Werken aan Bruggen in IJsselstein

Transcriptie

1 Werken aan Bruggen in IJsselstein Tussentijdse Rapportage 2010 IJsselstein, oktober 2010 Gemeente IJsselstein, Afdeling Beleid & Strategie blz. 1

2 Inleiding Het programma Werken aan Bruggen in IJsselstein is ontwikkeld op grond van een initiatief van een aantal Marokkaanse inwoners, betrokken bij de samenleving in IJsselstein. Vanuit de overtuiging dat bewonersinitiatieven serieus genomen dienen te worden, en omdat dit voorstel integraal aansluit bij gemeentelijke inspanningen op het gebied van zorg en de multiculturele samenleving, is dit initiatief op gemeentelijk niveau uitgewerkt tot een plan van aanpak. Gaandeweg de discussies, met de initiatiefnemers en verschillende betrokken partijen, heeft het voorstel zich steeds meer gekanaliseerd, gespecificeerd en geconcretiseerd. Door deze bottom-up aanpak was draagvlak voor de uitvoering van dit plan al bij voorbaat aanwezig. Omdat de gemeentelijke budgetten ontoereikend waren om de voorgestelde inzet op het gewenste aantal uren te kunnen financieren, is financiering gevraagd bij de Provincie Utrecht, en wel bij de subsidieregeling Wonen, Welzijn en Zorg van het programma Wel Thuis! Deze is toegekend. Samen met de gemeentelijke budgetten mantelzorg en minderheden van het Programma Welzijn vormde deze het budget voor de uitvoering van het programma Werken aan Bruggen in IJsselstein. Het programma is eind 2009 van start gegaan. Aan haar subsidieverlening heeft de provincie Utrecht een aantal verplichtingen verbonden, waaronder de verplichting van een tussentijdse rapportage uiterlijk 01 oktober Met deze tussentijdse rapportage worden de provincie Utrecht en de gemeenteraad geïnformeerd over de voortgang van het programma Werken aan Bruggen in IJsselstein. Het rapport bevat daarom zowel intern als extern gerichte elementen. Achtergrond van Werken aan Bruggen in IJsselstein IJsselstein is een multiculturele samenleving. De gemeente herbergt 115 nationaliteiten. Van de inwoners (2010) heeft ruim 20% een allochtone achtergrond. 12% van de inwoners heeft een niet-westers allochtone achtergrond. De meeste niet-westers allochtone inwoners hebben een Marokkaanse achtergrond. De gemeente IJsselstein wil een samenleving zijn waarbij al haar inwoners op een volwaardige manier deel kunnen uitmaken van de verschillende maatschappelijke terreinen in de samenleving. Relatief veel allochtone inwoners ( 1 ) bevinden zich in een kwetsbare positie. Vooral moeilijk bereikbare allochtone inwoners in een zwakke sociaal economische positie zijn vaak om redenen van afkomst, taal of onbekendheid niet bij machte om zelfstandig de weg naar voorzieningen te vinden, of er gebruik van te maken. Vooral de groep kwetsbare allochtone ouderen heeft veel (specifieke) zorg nodig, maar juist voor deze groep is de drempel van zorgvoorzieningen vaak (te) hoog, terwijl zorgvoorzieningen ook nog niet altijd goed zijn ingesteld op specifieke vragen van allochtone ouderen. Het welzijn van deze inwoners kan verbeterd worden door verbetering van het gebruik van (zorg)voorzieningen door deze doelgroep. Om dit te realiseren is in 2009 voorgesteld een pilot uit te voeren, waarbij gedurende een periode van 2,5 jaar een (Marokkaanse) vrouw zich inzet om door informatievoorziening en doorverwijzing het gebruik van (zorg) voorzieningen door de doelgroep te verbeteren. 1 Hoewel wij er de voorkeur aan geven niet te spreken over allochtonen of etnische minderheden, omdat deze terminologie niet aansluit bij de hedendaagse situatie waarbij deze groepen in grote mate Nederlander zijn geworden, zullen wij het begrip allochtone inwoners in dit document gemakshalve toch gebruiken. blz. 2

3 Deze pilot is ontwikkeld op voorstel van een aantal Marokkaanse mannen. Op initiatief van de coördinator buurtvaders is (begin 2009) een groep Marokkaanse mannen in gesprek getreden met de gemeente, waarbij initiatieven betreffende de multiculturele samenleving en de integratie van etnische groepen besproken zijn. Een van de voorstellen betrof de inzet van een (allochtoon) sociaal bemiddelaar, wiens inzet zich zou dienen te richten op vergroting van bekendheid over het aanbod van deze voorzieningen onder de doelgroep en een betere matching tussen dit aanbod en de vraag van de doelgroep. Dit voorstel heeft de basis gevormd voor het programma Werken aan Bruggen in IJsselstein. Dit programma sluit integraal aan bij het streven naar interculturalisatie van voorzieningen, zowel als bij het gemeentelijk (integratie)beleid. Voor de uitvoering van dit programma heeft de provincie Utrecht een subsidie toegekend, van Samen met inzet van gemeentelijke budgetten mantelzorg en minderheden van het programma Welzijn(totaal ) vormde deze het budget voor de uitvoering van het programma Werken aan Bruggen in IJsselstein. Start uitvoering Zoals voorgesteld in het plan van aanpak wordt het programma Werken aan Bruggen in IJsselstein uitgevoerd door de welzijnsinstelling Pulse, die hiervoor voor de programmaperiode van 2,5 jaar een Marokkaanse vrouw in dienst genomen heeft. In het plan van aanpak wordt een programmaperiode voorgesteld van augustus 2009 tot eind De uitvoering van het programma is enkele maanden later gestart, en wel in december Deze latere start is te wijten aan de tijd die nodig was voor de wervingsprocedure, en vooral voor het betrekken van relevante partijen bij de selectie van een geschikte kandidate. Gemeente, Pulse en de initiatiefnemers van dit voorstel (Marokkaanse mannen) hebben gezamenlijk een profiel opgesteld ( 2 ) en hun netwerken benaderd met een oproep geschikte kandidaten te melden. Op basis van dit profiel heeft Pulse met een drietal kandidaten sollicitatiegesprekken gevoerd. Hoewel alle kandidaten erg geschikt werden gevonden voor deze functie, had een van hen een zo interessant profiel dat unaniem besloten is haar aan te stellen voor deze functie. Gaandeweg de voorbereiding van de start van het programma is het begrip allochtone contactfunctionaris vervangen door het begrip allochtone zorgconsulent. Voor de uitvoering van het programma hebben Pulse en de gemeente een overeenkomst afgesloten ( 3 ), waarbij de programmaperiode is vastgesteld van 01 december 2009 tot 31 maart In deze overeenkomst is o.a. bepaald dat jaarlijks een inhoudelijk en financieel rapport geleverd dient te worden, uiterlijk op 01 mei van het jaar waarvoor subsidie is verstrekt. Taken allochtone zorgconsulent Uitvoering Werken aan Bruggen in IJsselstein Zie het plan van aanpak voor een beschrijving van de inzet. De allochtone zorgconsulent heeft deze inzet vertaald in een werkplan. ( 4 ) 2 Zie bijlage 1 3 Zie bijlage 2 4 Zie bijlagen 3 en 4 blz. 3

4 Relatie met Kleur Bekend Direct bij de start van het programma Werken aan Bruggen in IJsselstein heeft de provincie Utrecht de gemeente IJsselstein benaderd voor het programma Kleur Bekend. Dit programma richt zich ook op het vertrouwd maken van allochtone ouderen met het zorgaanbod, en anderzijds het bekend maken van de zorgaanbieders met de wensen en behoeften van allochtone ouderen. Het verschil is gelegen in de meer individueel gerichte aanpak van Werken aan Bruggen in IJsselstein vs. de meer collectief gerichte aanpak van Kleur Bekend. Daar beide programma's zoveel overeenkomsten hebben, en elkaar op veel fronten kunnen versterken, is besloten het programma Kleur Bekend in IJsselstein te gaan uitvoeren. Dit programma wordt voor de provincie uitgevoerd door Alleato, in nauwe samenwerking met de allochtone zorgconsulent. Voor deze ureninzet ontvangt Pulse een financiële bijdrage van de provincie. Ouderenadvisering Naast bovengenoemde taken heeft de allochtone zorgconsulent een aantal uren reguliere inzet toegewezen gekregen om te fungeren als ouderenadviseur. Uitvoering De allochtone zorgconsulent is, na een inwerkperiode, in januari 2010 voortvarend van start gegaan met het kennismaken met relevante instellingen, organisaties, groepen en personen. In korte tijd heeft zij zich duidelijk bekend gemaakt, zowel op het niveau van voorzieningen als bij de doelgroep. Daarnaast is zij gestart met de organisatie van een spreekuur op een aantal locaties. In een aantal maanden tijd weten doelgroep en voorzieningen haar goed te vinden, en wordt zij (steeds meer) benaderd met hulpvragen. In het kader van het programma Kleur Bekend is zij half 2010 begonnen met de organisatie van brede voorlichtingsbijeenkomsten. Inbedding Voor de aansturing van de uitvoering van Werken aan Bruggen in IJsselstein is een stuurgroep opgericht. Gezien de complementariteit met Kleur Bekend is besloten een gezamenlijke stuurgroep voor beide programma's in het leven te roepen. Deze stuurgroep wordt gevormd door vertegenwoordigers van Pulse, zorginstellingen, gemeente, provincie, Alleato en de Marokkaanse initiatiefnemers van Werken aan Bruggen in IJsselstein. Deze stuurgroep zal twee keer per jaar de voortgang van beide programma's bespreken. De eerste stuurgroepvergadering (maart 2010) is vooral besteed aan een presentatie van de beide programma's en bespreking van de werkplannen ( 5 ) Eind oktober 2010 zal een tweede stuurgroepvergadering plaatsvinden. Resultaten De eerste maanden van de inzet zijn voornamelijk besteed aan kennismaking en bekendmaking, met de doelgroep zowel als met relevante instellingen en voorzieningen. Inzet mbt doelgroep De inzet richting doelgroep heeft zich ontwikkeld tot huisbezoeken, telefonische informatie en twee spreekuren per week. De spreekuren worden gehouden op maandag en woensdagochtend, in het voor de doelgroep goed toegankelijke Multifunctioneel Centrum de Sterrenwacht in de wijk IJsselveld-Oost. Gemiddeld komen er per week vijf hulpvragers op het spreekuur. De toeloop naar het spreekuur neemt toe. Daarnaast 5 Zie bijlagen 3 en 4 blz. 4

5 brengt de allochtone zorgconsulent vijf keer per week een huisbezoek, en handelt zij tal van telefonische hulpvragen af. De aard van de hulpvragen betreft: Financiën; informatie bijzondere bijstand, financiële bijdrage mantelzorg, persoonsgebonden budget (PGB)GB, bijdragen voor voorzieningen; Wonen; bemiddeling, regelgeving Provides, urgentiebehandeling; Zorg; ondersteuning bij gezondheidsklachten, huisarts, interculturele psychosociale hulp, GGZ, ziekenhuis, chronische ziektes; Welzijn; ondersteuning bij administratie, sport, vraag om contact/ontmoeting, U pas, vervoer, conflictbemiddeling, vrijwilligerswerk, WMO-voorzieningen, juridische informatie, discriminatie. Het aantal hulpvragen bedraagt momenteel ongeveer 60 per maand, het aantal cliënten 30. Tussen januari en september zijn ongeveer 350 hulpvragen behandeld. Met haar inzet krijgt de zorgconsulent veel inzicht in de hulp- en zorgbehoeften van de doelgroep allochtone ouderen. Zo is o.a. de behoefte geuit aan voorlichting op gebied van gezondheid, aan sport of bewegingsactiviteiten en aan ontmoetingsmogelijkheden voor allochtone ouderen. De zorgconsulent legt deze behoefte voor aan betrokken instellingen, met als doel het komen tot (of behouden van) een (zorg of welzijns) aanbod dat hierbij aansluit. Inzet mbt voorzieningen Ook op niveau van woon, zorg en welzijnsinstellingen wordt de inzet van de allochtone zorgconsulent steeds bekender, en wordt zij steeds meer benaderd met vragen om advies en informatie. De zorgconsulent neemt deel aan een netwerkoverleg waar zij de samenwerkende partners adviseert en ondersteunt. Haar inzet richt zich daarbij voornamelijk op het vergroten van inzicht in de cultuur, en de methodiek om allochtone cliënten verder te helpen. Door de organisatie van voorlichtingsbijeenkomsten voor het programma Kleur Bekend ( 6 ) wordt de inzet van de allochtone zorgconsulent steeds bekender, en zal het aantal hulpvragen toenemen. Financiële rapportage /12/09-31/12/09 01/01/ /12/ /01/ /12/ /01/ /03/2012 Totaal Budget Pilot Budget Gemeentelijke bijdrage Bijdrage Provincie Totaal Begroting subsidie aan Pulse Realisatie Subsidie 2009; Zie Bijlage 6: Aan de eerste voorlichtingsbijeenkomst, half september in de Moskee, over de Wmo, namen 25 vrouwen en 35 mannen deel. blz. 5

6 Beschikking 17/11/2009 Subsidie 2010; Zie Bijlage 7: Beschikking 10/02/ Monitoring Om in een oogopslag te kunnen zien of er binnen het programma indicatoren zijn die aandacht behoeven, wordt gewerkt met kleuren. groen oranje rood Het onderdeel verloopt conform planvorming. Er is sprake van een positieve / negatieve afwijking ten opzichte van de planvorming. Deze afwijking heeft geen of een beperkte invloed op de doelstelling van het project. De afwijking kan om enige aandacht vragen. Er is sprake van een ernstige verstoring, waarmee de doelstelling in het gedrang komt. Rapportage Geld Risico s Organisati Tijd Informati Kwaliteit e e September 2010 oranje oranje groen oranje groen groen Indien er zich bij de uitvoering van het project afwijkingen voorgedaan hebben, of voordoen, dan wordt aangegeven welke maatregelen getroffen zijn, of worden genomen. Beheersaspect Uitvoering (Stand van zaken september 2010) Geld Het plan van aanpak betreft een programma van 2,5 jaar. Het totaal budget is , waarvan gemeentelijk en provinciaal geld. De uitvoering van het programma is later gestart dan in plan van aanpak voorgesteld; ipv 01 augustus 2009 is programma 01 december 2009 gestart. De subsidiëring aan Pulse is navenant aangepast Door latere start van het programma is de subsidiëring aan Pulse aangepast, waardoor uitvoering programma door Pulse loopt tot 31 maart Risico In het plan van aanpak is als risico beschreven: zonder activerende maatregelen kan inzet contactfunctionaris zelfredzaamheid van mensen ook negatief beïnvloeden. Dit risico lijkt niet relevant, daar de inzet van de allochtone zorgconsulent sterk gericht is op zelfwerkzaamheid. De provincie Utrecht benoemt in haar subsidietoekenning het risico van een eenmanspost voor het welslagen van het programma, en stelt daarom als voorwaarde de waarborg van een achtervang van de contactfunctionaris. De functie allochtoon zorgconsulent vormt onderdeel van het team ouderenadvisering en is volledig ingebed in de organisatie van Pulse. blz. 6

7 De allochtone zorgconsulent geeft informatie aan cliënten en verwijst. Zij merkt dat hulpvragers na haar doorverwijzing weer bij haar terugkomen. Dit is vooral bij doorverwijzing naar het maatschappelijk werk. Zij geeft aan dat er blijkbaar behoefte is aan langdurige begeleiding en één aanspreekpunt. De voorzieningen wordt gewezen op deze behoefte. De uitvoering van het programma loopt tot maart De onduidelijkheid over mogelijke structurele bekostigingsmogelijkheden na afloop van dit programma vormt een risico voor de structurele voortzetting van de verworvenheden van de inzet van de allochtone zorgconsulent. Organisatie De uitvoering verloopt conform de in het plan van aanpak voorgestelde organisatie: Contactfunctionaris voor programmaperiode in dienst van Pulse. Werkplek functionaris op twee locaties van Pulse; de Oase, en het (voor de doelgroep toegankelijke) Multifunctioneel centrum de Sterrenwacht in IJsselveld-Oost. Daarnaast spreekuren op laagdrempelige locaties in de wijk; Buurtcentrum Studio 10, Wijk Informatie Centrum, Moskee. Allochtone zorgconsulent is deelnemer aan relevante netwerken. Halfjaarlijkse voortgangsbespreking in stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers Pulse, zorginstellingen, gemeente, provincie en doelgroep (initiatiefnemers voorstel). Richting doelgroep voortzetting inzet zoals die zich medio 2010 ontwikkeld heeft. Richting voorzieningen continuering inzet op gebied van advies en informatie; ook inzet richten op concrete aanpassing van het aanbod van (zorg)voorzieningen aan vraag doelgroep. Bij positieve tussentijdse evaluatie 2 jaar na de start van de uitvoering (december 2011) wordt borging van de inzet voorgesteld, als onderdeel van het team ouderenadvisering. Tijd In plan van aanpak een programmaperiode van 2,5 jaar voorgesteld, van augustus 2009 tot eind 2011, met - na 1 jaar (tussentijdse evaluatie, evt. bijstelling); - na 2 jaar (tussentijdse evaluatie & advies mbt voortzetting na afloop pilot. Zie geld: De uitvoering van het programma is later gestart, de subsidiëring aan Pulse is navenant aangepast. De uitvoering en tot nu toe behaalde resultaten van het programma geven geen aanleiding tot bijstelling. Bij positieve tussentijdse evaluatie 2 jaar na de start (december 2011) wordt structurele gemeentelijke bekostiging van de inzet voorgesteld. Informatie De uitvoering verloopt conform de in het plan van aanpak voorgestelde informatievoorziening: - Er is sterk ingezet op de bekendmaking van de inzet en het blz. 7

8 functioneren van de allochtone zorgconsulent. Haar inzet lijkt goed bekend, zowel bij de doelgroep, als bij de voorzieningen. - Er is voorlichtingsmateriaal ontwikkeld tav haar inzet. - Regelmatige informatie in lokale nieuwsbladen, wijkbrieven etc. Volgens het plan van aanpak dient het college cq de raad najaar 2010 geïnformeerd te worden over de voortgang van de uitvoering van het programma. Betreffend voortgangsrapport zal hiertoe dienen. 01 oktober maart 20: Voorlichting & Communicatie naar/met doelgroep & partners: continu. Pulse naar gemeente: - Tussentijdse rapportage (financieel & inhoudelijk) over periode december 2009 tot eind 2010, met beschrijving behaalde resultaten (kwalitatief en kwantitatief) en voorstellen voor de toekomst; uiterlijk 01 mei 2011; - Eindrapportage (financieel & inhoudelijk) over periode december 2009 tot 31 maart 2012-, met beschrijving behaalde resultaten (kwalitatief en kwantitatief) en voorstellen voor de toekomst; uiterlijk 01 juni Op niveau gemeente: - Tussentijdse informatie college & raad; najaar Eindrapportage & verzoek tot vaststelling subsidie naar provincie; uiterlijk 31 juni 2012; - Eindrapportage naar raad; juli 2012 Kwaliteit Volgens uitvoering & doelstelling, beschreven in Plan van Aanpak: Werken aan Bruggen in IJsselstein. De tot nu toe bereikte resultaten worden positief gewaardeerd. De allochtone zorgconsulent heeft zich in korte tijd duidelijk bekend gemaakt, bij doelgroep en voorzieningen. Voortzetting adviserende, informerende en ondersteunende inzet zoals die zich medio 2010 ontwikkeld heeft. Richting voorzieningen ook inzet op daadwerkelijke aanpassing van het aanbod van (zorg)voorzieningen aan vraag doelgroep. Bijlagen Bijlage 1: Profiel Allochtone Zorgconsulent Pulse Bijlage 2: Overeenkomst Werken aan Bruggen in IJsselstein, november 2009 Bijlage 3: Werkplan Werken aan Bruggen in IJsselstein Bijlage 4: Informatiebrief allochtone zorgconsulent IJsselstein (Pulse) Bijlage 5: Uitnodiging Startbijeenkomst Werken aan Bruggen en Kleur Bekend Bijlage 6: Subsidiebeschikking Pulse Werken aan Bruggen in IJsselstein, 2009 Bijlage 7: Subsidiebeschikking Pulse Werken aan Bruggen in IJsselstein, 2010 blz. 8