# Geldschepping. Zin op de Zuidas

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "#2 2015. Geldschepping. Zin op de Zuidas"

Transcriptie

1 DNB magazine # Geldschepping Zin op de Zuidas

2 Redactioneel Geld & geluk Door Flore Kraaijeveld Geld maakt niet gelukkig, gelukkig maken wij wel geld. Met het eerste gedeelte van dit centralebankgezegde zal niet iedereen het eens zijn. Het tweede gedeelte staat als een paal boven water. Zo werkt DNB mee aan een grootschalig programma voor de aankoop van obligaties en andere waardepapieren. Hiermee wordt ruim duizend miljard in de economie gepompt. Met dit aankoopprogramma beoogt de ECB haar inflatiedoelstelling te bereiken. Hoe dit in z n werk gaat, leest u in dit nummer. DNB maakt ook letterlijk geld. Nieuwe biljetten worden in omloop gebracht en oude, vieze en beschadigde biljetten worden vervangen. Uit recent onderzoek blijkt dat er nog steeds grote behoefte is aan contant geld; meer dan de helft van de betalingen is nog contant. Hoewel de kans erg klein is dat iemand een vals biljet in handen krijgt, is het belangrijk om biljetten altijd te controleren op echtheidskenmerken zoals het watermerk. Daarvoor biedt DNB u een handig hulpmiddel: de nieuwe app Echt of Vals. Tenslotte: maakt geld gelukkig? Daarover verschijnt jaarlijks wel een onderzoek, met telkens een andere uitkomst. Wij zijn in ieder geval gelukkig dat we geld mogen maken voor het eurogebied. 2

3 Inhoud 6 Geldschepping: DNB participeert in grootschalig aankoopprogramma 10 Stakeholders over het toezicht 14 Zin op de Zuidas. Ruben van Zwieten & De Nieuwe Poort 4 Banktueel 9 Wereld in cijfers 13 Nieuwe app: Echt of Vals 16 DNB: nationale resolutieautoriteit 17 De mensen van het Frederiksplein: Kim Gunnink 18 Kunstpodium: Jean-Babtiste Maitre 20 In Beeld

4 Banktueel Nog veel contant We betalen vaker contant dan we zelf denken, zo blijkt uit recent DNB-onderzoek. Zeven van de tien mensen zeggen liever met de pinpas te betalen dan contant. In de praktijk gaat echter 53% handje contantje en 39% met de pinpas. De macht der gewoonte lijkt een verklaring te bieden. Ouderen zijn immers lang gewend geweest om alles cash te betalen. Ook hebben veel mensen, jong én oud, zich de gewoonte eigen gemaakt om kleine bedragen cash af te rekenen, omdat voor deze pinbetalingen vroeger extra kosten in rekening werden gebracht. Bovendien blijken mensen eerder geneigd om contant te betalen als ze veel geld op zak hebben. Wim Kuijken: voorzitter raad van commissarissen Wim Kuijken (1952) is per 1 juni 2015 benoemd tot voorzitter van de raad van commissarissen van DNB. Hij neemt het voorzitterschap over van Alexander Rinnooy Kan, die voor D 66 in de Eerste Kamer komt. Kuijken is al een paar jaar commissaris van overheidswege. Deze commissaris vormt de verbindingsschakel tussen DNB en de minister van Financiën. Kuijken is econoom en werkte onder meer als secretaris-generaal op de ministeries van Verkeer en Waterstaat, Algemene Zaken en Binnenlandse Zaken. Nu Kuijken het voorzitterschap op zich neemt, wordt een nieuwe commissaris van overheidswege benoemd. 4

5 Nieuw Bezoekerscentrum Het Bezoekerscentrum van De Nederlandsche Bank wordt vernieuwd. Van binnen én van buiten. Het Bezoekerscentrum verhuist naar een groter gebouw aan de Sarphatistraat en zal eind september haar deuren openen. Doel van het Bezoekerscentrum is om het publiek kennis te laten maken met het werk van DNB. Er is van alles te zien en te beleven: tentoonstellingen, films en games. Ook zijn er rondleidingen te boeken voor groepen. Bijvoorbeeld voor scholieren vanaf 16 jaar en beleggingsclubs. Afgezien van deze groepsbezoeken kunnen ook individuele belangstellenden langskomen om een kijkje te nemen in de keuken van DNB. Dat kan op werkdagen van 9.00 tot uur. Toegang is gratis.

6 Geldschepping: DNB participeert in grootschalig aankoopprogramma DNB koopt elke maand voor ruim EUR twee miljard aan obligaties van de Nederlandse staat. Een kijkje achter de schermen. Door Marijke Hoogendoorn In dit grootschalige programma werkt de Europese Centrale Bank (ECB) nauw samen met de nationale centrale banken van de eurolanden. Zij kopen staatsobligaties en obligaties van een aantal nationale ontwikkelingsbanken en Europese instellingen, en bovendien ook nog andere waardepapieren als covered bonds. Zo wordt in totaal EUR miljard in de economie gepompt. Een enorm bedrag. Economen spreken dan ook van Quantitative Easing (QE); kwantitatieve verruiming oftewel een uitbreiding van de geldhoeveelheid. Hiertoe besloot de ECB eind januari vanuit de verwachting van een langdurig lage inflatie in het eurogebied. Dat raakt de ECB in hart en nieren. Haar missie is immers prijsstabiliteit: een inflatie van net onder, maar dichtbij de 2% op jaarbasis voor de middellange termijn. Met dit aankoopprogramma beoogt de ECB haar inflatiedoelstelling te bereiken. Voornemen is dit programma tot en met september 2016 uit te voeren. In totaal wordt voor EUR 60 miljard per maand aangekocht door DNB, de ECB en de andere centrale banken van het eurogebied. Dealers In de dealingroom van DNB is een team dagelijks bezig met de aankopen en het bekijken van de effecten daarvan op de financiële markten. De dealers handelen via een elektronisch platform of via telefonisch contact met bancaire tegenpartijen. Zij vergelijken de aangeboden prijzen en selecteren dan een aantal tegenpartijen om te onderhandelen over 6

7

8 prijs en hoeveelheid. Natuurlijk kunnen noch mogen de DNB-dealers alles kopen. Er zijn tal van afspraken gemaakt. Deze operatie vraagt uiteraard om een goede afstemming met de andere centrale banken. Daarbij heeft de ECB de coördinatie en koopt iedere centrale bank de staatsobligaties van het eigen land. Hoeveel? Dat wordt bepaald op basis van het aandeel van het land in het Eurosysteem. Voor Nederland is dat 5,7%. Dat betekent dat DNB elke maand voor ruim EUR twee miljard obligaties van de Nederlandse staat koopt. Daarnaast koopt de ECB in veel beperktere mate Nederlandse staatsobligaties. Voorwaarden Voor de aankoop gelden meerdere voorwaarden. Allereerst is er het verbod op monetaire financiering van overheden. Daarom koopt DNB de staatsobligaties niet rechtstreeks van uitgevende overheden, maar van andere partijen zoals banken, pensioenfondsen, verzekeraars en andere beleggingsinstellingen. Ook streven de centrale banken ernaar de marktwerking en prijsvorming in de markt voor staatsobligaties zo veel mogelijk te behouden. Mede daarom kopen zij obligaties verspreid over verschillende looptijden van twee tot dertig jaar en wordt slechts een beperkt deel van een individuele obligatie-uitgifte gekocht. De nationale centrale banken dragen zelf het risico van eventuele verliezen op hun eigen aankopen, die 80% van het totaal uitmaken. De eventuele verliezen op de resterende 20% dragen de eurolanden gezamenlijk. Voorts zijn er meerdere kredietwaardigheidseisen voor alle aankopen. Die eisen gelden ook voor het onderpand dat banken moeten inleggen als ze krediet bij de ECB aanvragen, zodat de risico s voor de centrale banken beperkt blijven. Dit betekent in de praktijk dat het Eurosysteem geen Grieks staatspapier koopt. Geldpomp Het programma ligt op koers. Voor de korte termijn is het idee dat er meer geld in de economie wordt gepompt. Met iedere transactie komen meer staatsobligaties op de balans van de centrale bank en krijgt de verkopende partij, bijvoorbeeld een pensioenfonds, geld op deposito bij de bank. Zo nemen de kasreserves en de deposito s op de balans van de bank toe. Dit extra geld gebruiken verschillende partijen op hun beurt weer voor het aankopen van andere financiële activa. Zo heeft het grootschalige aankoopprogramma een neerwaarts effect op de rentes over een breder front. En dat betekent dat bedrijven en huishoudens weer meer kunnen investeren en besteden. Dat geeft de economie een extra impuls en daarmee komt de inflatiedoelstelling van de ECB weer meer in zicht. Benieuwd hoeveel er is gekocht? De ECB publiceert dit elke maandag op 8

9 Wereld in cijfers Economie eurogebied in opmars De economie van het eurogebied groeide in het eerste kwartaal van 2015 met 0,4% ten opzichte van het kwartaal daarvoor. De meeste Europese landen lieten een economische groei zien. Vooral Spanje en Frankrijk groeiden hard, met 0,9% respectievelijk 0,6% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. De Nederlandse economie groeide gemiddeld met 0,4%. De economieën van België en Duitsland groeiden beide met 0,3%. Economische krimp was er in Estland, Litouwen, Finland en Griekenland. Finland en vooral Griekenland zijn al langer in de min, maar in het eerste kwartaal was de krimp zeer klein: de Finse economie kromp met 0,1%, de Griekse met 0,2%. Bron: CBS

10 Stakeholders over het toezicht Stakeholders gaven in een enquête hun mening over DNB. Met de resultaten wil DNB haar toezicht versterken. Door Cees van Lotringen De laatste jaren wil de toezichthouder de blik meer naar buiten richten en de buitenwereld binnenhalen. Dat heeft onder meer geleid tot een jaarlijkse stakeholderanalyse: een onafhankelijk onderzoek onder leiding van professor dr. Cees van Riel van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarbij wordt een enquête gehouden onder de stakeholders van DNB, zoals banken, pensioenfondsen, verzekeraars en trustkantoren. In totaal hebben dit keer 259 mensen de enquête ingevuld. Vervolgens zijn aan de hand van de enquêteresultaten 17 verdiepende gesprekken gevoerd. Onder meer met bestuurders van grote instellingen, koepelorganisaties, het ministerie van Financiën en de Autoriteit Financiële Markten. Met de verschillende onderzoeksbevindingen wil DNB haar toezicht versterken. Resultaten Uit het onderzoek komt naar voren dat de stakeholders de indruk hebben dat de toezichthouder meer openstaat voor dialoog. Zo organiseert DNB vaker bijeenkomsten voor de instellingen en daarbij is er meer ruimte voor gesprekken. Positief zijn de ondervraagden ook over de grotere alertheid waarmee DNB toeziet op integriteitsaspecten binnen de financiële instellingen. Verder vinden de ondervraagden dat DNB goed op de hoogte is van de ontwikkelingen binnen de sector. Tegelijkertijd zijn er verbeterpunten. Zo vinden de stakeholders dat de communicatie wel wat moderner en aansprekender kan. En als de toezichthouder risico s signaleert, dan zien de stakeholders graag dat die meer toelichting geeft en ruimte vrijmaakt voor bespreking. Daarnaast wensen ze dat DNB meer inzicht geeft in de effecten en de resultaten van het toezicht. Ook willen de stakeholders dat de toezichthouder duidelijker aangeeft aan welke verwachtingen ze moeten voldoen. Onze stakeholders willen nu veel meer met ons in gesprek gaan over de toekomst van de financiële sector. Dat is de unanieme conclusie van Henk Korthorst, Margot Aelen en Sanne Peeters, die vanuit DNB de verdiepende gesprekken op zich namen. Die wens vloeit voort uit de 10

11

12 snelle ontwikkelingen op tal van terreinen: aangescherpte regelgeving, veranderend klantgedrag en technologische innovaties. Die grijpen in op de strategie, het bedrijfsmodel en de cultuur van de instellingen. Alle reden voor instellingen om die continu te wegen en heroverwegen. Tone of voice Uit de stakeholderanalyse blijkt tevens een sterke behoefte aan meer tekst en uitleg van DNB over haar toezichtstrategie. Er leven veel vragen. Wat doe je? Waarom? Wat levert het op? zegt Peeters. Meer transparantie zorgt voor meer begrip. Als de toezichthouder meer duidelijkheid geeft over haar verwachtingen, kunnen de stakeholders daarop beter anticiperen. Wat communicatie betreft, ervaren de stakeholders een verschil tussen het gesproken en het geschreven woord. Dat schept verwarring. Zij hadden naar hun idee een prettig gesprek gevoerd, maar vervolgens valt er een formele, sterk juridisch getinte brief op de deurmat. Zo n formele brief hoort erbij. Maar het grote verschil in tone of voice schept weleens verwarring, stelt Aelen. Daar werken we aan, bijvoorbeeld met trainingen voor toezichtcollega s. Het nieuwe Europese toezicht vanuit Frankfurt is nog wennen. Het bankentoezicht van de Europese Centrale Bank (ECB) ging afgelopen november van start en roept nog veel vragen op. Korthorst: Er is behoefte aan meer duidelijkheid over het Europese bankentoezicht en hoe de taakverdeling tussen de ECB en DNB in de praktijk nu precies uitwerkt. Daarom heeft DNB nu het voornemen om een seminar voor banken te organiseren. Transparantie Speerpunt in het beleid is transparantie. DNB is permanent bezig om de grenzen daarvan te verleggen, zoals president Klaas Knot bij de Machiavelli-lezing van 2013 heeft gezegd: Wij willen de ruimte die onze wettelijke bevoegdheden bieden optimaal benutten. En waar deze knellen en wellicht niet meer van deze tijd en opportuun zijn, ook ter discussie stellen. Hij voegde eraan toe dat DNB iedere keer weer het grote publiek in klare taal moet uitleggen wat onze taken zijn en wat wél en wat niet van ons verwacht mag worden. Zo doet DNB themaonderzoeken, waarbij ze een specifiek risico onder de loep neemt bij een selectie van instellingen. Waarom de toezichthouder dat nu precies doet, en waarvoor, dat is de stakeholders niet altijd even duidelijk. Daarom wil DNB voortaan dat er minstens drie communicatiemomenten zijn bij elk onderzoek. Ten eerste om het onderzoek aan te kondigen, vervolgens een update over de voortgang en tot slot een duidelijk verslag van de belangrijkste bevindingen. Al met al biedt het stakeholdersonderzoek waardevolle aanknopingspunten om ons toezicht te versterken. We zien dat de instellingen met grote openheid hun mening geven over het toezicht. Dat waarderen we enorm. 12

13 Nieuwe app: Echt of Vals? Met de nieuwe app Echt of Vals van DNB kunt u controleren of een eurobiljet echt is. U legt het biljet onder de camera van uw smartphone om het te scannen en dan ziet u direct het resultaat: echt of niet. De app is nu alleen beschikbaar voor de iphone 5 of hoger. Een app voor Androidtelefoons volgt nog. De app is een hulpmiddel. Biljetten zijn ook vrij simpel te controleren op echtheidskenmerken, zoals het watermerk en de voelbare inkt.

14 Zin op de Zuidas Hartje Zuidas biedt De Nieuwe Poort een unieke plek voor ontmoeting, bezinning en inspiratie. Een gesprek met initiatiefnemer Ruben van Zwieten. Door Eduard van Holst Pellekaan Midden tussen de torens van financieel Amsterdam biedt De Nieuwe Poort vierkante meter met programma s voor reflectie, horeca en werkplekken. Een initiatief van predikant-ondernemer Ruben van Zwieten. September 2013 gingen de deuren voor het eerst open. We heffen niet de moraliserende vinger om bankiers nog eens flink de oren te wassen, zegt Van Zwieten. Maar we proberen wel de juiste vragen te stellen. Waarom doe je wat je doet? In welke wereld leef je? De jouwe, of bestaat er ook een wereld die van ons is? Moet je cynisch zijn over de opnieuw benoemde kernwaarden in de financiële sector of moet je de jonge generatie bankiers juist inspireren om die waarden concreet te maken? Meesterpreek De Nieuwe Poort nodigt topmannen en -vrouwen uit de zakelijke en publieke sector uit om te reflecteren op werk en samenleving. Zij houden op drie dinsdagen in de maand rond lunchtijd de Meesterpreek in de Lunchbreak. Een van de eerste bestuurders die inging op onze uitnodiging was voormalig DNB-directielid Joanne Kellermann, vertelt Van Zwieten. Er is enige moed nodig om zo n preek te houden. We vragen ze om plaats te nemen in een oud kanseltje en dan moeten ze niet de standaard corporate story geven, maar hun eigen, persoonlijke visie. En dat in exact twintig minuten. Want veel meer pauze heeft de werkende Zuidasser natuurlijk niet. De Zuidasser De Nieuwe Poort wil een plek zijn waar iedereen elkaar kan ontmoeten. Jonge professionals ontmoeten hier senioren, topadvocaten geven gratis juridisch advies aan daklozen en vluchtelingen, met studenten en buurtbewoners lezen we gezamenlijk de grote denkers van toen en nu. Iedereen kan langskomen voor een kop koffie, om te studeren of om te vergaderen. Ook aan de échte Zuidasser is gedacht. We hebben nu het programma Young Financials Dialogen. Daar komt de nieuwe generatie bankiers, fiscalisten, accountants en jonge DNB-medewerkers bijeen rond de kernwaarden dienstbaar, betrokken, betrouwbaar, integer en ambitieus. Om hen te inspireren, halen we topsprekers als Piet Hein Donner en Willemijn Verloop naar De Nieuwe Poort. En dat slaat aan. We merken dat er veel behoefte is aan momenten van reflectie in een prettige en veilige omgeving. Zeker in deze tijd van snelle en ingrijpende maatschappelijke veranderingen. 14

15 Ruben van Zwieten Ruben van Zwieten (Ermelo, 1983) studeerde theologie en rechten in Leiden. Was praeses van studentenvereniging Minerva en ondernemer met een eigen bedrijf. Richtte in 2008 Stichting Zingeving Zuidas op. Is veelgevraagd spreker op congressen en symposia. Treedt regelmatig op in de media en is columnist bij Het Financieele Dagblad.

16 DNB: nationale resolutieautoriteit Sinds 1 januari 2015 heeft DNB er een nieuwe taak bij: die van nationale resolutieautoriteit. Door Maarten van der Schaaf Sinds november 2014 is er Europees bankentoezicht. Hoewel het toezicht op de banken in het eurogebied daarmee is versterkt, kan een bank nog altijd failliet gaan. Wat dan? Om de problemen die door bankfalen ontstaan zo goed mogelijk af te handelen en op te lossen, is er per 1 januari 2015 ook een Europees resolutiemechanisme. Daarvoor is een Europese resolutieautoriteit opgericht en in elk euroland een nationale resolutieautoriteit. Voor Nederland is dat DNB. Maatregelen in de problemen raakt. Deze resolutieplannen worden in overleg met de banken opgesteld. In deze plannen wordt uitgegaan van soms vergaande maatregelen, zoals het opsplitsen van de bank of de verplichting dat aandeelhouders en crediteuren meebetalen aan de financiële schade. Zodra het resolutieplan klaar is, wordt de afwikkelbaarheid van de bank getoetst door de nationale resolutieautoriteit. Wanneer daaruit blijkt dat er binnen de bank (juridische) belemmeringen bestaan waardoor het resolutieplan niet geloofwaardig kan worden uitgevoerd, kan de nationale resolutieautoriteit banken dwingen om die belemmeringen weg te nemen. De minister van Financiën heeft DNB aangewezen als nationale resolutieautoriteit, omdat deze verantwoordelijkheid goed aansluit bij de taken en deskundigheid van DNB. Als nationale resolutieautoriteit maakt DNB voor elke grote Nederlandse bank een gedetailleerd, individueel plan voor het geval dat deze bank Europa De nationale resolutieautoriteiten van de eurolanden werken nauw samen met de Europese resolutieautoriteit in Brussel. Terwijl de Europese resolutieautoriteit zich voornamelijk richt op de grote instellingen met grensoverschrijdende activiteiten, zijn de nationale resolutieautoriteiten in eerste instantie verantwoordelijk voor de kleinere banken. De nationale en Europese resolutieautoriteiten hebben een gemeenschappelijk doel: de kans zo klein mogelijk maken dat de belastingbetalers hoeven op te draaien voor falende banken en voorkomen dat private spaartegoeden, de kredietverlening aan bedrijven en de algehele financiële stabiliteit in Europa in gevaar komt. Om de onafhankelijkheid van de autoriteit te waarborgen, heeft de nationale resolutieautoriteit een aparte divisie binnen DNB met een eigen begroting. De autoriteit valt onder de verantwoordelijkheid van DNB-directielid Frank Elderson. 16

17 De mensen van het Frederiksplein Vijandige actoren Medewerkers in de schijnwerpers. Deze keer Kim Gunnink. Zij is expert cyberdreigingen in de financiële sector. Door Kim Bogers Wat houdt jouw werk in? Samen met mijn collega s monitor ik de nationale en internationale ontwikkelingen op het gebied van cyberdreigingen. We zijn met name geïnteresseerd in de werkwijzen van de cyberaanvallers. Wat doen ze? Hoe doen ze dat? En waar moet de financiële sector op letten? Veel mensen denken bij cyberaanvallen meteen aan IT-aangelegenheden, maar de grootste risico s liggen op het sociale vlak. Vaak begint een aanval met een simpel mailtje waarmee de ontvanger wordt misleid om op een link te klikken of een bijlage te downloaden. De schade door fraude met internetbankieren daalt sinds Richten criminelen zich nu op andere doelen? Ja. Criminelen merken dat ze minder succes hebben bij consumenten. Ze richten zich daarom op grote financiële instellingen, waarbij ze in één klap hun slag kunnen slaan. In Nederland is dit nog niet gebeurd, maar onze banken zijn zich wel degelijk bewust van deze cyberdreiging. Ze wisselen informatie uit en waarschuwen elkaar als dat nodig is. Overigens, ook nationale centrale banken als DNB zijn een interessant doelwit. Informatie is tegenwoordig het nieuwe goud. Wat doet DNB om zichzelf tegen cyberdreigingen te beschermen? DNB onderneemt actie op vijf punten: preventie, detectie, respons, herstel en evaluatie. Bij preventie en detectie draait het om bewustwording. Want als mensen zich bewust zijn van de aanvalsmethoden kunnen ze daarop acteren. En daarvan, als ze er onverhoopt zijn ingetrapt, melding maken. Een groter bewustzijn maakt mensen en organisaties weerbaarder. Het management moet het goede voorbeeld geven en zorgen dat alle medewerkers het belang ervan inzien. Wat fascineert jou op dit gebied? Het fascineert me om te zien dat cyberaanvallers er vroeg of laat steeds weer in slagen om mensen te verleiden. Ondanks de vele waarschuwingen. De uitdaging voor ons is ervoor te zorgen dat mensen zich niet meer laten verleiden.

18

19 Kunstpodium Jean-Babtiste Maitre Door Alexander Strengers Voorzitter Kunstcommissie The images you are seeing on television you are seeing over, and over, and over, and it s the same picture of some person walking out of some building with a vase, and you see it 20 times, and you think, My goodness, were there that many vases? Is it possible that there were that many vases in the whole country? Met deze onthutsende woorden reageerde Donald Rumsfeld op de massale plundering van het Iraakse Nationale Museum in Bagdad in De voormalige Secretary of State stelde dat de media de gevolgen van de Amerikaanse invasie in Irak schromelijk overdreven. Daarmee bagatelliseerde hij de enorme chaos die de zogenoemde Coallition of the Willing had teweeggebracht en gaf zo een totaal ander beeld van het gebeuren. Hoe beelden onbewust in ons collectieve geheugen terechtkomen, is een belangrijk thema voor kunstenaar Jean-Babtiste Maitre (Frankrijk, 1978). Hij zoomt in op belangrijke gebeurtenissen uit de meest recente geschiedenis; het eerste decennium van de 21e eeuw. In het werk The Looting of the Museum illustreert hij Rumsfelds perceptie van de plundering van het museum. Het oppervlak van het werk bestaat uit filmbeelden. Samen goed voor drie minuten film. Het recent verworven werk van Maitre is een portret van Donald Rumsfeld en verbindt de commentator met de leegroof van het museum. The Looting of the Museum (r) 2014, Gemengde techniek op doek, 178x105cm Colofon DNB Magazine is een uitgave van De Nederlandsche Bank. Redactieadres: DNB Magazine Postbus 98, 1000 AB Amsterdam Westeinde 1, 1017 ZN Amsterdam Magazine@DNB.nl Hoofdredactie: Flore Kraaijeveld Eindredactie: Kim Bogers en Marijke Hoogendoorn Aan dit nummer werkten mee: ANP Photo, Martijn Barth, Rhonald Blommestijn (pag. 7 en 11), Eduard van Holst Pellekaan, Cees van Lotringen, Rob Meulemans, Henk Rougoor (pag. 13 en In Beeld), Maarten van der Schaaf en Alexander Strengers. Donald Rumsfeld with Chevron Pattern (l) 2014, Gemengde techniek op doek, 150x84cm Opvallend in het werk van Maitre is zijn materiaalkeuze. Hij schildert niet alleen op doek, maar net zo makkelijk op papier, gebruikt collagetechnieken of een printer, en bewerkt het doek met spuitverf, textielverf of pigmenten. Het resultaat in The Looting of the Museum laat zich aanzien als lange stroken film die in het doek zijn ingebed. In het portret gebruikt de kunstenaar abstracte patronen, waarvoor hij de inspiratie vindt in industriële tandwielen, zogenoemde Chevron patterns, en cirkels uit de boeddhistische cultuur. De kunstwerken zijn twee sterk verschillende werken. En tegelijkertijd onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de geschiedenis én in de kunstcollectie van DNB. Vormgeving en druk: Joh. Enschede (vormgeving) FMA (productie) Drukkerij De Bink (drukwerk) Abonnementen Een abonnement op DNB Magazine is gratis en uitsluitend schriftelijk of per aan te vragen. Adreswijzigingen en opzeggingen eveneens schriftelijk opgeven. Artikelen uit DNB Magazine mogen niet zonder toestemming van de redactie worden overgenomen.

20 In Beeld Geldschepping. De ECB en de nationale centrale banken pompen EUR miljard in het financiële systeem. Dat moet een boost geven aan de economie. Foto Henk Rougoor.

Veel gestelde vragen. aan DNB

Veel gestelde vragen. aan DNB Veel gestelde vragen aan DNB Ons goud DNB beheert de goudvoorraad van Nederland. Bij elkaar 612.500 kilo. Dit goud is ons nationale appeltje voor de dorst. Het ligt opgeslagen in de kluizen van DNB en

Nadere informatie

Michiel Verbeek, januari 2013

Michiel Verbeek, januari 2013 Michiel Verbeek, januari 2013 1 2 Eens of oneens? De bankiers zijn schuldig aan de kredietcrisis. De huidige economische crisis is het gevolg van de kredietcrisis van 2008. Als een beurshandelaar voor

Nadere informatie

DNB organisatievorm & governance

DNB organisatievorm & governance DNB organisatievorm & governance De Nederlandsche Bank (DNB) is de centrale bank, toezichthouder en resolutieautoriteit van Nederland. DNB wordt als naamloze vennootschap bestuurd door een directie, die

Nadere informatie

DNB voor de klas. VWO-HAVO-MBO Lessen over actuele thema s. VWO-HAVO-MBO-VMBO De wereld van DNB

DNB voor de klas. VWO-HAVO-MBO Lessen over actuele thema s. VWO-HAVO-MBO-VMBO De wereld van DNB DNB voor de klas DNB voor de klas Kennis overdragen, daar gaat het om in uw werk als docent. De Nederlandsche Bank (DNB) helpt u graag hierbij. Wij bieden lesmateralen voor verschillende schooltypen en

Nadere informatie

Majesteit, excellentie, dames en heren,

Majesteit, excellentie, dames en heren, Toespraak Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, bij uitreiking Koning Willem-I-prijs en -plaquette voor ondernemerschap, DNB, Amsterdam, 13 mei 2014 1/7 Majesteit, excellentie, dames en heren,

Nadere informatie

Financiële repressie: twee sleutelwoorden voor elke financieel intermediair in dit decennium. FiDiB, Vught, 17 september 2012

Financiële repressie: twee sleutelwoorden voor elke financieel intermediair in dit decennium. FiDiB, Vught, 17 september 2012 Financiële repressie: twee sleutelwoorden voor elke financieel intermediair in dit decennium FiDiB, Vught, 17 september 2012 Agenda Waar hebben we mee te maken? Structurele gevolgen deze crisis Financiële

Nadere informatie

1 140 miljard euro bij

1 140 miljard euro bij PRIVATE S.A. Page: 1+2 3 Circulation: 330835 92b4f4 1390 De Nieuwe Gazet No. of publications: 2 ECB drukt 1 140 miljard euro bij Met die som in 50 euro biljetten kan je de negen bollen van het Atomium

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 DE Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 DE Den Haag > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 DE Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Het museum van de Nationale Bank

Het museum van de Nationale Bank Hoofdstuk Het museum van de Nationale Bank Het museum staat open voor jong en oud. Het grote publiek, en het onderwijs in het bijzonder, staan immers voorop in het communicatiebeleid van de Nationale Bank.

Nadere informatie

Publiekssymposium Eerlijke Bankwijzer

Publiekssymposium Eerlijke Bankwijzer Page 1 of 5 U bevindt zich hier: Home Ministeries Financiën Documenten en publicaties Toespraken Publiekssymposium Eerlijke Bankwijzer Publiekssymposium Eerlijke Bankwijzer Toespraak 27-01-2011 Toespraak

Nadere informatie

De Rabobank is een unieke bank. Wij hebben geen aandeelhouders, maar leden. We zijn een coöperatie.

De Rabobank is een unieke bank. Wij hebben geen aandeelhouders, maar leden. We zijn een coöperatie. In deze folder leest u wie we zijn, wat we doen en op welke manieren u ons kunt bereiken. U ervaart onze maatschappelijke betrokkenheid in Enschede en Haaksbergen. En u leest waarom lid worden van Rabobank

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties

Nadere informatie

Athlon Mobility Card Getting started!

Athlon Mobility Card Getting started! Athlon Mobility Card Getting started! Proficiat! Proficiat met uw Athlon Mobility Card. Hier leest u hoe u deze kunt activeren en ten volle kunt benutten. 1. Kies uw wachtwoord en pincode 2. Activatie

Nadere informatie

Van belang. Het verhaal van de Nederlandse Vereniging van Banken

Van belang. Het verhaal van de Nederlandse Vereniging van Banken Van belang Het verhaal van de Nederlandse Vereniging van Banken De som der delen De uitdagingen van de sector Door de NVB Van belang De nieuwe realiteit In Nederland zijn ruim tachtig Nederlandse en buitenlandse

Nadere informatie

Toelichting over de werking van het Effectenkrediet

Toelichting over de werking van het Effectenkrediet Toelichting over de werking van het Effectenkrediet 2 BinckBank N.V. Bijkantoor België Quellinstraat 22 te 2018 Antwerpen BTW BE 0842.123.910 RPR Antwerpen Maatschappelijke zetel BinckBank N.V. Barbara

Nadere informatie

Speech Bert Boertje,

Speech Bert Boertje, Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank tijdens het congres van het Instituut voor Pensioeneducatie. De Doelen, Rotterdam, 10 december 2015 Dames en Heren,

Nadere informatie

Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening

Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening 1. Productkenmerken van de Van Lanschot Spaar & DepositoRekening 2. Voorwaarden voor de Van Lanschot Spaar & DepositoRekening In deze

Nadere informatie

Majesteit, excellentie, dames en heren,

Majesteit, excellentie, dames en heren, Toespraak Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, bij uitreiking Koning Willem-I-prijs en -plaquette voor ondernemerschap, DNB, Amsterdam, 13 mei 2014 1/7 Majesteit, excellentie, dames en heren,

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Euro

Praktische opdracht Economie Euro Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en

Nadere informatie

Zie onder voor de volledige speech: Titel speech: Financiële veerkracht in een irrationele economie. Majesteit, beste collega s, dames en heren,

Zie onder voor de volledige speech: Titel speech: Financiële veerkracht in een irrationele economie. Majesteit, beste collega s, dames en heren, Tobacco Theater, Amsterdam, 6 oktober 2015 In zijn toespraak tijdens de platformbijeenkomst van Wijzer in Geldzaken, die als thema had De stille macht van financiële veerkracht, beklemtoonde Klaas Knot

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Cijfers gaan eigenlijk altijd over gisteren,

Cijfers gaan eigenlijk altijd over gisteren, Interview door Sandra Heuts & Jan Buné Cijfers gaan eigenlijk altijd over gisteren, terwijl we in ons toezicht meer vooruit willen blikken Joanne Kellermann Als directeur van DNB is Joanne Kellermann doordrongen

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Beleggen. Heel makkelijk zelf online beleggen

Beleggen. Heel makkelijk zelf online beleggen Beleggen Heel makkelijk zelf online beleggen Wat leest u in deze brochure? 01 Wat is beleggen? 3 02 De 3 grootste misverstanden over beleggen 4 03 Uw voordelen op een rij 5 04 Zo werkt beleggen bij Centraal

Nadere informatie

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak?

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? Komt er QE in de eurozone? Sinds enige maanden wordt er op de financiële markten gezinspeeld op het opkopen van staatsobligaties door de Europese

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann

Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann De Nederlandsche Bank ontvangt u vandaag met veel plezier op deze sportieve middag. Pensioenfondsbestuurders en toezichthouders hebben verschillende taken.

Nadere informatie

Beleggingen institutionele beleggers 1,5 biljoen euro in 2010

Beleggingen institutionele beleggers 1,5 biljoen euro in 2010 11 Beleggingen institutionele beleggers 1,5 biljoen euro in John Gebraad Publicatiedatum CBS-website: 3-11-211 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer ** = nader

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Datum 20 maart 2013 Betreft Beantwoording vragen lid Van Hijum

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Datum 20 maart 2013 Betreft Beantwoording vragen lid Van Hijum > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Gemaksbeleggen. Heel makkelijk zelf online beleggen

Gemaksbeleggen. Heel makkelijk zelf online beleggen Gemaksbeleggen Heel makkelijk zelf online beleggen 01 Wat is beleggen? 2 02 De 3 grootste misverstanden over beleggen 4 03 Uw voordelen op een rij 5 04 Zo werkt Gemaksbeleggen bij Centraal Beheer 6 05

Nadere informatie

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Sparen

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Sparen Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Sparen Inhoud JOUW OVEREENKOMST MET ONS... 1 VOORWAARDEN ZAKELIJK SPAREN... 2 1. Wat hoort er bij je zakelijke spaarrekening?... 2 2. Hoe werkt de zakelijke spaarrekening?...

Nadere informatie

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie. Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Samen bruggen bouwen. Het manifest: de basis van en voor SDW

Samen bruggen bouwen. Het manifest: de basis van en voor SDW Samen bruggen bouwen Het manifest: de basis van en voor SDW Inhoud Samen bruggen bouwen 10 4 6 De basis van en voor SDW Waarom bestaat SDW? 8 Waar willen we naar toe? Van waaruit handelen wij? Onze belofte

Nadere informatie

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Hoewel deze uitgave met zorg is samengesteld aanvaardt de auteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door

Nadere informatie

Informatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM?

Informatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM? Informatie over de Autoriteit Financiële Markten Een kennismaking Wat doet de AFM? Wie is de AFM? AFM is de afkorting voor Autoriteit Financiële Markten. De AFM is de gedragstoezichthouder op de financiële

Nadere informatie

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Sparen

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Sparen Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Sparen Inhoud JOUW OVEREENKOMST MET ONS... 1 VOORWAARDEN SPAREN... 2 1. Wat hoort er bij je spaarrekening?... 2 2. Hoe werkt de spaarrekening?... 2 3. Je krijgt rente...

Nadere informatie

10 dingen over rente die beleggers moeten weten

10 dingen over rente die beleggers moeten weten Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013

Nadere informatie

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april 2002 6,9 53 keer beoordeeld Vak Economie De euro Sinds 1 januari 2001 betalen we met de Euro. De euro is de gemeenschappelijke munt voor de landen die lid

Nadere informatie

Consumentenbond Onderzoek Financiële Toezichthouders

Consumentenbond Onderzoek Financiële Toezichthouders Consumentenbond Onderzoek Financiële Toezichthouders Inleiding De Consumentenbond heeft onderzoek uitgevoerd naar de bekendheid en beoordeling van twee financieel toezichthouders in Nederland: De Autoriteit

Nadere informatie

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree.

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. De inhoud van dit document bestaat uit twee delen, te weten: Advieswijzer. In dit document leest u meer over Apple

Nadere informatie

Informatie over toezicht. Toezicht

Informatie over toezicht. Toezicht Informatie over toezicht Toezicht Wilt u geld sparen, pensioen opbouwen of uzelf verzekeren tegen een risico? Dan moet u kunnen vertrouwen op financiële instellingen. Wat banken, verzekeraars en pensioen

Nadere informatie

Gastles: Hoe word ik rijk?

Gastles: Hoe word ik rijk? Gastles: Hoe word ik rijk? Hoe word je rijk? Dat willen we natuurlijk allemaal weten. In deze presentatie krijg je veel tips. Eerst een quiz om te kijken hoe veel jullie weten. Wie weet er veel? Pak je

Nadere informatie

Leiderschap in Contact

Leiderschap in Contact Waar ideeën en activiteiten rond ziel en zakelijkheid samenkomen op een prachtige plek, vanuit een geïnspireerd netwerk 4-daagse training: Leiderschap in Contact Constructief verbinden in de professionele

Nadere informatie

EURO. Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro.

EURO. Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro. EURO Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro. Muntgeld Bankbiljetten EURO Hadden jullie al gezien dat er 2 briefjes zijn van 5 euro? oud briefje nieuw briefje

Nadere informatie

Externe communicatie. Wie zijn wij?

Externe communicatie. Wie zijn wij? Externe communicatie Wie zijn wij? De Nationale Bank van België Bankbiljetten in omloop brengen, het monetair beleid ten uitvoer leggen en instaan voor de financiële stabiliteit zijn de voornaamste taken

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

PERSBERICHT. Versterking kapitaalpositie ING met 10 miljard euro

PERSBERICHT. Versterking kapitaalpositie ING met 10 miljard euro PERSBERICHT Versterking kapitaalpositie ING met 10 miljard euro Op 19 oktober 2008 is bekend gemaakt dat ING haar kapitaal verder heeft versterkt met behulp van de Nederlandse overheid. De solvabiliteit,

Nadere informatie

10 JAAR NA DE FINANCIËLE CRISIS

10 JAAR NA DE FINANCIËLE CRISIS 10 JAAR NA DE FINANCIËLE CRISIS Wat is er veranderd? Banken moeten aanzienlijk strengere regels volgen Na de crisis zijn er duizenden pagina s wetgeving gekomen om in de toekomst het risico op een crisis

Nadere informatie

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Deposito

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Deposito Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Deposito Inhoud JOUW OVEREENKOMST MET ONS... 1 VOORWAARDEN ZAKELIJK DEPOSITO... 2 1. Wat hoort er bij het zakelijke deposito?... 2 2. Hoe werkt het zakelijke deposito?...

Nadere informatie

Anna en Alex nemen het op tegen de valsemunters

Anna en Alex nemen het op tegen de valsemunters Anna en Alex nemen het op tegen de valsemunters Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties terecht en samen hebben ze al heel wat spannende

Nadere informatie

NN statement of Living our Values

NN statement of Living our Values NN statement of Living our Values Onze doelstelling Onze geschiedenis gaat terug tot 1845. Sindsdien is ons bedrijf gefuseerd, gegroeid en veranderd, maar de kern van wie wij zijn is hetzelfde gebleven:

Nadere informatie

Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015

Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 4 Onderwerpen: 1. De financiële crisis van 2008 2. Geldschepping 3. Hoe staan de landen er economisch voor? 4. De

Nadere informatie

Speciale nieuwsbrief over personentoetsingen

Speciale nieuwsbrief over personentoetsingen Speciale nieuwsbrief over personentoetsingen Beste relatie, Hierbij ontvangt u de digitale nieuwsbrief van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze speciale nieuwsbrief over personentoetsingen is opgesteld

Nadere informatie

Vragen over het depositogarantiestelsel. Depositogarantiestelsel

Vragen over het depositogarantiestelsel. Depositogarantiestelsel Vragen over het depositogarantiestelsel Depositogarantiestelsel Inhoud Inleiding 4 1 Het depositogarantiestelsel 5 2 Valt mijn bank onder het depositogarantiestelsel? 6 3 Kan ik aanspraak maken op een

Nadere informatie

Pensioencommunicatie start bij de werkgever

Pensioencommunicatie start bij de werkgever Pensioencommunicatie start bij de werkgever Artikel Senior adviseur collectieve pensioenen J. Arts (Pon) Pensioencommunicatie start bij de werkgever Welke maatregelen kan de werkgever nemen om het pensioenbewustzijn

Nadere informatie

Betalen in het eurogebied: nog niet alle wensen vervuld

Betalen in het eurogebied: nog niet alle wensen vervuld ers zijn over het algemeen positief over de bestaande betaalmogelijkheden, maar toch betaalt men in of naar het buitenland niet altijd zoals men zou willen. Zo is de tevredenheid over de acceptatie van

Nadere informatie

Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening

Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening 1. Productkenmerken van de Van Lanschot Spaar & DepositoRekening 2. Voorwaarden voor de Van Lanschot Spaar & DepositoRekening 3. Informatieblad

Nadere informatie

Kredietcrisis en bankentoezicht

Kredietcrisis en bankentoezicht Factsheet #4 Kredietcrisis en bankentoezicht RIJK IN UITVOERING IN 18 FACTSHEETS Waar gaat het over? De kredietcrisis in de financiële sector leidde in het najaar van 2008 tot een serie interventies van

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Kredietverlening aan Nederlandse bedrijven loopt terug

Kredietverlening aan Nederlandse bedrijven loopt terug Het Nederlandse bedrijfsleven is in sterke mate afhankelijk van bancaire kredietverlening. De groei van de zakelijke kredietverlening is in de tweede helft van 28 vertraagd. Dit hangt grotendeels samen

Nadere informatie

SPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team.

SPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team. SPELVARIANTEN Wil jij weten waar je in jouw huidige werk goed in bent? Hoe jij communiceert en je gedraagt en vooral hoe de ander dat ziet? En wil jij dit graag uitwisselen met je teamgenoten zodat jullie

Nadere informatie

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Activiteiten... 4 SPIOR... 4 Discriminatie... 5 Thema-avonden voor ouders... 6 Sport voor jongeren en ouderen... 7 Samenwerking

Nadere informatie

Opinieonderzoek toekomst financiële sector

Opinieonderzoek toekomst financiële sector Opinieonderzoek toekomst financiële sector Presentatie afsluitende bijeenkomst 24 november Lessen en vragen voor de toekomst Martijn Lampert 1 Vertrouwen Betekenis (Van Dale): 1. Met zekerheid hopen 2.

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag Nederland

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag Nederland > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Nederland Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag www.rijksoverheid.nl Uw brief

Nadere informatie

De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 augustus 2014

De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 augustus 2014 De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 ustus 2014 Op 31 ustus 2014 liep het kortetermijnherstelplan van Pensioenfonds UWV af. Tegen de verwachting in heeft het pensioenfonds de pensioenen

Nadere informatie

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Deposito

Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Deposito Overeenkomst en voorwaarden Zakelijk Deposito Inhoud JOUW OVEREENKOMST MET ONS... 1 VOORWAARDEN ZAKELIJK DEPOSITO... 2 1. Wat hoort er bij het zakelijke deposito?... 2 2. Hoe werkt het zakelijke deposito?...

Nadere informatie

Concept Welvaart en Groei

Concept Welvaart en Groei LESBRIEF 5 Inflatieverwachtingen Doelgroep: SLU: 5 havo, 5/6 vwo 1 lesuur exclusief huiswerkopdracht Concept Welvaart en Groei begrippen CE inflatie korte vs lange termijn vertrouwen prijsstabiliteit monetair

Nadere informatie

De toekomst van de toezichthouder

De toekomst van de toezichthouder De toekomst van de toezichthouder Prof dr Arnold Schilder RA De Nederlandsche Bank Seminar Nauta Dutilh Noordwijk, 14 oktober 2004 1 Inleiding Volgens IMF is toezicht op de financiële sector in Nederland

Nadere informatie

Financiële instellingen en bedrijven geven minder schuldpapier uit in 2010

Financiële instellingen en bedrijven geven minder schuldpapier uit in 2010 Financiële instellingen en bedrijven geven minder schuldpapier uit in 2010 Nederlandse financiële instellingen, bedrijven en de overheid gaven het afgelopen jaar voor EUR 66 miljard aan schuldpapier uit.

Nadere informatie

Speech Frank Elderson jubileumcongres Vereniging voor Pensioenrecht, Amersfoort, 18 november 2015

Speech Frank Elderson jubileumcongres Vereniging voor Pensioenrecht, Amersfoort, 18 november 2015 Speech Frank Elderson jubileumcongres Vereniging voor Pensioenrecht, Amersfoort, 18 november 2015 1. Hartelijk dank voor de uitnodiging om vandaag op dit jubileumcongres te spreken. En ook ik wil u, het

Nadere informatie

Speech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost

Speech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost Speech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost Dames en heren, Ik wil het vandaag met u gaan hebben over rollen. En over rolverdeling.

Nadere informatie

Aan de slag met de Mobiel Bankieren App voor iphone & ipad (ios) Met deze handleiding kunt u simpel van start

Aan de slag met de Mobiel Bankieren App voor iphone & ipad (ios) Met deze handleiding kunt u simpel van start Aan de slag met de Mobiel Bankieren App voor iphone & ipad (ios) Met deze handleiding kunt u simpel van start Mobiel bankieren met ING U gaat aan de slag met onze Mobiel Bankieren App. We helpen u om stapsgewijs

Nadere informatie

Europese Centrale Bank maakt ons rijker en ongelijker?

Europese Centrale Bank maakt ons rijker en ongelijker? Europese Centrale Bank maakt ons rijker en ongelijker? Europese Unie 218 - Europese Centrale Bank Vermogensongelijkheid kan niet worden toegeschreven aan de acties van de Europese centrale bank (ECB).

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 De obligatiemarkten werden in het derde kwartaal vooral beïnvloed door de ingrepen van de Europese Centrale Bank (ECB). Aan het begin van het kwartaal bleven aanvankelijk

Nadere informatie

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Connect Social Business Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Joey Kaan September 28, 2014 Inhoudsopgave 1 Achtergronden 1 2 Probleemstelling & Doelstelling 2 2.1 Leren Professioneel Functioneren..................

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 7 September 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Over reputatie van verzekeraars Jan van Rijckevorsel Amsterdam School of Economics & ACIS

Over reputatie van verzekeraars Jan van Rijckevorsel Amsterdam School of Economics & ACIS Over reputatie van verzekeraars Jan van Rijckevorsel Amsterdam School of Economics & ACIS Jan van Rijckevorsel Maart 2010 1 Definities Jan van Rijckevorsel Maart 2010 2 Reputatie Reputatie is de goede

Nadere informatie

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree.

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. De inhoud van dit document bestaat uit twee delen, te weten: Advieswijzer. In dit document leest u meer over Apple

Nadere informatie

Opening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB.

Opening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB. Speech Joanne Kellermann Pensioenseminar 2014 Opening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB. Voor mij is dit een bijzonder moment:

Nadere informatie

Hoe haal ik het maximum uit mijn relatie met de bank?

Hoe haal ik het maximum uit mijn relatie met de bank? Hoe haal ik het maximum uit mijn relatie met de bank? 1 Veel ondernemingen zijn in meer of mindere mate afhankelijk van banken voor de uitoefening van hun bedrijf. Deze afhankelijkheid kan tot uitdrukking

Nadere informatie

Vertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer

Vertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Vertrouwen Margriet Ledin-de Hoop Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Inhoudsopgave Woord vooraf 6 1. Op reis 8 2. Spring! 15 3. Ver weg of heel dichtbij? 24 4. Actief afwachten 32 5. In vertrouwen keuzes

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in de kredietvoorwaarden van banken

Recente ontwikkelingen in de kredietvoorwaarden van banken Recente ontwikkelingen in de kredietvoorwaarden van banken Een van de informatiebronnen voor de ecb bij het voeren van het monetaire beleid is de Bank Lending Survey, een kwalitatieve kwartaalenquête naar

Nadere informatie

Summer School "Mens en Maatschappij" Driedaags programma voor ervaren financiële profs *nieuw*

Summer School Mens en Maatschappij Driedaags programma voor ervaren financiële profs *nieuw* Summer School "Mens en Maatschappij" Driedaags programma voor ervaren financiële profs *nieuw* Details Cursusduur 3 dagen Datum en locatie 22, 23, 24 augustus 2018 - Sint-michielsgestel Tijd 09:00-18:00,

Nadere informatie

Datum 29 april 2011 Ons kenmerk TGFO-DDi Pagina 1 van 6. Betreft

Datum 29 april 2011 Ons kenmerk TGFO-DDi Pagina 1 van 6. Betreft Financiële ondernemingen t.a.v. het Bestuur Datum 29 april 2011 Pagina 1 van 6 Betreft Beheerst Beloningsbeleid Geachte heer, mevrouw, Om ervoor te zorgen dat financiële ondernemingen ook in hun beloningsstructuren

Nadere informatie

Datum 9 mei 2014 Betreft Beantwoording Kamervragen Van Hijum (CDA) over bijzonder beheer van banken

Datum 9 mei 2014 Betreft Beantwoording Kamervragen Van Hijum (CDA) over bijzonder beheer van banken > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

STICKY STORY ZO MAAK JE EEN PITCH DIE BLIJFT HANGEN

STICKY STORY ZO MAAK JE EEN PITCH DIE BLIJFT HANGEN STICKY STORY ZO MAAK JE EEN PITCH DIE BLIJFT HANGEN Je zelf presenteren. Ook wel eens druk geweest met het maken van een pitch? Of zelfs meerdere voor verschillende situaties? We weten allemaal dat dit

Nadere informatie

Meldpunt Integriteit Woningcorporaties

Meldpunt Integriteit Woningcorporaties Meldpunt Integriteit Woningcorporaties Meld fraude bij het Meldpunt Integriteit Woningcorporaties 02 Meldpunt Integriteit Woningcorporaties Fraude meldt u bij het Meldpunt Integriteit Woningcorporaties

Nadere informatie

COMMUNICATIE EN INFORMATIE ONDER JONGEREN

COMMUNICATIE EN INFORMATIE ONDER JONGEREN COMMUNICATIE EN INFORMATIE ONDER JONGEREN Beste lezer,!" #$ %& Algemeen 1. Geslacht man vrouw 2. Leeftijd Jaar 3. Nationaliteit Nederlandse 4. School / Opleiding 5. In welk ar zit je? 6.1 Hoe lang bel

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

HOE RABOBANK KALM VOORSORTEERT OP WEG NAAR EEN BEURSNOTERING

HOE RABOBANK KALM VOORSORTEERT OP WEG NAAR EEN BEURSNOTERING HOE RABOBANK KALM VOORSORTEERT OP WEG NAAR EEN BEURSNOTERING 17AUG 2015 MICHIEL WERKMAN GASTAUTEUR FOLLOW THE MONEY Snelle groei, achterblijvende reserve, beperkte houdbaarheid van het coöperatieve model:

Nadere informatie

Hoe stevig is uw fundament?

Hoe stevig is uw fundament? Hoe stevig is uw fundament? Foto van de Vijverhoeve Uitnodiging Masterclass Succesvol Ondernemen Landgoed de Vijverhoeve 18 januari 2011 Bent u een leider, die een nieuwe stap gaat zetten in uw carrière?

Nadere informatie

Aandeelhouder doorstaat toets Tabaksblat nog niet

Aandeelhouder doorstaat toets Tabaksblat nog niet Aandeelhouder doorstaat toets Tabaksblat nog niet 7 oktober 2005 - Goed bestuur zoals dat wordt beschreven in de code- Tabaksblat moet van twee kanten komen. De bedrijfsbestuurders moeten hun organisatie

Nadere informatie

Sterke toename van beleggingen in Duits en Frans schuldpapier. Grafiek 1 - Nederlandse aankopen buitenlandse effecten

Sterke toename van beleggingen in Duits en Frans schuldpapier. Grafiek 1 - Nederlandse aankopen buitenlandse effecten Sterke toename van beleggingen in Duits en Frans schuldpapier Nederlandse beleggers hebben in 21 per saldo voor bijna EUR 12 miljard buitenlandse effecten verkocht. Voor EUR 1 miljard betrof dit buitenlands

Nadere informatie

Antwoord: Koning Willem-Alexander maar er zijn ook nog munten met het portret van prinses Beatrix in omloop.

Antwoord: Koning Willem-Alexander maar er zijn ook nog munten met het portret van prinses Beatrix in omloop. Voordat je met de gastles begint is het prettig als je de volgende stappen neemt: 1. Stel jezelf voor en vertel welk werk je doet bij DNB. 2. Maak afspraken met de kinderen. Als ze een vraag hebben, moeten

Nadere informatie

Veilig online SNEL EN MAKKELIJK

Veilig online SNEL EN MAKKELIJK Veilig online SNEL EN MAKKELIJK 2 Veilig online Veilig online Sparen en beleggen waar en wanneer het u uitkomt Gemak, snelheid en op elk gewenst moment inzage in uw rekeningen; online sparen en beleggen

Nadere informatie

CONSUMENTEN. Als hij afrondt, mag hij het te betalen totaalbedrag bij betaling in contanten afronden.

CONSUMENTEN. Als hij afrondt, mag hij het te betalen totaalbedrag bij betaling in contanten afronden. CONSUMENTEN Wat mag de handelaar afronden? Als hij afrondt, mag hij het te betalen totaalbedrag bij betaling in contanten afronden. Hij mag niet elke artikelprijs opgenomen op een rekening afronden. Ook

Nadere informatie

LET OP! Lees dit eerst even door!

LET OP! Lees dit eerst even door! LET OP! Lees dit eerst even door! Als je op zoek bent naar de officiële website van WhatsApp klik dan hier. WhatsApp op PC is een onafhankelijk initiatief en is op geen enkele manier verwant aan WhatsApp

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie