Uw merk is misschien het kostbaarste bezit van uw onderneming. Maar zonder beschermingsmaatregelen. wel vogelvrij!

Transcriptie

1 ALGEMENE INFORMATIE MERKEN m e r k e n b u r e a u 2012 Uw merk is misschien het kostbaarste bezit van uw onderneming. Maar zonder beschermingsmaatregelen wel vogelvrij! De vijf kostbaarste merken ter wereld in 2011 volgens Interbrand. Samen goed voor 240 miljard dollar. P.O. Box AJ Bussum Business Center Bussum Olmenlaan DG Bussum The Netherlands Tel (0) Fax + 31 (0) info@trademarks.nl CC / KvK Merkenbureau Hendriks & Co. B.V. Bescherming van merken, modellen, handelsnamen, domeinnamen, auteursrecht / Protection of trade marks, designs, trade names, domain names, copyright Europees merkengemachtigden / European Trademark Attorneys. Leden/members Benelux-Vereniging voor Merken- en Modellenrecht (BMM)

2 INHOUDSOPGAVE 3 Inleiding Wat is een merk eigenlijk? Eigennamen Geografische aanduidingen Handelsnaam als merk WYRIWYG of WURIWUK Registratie-systemen 4 Duur van inschrijivngen Prioriteit Classificatie Omvang bescherming Gebruik 5 Bezwaren Bewaking, TM en SM 6 Import/export 7 Benelux Wat is een merk? De keuze van een merk Bescherming Procedure Spoedinschrijving Oppositie Onderzoek 8 Duur Gebruik Licentie Register op orde houden Export Import Prioriteit 9 Internationaal Verdrag Basis Rechten Voor- en nadelen Weigering Prioriteit 10 Afhankelijkheid Duur Licentie Gebruik Uitbreiding Inbouw nationale rechten Classificatie Oppositie 11 Europese Unie Historie Geografie Taal Procedure Oppositie Senioriteit Prioriteit Duur Voordelen 12 Waarom een Europese inschrijving? Nadelen Gebruik Merkbewaking Inbreuk Parallel-import Verpanding Licentie 13 Tarief merken 14 Tarief merkbewaking 15 Tarief onderhoud merken 16 Internationale classificatie 17 Wereld-landenoverzicht Opdrachtformulier Algemene voorwaarden De waardevolste merken ter wereld, nummers (201203)

3 INLEIDING Over merkenrecht zijn bibliotheken volgeschreven. De gegevens in deze brochure zijn dan ook alleen bedoeld om een globaal inzicht te verschaffen. In concrete gevallen kan dit specialistisch advies echter niet vervangen. Naast individuele merken kent de wet zgn. collectieve merken, beter bekend als keurmerken. De laatste vallen buiten het bestek van deze toelichting. Meestal beschermt de wet alleen tegen namaak als het merk in het merkenregister is ingeschreven. Anders kan iedereen inschrijving vragen en dan zelfs de oorspronkelijke eigenaar het gebruik van het merk verbieden (dat gebeurt echt!). Bescherming wordt per land apart geregeld. Wat is een merk eigenlijk? Een (inschrijfbaar en beschermbaar) merk is elk 'teken' dat geschikt is om zich van andere tekens te onderscheiden. Maar wat in het ene land een inschrijfbaar merk is, kan in een ander land onbeschermbaar blijken. Tijdig overleg met een BMMmerkendeskundige kan u daarom veel geld en zorgen besparen. 307 Merken kunnen bestaan uit woorden, de speciale schrijfwijze daarvan, 747 cijfer- of lettercombinaties, logo's, verpakkingsvormen, de opmaak van 4711 verpakkingen, zelfs kleuren of kleurcombinaties, geluiden (zoals jingles) en geuren. Eigennamen Hoewel er veel beroemde merken zijn, die anders suggereren, zijn eigennamen vaak minder geschikt als merk. In veel landen wordt registratie van eigennamen namelijk geweigerd of alleen maar toegelaten als langdurig gebruik kan worden bewezen. Geografische aanduidingen Dat geldt ook voor aardrijkskundige benamingen: die worden vaak beschrijvend geacht voor de herkomst van de producten, of misleidend als de producten niet uit de door het merk gesuggereerde plaats afkomstig zijn. In beide gevallen is inschrijving dan niet mogelijk, en zelfs kan het gebruik ervan verboden worden. Vuistregel: bescherming door inschrijving van een merk is groter naarmate het minder zegt over het product Handelsnaam als merk Wij adviseren meestal om handelsnamen ook als merk in te schrijven. Dat hangt samen met de beperkte bescherming die een handelsnaam krijgt door de Handelsnaamwet. Voor meer informatie over dit onderwerp is een aparte folder beschikbaar. WYRIWYG of WURIWUK What You Register Is What You Get, ofwel: Wat U Registreert Is Wat U Krijgt. Verwacht niet méér rechten uit een registratie te krijgen dan u erin heeft gestopt. Als u bijv. een woordmerk inschrijft, heeft u geen bescherming voor uw logo of speciale schrijfwijze. Onder andere daarom is het soms wenselijk om meer dan één inschrijving te vragen. Combinatie van elementen mag (financieel) aantrekkelijk lijken, maar de rechter moet in de eerste plaats het inbreukmakende merk vergelijken met het merk, zoals dat is ingeschreven en niet onderdelen daarvan. Registratie-systemen De meeste landen op de wereld hebben hun eigen systeem voor registratie, maar er zijn een paar uitzonderingen, die u aanzienlijke kosten kunnen besparen. Nederland, België en Luxemburg hebben een gezamenlijk Benelux-register voor de inschrijving van merken. Zie blz. 7. Zo n 80 landen hebben zich aangesloten bij een verdrag, waardoor de kosten van bescherming fors kunnen worden verlaagd: de Overeenkomst en het Protocol van Madrid. Meer informatie op blz. 9. Op 1 april 1996 werd de Europese Merkenwet van kracht: met één inschrijving bescherming in alle 27 landen van de Europese Unie. Zie verder blz. 11 3

4 En tenslotte hebben 15 Afrikaanse landen een gezamenlijk merkenregister, de Afrikaanse Organisatie voor Intellectuele Eigendom. Meer informatie op aanvraag. Duur van inschrijvingen De inschrijving van een merk heeft altijd een beperkte geldigheidsduur. Elk land beslist daar zelf over, maar 10 jaar komt het meeste voor. Aan het einde van de geldigheidsduur is steeds vernieuwing mogelijk. Soms moet dan wel bewijs van gebruik worden geleverd. Aan de duur van merkrechten is geen beperking gesteld. Dat is anders bij octrooien (patenten) en modellen (vormgeving). Die vervallen namelijk na verloop van tijd en mogen door iedereen dan gebruikt worden. Prioriteit De meeste landen op de wereld zijn aangesloten bij het Verdrag van Parijs. Volgens dat verdrag kan de datum van de eerste aanvrage van een merk in het ene land zes maanden lang als prioriteitsdatum geclaimd worden in alle andere landen. Dat betekent, dat die tweede en volgende aanvrage(n) dezelfde aanvraagdatum krijgen als de eerste. De bedoeling hiervan is om merkenpiraterij te voorkomen. Classificatie Merken worden altijd ingeschreven voor met name genoemde producten of diensten. Artikelen en diensten worden administratief in groepen (klassen) ingedeeld, bijna overal volgens de zgn. 4 internationale classificatie van Nice. In veel landen moet per klasse apart worden ingeschreven, of voor meerdere klassen extra worden betaald. De bedoeling van die regel is om al te uitgebreide claims zoveel mogelijk te voorkomen, zodat de registers niet te snel vol lopen. Omvang Bescherming Met wat uitzonderingen is de bescherming van een merk beperkt tot de producten en/of diensten, waarvoor de inschrijving geldt. Daarom kan hetzelfde merk vaak ook ingeschreven op naam van verschillende eigenaren (bekende voorbeelden zijn AJAX voetbalclub, AJAX brandblussers, AJAX allesreiniger, DOVE chocolade en DOVE cosmetica). Gebruik Om de registratie van een merknaam geldig te houden, moet meestal het merk ook gebruikt worden in het land waar die inschrijving geldt en voor de artikelen of diensten waarvoor de inschrijving geldt. Gebruik in één land kan dus niet een gebrek aan gebruik in een ander land compenseren (dit is anders voor Europese Merkinschrijvingen). De eigenaar van een merk moet, als het onverhoopt tot een proces komt, zijn gebruik kunnen bewijzen. Dat luistert soms heel nauw. Bewaar daarom steeds voor elk jaar wat facturen en ander materiaal waaruit uw gebruik van het merk blijkt (etiketten, verpakkingen, gedateerd advertentiemateriaal e.d.). Omzetgegevens moeten ook beschikbaar blijven. Bewaar die liefst buiten de boekhouding om in een apart archiefje. Het merk moet zo mogelijk steeds op dezelfde manier gebruikt worden als het is ingeschreven. Kleine wijzigingen hoeven de geldigheid niet aan te tasten, maar beperk die liefst tot een minimum en bespreek wijzigingen regelmatig door met uw BMM-merkenadviseur. Wij bieden daarvoor als eerste en enige bureau een onderhoudsovereenkomst aan. Meer daarover op blz. 15. In de meeste landen kunnen merken worden ingeschreven zelfs als hetzelfde merk al eerder door een ander was ingeschreven. Dat komt, omdat de overheid van mening is, dat de eigenaar van het merk zelf maar alert moet blijven. In andere landen worden merken wel geweigerd als er al een eerder gelijkend merk staat ingeschreven, maar daarbij worden natuurlijk ook fouten gemaakt. In alle gevallen wordt het dan aan de eigenaar van het eerdere merk overgelaten om zelf actief bezwaar te maken. U mag dus na de inschrijving van uw merk niet tevreden in slaap vallen!

5 Bezwaren Voor het maken van bezwaren zijn er -ruwweg- twee hoofdsystemen in de wereld. In het ene stelt het staatsmerkenbureau een korte termijn (meestal één tot drie maanden). Binnen die termijn kan dan oppositie worden ingediend. Oppositie is een eenvoudige (dus: goedkope) procedure die gevoerd wordt voor het merkenbureau zelf. Na afloop van de oppositietermijn kan alleen doorhaling van de inschrijving worden gevraagd in een proces voor de rechtbank. Dat is het tweede hoofdsysteem. Ook zo'n proces kan aan een beperkte termijn gebonden zijn (vaak 5 jaar). Daarna is bezwaar dan helemaal niet meer mogelijk. Het systeem dwingt u daardoor tot actief en strikt optreden! Het zal duidelijk zijn, dat het missen van de oppositietermijn een kostbare zaak kan zijn. Het is veel kostbaarder het gelijke of identieke merk op de markt toe te laten. Iedere verkoop kannibaliseert op uw omzet! Bewaking Het verwerven van een merkinschrijving is dus pas stap 1. Daarna is constante waakzaamheid geboden om gelijkende merken op te sporen en te bestrijden. Onder meer om deze redenen is het buitengewoon belangrijk, dat u constant laat controleren of er geen merken worden ingeschreven die op uw merk lijken. Merkenbewaking, ook wel inbreukcontrole genoemd, is een onmisbaar hulpmiddel. Daarbij wordt elke nieuwe publicatie van een merkaanvrage met uw merk vergeleken. Dat gebeurt o.a. met speciale computerprogramma's. Vaak is dan nog eerst een vertaalslag nodig: bijv. van Chinees of Arabisch naar Latijns schrift. Gekeken moet ook worden op overeenkomsten op visuele, auditieve en betekenis- aspecten, associaties, enz. Wereldwijd worden meer dan nieuwe merkaanvragen ingediend - per dag! Bewaking betreft alleen nieuwe merkaanvragen. De eigenaar van het merk moet daarnaast zelf ook voortdurend alert blijven op mogelijke inbreuken in de markt. Niet iedereen neemt immers de moeite zijn merk zelf in te schrijven. U zou daarom iedereen die met uw bedrijf verbonden is, moeten vragen om naar gelijkende merken uit te kijken. Denk erom: hoe belangrijker uw merk wordt, hoe aantrekkelijker het ook voor inbreukmakers zal zijn en hoe groter de schade voor u wordt bij inbreuk. Ieder gelijkend merk is immers nadelig voor de winstpotentie en betekent een verzwakking van uw merk. Stel gerust een premie in voor degene die de 'inbreuk van de maand' rapporteert. Vergeet hierbij niet ook uw buitenlandse importeurs en agenten in te schakelen. Laat de bescherming van uw merk niet - n o o i t! - over aan importeurs en agenten. Dat mag soms aantrekkelijk lijken, maar het is een patente manier om op termijn de zeggenschap over uw merk geheel kwijt te raken., TM en SM Het teken voor geregistreerd merk, en de aanduidingen TM en SM, die staan voor respectievelijk ongeregistreerd handelsmerk en ongeregistreerd dienstmerk, worden vrij algemeen gebruikt. Wij adviseren u deze waar van toepassing te gebruiken. Oorspronkelijk zijn het Amerikaanse vindingen, maar wereldwijd standaard geworden. Het gebruik van met name het -teken waar dat niet juist is, raden wij af. Enkele landen stellen het gebruik van andere aanduidingen verplicht, zoals marca registrada. Wij adviseren u daar graag over. 5

6 Er zijn landen, waar op het ten onrechte gebruiken van het -teken hoge boetes en zelfs gevangenisstraffen staan. Import/export Als producten in het buitenland worden gemaakt, is het wenselijk ook daar het merk in te schrijven. Lokale fabricage en export kan namelijk als gebruik in het exportland worden gezien, en als inbreuk op de rechten van derden. Door inschrijving in het exportland wordt voorkomen, dat de fabrikant het merk op eigen naam deponeert. 6

7 BENELUX Wat is een merk? In de definitie van de Benelux- Merkenwet zijn merken alle 'tekens' die dienen om de waren of diensten van een onderneming te onderscheiden. Dat zijn bijv. benamingen, tekeningen, afdrukken, stempels, letters, cijfers, maar ook de vorm van het product zelf of de verpakking ervan, waaronder flessen, de opmaak van etiketten, zelfs kleuren of kleurencombinaties, en ook geluiden ( jingles ) en geuren. De wet beschermt alleen ingeschreven merken. De keuze van een merk Het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom - BBIE - heeft de bevoegdheid om inschrijving van een merk te weigeren als dat onvoldoende onderscheidend vermogen heeft. Die weigeringsgrond wordt veelvuldig gehanteerd. Het is daarom belangrijk al bij de keuze van een merk rekening te houden met het niveau van onderscheidend vermogen. In andere culturen kan een woord of een afbeelding een minder gewenste betekenis hebben. Het is gewenst hiernaar onderzoek te (laten) doen. Wij kunnen u hierbij van dienst zijn, bijv. met een linguïstisch onderzoek. Hoewel vele beroemde merken anders zouden doen vermoeden, zijn eigennamen, geografische aanduidingen, nummers en afkortingen vaak van bescherming uitgesloten of leveren extra problemen (en dus kosten) op. Ook beschrijvende of suggestieve merken, dat zijn merken die iets zeggen over een eigenschap van product of dienst, kunnen voor problemen zorgen. Vraag in twijfelgevallen altijd advies aan een van onze adviseurs. Zo n advies is meestal kosteloos. Bescherming Het recht op een merk in de Benelux ontstaat alleen door eerste inschrijving in het Benelux-merkenregister. Dat recht houdt onder andere in, dat de eigenaar anderen het gebruik van hetzelfde en gelijkende merken kan verbieden en bij inbreuk schadevergoeding kan eisen. Enige relativering is hier op zijn plaats: het Benelux merkenregister bevat bijna een miljoen inschrijvingen. De kans dat een nieuw merk niet overeenstemt met enig ouder merk in het register, is daardoor klein. Het zal duidelijk zijn, dat de beschermingsomvang van merken daardoor ingeperkt wordt. Procedure Het Bureau beoordeelt een aanvrage op een aantal punten, onder meer of de omschrijving van producten of diensten voldoet aan de gestelde eisen en - vooral - of het merk voldoende onderscheidend is. Daarna volgt publicatie van de aanvrage ten behoeve van eventuele bezwaren (oppositie) van derden, en als er verder geen problemen zijn, wordt daarna het bewijs van inschrijving afgegeven. Spoedinschrijving Op grond van een nog hangende aanvrage is het niet mogelijk om een gebruiksverbod te vragen van een later merk. Om die reden is de mogelijkheid van spoedinschrijving ingevoerd. Die zorgt ervoor, dat op zeer korte termijn inschrijving wordt verkregen op grond waarvan de rechtbank wel een gebruiksverbod kan uitspreken. Maar na zo n spoedinschrijving is ook nog oppositie door anderen mogelijk en het Bureau kan ook achteraf nog een weigering uitspreken. Spoedbehandeling is daarom zelden zinvol. Oppositie Tegen nieuwe aanvragen kan bezwaar worden gemaakt. Dat gebeurt door middel van een bezwaar- (oppositie-) procedure bij het BBIE. Als u geconfronteerd wordt met een oppositie is het van belang dat u zich verweert. Doet u niets dan raakt u automatisch uw merk kwijt. Onderzoek Het BBIE stelt tegenwoordig geen onderzoek vooraf meer verplicht. Indien het om een nieuw merk gaat, waarin zal worden geïnvesteerd, is het weglaten van ieder onderzoek vooraf en passief aankijken of zich in de praktijk problemen voordoen onverantwoord. Het afwachten of opposities worden ingediend is ook riskant, want in de praktijk kan ook nog bezwaar worden gemaakt als de oppositie-termijn is verstreken, soms na vele jaren nog. Als het nieuwe merk dan al op de markt is - en er dus veelal fors geïnvesteerd is in bijv. verpakkingsmateriaal of reclame - is het leed niet te overzien. 7

8 Laat voor nieuwe merken een gelijkenisonderzoek instellen. Naast uitgebreide vooronderzoeken zijn er mogelijkheden voor allerlei andere onderzoeken. Bijv. alleen naar identieke merken (die doen wij vaak kosteloos), of naar de frequentie van bepaalde bestanddelen. Ook kan onderzocht worden, welke merken een concurrent heeft. Omdat handelsnamen soms een bezwaar vormen tegen een merk, kan het nuttig zijn ook naar handelsnamen een onderzoek in te stellen. Duur Een merkinschrijving in de Benelux heeft een geldigheidsduur van 10 jaar vanaf de datum van de aanvrage. Die termijn is onbeperkt met gelijke perioden verlengbaar. Gebruik Als een merk in de Benelux gedurende de eerste vijf jaar van de inschrijving niet wordt gebruikt, dan vervalt het recht op het merk en kan iedereen doorhaling van de inschrijving vorderen. Dat geldt ook later als het merk vijf jaar achter elkaar niet meer wordt gebruikt. 8 Door het merk in gebruik te nemen, wordt de inschrijving weer gerepareerd. Een merk moet gebruikt worden zoals het is ingeschreven. Kleine afwijkingen hoeven de geldigheid van de inschrijving niet aan te tasten, maar het is aan de rechtbank ter beoordeling of dat het geval is. Het is daarom nuttig periodiek te bezien of de inschrijving nog wel aan de eisen van de tijd voldoet. Ons onderhoudsabonnement voorziet o.a. in controle op dat punt (zie blz. 15). Omdat in een procedure gebruik van het merk vaak bewezen moet kunnen worden, is het nuttig om facturen en ander materiaal waaruit het gebruik blijkt (bijv. etiketten en gedateerde advertenties), te bewaren. Doe dat buiten de reguliere administratie om, want die wordt vaak na de fiscale bewaarplicht vernietigd. Wij kunnen na laten gaan of merken van anderen wel worden gebruikt. Het daaruit resulterende materiaal kan als begin van bewijs van nietgebruik in een eventuele procedure worden overgelegd. Licentie Een licentie is de toestemming dat een ander het merk gebruikt op zijn eigen producten of diensten. Inschrijving in het merkenregister is over het algemeen gewenst: alleen dan kan de licentienemer namelijk samen met de merkhouder schade-vergoeding wegens inbreuk eisen. Optreden tegen inbreuk is alleen mogelijk als de inschrijving volledig op orde is. Register op orde houden Het is daarom noodzakelijk het register op orde te houden en naams- en adreswijzigingen van de houder spoedig aan te laten tekenen. Alleen zó wordt verzekerd, dat mededelingen de merkhouder (tijdig) bereiken en het verwijt niet opgaat, dat de houder het merk niet (meer) zelf gebruikt. Dat geldt zeker ook als het recht op het merk is overgedragen, pandrecht is verleend of beslag is gelegd. Export Als gemerkte producten geëxporteerd worden, dient ook in de exportlanden inschrijving te worden overwogen, liefst voordat de export aanvangt. Omdat het soms jaren duurt tot inschrijving is verkregen, is vroegtijdige actie gewenst. Ook als het merk alleen voor export wordt gebruikt is inschrijving in de Benelux nodig. Import Als producten in het buitenland worden gefabriceerd, is het wenselijk ook daar het merk in te schrijven omdat met die fabricage ook inbreuk op lokale merkrechten kan worden gemaakt. Prioriteit Wordt een buitenlandse aanvrage ingediend binnen zes maanden na indiening van de Benelux-aanvrage, dan kan die buitenlandse aanvrage terugwerken tot de datum in de Benelux.

9 INTERNATIONAAL Verdrag De Conventie (Verdrag) en het Protocol van Madrid maken het mogelijk een merk met één 'depot' aan te vragen in de aangesloten landen. Het verdrag dateert al uit 1891, maar is sindsdien regelmatig aangepast. De volgende landen zijn aangesloten: Albanië Litouwen 1 Algerije Macedonië Antigua en Barbuda Madagaskar Armenië Marokko Australië Moldavië Azerbeidzjan Monaco Bahrein Mongolië Benelux 1 Montenegro BES 6 Mozambique Bhutan Namibië 7 Bosnië-Herzegowina Noorwegen Botswana Oekraïne Bulgarije 1 Oezbekistan China (Volksrepubliek) Oman Cuba Oostenrijk 1 Curaçao Polen 1 Cyprus 1 Portugal 1,3 Denemarken 1,8 Roemenië 1 Duitsland 1 Russische Federatie Egypte San Marino Estland 1 Sao Tome e Principe Europese Unie Servië Finland 1 Sierra Leone 7 Frankrijk 1,2 Singapore Georgië Sint Maarten Ghana Slovenië 1 Griekenland 1 Slowakije 1 Hongarije 1 Soedan 4,7 Ierland 1 Spanje 1 Israel Swaziland 7 Italië 1 Syrië Iran Tadzjikistan Japan Tsjechië 1 Kazakstan Turkije Kenya Turkmenistan Korea (Noord) Verenigd Koninkrijk 5,1 Korea (Zuid) Verenigde Staten Kroatië Vietnam Kyrgizië Wit-Rusland Lesotho 7 IJsland Letland 1 Zambia 7 Liberia 7 Zweden 1 Liechtenstein Zwitserland 1 Ook mogelijk via aanwijzing van de Europese Unie. 2 Incl. overzeese Departementen en gebiedsdelen. 3 Incl. Azoren en Madeira. 4 Alcoholhoudende (vergiste) dranken niet toegelaten i.v.m. Islamitische wetgeving. 5 Incl. Isle of Man; Jersey heeft eenzijdig verklaard internationale inschrijvingen voor het Verenigd Koninkrijk ook te erkennen. 6 Bonaire, St. Eustatius en Saba 7 Status onzeker. 8 Incl. Groenland (v.a ). Basis Een internationale aanvrage wordt gebaseerd op een inschrijving in het land van oorsprong van de aanvrager. Voor Protocol-landen is een aanvrage in het oorsprongsland voldoende. Rechten Een internationale inschrijving geeft dezelfde rechten als een nationale inschrijving. Belangrijk verschil met een nationale inschrijving is, dat een internationale inschrijving niet kan worden overgedragen aan een (rechts)persoon die niet zelf volgens het verdrag een aanvrage mag doen. De mogelijkheden bezwaar te maken tegen overeenstemmende merken van derden wisselen per land (zie ook oppositie). Voor- en nadelen Het grootste voordeel van een internationale inschrijving is de eenvoudige en snelle wijze van verwerving en de enorme kostenbesparing die ermee wordt bereikt in vergelijking met nationale inschrijvingen. Grootste nadeel is de tijdelijke afhankelijkheid van de basisinschrijving, zie hierna. Een internationale inschrijving meestal de beste keuze voor bescherming in meerdere landen. Weigering Het bewijs van inschrijving wordt vrij snel na het indienen van de aanvrage afgegeven. De in de aanvrage genoemde landen houden echter gedurende één of anderhalf jaar de mogelijkheid tot het beoordelen van de aanvrage en het uitspreken van een (voorlopige) weigering. Het bewijs is dus geen garantie voor definitieve inschrijving. Een voorlopige weigering betekent niet automatisch dat de aanvrager zijn merk moet opgeven: in veel gevallen is het mogelijk toch nog acceptatie te verwerven. Prioriteit De internationale inschrijving kan terug werken tot de datum van de basis-aanvrage. Die datum is dan de datum waarop het recht ook in de andere landen begint. Deze prioriteitsregeling, bedoeld om piraterij te bestrijden, geldt alleen als de internationale aanvrage wordt ingediend binnen zes maanden na de aanvraagdatum van de basis-inschrijving. 9

10 Afhankelijkheid Gedurende de eerste 5 jaar blijft een internationale inschrijving afhankelijk van de basis-inschrijving. Als de basisinschrijving binnen vijf jaar vervalt, wordt ook de internationale inschrijving doorgehaald. Voor zgn. protocol-landen bestaat dan echter nog de mogelijkheid nationale aanvragen in te dienen met behoud van de oorspronkelijke aanvangsdatum van de internationale inschrijving. Duur Internationale inschrijvingen hebben een geldigheidsduur van 10 jaar, verlengbaar met gelijke perioden. Licentie Een licentie is een toestemming tot gebruik van het merk door een ander op diens producten. Licentie kan bij de inschrijving worden aangetekend (maar niet voor alle landen). Omdat de regels voor licenties per land afwijken is lokaal advies (liefst vóór afsluiten van de overeenkomst) meestal onontbeerlijk. Een verkeerd geredigeerde licentieovereenkomst kan tot verlies van recht leiden. Gebruik In de meeste landen is het nodig het merk te gebruiken, ander vervalt het recht. Dat gebruik moet dan gedaan zijn door de eigenaar van de inschrijving of zijn (ingeschreven) licentienemer. Meestal vervalt het recht en wordt de inschrijving vatbaar voor nietigverklaring als het merk gedurende een bepaalde periode niet is gebruikt. Vijf jaar komt het meeste voor. Daarom is het wenselijk voor elk land gebruiksbewijzen (facturen waarop het merk staat, verpakkingen, folders, gedateerde advertenties e.d.) te bewaren. Gebruik het merk zoveel mogelijk in dezelfde vorm als het is ingeschreven. Kleine afwijkingen hoeven de geldigheid van de inschrijving niet aan te tasten, maar de speelruimte is vaak veel kleiner dan verwacht. Het is gewenst regelmatig te bezien of de inschrijving nog wel voldoet. Officiële mededelingen, dagvaardingen e.a. worden vaak gezonden naar het adres dat in het register staat. Daarom is het aan te raden naams- en adreswijzigingen snel aan te laten tekenen. Ons onderhoudsabonnement voorziet in een periodieke controle onder andere op deze punten. Uitbreiding Een internationale inschrijving kan op elk gewenst moment worden uitgebreid naar andere aangesloten landen. Een uitbreidingsverzoek is ook mogelijk voor landen, die eerder inschrijving weigerden. Dat kan bijv. zinvol zijn als het bezwarende merk niet meer bestaat.. Inbouw nationale rechten Geldt een internationale inschrijving voor een land waar hetzelfde merk van dezelfde aanvrager al is ingeschreven? Die laatste inschrijving kan worden "ingebouwd" in de internationale inschrijving. De nationale inschrijving kan dan vervallen. Dat kan op termijn behoorlijk in de kosten schelen! Classificatie Voor de administratieve indeling van inschrijvingen is een classificatie van kracht, die in alle aangesloten landen geldt. Helaas is het echter zo, dat de interpretatie per land kan verschillen. Een omschrijving die in het ene land acceptabel is, moet dus in een ander land soms opnieuw worden geredigeerd. Een samenvatting van de classificatie, die 45 groepen (klassen) van waren en diensten omvat, vindt u op blz. 16. Oppositie Hoe bezwaar kan worden gemaakt tegen de inschrijving van een derde, wisselt per land. In een aantal landen is alleen een beroep op de gewone rechter mogelijk, waarmee aanzienlijke kosten gemoeid kunnen zijn. In de meeste landen bestaat echter de mogelijkheid bezwaar te maken bij het nationale Merkenbureau. Zulke opposities moeten kort (meestal binnen 3 maanden) na bekendmaking van de aanvrage worden ingediend. 10

11 EUROPESE UNIE Historie Al sedert 1964 werd gesproken over een Europese merkenregeling, maar het heeft nog tot 1994 geduurd voor de definitieve tekst van kracht werd. BHIM 1 opende haar deuren op 1 april Geografie De Europese Unie omvat de volgende 27 landen: België Luxemburg Bulgarije Malta Cyprus Nederland Denemarken Oostenrijk Duitsland Polen Estland Portugal 2 Finland Roemenië Frankrijk 1 Slovenië Hongarije Slowakije Griekenland Spanje 3 Ierland Tsjechië Italië Verenigd Koninkrijk 4 Letland Zweden Litouwen 1 Inclusief de Overzeese Departementen Martinique, Réunion, Guadeloupe en Guyana. 2 Inclusief Azoren en Madeira 3 Inclusief Ceuta, Melilla en de Canarische eilanden. 4 Inclusief Gibraltar. Voor wie bescherming nodig heeft in geheel Europa, is een Gemeenschapsmerk onvoldoende. Binnen een Europese inschrijving zijn er namelijk nogal wat 'gaten' in de bescherming: 1 Acroniem voor Bureau voor de Harmonisatie van de Interne Markt (merken en modellen). Noorwegen en Zwitserland zijn de meest in het oog springende, maar ook IJsland, Liechtenstein en Andorra zijn geen lid. Taal Aanvragen kunnen worden ingediend in elk van de officiële talen van de EU. Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans zijn de werktalen van het BHIM. Naast de taal van indiening moet een tweede taal worden aangegeven als mogelijke proceduretaal. Die tweede taal moet een van de werktalen zijn. Procedure Aanvragen worden ingediend bij het BHIM in Alicante. Het BHIM beoordeelt het merk onder meer op onderscheidend vermogen. Als dat onvoldoende is, volgt weigering. Weigering van de aanvrage volgt als het merk in een deel van de EU geen onderscheidend vermogen heeft of om andere redenen (bijv. strijd met de openbare orde) niet toelaatbaar is. Daarnaast stelt het BHIM een onderzoek in onder eerdere Europese merken. Daaraan verbindt het echter geen enkele conclusie of advies. BHIM stuurt wel een melding aan de houders van de bij het onderzoek gevonden overeenstemmende Gemeenschapsmerken. Oppositie Als er geen formele bezwaren zijn volgt publicatie in het Europese Merkenblad. Daarop kunnen derden, die bezwaar tegen het merk hebben, oppositie indienen. Dat is een procedure die voor het BHIM zelf wordt gevoerd. Voor het indienen van opposities geldt een termijn van drie maanden. Senioriteit Bestaande rechten op eerdere inschrijvingen, van welke datum ook, kunnen in het Gemeenschapsmerk worden ingeroepen. Daardoor kan de waarde van het Gemeenschapsmerk toenemen: de separate nationale inschrijvingen behoeven dan immers niet meer in stand te worden gehouden. Prioriteit In de Europese aanvrage kan zowel de voorrangsdatum van een eerdere aanvrage als die van een tentoonstelling worden ingeroepen. Dat is een regeling waarbij de datum van de eerste aanvrage van een merk of gebruik op een hiervoor aangewezen tentoonstelling ook geldt voor een tot zes maanden later ingediende Europese aanvrage. Die regeling heeft ten doel piraterij tegen te gaan. Duur Gemeenschapsmerken hebben een geldigheidsduur van 10 jaar vanaf de aanvraagdatum, verlengbaar met gelijke perioden. Voordelen De 27 landen van de Europese Unie hebben 25 nationale registers (de drie Beneluxlanden delen al sinds 1971 één register) waarin merken kunnen worden ingeschreven. In die registers kan ook inschrijving worden verkregen door middel van een zogenaamde internationale inschrijving onder het Verdrag of Protocol van Madrid. De Europese Unie kan ook worden aangewezen als onderdeel van de internationale inschrijving. 11

12 Waarom een Europese inschrijving? Allereerst vanwege de kosten. Een Europese inschrijving kost namelijk aanzienlijk minder dan een internationale inschrijving in dezelfde omvang onder het Verdrag of Protocol van Madrid, waarbij de landen per stuk zijn aangewezen, om nog maar te zwijgen van nationale inschrijvingen in die landen. Op de tweede plaats het gemak: een aantal inschrijvingen beheren (met verschillende vervaldata, beschermingsomvang, regelgeving enz.) is administratief heel wat ingewikkelder (en dus duurder) dan één enkele inschrijving. Ook in geval van inbreuk op een merk is het voordeel niet gering: een verkregen verbod geldt namelijk in één klap voor de hele EU, terwijl een verbod op basis van een (inter)nationale inschrijving slechts geldt voor het land waar het is uitgesproken. Nadelen Een nadeel is, dat een Gemeenschapsmerk alleen in zijn geheel kan worden overgedragen en niet meer landsgewijs bijv. aan verschillende nieuwe eigenaren. Het merkenrecht mag overigens ook volgens andere EU-regels niet gebruikt worden om een kunstmatige marktscheiding te maken. Een ander nadeel is, dat een Gemeenschaps-aanvrage al kan worden geweigerd als er bezwaren zijn in één land (zie procedure). De aanvrage kan dan echter voor de overblijvende landen worden omgezet in nationale aanvragen. De rechten gaan dan niet geheel verloren. Gebruik Als een Gemeenschapsmerk langer dan 5 jaar niet gebruikt is, vervalt het recht erop. Maar het recht blijft in stand in de hele Unie, als het gebruik maar in een deel plaatsvindt. Daarmee reserveert u dus rechten in dat deel van Europa waar u aan gebruik nog niet bent toegekomen. 12 Door het merk in gebruik te nemen, wordt de inschrijving weer gerepareerd. Het is wenselijk om voor elk land gebruiksbewijzen (facturen waarop het merk staat, verpakkingen, folders, gedateerde advertenties e.d.) te bewaren. Gebruik dient plaats te vinden in de vorm die in de inschrijving voorkomt. Kleine afwijkingen hoeven de geldigheid van de inschrijving niet aan te tasten, maar de speelruimte is beperkt. Het is daarom gewenst regelmatig te bezien of de inschrijving nog wel voldoet. Onze onderhoudsovereenkomst voorziet onder meer in een periodieke controle op dit punt. Merkbewaking Indien u een later ingeschreven merk vijf jaar of langer heeft 'geduld' is het niet meer mogelijk er nog bezwaar tegen te maken. De wet gaat uit van bewust dulden. Wij gaan er veiligheidshalve van uit, dat u geacht wordt een gelijkende inschrijving te kennen. Geen bezwaar daartegen betekent dan, dat u het merk heeft geduld. U kunt beter niet wachten tot u hinder van het gelijkende merk krijgt. Als u wacht tot u echt last van een gelijkend merk in de markt heeft, is er al feitelijke schade aan uw merk en marktaandeel. U kunt daarom maar beter zo snel mogelijk optreden. Merkenbewaking is daarom noodzaak. Dat neemt niet weg, dat u ook zelf in de markt alert dient te blijven op merken, die op uw merk lijken: niet alle merken worden immers direct ingeschreven. Inbreuk Tegen inbreuk op een ingeschreven merk staat een arsenaal aan maatregelen ter beschikking. O.a. is beslag mogelijk op de artikelen, waarop het inbreuk makende merk staat, terwijl er een goede schade-vergoedingsregeling is. Zelfs kan afdracht van winst gevraagd worden. Parallel-import Opgetreden kan worden tegen parallel-import van buiten de EU. Parallel-import is de invoer van uw eigen product, of met uw toestemming geproduceerd product, dat elders in de wereld op de markt is gebracht. U kunt dus met behulp van het merkrecht een tariefmuur rond de EU optrekken. Het parallelimportverbod is uitgebreid met de niet EU-landen Noorwegen en Zwitserland. Verpanding U kunt uw merk in pand geven, bijv. aan de bank als zekerheid. De pandhouder zal dan veiligheidshalve eisen, dat de verpanding bij de inschrijving wordt vermeld. Daardoor kan de inschrijving niet meer 'ongemerkt' nog eens aan een ander worden verpand of overgedragen. Licentie Een licentie is de toestemming dat een ander het merk gebruikt op zijn eigen producten of diensten. Inschrijving in het merkenregister is over het algemeen gewenst: alleen dan kan de licentienemer namelijk samen met de merkhouder schadevergoeding wegens inbreuk eisen.

13 TARIEF MERKEN BENELUX I ONDERZOEK a Quickcheck ( is dit merk al ingeschreven? ), 1-2 werkdagen (telefonisch, geen afschriften) GRATIS b identiek onderzoek Benelux, woordmerk, tot 3 klassen, 2-3 werkdagen (beperkt schriftelijk advies met afschrift van aangetroffen inschrijvingen) 85,00 c volledig gelijkenisonderzoek Benelux, woordmerk, tot 3 klassen, inclusief volledige listings, afschrift van alle relevante merken, bestudering en advies 475,00 toeslag beeldmerkonderzoek 50,00 d handelsnaamonderzoek Nederland 225,00 handelsnaamonderzoek België of Luxemburg 325,00 Leveringstijd meeste onderzoeken: 5-10 werkdagen. 2-3 werkdagen: +25%; zelfde dag: +50% (niet altijd mogelijk) II INSCHRIJVING a opstellen waren- en dienstenopgave, voorbereiden en indienen van aanvrage, inclusief alle overheidstaxen, afwikkeling tot inschrijving 590,00 toeslag per klasse boven de derde 140,00 b toeslag versnelde inschrijving 395,00 c toeslag beeldmerk 85,00 d achteraf completeren aanvrage 90,00 e opstellen argumentatie tegen voorlopige weigering v.a. 600,00 f opstellen argumentatie tegen ingediende oppositie v.a. 600,00 EUROPESE UNIE III ONDERZOEK a identiek onderzoek alle EU landen, woordmerk, tot 3 klassen, 2-3 werkdagen (beperkt schriftelijk advies met afschrift van aangetroffen inschrijvingen) 370,00 b fonetisch identiek onderzoek alle EU landen, idem 1050,00 c volledig gelijkenisonderzoek en andere onderzoeken: op aanvraag IV INSCHRIJVING a opstellen waren- en dienstenopgave, voorbereiden en indienen van aanvrage en verplicht ambtelijk onderzoek, inclusief alle overheidstaxen, doorgave onderzoeksrapport met advies 1.500,00 b toeslag per klasse boven de derde 350,00 c toeslag beeldmerk 85,00 d antwoord op bezwaren, opposities e.d. v.a. 600,00 e antwoord op regularisatieberichten Europese Merkenbureau v.a. 125,00 INTERNATIONAAL 2 V ONDERZOEK a identiek onderzoek in lokale databank (waar beschikbaar), per land 85,00 b fonetisch identiek onderzoek, per land c volledig gelijkenisonderzoek en andere onderzoeken: op aanvraag VI INSCHRIJVING a opstellen waren- en dienstenopgave, voorbereiden en indienen van aanvrage, inclusief overheidstaxen, op basis van Benelux-inschrijving 1150,00 b uitbreiding van bestaande inschrijving 625,00 toeslag per land: c1 Australië, Bahrein, BES (Bonaire, St. Eustatius en Saba), Curaçao, Denemarken, Estland, Europese Unie, Finland, Georgië, Ghana, Griekenland, Ierland, Israël, Japan, Noorwegen, Oezbekistan, Oman, Singapore, Turkije, Turkmenistan, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, IJsland, Zuid-Korea, Zweden v.a. 325,00 c2 overige landen (1-3 klassen) 271,00 d toeslag per klasse boven de derde 215,00 d1 aanvullende toeslag per extra klasse voor de onder c1 genoemde landen, per klasse per land v.a. 142,00 e toeslag beeldmerk 85,00 toeslag beeldmerk in kleur 337,50 g inroepen recht van voorrang Benelux-inschrijving 90,00 1 Excl. 5% bureaukosten en 19% BTW. Wijzigingen voorbehouden. 2 Gebaseerd op een omrekeningskoers van CHF 1 = 0,85 en met Benelux-inschrijving als basis. Onder voorbehoud van koerswijzigingen. 13

14 TARIEF MERKBEWAKING BENELUX 74,50 Omvat alle nieuwe Benelux-merkaanvragen, EU-merkaanvragen en Internationale aanvragen met werking voor de Benelux 2 EUROPA 277,-- Omvat alle nieuwe Europese, Internationale en nationale aanvragen in alle Europese landen (ook die buiten de EU). 3 GEHELE WERELD (excl. US-state) 364,-- Omvat alle 200+ merkenregisters wereldwijd, behalve de afzonderlijke staatsregisters van de Ver. Staten. US-state (gepubliceerde merken van 50 staten + Porto Rico) 249,-- 4 DEPOSANT per onderneming 581,-- per 25 meldingen of deel daarvan (boven 50 per jaar) 125,-- Omvat alle nieuwe merken op naam van de gecontroleerde onderneming, wereldwijd. De ideale bewaking indien u een bepaald bedrijf in de gaten wilt houden! Bijvoorbeeld een concurrent, een potentiële fusiepartner, of uw tegenpartij in een proces. 5 INTERNET-DOMEINBEWAKING gehele wereld (alle - ca Top-Level domein-extensies) 711,-- alleen InterNIC-domeinen (.com,.net,.org,.edu,.gov) 260,-- 6 HANDELSNAAMBEWAKING NEDERLAND 219,50 Omvat alle nieuwe inschrijvingen bij de Nederlandse Kamers van Koophandel 7 SPECIALE BEWAKINGEN op aanvraag ALGEMEEN Het inschrijven van een merk betekent niet automatisch dat geen inbreuk meer zal plaatsvinden. De merkhouder dient zelf attent te blijven op de inschrijving van nieuwe merken en daartegen zo spoedig mogelijk op te treden om de schade door inbreuk zo klein mogelijk te houden. Het indienen van bezwaren tegen nieuwe merkaanvragen is meestal gebonden aan soms zeer korte termijnen. Bewaking is daarom essentieel. Wereldwijd worden ruim nieuwe merken ingeschreven -dagelijks! Een merk dat in bewaking is opgenomen, wordt permanent vergeleken met de publicatie van alle nieuwe merk-aanvragen voor het gebied en in de klassen waarvoor de bewaking geldt. Een volledige lijst van bewaakte registers is op aanvraag beschikbaar. Alle abonnementsprijzen zijn inclusief de kosten voor een eerste telefonisch consult over de haalbaarheid van een eventueel bezwaar. De abonnementsprijzen gelden per merk, voor drie waren- of dienstenklassen. Voor elke extra klasse geldt ongeacht het soort bewaking, een toeslag van 33%. Een separaat te bewaken onderdeel van een merk, bijvoorbeeld een afbeelding en een woord, wordt apart belast. Abonnementsprijzen zijn exclusief bureaukosten ad 5% van het factuurbedrag met een minimum van 11,50 per factuur. De looptijd van alle abonnementen is steeds één kalenderjaar met stilzwijgende verlenging. Opzegging vóór 1 december van het lopende jaar. Alle bewakingen laten wij voor u uitvoeren door hierop gespecialiseerde ondernemingen. Wij kunnen daarom voor deze diensten geen aansprakelijkheid aanvaarden. 1 Excl. 5% bureaukosten en 19% BTW. Wijzigingen voorbehouden. Op basis van jaarabonnement; opzeggingen vóór 1 december van het lopende jaar. 14

15 TARIEF ONDERHOUD MERKEN ONDERHOUD OP MERKEN, WAAROM? Eén van de problemen waarmee een merkhouder wordt geconfronteerd, zijn de hoge kosten verbonden aan het up-to-date houden van zijn inschrijvingen. Het onderhoudsabonnement omvat alle interne advies- en mutatiekosten verbonden aan de instandhouding van de inschrijving tegen een vooraf vastgesteld bedrag. Een merkinschrijving heeft meestal een geldigheidsduur van tien jaar. Vaak wordt pas bij gelegenheid van een inbreuk of de vernieuwing bezien of de bescherming nog wel spoort met het feitelijke gebruik. Uw merk is echter zó belangrijk, dat wij vinden dat regelmatig moet worden beoordeeld of de inschrijving nog wel voldoet of aanpassing behoeft. Uw merk is wellicht het belangrijkste bezit van uw onderneming! Onderhoud is dan ook essentieel. WAT IS WEL EN WAT NIET INBEGREPEN? 2 In het kort: onze honoraria voor het aantekenen van naams- en adreswijzigingen, het aantekenen van overdrachten aan groepsmaatschappijen, het aantekenen van wijzigingen in het merk (waar mogelijk) en als het abonnement tien jaar of langer heeft gelopen zelfs de vernieuwing van de inschrijving. (D.w.z. het basishonorarium voor maximaal drie klassen; iedere extra klasse en de landentoeslag in het geval van een Internationale registratie blijven wel verschuldigd.) Niet inbegrepen zijn de kosten die aan derden moeten worden betaald. Overigens dient de inschrijving op het moment van afsluiten van het abonnement uiteraard geheel up-todate te zijn. Zie onderaan voor een volledig overzicht. KORTINGEN Wordt het abonnement gelijk met de door ons verrichte aanvrage opgegeven, dan is het onderhoud het eerste jaar geheel gratis. Voor elk jaar dat het abonnement loopt geldt een korting van 10% op het basishonorarium van de vernieuwing voor maximaal drie klassen. 1 BENELUX-INSCHRIJVINGEN a tot 10 inschrijvingen, per inschrijving 77,25 b inschrijvingen 15% korting c 51 en meer inschrijvingen 25% korting 2 INTERNATIONALE EN NATIONALE BUITENLANDSE INSCHRIJVINGEN a tot 10 inschrijvingen, per inschrijving 118,50 b inschrijvingen 15% korting c 51 en meer inschrijvingen 25% korting 3 EUROPESE INSCHRIJVINGEN a tot 10 inschrijvingen, per inschrijving 154,50 b inschrijvingen 15% korting c 51 en meer inschrijvingen 25% korting 1 Excl. 5% bureaukosten en 19% BTW. Wijzigingen voorbehouden. Op basis van jaarabonnement; opzeggingen vóór 1 december van het lopende jaar. 2 Het abonnement omvat onze honoraria voor: (1) jaarlijkse controle op de actualiteit van de inschrijving t.o.v. het gebruik dat van het merk wordt gemaakt. Advies over de mogelijkheden om het recht in stand te houden in geval van niet-gebruik. (2) jaarlijkse controle op overige register-gegevens (naam, adres, actualiteit artikelen- en dienstenlijst). (3) jaarlijkse controle op overige gegevens (licentienemer, geografische dekking e.d.). (4) aanpassing van register-gegevens, voorzover mogelijk binnen het kader van de inschrijving, zoals naam, adres, licentieaantekening, actualisatie licentie-gegevens, actualisatie afbeelding bij beeldmerken (slechts in een beperkt aantal landen mogelijk); (5) vernieuwing van de inschrijving: zie onder 'kortingen' hierboven. Niet inbegrepen zijn overige honoraria, verschotten aan derden, zoals overheidstaxen, legalisatiekosten, kosten voor de vervaardiging van afbeeldingen, tekeningen, porti, bankkosten noch in het buitenland te betalen kosten. Bij tussentijdse beëindiging van het abonnement vindt geen restitutie plaats. 15

16 INTERNATIONALE CLASSIFICATIE VAN WAREN EN DIENSTEN SAMENVATTING Versie geldig vanaf Merken worden altijd ingeschreven voor met name genoemde producten of diensten. Met wat uitzonderingen is de bescherming beperkt tot de producten en/of diensten, waarvoor de inschrijving geldt. In de meeste landen moet per klasse apart worden ingeschreven, of per klasse boven de eerste of derde extra worden betaald. Deze classificatie voor de inschrijving van merken is vastgesteld bij internationale overeenkomst en wordt in bijna de hele wereld gebruikt. Gebruik de classificatie alleen als richtlijn. De indeling is namelijk lang niet altijd even logisch. Een uitgebreider overzicht en links naar zoekmachines vindt u op onze website WAREN Klasse 1: Chemische producten voor industriële, wetenschappelijke en landbouwkundige doeleinden. Klasse 2: Verven, kleurstoffen en producten ter bescherming tegen corrosie. Klasse 3: Reinigings- en toiletverzorgingsmiddelen. Klasse 4: Industriële oliën en vetten, brandstoffen en verlichtingsstoffen. Klasse 5: Farmaceutische producten en andere producten voor geneeskundig gebruik. Klasse 6: Ruwe en halfbewerkte onedele metalen en eenvoudige voorwerpen daaruit vervaardigd. Klasse 7: Machines, werktuigmachines en motoren. Klasse 8: Handgereedschappen en -instrumenten. Klasse 9: Diverse wetenschappelijke en 16 elektrische toestellen en instrumenten. Klasse 10: Medische apparatuur en artikelen. Klasse 11: Diverse huishoudelijke (elektrische) apparatuur en installaties. Klasse 12: Vervoermiddelen. Klasse 13: Vuurwapenen en pyrotechnische artikelen. Klasse 14: Edele metalen en hieruit vervaardigde producten, juwelierswaren en uurwerken. Klasse 15: Muziekinstrumenten. Klasse 16: Papier en hieruit vervaardigde producten en kantoorartikelen. Klasse 17: Elektrisch, warmte- of akoestisch isolerende middelen en plastics als halffabrikaten. Klasse 18: Leder en kunstleder, reisartikelen Klasse 19: Niet-metalen bouwmaterialen. Klasse 20: Meubelen en onderdelen daarvan en van plastic vervaardigde waren. Klasse 21: Klein gerei en vaatwerk voor de huishouding en de keuken, toiletgerei, glasen porseleinwerk. Klasse 22: Producten van de bouw- en zeilfabricage, vulmaterialen en ruwe vezelige textielmaterialen. Klasse 23: Garens en draden voor textielgebruik. Klasse 24: Weefsels, dekens en tafellakens. Klasse 25: Kleding. Klasse 26: Fournituren. Klasse 27: Producten voor bedekking of bekleding van bestaande vloeren en muren. Klasse 28: Speelgoed en sportartikelen. Klasse 29: Voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong, groenten, tuinbouwproducten. Klasse 30: Voedingsmiddelen van plantaardige oorsprong. Klasse 31: Onbehandelde producten van het land, levende dieren en planten, voedingsmiddelen voor dieren. Klasse 32: Alcoholvrije dranken, bieren. Klasse 33: Alcoholhoudende dranken. Klasse 34: Tabak en artikelen voor rokers. DIENSTEN Klasse 35: Reclame; zakelijke diensten, administratieve diensten. Klasse 36: Verzekeringen; financiële zaken; makelaardij in onroerende goederen. Klasse 37: Bouw; reparaties; installatie-werkzaamheden. Klasse 38: Telecommunicatie. Klasse 39: Transport; verpakking en opslag van goederen; organisatie van reizen. Klasse 40: Behandeling van materialen. Klasse 41: Opvoeding; opleiding; ontspanning; sportieve en culturele activiteiten. Klasse 42: Technologische diensten; software-diensten. Klasse 43: Restauratie; hotels. Klasse 44: Medische en veterinaire diensten; landbouwkundige diensten. Klasse 45: Juridische diensten; persoonlijke dienstverlening.

17 WERELD-LANDENOVERZICHT In de volgende landen kunnen wij voor u merkinschrijvingen verzorgen Abu Dhabi (1) Afghanistan AIPO (3) Ajman (1) Albanië (2) Algerije (2) Amerikaanse Maagdeneilanden Andorra Angola Anguilla Antigua en Barbuda (2) Argentinië ARIPO Armenië (2) Aruba Australië (2) Azerbeidzjan (2) Bahama s Bahrein (2) Bangladesh Barbados Belarus (zie Wit-Rusland) België (zie Benelux) Belize Benelux (2,4) Benin (3) Bermuda BES (2,7) Bhutan (2) Boerkina Faso (3) Bolivia Bonaire (zie BES) Bophutatswana (zie Zuid-Afrika) Bosnië-Herzegowina (2) Botswana (2,5) Brazilië Brits Guyana Brits Honduras Britse Maagdeneilanden Brunei Darusalaam Bulgarije (2,4) Burma (zie Myanmar) Burundi Canada Kaaiman Eilanden Centraal-Afrikaanse Republiek (3) Chili China (2) Ciskei (zie Zuid-Afrika) Colombia Comoren Cook Eilanden Costa Rica Cuba (2) Curaçao (2) Cyprus (Rep.) (2,4) Cyprus (Turks) (2) Denemarken (2,4) Djibouti (3) Dominica Dominicaanse Republiek Dubai (1) Duitsland (2,4) Ecuador Egypte (2) El Salvador Equatoriaal Guinee (3) Eritrea Estland (2,4) Ethiopië Europese Unie (2) Falkland Eilanden Fiji Filippijnen Finland (2,4) Frankrijk (2,4) Fujairah (1) Gabon (3) Gambia (5) Gaza Georgië (2) Ghana (2,5) Gibraltar (4) Grenada Griekenland (2,4) Groenland (6) Guatemala Guernsey Guinea (3) Guinee Bissau (3) Guyana Haïti Honduras Hong Kong Hongarije (2,4) Ierland (2,4) IJsland (2) India Indonesië Irak Iran (2) Israël (2) Italië (2,4) Ivoorkust (3) Jamaica Japan (2) Jersey Jordanië Kaapverdische Eilanden Kambodja Kameroen (3) Katar Kazakhstan (2) Kenya (2,5) Kiribati Koeweit Kongo (Zaïre) Kongo (Brazzaville) (3) Korea (Noord) (2) Korea (Zuid) (2) Kroatië (2) Kirgizië (2) Laos Lesotho (2,5) Letland (2,4) Libanon Liberia (2,5) Libië Liechtenstein (2) Litouwen (2,4) Luxemburg (zie Benelux) Macao Macedonië (2) Madagaskar (2) Malawi (5) Malaya (zie Maleisië) Malediven Maleisië Mali (3,5) Malta (4) Marokko (2) Marshall Eilanden Mauretanië (3) Mauritius Mexico Micronesië Moldavië (2) Monaco (2) Mongolië (2) Montenegro (2) Montserrat Mozambique (2,5) Myanmar Namibië (2,5) Nauru Nederland (zie Benelux) Nepal Nicaragua Nieuw-Zeeland Niger (3) Nigeria Noorwegen (2) OAPI Oeganda (5) Oekraïne (2) Oezbekistan (2) Oman (2) Oostenrijk (2,4) Pakistan Palau Palestina (zie West-Bank en Gaza) Panama Papua Nieuw-Guinea Paraguay Peru Polen (2,4) Porto Rico Portugal (2,4) Ras Al-Khaimah (1) Roemenië (2,4) Russische Federatie (2) Rwanda Saba (zie BES) Sabah (zie Maleisië) San Marino (2) (zie ook Italië) São Tome e Principe (2) Saoedi-Arabië Senegal (3) Serawak (zie Maleisië) Servië (2) Seychellen Sharjah (1) Sierra Leone (2,5) Singapore (2) Slovenië (2,4) Slowakije (2,4) Soedan (2,5) Solomon Eilanden Somalië (5) Spanje (2,4) Sri Lanka St Eustatius (zie BES) St Helena St Kitts en Nevis St Lucia St. Maarten (zie BES) St Vincent en de Grenadines Suriname Swaziland (2, 5) Syrië (2) Tadzjikistan (2) Taiwan Tanganyika (zie Tanzania) Tanger Tanzania, Tanganyika Tanzania, Zanzibar (5) Thailand Tobago (zie Trinidad en Tobago) Togo (3) Tonga Transkei (zie Zuid-Afrika) Trinidad en Tobago Tsjaad (3) Tsjechië (2,4) Tunesië Turkije (2) Turkmenistan (2) Turks en Caicos Eilanden Tuvalu Umm Al Qaiwain (1) Uruguay VAE Vanuatu Vaticaanstad (zie Italië) Venda (zie Zuid-Afrika) Venezuela Ver. Arabische Emiraten (1) Ver. Koninkrijk (2,4) Ver. Staten van Amerika (2) Vietnam (2) West-Bank West-Samoa Wit-Rusland (2) Yemen Zaïre (zie Kongo) Zambia (2,5) Zanzibar (zie Tanzania) Zimbabwe (5) Zuid-Afrika Zweden (2,4) Zwitserland (2) (1) Zie VAE (2) Ook via Verdrag of Protocol van Madrid mogelijk (3) Zie OAPI (4) Ook via Europese Unie mogelijk (5) Ook via ARIPO mogelijk (6) via Denemarken (7) Bonaire, St Eustatius en Saba 17

18

19 OPDRACHTFORMULIER Ondergetekende (Firma)naam Adres Postcode en Plaats Tel nr Fax verleent hierbij opdracht en volmacht aan Merkenbureau Hendriks & Co. B.V. Postbus AJ BUSSUM Nederland hem/haar te vertegenwoordigen bij de bevoegde autoriteiten met betrekking tot merken voor de aanvrage van het merk (evt. afbeelding meezenden s.v.p.) in Q Benelux Q Europese Unie Q Internationaal register (graag landen hieronder aangeven) Q Landen: en/of voor Plaats en datum (handtekening) Naam: Functie: (z.o.z. voor Algemene Voorwaarden) Wilt u eerst meer weten, bel dan naar: +31 (0) Stuur dit formulier s.v.p. zo volledig mogelijk ingevuld en ondertekend terug naar: Merkenbureau Hendriks & Co. B.V. Antwoordnummer WB Bussum Nederland Faxen gaat sneller: +31 (0) of per info@trademarks.nl

20 ALGEMENE VOORWAARDEN VAN MERKENBUREAU HENDRIKS & CO BV Algemeen 1. Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle aan Merkenbureau Hendriks & Co BV verstrekte opdrachten alsmede op vervolgopdrachten. Toepasselijkheid van door de opdrachtgever gehanteerde algemene voorwaarden wordt uitdrukkelijk uitgesloten. 2. Alle opdrachten worden uitsluitend aanvaard en uitgevoerd door Merkenbureau Hendriks & Co BV. Toepasselijkheid van artikel 7:404 BW alsmede van artikel 7:407 lid 2 BW wordt uitdrukkelijk uitgesloten. Derden kunnen aan de verrichte werkzaamheden en de resultaten daarvan geen rechten ontlenen. 3. Merkenbureau Hendriks & Co BV kan bij de uitvoering van haar opdrachten derden inschakelen. Dit zal geschieden met inachtneming van de nodige zorgvuldigheid. Merkenbureau Hendriks & Co BV is bevoegd zonder voorafgaand overleg met de opdrachtgever (mede) namens de opdrachtgever een eventuele aansprakelijkheidsbeperking van de zijde van die derde te aanvaarden. Merkenbureau Hendriks & Co BV is in geen geval aansprakelijk voor fouten en tekortkomingen van derden. Werkzaamheden 4. De uit de opdracht voortvloeiende verplichting bestaat uit een inspanning naar beste vermogen, betreft geen resultaatsverbintenis en is gebaseerd op door de opdrachtgever verstrekte gegevens en de aard van de opdracht. Indien de opdrachtgever beperkingen wenst in de uitvoering van de opdracht, dan is het aan hem om schriftelijk die beperkingen aan te geven. Aansprakelijkheid 5. Merkenbureau Hendriks & Co BV is uitsluitend aansprakelijk voor tekortkomingen in de uitvoering van de opdracht, voor zover deze het gevolg zijn van het niet in acht nemen door Merkenbureau Hendriks & Co BV van de zorgvuldigheid, deskundigheid en het vakmanschap waarop bij het uitbrengen van adviezen in het kader van de betrokken opdracht mag worden vertrouwd. De aansprakelijkheid voor de schade veroorzaakt door de tekortkomingen wordt beperkt tot het bedrag van het honorarium dat Merkenbureau Hendriks & Co BV voor haar werkzaamheden in het kader van die opdracht heeft ontvangen. Bij opdrachten die een langere doorlooptijd dan een half jaar hebben, geldt een verdere beperking van de hier bedoelde aansprakelijkheid tot maximaal het declaratiebedrag over de laatste zes maanden. Eventuele aanspraken van de opdrachtgever in hier bedoelde zin dienen binnen drie maanden na het ontdekken van de schade te zijn ingediend, bij gebreke waarvan de opdrachtgever zijn rechten heeft verwerkt. Overmacht 6. In geval van overmacht is Merkenbureau Hendriks & Co BV gerechtigd om zonder rechterlijke tussenkomst de uitvoering van de overeenkomst op de schorten, hetzij deze geheel of gedeeltelijk te ontbinden zonder terzake tot enige schadevergoeding of boete gehouden te zijn. Honorering 7. De honorering van door de vennootschap in opdracht verrichte werkzaamheden geschiedt (1) volgens vaste tarieven en/of (2) op basis van de aan de werkzaamheden bestede tijd volgens een door de vennootschap vastgesteld uurtarief, verhoogd met aan derden betaalde kosten, leges en BTW. In de vaste tarieven zijn niet begrepen de van geval tot geval wisselende kosten zoals maaar niet beperkt tot - bureaukosten, de vervaardiging van afbeeldingen, het verzamelen en vertalen van documentatie, uittreksels, legalisaties, kosten voor publicatie, het behandelen van bezwaren van of tegen derden, noch koerswijziging van vreemde valuta. Kostenbegrotingen hebben daarom uitsluitend een indicatief karakter en binden de vennootschap niet. Betaling 8. Betaling dient te geschieden binnen 10 (tien) dagen na factuurdatum. Bij niet-tijdige voldoening, alsmede in geval van faillissement, surséance van betaling, bedrijfsbeëindiging of liquidatie van debiteur, is debiteur van rechtswege in verzuim en is de factuur zonder nadere aanmaning of ingebrekestelling van debiteur invorderbaar. Merkenbureau Hendriks & Co BV is alsdan gerechtigd al haar werkzaamheden ten behoeve van de opdrachtgever terstond te staken zonder daardoor op enigerlei wijze jegens opdrachtgever schadeplichtig te kunnen worden. In geval de opdrachtgever in gebreke of in verzuim is, is deze over de openstaande vordering(en) aan Merkenbureau Hendriks & Co BV verschuldigd een bedrag van 1% per maand of deel daarvan over het bedrag van de openstaande vordering(en). Alle in redelijkheid gemaakte kosten van invordering - gerechtelijke en buitengerechtelijke kosten en honoraria van het incassobureau daaronder begrepen komen in voorkomend geval volledig voor rekening van de opdrachtgever De buitengerechtelijke incassokosten bedragen tenminste 15% van het door de opdrachtgever verschuldigde bedrag, met een minimum van 75,-. Vorderingen op debiteuren-rechtspersonen, waarop invordering uitzichtloos is of lijkt, kunnen worden verhaald op de natuurlijke of rechtspersoon die de opdracht aan de vennootschap verstrekte, indien deze wist of redelijkerwijze had kunnen weten dat de debiteur niet zou of zou kunnen betalen. 9. Indien de opdrachtgever een ander is dan de cliënt, zijn de cliënt en de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk voor hetgeen terzake van de voor de cliënt verrichte diensten of werkzaamheden aan Merkenbureau Hendriks & Co BV verschuldigd is, tenzij uitdrukkelijk de één of de ander uit die hoofdelijke aansprakelijkheid is ontslagen. 10. Indien de opdrachtgever de juistheid van een door hem ontvangen declaratie betwist, dient die betwisting schriftelijk en gemotiveerd te hebben plaatsgevonden binnen 10 dagen na de datum van de declaratie. Een binnen die termijn niet betwiste declaratie geldt tussen Merkenbureau Hendriks & Co BV en de opdrachtgever als juist, en als door de opdrachtgever erkend verschuldigd. Een betwisting laat de betalingsverplichting van opdrachtgever onverlet. Vertalingen 11. Onverminderd de voormelde beperkingen ten aanzien van aansprakelijkheid, worden vertaalopdrachten door Merkenbureau Hendriks & Co BV aanvaard onder toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van het Nederlands Genootschap van Tolken en Vertalers (NGTV) ( zoals deze nu of alsdan luiden. Overige 12. Na beëindiging van de opdracht worden, op voorwaarde dat het door opdrachtgever verschuldigde terzake van de opdracht is voldaan, op verzoek van opdrachtgever alle van opdrachtgever afkomstige bescheiden en andere van het dossier deel uitmakende stukken (in kopie) aan de opdrachtgever ter beschikking gesteld. Op een verplichting van Merkenbureau Hendriks & Co BV tot bewaring van zijn dossier c.q. de daarvan nog deel uitmakende stukken kan geen beroep meer worden gedaan indien na beëindiging van de opdracht c.q. na de laatste daarin verzonden declaratie vijf jaar is verstreken. 13. Op alle opdrachten is Nederlands recht van toepassing. Geschillen zullen uitsluitend worden onderworpen aan het oordeel van de in het arrondissement Amsterdam bevoegde rechter. 14. Deze algemene voorwaarden zijn opgesteld in de Nederlandse en de Engelse taal. De Nederlandse tekst is bij enig verschil van inhoud of strekking bindend.