Koersdocument Brabantse Kempen 2.0

Transcriptie

1 Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 1 van 41

2 Huis van de Brabantse Kempen Doornboomstraat CB Middelbeers T info@brabantsekempen.eu Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 2 van 41

3 1. Inleiding 2. De Brabantse Kempen in ontwikkeling 2.1 Streekhuis Kempenland 2.2 Huis van de Brabantse Kempen 2.3 Streekplatform de Brabantse Kempen 3. De Brabantse Kempen leeft, werkt en ontwikkelt 3.1. Slimme Rurale Regio 3.2. Rural Renaissance Allianties in Europees netwerk 4. De Brabantse Kempen in beweging 4.1. Brabantse Kempenkoers Analyse van de Brabantse Kempen 5. De Brabantse Kempen verbindt 5.1. Nieuwe organisatie met ambitie 5.2. Verbindingsrol 5.3. Brainportregio 6. De Brabantse Kempen werkt 6.1. Programma Economische vitaliteit 6.2. Programma Landbouw en Landschap 6.3. Programma Vitale vrijetijdseconomie 6.4. Integrale aanpak 7. De Brabantse Kempen bouwt 7.1 Organisatie 7.2 Financiering Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 3 van 41

4 1. Inleiding De Brabantse Kempen is een regio met meer dan honderdduizend inwoners en is uniek in haar samenwerking bij de aanpak van economische-, maatschappelijke- en gebiedsopgaven. Uniek in de zin dat de afgelopen vier jaren het Streekplatform de Brabantse Kempen en het uitvoeringsorgaan het Huis van de Brabantse Kempen samen met alle partijen in de regio hebben gewerkt aan het verhogen van de vitaliteit van onze prachtige regio. Deze samenwerking heeft veel los gemaakt bij burgers, maatschappelijke organisaties, overheden en ondernemers. Onze ambitie is meer geconcretiseerd en krijgt de komende jaren een duidelijke focus! De Brabantse Kempen laat zien dat met en alleen vanuit een multi-helix structuur, richting en ruimte gegeven kan worden aan de toekomst van de Brabantse Kempen. Een gezamenlijke ambitie is daarbij voorwaarde voor succes. Dat succes laat zich vertalen in een erkenning door alle partijen voor het Huis van de Brabantse Kempen voor de opgaven waar onze multihelix organisatie zich aan verbindt. De focus als stip op de horizon komt terug in drie programma s: Economische Vitaliteit, Landbouw en Landschap en een Vitale Vrijetijdseconomie. De uitvoering van de programma s is gebaseerd op een cross-over aanpak en is een integrale oplossing voor majeure vraagstukken waarbij beleid van gemeenten, provincie en Europa wordt verbonden en vertaald naar een projectmatige aanpak en realisatie. De nieuwe projectorganisatie richt zich op het verbinden, initiëren en uitvoeren van projecten in de Brabantse Kempen waarin we samen werken aan het verhogen van de vitaliteit in de Brabantse Kempen. De drie programma s zijn het gezamenlijk belang van de regio en zijn meerwaarde gedreven. Het nieuwe netwerk gaat uit van een groeimodel door de continuïteit tot uitdrukking te laten komen in de dynamiek van de programma s. Het Huis van de Brabantse Kempen werkt vanuit de multi-helix structuur. Projecten per programmalijn worden geïnitieerd en uitgevoerd met een deelverantwoordelijkheid en deeleigenaarschap van de samenwerkende partners in de programmagroepen. De dynamiek van de samenwerking en het resultaat is zichtbaar in de organisatie van de projecten. Onze nieuwe Kempische ambitie, onze nieuwe visie, onze nieuwe programmalijnen, onze nieuwe projectideeën, onze nieuwe organisatiestructuur en onze nieuwe exploitatie zijn beschreven in dit document. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 4 van 41

5 2. De Brabantse Kempen in ontwikkeling 2.1. Streekhuis Kempenland Het Streeknetwerk de Brabantse Kempen heeft het afgelopen decennium een belangrijke verandering doorgemaakt. Opgericht door de provincie Noord-Brabant in april 2002 voor de uitvoering van de reconstructiewet voerde het Huis van de Brabantse Kempen, toen nog Streekhuis, de regie over de uitvoering van de reconstructieplannen. Het Streekhuis zorgde voor de afstemming tussen de reconstructieplannen, het streekplan en het bestemmingsplan met de samenwerkende partijen in de regio de Brabantse Kempen. Via een integrale en planmatige aanpak werden problemen in het concentratiegebied van de intensieve veehouderij aangepakt Huis van de Brabantse Kempen In juni 2012 kreeg dit samenwerkingsproject een vervolg in het Huis van de Brabantse Kempen. Op initiatief van de samenwerkende Kempengemeenten werd, in het streven naar meer evenwicht tussen economie, ecologie en leefbaarheid, het Huis getransformeerd tot uitvoeringsorgaan voor het Streekplatform de Brabantse Kempen. Vanuit een multi-helix samenwerkingsstructuur gaf het Huis via een bottom-up-aanpak met partijen uit de regio richting en uitvoering aan De Agenda van de Kempen. De afgelopen vier jaren groeide het Huis uit tot een succesvolle netwerkorganisatie waarbij talrijke verbindingen werden gelegd, aansluiting werd gezocht met Provinciaal en Europees beleid, initiatieven werden aangemoedigd, gefaciliteerd en uitgevoerd. Om ontwikkelingsmogelijkheden in te regio te stimuleren werd in 2013 het Studentenbureau opgezet. Daarmee werd de verbinding versterkt tussen het hogere- en universitair onderwijs van buiten de regio met organisaties en bedrijven in de Brabantse Kempen. In het Studentenbureau werken studenten aan stage- en onderzoeksprojecten gericht op economie, natuur, wonen, zorg, leefbaarheid, landbouw, milieu, energie, recreatie en toerisme. De Brabantse Kempen was van 2007 tot en met 2013 LEADER-gebied. Het Huis was van ook partner in het Europese Rural Alliances ontwikkelingsproject. Vanuit deze Europese allianties haalde het Huis significante Europese financiering voor Kempische projecten binnen. Vanuit deze partnerships heeft het Huis veel expertise kunnen opbouwen. In 2015 werd, samen met de samenwerkende Kempengemeenten, het Servicepunt Subsidies opgezet. Een loket waarbij op een laagdrempelige wijze publieke en private partijen uit de Kempenregio worden ondersteund bij het zoeken naar en aanvragen van provinciale en Europese subsidies. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 5 van 41

6 2.3. Streekplatform de Brabantse Kempen Het Streekplatform bestaat uit een multi-helix netwerk met partners uit het veld van overheid, onderwijs, ondernemers. Partners uit het maatschappelijk veld (omgeving) worden zoveel mogelijk betrokken bij de uitvoering van de plannen (zie fig. 1. multi-helix structuur). Het Streekplatform heeft als katalysator en regionaal regisseur een belangrijke rol bij het samenbrengen en optimaal functioneren van dit netwerk. Fig. 1 Multi-helix structuur De Brabantse Kempen Het enthousiasme voor en de betrokkenheid van alle partijen bij het Huis in het doel te streven naar een verbetering van de economie, een prettiger maatschappelijk klimaat en een fijne leefomgeving is groot. De leden van het Streekplatform leveren een financiële bijdrage voor de uitvoering van de organisatie. De Kempengemeenten leveren daarnaast ook nog capaciteit aan het Huis van de Brabantse Kempen en projecten. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 6 van 41

7 Ook ondernemers(platforms) en andere organisaties waarderen de verbindende meerwaarde van het Huis. Het Huis van de Brabantse Kempen is allianties aangegaan en heeft talrijke projecten gerealiseerd met partijen in de regio, andere regio s en de Vlaamse Kempen. Het Huis van de Brabantse Kempen is een regionale ontmoetingsplek voor alle partijen uit het Streekplatform en de regio; voor overleg, voor discussie-, informatie- en inloopavonden en voor studenten die er hun onderzoek of stage-opdracht uitvoeren. Het Huis is een huis van de regio! De partijen die op dit moment het Streekplatform de Brabantse Kempen vormen zijn: De Provincie Noord-Brabant, Gemeente Bladel, Gemeente Bergeijk, Gemeente Eersel, Gemeente Hilvarenbeek, Gemeente Oirschot, Gemeente Oisterwijk, Gemeente Reusel De Mierden, Waterschap de Dommel, Rabobank, Stichting Kempische Landgoederen, Kempisch Ondernemers Platform, Summa College, HAS Hogeschool, STIP (VVV s de Brabantse Kempen) en ZET. 3. De Brabantse Kempen leeft, werkt en ontwikkelt De Brabantse Kempen is een regio met een sterke innovatiekracht. Bedrijven, organisaties en overheden werken slim (bovenregionaal) samen aan de (digitale) ontwikkeling van de Brabantse Kempen. Het aantrekkelijke vestigings- en woonklimaat en voldoende arbeidspotentieel biedt een gezond toekomstperspectief voor bedrijven en inwoners. In de regio is het aantrekkelijk om te wonen, te werken en te recreëren. Inwoners werken slim samen aan het verbeteren van hun regio en kunnen beschikken over snel internet waardoor het studeren en werken (op afstand), het krijgen van medische zorg en het zorgen voor elkaar steeds makkelijker wordt. Een concreet voorbeeld van de opwaartse dynamiek in de Brabantse Kempen (fig.2. Opwaartse dynamiek) is het initiatief van KempenGlas, een door inwoners opgezet initiatief verenigt in een coöperatie voor het aanleggen van glasvezel in het buitengebied. Een initiatief wat in 2015 werd bekroond met de Kempentrofee, een aanmoedigingsprijs van het Streekplatform de Brabantse Kempen om samenwerken en innoveren in de Brabantse Kempen te stimuleren. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 7 van 41

8 Fig. 2. Opwaartse dynamiek 3.1. Slimme Rurale Regio De Brabantse Kempen werd in 2016 uitgeroepen tot één van de 21 slimste regio s van de wereld Het Intelligent Community Forum waardeert met de nominatie de bewuste stappen die gemeenten en private partijen gezamenlijk zetten voor het tot stand brengen van een snelle internetverbinding en het verbreden van de vele internettoepassingen. Hiermee worden kansen benut die moeten leiden tot het vergroten van de leefbaarheid en de vitaliteit in de regio. Een overzicht van de projecten die hebben geresulteerd in de nominatie en die aansluiten bij de rurale uitdagingen zijn opgenomen in een infographic en op de website van de regio te bekijken: Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 8 van 41

9 3.2.Rural Renaissance 2016 De nominatie van 21 slimste regio s van de wereld heeft geleid tot het organiseren van een conferentie over de vraagstukken en uitdagingen waar rurale regio s voor staan; Rurale regio s worden door breedband aantrekkelijker om te leven, te wonen, en te recreëren. Daarnaast versterkt breedband de economische slagkracht van het economisch gebied en kan het een symbiose tussen ruraal en urbaan gebied tot stand brengen. De conferentie vindt plaats in het voorjaar 2017 en heet Rural Renaissance Allianties in Europees netwerk Naast het versterken van de samenwerking in de multi-helix in de Brabantse Kempen via de gezamenlijke organisatie van de conferentie draagt de conferentie ook bij aan de nationale en internationale profilering van de regio via best-practices. De conferentie is de start voor een duurzaam netwerk met andere Europese regio s en organisaties die toegang bieden tot nieuwe internationale netwerken en samenwerkingsinitiatieven. De Brabantse Kempen wil hierin een organiserende rol vervullen. In dat verband biedt de grensligging van de Brabantse Kempen als subregio van de Brainportregio een extra dimensie. De regio vormt een belangrijke verbinding tussen het Ruhrgebied-Venlo en de regio Antwerpen. De aanwezige ruimte voor innovatieve bedrijven in de regio heeft geleid tot een forse stijging in de ranglijstnotering van economische toplocaties. Het onderzoek van Toplocaties van Elsevier en Bureau Louter legt jaarlijks de lokale economie van Nederland onder de loep. De gemeente Bladel eindigde als nummer 8 in de top-50 van gemeenten met de beste economische prestaties in De Brabantse Kempen vorm een onderdeel van De grote Kempen. Een gebied van hoogwaardige technische en chemische maakindustrie van majeure internationale spelers midden in een grotere regio van high-tech clusters. De high tech kennis is geconcentreerd in de ankersteden van ELAT: Eindhoven (met de Technische Universiteit Eindhoven en de Brainportcampus), Leuven en Aken. Dit hele gebied heeft ook mondiale concurrentievoordelen vanwege het grote afzetgebied van West-Europa en vanwege de nabij gelegen haven van Rotterdam, Antwerpen en de internationale luchthavens Schiphol, Zaventem, Eindhoven Airport en Airport Düsseldorf. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 9 van 41

10 4. De Brabantse Kempen in beweging 4.1. Brabantse Kempenkoers 2.0 De formele overeenkomst met alle partijen uit het Streekplatform loopt op 1 juli 2016 af. De partijen in de regio zijn het erover eens dat de samenwerking tussen bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers, onderwijs- en kennisinstellingen en overheden voortgezet moet worden om de duurzame vitaliteit van de Brabantse Kempen te behouden. Een vitale economie, sociale veerkracht en een vitaal landschap zijn voorwaarde. Het afgelopen jaar is er aan een Brabantse Kempenkoers 2.0 gewerkt in drie programma s: 1. Economische vitaliteit 2. Duurzame Landbouw en Landschapsbeheer 3. Vitale Vrijetijdseconomie Met de drie programma s laten we voor de komende jaren voor de regio een duidelijke focus zien op deze thema s. De thema s zijn een vertaling van de regio-idealen van de partners in de Brabantse Kempen. People Planet - Profit In ieder programma wordt aandacht besteed aan de dimensie people (sociale staat), de dimensie planet (natuur) en profit (economie) om de duurzame vitaliteit van ons gebied te behouden. In hoofdstuk 6 zijn de drie programma s, in samenhang met de regio en de voortvloeiende urgentie, met de onderliggende programmalijnen beschreven. Dynamiek in multi-helix structuur De Brabantse Kempen ziet een belangrijke rol bij het versterken van verbindingen tussen stad en platteland enerzijds en de verschillende beleidsniveaus anderzijds. Daarmee moet het begrip platteland een andere inhoud krijgen. De regio heeft bewezen een brug te kunnen slaan tussen Europese ambities, vertaald in provinciaal beleid, strategie en stimuleringsprogramma s aan de ene kant, en lokale uitvoering door gemeenten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en inwoners aan de andere kant. De uitdagingen van de provincie voor de regio zijn zoveel mogelijk met concrete projecten in de drie programma s opgenomen. In de programma s is een vertaling gemaakt van het beleid van het Rijk, provincie en gemeenten naar projecten voor de regio. Daarbij worden horizontale verbindingen tussen de Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 10 van 41

11 provinciale opgaven (fig. 3. provinciale opgaven) gelegd waarin een integrale aanpak wordt bereikt. Het Huis van de Brabantse Kempen legt waar mogelijk cross-overs tussen de drie programma s. De projecten per programmalijn worden telkens vanuit de multi-helix structuur geïnitieerd en uitgevoerd met een deelverantwoordelijkheid en deeleigenaarschap van de samenwerkende partners in de programmagroepen. De dynamiek van de samenwerking en het resultaat is zichtbaar in de organisatie van de projecten. fig. 3. provinciale opgaven 4.2. Analyse van de Brabantse Kempen Als voorbereiding op het uitstippelen van deze nieuwe koers is door het Huis van de Brabantse Kempen in 2015 een nieuw Triple-P onderzoek uitgevoerd waarin het belang van een integrale benadering wordt onderschreven in de uitvoering van de ontwikkelprogramma s. Partners uit de multi-helix structuur zijn via een enquête gevraagd naar hun speerpunten voor een vitale Brabantse Kempen en via crowd-sourcing is met een enquête de mening van inwoners uit de regio gepolst over de drie op te zetten programma s. De uitkomsten van deze enquêtes zijn meegenomen bij het vaststellen van de programmalijnen in de drie programma s. De leidraad in de vorming van de programma s is ook vooral de directe betrokkenheid van de bestuurders, ambtenaren, ondernemers, onderwijs- en kennisinstellingen via discussie- en werkgroepen in de afgelopen maanden. Vanaf maart 2015 is een adviesraad met een triple-helix samenstelling actief bij het formuleren van de nieuwe ambitie voor de Brabantse Kempen. De partners hebben de urgentie uitgesproken tot verandering met een heldere focus en mèt behoud van het bereikte resultaat. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 11 van 41

12 5. De Brabantse Kempen verbindt 5.1. Een nieuwe organisatie met ambitie De nieuwe organisatie is een coalitie van gemeenten, onderwijs- en kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties die initiatieven van onderaf ondersteunt en ambitie van bovenaf oplegt. Voor de nieuwe organisatie is een aantal ambities geformuleerd. De nieuwe organisatie dient: Een bovenlokaal adres voor projectuitvoering te zijn Situationeel opdrachtnemer voor bovenlokale projecten te zijn Het beleid vanuit Europa, rijk, provincie te verbinden en uit te voeren in de streek De streek met een regionaal profiel te branden. Gezamenlijk meer geld naar de regio te trekken Meer verbinding van het platteland met de stedelijke gebieden tot stand te brengen. Lobby uit te voeren binnen de regio en daarbuiten richting rijk, provincie en publieke en private organisaties De regio als smart 21 door te ontwikkelen door innovatie te bevorderen In de programma s is een sterk regionaal profiel van de Brabantse Kempen ontwikkeld. Het gaat om naamsbekendheid, het creëren van een uniek imago en de reputatie van de Brabantse Kempen als slimme en innovatieve regio. De focus daarbij ligt op het ontwikkelen van een 1) sterk regionaal profiel van de Brabantse Kempen als recreatief gebied, 2) een industrieel profiel als resultaat van de industriële ambitie 3) en een duidelijke positionering van landbouw en natuur als Kempische landschap binnen het landschappelijke karakter van de Brabantse Kempen Verbindingsrol Bij de uitvoering van de gezamenlijke ambities in projecten passend binnen de drie programmalijnen is het Huis van de Brabantse Kempen hét verbindende orgaan binnen de multi-helix structuur om tot goede resultaten te komen voor de regio. Bij het ten uitvoering brengen van de projecten ziet het huidige Huis van de Brabantse Kempen ook een belangrijke rol in het verbinden van het provinciale beleid met het lokale beleid. Als regionale projectorganisatie wil het Huis van de Brabantse Kempen samen met haar partners regionale projecten uitvoeren die er toe doen en de vitaliteit in het gebied Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 12 van 41

13 behouden. Dat vraagt om commitment voor een samenwerking van de partners vanuit de multi helix, ieder vanuit zijn eigen positie en rol, zowel bestuurlijk als ambtelijk. Een sterke Brabantse Kempen kan alleen plaatsvinden met en door het Huis van de Brabantse de Kempen. 5.3.Brainportregio De Brabantse Kempen vormt een belangrijk onderdeel van de Brainportregio. Het belang van de sterk toeleverende industrie wordt binnen Brainport benadrukt als katalysator van innovatie en economische groei. Die groei heeft de Brainportregio gemaakt tot economische sterke regio van Nederland en wordt ook wel gekenmerkt als technologie- en innovatieregio. De sterke aanwezigheid van een maakindustrie met innovatieve toeleveranciers maakt de Brabantse Kempen tot een belangrijke speler. Dat sluit ook aan op het belang dat in de Brabantse Kempen aan de relatie met de Brainport regio wordt gehecht. Enerzijds haar sterke, toeleverende industrie als goede positie als basis voor een sterk industrieel profiel op regionaal en provinciaal niveau. Anderzijds is ook het besef aanwezig dat de Brabantse Kempen op nationaal en internationaal niveau klein is en zich beter kan manifesteren als onderdeel van de Brainport regio. Brainport Development en het Huis van de Brabantse Kempen werken actief samen aan projecten in de Brabantse Kempen die de economie van het gebied ten goede komen. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 13 van 41

14 6. De Brabantse Kempen werkt 6.1. Programma Economische vitaliteit Hoogwaardige maakindustrie en duurzame agrosector De sterke maakindustrie met het accent op innovatie, productie en toelevering speelt een belangrijke rol in de Brabantse Kempen. De ontwikkeling van deze sector heeft de regio in de afgelopen decennia een hoog welvaartsniveau gebracht. Vanuit de hoogwaardige maakindustrie en de duurzame agrosector levert de regio vanuit haar verbindende kracht en coöperatieve handelsgeest vandaag de dag innovatieve producten in een grotere productieketen op nationaal en internationaal niveau. De werkgelegenheidscijfers laten zien dat industrie en agrosector sterk zijn in de Brabantse Kempen. De regio zet in haar programma Economische Vitaliteit in op het verder ontwikkelen van haar innoverend vermogen en het versterking van de groei van de Kempische maakindustrie. In haar programma wordt de focus gelegd op: a. Profilering van de industriële sector binnen en buiten de Brabantse Kempen; b. Optimaliseren van het ruimtelijk vestigingsklimaat; c. Verbetering van de aansluiting arbeidsmarkt en scholing; d. Vergroten van het innovatief vermogen en kennisdeling; e. Versterken van de ondernemerscapaciteiten; f. Behoud bestaande bedrijvigheid in de regio; g. Organiseren van een strategische acquisitie voor bedrijven van buiten de regio; h. Versterken van het samenwerkingsniveau binnen en buiten de Brabantse Kempen; i. Verdere verduurzaming van het gebied. De regio is zich bewust van haar unieke positie. Een toenemend aantal Kempische bedrijven erkent de essentiële plek in de keten en ziet de waarde van kennis om te innoveren. De Brabantse Kempen wil groeien naar een maakindustrie gebaseerd op een slimme productie met het versterken van haar eigen identiteit waarin het industrieel cluster in de toekomst verder succesvol vorm gegeven wordt en nieuwe samenwerkingsverbanden worden aangegaan. Diverse partijen in de Brabantse Kempen hebben de behoefte uitgesproken om méér en beter samen te werken aan het versterken van de economie. Meer samenwerking door doelgericht en concreet te werken aan de uitdagingen van nu en beter door bovenregionale projecten uit te voeren vanuit één gezamenlijke visie en strategie. Deze behoeften zijn aanleiding geweest voor het Kempische Ondernemers Platform (KOP), de Kempengemeenten en het Huis van de Brabantse Kempen om een gezamenlijk een koers uit te stippelen die de Kempische maakindustrie versterkt in een Kempische Industrie Agenda. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 14 van 41

15 Kempische Industrie Agenda In 2015 is een industrieel profiel én een ambitie voor de toekomst gepresenteerd. Vanaf 2016 wordt deze ambitie door vertaald in concrete (samenwerkings)projecten die samen de Kempische Industrie Agenda (KIA) vormen. Uitgangspunten voor de uitvoeringsagenda zijn: - Geen verhalen en niet al teveel papier, maar actiegericht - Meer structuur in de lopende activiteiten en meer samenhang - Heldere verantwoordelijkheden: welke organisatie doet wát - Duurzame samenwerking - Verbinding met de regio om ons heen: met Brainport en de Vlaamse Kempen Verbinding met Provincie en Europa Provincie heeft in haar Economisch Programma 2020 een combinatie gemaakt tussen enkele topsectoren én zogenaamde maatschappelijke opgaven. Omdat deze topsectoren binnen Brabant veelal gebruik maken van dezelfde netwerken én omdat ze in elkaars redelijke nabijheid liggen, spreekt de provincie van clusters. Voor de maakindustrie in de Brabantse Kempen zijn met name de volgende clusters relevant: high tech (machine- en onderdelenbouw), automotive, agrotech, creatieve industrie en logistiek. Tussen de clusters, of sectoren, wil de provincie graag verbindingen leggen met maatschappelijke opgaven zoals gezond ouder worden, duurzame agrofood keten, duurzame energie en slimme mobiliteit. Dat geldt ook voor onderwerpen als arbeidsmarkt en scholing, met internationaliseren en het organiseren van (groei)kapitaal voor ondernemers. Voor de komende jaren wordt door de provincie gewerkt aan een eigenstandig programma voor smart industry. Dit programma zal naadloos aansluiten bij de eigen Kempische Industriële Agenda, waardoor partnerschap met de provincie gewaarborgd is. Europa hanteert inmiddels vrijwel dezelfde strategie en heeft ingezien dat een keuze voor slim specialiseren een formule voor economisch succes is en dat die aanpak regionaal georganiseerd moet worden. Vanuit Europa wordt Zuid-Nederland (Zeeland, Noord-Brabant en Limburg) gezien als zo n regio, waar overheden, kennisinstellingen en bedrijven een gezamenlijke economische strategie hebben ontwikkeld om die slimme specialisatie te realiseren in de periode Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 15 van 41

16 Smart Manufacturing Region binnen Brainport Met het beeld van de maakindustrie in de Brabantse Kempen enerzijds en de kansen op de diverse terreinen anderzijds, hebben de overheden en ondernemers in de Brabantse Kempen in 2015 een ambitie geformuleerd voor de toekomst. Een ambitie die moet leiden tot een duurzame economische groei. Daarbij is gekozen om de Brabantse Kempen te versterken als regio die uitblinkt in slimme maakindustrie ofwel smart manufacturing zoals beschreven in de brochure De industriële ambitie van de Brabantse Kempen (fig.4). fig. 4. Afbeelding brochure De industriële ambitie van de Brabantse Kempen Om de ambitie te realiseren is een integrale agenda nodig. Een agenda die inzet op projecten voor MKB-bedrijven zelf (ondernemerschap, innovatie, arbeidsmarkt), maar ook op het vlak van de vestigingsfactoren (bedrijventerreinen, bereikbaarheid, acquisitie). Daarbovenop is de organisatiegraad van het netwerk van ondernemers, overheden en onderwijsinstellingen essentieel, net als een stuk branding en profilering van de industrie in de Brabantse Kempen. Deze thema s worden in de vorm van programmalijnen (zie fig. 5. Ambitie Brabantse Kempen als de Smart Manufacturing Region) opgenomen in de Kempische Industrie Agenda: 1. Samenwerking intern en extern 2. Profilering 3. Vestigingsklimaat 4. Arbeidsmarkt en Scholing 5. Innovatie 6. Ondernemerschapscapaciteiten 7. Acquisitie Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 16 van 41

17 De Kempische Industrie Agenda is in een apart document uitgewerkt. Per programmalijn wordt samengevat wat de urgentie is met vervolgens de ambitie en oplossingsrichting en welke acties daarbij door wie nodig zijn. Naast deze opzet is in het KIA-document een lijst met activiteiten opgenomen die binnen deze programmalijnen aan de orde zijn. Het betreft veelal projecten en activiteiten die al zijn opgepakt, maar door de koppeling aan de programmalijn nader met elkaar in verband worden gebracht. fig. 5. Ambitie Brabantse Kempen als de Smart Manufacturing Region Hieronder volgt een opsomming van de programmalijnen binnen de Kempische Industrie Agenda met de afzonderlijke acties per programmalijn. 1. Programmalijn Samenwerking intern en extern a. Instellen Kempische Programmaraad Industrie b. Stroomlijnen en afslanken overlegstructuur c. Aanstellen van programma-manager Industrie 2. Programmalijn Profilering a. Opstellen van een meerjarenkalender voor industriële evenementen b. Eenmaal per jaar de resultaten van de KIA vieren tijdens het evenement KempenTech als onderdeel van de Dutch Technology Week. c. De industriële huisstijl door alle stakeholders laten overnemen Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 17 van 41

18 3. Programmalijn Vestigingsklimaat a. Project kwalitatieve verbetering bestaande bedrijventerreinen b. Parkmanagement de Kempen 4. Programmalijn Arbeidsmarkt en Scholing a. Doorlopende inventarisatie naar behoeften bij werkgevers met betrekking tot beroepskwalificaties van werknemers. b. Leerportaal opzetten die werknemers op basis van een actuele vraag van snel en adequaat nieuwe vaardigheden en competenties bijbrengt. c. Onderzoeken of in de Brabantse Kempen een Centre of Expertise en/of een Centrum voor Innovatief Vakmanschap voor maakindustrie mogelijk is. 5. Programmalijn Innovatie a. Aanstellen van een Kempische Innovatiemakelaar die MKB-bedrijven gaat helpen met innovaties in hun bedrijfsprocessen en producten en hen verbinden met organisaties die beschikken over investerings- en subsidiemiddelen, kennis, netwerk en partners. b. Eenduidige en duurzame ondersteuningsstructuur m.b.t. innovatie en kennisdeling. c. Innovatiemonitor opstellen (inzicht in aantal innovatieve koplopers en -volgers) d. Innovatieprojecten ontwikkelen met ondernemers rondom het thema Smart Industry. 6. Programmalijn Ondernemerschapscapaciteiten Oprichten van een Kempische Kennisacademie als paraplu voor activiteiten van en voor het lerend netwerk van ondernemers in De Brabantse Kempen. a. Er worden al tal van activiteiten georganiseerd. Door deze onder de paraplu van de Kempische Kennisacademie te benoemen, worden deze beter communiceerbaar en vindbaar. Onder andere zijn te noemen: excursies/bedrijfsbezoeken bij bedrijven onderling (diverse ondernemersverenigingen), groepsbezoeken (IGE), masterclass voor ondernemers (Rabobank De Kempen), Sector 55, Training Brabantse Kempen onderneemt (Huis van de Brabantse Kempen), Young Entrepreneurs (OBGB), Vrouwennetwerk (OBGB), ledenbijeenkomsten met spreker (BOC), ondernemerscafé (diverse gemeenten/ondernemersverenigingen). b. Keukentafelgesprekken: gesprekken in een veilige vertrouwde setting tussen maximaal 4 à 5 ondernemers, thuis letterlijk aan de keukentafel. De gesprekken zijn bedoeld om een specifiek probleem, vraagstuk of kans met elkaar te bespreken, kennis, ervaring en inzichten te delen. c. Werken aan Kempisch ondernemerschap: alle ondernemers in de Brabantse Kempen dragen bij aan het collectieve Kempische imago van het bedrijfsleven. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 18 van 41

19 De ketting is zo sterk als de zwakste schakel. Het collectieve belang is daarom om niet alleen intern onze medewerkers te stimuleren, maar ook elkaar als ondernemer te prikkelen om te leren en te groeien. De kunst zal zijn om in te spelen op de intrinsieke motivatie van ondernemers. Gezien het ambitieuze idee hierachter dient deze activiteit professioneel ontwikkeld te worden, waarbij wellicht geleerd kan worden van voorbeelden elders. 7. Programmalijn Acquisitie Opstellen Strategisch Acquisitieplan de Brabantse Kempen. a. Opstellen van een visiedocument en uitvoeringsagenda met werkafspraken voor bovenlokale acquisitie. Er komt één richtinggevend en dynamisch kader voor Kempische acquisitie op bovenlokale schaal: meer focus en heldere communicatie. b. Samenwerkingsverbanden versterken door aan te sluiten bij Brainport acquisitie agenda Programma Landbouw en Landschap De ontwikkelingen in het Kempische landschap De Brabantse Kempen vormt de achtertuin voor de steden Eindhoven en Tilburg en vormt de brug naar Vlaanderen. De regio vormt daarmee een belangrijk gebied voor de grote steden en visa versa. De regio biedt ruimte aan de steden voor nieuw te ontwikkelen economische dragers specifiek gericht op haar rurale eigenschappen passend binnen de ruimtelijke structuur, recreëren in de prachtige natuur en genieten van het boerenlandleven. De Brabantse Kempen biedt een plek om te onthaasten en te ontspannen. We zien de regio als: De achtertuin van Tilburg en Eindhoven. Een gebied met naast een sterke agrarische sector ook een sterke maakindustrie en een recreatieve en toeristische sector. Een gebied met een sterke innovatieve landbouwsector met oog voor natuur en omgeving, precisielandbouw, boeren in de natuur en dierenwelzijn. Een regio met sterke samenwerkingsverbanden, een georganiseerd ondernemersleven, veel vormen van coöperaties en een intensief verenigingsleven. Een regio met mooie natuurgebieden; zowel publiek als privaat. Een onderdeel van een grensoverschrijdende Kempen. Een schitterend aaneengesloten natuurgebied doorlopend tot voorbij Turnhout met daarin Natura 2000-gebieden en unieke cultuurhistorische landgoederen. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 19 van 41

20 Innovatief in de vorming van nieuwe natuurgebieden zowel in Vlaanderen als Brabant. De regio vormt een belangrijke samenwerkingspartner met andere gebieden zowel in Nederland als België. Een regio waarin het belang van de ketenbenadering wordt onderstreept, met voorbeelden in de Pluimvee-industrie (Rondeelstal) van Vencomatic in Varkenshouderij ( ammoniakvrije stal) van Schippers en in de voederindustrie (geautomatiseerde procestechnologie)van KSE. Een gebied waar klimaatverandering wordt opgevangen met ruimtelijke adaptie, passend landgebruik en voorzieningen zoals stedelijke waterparken, waterbergingen en waterconserverende maatregelen in de natuur en in de landbouw. Een gebied waar samenwerking met het onderwijs wordt gestimuleerd zoals het Praktijkonderwijs. Het karakteristieke landschap van de Brabantse Kempen van vandaag zien we als resultaat van initiatieven en werkzaamheden van boeren en landgoedeigenaren. Hun drijvende kracht is vandaag de dag opnieuw van belang geworden om samen met anderen bruggen te bouwen en te innoveren en nieuwe wegen in te slaan (sociale innovatie). Het landschap in de Brabantse Kempen is aan verandering onderhevig. De oorzaak hiervoor zijn o.a. veranderingen in de landbouw ontstaan door marktontwikkelingen, veranderende regelgeving, de vele innovaties en een in omvang en kwaliteit gegroeide natuur (met name door overheidsingrijpen om voor de toekomst oplossingen te ontwikkelen voor problemen als bodem- en luchtverontreiniging, vermindering van biodiversiteit, borging van waterkwaliteit en waterconservering en vermindering van wateroverlast). Zowel landbouw als natuur krijgen in toenemende mate ook te maken met de gevolgen van de klimaatverandering. Klimaatverandering zorgt in het stedelijk gebied voor hittestress, achteruitgang van waterkwaliteit (blauwalgen) en wateroverlast bij hevige regenbuien. In het buitengebied ontbreekt het aan adequate aanpassingen en aansluitingen op bebouwde regio s waardoor bij extreme waterval lozing plaatsvindt op beken en riolen waardoor schade ontstaat aan zowel natuur als landbouw grond. Klimaatadaptatie vraagt om gecoördineerde maatregelen van alle partijen, zoals beoogd met de Health deal, Deltaplan Hogere Zandgronden en Deltaplan Agrarisch waterbeheer. De Brabantse Kempen staat voor samenwerking. De geschiedenis heeft de Kempenaar gevormd tot een bescheiden, creatieve ondernemer die gewend is om samen te werken, om meer te bereiken, zichzelf opnieuw uit te vinden, en samen problemen op te lossen. De regio vormt dan ook een bakermat van veel collectieve of coöperatieve ondernemingen. De traditionele karaktertrek van samenwerken is diep geworteld en leeft nog steeds voort in huidige samenwerkingsvormen zoals bijvoorbeeld de Zorgcoöperatie Hoogeloon, Coöperatie Esbeek, Coöperatie KempenGoed en Coöperatie KempenGlas. Projecten die mede in samenwerking met het Huis van de Brabantse Kempen tot stand zijn gekomen. Die drang tot samenwerking, ooit uit noodzaak ontstaan, zit in de genen van de Kempenaar; de coöperaties bewijzen dat mensen elkaar (nog) steeds vinden en zelf willen en kunnen Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 20 van 41

21 organiseren. Veel initiatieven kunnen echter ook wel een steuntje in de rug gebruiken omdat ze het anders niet redden. Bijvoorbeeld daar waar ondernemers en burgers samen iets op willen pakken. Of waar partijen uit de landbouw en de natuur samen willen werken. Oorspronkelijk gold dat laatste als vanzelfsprekend; de landbouwsector is vandaag de dag druk met het oplossen van problemen en de oorspronkelijke verbinding is vaak moeilijk te maken. De sector is in transitie; de markt vraag om schaalvergroting. Een aantal bedrijven wordt groter en een aantal bedrijven is op zoek naar alternatieven. Voor beiden wordt gezocht naar innovatieve oplossingen. De innovatie in de landbouwsector moet verder worden gestimuleerd. Daarnaast moeten er oplossingen gevonden worden voor het toenemend aantal leegstaande vrijkomende agrarische gebouwen in de regio en draagvlak worden gecreëerd voor de transitie in de landbouw. Door de samenwerking weer te initiëren en vervolgens te faciliteren ontstaat weer een natuurlijke alliantie tussen landbouw en natuur waarbij in gezamenlijkheid gewerkt kan worden aan de realisatie van natuuropgaven en meegewerkt aan een duurzame landbouw. In de Brabantse Kempen zien we de samenwerking tussen een duurzame en innovatieve landbouwpraktijk en duurzame ontwikkeling en beheer van landschap als basis van onze visie en als oplossing voor de grote maatschappelijke uitdagingen. De landgoederen, die bijdragen aan behoud van erfgoed en natuur, zijn op zoek naar nieuwe economische dragers. Kennis- en onderwijsprogramma s en innovaties kunnen positioneringsinstrumenten voor de landbouwsector in de regio zijn en kunnen leiden tot ondernemende natuur in samenwerking met de landbouw. Het Huis van de Brabantse Kempen heeft de afgelopen jaren juist in deze geschiedenis een grote rol gespeeld; bij de realisatie van vele natuuropgaven; bij opzetten van samenwerkingsverbanden en bij samen brengen van stakeholders van verschillende andersdenkende partijen. Met het programma Landbouw en Landschap hebben we de ambitie om in samenwerking met alle partijen uit de Multi-helix-samenwerking een vitaal natuurnetwerk en een vitale agrarische sector te realiseren met als doel herstel van een veerkrachtige Kempische samenleving en het tot stand brengen van een circulaire economie. Vanuit het programma Landbouw en Landschap proberen we verbanden te leggen met de twee andere programma s Economische Vitaliteit en Vitale Vrijetijdseconomie. Onze ambitie is te komen tot een verbinding tussen partijen op gebied van landbouw en natuur met als uiteindelijk doel, realisatie van het natuurnetwerk en realisatie van een duurzame landbouwsector. Deze ambitie binnen het programma Landbouw en Landschap heeft geleid tot een Agenda van het Kempische Landschap. Agenda van het Kempisch Landschap De Agenda van het Kempisch landschap is tot stand gekomen na vijf inspiratiesessies waar alle relevante stakeholders aan hebben deelgenomen; daarnaast is er een bijeenkomst Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 21 van 41

22 geweest waar alle portefeuillehouders van de deelnemende gemeenten aanwezig waren en is er een crowd-source-campagne geweest met als doel de omgeving te betrekken. Al deze acties zijn, samen met de totstandkoming van het programma, begeleidt door een programmagroep waarin o.a. gemeenten, provincie, ZLTO en ondernemers deelnemen. In programma Landbouw en Landschap worden de volgende programmalijnen (fig.6.) uitgewerkt: 1. Integrale aanpak natuurnetwerk en landschap 2. Duurzame agrarische ketenontwikkeling 3. Het verhaal van het Kempisch Landschap 4. Verankering landbouw en natuur in samenleving 5. Energieke landschappen Fig. 6. Programmalijnen Landbouw en Landschap Er is een geborgde samenhang in de agenda doordat projecten direct aan sluiten bij de provinciale opgaven en er is een verbinding met de gemeentelijke programma s. Programmamanagement Landbouw en Landschap roept minimaal 2 maal per jaar Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 22 van 41

23 de themagroep bijeen die, afhankelijk van onderwerpen, wordt samengesteld maar waarbij vertegenwoordiging van portefeuillehouders; waterschap; ZLTO; ANV; terreinbeheerders HAS en ( agrarische) ondernemers terreinbeheerders niet mogen ontbreken. Als taken ziet deze themagroep: het mede ontwikkelen van het programma; het vasthouden van de koers en het sturen op het profiel waarbij vervolgens adviserend terug wordt gekoppeld naar Streekplatform. Grondportefeuille de Kempen instrument voor ontwikkeling Het Huis van de Brabantse Kempen heeft als enige Streeknetwerk in de Provincie Noord- Brabant met de Grondportefeuille de Kempen een uniek instrument in handen. Het is een pilot waarbij een Grondportefeuille van 125 ha grond en 2 boerderijen ter beschikking is gesteld door de Provincie aan het Huis van de Brabantse Kempen met als doel De ruimtelijke en ecologische kwaliteit en leefbaarheid en identiteit van de Brabantse Kempen te versterken door samen met private partijen, gemeenten en waterschap projecten te ontwikkelen en uit te voeren. Deze projecten koppelen private investeringen aan de verbetering van de kwaliteit van de Brabantse Kempen. We doen daarvoor ervaring op met het opzetten van publiek-private projecten die Brabant breed kan worden ingezet. De grond is inzetbaar voor gebiedsontwikkeling en is tot 2022 beschikbaar gesteld aan het Huis van de Brabantse Kempen, met de voorwaarde dat aan het einde het vermogen weer geheel ter beschikking komt. Momenteel zijn er een aantal lopende projecten die o.a. vallen onder de gebiedsopgave Levende Beerze. In de volgende paragraaf leest u hoe de Grondportefeuille de Kempen bij een aantal van deze gebiedsopgaven wordt ingezet. De grondportefeuille kan dus gezien worden als instrument om projecten te realiseren maar kan ook worden gezien als een projectdoel op zich. Per programmalijn in het programma Landbouw en Landschap worden de volgende projecten gerealiseerd: Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 23 van 41

24 1. Programmalijn Integrale aanpak natuurnetwerk en landschap In de Brabantse Kempen liggen grote opgaven om het natuurnetwerk te realiseren. Het gaat daarbij zowel om de zogenaamde PAS (programmatische aanpak stikstof) en N2000 gebieden die in 2021 gerealiseerd moeten zijn (verplichting vanuit Europa) als het overige natuurnetwerk. Voor de realisatie van de natuuropgave is grondverwerving nodig en dus medewerking van grondeigenaren. Daarvoor is draagvlak en het verbinden van de verschillende belangen essentieel. Door een gezamenlijke integrale aanpak in de gebieden waar het natuurnetwerk moet worden gerealiseerd heeft de realisatie van het natuurnetwerk meer kans van slagen en kunnen andere doelen mede worden gerealiseerd. De ambitie van het Huis van de Brabantse Kempen is om het natuurnetwerk te realiseren en zich in te zetten om de uitvoering te versnellen door een integrale aanpak te faciliteren. Belangrijkste opgave is het tijdig realiseren van de PAS en N2000 gebieden. In de uitvoering van projecten zal deze opgave prioriteit krijgen boven andere doelen indien er sprake is van tegengestelde belangen. Het waterschap de Dommel wordt, in opdracht van de provincie Noord-Brabant, trekker voor de realisatie van de N2000 en PAS opgaven. Zij geven aan dat een integrale aanpak hen helpt bij het realiseren van de natuurdoelen. Provincie en Waterschap maken in een bestuursovereenkomst afspraken over de samenwerking en werken met één verantwoordingslijn qua capaciteit, financiën en grondaankoop. Het Huis van de Brabantse Kempen gaat een coördinerende rol vervullen of voortzetten in de vier gebiedsontwikkelingen. Rondom twee grote opgaves voor het natuurnetwerk in de Brabantse Kempen (Levende Beerze en het Reuseldal) zijn al structuren opgericht om gezamenlijk de doelen te behalen. Voor de Groote Beerze en de Utrecht moet het proces nog worden ingericht. In de projectfiches van de verschillende projecten zijn rollen en taken aangegeven, daar kan per gebied een nuance verschil zitten in de aanpak, afgestemd op het gebiedsproces en de afspraken met de verschillende partijen. In essentie coördineert en faciliteert het Huis de integrale aanpak (alle partners houden hun verantwoordelijkheden voor uitvoering van hun doelen), zorgt het (indien gewenst) voor afstemming op het gebied van grondzaken, zorgt het voor draagvlak, verbindt het verschillende belangen en ontwikkelt nieuwe projecten met ondernemers en de omgeving om het gebiedsproces te stimuleren. Op deze wijze kunnen zowel de N2000/PAS doelen als de overige doelen in het gebied worden behaald. Dit alles zonder de verantwoordingslijn provincie en waterschap over de realisatie van de PAS/N2000 te doorkruisen en in goed overleg met de andere partijen. Grondportefeuille de Kempen is, zoals eerder genoemd, een belangrijk instrument die het Huis ter beschikking heeft om de gebiedsontwikkeling te stimuleren. Deze grondportefeuille heeft als opdracht projecten te realiseren met private en andere partijen om maatschappelijke doelen te behalen. Dit instrument kan worden ingezet om in heel de Brabantse Kempen grond aan te kopen. Dat kan de opgave voor de realisatie van het natuurnetwerk ondersteunen door juist daar waar agrariërs meer willen dan i.v.m. de grondaankoop vanuit realisatie van het natuurnetwerk kan worden geboden de grondportefeuille in te zetten(denk aan grond aankopen voor doelen die de agrariër wil, maar die niet direct gekoppeld zijn aan realisatie van het natuurnetwerk). Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 24 van 41

25 Dit zal altijd gebeuren in afstemming met de grondverwerving rondom N2000/PAS, waarbij de prioriteit ligt bij de natuuropgaven. Door de Grondportefeuille de Kempen slim te koppelen aan de grondportefeuille voor realisatie van het natuurnetwerk ontstaan er meer middelen en mogelijkheden om de opgave te realiseren. Daarbij worden ook de kansen onderzocht voor het ondernemend natuurnetwerk. Zie voor meer informatie het projectfiche Grondportefeuille de Kempen. In vier gebieden wordt de gebiedsontwikkeling voortgezet of opgestart: Levende Beerze Reuseldal Groote Beerze (inclusief kavelruil Bladel) De Utrecht (al dan niet in combinatie met een van de andere opgaven) De ontwikkeling van deze vier gebieden wordt in de volgende paragrafen beknopt beschreven en zijn verder uitgewerkt in de projectfiches. a. Integrale aanpak gebiedsopgave Levende Beerze De integrale aanpak gebiedsopgave Levende Beerze bestaat uit een samenwerking tussen overheidspartijen (provincie, waterschap en gemeenten), stakeholders (als ZLTO en Brabants Landschap) en de omgeving (bestaand uit zowel ondernemers als omwonenden) die in gezamenlijkheid werken aan uitvoering van de Levende Beerze. In een samenwerkingsovereenkomst (SOK) en Projectopdracht Levende Beerze (maart 2013) zijn afspraken gemaakt over de doelen, projecten, financiering en de instrumenten (o.a. grondportefeuille de Kempen). Waterschap is projectverantwoordelijke voor het beekherstel van de Kleine Beerze. Gemeente Oirschot en Eersel staan aan de lat voor projecten rondom recreatie, landschap en leefbaarheid. Daarnaast ligt er de opdracht de omgeving te betrekken bij de gebiedsontwikkeling en met behulp van de Grondportefeuille projecten op te zetten die private (en andere) partijen koppelt aan het behalen van maatschappelijke doelen. De rol van het Huis van de Brabantse Kempen is de coördinatie van de integrale aanpak (secretariaat projectgroep, bestuurlijke groep en het grondoverleg), communicatie, betrekken van de omgeving en ondernemers bij de aanpak en daaruit voortkomende nieuwe projecten. Omdat er veel gronden van de Grondportefeuille de Kempen zijn gelegen in het gebied worden ook een aantal projecten met private partijen in deze gebiedsontwikkeling uitgewerkt (Natuurlijk boeren bij de Kleine Beerze, gebiedsontwikkeling Donk, Steenfort, Meerven). Het faciliteren en aanjagen hiervan is ook een taak van het Huis. In het verleden werd de rol van het Huis deels gefinancierd vanuit het provinciale budget voor de streeknetwerken. Om de taken voort te zetten en invulling te blijven geven aan het SOK moet dit op een andere wijze worden gefinancierd. b. VAB Meerven Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 25 van 41

26 Een project binnen de gebiedsontwikkeling Levende Beerze is het ontwikkelen van een Vrijstaande Agrarische Bebouwing (VAB) tot voorbeeldproject. In de Grondportefeuille de Kempen zit een vrijkomend agrarische bebouwing waarvoor een nieuwe bestemming moet worden gezocht passend binnen de gebiedsontwikkeling Levende Beerze en met een maatschappelijke meerwaarde. Het Huis heeft de taak een nieuwe bestemming te vinden voor deze boerderij. Dit kan als voorbeeld project dienen voor het programma leegstand van de provincie. c. Integrale aanpak gebiedsopgave Reuseldal De integrale aanpak gebiedsopgave Reuseldal vormt ook een onderdeel van het realiseren van de natuurdoelen voor de Brabantse Kempen. De aanpak bestaat uit een samenwerking tussen overheidspartijen ( provincie, waterschap en gemeenten), stakeholders (als ZLTO en Brabants Landschap) en de omgeving (bestaand uit zowel ondernemers als omwonenden ) die in gezamenlijkheid werken aan de uitvoering van het Reuseldal. d. Integrale aanpak gebiedsopgave Groote Beerze Voor het beekdal van de Groote Beerze ligt er een opgave voor de realisatie van het natuurnetwerk, deels N2000/PAS. Dit proces moet nog worden opgepakt en ingericht. Waterschap heeft de leiding voor de realisatie van de N2000/PAS opgave. Om de opgave en met name de grondverwerving versneld te realiseren is het een meerwaarde om het gebied integraal aan te pakken. Vanuit de streek (gemeente Bladel) is een kavelruil gewenst (zie projectfiche kavelruil Bladel) om naast de natuur doelen ook de landbouwkundige structuur te verbeteren en andere doelen in het gebied te behalen. Het Huis van de Brabantse Kempen gaat de integrale aanpak faciliteren door een koppeling van de verschillende doelen, te zorgen voor draagvlak en door de kavelruil uit te voeren. Grondportefeuille de Kempen kan voor de integrale aanpak worden ingezet. De opzet en aanpak moeten nog verder in detail met de partijen worden uitgewerkt. e. Integrale aanpak gebiedsopgave De Utrecht Ook voor De Utrecht ligt er een opgave voor de realisatie van het natuurnetwerk, deels N2000/PAS en moet het proces nog worden opgepakt. Dit kan op dezelfde wijze als geschetst voor de Groote Beerze. Het kan, indien efficiënter, verbonden worden met de andere integrale opgaven Reuseldal en Groote Beerze. De opzet en aanpak moeten nog verder met de partijen worden uitgewerkt. f. Omgevingsparticipatie In de vier gebieden (Levende Beerze/Reuseldal/Groote Beerze/De Utrecht) worden ondernemers en burgers uit de omgeving betrokken en uitgedaagd bij te dragen aan de gebiedsontwikkeling. Het doel is het initiëren van nieuwe projecten die bijdragen aan de doelen van de verschillende gebiedsopgave, zorgen dat de Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 26 van 41

27 gebiedsontwikkeling breed wordt gedragen en het versterken van de sociale veerkracht door mensen ook in actie te brengen daaraan mee te werken. Een voorbeeld daarvan is het project Natuurlijk boeren in de Beerze. Beerze boeren werken gezamenlijk aan een plan voor een verdienmodel om natuurlijker te kunnen boeren in het dal van de Kleine Beerze. Ze willen bewoners e.a. verleiden om te beleggen in agrarische grond en deel te nemen in een coöperatie. Investeerders krijgen financiële winst vanuit de grond, maar ze krijgen bovenal ook maatschappelijke winst: de Beerze boeren gaan namelijk op een duurzamere manier produceren met oog voor het landschap, de bodem en de biodiversiteit. Met dit project ontstaat een win-win situatie tussen de economische bedrijfsvoering van de boeren en de ecologische doelen in het gebied. Daarnaast zorgt het voor een beter contact tussen boer en burger. De burger koopt een aandeel in haar eigen achtertuin en kan mee bepalen hoe daar mee om wordt gegaan. Het project richt zich niet alleen op de landbouw, maar op het gehele gebied van het beekdal. De grond van de Grondportefeuille de Kempen wordt ingezet voor het project. Dit project koppelt private investeringen aan de verbetering van de kwaliteit van de Brabantse Kempen. In het Reuseldal is omgevingsparticipatie ook al opgestart, denk daarbij aan partijen als landgoed Wellenseind, boerderij Dennenburg, De Buitenman, Dorpsgemeenschappen en Praktijkonderwijs. g. 2B Connect Het Huis is projectpartner geworden in het Europese project 2B Connect en vormt de verbinding naar de deelpartners gemeente Reusel-De Mierden, gemeente Bladel en ondernemersvereniging OBGB. Deze deelpartners ondertekenen op 15 juli 2015 een samenwerkingsovereenkomst met het Huis van de Brabantse Kempen. Het project wordt samen met de provincie Noord Brabant en het waterschap De Dommel gerealiseerd. Doelstelling van het project is om op de bedrijventerreinen de Sleutel en de Kleine Hoeven alsmede op het tussenliggende agrarische gebied de natuurwaarden te versterken en de biodiversiteit te vergroten. Het betreft inrichting van groen op publiek eigendom (gemeenten en Waterschap De Dommel) op de bedrijventerreinen zelf en inrichting van groen op privaat eigendom van de bedrijven evenals de inrichting van de tussenliggende ecologische verbindingszone op private gronden. Daarbij krijgen bedrijven gericht advies en waar nodig een beheerplan ten behoeve van hun investering in een multifunctionele inrichting van hun terreinen. Ook wordt een rekentool ontwikkeld waarmee bedrijven zelf hun verwachte voordelen, kosten en netto baten van hun investering kunnen berekenen. Daartoe wordt een aantal opgeleide consulenten ingezet die de bedrijven behulpzaam zullen zijn. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 27 van 41

28 In het Europese project 2B Connect wordt in België en Nederland een aantal bedrijventerreinen aangepakt (in totaal 135 ha op terreinen/ ca 70 bedrijven) die gekenmerkt worden door de aanwezigheid van Natura2000 gebieden in de onmiddellijke nabijheid van het bedrijventerrein. De gekozen bedrijventerreinen kunnen de tussenliggende en omringende Natura 2000-gebieden versterken mits een goede inrichting en beheer van hun groene infrastructuur. Zo kunnen zij een belangrijke natuurverbinding en leefgebied vormen voor beschermde habitatten en soorten. 2. Programmalijn Duurzame agrarische ketenontwikkeling a. Agroportaal de Brabantse Kempen In de Kempen vindt op verschillende niveaus met diverse ondernemers en vanuit diverse opgaven op intensieve wijze praktijkonderwijs plaats. Deze vormen in gezamenlijkheid de voedingsbodem voor een bodem expertise centrum waarin agroondernemers kennis delen (praktijkonderwijs), kennis vergaren (via kennisinstellingen; onderzoek) waarbij in de vorm van Living Lab bodemgezondheid (kwaliteit en ontwikkeling) leidend is. Kennis delen met als doel: - het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid, - het verbeteren van het organische stofgehalte van de bodem om droogte en uitspoelen van voedingsstoffen tegen te gaan, - het verduurzamen van het bodemgebruik door boeren transitie agrarische sector en -circulaire economie - creëren van meerwaarde Het behaalde resultaat zou zijn: een samenwerking van ondernemers / terreinbeheerders die actief zijn op gebied van praktijkonderwijs en een verbinding leggen tussen natuur en landbouw. Dit project vormt de basis voor het bodem expertise centrum (zie e. Vitale bodem onder programmalijn Het verhaal van het Kempische landschap). b. Brabantse Kempen Onderneemt De urgentie voor onderstaande ondernemerstrajecten in de Brabantse Kempen komt voort uit de transitie in de agrarische sector. Het betreft een training en coaching programma voor startende ondernemers in het buitengebied; in de verbrede landbouw; met nieuwe economisch dragers of met nieuwe initiatieven in de regio. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 28 van 41

29 Naast bovenstaande groepstrajecten is er behoefte aan begeleiding van individuele ondernemers in de agrarische (keten) sector in hun transitie naar innovatie en modernisering. c. Praktijkatelier Overheden, onderwijs en ondernemers onderzoeken in het Praktijkatelier De Kempen hoe individuele (ruimtelijke) plannen efficiënter kunnen worden gerealiseerd. De droom van de ondernemers is het uitgangspunt. Samen met ondernemers die bereid zijn te investeren in een nieuwe manier van werken, onderzoeken we nieuwe werkwijzen bij het realiseren van hun plannen. Binnen een half jaar krijgt de ondernemer duidelijkheid over een succesvol vervolg. Tijdens of na dat half jaar kan een ruimtelijke procedure starten, vinden partners elkaar en werken samen, ontstaat er draagvlak en onderling vertrouwen met de directe omgeving of geven we duidelijk advies om het initiatief (nu) niet door te zetten. De zeven Kempengemeenten, de provincie Noord-Brabant en het Huis van de Brabantse Kempen ontwikkelen samen in het Praktijkatelier de Kempen deze nieuwe manier van werken. d. Expertgroepen / Innovatieplatform Vanuit de urgentie om meer innovatie tot stand te brengen is dit programmaonderdeel tot stand gekomen; het stimuleren van agro technische innovaties uitgaand van duurzame landbouw en ketenbenadering met name op de verbinding tussen de primaire en secundaire sector en de agrotechnische innovaties die daar ontstaan door opzetten van platform met daaraan gekoppeld stimuleringsmogelijkheden. Dit programmaonderdeel heeft een sterke overlap met het programma economie waarbij we agrariërs in contact brengen met de maakindustrie, de high tech- en de designindustrie. De rol van het Huis is het bij elkaar brengen van partijen en het opgang brengen van de dialoog. e. Ecosysteemdiensten Landbouwbedrijven kunnen op veel manieren ecosysteemdiensten leveren in het kader van klimaatadaptie (randenbeheer, waterconservering, gesloten kringlopen). Via communities of practices kunnen gezamenlijk maatregelen worden bestudeerd en uitgeprobeerd. 3. Programmalijn Het verhaal van het Kempisch Landschap a. Ontwikkeling van een regionale visie op het gebied van Landbouw en Landschapsbeheer Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 29 van 41

30 Het ontwikkelen van een visie en uitvoeringsprogramma voor de Kempen waarin Landbouw en Natuur in gezamenlijkheid komen tot innovaties en positionering. b. Vrijstaande Agrarische Bebouwing (VAB) Het ontwikkelen van een centrale Kempische aanpak rond herbestemmen en voorkomen van vrijstaande agrarische bebouwing. c. Het profileren van het Kempisch Landschap Inzet: Natuur en Landbouw Insteek: Jaarlijks innovatief podium voor nieuwe projecten en initiatieven uit de samenwerking tussen Landbouw en Natuur sector (vergelijk Dutch Technology Week) op een vaste (landschappelijke) locatie en het opstellen van een meerjarenkalender met activiteiten op het gebied van Landbouw en Natuur. d. Grensoverschrijdend natuurpark Kempisch Landschap Onderzoek naar de mogelijkheid om in samenwerking met Vlaamse partners als Bosland en VLM en Nederlandse partners als Kempische Landgoederen, Brabants Landschap en Kempengemeenten te komen tot een natuurpark waarin in gezamenlijkheid doelen op gebied van water, landbouw, biodiversiteit, recreatie en toerisme en cultuur worden opgesteld en uitgevoerd. e. Bodem Expertise Centrum De Geschiedenis van de Brabantse Kempen is de geschiedenis van de bodem. Van een arme regio schrale gronden via kunstmest naar een van de sterkste agrarische regio s in Brabant. De bodem is van cruciaal economisch belang in de Brabantse Kempen. Maar het intensieve bodemgebruik heeft tegelijk de kwaliteit en daarmee ook het productie vermogen aangetast. Niet zo vreemd dat er op dit moment in de Brabantse Kempen verschillende activiteiten plaatsvinden die zich richten op bodemgebruik en bodem kennis. Precisielandbouw; dynamischebiologische landbouw; pilot natuurnetwerken en verschillende samenwerkingsverbanden met onderwijs en kennisinstellingen. De ideale voedingsbodem voor een: In het Bodem Expertise Centrum vormen via een Living Lab op locatie praktijkonderwijs en ondernemers (samenwerking Agroportaal ) de basis voor een samenwerking met overheid (provincie NB), kennisinstellingen en partners als BMF en ZLTO een Brabant breed Bodem Expertise Centrum realiseren. Met als doel: 1) realiseren van Bodem Expertise Centrum waar praktijk onderwijs en kennis elkaar ontmoeten om kennis te vergaren en te delen Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 30 van 41

31 2) inventarisatie van effecten van intensief bodemgebruik op bodemstructuur en productie vermogen en inventarisatie van natuurnetwerken op bodemstructuur en productie vermogen 3) ontwikkelen van nieuwe technieken in samenspraak met ondernemers en kennisinstellingen door middel van precisielandbouw; natuurnetwerken en technieken zoals biologisch dynamisch gebruik van gronden 4) verbinding maken met partijen buiten Brabant nationaal en internationaal om kennis te delen; te vergaren en nieuwe expertise te ontwikkelen op thema bodem Met als resultaat: Het duurzamer en efficiënter beheer en gebruik van de ondergrond en kennisopbouw en behoud daarvan en het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en het verduurzamen van het bodemgebruik door boeren. Het Bodem Expertise Centrum is het adres voor vragen over bodem en bodembeheer. 4. Programmalijn Verankering landbouw en natuur in samenleving Boer-Burgerdialogen Onder professionele leiding begeleiden van boer-burgerdialogen zowel preventief als conflict oplossend. 5. Programmalijn Energieke Landschappen Het provinciale versnellingsprogramma dat moet leiden naar energieneutraliteit voor de gehele provincie in 2050, omvat diverse thema s. Natuurlijk komen wind en zonne-energie aan bod, maar ook biomassa, duurzame mobiliteit (elektrisch vervoer), Nul op de meter voor nieuwbouwwoningen en renovatie van woningen, energie neutrale industrie, energieke landschappen, en energyfarming, zijn de hoofdthema s op basis waarvan het doel bereikt gaat worden. a. Windenergie Eén van de landelijke doelen die door vertaald zijn naar Provinciale doelen, is het Windenergiedoel. Den Haag heeft de Provincie Noord Brabant de opdracht gegeven van 470 Megawatt aan Windenergieproductiecapaciteit mogelijk te maken. Op dit moment is ca 170 Megawatt geïnstalleerd, of definitief vergund. Doel dus om voor 2025, 300 Megawatt aan Windenergie extra mogelijk te maken, en te ontwikkelen. Dat zijn ca 100 moderne windmolens erbij. Een dergelijke molen kan voor 2000 tot 2500 woningen elektriciteit produceren. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 31 van 41

32 Recent is in overleg met de Provincie gestart met het ontwikkelen van een kansenkaart voor Windenergie in de Brabantse Kempen. Doel is te werken aan een gezamenlijk (master)plan Wind in de Brabantse Kempen. De (door)ontwikkeling van Windenergie in de Brabantse Kempen brengt de regionale doelen dichterbij, en daarmee ook de Provinciale en Landelijke doelen. Een van de zaken die bijzondere aandacht behoeft bij de ontwikkeling van windenergie, is het organiseren van draagvlak in de omgeving. Participatie, en/of regionale funding, zijn mogelijke instrumenten, om dat draagvlak te organiseren. Hier liggen mogelijkheden om kaders te stellen die draagvlak a.h.w. borgen. Coördinatie en regie op de ontwikkeling van het Windplan voor de Brabantse Kempen, vindt nu plaats vanuit het gezamenlijk Kempisch bestuurlijk en ambtelijk overleg, door de energiecoördinator van het Huis van de Brabantse Kempen. b. Zon Een soortgelijke discussie als bij wind omschreven, wordt gevoerd over zonneweides. In heel Nederland, en zeker ook in de Brabantse Kempen zijn plannen en ideeën om zonneweides te ontwikkelen. Stimulering Duurzame Energie (SDE)-gerelateerd, of op basis van het postcoderoosprincipe, of combinaties van beiden. Er is echter nog geen beleidskader. Vanuit Brabantse Kempen 2.0 kan de regierol worden ingevuld om duidelijkheid te verkrijgen over de mogelijkheden van zonneweides in de Brabantse Kempen. c. Subsidies Verduurzaming van de energiehuishouding gaat niet vanzelf. Energie is goedkoop, dus er zijn stimulansen nodig, om ondernemers en particulieren tot de gewenste verduurzaming te doen overgaan. Het beschikbaar hebben van subsidieregelingen, is nog geen garantie op de toepassing ervan. Het Huis van de Brabantse Kempen vervult ook nu al een rol als loket/adviesdienst, t.a.v. subsidiemogelijkheden voor specifieke toepassingen. Dat geldt voor zowel Europese, Landelijke, als Regionale subsidies. Er wordt ondersteuning geboden bij het aanvragen van deze subsidies. En er wordt (o.b.v. commerciële opdrachtverlening) volledige projectleiding gedaan. De subsidie-ondersteuning betreft: a. Gemeentelijke subsidies voor energiebesparende aanpassingen aan woningen b. Provinciale subsidies voor asbestverwijdering i.c.m. het plaatsen van zonnepanelen. c. Landelijke subsidies voor de productie van duurzame elektriciteit of warmte met zonnepanelen, windmolens, Biogas-WKK s en zonnecollectoren. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 32 van 41

33 6.3. Vitale Vrijetijdseconomie Meer bezoekers aantrekken, voor een langer verblijf met een hogere besteding is het doel van de vrijetijdssector in de Brabantse Kempen. Met jaarlijks meer dan drie miljoen overnachtingen in de Brabantse Kempen is de sector niet onbelangrijk. Met het streven naar een groei in het aantal bezoekers is ook een verdere gecontroleerde groei van recreatieve voorzieningen en (dag) recreatieve activiteiten noodzakelijk. Aandacht voor inpassing in de omgeving en het landschap is wenselijk. Een krachtige profilering en branding op specifieke doelgroepen op basis van een sterk regionaal profiel is nodig. Er is behoefte aan: 1. Het promoten van de regio. 2. Ontwikkeling van (digitale) innovatieve producten en diensten passend binnen het profiel van de Brabantse Kempen. 3. Cohesieversterking tussen recreatie, landbouw en industrie binnen de regio 4. Inpassing recreatie aan omgeving en landschap. De Kempengemeenten hebben aangegeven gezamenlijk beleid op te willen zetten. Dit beleid moet leiden tot een ambitie die past bij de Kempische authenticiteit, het landschappelijke profiel en de ligging van de regio in het Brainportgebied. Het zal leiden tot een duidelijke positionering van onze regio binnen Brabant en zelfs grensoverschrijdend in België. Het Huis van de Brabantse Kempen wil de regionale projectorganisatie zijn die overheid, vrijetijdsondernemers, horeca en onderwijs met elkaar verbindt om de gemeentegrensoverschrijdend initiatieven tot succesvolle innovatieve projecten uit te voeren. Het Huis wil ook de verbinding versterken tussen Visit Brabant (het provinciale Brabantmarketingbureau) en de regio. Uitgangspunt voor de oprichting van Visit Brabant is dat voor en door partners gewerkt gaat worden aan een impuls voor de vrijetijdseconomie in Brabant. Doelstelling is om daardoor meer banen tot stand te brengen en Brabant als aantrekkelijke regio te positioneren. Door concept- en productontwikkeling ontstaat innovatie en economische structuurversterking, passend bij de kracht van Brabant. En door gezamenlijke en actieve marketing tot stand te brengen, kunnen we meer bezoekers trekken die meer Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 33 van 41

34 besteden. Het Huis wil de vertaalslag maken naar de regio en heeft inmiddels ervaring in het gezamenlijk opzetten van een regionaal (pilot)project; de toepassing van beacons in fietsknooppuntennetwerk en het maken van routes in het buitengebied. Hiermee loop de Brabantse Kempen voorop in het toepassen van beacontechnologie. Dit (digitale) project is vanuit een duurzame marktactivatie opgezet en zorgt voor een conversieverhoging bij ondernemers in het gebied Integrale aanpak en uitwerking in projectfiches Zoals eerder genoemd komen onze projecten altijd tot stand op initiatief van, en in samenwerking met partijen en bewoners uit de regio. De integrale aanpak vanuit de multihelix gedachte is de kracht en de toegevoegde waarde van het Huis van de Brabantse Kempen. De uitvoering van de drie programma s vergt afstemming van ambities en activiteiten tussen de afzonderlijke programmalijnen. Ook daarbij is een integrale aanpak wenselijk en een voorwaarde. Programmamanagers van het Huis van de Brabantse Kempen zorgen voor onderlinge afstemming over inzet en uitvoering van de diverse activiteiten. Alle projecten worden uitgewerkt in projectfiches waarin urgentie, ambitie, acties, samenwerkende partijen, inzet en financiële middelen per project worden omschreven. De actuele (mogelijke) projecten zijn beschreven. De projectfiches zijn als bijlage bij dit document gevoegd. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 34 van 41

35 7. De Brabantse Kempen bouwt 7.1. Organisatie Nieuwe bestuursvorm De kracht van de nieuwe organisatie ligt in een (niet vrijblijvende) samenwerking van overheid, ondernemers, omgeving en onderwijs en andere stakeholders in een nieuw op te richten juridische entiteit; waarschijnlijk een nieuwe stichting of een coöperatie. De leden zullen samen een bestuurlijk platform vormen, dat zich bezig houdt met strategieformulering, het organiseren van de governance op de uitvoering van een regionale projectorganisatie en het realiseren van allianties. Het is een bestuurlijk platform waarmee partners in de regio (en daarbuiten) in een multi-helix organisatie in projecten kunnen deelnemen. (fig.7. organogram) Fig. 7. organogram Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 35 van 41

36 Het bestuurlijk platform wordt gevormd door de partners die bereid zijn de basisorganisatie te faciliteren met uren/middelen. Het bestuurlijk platform heeft de volgende taken: - het voorstellen van projecten - vaststelling strategisch meerjarenplan - besluit ten aanzien van het jaarplan - besluit ten aanzien van begroting en jaarrekening - vaststelling jaarbudget van de programma s - doet een voordracht van een multi-helix samengestelde dagelijks bestuur - voorstel schorsing en ontslag dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur: - houdt toezicht op het beleid van het management en de algemene gang van zaken van de organisatie - voordracht management en andere staffunctionarissen - voorbereiding besluitvorming bestuurlijk platform - voorbereiding strategisch meerjarenplan - voorbereiding jaarplannen inclusief jaarbudgetten - voorbereiding begroting en jaarrekening Vijf Kempengemeenten De vijf Kempengemeenten zijn vertegenwoordigd in het bestuurlijk platform. De samenwerkende vijf Kempengemeenten vormen een onderdeel van het MRE gebied en de Brainportregio. Onderzocht wordt of de organisatie van het Huis vanuit de Gemeenschappelijke Regeling van de Samenwerkende Kempengemeenten opzet kan worden. Andere gemeenten (zoals gemeente Hilvarenbeek en Oisterwijk) zijn geen lid van het bestuurlijk platform maar kunnen wel participeren in projecten. Het werkgebied in projecten is daarmee fluïde en niet expliciet gedefinieerd. Organisatie Huis van de Brabantse Kempen De vaste basisorganisatie dient lean en mean te zijn en zal als een stafafdeling functioneren. De stafafdeling wordt aangestuurd door een overall-manager die tevens secretaris is van het dagelijks bestuur en het bestuurlijk platform en de linking pin vormt naar de projectorganisatie. Het personeel bestaat verder uit een drietal programma managers. Rol van het Huis van de Brabantse Kempen De inrichting van het Huis van de Brabantse Kempen is gericht op een moderne en vooruitstrevende denk- en werkwijze. Een denkwijze die inhoud geeft aan sociale innovatie en innovatief organiseren. Een werkwijze die past bij een veranderende omgeving en samenwerking met en door partners uit de regio. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 36 van 41

37 Verbindingsrol: Het Huis legt, vanuit de multi-helix gedachte, verbindingen naar alle partners in het bestuurlijk platform en naar partijen in de regio die kunnen participeren in de uitvoering van projecten binnen de drie programmalijnen. Het Huis organiseert daarbij activiteiten met als doel community building: netwerk versterken, zorgen voor participatie en verbinden. Het bijeenbrengen van belanghebbenden. Initiërende en programmerende rol: Het Huis heeft een initiërende rol bij de vorming van de programmalijnen en het opwerken van concrete projecten die bijdragen aan de ambities van de regio. Het Huis organiseert activiteiten met als doel kennisdeling en ideevorming rondom thema s en of werkwijzen. Adviserende rol: Het Huis geeft advies hoe het beoogde resultaat in samenwerking met de partners het best behaald kan worden in termen van het zoeken naar draagvlak en steun, het inzetten van kennis en capaciteit en het inzetten van financiële middelen. Het Huis adviseert over activiteiten die moeten leiden tot de uitvoer van concrete projecten. Zij helpt partners en andere initiatiefnemers bij het verder ontwikkelen van de drie programma s en projecten. Het Huis stimuleert dat partners in projecten meedenken, capaciteit leveren en / of meefinancieren. Programmamanagement rol: De programma managers zullen regionale projecten met projectfinanciering gericht op vitaliteit in de Brabantse Kempen ontwikkelen vanaf de initiatieffase totdat het een project is met financiering dat in de projectorganisatie kan worden uitgevoerd. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 37 van 41

38 7.2. Financiering Projectorganisatie Ten behoeve van de programmerende rol en de projectuitvoering is er sprake van een programma/projectfinanciering door de partners van het programma/project. De projectorganisatie wordt gefinancierd vanuit het programma c.q.de projecten zelf. Er is een drietal programma s ontwikkeld die door een programmamanager worden ondersteund. De programmamanager is verantwoordelijk voor het programmabudget en zijn voor 50% van hun tijd tevens projectleider. In dat geval is de programmamanager ook verantwoordelijk voor het projectresultaat (tijd, budget, resultaat). De programmamanagers zullen bij aanvang van de nieuwe organisatie nog voor een belangrijk deel bezig zijn met het verder vullen van de programmalijnen met projecten. De facturabele uren van de programmamanager/projectleiders lopen op. Stafafdeling De vaste basisfinanciering voorziet in dekking van de kosten voor de manager, het secretariaat/administratie/financiën, communicatie / branding, kantoorkosten en acquisitiekosten Financiering voor additionele/faciliterende rol Wanneer een partner een opdracht geeft voor het vervullen van een faciliterende rol die niet behoort tot de basistaken van de stafafdeling of in de jaarprogramma s past, wordt hiervoor een extra bijdrage van de opdrachtgever gevraagd in uren/ middelen. Het kan bijvoorbeeld gaan om subsidie-adviezen, mediations /dialogen of communicatieactiviteiten. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 38 van 41

39 Huidige financiering 5 Kempengemeenten: 0,6 fte schaal Subsidieloket 1,00 (2016) Oirschot Bladel Bergeijk Eersel Reusel Hilvarenbeek Oisterwijk Waterschap De Dommel Provincie subsidie fte schaal private partijen Totale bijdragen Voorstel toekomstige financiering De uitgaven voor de basisorganisatie zijn zo lean mogelijk begroot. In de basis is opgenomen: Manager (24 uur schaal 12) Secretariaat/administratie/financiën (24 uur schaal 8) Communicatie/branding (36 uur schaal 10) Kantoorkosten basis (3 werkplekken) Acquisitiekosten Totaal Voor de basis van de organisatie wordt voorgesteld te kiezen voor een financiering vanuit de drie o s (overheid, onderwijs en ondernemers) Voor de vijf gemeenten wordt een basisbijdrage van 1,50 per inwoner voorgesteld. Deze bijdrage van 1,50 is lager dan de aanvankelijk voorgestelde 2,50. Gemeenten wordt verzocht het verschil te reserveren voor een bijdrage in de projectfinanciering bij deelname als partner aan een project. Voor de startfase van de nieuwe organisatie is voor de basis een éénmalige aanvullende financiering van de provincie nodig van Voor de overige basispartners wordt uitgegaan van een gezamenlijk bedrag van per jaar. Indien partners in kind een bijdrage leveren aan de begroting ( o.a. huisvesting, automatisering, financiën, personeel)kunnen hierover afzonderlijke afspraken worden gemaakt. Ten behoeve van de programmerende rol en de projectuitvoering is er sprake van een programma/projectfinanciering door de partners van het project. Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 39 van 41

40 Gestart wordt met twee interne programmamanagers/projectleiders die bij aanvang vanuit projectfinanciering 49% facturabele uren dienen te hebben in projecten. Meerjarenbegroting HvdBK Meerjarenfinanciering HvdBK Financieel meerjaren overzicht, excl. projectmiddelen Inkomsten Gemeentelijke bijdrage 1,5 per inwoner (inwonersaantal ) Bergeijk (18.253) , , , , ,00 Eersel (18.550) , , , , ,00 Bladel (19.971) , , , , ,00 Reusel-De Mierden (12.816) , , , , ,00 Oirschot (18.198) , , , , ,00 Bijdrage overige partijen , , , , ,00 Provinciale bijdrage , , ,00 Inkomsten uit uren projectleiders , , , , ,00 Totaal inkomsten , , , , ,00 Uitgaven Manager , , , , ,00 Secretariaat , , , , ,00 Communicatie (corporate) , , , , ,00 Kantoorkosten overhead , , , , ,00 Acquisitiekosten , , , , ,00 Projectleiders , , , , ,00 Totaal uitgaven , , , , ,00 Resultaat 1.043, , , , ,00 Huis van de Brabantse Kempen, juli 2016 Pagina 40 van 41