Inventaris van het archief van het Algemeen Rijksarchief, (1800) (1969)

Transcriptie

1 Nummer archiefinventaris: Inventaris van het archief van het Algemeen Rijksarchief, (1800) (1969) Auteur: J.W. Moerman, H.A.J. van Schie Nationaal Archief, Den Haag 2012 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.

2

3 ARA 3 I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6 Openbaarheidsbeperkingen...6 Beperkingen aan het gebruik...6 Aanvraaginstructie... 6 Citeerinstructie... 6 Archiefvorming...7 Geschiedenis van de archiefvormer...7 Geschiedenis van het archiefbeheer...7 De verwerving van het archief...7 Inhoud en structuur van het archief...8 Inhoud... 8 Verwant materiaal...9 Verwante archieven... 9 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen...11 A. Algemene correspondentie...11 A.1 Periode A.2 Periode A.2.1 A-correspondentie, A.2.2 B-, C- en D-correspondentie, A.2.3 B-correspondentie, A.2.4 C-correspondentie, A.2.5 D-correspondentie, A.2.6 E-correspondentie, B. Stukken betreffende de Rijksarchiefdienst...30 B.1 Algemeen...30 B.2 Noord-Brabant...33 B.3 Zeeland...34 B.4 Overijssel...34 C. Stukken betreffende het Algemeen Rijksarchief...35 C.1 Zaken van algemene aard...35 C.2 Raadpleging van stukken...35 C.3 Aanwinsten...36 C.4 Verliezen...39 C.5 Inventarisatie koloniale archieven...39 D. Archiefinventarissen D.1 Algemeen Rijksarchief...42 D.2 Archieven in Zuid-Holland...43 D.3 Archieven in Noord-Brabant...44 D.4 Archieven in Gelderland...44 D.5 Archieven in Noordholland...45 D.6 Archieven in Zeeland...45 D.7 Archieven in Utrecht...45 D.8 Archieven in Overijssel...45 D.9 Archieven in Groningen...46 D.10 Archieven in Drenthe...46 D.11 Archieven in Limburg...46 D.12 Andere archieven...46 E. Nagelaten papieren van H. van Wijn, Rijksarchivaris van F. Nagelaten papieren van jhr. J.C. de Jonge, Rijksarchivaris van G. Nagelaten papieren van dr. R.C. Bakhuizen van den Brink, Rijksarchivaris van

4 4 ARA H. Nagelaten papieren van L.Ph.C. van den Bergh, Rijksarchivaris van H.1 Stukken van algemene aard...53 H.2 Aantekeningen en verhandelingen...53 J. Nagelaten papieren van jhr. Th.H.F. van Riemsdijk, Algemeen Rijksarchivaris van J.1 Stukken van algemene aard...55 J.2 Stukken betreffende het archiefwezen in het algemeen...55 J.2.1 Rijksarchiefdienst...55 J.2.2 Betrekkingen met ander instellingen...55 J.2.3 Bijzondere categorieën van archieven...56 J.2.4 Archivistiek...56 J.3 Algemeen Rijksarchief...57 J.3.1 Algemeen...57 J.3.2 Bijzondere archieven...57 J.3.3 Collecties...58 J.4 Rijksarchieven in de provincie...59 J.4.1 Gelderland...59 J.4.2 Noordholland...59 J.4.3 Utrecht...59 J.4.4 Friesland...59 J.4.5 Overijssel...59 J.4.6 Groningen...59 J.4.7 Drenthe...60 J.4.8 Limburg...60 J.5 Gemeente- en waterschapsarchieven...60 J.6 Publicaties en niet-gepubliceerde onderzoeken...60 J.7 Afschriften...65 K. Nagelaten papieren van R. Fruin, Algemeen Rijksarchivaris van K.1 Algemeen...67 K.2 Nederlands archiefwezen...67 K.3 Internationale betrekkingen...68 L. Nagelaten papieren van R. Bijlsma, Algemeen Rijksarchivaris van M. Nagelaten papieren van J.A. de Zwaan, commies-chartermeester van N. Nagelaten papieren van J.H. Hingman, commies-chartermeester van O. Nagelaten papieren van P.G. Bos, adjunct-archivaris van P. Nagelaten papieren van J.C. Beth, hoofdcommies van Q. Nagelaten papieren van Th. Morren, hoofdcommies van R. Nagelaten papieren van P. Berends, hoofdcommies van S. Archief van de Archiefschool, T. Archief van het Rijks Historisch Filmarchief, U. Archief van de Rijksarchiefbewaarplaats De Cannenburgh te Vaassen, V. Archief van het Tweede Internationale Archiefcongres te Den Haag, W. Verspreide, later tevoorschijn gekomen bureaustukken...83

5 ARA 5 Beschrijving van het archief B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F Naam archiefblok: Algemeen Rijksarchief (ARA-ARA) Periode: merendeel Archiefbloknummer: O27556 Omvang: meter; 1463 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Algemeen Rijksarchief, 's Rijksarchief te 's Gravenhage, 's Lands Archief, Samenvatting van de inhoud van het archief: Het Rijksarchief werd in 1802 ingesteld ten tijde van de Bataafsche Republiek, en heette sinds 1912 Algemeen Rijksarchief. Het heeft tot taak het verstrekken van voorlichting aan de Regering, en is daarnaast een openbare instelling voor historisch onderzoek. Het archief van het ARA bevat o.a. stukken betreffende de taakuitvoering, de eigen organisatie, enkele verouderde inventarissen, en nagelaten papieren van verschillende rijksarchivarissen, waaronder correspondentie. Speciale vermelding verdienen de nagelaten papieren van Dr. R.C. Bakhuizen van den Brink.

6 6 ARA Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Algemeen Rijksarchief (ARA), nummer toegang , inventarisnummer... VERKORT: NL-HaNA, ARA, , inv.nr....

7 ARA 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Op 22 december 1800 werd door de burger-representant H. van Royen bij de Eerste kamer van het vertegenwoordigend lichaam een voorstel gedaan, dat beoogde "alle archieven van het Gemeenebest bijeen en in orde te brengen, teneinde daarvan door onze Vaderlandsche oudheidminnaars, tot aanvulling van niet weinige open vakken in de geschiedenis dezer Republiek een nuttig gebruik zou kunnen worden gemaakt" 1 Dit belangrijke voorstel, dat door genoemde vergadering niet werd afgedaan, werd in april 1802 door het lid van de Raad van Binnenlandse Zaken Ds. J.H. van der Palm onder de aandacht gebracht van het Staatsbewind. In een op 10 juni 1802 voor dit doel gehouden finaal besogne besloot het Staatsbewind zich te conformeren met het rapport, dat de Raad van Binnenlandse Zaken ter zake zou uitbrengen. Van der Palm die met Van Wijn, gewezen Raadpensionaris van Gouda, deze zaak behoorlijk had voorbereid zag kans dit rapport reeds op 14 juni in te dienen, waarop bij besluit van het Staatsbewind van 17 juni 1802 de burger Van Wijn tot Archivarius der Bataafsche Republiek werd benoemd en op 1 juli d.a.v. als zodanig beëdigd. Dit feit kan word beschouwd als de geboorte van het Rijksarchief, sedert 1890 ter onderscheiding van de Rijksarchieven in de provincie Algemeen Rijksarchief geheten. Het Algemeen Rijksarchief heeft tot taak het verstrekken van voorlichting aan de Regering, voornamelijk aan de Departementen van Algemeen Bestuur. Het is daarnaast een openbare instelling. Iedereen, die historische nasporingen wenst te verrichten hetzij op staatkundig, krijgskundig, sociaal, economisch, juridisch, godsdienstig, kunsthistorisch of letterkundig gebied, hetzij voor eigen stamboomonderzoek, heeft er vrije toegang en ontvangt schriftelijk of mondeling de door hem verlangde inlichtingen. Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER De verwerving van het archief DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF De rechtstitel is (nog) onbekend. 1 Invent. nos. 1 en 341.

8 8 ARA Inhoud en structuur van het archief Inhoud en structuur van het archief Inhoud INHOUD De papieren neerslag van de uitvoering van bovengenoemd deel van de taak van het Algemeen Rijksarchief is te vinden onder de nos , ingekomen- en minuten van uitgaande brieven , van deze inventaris. Onder rubriek B en C zijn opgenomen stukken, betreffende de Rijksarchiefdienst in het algemeen en het Algemeen Rijksarchief in het bijzonder, onder rubriek D een verzameling verouderde inventarissen. Het overige deel van het archief wordt gevormd door nagelaten papieren van de verschillende rijksarchivarissen en enige ambtenaren. Deze nalatenschappen bevatten naast particuliere correspondentie, al of niet over archiefzaken, vele aantekeningen betreffende gedane onderzoekingen als voorbereiding voor publicaties en verhandelingen. Apart dienen te worden genoemd de nagelaten papieren van Dr. R.C. Bakhuizen van den Brink, waarvoor wordt verwezen naar het door H.T. Colenbrander hierover uitgebrachten rapport in Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven, 1911, blz. 653.

9 ARA 9 Verwant materiaal Verwant materiaal Verwante archieven VERWANTE ARCHIEVEN Het archief van het Algemeen Rijksarchief: Tweede Afdeling, (1996) (archiefinventaris ) Het archief van de Rijksarchiefdienst: Centrale Directie, (archiefinventaris ) Het archief van J.L. van der Gouw [levensjaren ], over de jaren (ca. 1930) (archiefinventaris ) Het archief van het Algemeen Rijksarchief: Derde Afdeling (Rijksarchief in Zuid-Holland), (archiefinventaris )

10

11 ARA 11 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N A R C H I E F B E S T A N D D E L E N A. Algemene correspondentie A.1 Periode A. ALGEMENE CORRESPONDENTIE A.1 PERIODE Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven banden De ingekomen- en uitgaande brieven zijn niet in een agenda ingeschreven. Ze zijn achteraf met potlood genummerd, waarnaar verwezen wordt in de chronologisch numerieke lijst (inv.nr. 293). Zie ook het archief van Van Wijn (toegang ) Bijlage Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven banden De ingekomen (I) en uitgaande (U) brieven zijn in afzonderlijke banden gebonden. De ingekomenen uitgaande brieven uit de periode juni 8 (inv.nrs ) zijn niet in een agenda ingeschreven. Ze zijn achteraf met potlood genummerd, waarnaar verwezen wordt in de chronologisch numerieke lijst (inv.nr. 293). De agenda's over de periode 1853 juni zijn ingebonden bij de stukken, in de eerste band van het jaar. De ingekomen en uitgaande stukken zijn in afzonderlijke agenda's ingeschreven. Vanaf 1912 zijn de stukken betreffende het archiefwezen in het algemeen en de betrekkingen met buitenlandse archieven afzonderlijk gehouden en ingebonden (inv.nrs ). 10 I U I juni 8 13 U juni 6 14 I juni U juni I I U I I U I U I I U I. 1862

12 12 ARA I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I U I. 1890

13 ARA U I U I, I, U, U, I, I, U I U, U, I, I U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U,

14 14 ARA I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, Bijlage I I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U,

15 ARA I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I,

16 16 ARA I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, I, I, U, U, Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven, gemerkt A, met bijgevoegde agenda's, banden In 1912 werd de A-agenda ingevoerd. Deze bevat hoofdzakelijk brieven betreffende het Nederlandse archiefwezen in het algemeen en de betrekkingen met buitenlandse archieven

17 ARA Hierbij is geen agenda, maar een index op onderwerpen bijgebonden Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven, delen Hierin zijn de brieven ingeschreven van alle afdelingen van het Algemeen Rijksarchief, ook de brieven die vanaf 1912 als A-stukken afzonderlijk zijn gehouden. De agenda's over de periode zijn bijgebonden bij de ingekomen en uitgaande stukken. 303 I U I U I U I U I U I U De stukken van de Derde Afdeling zijn niet meer in deze agenda opgenomen, maar in een afzonderlijke E-agenda (zie archief Derde Afdeling van het Algemeen Rijksarchief). 403 Lijst van ontbrekende correspondentie , 423A Toegangen op de ingekomen- en uitgaande brieven van het Rijksarchief over de periode c delen 293 Chronologisch numerieke lijst van onderwerpen en zaken, voorkomend in de briefwisseling. 423A Onderwerpsgewijs ingerichte index op de chronologisch numerieke lijst. 294 Index op de ingekomen en minuten van uitgaande brieven. 11 juni maart deel Indices op de uitgaande brieven delen

18 18 ARA Indices op de ingekomen- en uitgaande brieven delen Alfabetische klappers op de indices, delen Deze klappers verwijzen naar de pagina's van de indices (inv.nrs ) Voor zie inv.nr Alfabetische klapper op de correspondentie van het Algemeen Rijksarchief kastje met 4 fichesbakken Deze klapper verwijst rechtstreeks naar de briefnummers van de ingekomen en minuten van uitgaande stukken. 867 Alfabetische klapper op de correspondentie van het Algemeen Rijksarchief. 1913, fichesbak Deze klapper is niet volledig: bevat hoofdzakelijk verwijzingen naar de nummers van de brieven betreffende verwerving en beheer van archieven. A.2 Periode A.2.1 A-correspondentie, A.2 PERIODE A.2.1 A-CORRESPONDENTIE, , Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven (A-correspondentie), met bijgebonden indices op onderwerpen banden De stukken, behorende tot de A-correspondentie, betreffen hoofdzakelijk het Nederlandse archiefwezen in het algemeen en de betrekkingen met buitenlandse archieven. Agenda's over de periode , waarin deze brieven zouden moeten zijn ingeschreven, zijn niet aangetroffen. Ze zijn vermoedelijk ook niet aangelegd

19 ARA Bevat ook afzonderlijk gehouden correspondentie van jhr. D.P.M. Graswinckel, sep jan Met de index is ook een agenda bijgebonden Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven (A-correspondentie) banden en 47 pakken De stukken, ingeschreven in de A-agenda betreffen hoofdzakelijk het Nederlandse archiefwezen in het algemeen en de betrekkingen met buitenlandse archieven jan. - aug. 11, 1-237, 1 band aug dec., , 1 band Bevat afzonderlijk genummerde brieven (A.S. 1-17) betreffende de archiefexamens, juli juli , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , 1-150

20 20 ARA , , , , , , , , , , , , , , , Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (A-agenda), met bijgebonden indices op onderwerpen delen De agenda en bijbehorende index van 1946 is bijgebonden bij de correspondentie, zie inv.nr Bevat ook een afzonderlijke agenda voor brieven betreffende de archiefexamens, genummerd A.S. 1-18, juli juli A.2.2 B-, C- en D-correspondentie, A.2.2 B-, C- EN D-CORRESPONDENTIE, Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven (B-, C- en D-correspondentie) banden

21 ARA 21 De ingekomen- en uitgaande brieven zijn in één band bijeengebonden; De banden bevatten de stukken van de B-, C- en D-agenda. De B-correspondentie betreft het beheer van het Algemeen Rijksarchief. De C- en D-correspondentie is die van de Eerste en Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief. Zie voor de brieven van de A-agenda inv.nrs De brieven van de E-agenda zijn opgenomen in het archief van de Derde Afdeling van het Algemeen Rijksarchief ste kwartaal de kwartaal de kwartaal de kwartaal ste kwartaal de kwartaal de kwartaal de kwartaal ste kwartaal de kwartaal de kwartaal de kwartaal Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (B-, C- en D-agenda), met bijgebonden indices op onderwerpen delen Hierin zijn de stukken opgenomen, gemerkt B, C en D. De C- en D-stukken zijn behandeld door de Eerste en Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief Agenda van ingekomen en uitgaande brieven (D-agenda) katern A.2.3 B-correspondentie, A.2.3 B-CORRESPONDENTIE, , Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven (B-correspondentie) banden De B-correspondentie betreft het beheer van het Algemeen Rijksarchief. De ingekomen en uitgaande brieven zijn in één band bijeengebonden. De banden bevatten uitsluitend de stukken van de B-agenda. Zie voor de brieven van de A-agenda inv.nrs De brieven van de C-agenda zijn opgenomen in het archief van de Eerste Afdeling van het Algemeen Rijksarchief, de brieven van de D-agenda zijn opgenomen in het archief van de Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief en de stukken van de E-agenda zijn opgenomen in het archief van de Derde Afdeling van het Algemeen Rijksarchief Met bijgebonden index op onderwerpen , met agenda en index bijgebonden

22 22 ARA , met agenda en index bijgebonden , 1-200, met agenda en index voor geheel 1948 bijgebonden , , Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven (B-correspondentie) pakken , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , 1-175

23 ARA , , , , , , Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (B- en C-agenda), met bijgebonden indices op onderwerpen delen De brieven, vermeld in de C-agenda bevinden zich in het archief van de Eerste Afdeling van het Algemeen Rijksarchief De index over het jaar 1937 is niet in deze agenda bijgebonden, maar bij de correspondentie zelf (inv.nr. 260) , , Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (B-agenda), met bijgebonden indices op onderwerpen delen De agenda's met de indices zijn bijgebonden bij de correspondentie, zie inv.nrs

24 24 ARA A.2.4 C-correspondentie, A.2.4 C-CORRESPONDENTIE, Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven van de Eerste afdeling van het Algemeen Rijksarchief (C-correspondentie) banden De stukken, ingeschreven in de C-agenda betreffen hoofdzakelijk het verstrekken van inlichtingen uit de archieven van de Generaliteit en de koloniale archieven van voor Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven van de Eerste afdeling van het Algemeen Rijksarchief (C-correspondentie) pakken De stukken, ingeschreven in de C-agenda betreffen hoofdzakelijk het verstrekken van inlichtingen uit de archieven van de Generaliteit en de koloniale archieven van voor Klapper op de C-correspondentie over de jaren deel Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (C-agenda) delen

25 ARA 25 De agenda's voor de jaren zijn bijgebonden bij de agenda's van de B-correspondentie, zie inv.nrs , Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (C-agenda), met bijgebonden klapper op namen delen A.2.5 D-correspondentie, A.2.5 D-CORRESPONDENTIE, Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven van de Tweede afdeling van het Algemeen Rijksarchief (D-correspondentie) banden De stukken, ingeschreven in de D-agenda betreffen hoofdzakelijk het verstrekken van inlichtingen uit de archieven van de ministeries sinds Agenda en klapper bijgebonden Agenda en klapper bijgebonden Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven van de Tweede afdeling van het

26 26 ARA Algemeen Rijksarchief (D-correspondentie) pakken De stukken, ingeschreven in de D-agenda betreffen hoofdzakelijk het verstrekken van inlichtingen uit de archieven van de ministeries sinds , nrs , nrs , nrs , nrs , nrs , nrs , nrs , nrs Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (D-agenda), met bijgebonden klapper op namen delen Agenda's van ingekomen- en uitgaande brieven (D-agenda) pakken Jaarlijkse klappers op de correspondentie, met chronologische lijsten van de brieven, getypt. 1948, pak Klappers op de van ingekomen- en uitgaande brieven (D-correspondentie). 1967, delen

27 ARA over de jaren , vervaardigd in over de jaren , vervaardigd in Klappers op de inlichtingencorrespondentie van het Algemeen Rijksarchief over de jaren , (B-, C-, D-, E-correspondentie), fotokopie delen Vervaardigd naar een fichesklapper uit A - M 1380 N - Z Brieven met verzoeken om uitlening van archiefstukken, ingekomen bij de Tweede afdeling pakken 1381 van rijksarchieven, gemeentelijke archiefdiensten 1382 van ministeries, universiteitsbibliotheken, overige instellingen A.2.6 E-correspondentie, A.2.6 E-CORRESPONDENTIE, Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven van de Derde afdeling van het Algemeen Rijksarchief (E-correspondentie), met bijgebonden agenda banden De stukken, ingeschreven in de E-agenda betreffen hoofdzakelijk het verstrekken van inlichtingen uit de (Zuid-)Hollandse archieven Zonder bijgebonden agenda, zie inv.nr , nrs , nrs , nrs , nrs , nrs Ingekomen- en minuten van uitgaande brieven van de Derde afdeling van het Algemeen Rijksarchief (E-correspondentie).