Euphrat & Tigris Hans im Glück, 1997 KNIZIA Reiner 2-4 spelers vanaf 12 jaar ± 90 minuten

Transcriptie

1 Euphrat & Tigris Hans im Glück, 1997 KNIZIA Reiner 2-4 spelers vanaf 12 jaar ± 90 minuten Geschiedenis Ur, Ninive, Babylon,... al in de bijbel stonden deze steden symbool voor de oorsprong van de mensheid. Ook de wetenschap vindt zijn bakermat in het vruchtbare tweestromenland tussen de Eufraat en de Tigris. Hier lag de wieg van onze beschaving. Omstreeks het jaar 3000 voor Christus ontstonden aan de oevers van de stromen de eerste nederzettingen. Doch al zeer snel begonnen de landbouwers met kanalen en bevloeiingstechnieken steeds dieper in het land door te dringen. Dit had vele gevolgen. Het transport moest onder de knie worden gekregen. Niet lang erna ontdekte men dat de pottenbakkersschijf ook als wiel kon worden gemonteerd onder een kar. Nu kon plotseling de handel zich ontwikkelen want men kon grote vrachten verplaatsen en vervoeren. Maar ook deze ontwikkelingen bracht nieuwe gevolgen met zich mee want nu moest de handel ook in banen worden geleid en worden geregistreerd. Men kraste tekens in de aarden potten en dit werd het begin van de schrifttekens, nog voor de Egyptenaren dit zouden ontdekken. Over dit alles waakte de heer van de ambtenaren en de priesters.

2 Het oude rijk Ur was ingestort en de Babyloniër Hammurabi was aan de macht. Nieuwe koninkrijken ontstonden. Vanuit het noorden kwam het volk van de Hethiriërs en in het tweestromenland grepen de Assiriërs de macht. Pas veel later zou de macht en het koninkrijk van koning Sargon worden overtroffen door het rijk van Alexander de Grote. Gedurende vele honderden jaren loste de ene dynastie de andere af. Slechts één ding veranderde nooit : te allen tijde was er vooruitgang in de beschaving en dit ging steeds gepaard met de strijd om de macht. Dit spel biedt u de mogelijkheid de fascinerende ontwikkeling van de beschaving aan den lijve te ondervinden. Spelmateriaal een speelbord ; 153 beschavingskaartjes : 57 x religie 36 x landbouw 30 x bevolking 30 x handel 8 rampenkaartjes ; 1 verbindingskaartje (twee handen) ; 6 houten monumenten ; 16 aanvoerders in 4 dynastieën (leeuw, boogschutter, stier, pottenbakker) : elke speler krijgt 4 ronde houten schijfjes met zijn symbool er op in 4 verschillende kleuren 140 houten blokjes : 20 kleine en 15 grote blokjes in de 4 verschillende kleuren ; 10 schatten in de vorm van kleine zwarte blokjes ; 4 schermen ; 1 buidel voor de beschavingskaartjes ; de spelregels. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 2 / 15 -

3 Spelvoorbereiding Voor het eerste spel moeten de 6 monumenten in elkaar worden gezet : rood + zwart, rood + groen, blauw + zwart, blauw + rood, groen + blauw en groen + zwart. Op elk van de 10 velden op het speelbord met een afbeelding van een feniks wordt een tempel en daarop een schat gelegd. De resterende beschavingskaartjes verdwijnen in de buidel. Elke speler kiest een dynastie en ontvangt de 4 daarbijbehorende aanvoerders met hetzelfde symbool, het scherm en 2 rampenkaartjes en legt al dit materiaal voor zich neer. Vervolgens neemt hij 6 beschavingskaartjes uit de buidel en legt deze, uitsluitend zichtbaar voor zichzelf, achter zijn scherm. Spelers hebben geen eigen kleur, elke speler speelt met alle kleuren. De niet-gebruikte aanvoerders, schermen en rampenkaartjes belanden terug in de doos. Zegepunten, monumenten en het verbindingskaartje worden klaargelegd naast het speelbord. Er wordt een beginspeler aangeduid. Doel van het spel Het doel van het spel is om een beschaving op het vlak van bevolking, religie, landbouw en handel te ontwikkelen. Om dit te doen zet elke speler de aanvoerders van zijn dynastie in. Hij sticht koninkrijken en hij breidt ze uit. Hij bouwt monumenten, hij vecht conflicten uit en hij verwerft zegepunten op de bovenvermelde terreinen. De speler die er in slaagt om zijn beschaving het meest gelijkmatig te ontwikkelen, zonder op bepaalde vlakken zwakten te vertonen, wint het spel. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 3 / 15 -

4 Koninkrijk Het is zeer belangrijk om het begrip koninkrijk te verstaan. In de loop van het spel worden aanvoerders en kaartjes op velden op het speelbord gelegd. Zowel aanvoerders als kaartjes die horizontaal of verticaal aan elkaar grenzen, worden beschouwd als verbonden en vormen een gebied. Diagonale verbindingen tellen niet mee. Zodra een gebied minimaal één aanvoerder bevat, wordt het omschreven als een koninkrijk. Om deze koninkrijken draait heel het spel. Een koninkrijk mag meerdere aanvoerders bevatten, onafhankelijk of deze van dezelfde speler zijn of niet. Koninkrijken kunnen groter worden doordat er nieuwe aanvoerders of kaartjes worden bijgelegd. Een koninkrijk kan worden gesplitst of worden verenigd met een ander koninkrijk. Zo lang er zich in een koninkrijk uitsluitend aanvoerders van verschillende kleuren bevinden, verloopt alles vreedzaam. Zodra er echter aanvoerders van dezelfde kleur in hetzelfde koninkrijk voorkomen, ontstaan er conflicten. Spelverloop Het spel wordt met de klok mee gespeeld. De speler die aan de beurt is, wordt de actieve speler genoemd. Hij mag tot 2 van de hieronder beschreven acties in willekeurige volgorde uitvoeren. Bovendien is het hem toegelaten twee verschillende of twee dezelfde acties uit te voeren. De volgende acties kunnen worden gekozen : een aanvoerder zetten of verzetten ; een kaartje leggen (en meestal) daardoor een zegepunt uitreiken ; een rampenkaartje inzetten; tot maximaal 6 kaartjes wisselen. De acties worden op de volgende pagina's één voor één verduidelijkt. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 4 / 15 -

5 Een aanvoerder zetten Elke speler beschikt over een dynastie (symbool) met 4 aanvoerders : de koning (zwart), de priester (rood), de landbouwer (blauw) en de handelaar (groen). Een speler mag uitsluitend eigen aanvoerders inzetten. Het zetten van een aanvoerder kan betekenen dat hij van de tafel op het speelbord wordt gezet of van de ene plaats op het speelbord naar een andere plaats op het speelbord. Een aanvoerder mag uitsluitend op een vrij veld worden gezet. Bovendien mag een aanvoerder ook van het speelbord worden verwijderd. Een aanvoerder mag alleen op een vrij veld worden gezet dat onmiddellijk horizontaal of verticaal grenst aan een tempel (aanvoerders en goden stonden immers steeds erg dicht bij elkaar). Een aanvoerder mag niet op een rivier worden gezet. Een aanvoerder mag niet zo worden gezet dat hij twee koninkrijken verbindt. In specifieke spelsituaties worden kaartjes en dus ook tempels terug van het speelbord verwijderd of omgedraaid. Als de laatste tempel in de onmiddellijke omgeving van een aanvoerder wordt verwijderd of omgedraaid, wordt de aanvoerder teruggegeven aan de eigenaar. Het zetten van een aanvoerder levert geen zegepunten op, maar zonder aanvoerders op het speelbord kan een speler ook geen zegepunten verzamelen. Een kaartje leggen Elke speler heeft bij het begin van zijn zet steeds 6 kaartjes achter zijn scherm liggen. Zij hebben tot doel om een beschaving verder uit te breiden. Een kaartje mag van achter het scherm op een vrij veld op het speelbord worden gelegd. Blauwe kaartjes mogen uitsluitend op een waterveld worden gelegd, alle andere kaartjes mogen niet op een waterveld worden gelegd. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 5 / 15 -

6 Een zegepunt schenken Als een kaartje wordt gelegd, levert dit meestal één zegepunt op in de kleur van het gelegde kaartje. Een speler ontvangt een zegepunt als aan twee voorwaarden is voldaan : Het kaartje moet in een koninkrijk worden gelegd. In dit koninkrijk moet er zich een aanvoerder in de kleur van het kaartje bevinden. Het zegepunt gaat naar de eigenaar van de betrokken aanvoerder. Als er zich geen aanvoerder in de kleur van het kaartje in het koninkrijk bevindt, maar wel een koning, dan ontvangt de eigenaar van de koning het betreffende zegepunt. Als er ook geen koning voorhanden is, ontvangt niemand een zegepunt. Bovendien levert het leggen van een kaartje in de volgende situaties geen zegepunt op : als het kaartje niet in een koninkrijk wordt gelegd ; als het kaartje zodanig wordt gelegd dat het twee koninkrijken verbindt. Zegepunten worden onmiddellijk na het leggen van het kaartje gegeven en door de eigenaar achter zijn scherm gelegd. Een kleine kubus geldt als één zegepunt, een grote kubus als 5 zegepunten. Eens de kaartjes op het speelbord werden gelegd, mogen deze niet meer worden verlegd. Een rampenkaartje inzetten Elke speler ontvangt bij het begin van het spel twee rampenkaartjes. Een rampenkaartje kan op een leeg of op een bezet veld worden gelegd. In het laatste geval wordt het betrokken kaartje definitief uit het spel verwijderd. Een rampenkaartje mag niet op een kaartje worden gelegd waarop zich een schat of een monument bevindt. Een rampenkaartje mag niet op een aanvoerder worden gelegd. Een rampenkaartje verbreekt de verbinding tussen twee aangrenzende aanvoerders of kaartjes. Op deze manier kan een koninkrijk uiteenvallen in twee of meerdere delen. Ook kan een rampenkaartje de laatste tempel in de onmiddellijke omgeving van een aanvoerder doen verdwijnen waardoor de aanvoerder terug bij zijn eigenaar terechtkomt. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 6 / 15 -

7 Tot maximaal 6 kaartjes ruilen De actieve speler mag tot 6 kaartjes, die achter zijn scherm liggen, wegleggen en er evenveel nieuwe nemen uit de buidel. De weggelegde kaartjes verdwijnen volledig uit het spel. Als een speler beslist om deze actie uit te voeren als eerste van de twee acties waarover hij beschikt, dan heeft hij voor zijn tweede actie nieuwe kaartjes ter beschikking. Einde van een beurt Zodra een speler zijn beide acties heeft uitgevoerd, is zijn beurt voorbij. Als één of meerdere van zijn aanvoerders zijn verbonden met monumenten, dan ontvangt hij hiervoor extra zegepunten (zie 'monumenten'). Tot slot vult hij zijn voorraad kaartjes terug aan uit de buidel tot 6 stuks. Mochten ook andere spelers, ten gevolge van conflicten, op dat moment over minder dan 6 kaartjes beschikken (zie 'conflicten'), moeten ook zij hun voorraad terug aanvullen tot 6 stuks. Daarna is de volgende speler aan de beurt. De volgende hoofdstukken 'conflicten', 'monumenten bouwen' en 'schatten zetten' zijn gebeurtenissen die kunnen worden uitgelokt door de acties 'aanvoerder zetten' en 'kaartjes leggen'. Zij gelden als onderdeel van de huidige actie en de actie is pas ten einde als ook de gebeurtenissen werden doorgevoerd. Conflicten Conflicten kunnen door de acties 'aanvoerder zetten' of 'kaartjes leggen' worden veroorzaakt. Een conflict ontstaat als er zich binnen één koninkrijk aanvoerders in dezelfde kleur bevinden. Dit kan op twee manieren gebeuren : 1. Een aanvoerder wordt in een koninkrijk gezet waarin zich al een aanvoerder van die kleur bevindt. 2. Twee koninkrijken worden met elkaar verbonden en in het nieuwe grotere koninkrijk bevinden zich aanvoerders in dezelfde kleur. In beide gevallen geldt als algemene regel : Het is niet toegestaan om aanvoerders terug te trekken om conflicten te ontwijken. Een conflict wordt uitgevochten aan de hand van de kaartjes op het speelbord. Bovendien mogen de betrokken spelers extra kaartjes van achter hun scherm inzetten. Op het einde van een conflict mogen er zich geen aanvoerders van dezelfde kleur meer bevinden in één koninkrijk. De twee manieren worden afzonderlijk belicht. 1. Een aanvoerder wordt in een koninkrijk gezet waarin zich al een aanvoerder van dezelfde kleur bevindt. Afwikkeling van het conflict De eigenaar van de nieuw bijgezette aanvoerder is de aanvaller. De aanvoerder van dezelfde kleur die zich al in het koninkrijk bevond, is de verdediger. Elk van hen probeert zoveel mogelijk tempels te activeren. Daarvoor telt elke speler het aantal tempels dat onmiddellijk grenst aan de aanvoerder die betrokken is bij de strijd. Een zelfde tempel kan zowel voor de verdediger als voor de aanvaller meetellen (goden zijn soms humeurig en nukkig). Vervolgens mag elk van de spelers, beginnend met de aanvaller, bijkomende tempels nemen van achter zijn scherm en deze voor het scherm op het speelbord leggen. Elke speler mag slechts éénmaal tempels bijleggen. De speler die in totaal de meeste tempels heeft kunnen activeren, wint de strijd. Bij een gelijke stand wint de verdediger. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 7 / 15 -

8 Voorbeeld De aanvaller heeft twee tempels, de verdediger één. De aanvaller legt nu twee tempels uit, de verdediger drie. Ieder heeft nu vier tempels geactiveerd. Er is een gelijke stand, dus de verdediger wint. Gevolgen van het conflict de verliezer neemt zijn aanvoerder terug bij zich ; de winnaar krijgt één rood zegepunt (een conflict met een tempel) ; alle van achter het scherm toegevoegde tempels worden verdekt weggelegd en verdwijnen uit het spel. Voorbeeld De overwinnaar ontvangt een rood zegepunt. De aanvoerder van de verliezer komt terug in zijn handen. De door de spelers uitgelegde 5 tempelkaarten verdwijnen uit het spel. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 8 / 15 -

9 2. Twee koninkrijken worden verbonden en in het nieuwe grotere koninkrijk bevinden zich aanvoerders in dezelfde kleur. Koninkrijken kunnen uitsluitend met elkaar worden verbonden door het leggen van kaartjes, niet door het zetten van een aanvoerder. Het is bovendien niet toegestaan om in één klap drie of meer koninkrijken met elkaar te verbinden. Als twee koninkrijken met elkaar worden verbonden door het leggen van een kaartje, levert dit geen zegepunt op. In plaats daarvan wordt er op het betrokken kaartje een verbindingskaartje (het kaartje met de handjes) gelegd. Er ontstaat een nieuw, groter koninkrijk. Als er zich binnen dit nieuwe koninkrijk geen aanvoerders van dezelfde kleur bevinden, wordt het verbindingskaartje gewoon verwijderd en eindigt de actie zonder conflicten. Bevinden er zich echter aanvoerders van dezelfde kleur in het nieuw gevormde koninkrijk, dan ontstaan er conflicten tussen elk van de betrokkenen. Zijn er conflicten tussen meerdere kleuren, dan beslist de actieve speler welk conflict het eerst moet worden beslecht. Afwikkeling van het conflict Als de actieve speler een conflict kiest waarbij een eigen aanvoerder is betrokken, dan is hij de aanvaller. Is hij niet betrokken bij het conflict, dan is de speler die met de klok mee het dichtst bij de actieve speler zit de aanvaller. Zowel de aanvaller als de verdediger trachten zo veel mogelijk aanhangers te activeren. Om dit doel te bereiken tellen zowel de aanvaller als de verdediger elk het aantal aanhangers dat ze hebben op het speelbord. Het aantal aanhangers is het aantal kaartjes in de eigen kleur. Alle aanhangers in het eigen oorspronkelijke koninkrijk tellen mee. Aanhangers hoeven niet onmiddellijk te grenzen aan de eigen aanvoerder. De strijd verloopt verder zoals bij het conflict dat ontstaat door het bijzetten van een aanvoerder. Eerst mag de aanvaller extra aanhangers bijzetten van achter zijn scherm en deze voor zich op het speelbord leggen, daarna mag de verdediger hetzelfde doen. Elk van hen mag slechts éénmaal aanhangers bijleggen van achter hun scherm. De speler die in totaal de meeste aanhangers heeft, wint de strijd. Bij een gelijke stand wint de verdediger. Voorbeeld Er ontstaan twee conflicten : tussen de handelaars en tussen de koningen. De speler die de beide koninkrijken heeft verbonden beslist dat eerst het conflict van de handelaars zal worden beslecht. Nemen we aan dat de groene leeuw de aanvaller is. Hij telt één aanhanger in zijn koninkrijk en legt er vier bij af. De verdediger telt twee aanhangers in zijn koninkrijk en legt nog één af, hoewel hem dat geen voordeel oplevert. Hij wil gewoon dat kaartje kwijtraken. De aanvaller heeft 5 aanhangers geactiveerd, de verdediger 3. De aanvaller is gewonnen. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 9 / 15 -

10 Gevolgen van het conflict De verliezer moet zijn aanvoerder en alle aanhangers van dezelfde kleur uit zijn oorspronkelijk koninkrijk verwijderen. Voor elke weggenomen aanhanger en voor de verliezende aanvoerder ontvangt de winnaar één zegepunt in de bijhorende kleur. Aanhangers die toegevoegd werden van achter het scherm leveren geen zegepunten op. De aanvoerder van de verliezer komt terug bij zijn eigenaar terecht. De daarbijbehorende aanhangers en de door beide spelers bijgelegde aanhangers worden uit het spel verwijderd. Als er een conflict ontstaat tussen twee priesters, geldt er een bijzondere regel namelijk: aanhangers (tempels) waarop zich een schat bevindt en tempels die in de onmiddellijke nabijheid liggen van andere aanvoerders, worden niet van het speelbord verwijderd. Alleen de verwijderde aanvoerder en de andere verwijderde tempels leveren zegepunten op. Door het verwijderen van kaartjes van het speelbord, kan het gebeuren dat het koninkrijk uiteenvalt in één of meerdere delen. Op deze manier kunnen aanvoerders die door de verbinding van koninkrijken in een conflict dreigden te raken, terug in afzonderlijke koninkrijken terecht komen en kan een dreigend conflict worden ontweken. Bevinden er zich na een scheiding van het koninkrijk toch nog gelijkgekleurde aanvoerders in hetzelfde koninkrijk, dan ontstaan er opnieuw conflicten. De actieve speler bepaalt welk conflict eerst wordt uitgevochten en kan op deze manier de volgorde van de conflicten sturen. Zodra alle conflicten zijn beslecht, verdwijnt het verbindingskaartje terug uit het spel. Vervolg van het voorbeeld De verliezer neemt zijn aanvoerder terug bij zich, zijn beide aanhangers verdwijnen uit het spel. De vijf bijgelegde kaartjes verdwijnen eveneens uit het spel. De winnaar ontvangt 3 groene zegepunten. Op het einde van het conflict is het eerder verbonden nieuwe koninkrijk opnieuw in twee delen opgesplitst. Het tweede conflict tussen de koningen vindt niet meer plaats. Het verbindingskaartje wordt weggenomen en de actie is beëindigd. Aan het einde van de beurt van de actieve spelers, mogen ook de andere spelers die kaartjes hebben ingezet, hun voorraad terug aanvullen tot 6 stuks. Nog eens samengevat Wordt in een koninkrijk waarin zich al een aanvoerder bevindt, een gelijkgekleurde aanvoerder gezet (eerste geval), dan bepalen de tempels de uitslag van het conflict. Worden twee koninkrijken met elkaar verbonden en komen er in het nieuwe rijk gelijkgekleurde aanvoerders voor (tweede geval), dan bepalen de aanhangers van dezelfde kleur de uitslag van de strijd (voor een snel overzicht kunnen ook de hulpkaartjes worden geraadpleegd). BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 10 / 15 -

11 Monumenten bouwen 'Monumenten bouwen' kan worden veroorzaakt door het uitspelen van kaartjes. In het spel bevinden zich 6 monumenten die elk bestaan uit 2 delen van een verschillende kleur. Een monument wordt op de volgende manier gebouwd : De actieve speler legt een kaartje zodanig neer dat een kwadrant ontstaat dat bestaat uit 4 kaartjes met dezelfde kleur. Hij draait dan de 4 kaartjes om en zet in het midden daarop een monument naar keuze. Eén van de kleuren van het monument moet overeenkomen met de kleur van de kaartjes van het kwadrant. Als een dergelijk monument niet meer voorhanden is, dan kan er geen monument meer worden gebouwd. Als er door het leggen van een kaartje echter een conflict ontstaat, dan moet dit conflict eerst worden uitgevochten vooraleer er een monument mag worden opgericht. Als er na het conflict nog steeds een kwadrant bestaat, mag de actieve speler er een monument op bouwen. Deed de actieve speler dit niet, dan mag een andere speler later in het spel in zijn plaats geen tempel bouwen. De 4 omgedraaide kaartjes van het kwadrant tellen nog steeds als verbinding en scheiden de aangrenzende kaartjes en aanvoerders niet. Andere functies (zoals bijvoorbeeld 'aanhangers' in een conflict) kunnen de kaartjes echter niet meer vervullen. Eens een monument werd gebouwd, kan het niet meer worden afgebroken. Als er op deze manier 4 tempels worden omgedraaid, gelden er speciale spelregels : als er een schat lag op één van deze tempels, wordt de schat op de omgedraaide tempel gelegd. Als een aanvoerder door het omdraaien van een tempelkaartje de verbinding met zijn aangrenzende tempel verliest, wordt hij onmiddellijk terug bij zijn eigenaar gelegd. Voorbeeld De omgedraaide tempel ontneemt de aanvoerder zijn laatste verbinding met de tempel. De aanvoerder gaat terug naar zijn bezitter. Monumenten brengen doorlopend zegepunten Op het einde van zijn beurt gaat de actieve speler na of één of meerdere van zijn aanvoerders zijn verbonden met monumenten van hun eigen kleur. Voor elke verbinding ontvangt de actieve speler één zegepunt in dezelfde kleur als zijn aanvoerder. Aangezien een monument tweekleurig is, kunnen er dus 2 aanvoerders tegelijk van profiteren en zegepunten binnenhalen. Een koning die in verbinding staat met een monument ontvangt slechts één zegepunt in zijn kleur. Ter herinnering : bij de actie 'leggen van een kaartje' ontvangt de koning immers ook een zegepunt als de overeenkomstige aanvoerder niet voorhanden is, hier echter niet! Voortzetting van het voorbeeld Na zijn beurt ontvangt Stier een zwart zegepunt, aan het einde van de beurt krijgt Boogschutter een rood zegepunt. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 11 / 15 -

12 Schatten toekennen 'Schatten toekennen' kan ontstaan door het leggen van kaartjes of het zetten van aanvoerders. Bij het begin van het spel worden 10 schatten op de eerste 10 tempels gelegd. Bevindt er zich in een koninkrijk aan het einde van een actie meer dan één schat, dan ontvangt de handelaar aanvoerder in dit koninkrijk alle schatten, uitgezonderd één. Hij mag zelf kiezen welke schat(ten) hij neemt. Overigens moeten de 4 schatten in de 4 'hoeken' van het speelbord eerst worden genomen. Zo lang er in een koninkrijk geen handelaar aanwezig is, blijven de schatten gewoon liggen totdat er een handelaar komt. Voorbeeld Leeuw legt als actieve speler het blauwe kaartje. Stier ontvangt een blauw zegepunt. Daarna neemt Leeuw de schat rechtsboven omdat zijn handelaar zich in het koninkrijk bevindt. De schat rechtsboven moet hij nemen omdat deze zich in een hoek van het speelbord bevindt. Elke schat geldt als joker zegepunt. De eigenaar mag de schat aan het einde van het spel bij een kleur naar keuze leggen (zie voorbeeld bij de afrekening). BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 12 / 15 -

13 Einde van het spel en winnaar Het spel eindigt onmiddellijk zodra alle kaartjes uit de buidel zijn opgebruikt en een speler zijn voorraad niet meer kan aanvullen tot 6 kaartjes. Dit kan gebeuren bij de actie 'maximaal 6 kaartjes omwisselen' of aan het einde van de beurt van een speler. Het spel eindigt ook als er zich aan het einde van de beurt van een speler nog slechts één of twee schatten op het speelbord bevinden. Nu legt elke speler zijn scherm opzij. Alle spelers vergelijken als eerste uitsluitend de zegepunten van het voor hen zwakste domein. Schatten mogen op voorhand naar keuze bij één van de 4 domeinen worden gevoegd. De speler die de meeste zegepunten behaalde op zijn zwakste domein wint het spel. Bij een gelijke stand vergelijken de betrokken spelers hun op één na zwakst domein, of twee na zwakst domein,... enzovoort. Het volgende voorbeeld van een eindafrekening verklaart alles. Voorbeeld De dynastie van de pottenbakker heeft gewonnen. De speler kon aan het einde van het spel zijn drie schatten zodanig verdelen dat hij 11 zegepunten had op het zwakste domein. De dynastie van de leeuw is tweede. Hij moest zijn drie schatten in de landbouw inzetten om daar op 10 zegepunten te komen, zoals ook in de religie. De dynastie van de stier bereikt ook 10 zegepunten zowel in de bevolking als ook in de religie. De dynastie van de stier heeft in zijn derde zwakste domein 11 zegepunten in de landbouw terwijl de dynastie van de leeuw er 12 in de bevolking heeft. Op die manier wordt de dynastie van de stier dus derde. De dynastie van de boogschutters heeft te weinig op het domein van religie gelet. Zes zegepunten en 3 schatten volstaan niet. En ook de 22 zegepunten in de bevolking kunnen hem niet redden van de laatste plaats. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 13 / 15 -

14 Voorbeeld van een eerste ronde 1ste beurt Anne begint het spel. Zij zet twee aanvoerders op het speelbord : een koning en een priester. Daardoor sticht zij twee koninkrijken en haar beurt is voorbij. 2de beurt Herman zet vooreerst zijn landbouwer en vergroot het koninkrijk van Anne. Vervolgens legt hij een blauw kaartje op het stroomveld. Daarvoor ontvangt hij een blauw zegepunt (landbouwer en plaatje hebben dezelfde kleur, en de landbouwer hoort hem toe). Hij trekt een nieuw kaartje uit de buidel en zijn beurt is voorbij. 3de beurt Carl zet zijn koning en sticht een koninkrijk. Daarna legt hij een tempel en neemt een rood zegepunt. Waarom : in het koninkrijk bevindt er zich geen priester van dezelfde kleur als de tempel. Daarom ontvangt de bezitter van de koning het zegepunt. Men let er ook op dat Carl zijn tempel zo heeft gelegd dat zijn koning nu aan twee tempels grenst. Op tijd zijn voorzorgen nemen is inderdaad belangrijk. Carl neemt op zijn beurt een kaartje uit de buidel en zijn beurt is voorbij. 4de beurt Marc had in het begin van het spel 4 tempelkaarten getrokken en is erg aanvalslustig. Als eerste actie zet hij zijn priester in het koninkrijk waarin zich al Anne's priester bevindt. Een conflict is ontstaan. Op het speelbord hebben beiden één tempel (dezelfde) ter ondersteuning van hun aanvoerder. Marc legt 3 tempels vanachter zijn scherm. Anne verzaakt het afleggen van tempels, zij kan slechts twee tempels leggen en die kunnen geen gelijke stand veroorzaken. Marc wint dus met 4 tegen 1. Zijn afgelegde tempels worden verdekt weggelegd en verdwijnen uit het spel. Anne moet haar priester terugnemen. Marc ontvangt een rood zegepunt aangezien hij het conflict heeft gewonnen. Als tweede actie legt hij zijn vierde tempel op het speelbord en ontvangt opnieuw een rood zegepunt. Daarna trekt hij 4 kaartjes uit de buidel en beëindigt zijn beurt. Nu is Anne weer aan de beurt. Moge de zege met u zijn. BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 14 / 15 -

15 BELLEKENS Herman EUPHRAT & TIGRIS - 15 / 15 -