3TIPS BOTTEN & GEWRICHTEN. DE PATIËNT BESLIST Patiënten zijn beter geïnformeerd, kiezen bewuster en accepteren minder snel lichamelijk ongemak.

Transcriptie

1 DIT IS EEN BIJLAGE BIJ DAGBLAD DE TELEGRAAF. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE HOOFDREDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID. Nr.5/september 2010 Preventie & oplossingen BOTTEN & GEWRICHTEN 3TIPS VOOR HET VERBETEREN VAN DE KWALITEIT VAN HET LEVEN Op maat Met behulp van een MRI-scan is een knieprothese nu maatwerk Beweging Fitness expert Duco Bauwens vertelt hoe belangrijk het is om te blijven bewegen FOTO: MARK NETTENBREIJER Prothese Een prothese is niet de enige optie. Kies voor de oplossing die het beste bij je past. Onderbelast Rugklachten komen bij veel Nederlanders voor. Gelukkig is er bijna altijd iets aan te doen. DE PATIËNT BESLIST Patiënten zijn beter geïnformeerd, kiezen bewuster en accepteren minder snel lichamelijk ongemak. In deze bij lage: dossier Ouderenzorg

2 2 SEPTEMBER 2010 UITDAGING Bijna alle Nederlanders krijgen ooit met bewegingsproblemen te maken. Het goede nieuws: er zijn steeds meer medische oplossingen, ziet orthopedisch chirurg Sander Koëter. WIJ RADEN AAN Prof. Willem Lems Reumatoloog en hoogleraar VU Amsterdam Gelukkig kan ik nu een goed vooruitzicht bieden Bewegen is ontzettend belangrijk voor iedereen en het is als orthopedisch chirurg positief om te zien dat steeds meer Nederlanders actief willen bewegen en sporten. Mensen worden daarbij steeds veeleisender en hebben meer wensen. Ze willen ook op oudere leeftijd volop kunnen bewegen. Vroeger zei de dokter dat ze niet meer konden sporten en dan was het: jammer dan. Tegenwoordig accepteren patiënten dat niet meer zo snel en dat is terecht. Dat maakt het vak voor ons ook interessanter. Dan is de vraag wat we wel voor oplossing kunnen bieden. Gewrichtsklachten Bijna iedereen krijgt ooit in zijn leven te maken met bot- of gewrichtsproblemen. Maar omdat de medische wereld ook niet stil staat, zijn er steeds betere oplossingen. Sommige klachten gaan vanzelf over, omdat er bijvoorbeeld sprake is van overbelasting. Dan is een periode rust of fysiotherapie genoeg om te herstellen. Maar vaak krijgen wij als orthopedisch chirurg patiënten binnen met ernstige letsels zo als gescheurde kruisbanden of het uit de kom gaan van een gewricht. Daarnaast krijgen we mensen met veel pijnklachten en beperkingen door slijtage. Kijkoperatie Als orthopedisch chirurg in een groot ziekenhuis is het geweldig dat je mensen vaak echt goed kunt helpen. Van pasgeboren baby s met een heupprobleem tot topsporters. Van ongeduldige pubers met knieklachten tot ouderen met een gebroken heup. Dankzij nieuwe vindingen en technieken kunnen we ze steeds beter behandelen. Sporters met complexe knieproblemen kunnen nu misschien wel doorgaan met het beoefenen van hun sport. Ook kom ik steeds meer vijftigplussers tegen die zich niet laten kisten door gewrichtsproblemen en met hulp van een orthopedische ingreep nog steeds sporten. Protheses Bij ouderen mensen komt kraakbeenslijtag veel voor. Dat proberen we eerst te behandelen met pijnstillers, injecties en eventueel fysiotherapie. Pas als dat niet helpt denken we aan operatieve behandeling zoals een standsverandering van de botten of een prothese. Het is mooi als een patiënt met een geslaagde knieprothese operatie zegt TIPS VAN SANDER KOËTER Leeftijd: 35 Beroep: Orthopedisch chirurg Ziekenhuis: Canisius- Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen Voor jong en oud: beweeg! 1 Botten en gewrichten zijn levend en hebben baat bij genoeg beweging. Luister goed naar je lichaam 2 en sport op eigen niveau. Ik zie veel mensen het ziekenhuis binnenkomen met letsel. Normaal sporten ze niet zoveel, maar dan gaan ze met een bedrijfsuitje opeens heel fanatiek doen. Dat soort overbelasting kan het lichaam moeilijk aan. dat hij dit jaren geleden had moeten laten doen. Osteoporose Bij ouderen komen we ook vaak osteoporose tegen. Osteoporose is botontkalking door ouderdom, hierdoor is er een grotere kans op bijvoorbeeld een gebroken heup. Wij als chirurgen stimuleren ouderen juist om ook met osteoporose wel te blijven bewegen. Gewrichten zijn geen roestige scharnieren, ze bestaan uit levend weefsel en die hebben baat bij beweging. Als je genoeg beweegt gaan ze langer mee. Ontwikkelingen De operatietechnieken verbeteren elk jaar. Veel oplossingen zijn nu al voor handen, maar voor sommige experimentele behandelingen hebben we nog jaren onderzoek nodig. Op dit moment worden bij ons nieuwe protheses onderzocht, maar wordt ook gekeken naar bijvoorbeeld kunstkraakbeen om een prothese te voorkomen. Elders kunnen ze kraakbeen kweken en het nieuw aangemaakte kraakbeen inbrengen. Elk jaar is er weer meer mogelijk om mensen van hun klachten aan botten en gewrichten af te helpen. Ik ben blij dat ik veel van mijn patiënten dat goede vooruitzicht kan bieden. PAGINA Mensen met osteoporose maken door zwakkere botten een grote kans om iets te breken. Met preventieve leefregels kan je de kans op osteoporose verkleinen. We make our readers succeed! BOTTEN EN GEWRICHTEN, 5e EDITIE, SEPTEMBER 2010 Country Manager: Robbert-Jan Ossebaar Production Manager: Sanne Hollmann Business Development Manager: Ronen Wolf Sub-editor: Jessica van Leeuwen Design: Lii Treimann Project Manager: Thomas de Vries Telefoon: thomas.de.vries@mediaplanet.com Gedistribueerd: Dagblad de Telegraaf, september 2010 Drukkerij: Wegener NieuwsDruk Mediaplanet contact informatie: Telefoon: Fax: redactie@mediaplanet.com Dit is een bijlage bij dagblad De Telegraaf. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid van De Telegraaf. Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daabij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar. Ervaar MBT nu zelf met één van de 100 GRATIS paar! Kijk snel op pagina 17! mbt.com

3 Advertorial Patiënten kiezen vaker bewust voor een behandeling in een gespecialiseerde kliniek. De kritische patiënt is zich bewust van het feit dat zij vrij is in de keuze voor een ziekenhuis, kliniek of specialist en dat er ook duidelijk verschil is in de zorg. Tegenwoordig stellen patienten hogere eisen aan de behandeling en de fysieke mogelijkheden na de behandeling. De patiënt moet kunnen vertrouwen op de professionaliteit en specialisatie van de kliniek én de specialist. Voor Karel Nicolas, directeur Orthopedium, is het duidelijk waarom patiënten hun kliniek prefereren: Onze patiënten hebben duidelijk drie redenen waarom zij voor Orthopedium kiezen, namelijk: De naam en faam van onze orthopedisch chirurgen en hun specialisatie De behandelingen die wij uitvoeren De snelle toegangstijden. Daarnaast constateert Nicolas dat patiënten zich bewust zijn dat behalve de specialistische orthopedische behandeling er ook oog moet zijn voor de algemene zorg. Niet alleen voor de topsporters maar ook voor de minder gezonde patiënten moet er een brede medische ondersteuning aanwezig zijn. Daarnaast willen patiënten ook zeker weten dat de kliniek eventuele complicaties zelf kan nabehandelen. Kliniek Orthopedium heeft dit gewaarborgd met haar nauwe samenwerking met het Vlietland Ziekenhuis. individuele patiënt en waar de patiënt centraal staat. Erkend door zorgverzekeraars Vroeger was er nog een drempelvrees bij veel patiënten om voor een zelfstandige kliniek te kiezen. Zij vragen zich dan ook af of een behandeling in een gespecialiseerde kliniek wel vergoed wordt door hun zorgverzekeraar. Kliniek Orthopedium heeft met alle zorgverzekeraars overeenkomsten waardoor alle behandelingen net als in een regulier ziekenhuis volledig worden vergoed, verzekert Nicolas. In dit nieuwe ziekenhuis te Schiedam vinden de operaties plaats op het meest moderne OK-complex van Nederland. De operatiekamers zijn voorzien van de nieuwste technieken en een optimale luchtbehandeling. Na de operatie worden de patiënten verpleegd binnen dit ziekenhuis, waar er veel aandacht is voor de Meer specialistische klinieken In de toekomst zullen er meer specialistische klinieken komen zoals Orthopedium. Het is de combinatie van gespecialiseerde zorg en de persoonlijke benadering binnen dit soort klinieken, die de patiënten aanspreekt. De kliniek Orthopedium is opgezet door orthopeden, die top-orthopedische zorg leveren met een persoonlijke benadering voor hun patiënt. De kritische wensen van de hedendaagse patiënten zijn het uitgangspunt voor het leveren van deze zorg. Iedere patiënt heeft recht op topzorg! Zo stellen orthopedisch chirurgen Marcel Driessen en Jon Bruijn, initiatiefnemers van Orthopedium. Wij hebben bewust gekozen voor een gespecialiseerde kliniek, zodat wij meer grip hebben op de kwaliteit van onze patiëntenzorg. De orthopeden worden in deze kliniek ondersteund door een medisch team die net als zij gespecialiseerd zijn in orthopedie. In Kliniek Orthopedium zijn er orthopedisch chirurgen werkzaam, die gespecialiseerd zijn in de behandeling en operatie van knie, heup en schouder. Daarnaast zijn zij gespecialiseerd in het behandelen van sportblessures. Onze specialisatie in het plaatsen van protheses, het beschikbaar hebben van meerdere technieken en verschillende type protheses geeft de patiënt vertrouwen. Daarnaast doen wij deze behandelingen bijna dagelijks waardoor we beschikken over een ruime routine, stelt orthopedisch chirurg Bruijn. Knie, heup en schouder Als Orthopedium hechten wij er belang aan dat patiënten goed voorbereid zijn op een behandeling. Vandaar dat er ook ruime informatie op onze website staat. We merken dat deze informatie goed gelezen wordt voordat patiënten op het spreekuur komen. Marcel Driessen voegt tot slot nog toe: De waardering, die wij krijgen van onze patiënten, bevestigt dat wij op de goede weg zijn en stimuleert ons om onze zorg verder te professionaliseren! Teus Visser (44 jaar) heeft tweemaal de Dakar Rally gereden als motorcoureur. Zo n Rally vraagt het nodige van je lichaam en voornamelijk je gewrichten. Ik ben dan ook een regelmatige patiënt van Marcel Driessen, orthopeed. Hij kan mij snel helpen en zorgt dat ik ook weer snel op de motor zit. Vol enthousiasme vertelt Teus over zijn deelnames aan de Dakar Rally. Prachtig om deel te nemen aan zo n Rally. Je bent als motorcoureur enerzijds afhankelijk van je materiaal. Daar stel je hoge eisen aan. Maar anderzijds vraag je ook het nodige van je lichaam. Als topsporter wil je snel geholpen worden door een specialist als er problemen zijn. Dit is dan ook de voornaamste reden dat Teus gekozen heeft voor het Orthopedium. Uit ervaring weet hij dat hij bij een specialistische kliniek eerder en sneller geholpen wordt, zodat hij weer snel op de been kan zijn na een gedegen revalidatie. Op de vraag of Teus nog een keer deel zal nemen, is hij heel duidelijk: Aan mij of mijn lichaam zal het niet liggen. Als ik een sponsor vind, die het voor mij mogelijk maakt, ga ik voor Dakar!

4 4 SEPTEMBER 2010 INSPIRATIE Vraag: Is er wel kwaliteit van leven mogelijk als je een vorm van reuma hebt? Antwoord: Jazeker, Mildred van der Keur vertelt over haar reuma, de aanpassingen in haar leven en hoe zij opgewekt verder gaat. Concentreer je op wat je nog wél kan MIJN SUCCES Reuma is een verzamelnaam voor meer dan honderddertig verschillende aandoeningen aan gewrichten, pezen en botten. De klachten en het verloop van reuma is bij niemand hetzelfde. Daarnaast is het vaak een onzichtbare ziekte. Mensen met reuma ondervinden daarom soms onbegrip van hun omgeving. Eén van de verschijningsvormen van reuma is Artritis psoriatica. Hierbij is er sprake van ontstekingen aan de gewrichten, die pijn en een schilferige huid veroorzaken en het bewegen bemoeilijken. Mildred van der Keur kreeg dit vijf jaar geleden. Ik ontdekte zo n vijf jaar geleden een paar kleine vlekjes op mijn huid. Maar omdat ik buiten woon en altijd wel ergens een plekje of wondje heb, besteedde ik er niet veel aandacht aan. Iets later kreeg ik behoorlijk last van mijn knie. Dat weet ik aan mijn onregelmatige werktijden, de overgang en de leeftijd. Het kwam geen moment in me op dat het reuma zou kunnen zijn. Pijn Na een half jaar van pijnklachten kon er na bloedonderzoek geen reuma aangetoond worden, maar Mildred kreeg wel medicijnen. Die hielpen, het meest tegen de psoriasis dat direct sterk afnam. De gewrichtsklachten werden echter toch snel erger. Ik heb dieren om te verzorgen en toen ik ze aan het verzorgen was met ontzettend veel pijn in mijn handen, moest ik wel toegeven dat ik niet kon blijven leven zoals ik gewend was. Dat was een zware stap voor me, want mijn onafhankelijkheid is me alles waard. Met tranen in mijn ogen heb ik afscheid genomen van de schapen. Zonder dieren kan ik echter niet, dus zocht en vond ik een alternatief. Nu lopen er Schotse Hooglanders rond die veel minder intensieve verzorging nodig hebben. Aanpassingen Hoewel met tegenzin, ontkwam Mildred ook niet aan andere aanpassingen. In huis en op haar werk veranderde er veel. Ze ging korter werken en hoefde geen vroege diensten meer te draaien omdat ze s ochtends veel tijd nodig heeft om op gang te komen. Haar bureau en stoel werden aangepast en ze gebruikt de dienstauto als ze voor haar werk ergens heen moet. Ook in de huishouding lukte het niet meer alleen. Ze kreeg hulp van PROFIEL Mildred van der Keur Leeftijd: 55 jaar Woont: in een klein dorp in de gemeente Groningen Werkt: bij Justitie als sociotherapeut en houdt van haar werk Hobby s: Dieren, alles wat met natuur te maken heeft en lezen. de thuiszorg, maar dat bleek na enige tijd niet praktisch. Nu zoekt ze een huishoudelijke hulp. Iemand die weet wat schoonmaken is, vertelt ze lachend. Focus op wat wel kan Soms mis ik sociale gebeurtenissen omdat ik te moe ben, teveel pijn heb of omdat de afstand te groot is. Een uur autorijden kost me al zoveel energie dat ik daarna echt niets meer waard ben. Het kost me nog steeds moeite om mijn grenzen niet te overschrijden. Mildred is een enorme optimist. Natuurlijk kan ik veel dingen niet meer, maar er blijft gelukkig heel veel over wat wel kan en daar focus ik me altijd op. En als er thuis gehooid moet worden, staan de buren klaar om te helpen. In ruil daarvoor past Mildred bij vakanties op de dieren. Het is hier gelukkig nog heel normaal dat buren elkaar helpen, dat gaat altijd met gesloten beurs. Verzet Waar ik heel veel aan gehad heb, was een cursus van het Reumafonds. Zoveel herkenning en praktische handvatten waar je mee verder kon. Dat was heerlijk. Mildred begon onlangs ook aan een revalidatieprogramma in de pijnpoli voor reumapatiënten. Dat was me al eerder voorgesteld, maar ik wilde heel lang niet omdat ik me geen patient voel. Het programma bestaat uit bezoeken aan de fysiotherapeut, de ergonoom en een psycholoog. Tot enige tijd geleden de reumatoloog tegen me zei dat het verzet tegen de revalidatie betekende dat ik mijn reuma nog steeds niet geaccepteerd heb. Tja, daar had hij wel gelijk in. Want ik blijf over mijn grenzen heen gaan, onbewust misschien ook wel als verzet. Terwijl ik heel goed weet dat het beter gaat als ik die grenzen respecteer. Prettige oude dag Mildred gebruikt nu twee soorten medicatie en dat werkt voor haar fantastisch. Mijn gewrichten zijn niet beschadigd, dus ik heb grote kans op een prettige oude dag. Ik ben blij met alle nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen want die bepalen toch de kwaliteit van leven. Natuurlijk moet ik dingen opgeven, maar er komen altijd andere dingen voor in de plaats. Ik ga er niet aan dood, dus ik haal uit het leven wat er in zit. CORRY DAALHOF redactie@mediaplanet.com Direct bij de fabriek Traplift 5 jaar garantie* 10 werkdagen levertijd Plaatsing langs de smalle zijde Meer informatie? Bel gratis Of kijk op ThyssenKrupp Stuur mij een gratis informatiepakket Bel mij voor een adviesgesprek op maat Naam m/v Adres Postcode en Woonplaats Telefoon Vul deze bon in en stuur hem in een envelop zonder postzegel aan ThyssenKrupp Monoliften BV, Antwoordnummer 170, 2920 VB Krimpen a/d IJssel. *) Kijk voor de voorwaarden op TELEGRAAF0910

5 SEPTEMBER TIP VRAAG HULP ALS IETS NIET MEER LUKT TIPS Hulp in huishouding Heb je hulp nodig in de huishouding? Via het Centrum Indicatiestelling Zorg kun je dit aanvragen. Je kunt ook bij de gemeente waar je woont informeren naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Bewaak je grenzen Focus je niet op wat er niet meer kan, maar op wat je nog wel kunt. Houd je grenzen in de gaten en probeer deze zo min mogelijk te overschrijden. Lotgenoten Volg een lotgenotencursus via het Reumafonds. Je vindt meer informatie op Blijf bewegen Hoewel je soms geneigd bent door de pijn minder te gaan bewegen, is bewegen juist noodzakelijk om je spieren sterk en je gewrichten zo soepel mogelijk te houden. Ga op zoek naar de manier van bewegen die bij jou en je klachten past. Hulpmiddelen Er bestaan verschillende hulpmiddelen om dagelijkse taken in de huishouding of bij je persoonlijke verzorging te vergemakkelijken. Informeer daarnaar bij het Reumafonds of bij een Thuiszorgwinkel. Reumalijn Wil je meer informatie over reuma, contact met lotgenoten of over bestaande hulpmiddelen, bel dan de reumalijn: AANPASSEN Mildred van der Keur heeft door haar reuma veel moeten aanpassen. Gelukkig kan ze nog steeds veel dieren houden op haar boerderij. FOTO: SHUTTERSTOCK Aanpassingen Praat met je werkgever over aanpassingen zodat je kunt blijven werken. Nu extra voordeel in de zomer! DIABETES Alle teststrips 29,95 VOORDEEL DIABETES VOORDEEL DIABETES VOORDEEL LifeScan OneTouch Ultra LifeScan OneTouch GlucoTouch Accu-Chek Sensor Comfort Accu-Chek Compact Accu-Chek Aviva FreeStyle Freestyle Lite MediSense Precision Xtra Plus Bayer Ascensia Autodisc Bayer Ascensia Elite Bayer Ascensia Microfill Menarini Glucocard Memory Menarini X-sensor...en natuurlijk ook lancetten, pennaalden, infuussets, etc. met de hoogste kortingen! Cinnulin PF kaneelcapsules 120 stuks 22,50 Rechtstreekse verrekening mogelijk met meerdere zorgverzekeraars! Tel Reumamonitor Hoe actief is uw Reumatoïde Artritis? Doe de zelfcheck! Pijnlijk Gezwollen Beide uw online-dagboek Hoe voelen mijn gewrichten? Hoe gaat het met mijn dagelijks functioneren? Registreer dit in uw online-dagboek. Bewaar de resultaten en zie het verloop van uw scores over langere tijd. De Reumamonitor is een online hulpmiddel van de Reumapatiëntenbond. Word ook lid! Ga naar en lees meer over: De Reumamonitor Cursus Reuma Uitgedaagd! Reumahulpboek Lotgenotencontact Re-integratie Reumalijn

6 HÉT EIWITDIEET - Snel afvallen met SanaSlank! - Al 1 miljoen mensen gingen u voor! - Ruim 140 heerlijke eiwitmaaltijden en tussendoortjes - 85 verkoop- en begeleidingspunten in heel Nederland zorg voor bewegen U vindt het heel normaal dat uw lichaam - elke dag opnieuw - goed functioneert. Dat u natuurlijk kunt bewegen. Maar wat doet u als uw spieren of gewrichten het laten afweten? Als u pijn krijgt die telkens terugkomt, of zelfs niet meer overgaat? Dan wordt het tijd om eens kritisch naar uw houding en uw bewegingspatroon te kijken. Hoe staat u, hoe zit u achter uw computer, hoe tilt u uw kind op en de boodschappen? U weet dat het soms beter kan, maar hoe pakt u dat aan? De oefentherapeut kan u daarbij helpen. De oefentherapeut weet alles van botten en gewrichten en van de bewegingsmechanismen van uw lichaam. Samen met u kijkt de oefentherapeut wat voor u de beste houding en optimale manier van bewegen is. Met behulp van oefeningen leert u anders en beter bewegen. Al na enkele behandelingen gaat u bewuster om met uw lichaam en heeft u geleerd uw dagelijkse activiteiten met minder belasting uit te voeren. Dat geldt voor klachten van voorbijgaande aard, zoals lage rugpijn, nekpijn of schouderklachten maar ook voor klachten behorende bij een chronische aandoening, zoals reuma, artrose of Bechterew. Juist dan is leren bewegen, met zo min mogelijk belasting van gewrichten en spieren, heel belangrijk. Oefentherapie Cesar/Mensendieck wordt vergoed vanuit de (aanvullende) verzekering. U kunt ook zonder verwijsbrief naar de oefentherapeut. Kijk voor een praktijk bij u in de buurt op of bel met de Vereniging van Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM) SanaSlank verkoop- en begeleidingspunten: Anita s Nailart Tilburg Body Balance Eindhoven Eindhoven Health and Beauty Centre Monique Gottmer Amsterdam Afslankinstituut Gelderland Didam Beauty, Wellness, Lifestyle Annelies Aarts Vorstenbosch SanaDerm Hoorn SanaSlank Naarden, Monique Bleyenberg Naarden Stralend Slanker Almere Buiten & Muiden willy.sanaslank@hotmail.com Hou van je lijf! Ruinen Praktijk voor huidverjonging en ontharing, Petrie Ruzius Rosmalen meer dan 75 jaar ervaring in preventie en behandeling van klachten aan spieren en gewrichten de oefentherapeut C E S A R - M E N S E N D I E C K Volg SanaSlank ook op Twitter ( en Hyves ( Of kijk op het SanaSlank Kenniscentrum (

7 NIEUWS SEPTEMBER VRAAG & ANTWOORD Tim Radstake Dokter Dokter T. Radstake doet onderzoek naar de rol van genen en hun eigenschappen bij het ontstaan van systemische sclerose. Wat is systemische sclerose? Dit is een zeldzame reumatische aandoening waarbij bindweefsel toeneemt en harde plekken veroorzaakt in de huid en inwendige organen. Je kunt het vergelijken met littekenweefsel. De ziekte heeft een erfelijke oorzaak, maar komt gelukkig zelden voor. Eén op de mensen heeft deze ziekte. Onderzoek is belangrijk voor behandeling artrose Vraag: Wordt er onderzoek gedaan naar reuma? Antwoord: Jazeker, er lopen op dit moment twee belangrijke onderzoeken. EXPERT Onderzoek naar het ontstaan en verloop van reuma kan een belangrijke bijdrage leveren aan een vroegtijdige herkenning en behandeling. Professor dokter Hans Bijlsma houdt zich al dertig jaar bezig met onderzoek naar reuma. Momenteel lopen er twee. Het eerste onderzoek heet Check en startte acht jaar geleden. Doel is om factoren te ontdekken die invloed hebben op het ontstaan en het verloop van artrose. Dit is de meest voorkomende gewrichtsaandoening, een op de tien mensen heeft het. Bijlsma: We willen graag weten waarom bij de een de klachten langzaam erger worden en bij de ander dit veel sneller gaat. Daarom zoeken we naar biologische, lichamelijke en/of persoonlijke factoren die daar invloed op uitoefenen. Ook onderzoeken we biologische en genetische factoren die wellicht een rol spelen in het verloop van artrose. Als aan het eind van het onderzoek hier meer over bekend is, kan artrose eerder ontdekt worden bij patiënten en kan de behandeling daarop aangepast worden. We hopen natuurlijk dat we in de toekomst artrose helemaal kunnen voorkomen. Ondergeschikte rol De deelnemers aan het onderzoek hebben allemaal wel eens last van hun knie of heup zonder dat de diagnose artrose al was gesteld. Van de deelnemers wordt regelmatig een foto van de gewrichten gemaakt en er is een volledig lichamelijk onderzoek, inclusief FEITEN Meer dan 2,3 miljoen mensen hebben reuma. Deze ziekte omvat meer dan 130 chronische aandoeningen aan gewrichten, pezen en botten. Ruim de helft van de mensen met reuma is jonger dan 65 jaar. Kinderen kunnen ook reuma krijgen. Reuma heeft een onderverdeling in 3 soorten. Ontstekingsreuma (veroorzaakt ontstekingen), Artrose (kraakbeen tussen gewrichten verdwijnt langzaam) en Wekedelenreuma (pijn aan spieren, banden, pezen Patiënten doen enthousiast mee, ze realiseren zich het belang van onderzoek. Professor J.W.J. Bijlsma, UMC Utrecht bloed- en urine-onderzoek. In oktober 2012 zijn de eerste deelnemers klaar met het onderzoek. De laatste deelnemers ronden het af in We houden ze allemaal regelmatig op de hoogte van onze bevindingen, want jezelf zo lang vastleggen voor een onderzoek is nogal wat. We hebben in ieder geval en gewrichtskapsels). Mensen kunnen tegelijk meerdere vormen van reuma hebben. Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte: het afweersysteem keert zich tegen het eigen lichaam. Bij RA ontstaan gewrichtsontstekingen. Deze chronische ziekte kan sluipend of plotseling ontstaan en heeft een grillig verloop. Als de ziekte actief is, heb je veel klachten, maar RA kent ook rustigere periodes met minder klachten. RA komt op alle leeftijden voor, bij vrouwen komt het iets vaker voor dan bij mannen. ONDERZOEK Om het ontstaan en verloop van atrose te ontdekken, worden er regelmatig foto s van de gewrichten gemaakt. FOTO: SHUTTERSTOCK al ontdekt dat veroudering een ondergeschikte rol speelt bij artrose en dat het bot, kraakbeen en het kapsel om het gewricht een grotere rol speelt. Ook overgewicht en fysieke belasting zijn belangrijker bij artrose dan veroudering. Tracer Het onderzoek Tracer startte in maart van dit jaar en duurt vijf jaar. Dit richt zich op reumatoïde artritis (RA) en moet leiden tot een speciaal voor iedere patiënt op maat gemaakte behandeling in de allereerste fase van de ziekte. Bij dit onderzoek werken experts van universiteiten samen met de industrie. We zoeken naar kenmerken in het bloed waardoor we vast kunnen stellen welke factoren wijzen op de ontwikkeling van deze ziekte. Wat we zeker willen bereiken is in de beginfase van deze ziekte al kunnen voorspellen hoe het verloop wordt, omdat je de behandeling daar direct op af kunt stemmen. Het stellen van de diagnose duurt nu soms jaren en het ziekteverloop is bij iedereen anders. Er gaat ook vaak lange tijd overheen voordat men weet welke medicatie juist bij die ene specifieke patiënt het beste helpt. In de tussentijd lopen gewrichten onherstelbare schade op. De onderzoekers gaan testen ontwikkelen waarmee de diagnose sneller gesteld kan worden en het verloop van de ziekte en de reactie op medicatie te voorspellen zijn. CORY DAALHOF redactie@mediaplanet.com Wat was de reden voor dit onderzoek? Er is nog maar heel weinig bekend over het ontstaan van deze ziekte en hoe meer we weten over het ontstaan, hoe beter we het kunnen behandelen. Wat houdt het onderzoek precies in? Het onderzoek richt zich op de mogelijke rol van genen bij het ontstaan en de voortgang van deze ziekte. Er is nog maar heel weinig bekend over het genetisch materiaal. We proberen er achter te komen welke genetische variant het afweermechanisme zo aantast dat deze ziekte kan ontstaan. Bij mensen met systemische sclerose groeien de afweercellen niet goed uit in het beenmerg waar ze gemaakt worden. Die onvolgroeide afweercellen activeren de aanmaak van teveel bindweefselcellen. En juist de activatie van deze bindweefselcellen is het probleem bij deze ziekte. Wie doen er aan een dergelijk onderzoek mee? We onderzoeken genetisch materiaal van 5000 patiënten en 7000 mensen zonder deze ziekte. Alleen al met het bij elkaar krijgen van de onderzoekspersonen zijn we drie jaar bezig geweest. De deelnemers komen uit zowel Europa als Amerika. Wat wilt u met dit onderzoek bereiken? Het doel is om van drie of vier genvariaties de functie in relatie tot deze ziekte te leren kennen. Dat is een hele opgave als je bedenkt dat er varianten aan genen zijn. Uiteindelijk zoeken we naar de precieze rol van het gen in de afweer dat verantwoordelijk is voor het risico op de ziekte. Ik verwacht dat we daar minimaal tien jaar de handen aan vol hebben. Weten we eenmaal welke genvariant de boosdoener is en waar dat door komt, dan is er wellicht een betere behandeling tegen deze ziekte mogelijk. Er ligt hier ook nog een grote klus voor de epigenetica. Dat is een nieuwe wetenschap die onderzoek doet naar de invloed van de omgeving op de genen.

8 AVE Orthopedische Klinieken: UW KNIE IS ONZE MISSIE! Artrose (= kraakbeenschade) van de knie bij jonge patiënten is een steeds vaker voorkomend probleem. Kraakbeenschade in de knie kan ontstaan door bijvoorbeeld een trauma (ongeluk, verdraaiing) aan de knie en soms ook door een tijdelijke doorbloedingsstoornis van een gedeelte van het bot onder het kraakbeen. Soms is de oorzaak niet te achterhalen. Als kraakbeenschade gelokaliseerd is in slechts een klein deel van de knie, kan dit toch behoorlijk wat pijnklachten geven bij het belasten van de knie en in rust. De knie kan dik worden, doordat het kapsel van de knie reageert op de beschadiging door het aanmaken van meer gewrichtsvocht. Soms treedt de pijn pas op bij intensieve activiteiten, maar later ook bij de normale dagelijkse dingen of s nachts. Al met al kan een kleine kraakbeen beschadiging voor heel wat ongemak zorgen tijdens sporten, maar zeker ook bij het functioneren in de maatschappij. Wat nu als je tussen de 40 en 60 jaar oud bent en veel pijn hebt door een betrekkelijk kleine kraakbeenbeschadiging in je knie en je wil weer snel kunnen deelnemen in de maatschappij zonder grote operatie of lange revalidatie? Ook voor deze patiënten is er nu een doeltreffend alternatief: het Arthrosurface HemiCAP -systeem. De HemiCAP van Hospital Innovations is AVE Orthopedische Klinieken (algemeen nummer) VOOR MEER INFORMATIE: een kleine metalen prothese die geplaatst kan worden in een klein kraakbeendefect. De HemiCAP lijkt op een grote punaise met schroefdraad. Voor het plaatsen van de HemiCAP is een minimaal ingrijpende operatie nodig en de knie mag direct na de operatie belast en geoefend worden. Sinds een jaar of 5 is deze mini-prothese op de markt en er zijn er al meer dan geplaatst. De resultaten tot nu toe zijn veelbelovend. Patiënten ervaren een aanzienlijke pijnreductie, zelfs wanneer ze er een actieve levensstijl op nahouden en het gewricht met kraakbeenprothese veelvuldig gebruiken en belasten. Bij AVE Orthopedische Klinieken kan een dergelijke prothese ook worden geplaatst. De orthopeden zijn gespecialiseerd in de algemene orthopedische zorg en hebben als speciaal aandachtsgebied: knieproblemen, artrose bij jonge en oude patiënten, kraakbeenletsels en sportblessures. AVE Orthopedische Klinieken is op 5 locaties in centraal Nederland gevestigd: Amsterdam, Almere, Bosch en Duin, Hilversum en Huizen. Onze specialisten hebben hier alle tijd en aandacht voor uw probleem in een prettige en rustige ambiance. Alle zorg wordt volledig vergoed, neemt u wel een verwijsbrief van de huisarts mee. U bent bij ons in goede handen! Heeft u al jarenlang last van uw rug? Dan is het tijd voor een andere aanpak. Er is nu een effectieve therapie voor bijna alle rugklachten! De OriGENE-therapie wordt uitgevoerd door gespecialiseerde fysiotherapeuten met behulp van een revolutionair behandeltoestel, dat door een Nederlandse sportarts is ontwikkeld. Op dit behandeltoestel wordt op een veilige en gedoseerde manier alleen met de rug bewogen. Hierdoor kunnen alle rugspieren, het centraal zenuwstelsel en de betrokken gewrichten in korte tijd beter functioneren. Kijk voor onze behandellocaties op: Bemer 3000 helpt niet alléén de doorbloeding te verbeteren! Bemer is ook goed voor botten en gewrichten.* 8 Minuten liggen of zitten op de Bemer-mat kan de doorbloeding tot in 4 miljard haarvaten verbeteren en dat met zuurstofrijker bloed, in het lichaam en de organen. Vaak een goede extra hulp op dat wat uw arts voorschrijft. Tot 4 miljard haarvaten worden extra doorbloed. vóór inschakeling 3 minuten ná activering van de Bemer3000 therapie Enkele van de méér dan 1000 Bemer-gebruikers meldden ons spontaan: S.K. Mijn dochter heeft al MS vanaf 1997, ze is nu 34 jaar. Ik had haar al eens eerder de Bemer gegeven om te gebruiken, maar toen zag ze daar niets in. Nu heeft ze er zelf om gevraagd en ze is er goed van opgeknapt. Ze is actiever en meer uitgerust, ze kan niet meer zonder, ze neemt hem ook mee op vakantie. Op dit moment heeft ze ook geen medicijnen, ze spuit interferon. Ik hoop, dat het lang goed zal gaan. M.van E. Graag wil ik U of jullie mijn dank overbrengen t.o.v. mijn Bemer Vorig jaar kon ik geen 500 m lopen, boodschappen was een GROOT probleem, maar op 3 maanden na een jaar gebruik van de Bemer kan ik weer winkelen, wandelen en nog veel meer. De laatste jaren heel veel pijn, nu niets meer. Voor geen goud wil ik het nog missen. Drs Louis Wetzels (arts), Praktijken in Delden - Rosmalen - Bussum: Tot mijn stomme verbazing zag ik dat de mat bij meerdere hopeless cases verbazingwekkend goed aansloeg. Dit betrof met name patienten met rugklachten, verkrampingen in de spieren, rheumatische klachten, fibromyalgie, migraine, koude voeten, slecht genezende ulcera, hypertensie, spanningshoofdpijn, hyperventilatie, slaapstoornissen, gewrichtsklachten, claudicatieklachten. Het meest spectaculaire voorbeeld vond ik een patiente uit Den Bosch met fibromyalgie, kortom spier en gewrichtsklachten, chronische vermoeidheid, depressie, slaapstoornissen, totaal geen energie. Deze vrouw zag ik in ongeveer 4 weken veranderen van een wrak in een vitale vrouw barstens vol energie en zonder lichamelijke klachten. Fam. Ten H. Tot mijn verrassing heeft een driemaandelijks bloedonderzoek (Diabetes Centrum Overvecht Utrecht) bij mij vandaag het beste resultaat opgeleverd (insuline enz.) van mijn toestand sinds enkele jaren. Bemer helpt niet alleen de doorbloeding te verbeteren en de bloedstroom te versnellen (belangrijk voor het afvoeren van de afvalstoffen), maar kan ook de werking van de witte bloedcellen activeren. Het is niet alléén het hart dat het bloed transporteert... ook het vasomotie-gebeuren. Dat is de pompbeweging van de vaten. Bemer is óók toepasbaar bij de meeste implantaten, vraag ons voor extra info svp. In de Duits sprekende landen is de Bemer reeds lang bekend en wordt ook ingezet door ca artsen/therapeuten en 300 ziekenhuizen. Ook veel bekende sporters en sport-clubs willen niet meer zonder de Bemer. Vóór u besluit tot koop kunt u de Bemer 3 maanden uitproberen. De voorwaarden sturen wij u graag. * Tijdens een universitaire studie bleek dat de bot/celdeling onder invloed van Bemer 4x sneller gaat Informatie: Bel svp of mail: bemer@bemer3000.nl Een korte film van de werking in het lichaam ziet u op Bemer Nederland bv. Postbus AC s Heerenberg

9 DESKUNDIG ADVIES Wie een nieuwe knie nodig heeft was tot nu toe aangewezen op standaard instrumentarium waarmee de knieprothese werd geplaatst. Met behulp van een MRI-scan is dit nu maatwerk. Deze innovatieve manier van opereren is voor de chirurg én de patiënt prettiger en kan tegelijk kosten besparen. Operatie voor een knieprothese nu maatwerk met behulp van MRI-scan Tot nu toe krijgt iemand die een nieuwe knie nodig heeft, een metalen prothese met verschillende diktes plastic, die in het bot geplaatst wordt. Deze protheses zijn standaard in acht maten beschikbaar. De beste maat voor de betreffende patiënt is pas tijdens de operatie vast te stellen. Dan kan een chirurg ook pas beslissen hoe hij de prothese zo goed mogelijk gaat plaatsen. Driedimensionaal beeld Daar kwam echter onlangs verandering in. Professor Dr. Daniël Saris werkt in het UMC in Utrecht en vertelt: De standaard procedure waarbij we werken met die acht formaten is betrouwbaar gebleken. Dat was te vergelijken met schoenmaten. Je maat past wel, maar zit zelden perfect. Patiënten krijgen nu eerst een MRIscan waarbij een driedimensionaal beeld van de knie wordt gemaakt. Met dat beeld wordt een zaagblok gemaakt op maat voor die patiënt. Een zaagblok is een mal die precies op de knie past en speciaal berekende zaagsnedes heeft. Daarmee kan de chirurg precies van tevoren zien waar hij moet zijn en hoe hij daar kan komen. Maatwerk voor elke patiënt dus. Twee grote voordelen Dr. Saris stelt dat deze nieuwe aanpak twee grote voordelen heeft. Omdat de chirurg al van tevoren heeft gezien hoe en waar de prothese precies moet komen, kan hij veel nauwkeuriger werken. Hij weet als het ware voor de operatie al precies wat hij tegen gaat komen en speelt daar direct op in. Het andere grote voordeel is dat het aantal benodigde instrumenten sterk vermindert. In dit ziekenhuis krijgen zes patiënten elke maandag een knieprothese. In de oude situatie betekende dat zes keer twaalf sets instrumenten om te steriliseren en in de operatiekamer paraat te hebben. Die hadden we nodig vanwege de verschillende maten protheses. Omdat we nu van tevoren weten welke maat prothese past en hoe we die gaan plaatsen, is dit teruggebracht naar twee sets per patiënt. Dat scheelt in de kosten en in de logistiek. De patiënten gaan dan vrijdags weer naar huis. Saris: Dat is niet veranderd en we hebben ook geen aanwijzingen dat de nieuwe manier van opereren voor de patiënten minder pijn of ongemak oplevert. Betere kwaliteit Voor de patiënt betekent de MRI slechts geringe extra tijdbelasting, want die vindt plaats op dezelfde dag dat zij toch al in het ziekenhuis zijn voor tests en onderzoeken, voorafgaand aan de operatie. De nieuwe operatietechniek biedt voor de patiënt ook geen voordeel in de lengte Prof. dr. Daniël Saris UMC Utrecht FOTO: MARIJN VAN RIJ Het plaatsen van een knieprothese is op deze manier een operatie zonder improvisatie en dat komt zeker de kwaliteit ten goede. Je voelt tijdens de operatie dat het soepeler gaat. van de herstelperiode. Dit is puur een modernere manier van opereren die voor de chirurg prettiger is. Het plaatsen van een knieprothese is op deze manier een operatie zonder improvisatie en avontuur en dat komt zeker de kwaliteit ten goede. Je voelt gewoon tijdens de operatie dat het soepeler gaat. Innovatieve techniek Saris voerde de eerste operatie op deze manier in mei uit, als eerste in Nederland. Hij verwacht dat deze techniek snel overgenomen wordt door andere ziekenhuizen. Laten we er vooral eerlijk over zijn: het is een innovatieve techniek, maar het staat nog wel in de kinderschoenen. In het buitenland wordt al veel langer op deze manier geopereerd. De toekomst moet uitwijzen of de kostenbesparing inderdaad zo flink is als we verwachten. We blijven dezelfde betrouwbare prothese gebruiken waarvan patiënt en chirurg weten dat deze tien tot vijftien jaar goede diensten zal bewijzen. Het verschil is dat deze nu van tevoren op precies de goede maat wordt gemaakt. Probleemloos De knieprothese is op zich een beproefd concept. De knieprotheses op zich die we in Nederland gebruiken zijn goed. In 95 procent van de gevallen gaan deze probleemloos tien jaar mee. Daar verandert de nieuwe operatietechniek niets aan. SEPTEMBER TIPS De implantatie van een knieprothese komt in Nederland vaak voor. Elk jaar krijgen mensen wereldwijd een nieuwe knie. De meest voorkomende reden om een nieuwe knie te implanteren is artrose; door vermindering van het kraakbeen schuiven de botten dan tegen elkaar en dat veroorzaakt pijn. Slijtage De procedures in de Nederlandse ziekenhuizen zijn overal zo goed als hetzelfde voor deze ingreep. Voor veel mensen betekent een nieuwe knie minder pijn en betere beweegbaarheid. De knieprothese is echter wel aan slijtage onderhevig door het schuiven en rollen tijdens bewegingen. Een knieprothese gaat tussen de tien en vijftien jaar mee. Revalidatie De dag na de ingreep die gemiddeld tussen de anderhalf en twee uur duurt, begint de revalidatie. In het ziekenhuis krijg je oefeningen. Een fysiotherapeut leert je als eerste hoe je veilig uit bed kunt stappen, hoe je moet staan en zitten. Je loopt in het begin met een rollater, looprekje of met krukken. Dit oefen je enkele keren per dag. Al snel leer je ook weer hoe je een trap op en af gaat met de nieuwe knie. Motivatie De eerste maanden na de operatie heb je inzet en motivatie nodig om je nieuwe knie goed te laten functioneren. Het kost behoorlijk wat inspanning. Veel hangt af van je inzet. Hoe actiever je je oefeningen doet, hoe sneller je herstelt. Foto: Monkey Business Images/Istockphoto Ostenil Plus Hyaluronzuur gewrichtsinjectie, de supplementaire artrose behandeling. Heeft een verhoogde concentratie hyaluronzuur met een hogere viscositeit. 1-3 injecties. Bevat een anti-oxidant. Ostenil Plus is een medisch hulpmiddel (CE 0123). Z-indexnummer: Vraag het aan uw arts. LEEF EN BEWEEG Tel Artilane Het drankje voor soepele gewrichten. Meer effectief dan andere supplementen. Artilane is een voedingssupplement. Z-indexnummer: J.B. Implants Services bv Wat is VISIONAIRE De VISIONAIRE technologie is het maatpak in de kniechirurgie. De instrumenten welke uw specialist gebruikt voor het plaatsen van uw knieprothese worden met deze techniek speciaal voor u op maat gemaakt. Deze revolutionaire technologie kan zorgen voor minder complicaties en nauwkeurige plaatsing. Dit zorgt voor een langere levensduur van uw knieprothese. Meer informatie? Kijk op *smith&nephew

10 10 SEPTEMBER 2010 NIEUWS IS EEN PROTHESE ALTIJD DE BESTE KEUZE? 2TIP KIJK GOED NAAR DE MOGELIJKHEDEN Vraag: Veel mensen die aan artrose lij den willen een prothese. Is dat altij d de beste oplossing? Antwoord: Dat hangt van het individu af, vindt orthopedisch chirurg Marinus de Kleuver. Op de langere termij n is het niet altij d het beste. Artrose is een gewrichtsaandoening die in alle gewrichten kan plaatsvinden. Van handen, heupen, knieën en enkels kan het kraakbeen tussen de gewrichten zo goed als verdwenen zijn en daardoor raken botten elkaar tijdens bewegen. Dit is zeer pijnlijk. Orthopedisch chirurg De Kleuver van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen onderscheidt twee vormen van artrose. Primaire artrose noemen we de slijtage van de gewrichten en dat komt voornamelijk bij ouderen voor. Secundaire artrose is slijtage als gevolg van een andere oorzaak, zoals een standsafwijking na een botbreuk, groeiafwijking of letsel. Hierdoor krijgen de gewrichten het opeens zwaarder en slijten ze sneller af. Bij lichte artrose proberen artsen met medicijnen, oefeningen of verandering van levensstijl de patiënt te helpen. Bij zwaardere artrose is een operatie noodzakelijk om de patiënt beter te laten bewegen. Voor ouderen is volgens de Kleuver een prothese vaak een goede oplossing. Een kunstknie of kunstheup werkt goed bij ouderen boven de 65 jaar oud. De patiënten kunnen met een prothese snel de draad weer oppakken. Dat is met enkel, elleboog- of polsprotheses anders. Die staan in de medische wereld nog meer in de kinderschoenen. Mondige patiënt De patiënt is mondiger geworden, merkt De Kleuver. Patiënten zijn beter geïnformeerd, kiezen bewust en accepteren minder snel lichamelijk ongemak. Vroeger was het normaal om op je zeventigste met een wandelstok te lopen. Nu willen mensen golfen als ze zo oud zijn. Dat is een interessante ontwikkeling. Ook jongeren zijn veeleisender en dan wringt medisch gezien af en toe de schoen, denkt de Kleuver. Veel jonge patiënten met secundaire artrose, die door een ongeluk of incident aan gewrichtspijn lijden, willen altijd de nieuwste prothese. Dat is begrijpelijk, maar uit onderzoek is gebleken dat kunstgewrichten juist bij relatief jongere patiënten vaak na tien jaar al vervangen moeten worden. Die revisie levert zelden hetzelfde resultaat op. In de wereld van artrosebehandelingen volgen nieuwe protheses elkaar in hoog tempo op. Maar de nieuwste prothesen zijn niet altijd de beste. Maurinus de Kleuver Orthopedisch chirurg, Sint Maartenskliniek in Nij megen Prothese Op korte termijn werkt een prothese zeer goed en kan een patiënt snel het dagelijkse leven oppakken, maar hij moet bij jongere patiënten vroeg of laat vervangen worden. Een alternatief op jongere leeftijd bestaat uit een operatie waarbij de stand van de botten wordt veranderd. Dit levert een dilemma op dat De Kleuver steeds vaker tegenkomt in zijn kliniek. Een jonge vent van vijfendertig wil geen zware operatie. Dan is hij minimaal een half jaar uit de roulatie en moet hij daarna zwaar revalideren. Toch is dit op de lange termijn vaak een betere keuze. Ik probeer daarom jonge mensen soms te beschermen voor een kunstgewricht. Overleg Per patiënt verschilt de geschikte aanpak en die keuze is uitgebreider met alle nieuwe medische ontwikkelingen. Een nieuwe nog experimentele manier om artrose aan te pakken is het kweken van nieuw kraakbeen. Dan zet de chirurg bestaand kraakbeen van de patiënt op kweek om daarna nieuw kraakbeen aan te maken en in te spuiten. Wanneer iemand aan artrose lijdt is het belangrijk om in alle rust met de chirurg te overleggen wat het beste is, want het lichaam moet langer mee dan tien jaar. SANDER COLLEWIJN redactie@mediaplanet.com U wilt beter bewegen, wij helpen u vooruit Heeft u klachten aan bijvoorbeeld uw knie of schouder, en wilt u snel weer onbelemmerd bewegen? Wij, een hecht team van orthopedisch chirurgen, radiologen en fysiotherapeuten, staan voor u klaar. Sinds 2003 kunt u direct bij ons terecht voor een deskundige diagnose en behandeling; of dat nu fysiotherapie of een operatie is. U bent speciaal, wij zijn specialist Bewegingsklachten zijn onze specialiteit. Het ZKN keurmerk staat garant voor onze uitstekende kwaliteit. U bent verzekerd, wij nemen u zorg uit handen Wij hebben contracten met alle zorgverzekeraars. Alle behandelingen waarvoor u verzekerd bent, worden vergoed. Uw tijd is kostbaar, wij zijn snel Een snelle behandeling is in het belang van uw herstel! U kunt binnen 5 dagen bij ons terecht. U wilt het hele pakket, wij hebben alles in huis We hebben alles onder één dak om uw klacht te verhelpen; orthopedie, diagnostiek en fysiotherapie. U wilt onze volle aandacht, wij weten wie u bent Wij besluiten samen met u over uw behandeling. of kom bij ons langs annatommie regio Den Haag Polakweg GG Rijswijk Tel annatommie regio Gooi & Eemland Wilhelminaplantsoen JA Bussum Tel annatommie regio Amsterdam Fred. Roeskestraat 71e 1076 EC Amsterdam Tel annatommie regio Utrecht Herculesplein AA Utrecht Tel

11 SEPTEMBER KENNIS Patiënten zijn beter geïnformeerd, kiezen bewust en accepteren minder snel lichamelijk ongemak. FOTO: MARK NETTENBREIJER Ik ben helemaal weer de oude MOBIEL MET EEN KUNSTKNIE Twee jaar na een fietsongeluk klapte Sjoerd Groen (24) door zijn knie en kon hij niet meer goed lopen. Zijn kraakbeen was zwaar beschadigd. Met een revolutionaire behandelmethode werd kraakbeen op kweek gezet, waarna artsen het extra aangemaakte kraakbeen terugplaatsten. Nu kan hij weer volop bewegen. MIJN SUCCES De chirurg stelde hem voor de keuze: maanden wachten op een traditionele behandeling of snel in aanmerking komen voor een nieuwe experimentele methode. Daar hoefde de 24-jarige Zeistenaar niet lang over na te denken. Zijn kraakbeen was zo ontzettend beschadigd dat lopen onmogelijk was. De chirurg stelde voor om kraakbeen uit de knie van Groen te halen, op kweek te zetten om daarna het nieuw aangemaakte kraakbeen terug te zetten. Een spannende periode: Ik heb vier dagen in het ziekenhuis gelegen. Tijdens de operatie zelf was ik onder volledige narcose. Gelukkig kreeg ik na de Sjoerd Groen Heeft een experimentele operatie ondergaan aan zijn knie operatie goede verzorging in het ziekenhuis. Nieuwe aanpak Het is zes jaar geleden dat Groen zich onderwierp aan deze revolutionaire aanpak. Bij deze aanpak verwijdert de chirurg tijdens een kijkoperatie eerst een stukje gezond kraakbeenweefsel. Dit stukje zetten de chirurgen vier weken op kweek. Bij de Zeistenaar werd tijdens deze operatie ook de defecte plek in de knie uitgehold en schoongemaakt. De chirurgen spuiten bij de tweede operatie nieuw aangemaakt kraakbeen in de knie. Na deze intensieve operatie begon voor hem het werken aan het herstel. Groen had pech toen hij weer betrokken raakte bij een ongeluk vier maanden na de operatie, waardoor hij langer met krukken moest lopen dan de bedoeling was. Daarna volgde een programma bij de fysiotherapeut en ging het snel, vertelt hij enthousiast. Na behandelingen bij de fysio ging ik fitnessen in de sportschool om te zorgen dat mijn spieren getraind bleven. Ik kon snel weer aan het werk en na mijn revalidatie was ik helemaal weer de oude. Ik kan nu lopen, fietsen en doe ook weer aan vechtsport. Kraakbeen op kweek zetten en inspuiten in de knie is nog steeds een experimentele behandeling, maar de kans is aanwezig dat deze operatie straks bij genoeg onderzoek een reguliere operatie wordt. Groen was een van de vijfhonderd Nederlanders die zes jaar geleden zo n operatie onderging. Vorig jaar ging hij voor controle weer naar de arts, maar die concludeerde dat de knie er gezond uitzag. Ik ben ontzettend blij dat het zo goed is gegaan. Het is voor mij een groot succes. SANDER COLLEWIJN redactie@mediaplanet.com Willem van Aarle Heeft door artrose een kunstknie, maar is nog steeds mobiel. Veertig jaar lang hockeyde Willem van Aarle (60), maar na aanhoudende knieklachten moest hij stoppen. Aan een kant van de knie was het kraakbeen compleet weg. Diagnose: artrose. Uiteindelijk koos Van Aarle voor een halve kunstknie en sindsdien zijn de problemen grotendeels verdwenen. Waarom heeft u gekozen voor de prothese? Ik had al jaren last van mijn rechterknie, maar vijf jaar geleden werden de klachten steeds erger. Ik had last van slijtage. Zelfs alleen maar liggen deed steeds meer pijn. Na een onderzoek van de orthopeed had ik een aantal opties, zoals een volledige kunstknie, een corrigerende operatie of een halve kunstknie. Ik stelde de beslissing uit, maar op een gegeven moment was de pijn niet meer te doen. Ik heb uiteindelijk gekozen voor een halve knieprothese. De onder- en bovenkant van mijn knie is vervangen door kunstmateriaal. Ik ben in maart 2008 geopereerd. Hoe voelt het nu? Na de operatie was de pijn die ik al jaren voelde meteen weg en dat was geweldig. Ik vind het een klein wonder dat ik weer helemaal mobiel ben. Nu kan ik achttien holes golfen zonder pijn. Ik heb laatst zelfs drie korte hockeywedstrijdjes gespeeld op een familietoernooi.

12

13 DESKUNDIG ADVIES SEPTEMBER Rugpijn is de nummer één reden voor ziekteverzuim in Nederland. Kolonel-arts Frank Bertina (63) was dertig jaar lang hoofd van de sportmedische afdeling bij de landmacht en specialiseert zich in rugklachten. Vaak krijgen mensen met rugklachten te horen dat ze zijn uitbehandeld. De rug is vaak onderbelast dus is het juist zaak die extra te trainen. Train en onderhoud de rug Zestig tot zeventig procent van de Nederlanders krijgt ooit last van de rug. Deze collectieve rugpijn kost de staat miljarden, want rugklachten zijn de grootste veroorzakers van ziekteverzuim. Het is de meest voorkomende reden om mensen af te keuren voor werk en veel sectoren ondervinden hier schade van. Denk maar eens aan de transportsector waar veel chauffeurs last hebben van hun rug. Ook politie en brandweer kennen dit fenomeen. En zeker in de zorg hebben veel verpleegkundigen maar ook medische specialisten, die veel voorover moeten buigen, last van de onderrug. Uitbehandeld Ik was in 1980 de tweede geregistreerde sportarts in Nederland en ik heb zoveel mensen in mijn carrière meegemaakt die last van hun rug hebben. Wij maken als artsen een onderscheid tussen twee soorten rugklachten: specifiek en a-specifiek. Onder specifieke klachten verstaan wij bijvoorbeeld een ernstige hernia, groeistoornissen, reuma, een breuk, kortom alle rugklachten, waarbij een andere specifieke behandeling (operatie, medicijnen) noodzakelijk is. Heel veel klachten blijken echter a-specifiek te zijn. Dat is de grootste groep Nederlanders, de groep waarvan de dokter zegt: We kunnen niets (meer) voor je doen. En juist op die groep richt ik mij voornamelijk. Overbelasting A-specifieke rugpijn komt meestal door overbelasting op een onderbelaste rug, zoals ik het altijd noem. In mijn theorie zijn we niet gemaakt om rechtop te lopen en daardoor zijn de spieren rondom de onderrug onderontwikkeld en zwak. Die kunnen weinig belasting aan en zijn dus snel overbelast. Dat kan komen door verkeerd te tillen, de tuin te betegelen of op een verkeerde manier gras te maaien of te graven. Het is zaak om die onderbelaste rug specifiek te oefenen, zodat je rug meer aankan. Verantwoord blijven bewegen is bij rugpijn belangrijk. Of dat nou wandelen, lopen of oefeningen zijn, maakt niet uit. Zorg er in ieder geval voor dat je niet alleen met een rechte rug beweegt, maar ook het onderste stuk van je wervelkolom gebruikt. Als je de rug hol en bol maakt maak je hem sterker en blijven de wervels onderling bewegen. Het is moeilijk om specifiek voor te schrijven wat het beste is voor een individu. Tijdelijk kan een massage of bijvoorbeeld manuele therapie ook werken, maar dat zijn in mijn ogen geen structurele oplossingen. Leger In het leger lopen soldaten soms met een bepakking tot wel tachtig kilo door de woestijn en dan moet je als arts voorkomen dat ze BEWEGING Verantwoord blijven bewegen is bij rugpijn belangrijk. Of dat nou met wandelen, lopen of oefeningen zijn. Frank Bertina Voormalig hoofd van de sportmedische afdeling bij de landmacht versleten zijn als ze veertig zijn. Ik moest er ook bij de landmacht voor zorgen dat de rug niet meer onderbelast was.ik begon toen zelf met het ontwerp van een fitnessaparaat om specifiek de rug te trainen. Het geheim van het apparaat is dat de beweging van de rug wordt geisoleerd. Met dit apparaat train je daardoor specifiek de rug en geen andere spieren en dat maakt het apparaat zo goed. Trainen Uiteindelijk gingen wij niet met fitness-scholen in zee, maar met fysiotherapeuten of artsen in gespecialiseerde centra. Wij maken de apparaten, verhuren ze en leiden vervolgens de behandelaren op om er optimaal mee om te gaan. Verantwoord omgaan met het apparaat blijkt in de praktijk namelijk heel moeilijk te zijn. In het begin kunnen patiënten één keer in de week hun rug specifiek trainen en als de rug dan weer sterk en belastbaar is kunnen ze met één keer in de maand hun rug onderhouden. Dan hoef je alleen maar je rug te onderhouden zoals je ook af en toe naar de tandarts gaat. Bij rugklachten is het belangrijk dat patiënten structureel geholpen worden. En dan gaat het er om dat je een van nature te weinig belaste rug door veilige oefeningen op een juiste manier gaat belasten, trainen dus. Daarna zijn namelijk de meeste vormen van belasting niet meer te veel voor de rug. VIJF TIPS BIJ RUGPIJN Blijf in beweging, ondanks de pijn 1 Beweging zorgt ervoor dat u eerder van uw klachten af bent. Iemand met lage rugpijn moet in beweging blijven, ondanks de pijn. De pijn is geen teken dat er iets beschadigd is. Doe het wel rustig aan: wandelen, fietsen en zwemmen zijn goede activiteiten. Als de pijn minder wordt, kunt u uw bewegingen langzaam uitbreiden. Lang achter elkaar in dezelfde houding staan of zitten kunt u beter vermijden. Verantwoord zitten en opstaan 2 Probeer te zitten met rechte rug en ingetrokken buik. Zet bij het opstaan uw handen op de leuningen en schuif naar het puntje van uw stoel. Zet één voet vlak onder de stoel en de andere voet wat naar voren. Probeer met gestrekte rug op te staan. Kijk uit met zwaar tillen of snel bukken 3 Snel bukken of zwaar tillen is slecht bij lage rugpijn. Sjouwen met een zware boodschappentas of uw kind optillen kunt u dus beter aan iemand anders overlaten. Warmte helpt Warmte kan de lage rugpijn 4 verzachten; neem bijvoorbeeld een warme douche of gebruik een infraroodlamp. Bedrust Bedrust is meestal niet nodig, maar soms kan het niet 5 anders. Blijf niet langer dan twee dagen in bed, anders verzwakken uw spieren. Een kind vertelt de dokter niet alles Het Jack Rabbit ziekenhuispaspoort doet dat wel Als je vaak in het ziekenhuis komt wil je niet meer aan iedere nieuwe dokter vertellen wat je lievelingsverhaaltje is of hoe je favoriete knuffel heet. Schrijf het allemaal op in je eigen Jack Rabbit ziekenhuispaspoort.

14 Dat uw vader op de grond viel, was nog niet zo erg. INSPIRATIE TIP Wèl dat hij pas negen uur later werd gevonden. Met ValAlarm wordt u direct gebeld zodra vader of moeder op de grond belandt door een val. Dat kan meevallen maar wie een been breekt of bijvoorbeeld een heup, kan pijnlijk eenzaam op de grond achterblijven. Hopend op hulp die misschien pas uren of zelfs dagen later komt. Broze botten, grote gevaren. belt een serie door u ingestelde telefoonnummers, net zo lang totdat iemand Driekwart van alle senioren die bij de eerste hulp belandt, is gevallen. opneemt. Gebeurt dat niet, dan kunt u het In Nederland is dat elke zes minuten het noodsignaal binnen laten komen bij een geval! En helaas sterven er in Nederland alarmcentrale. jaarlijks zo n ouderen aan de gevolgen van een val. Makkelijk te hanteren en te installeren. ValAlarm werkt uitermate eenvoudig De zekerheid van ValAlarm. en u kunt het zelf gemakkelijk installeren. ValAlarm bestaat uit een sensor die om Alles wat u nodig hebt zit in één pakket. de pols gedragen wordt en een kastje dat aan de telefoon is geschakeld. Bij een val slaat het systeem automatisch alarm en Aandacht op afstand. NIEUW Realive ValAlarm kijk op voor meer informatie ValAlarm belt om hulp als uw ouders het zelf niet meer kunnen. Ook te verkrijgen bij: L Comfort Land dé gemakswinkel voor senioren Zonlicht maakt je botten sterker Niet alle ouderen komen genoeg buiten terwijl juist vitamine D, voornamelijk aangemaakt door zonlicht, preventief helpt tegen osteoporose. Vitamine D is zeer belangrijk voor ons lichaam. Het bevordert onze weerstand en kan voor sterkere botten en tanden zorgen. Een kwartiertje zonlicht per dag is al voldoende om de juiste hoeveelheid vitamine D binnen te krijgen. Advertorial In Nederland hebben mensen last van osteoporose = afgenomen botmassa en minder sterke botten Het merendeel weet niet dat ze osteoporose hebben. Osteoporose wordt vaak pas ontdekt na een botbreuk. Jaarlijks breken 55-plussers alleen al in Nederland heupen, polsen en onderarmen en bijna andere botten als gevolg van osteoporose. Bewustwording en een juiste behandeling kunnen veel leed besparen. Het is bekend dat vitamine D en calcium een grote invloed hebben op het ontstaan en voorkomen van botbreuken. Echter, regelmatig is de aanmaak (via blootstelling aan zonlicht) of inname van vitamine D aan de lage kant. Voor calcium geldt dat het lichaam dit niet zelf kan aanmaken. De enige manier om voldoende calcium binnen te krijgen is via voeding of voedingssupplementen. Voldoende vitamine D en calcium hebben een grote invloed in het voorkomen van botbreuken. Sommige mensen zijn extra gevoelig voor een laag vitamine D gehalte. Bij personen vanaf 50 jaar en personen die veel lichaamsbedekking dragen, zwangere vrouwen en personen die geen dierproducten in hun voeding gebruiken, komt onvoldoende vitamine D veelvuldig voor, zowel in de zomer als in de winter. Ook de calciuminname bij deze personen is veelal lager dan in bij andere, waardoor de behoefte aan vitamine D stijgt. Een gezonde voeding voorziet in principe in voldoende vitamine D (en calcium) voor vrouwen van 4 tot 50 jaar en mannen van 4 tot 70 jaar met een lichte huidskleur die voldoende buitenkomen. De rest heeft extra vitamine D uit supplementen of voeding nodig. Vitamine D zit vooral in (vette) zeevis, zoals haring en makreel, maar ook in margarine, halvarine (hieraan is vitamine D extra toegevoegd) en boter. De Gezondheidsraad adviseert personen die osteoporose hebben dagelijks 20 microgram (= 800 Internationale Eenheden) extra vitamine D te gebruiken. VEILIGE BEHANDELING Chiropractie Rodermans is na 19 jaar niet weg te denken als complementaire geneeswijze in Amsterdam en Chiropractoren zijn specialisten op het gebied van het Klachten die voortkomen uit osteoporose, artrose en artritis zijn met deze methode veilig te behandelen waardoor pijn Met een botmeting onderzoeken wij uw botgesteldheid en Met Chiropractie zijn ook (lage) rug-, nek- en schouderklachten, hoofdpijn, migraine, hernia, en klachten aan arm en pols, maar ook sportblessures tussen 1 en 8 oktober Meda Pharma B.V. is de in Amstelveen gevestigde Nederlandse dochteronderneming van het beursgenoteerde Meda A.B., gevestigd in Zweden. Meda Pharma is een firma die kwalitatief hoogstaande prescriptie- en zelfzorggeneesmiddelen op de Nederlandse markt brengt. Vanaf 1 december 2010 is op de website: meer informatie te vinden over osteoporose en preventie/behandeling. Amsterdam Van Tuyll van Serooskerkenweg 77hs, 1076 JG Amsterdam Almere Randstad 22-08, 1316 BX Almere

15 INZICHT 3TIP SEPTEMBER VOLDOENDE LICHAAMS- BEWEGING BEVORDERD STERKE BOTTEN SCHERP ZIJN OP OSTEOPOROSE Han Hegeman Ziekenhuisgroep Twente (locatie Almelo) REGELS Als je je houdt aan bepaalde leefregels, is de kans op osteoporose minder groot. FOTO: ISTOCKPHOTO Verklein je kans op osteoporose met preventieve leefregels Vraag: Nederlanders krij gen steeds meer last van osteoporose (botontkalking). Hoe komt dat en wat kun je er zelf aan doen? Antwoord: Door de vergrij zing is het aantal Nederlanders dat last heeft van minder sterke botten groter, met als gevolg meer kans op botbreuken. Artsen hebben leefregels opgesteld, waarmee Nederlanders de kans op osteoporose verkleinen. EXPERTISE Op je dertigste zijn je botten het sterktst, vertelt prof. dr. Lems, reumatoloog en als hoogleraar werkzaam op de Vrije Universiteit te Amsterdam. Daarna worden botten zwakker. De kans dat een vrouw iets breekt in haar leven is 50 procent. Bij mannen is dat 15 procent. Door de vergrijzing is het aantal Nederlanders dat last heeft van minder sterke botten groter, met als gevolg meer kans op botbreuken. Schattingen lopen uiteen van tot Nederlanders. Mensen met osteoporose maken door zwakkere botten een grote kans om iets te breken. Lems maakt zich zorgen over het bewustzijn in Nederland over deze botaandoening. Veel ouderen moeten als ze iets breken weten dat de kans groot is dat ze osteoporose hebben en dan is een botdichtheidsmeting (DXA-meting) verstandig. Met zo n onderzoek zien we meteen of iemand zwakke botten heeft. Zeker de eerste twee jaar is een kans op een herhaling van een botbreuk erg hoog. Maar het kan ook blijken dat de patiënt juist sterke botten heeft. Leefregels Mensen die aan osteoporose lijden, krijgen van artsen een aantal leefregels mee die ook preventief behulpzaam zijn. Genoeg kalk binnenkrijgen door het nuttigen van zuivelproducten als melk, kaas en vla is goed voor de botten. Ook vitamine D helpt tegen botontkalking, en bovendien is het goed voor de FEITEN 70 procent van de mensen met osteoporose weet zelf niet dat ze het hebben (zij zij n niet gediagnosticeerd). Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu verwacht in Nederland een groei van bij na 50 procent tot meer dan 1,2 miljoen mensen met osteoporose in Extra kalk en vitamine D zorgen ervoor dat je minder snel valt of een botbreuk oploopt. Prof. Willem Lems Reumatoloog en hoogleraar VU Amsterdam spieren, met als gevolg minder kans om te vallen en minder kans om iets te breken. Vitamine D maakt iemand voornamelijk aan door zonlicht, terwijl veel ouderen juist niet buiten komen. Lems: En juist lichaamsbeweging is goed voor botten en spieren. Mensen met osteoporose moeten wel het risico dat ze vallen verkleinen, door lichaamsbeweging en/of vitamine D. Dat is een oplossing, maar sommige mensen gebruiken slaappillen of hebben last van staar en hebben daardoor een verhoogd valrisico. Uit onderzoek blijkt dat in de meeste gevallen osteoporose pas wordt ontdekt wanneer men iets breekt. Meer dan de helft van de behandelde patiënten stopt de behandeling binnen één jaar, terwij l een volledige behandeling vij f jaar duurt. Medicijnen Het is belangrijk dat mensen met osteoporose snel geïdentificeerd worden, want medicijnen tegen botontkalking werken goed., vertelt Lems. Met zogenaamde bisfosfonaten wordt de botafbraak geremd, en daarmee is de kans op een botbreuk aanzienlijk kleiner. Het blijft wel een probleem dat patiënten vaak maar kortdurend het medicijn trouw gebruiken en dan ermee stoppen, terwijl het medicijn voor vijf jaar gebruik bedoeld is en dan het beste werkt. Een van de mogelijkheden om de therapietrouw te verbeteren is het gebruik van combinatiepreparaten, bijvoorbeeld een bisfosfonaat en vitamine D in één tablet, of calcium, vitamine D en een bisfosfonaat in één verpakking. Lems spoort iedereen en vooral ouderen aan om scherp te zijn op osteoporose. Omdat er steeds meer ouderen zijn met deze klachten, is de medische wereld dit jaar tot een nieuwe richtlijn gekomen, de zogenaamde CBO-richtlijn, waarbij huisartsen, orthopeden, reumatologen, apothekers en patiënten wordt aangeraden om multidisciplinair osteoporose aan te pakken. Alleen bij een gezamenlijke aanpak lukt het om dit probleem uit de wereld te helpen, maar er zijn gelukkig genoeg goede en veilige medicijnen tegen osteoporose. SANDER COLLEWIJN redactie@mediaplanet.com Veel ouderen die met een botbreuk op de eerste hulp komen, blijken last te hebben van botontkalking (osteoporose). Daarom werken meerdere afdelingen in het ziekenhuis tegenwoordig samen om snel deze diagnose te kunnen stellen, vertelt traumachirurg Han Hegeman van Ziekenhuisgroep Twente (locatie Almelo). Wat gebeurt er nu als iemand met een botbreuk in het ziekenhuis komt behalve dat de breuk wordt behandeld? Als iemand vijftig jaar of ouder is, zorgen we ervoor dat de patiënt zo snel mogelijk naar de fractuur preventie polikliniek gaat. Wat gebeurt er dan? We proberen in een dagdeel een diagnose te stellen in samenwerking met andere afdelingen. De patiënt heeft eerst een gesprek met de verpleegkundige. Daarna wordt er bloed geprikt en een DEXA scan gemaakt om te bepalen of iemand osteoporose heeft. Dan overlegt de verpleegkundige met de traumachirurg of internist. De uitkomst wordt dezelfde dag teruggekoppeld aan de patiënt en zo nodig wordt de behandeling meteen gestart. Is deze benadering waarbij meerdere afdelingen met elkaar samenwerken nieuw? In ons ziekenhuis doen we dit sinds 2005 en steeds meer ziekenhuizen doen het. Vroeger moest de patiënt drie keer terugkomen. Nu is er sprake van een one stop shop principe. Is deze aanpak succesvol? Ja, want gemiddeld heeft de helft van de ouderen met een botbreuk osteoporose. Bij ouderen die hun heup breken heeft driekwart van de patiënten daar last van en met medicijnen neemt de kans op een nieuwe botbreuk met veertig procent af. Ouderen zijn kwetsbaar voor botontkalking en daarom moeten we daar heel scherp op zijn. Dat gebeurt met deze integrale aanpak.

16 16 SEPTEMBER 2010 INSPIRATIE BEWEEGTIPS Om het huis FOTO: SHUTTERSTOCK. Klussen in en om het huis behoort ook tot de categorie bewegen, zoals het gras maaien, schoonmaken en strijken. Was en wax zelf je auto in plaats van naar de carwash te gaan. Ga eens vaker een halfuurtje tuinieren. Een kruiwagen of grasmaaier duwen betekent werk voor de spieren in de borst, de armen en de benen. Spitten is goed voor de buik en de rug, en met harken en schoffelen train je je armen. Loop en speel mee met de kinderen. Gezond en leuk voor de kids. Neem een hond als maatje, dat verplicht je om regelmatig te gaan wandelen. Loop een extra rondje als je de hond uitlaat. Maak voor je gaat slapen een ommetje in de buitenlucht. Dat werkt goed voor de nachtrust. Vind je wandelen tijdsverlies? Neem dan bijvoorbeeld je mp3-speler mee om je lievelingsmuziek te beluisteren. Ga samen met familie, vrienden of kennissen sporten. Zo stimuleer je elkaar en hou je het makkelijker vol. Sporten is gezond en in clubverband ook leuk en gezellig. Drink na het sporten vooral water in plaats van sportdrankjes, frisdranken of bier. Zo vermijd je dat je energie-inname weer snel je energieverbruik overschrijdt. Op het werk Neem consequent de trap in plaats van de roltrap of de lift. Sta elke dertig minuten op en strek je eens goed uit. Ook goed voor de concentratie. Wil je een collega spreken, loop dan naar hem/haar toe in plaats van te bellen of een mailtje te sturen. Maak tijdens de lunchpauze een korte wandeling. Combineer het eventueel met boodschappen die je lopend in de buurt kunt doen. Meer sporten levert minder stress op Vraag: Wat is goed voor botten en gewrichten? Antwoord: Gedoseerde belasting is volgens televisie fitness expert Duco Bauwens ontzettend goed voor de fysieke en de mentale gesteldheid. Mensen die meer bewegen hebben minder last van stress. EXPERT Al drie jaar lang is Duco Bauwens elke ochtend op Omroep Max te zien met het televisieprogramma Nederland in beweging. Daar doet hij een half uur fitness oefeningen die door meer dan honderdduizend Nederlanders voor de beeldbuis worden herhaald. Sinds de start van het programma krijgt hij bedankkaarten thuisgestuurd van ouderen en ook van studenten hoort hij louter positieve reacties.bauwens is sinds hij negen is al geïnteresseerd in fitness en schrijft nu al jaren met groot succes zijn eigen fitnessprogramma s. Hij is een succesvol beweegcoach die zich, behalve met het sportgedrag van mensen, ook met de totale levensstijl bezig houdt. Zelf is Bauwens ook veel met sport bezig: Ik sport ongeveer zestien uur per week en dat is exclusief de trainingen die ik zelf geef, vertelt hij enthousiast. Mentaal Bauwens ziet door zijn ervaring als geen ander het verschil tussen mensen die weinig of veel sporten. In de praktijk zie ik mensen die meer gaan sporten minder stress hebben. Het lijkt alsof ze makkelijker met situaties kunnen omgaan, omdat ze hun stress kwijtraken met het doen van oefeningen. Ik zie ze mentaal vooruit gaan. Naast preventie is bewegen goed voor spieren, gewrichten en houding. Ook zorgt bewegen voor mentale veerkracht. Wat veel mensen niet weten is dat je door bewegen beter slaapt en dan ben je de volgende dag uitgerust. Ook het hart en vaatstelsel krijgen een positieve impuls. Door meer bewegen neemt het slagvolume toe. FEITEN Bewegen wil niet noodzakelijk zeggen dat je moet gaan hardlopen, maar wel wandelen, fietsen, de trap nemen enz. Dat is matig intensief bewegen. Dertig minuten per dag bewegen levert je op termijn al belangrijke gezondheidsvoordelen op. Het mag ook drie keer tien minuten zijn. Je voelt je fitter en beter in je vel. Dertig minuten per dag is een minimum, meer is beter. Een wandeling verbetert je Gedoseerde belasting is essentieel voor de botten. Duco Bauwens Televisie fitness expert De fitness expert ziet niet alleen mensen vrolijker worden van sporten, maar weet dat gedoseerd bewegen goed is voor een sterk lichaam. Gedoseerde belasting is essentieel voor de botten. Botten bestaan uit levende materie dat sterker wordt door er druk op te zetten. Daarmee verhoog je de botdichtheid aanzienlijk. Beweegnorm Juist sporten en gedoseerd bewegen is ontzettend belangrijk voor de mens. Toch ziet Bauwens in de praktijk dat stemming en verhoogt je creativiteit. Het verruimt je blik op de wereld. Doe de test: leg de weg die je normaliter met de auto neemt eens te voet af. Wedden dat je allerlei zaken opmerkt die je voordien nog niet waren opgevallen? Je krijgt al sterkere en meer soepele spieren als je dagelijks een korte wandeling maakt. Door meer te bewegen vergroot je je uithoudingsvermogen en krijg je meer energie. BEWEGEN Voor vijftig plussers is de officiële beweegnorm vijf keer in de week dertig minuten matig intensief bewegen. de gemiddelde Nederlander niet fit genoeg is. Ik zie dat steeds meer mensen moeite hebben om genoeg te bewegen en te sporten. Niet alleen ouderen, maar vooral ook jongeren. Wat moeten Nederlanders doen om fit te zijn? Dat maakt niet uit. Zwemmen, wandelen, fietsen, fitnessen of iets anders. Voor vijftig plussers is de officiële beweegnorm vijf keer in de week dertig minuten matig intensief bewegen. En vijftig plussers zijn zeer goed te belasten. Voor de jeugd geldt het dubbele van deze norm. Motivatie Het probleem ligt bij mensen in de motivatie. Iedereen wil gezond leven, maar de ultieme wil en discipline om dat te realiseren ontbreekt. Mensen die op kantoor werken komen vaak niet genoeg in beweging. Ze zitten de hele dag en ontberen de energie om s avonds te sporten. Dat is volgens Bauwens funest voor het lichaam: Een goede mindset is belangrijk. Het probleem is daarmee simpel aan te pakken. Met een helder doel voor ogen en een goed plan gaat het elke Nederlander lukken om fit te worden. Mensen kunnen toch ook elke dag plannen hoe laat ze eten? Dan kunnen ze sporten ook inplannen. Zet voor jezelf op een rijtje wat je wanneer moet doen en hou je eraan. Belangrijk hieraan is dat de veranderingen moeten worden doorgevoerd in de gehele levensstijl, waardoor het resultaat niet van korte duur, maar blijvend is. SANDER COLLEWIJN redactie@mediaplanet.com

17

18 18 SEPTEMBER 2010 DOSSIER OUDERENZORG DE ZORG MOET WEER TERUG NAAR DE WIJK Vraag: Het aantal hulpbehoevende ouderen groeit en er is geen extra geld om in de zorg te investeren. Hoe moet dat worden opgelost? Antwoord: Kijk naar de continuïteit van de zorg en hoe die wordt gerealiseerd. Dus niet alleen naar de kosten, aldus Ton van Overbeek. We staan voor een grote uitdaging in de ouderenzorg. Dit komt door de dubbele vergrijzing en de forse toename van het aantal chronisch zieken. We hebben hierop nog geen maatschappelijk antwoord. Financieel niet, maar ook niet wat betreft de arbeidsmarkt. Dat komt omdat het gevoerde beleid zich alleen maar richt op kostenbeheersing van die zorg, maar niet op het aanhouden ervan. Kortom, de continuïteit van de zorg staat onder druk. Systeem Als het systeem kan worden aangepast, ben ik ervan overtuigd dat je meer zorg voor hetzelfde bedrag kan aanbieden. Kijk naar de continuïteit van zorg en hoe die wordt gerealiseerd in plaats van alleen naar de kosten. Het oude systeem is voor de financiën helemaal afhankelijk van collectieve lasten en daar zou verandering in moeten komen. Bij zorg denkt men aan collectief betaalde zorg en het recht daarop. Bovendien willen we onder andere zekerheid van kwaliteit. Maar wat houdt kwaliteit dan in? Daar wordt te weinig naar gekeken. Op sommige momenten kan bijvoorbeeld prima met vrijwilligers worden gewerkt, waardoor er meer geld overblijft om aan andere mensen of voorzieningen te besteden. Kleinschaligheid en integrale dienstverlening De ouderenzorg draait momenteel op formele indicaties (via Centrum indicatiestelling zorg). Terwijl zo n tien jaar geleden de wijkverpleegkundige de zorg inventariseerde en op wijkniveau op zoek ging naar oplossingen. Omdat de indicatie werd geformaliseerd, ontstond er ook een soort claimrecht op wat was geïndiceerd. Daardoor nam het volume toe maar de creativiteit van de wijkverpleegkundige in het bieden van alternatieven verdween. Het regelvermogen voor de verpleegkundigen werd eruit gehaald. Ook werd de ouderenzorg opgeknipt in allerlei producten. De ouderenzorg is daardoor te veel een soort fabrieksmatige aangelegenheid geworden. De zorg moet Ton van Overbeek Skipr 69, 2010 (Skipr is de ranking van de meest invloedrijke mensen in de zorg) weer op wijkniveau worden geregeld. Kleinschaligheid en integrale diensten zijn het antwoord, daarvoor moet de regelgeving worden aangepast en die is niet makkelijk te veranderen. Kleinschaligheid zie je ook terug in de woonvormen waar steeds meer ouderen zich op richten, bijvoorbeeld op het gebied van kleinschalige woonvormen voor dementerenden maar ook zelfzorginitiatieven. Wanneer dit wordt gekoppeld aan maatschappelijke organisaties, kunnen ouderen zelf de regie in handen houden en wordt de zorg deskundig uitgevoerd. Zeggenschap van leden Vroeger was er een grote rol weggelegd voor de kruisvereniging. Daar werden mensen lid van zodat ze van bepaalde voorzieningen gebruik konden maken. Thuiszorgbedrijven kennen nu geen eigenaar. Niemand heeft een maatschappelijk aandeel in deze bedrijven en daardoor trekt niemand aan de bel als het nodig is. Continuïteit van dienstverlening en kostenbeheersing moeten hand in hand gaan. We gaan daarom het concept van de kruisvereniging in een nieuw jasje steken, zodat de leden weer het vermogen krijgen om de instellingen aan te spreken op de invulling en uitvoering van hun zorgtaken. Advertorial NIENKE HOEK redactie@mediaplanet.com

19 SEPTEMBER Laat je ogen regelmatig controleren IN DIT DOSSIER VOOR EEN GOEDE KWALITEIT VAN LEVEN TIJDENS DE OUDE DAG ANDERE ZORG Zo n tien jaar geleden inventariseerde de wijkverpleegkundige de zorg nog en ging op wijkniveau op zoek ging naar oplossingen FOTO: SHUTTERSTOCK Met de leeftijd gaan de ogen achteruit. Welke oogproblemen kunnen ontstaan? VERDIEPING Bij het ouder worden hebben we op den duur een leesbril nodig. Die zijn overal te koop voor weinig geld. Maar zijn die brillen wel goed? Volgens Bart van de Wiel uit Breda, optometrist en bestuurslid van de Optometristen Vereniging Nederland, voldoen ze prima om even snel iets te lezen. Een optometrist is een oogdeskundige/contactlensspecialist die oogafwijkingen kan vaststellen. Maar je koopt al snel een te sterke bril, want dat leest zo lekker makkelijk. Daardoor kun je afhankelijk worden van de leesbril. Bovendien zijn die brillen niet afgesteld op iemands ogen en niet optisch zuiver. Als je regelmatig veel moet lezen, dan ben je echt gebaat bij een zuivere bril, die speciaal voor jou is gemaakt. Naast brillen zijn er tegenwoordig ook multifocale contactlenzen. Daar is veel vraag naar. Glaucoom Een ander oogprobleem is verhoogde druk in de oogbol. Dat heet glaucoom en is niet merkbaar of voelbaar. Door de hogere druk kunnen vezels in de oogzenuw beschadigen, waardoor het blikveld nauwer wordt, zegt Van de Wiel. De controle op glaucoom Bart van de Wiel Optometrist en bestuurslid van de Optometristen Vereniging Nederland kan bij de optometrist. Ik meet de oogboldruk en kijk in de ogen naar de oogzenuw. Glaucoom is een erfelijke aandoening, dus ook controle bij broers en zussen van een patiënt is verstandig. Glaucoom is te behandelen met oogdruppels, die de druk in de ogen verlagen. Ook staar is een bekende oogaandoening. In feite krijgt iedereen het, zegt Van de Wiel. De een op z n vijftigste, de ander op z n tachtigste. Gelukkig is het goed te behandelen door een nieuwe lens in het oog te plaatsen. Slijtage Een aandoening waar nog niet heel veel aan te doen is, is de zogeheten maculadegeneratie. Dat is slijtage van het netvlies, onder andere veroorzaakt door roken en slechte voeding. Van de Wiel legt uit: De slijtage tast het centrale zicht aan. Oftewel: je ziet niet waar je naar kijkt. Maculadegeneratie ontstaat meestal heel langzaam. Er zijn vitaminepreparaten die dat proces kunnen vertragen. Het gezichtsvermogen kan ook verminderen door bijvoorbeeld het troebel worden van het oogvocht of het loslaten van het netvlies. Van de Wiel adviseert om vanaf het veertigste jaar iedere twee jaar de ogen te laten controleren door een optometrist, ook als er nog geen klachten zijn. Wij kunnen mogelijke problemen in kaart brengen en mensen uitgebreid voorlichten. Net zoals iedereen regelmatig naar de tandarts gaat, zou je ook je ogen regelmatig moeten laten controleren. KEES VERMEER redactie@mediaplanet.com 2TIPS PAGINA 21 Zorg goed voor je gebit. Je hebt het nodig om gezond te blij ven. Tandprotheticus Ralph Adolfsen PAGINA 23 Ik hoop dat ik nog een lange tij d actief kan blij ven. Mevrouw Ank ten Doesschate-Vos Business Development Manager: Lot van Brakel Project Manager: Anne van Naerssen Telefoon: anne.van.naerssen@mediaplanet.com Bij verdienen naast je pensioen Cathy DuBois 54 jaar Als ik dood ben, zit je er beter bij dan nu, had haar man wel eens lachend gezegd. Maar dat pakte anders uit. Cathy DuBois (54) is nu zes jaar weduwe en ontvangt een nabestaandenpensioen van 648 euro per maand. Daarvan kan ze vanzelfsprekend niet leven. Zelfs aangevuld met een uitkering die ze aanvankelijk kreeg was er geen geld voor kleding, telefoon of een krant en ging de helft van het inkomen al op aan de hypotheek. Toekomst Dus werkt Cathy parttime bij, fulltime kan niet vanwege haar gezondheid. Met het pensioen en mijn salaris ben ik net iets beter af nu. Maar het was natuurlijk prettiger geweest als ik een hoger pensioen had gehad. Ook met het oog op de toekomst. Pensioengat Hoe het zo gekomen is dat haar nabestaandenpensioen zo laag is? Het bedrijf waar haar man werkte was kort voor zijn plotseling overlijden met de pensioenregeling overgestapt naar een andere verzekeraar. Daardoor bleek voor alle werknemers een pensioengat in het nabestaandenpensioen te zijn ontstaan. De nieuwe regeling ging met terugwerkende kracht in, voor Cathy nog steeds onbegrijpelijk. Ik ga er zeker nog een zaak van maken, maar de eerste tijd stond mijn hoofd daar niet naar. Het was een tijd van overleven op alle fronten. BIJVERDIENEN Ik ben blij dat we kunnen bij verdienen met werk waar we veel plezier in hebben. Adri Koot 61 jaar Het was wel even schrikken toen Adri Koot ontdekte dat als hij met 62 jaar stopt met werken, hij ongeveer 600 euro netto minder verdient dan zijn salaris nu. Want Adri (61) en zijn vrouw Elly (60) vinden vakantie en een mooi huis erg leuk en belangrijk. Adri werkt al vanaf z n vijftiende jaar, eerst in de bouw en later als gemeenteambtenaar. Elly heeft pensioen opgebouwd bij verschillende werkgevers. Oplossing Gelukkig hebben Adri en Elly een oplossing gevonden, zodat Adri met pre-vut kan en ze min of meer hetzelfde inkomen hebben. Ze verkochten hun nieuwbouwhuis en investeerden de opbrengst in een hoekpand. Deze voormalige bakkerij hebben ze gedeeltelijk verbouwd tot atelier/galerie voor Elly en een horecagelegenheid met terras waar Adri de scepter zwaait. Koken, voor mensen zorgen, is één van mijn hobby s, zegt hij. En de zaak loopt goed: bij mooi weer is het terras het hele weekend vol. Plezier Samen verdienen ze nu het (pre) pensioengat bij met hun kunst en horecagelegenheid. Of ze het goed hebben geregeld? Elly vindt van wel: We hebben op tijd een andere werkinvulling gevonden, ons huis verkocht, en zo de mogelijkheid geschapen om bij te verdienen met werk waar we veel plezier in hebben. EMILE HILGERS redactie@mediaplanet.com

20 20 SEPTEMBER 2010 DOSSIER OUDERENZORG DE KWALITEIT VAN HET LEVEN VAN DE PATIËNT STAAT VOOROP Vraag: Hoe kan de zorg voor oudere mensen het best worden aangepakt? Antwoord: Door naar de patiënt als geheel te kijken. In steeds meer ziekenhuizen werken geriaters die dat doen. Ouderdomsziekten komen meestal niet alleen. Met de leeftijd worden de organen slechter en ontstaan meerdere ziekten tegelijk, zegt prof. Gerard Jan Ligthart, geriater in het Lange Land ziekenhuis in Zoetermeer en oud-hoogleraar Geriatrie aan het VU Medisch Centrum in Amsterdam. In een ziekenhuis werken specialisten voor verschillende aandoeningen, maar niemand heeft het totale overzicht over de patiënt. En dan is er nog de psychische kant. Die is lange tijd verwaarloosd in ziekenhuizen, want dokters willen dingen opereren en genezen. Bij oudere mensen wordt vaak te veel gedaan. Artsen willen nog overal foto s van maken of ingrepen doen die eigenlijk niet meer helpen. Een geriater kijkt wel naar de gehele patiënt: de lichamelijke en geestelijke kant, en ook sociale aspecten zoals de gezinssituatie of zorg door de familie. We besteden veel tijd aan onze patiënten, zegt Ligthart. We brengen de hele situatie van de patiënt in kaart en gaan na wat we nog kunnen doen. Vaak blijkt nog veel mogelijk. Het lukt meestal om mensen nog te activeren en hun kwaliteit van leven te vergroten. Vergrijzing Er komen steeds meer geriaters. Dit specialisme is al te vinden in meer dan de helft van alle Nederlandse ziekenhuizen. En dat is nodig, vindt Ligthart. Er zijn immers steeds meer oudere mensen. De zorg en de politiek willen een antwoord op die vergrijzing. Momenteel zijn zo n 180 geriaters actief in Nederland, en zijn er nog 120 in opleiding. Dat is nog te weinig, maar we zijn goed op weg. De geriater ziet vaak de patiënten die te moeilijk zijn voor de huisarts of andere specialisten. De meeste patiënten hebben psychische klachten, zoals depressiviteit of (beginnende) dementie. Lichamelijke klachten zijn vaak suikerziekte en hart- en longkwalen. Dat zijn de grote ouderdomskwalen van het lichaam, zegt Ligthart. Vaak komen ze tegelijkertijd. Dat maakt de situatie complex. Bovendien gebruiken ouderen meestal veel medicijnen, waar ze ziek van Prof. Gerard Jan Ligthart Geriater in het Lange Land ziekenhuis in Zoetermeer en oud-hoogleraar Geriatrie aan het VU Medisch Centrum in Amsterdam. kunnen worden. Vaak kunnen we een aantal medicijnen schrappen. Ook daar kijken wij naar. Verrast De geriater neemt de tijd om de patiënt helemaal in kaart te brengen. Ligthart: Patiënten zijn vaak totaal verrast als ze bij de geriater komen. Ze zijn niet gewend dat iemand de tijd voor ze neemt. Vervolgens wordt een realistisch behandelplan gemaakt, samen met de patiënt. De kwaliteit van leven van de patiënt staat daarbij voorop, benadrukt Ligthart. We vragen wat de patiënt zelf wil. We laten ook altijd familie van de patiënt meekomen, om hun kant van het verhaal te horen. We nemen de regie over de patiënt, uiteraard wel in overleg met de andere specialisten. Dat werkt veel efficiënter, want er zijn dan minder afspraken nodig met de aparte specialisten. En we doen alleen behandelingen die nog zin hebben. Dat kan kosten besparen. Patiënten reageren vaak heel dankbaar. Ligthart ziet mensen soms enorm opknappen. Aanvankelijk denkt men vaak dat de klachten nu eenmaal bij de leeftijd horen. Maar vaak lukt het toch om de kwaliteit van leven nog te verbeteren. Voor de patiënt is dat grote winst. KEES VERMEER redactie@mediaplanet.com Een kind vertelt de dokter niet alles Het Jack Rabbitziekenhuispaspoort doet dat gelukkig wel