Johan Vergaelen, General

Transcriptie

1 BEDRIJFSBEZOEK Tekst ing. Dick Havenaar Carrier Montluel volop in beweging: investeren in de toekomst! De grootste Europese fabriek van Carrier waar o.a. chillers worden ontworpen en geproduceerd staat in Montluel (omgeving Lyon) in Frankrijk. Hier is ook het laboratorium gevestigd waar nieuwe producten en innovaties worden bedacht en ontworpen. Ook de apparatuur die werkt met de stroomvoorziening in 50Hz uitvoering wordt hier geproduceerd. De fabriek omvat m², het laboratorium m². Er zijn cica 530 medewerkers in vaste dienst o.a. in de productie en 810 in de commerciële dienstverlening en serviceafdeling. Reden genoeg voor Carrier Airconditioning Benelux BV om met klanten uit België en Nederland dit bolwerk van innovatie op het gebied van AC-techniek te bezoeken. Johan Vergaelen, General Manager van de Brusselse vestiging, verwoordde het treffend: Investeren in de toekomst dat is het motto anno Vergaelen: Innovatie, nieuwe technologie, creatieve oplossingen bedenken, kostenbewust en gestructureerd handelen en het leveren van maatwerk in dienstverlening zijn daar onderdelen van en dit allemaal mede gedreven door wetgeving en vanuit respect en zorg voor het milieu. Ing. Dick van Giezen, Directeur Marketing & Sales Commercial Systems verantwoordelijk voor de verkoop binnen de Benelux, bevestigt dat de focus zal liggen op het gebruikmaken van synergie in de markt om zo de klanten de beste oplossingen te bieden en ook nog op de meest efficiënte manier. De markt in België en Luxemburg wordt vertegenwoordigd door dealers die worden ondersteund door de medewerkers vanuit Brussel. In Nederland gebeurt dit vanuit de hoofdvestiging in Hazerswoude -Rijndijk. Door gebruik te maken van de expertise van alle Carrier-medewerkers staan we samen sterk, aldus van Giezen. Synergie Carrier is niet alleen bekend als wereldmarktleider op het gebied van airconditioning, maar geniet ook grote bekendheid in de koude- techniek (bedrijfskoeling) met name in de voedingsmiddelensector. Het betreft de inrichting van supermarkten waarbij koel- en vriesapparatuur voor het gekoeld en bevroren opslaan van levensmiddelen wordt geleverd en geïnstalleerd. De ontwikkeling in deze sector op het gebied van energie-efficiency en het gebruik van koudemiddelen met lage GWP en de toepassing van natuurlijke koudemiddelen levert veel synergie op. Van Giezen: Vanuit deze kruisbestuiving van markt- en productkennis, kunde en ervaring hebben wij veel profijt. Projecten komen meer en meer in de belangstelling te staan en daar spelen wij als systeemintegrator dan op in. Hierdoor kunnen wij de klant een maatwerkoplossing bieden gebaseerd op de nieuwste technieken en ontwikkelde koel-en vriesapparatuur, koelmachines en AC-apparatuur. Carrier potentieel Die toekomst vanuit het potentieel van Carrier werd al zichtbaar tijdens de gehouden presentaties o.a. die van AdvanTE 3 C, het adviesbureau van Carrier, de rondleidingen door het laboratorium en in de fabriek. Dit artikel omvat een impressie en samenvattingen van een aantal technologische ontwikkelingen en doelstellingen die werden gepresenteerd tijdens dit bedrijfsbezoek. VRW-systemen Zoals bekend heeft Carrier zich geconcentreerd op de productie van koelmachines voor de productie van koud water als koudedrager dat circulerend in een hydraulisch 45

2 RCC Koude & luchtbehandeling Johan Vergaelen met veel compassie tijdens zijn presentatie over 'investeren in de toekomst'. systeem zorgt voor de afkoeling van de lucht in fancoil-units en luchtbehandelingskasten. Uitgangspunt van deze keuze is dat het toepassen van een variabel waterdebiet als koudedrager goedkoper en eenvoudiger te regelen is dan de bekende VRF/VRV systemen, die allemaal werken met een in het gebouw, in variabele hoeveelheid, circulerend (HFK-) koudemiddel. Van belang is dat de koudemiddelinhoud van deze VRW -systemen (VRW staat voor Variabel Water Flow) beperkt blijft tot de koudemiddelinhoud van de chiller. En ook dat het koudemiddel zich bevindt op een vast plek namelijk in de chiller zelf en niet verspreid aanwezig is in het gebouw dat wordt geconditioneerd. Vanuit het milieuperspectief is dit ook een groot voordeel. Veelal worden voor de implementatie van de VRW-systemen de Aquasmart chillers ingezet. Luchtgekoelde chillers Een programma luchtgekoelde chillers met een koelvermogen van kw is beschikbaar, voorzien van scroll- en schroefcompressoren. Tot 750 kw meestal uitgevoerd met scrollcompressoren. Vanaf 150 kw tot 700 kw wordt vaak de 30RB Aquasnap met scrollcompressoren toegepast en vanaf 300 kw tot 1700 kw wordt de serie 30XA Aquaforce met schroefcompressoren ingezet. Nieuw is de serie 30RW/A uitgevoerd met scrollcompressoren met een koelvermogen van 75 KW tot 300 kw. Voor verwarming zijn er luchtgekoelde chillers leverbaar die 600 kw verwarmingsvermogen kunnen leveren. Watergekoelde chillers Dit programma chillers is beschikbaar met een koelvermogen van kw. Tot 300 kw wordt gebruik gemaakt van scrollcompressoren (serie 30WG/A) en voor de!"#! $%&'()*+&,-.'/01'2%+++1+&,-.'/01'2 46 SEPTEMBERS e JAARGANG

3 Carrier Aqua Force 30XWV. grotere vermogens zijn beschikbaar de 30HXC Global Chiller, 30XW/ XWP Aquaforce met schroefcompressoren en ook de series 30XW-V Aquaforce en de nieuwe serie 23XRV, beiden met schroef compressoren en VFD. Voor verwarming zijn er watergekoelde chillers leverbaar die ca kw verwarmingsvermogen kunnen leveren. Euroventcertificatie Alle chillers voldoen aan de eisen die Eurovent heeft opgesteld en worden geleverd met een Eurovent certificaat. Kwaliteitmanagementsysteem De fabriek in Montluel werkt met een kwaliteitmanagementsysteem QMS & ACE Manual voor de productie van chillers en alle AC-apparatuur. Ook de toeleveranciers produceren en leveren volgens het Quality Supplier Manual, waardoor er een gewaarborgde constante hoge kwaliteit aan producten wordt geleverd. Maandelijks worden er in de fabriek en bij de toeleveranciers audits gehouden om het kwaliteitssysteem te controleren. In de fabriek wordt gewerkt met alle benodigde certificaten en kwalificaties van het personeel zoals PED 97/23/EC en de benodigde Veritas Modules D +E1 e.d. Ook specifieke modules voor scheepsuitvoering zijn aanwezig. Markttrends Wereldwijd wordt gezocht naar maatregelen om het energiegebruik en de daarmee samenhangende energiekosten terug te dringen. Zo wordt de levenscyclus van koelmachines geanalyseerd en ook wordt onderzocht op welke wijze het best energie kan worden opgewekt. Voor wat het milieu betreft wordt de CO2 emissie die tijdens de opwekking van energie ontstaat gereduceerd door andere energiebronnen dan fossiele brandstoffen te gebruiken. Het gebruik van hernieuwbare energie opgewekt door wind, zon en biobrandstoffen e.d. staan volop in de belangstelling. Ook aan de vraagkant van energie wordt aandacht besteed door energieneutrale gebouwen te ontwerpen. In combinatie hiermee wordt ook de Trias Energetica (een drie-stappenstrategie om een energiezuinig ontwerp te maken) vanzelfsprekend toegepast. Door het invoeren van wet-en regelgeving wordt deze zoektocht naar besparing en vernieuwing gestimuleerd. In dit kader zijn de EPBD/ASHRAE 189, het invoeren van energieproductcodes, energiecertificaten en energie-labeling instrumenten die dit mede bewerkstelligen. Ook het invoeren van belastingen op het gebruik van bepaalde apparatuur en koudemiddelen wordt door steeds meer overheden ingezet als middel. De airconditioningindustrie en met name Carrier als wereldmarktleider ontwikkelt oplossingen om de efficiëntie van AC-apparatuur en koelmachines steeds maar te verbeteren door bijvoorbeeld de VFD/inverter toe te passen en gebruik te maken van thermodynamische verwarming en warmteterugwinsystemen. Aan de kant van de koudemiddelen wordt onderzocht welke koudemiddelen met een lage GWP waarde en of natuurlijke koudemiddelen kunnen worden ingezet nu de uitfasering van HCFK s een feit is geworden. Ook wordt onderzocht of betere systeemoplossingen kunnen bijdragen aan de totale energieefficiëntie. Voor de installateurs en hun klanten bieden de energiezuinige HVAC-systemen van Carrier dan ook veel mogelijkheden. Innovatie Carrier heeft begin dit jaar een mijlpaal bereikt in de toepassing Brice Maisonnier tijdens zijn instructie voor de fabrieksrondleiding 47

4 RCC Koude & luchtbehandeling van duurzame technologie met de oplevering van het 500 e CO2OLtec koelsysteem in de nieuwe supermarkt van Famila in Friesoythe in Duitsland. Door de toepassing van het natuurlijk koudemiddel CO2 voor zowel koelen als verwarmen in deze supermarkt wordt een grote reductie in vergelijking met het koudemiddel R404A (GWP=3000) van de indirecte CO2-uitstoot bereikt. De 500 geleverde CO2OLteckoelsystemen die door heel Europa zijn geïnstalleerd reduceren gezamenlijk een CO2 uitstoot van ton, hetgeen overeenkomt met de uitstoot van middenklasse automobielen. Rondleiding fabriek Tijdens de rondleiding onder leiding van Patrick Girot door de fabriek werd inzicht gekregen hoe fancoilunits als serieproduct in een complete lijn worden geproduceerd. De coils en omkastingen worden standaard toegeleverd. De ventilatoren worden zowel in EC als DC toegepast. De externe beschikbare druk voor het type 42GM in EC-uitvoering bedraagt 100/300 Pa. De chillerproductie met ook de productie van de shell-and-tubeverdamper geschikt voor flooded systems met koudemiddel R134a of R410A was indrukwekkend. De samenbouw van verdamper, condensor en compressor(en) in diverse uitvoeringen en configuraties zag er verzorgd uit. Rondleiding Laboratorium In het laboratorium is een nieuw model hybride fancoilunit ontwikkeld voor plafondmontage. Opvallend is dat deze fancoilunit is voorzien van een verseluchtaansluiting waar mede door gebruik te maken van deels koude buitenlucht hierdoor jaarrond op het energiegebruik kan worden bespaard. De unit is opgebouwd uit een geïsoleerde omkasting met roosters voor inblaas- en retourlucht voorzien van filters en de verseluchtaansluiting, een koeler/heaterblok (voor aansluiting op een koud/warmwater-hydraulisch systeem) voorzien van lekbak en een ventilator die d.m.v. een regelbare spanning kan worden aangestuurd tussen 0 en 10V. Indien de ventilator op vol vermogen draait wordt gebruik gemaakt van inductiewerking van de lucht waardoor volgens de ontwerpers een groot koelvermogen en 50% energie-efficiëntie kan worden bereikt. Deze fancoilunits worden in een aantal pilots getest en daarna op de markt gebracht. Ze zijn bijzonder geschikt voor toepassing in gebouwen waar geïnvesteerd wordt in een laag energiegebruik. Deellast en toerengeregelde schroefcompressor Ook werd stilgestaan bij de Aquaforce 30XW-V/30XWHV watergekoelde chiller/warmtepomp uitgevoerd met de nieuw ontwikkelde deellast en toerengeregelde schroefcompressoren (Greenspeed). Zoals bekend is het aantal uren dat een koelmachine/warmte-pomp in vollast draait gering. De grootste energiebesparing wordt dan ook gerealiseerd in het gebied waarin de meeste draaiuren worden gemaakt en dat is deellast! Zoals bekend worden schroefcompressoren traploos geregeld door middel van een regelschuif. De door oliedruk gestuurde schuif verkleint het deel van de schroef dat gebruikt wordt voor compressie van het koudemiddel, waardoor het koelvermogen afneemt. De nieuwe serie compressoren maakt hier ook nog steeds gebruik van maar is uitgebreid met een Danfoss (VFD) frequentieregeling voor de compressormotor. De interne Pro Dialog+ regeling zorgt continu voor optimalisatie waardoor een zo hoog mogelijk rendement wordt behaald. Door de frequentie/ Mathieu Verley tijdens zijn presentatie over de toekomstige ontwikkelingen. 48 SEPTEMBERS e JAARGANG

5 toerental te variëren tussen de 60 en 30Hz neemt de compressormotor minder stroom op wat direct zichtbaar is in het zeer hoge deellastrendement. Ook hoge aanloopstromen komen niet meer voor omdat de compressor op het minimale toerental van de motor start. Deze nieuwe serie 30XWV is voorzien van een 7 inch kleuren touchscreen voor instelling, gebruikersvriendelijke bediening en aflezing van de parameters. Het koudemiddel dat wordt toegepast is R134a. De machine is voorzien van elektronische koudemiddelinspuiting en niveauregeling van de badverdamper (flooded system). De meetresultaten van de testopstelling in het laboratorium werden nauwkeurig in kaart gebracht. Dit type unit is bijzonder compact gebouwd. De machines zijn leverbaar met 1 (koelvermogen kw) of 2 (koelvermogen kw) Carrier (Carlyle-USA) schroefcompressoren. Volgens de ontwerpers is ondanks de geavanceerde uitvoering de prijs bijzonder concurrerend t.o.v. andere systeem-oplossingen. AdvanTE³C AdvanTE³C is Carrier s denktank en adviesbureau voor klantgerichte oplossingen. Michel Grabon de gedreven directeur van deze divisie is over de doelstelling heel duidelijk. Het gaat om het op tijd inspelen op nieuwe ontwikkelingen die de markt vraagt zoals het realiseren van een behaaglijk binnenklimaat (comfort) met lage energie kosten, bescherming van het milieu, voldoen aan wettelijke regelingen, energie-efficiëntie, het gebruikmaken van de juiste koudemiddelen en voldoen aan de systeemeisen. De toepassingen vinden afzet in datacenters, grote en kleine gebouwen, centrale koude en warmtenetten, hotels, scheepstoepassingen en ziekenhuizen. Michel Grabon bracht een goed nieuws-boodschap voor gebouwbeheerders en gebouweigenaren over het terugdringen van het energiegebruik. Een groot kantoorgebouw in Parijs (La Defence) bestaande uit 34 verdiepingen, 142 meter hoog en m² oppervlak is luchtzijdig uitgerust met een variabel luchtdistributiesysteem en waterzijdig met een omkeerbaar water/watersysteem met modulaire warmtepompen. De installatie zorgt voor de koud- en warmwatervoorziening voor de technische installaties. Deze efficiënte oplossing voor gebouwen met laag energiegebruik (Low Energy Building Solutions) reduceert het energiegebruik van 100 kwh/m² per jaar met een conventioneel AC-systeem tot 25 kwh/m² per jaar met de energie-efficiënte systeemoplossing, een besparing van 75% per jaar. Andere voorbeelden van systeemverbeteringen werden genoemd zoals de Sixtijnse kapel in Rome, hybride systemen met water als koudemiddel voor het koelen van datacenters waardoor het gebruik van chemische koudemiddelen enorm wordt gereduceerd. Ook de toepassing van PCM s wordt steeds belangrijker en wordt in het kader van energie-efficiëntie toegevoegd aan de onderzoeken van AdvanTE³C. MNOPQNKR HIJKL SPTNU fghihj VWXYZ[\]^Z_`abZ_]cdXaeaXY[Z] klmnopqrstuvowx ƒ ˆ Š Œ Ž Ž Œ yz{ }~y :;3<<37=97>?@ABC :<694D3EF49>9563G Š Œ Š Š Œ Š Š š œ žÿ Ÿž ž œ žÿ Ÿž ž 49

6 RCC Koude & luchtbehandeling CO2-koelsysteem voor datacenters Ook de toepassing van CO2 als natuurlijk koudemiddel voor het koelen van computerracks is een mooie milieuvriendelijke toepassing met een natuurlijk koudemiddel. CO2 circuleert deels als koudemiddel en koudedrager door het systeem met fancoilunits die in het datacenter staan opgesteld. Hierdoor wordt de in het datacenter circulerende lucht afgekoeld. De verdampte CO2 wordt als gas met de niet verdampte CO2-vloeistof teruggevoerd naar een speciaal hiervoor ontwikkelde koeler die zelf weer wordt gekoeld door een centraal aanwezig koudwatersysteem. Het CO2-systeem met koeler, circulatiepomp met regel- en beveiligingsapparatuur wordt geleverd op een compleet samengebouwd stalen frame. De koudemiddelinhoud bedraagt per skid 300 kg. De fancoilunits zijn uitgevoerd met variabel toerental. Bij maximaal toerental leveren deze units een koelvermogen van 20 kw en bij halve snelheid 5 kw. Een datacenter in Parijs functioneert met een dergelijke installatie bijzonder succesvol terwijl er ook een verhoging van het afkoelend vermogen in het datacenter van 1,5 naar 3 kw/m² is gerealiseerd en dat is winst. Districtkoeling en verwarming Deze vorm van energieopwekking van warmte en koude met bijbehorende distributie komt steeds meer in de belangstelling te staan. Deze grootschalige aanpak is mede interessant doordat het een milieuvriendelijk methode is en ook vanwege de hoge energie-efficiëntie. Het project European City waar 5 stuks Aquaforce chillers/warmtepompen met schroefcompressoren, met een verwarmingsvermogen van 4 MW zijn ingezet voor de productie van warmwater van +45 C naar een temperatuur van +70 C is met een jaarlijks gemiddelde COP van 4 hiervan een mooi voorbeeld. Hier wordt een jaarlijkse besparing bereikt van US dollar. Serie en parallel schakeling van chillers in samenhang met de te realiseren COP en koelvermogen werd besproken. Meer chillers in serie geschakeld verbeteren (zoals bekend )de efficiency in grote mate. Technologische aanpak op korte en lange termijn Mathieu Verley, marketier en productmanager gaf een overzicht van de Europese wetgeving die bepalend is voor de toekomstige ontwikkelingen en beleidsbeslissingen binnen de Europese Carrier organisatie. De EU F-Gassenregeling, de EcoDesign en de EPBDrichtlijn kwamen allemaal voorbij. Van belang is hoe de besluitvorming van de EU F-gassenregeling er straks uit gaat zien voor wat betreft de toe te passen koudemiddelen op korte en lange termijn. Deze F-gassenregeling wordt al vanaf 2006 besproken en geamendeerd Warmtewielen zijn niet onze enige specialiteit! T: +31 (0) SAVES ENERGY VESTIGINGEN IN: HOUTEN (HOOFDVESTIGING BLYGOLD NEDERLAND + BLYGOLD LAB) - SCHIPHOL - BEILEN - WEERT 50 SEPTEMBERS e JAARGANG

7 en heeft als doel om de directe CO2-emissie bij een eventuele koudemiddellekkage te reduceren. Het zal een beperking kunnen inhouden in het gebruik en de toepassingen van bepaalde HFK s. De gedachte dat HFK s met een lage GWP-waarde nog een bepaalde periode mogen worden toegepast zal wellicht ook de prijs hiervan beïnvloeden. Gesproken is over een reductie van 37% in 2018 en 80% in 2020 en een stevige verplichting voor het gebruik van koudemiddelen met een lage GWP-waarde. De stemming zou naar verwacht in juni 2014 plaatsvinden. De gedachten hierover zijn, dat er waarschijnlijk een algeheel verbod komt, voor toepassing in de HVAC-sector van koudemiddelen met een GWP-waarde >150 per Het risico bestaat echter dat diverse landen afwijkingen op deze regeling zullen bedingen. EcoDesign-richtlijn De EcoDesign-richtlijn vergt minimale eisen op het gebied van energie-efficiëntie. Mede hierdoor zullen op basis van de EcoDesign-richtlijn en de Energy-labels de CE-markering opnieuw moeten worden uitgevoerd. Hierdoor wordt de reductie van het energiegebruik een belangrijk onderdeel van de CE-markering voor koelmachines/warmtepompen. Er bestaat voor de warmtepompen een ecolabelbesluit dat op vrijwillige basis tot een vermogen < 100 kw mag worden toegepast. Er bestaat al overeenstemming met het EcoDesign-mandaat voor CE-markering. Voor componenten zoals motoren, ventilatoren, pompen e.d. is de EcoDesignrichtlijn al per 2013 van toepassing. Voor AC-apparatuur < 12 KW koelvermogen geldt Lot 1 en Tier 1 en Tier 2 die per 2013 zijn ingegaan. Chillers/warmtepompen voor de productie van koud- en warm water voor de HVAC-sector vallen onder Lot 6 waar per 2017 Tier 1 en in 2019 Tier 2 zal gelden. Process-chillers vallen onder Lot 1 waarbij ook per 2017 Tier 1 en per 2019 Tier 2 van toepassing is. Voor apparatuur < 400 kw thermisch vermogen geldt Lot 1 en per 2015 is Tier 1 en per 2017 Tier 2 van toepassing. Toekomstige koudemiddelen Belangrijk is de ontwikkeling op het gebied van de toe te passen koudemiddelen. Er bestaat een classificatie voor koudemiddelen gebaseerd op internationale en EU-normen en -wetten, o.a. vastgelegd in de EN 378, ISOxyz en PED. En voor het installeren geldt de nationale wetgeving. De vraag is in hoeverre brandbare en enigszins brandbare koudemiddelen met een GWP van nul of bijna nul met een uitstekende energie-efficiëntie mogen worden toegepast. In de markt wordt hierover druk gediscussieerd en er zijn tal van voorbeelden beschikbaar waar bijvoorbeeld natuurlijke koudemiddelen zoals koolwaterstoffen, propaan en butaan, CO2 en NH3 en ook de HFO s kunnen worden toegepast. Op dit moment ziet het er naar uit dat koudemiddelen met extreem lage GWP, die een klein en beperkte brandbare component bevatten door velen als veilig worden beschouwd. Voorbeelden zijn beschikbaar waar het koudemiddel R1234ze en ook R1234yf met succes zijn toegepast. Carrier wacht echter de besluitvorming van de EU-commissie af die dit jaar hierover een besluit zal nemen en zal in overleg met de leveranciers van koudemiddelen een keuze maken. Verbeteren lekdichtheid Aandacht zal geschonken worden aan het verbeteren van lekdichtheid en het monitoren op afstand van eventueel optredende lekkages. En ook inzake het reduceren van de koudemiddelinhoud van de systemen zelf worden stappen gezet. Dit geldt ook voor de chillers met centrifugaalcompressoren, schroefcompressoren, scrollcompressoren en voor de toekomstige generatie componenten. Reductie van koudemiddelinhoud is bij Carrier een continu proces. Vanaf 1994 is men hier al mee bezig. Door het wijzigen van het koudemiddel van R22 naar R407C en R410A en bijbehorende nieuwe technologie heeft men bereikt (afhankelijk van het type chiller en koelvermogen) dit terug te brengen tot wel 54% voor de grote chillers en 58% voor de kleine chillers. De huidige luchtgekoelde chillers type 30XA werken met ca. 0,17 kg koudemiddel/kw koelvermogen bij ca kw koelvermogen en de watergekoelde chillers type XWV met ca. 0,14 kg koudemiddel/kw koelvermogen, ook bij het genoemde koelvermogen van 1600 kw. Het moge het duidelijk zijn dat Carrier volop bezig is innovaties te ontwikkelingen en zich continu inzet om haar producten en diensten te verbeteren. De onderneming investeert in de toekomst. U ook? Daarom geldt nog steeds: turn to the experts. Over de auteur De auteur is voorzitter van de redactieraad van RCC Koude & Luchtbehandeling. Meer informatie: Carrier Airconditioning Benelux BV Branche Office Nederland Rijndijk 141 Postbus ZH Hazerswoude Rijndijk T: +31 (0) F: +31 (0) E: info@carrier.nl I: Voor België: Bld. Sylvain Dupuislaan 243 BE Anderlecht- Brussel / Bruxelles T: +32 (0) F: +32 (0) E: johan.vergaelen@carrier.utc.com I: 51