts 1% per jaar kan worden geïndexeerd. Een toeslag van 1% over 15 jaar levert: 100 * 1,01 15 = 116. Een toeslag van 2% over 15 jaar levert: 100 * 1,02 15 = Het pensioenresultaat bedraagt in dit voorbeeld 116 / 135 = 86%. Het pensioenresultaat is vooral interessant voor de deelnemers voor wat betreft de koopkrachtontwikkeling en het toeslagresultaat is vooral interessant als prestatiemaatstaf voor het pensioenfonds. Stichting Pensioenfonds Citco Nederland 25