Evaluatie IJsselstein Veiliger

Transcriptie

1 2012 / Evaluatie IJsselstein Veiliger IJsselsteiners moeten veilig zijn en zich veilig voelen in hun eigen stad Missie uit het collegeprogramma Versie definitief 25 juni

2 1 Inleiding Tot 1 april 2011 werd het toezicht op straat mede uitgevoerd door politiesurveillanten, die bij de politie waren ondergebracht, en door Bijzondere Opsporings Ambtenaren (BOA s) die werden ingehuurd van de afdeling Stadstoezicht van de gemeente Nieuwegein. De gemeente en de partners in het domein veiligheid waren van mening dat de uitvoering van het veiligheidsbeleid voor verbetering vatbaar was. Er kon onvoldoende op actuele problemen worden ingespeeld, er was onvoldoende sprake van gecoördineerde samenhang op de uitvoering tussen de verschillende partners en er werd gebrekkige regie gevoerd op de afspraken die in diverse overleggen werden gemaakt. Vervolgens is er naar aanleiding van de notitie IJsselstein Veiliger voor gekozen de regie en verantwoordelijkheid van de uitvoering weer bij de gemeente onder te brengen. De projectdoelstelling luidt: Het is de primaire verantwoordelijkheid van de gemeente zorg te dragen voor een gesloten veiligheidsketen ten behoeve van jongeren. De partners in het veiligheidsdomein zijn er van overtuigd dat, indien in een integrale structuur wordt samengewerkt, zij succesvol preventief aan de voorkant van het probleem kunnen komen, waardoor tijdige en adequate correctie van de groepen en individuen mogelijk wordt en de criminaliteit en overlast beter aan te pakken is. De nu voorliggende notitie betreft de evaluatie van het project. 2 Samenvatting De gekozen aanpak en werkwijze hebben geleid tot een gesloten keten, waardoor correctie van groepen en individuen mogelijk is geworden en de criminaliteit en overlast beter aan te pakken is. Door de extra investeringen is de veiligheid in IJsselstein verhoogd, waarmee geconcludeerd kan worden dat de doelstelling van het project is behaald. Om de uitvoering van toezicht en handhaving ook toekomst bestendig te maken zijn in deze evaluatie de volgende de aanbevelingen geformuleerd. Doorgaan met Toezicht en Handhaving onder regie van de gemeente IJsselstein Toezicht en Handhaving borgen in de wendbare organisatie Het leveren van BOA s en de streetcoaches opnieuw aanbesteden en tot die tijd concrete prestatie afspraken maken met G4S met daarin beschreven de consequenties voor het niet nakomen van de afspraken. Functieomschrijvingen voor BOA s en Streetcoaches opstellen. Targets en differentiatie benoemen voor de uit te schrijven bekeuringen door BOA s De deelname aan het RCN beëindigen en zowel de coördinatie als de uitvoering van de persoongerichte aanpak als de nazorg aan ex- gedetineerden onder brengen bij Toezicht en Handhaving. De samenwerking met de politie in concrete werkafspraken De samenwerking met Pulse jongerenwerk in concrete werkafspraken en prestatie-indicatoren De samenwerking met leerplicht verder intensiveren. 3 Aanpak Er is gekozen voor een projectmatige aanpak waarbij de eigen BOA en streetcoach van de gemeente zijn ingezet, gecombineerd met externe inhuur van BOA s en streetcoaches. G4S Na het aanbestedingstraject is de keuze gevallen op de firma G4S uit Amsterdam. Prijs, toegezegde kwaliteit en directe inzetbaarheid van personeel waren belangrijke elementen bij die keuze. G4S voldeed qua te leveren personeel aan de gestelde kwalificaties met betrekking tot diploma s en competenties. Functieomschrijvingen Bij de aanbesteding is gebruik gemaakt van competentieprofielen. De afspraak was gemaakt dat de projectleider deze profielen als basis zou gebruiken voor functieomschrijvingen voor zowel de BOA als de streetcoach. Geconstateerd is dat de functieomschrijvingen niet zijn gemaakt. Geadviseerd wordt om de functieomschrijvingen alsnog op te stellen. Versie definitief 25 juni

3 Operationele Leiding De projectleider en de operationeel beleidsmedewerker geven gezamenlijk het project vorm. De werkafspraken zijn gemaakt, maar ook is gezorgd voor goede kleding en materiaal. Daarnaast sturen zij operationeel de BOA s en de streetcoaches aan. Op basis van de criminaliteitscijfers en actuele gebeurtenissen worden werkopdrachten gemaakt. Daarnaast worden de BOA s de streetcoaches, maar ook de politie en de jongerenwerkers gebrieft. Deze gezamenlijke briefing is een essentiële schakel gebleken. Aanvankelijk is gekozen voor één wekelijks contact moment. Op zich is dat ook het goede uitgangspunt maar door het niveau van de BOA s bleek dit te weinig waardoor informatieachterstand ontstond. Daarom is voor een dagelijkse (de)briefing gekozen. Tijdens de briefings wordt het werk besproken en teruggekoppeld tussen de teams en de operationele leiding en worden de nieuwe werkopdrachten uitgezet en toegelicht. Werkwijze streetcoach Het leggen en onderhouden van contacten met jongeren, die door houding en/of gedrag de span of controll van jongerenwerkers overstijgen, alsmede het vervullen van een algemeen ondersteunende rol binnen het veiligheidsdomein. Tijdens het project bleek dat er behoefte was het takenpakket van de streetcoaches en boa s uit te breiden met taken ter voorkoming van criminaliteit in de wijken. Met name ter voorkoming van inbraak in woningen. Zij hebben een preventieve rol indien zij situaties aantreffen zoals niet afgesloten deuren, ramen, vervoersmiddelen etc. Daarnaast surveilleren zij preventief in inbraakgevoelige gebieden en verlenen zij nazorg aan ex-gedetineerden. Werkwijze BOA s Naast toezicht en handhavingstaken en de omschreven preventieve taken, is de taak van de BOA s, het opvolgen van verzoeken van streetcoaches waar het ontoelaatbaar gedrag van jongeren betreft, met daaraan gekoppeld de mogelijkheid om verbaliserend op te treden. Daarnaast hebben zij een signalerende taak in de openbare ruimte. Samenwerking met partners Politie De samenwerking met de politie verloopt goed. Er is dagelijks contact tussen de operationele leiding en de politie. Zorg is dat de aanpak en samenwerking nog niet voldoende structureel is. Het hangt nog te veel af van enkele personen. Dat is kwetsbaar. Geadviseerd wordt om de samenwerking in concrete werkafspraken te Doordat de politie zich steeds meer op de kerntaken richt, ontstaat er een grijs gebied. Dat grijze gebied is niet benoemd. Voorkomen moet worden dat er een gemeentepolitie ontstaat doordat Toezicht en Handhaving van de gemeente steeds meer opsporingstaken van de politie gaat overnemen. In de toekomst worden tenminste twee keer per jaar duidelijke afspraken te maken, waarin steeds de grenzen van de inzet scherp worden benoemd. Pulse jongerenwerk In het kader van het project is er regelmatig overleg met Pulse over de rol van de jongerenwerkers, de openingstijden van de wijkcentra en het buurthuis Studio 10. Kern van de gesprekken is steeds: de manier van werken van de jongerenwerkers met hun doelgroep, de samenwerking met de streetcoaches en het programma-aanbod en de openingstijden in de jongerencentra. Er zijn verbeteringen zichtbaar maar nog onvoldoende om nu al van een succesvolle samenwerking te kunnen spreken. Vooral het nakomen van de gemaakte afspraken, de openingstijden van de jongerencentra en het uitvoeren van het aangekondigde programma moet verbeterd worden. Geadviseerd wordt om de samenwerking in concrete werkafspraken en prestatie-indicatoren te Leerplicht Het contact met leerplicht is gedurende het project steeds beter geworden. Vooral naar aanleiding van het aantreffen van jongeren op straat tijdens schooluren, waarbij sprake was van ongeoorloofd verzuim. Door deze ervaringen is de conclusie dat de samenwerking tussen het projectteam en de leerplichtambtenaren moet verder worden geïntensiveerd. Persoonsgerichte Aanpak (PGA) Sinds oktober 2011 is het PGA onder voorzitterschap van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) opnieuw opgestart. In het overleg zijn de gemeentelijke afdelingen veiligheid, leerplicht en sociale Versie definitief 25 juni

4 zaken vertegenwoordigt. Daarnaast zijn Pulse jongerenwerk, woningbouwcorporatie Provides, de politie en het Veiligheidshuis Utrecht vertegenwoordigd. Er worden proactief jongeren en groepen besproken om wie één van de partners zich zorgen maakt, maar ook mensen die op korte termijn uit detentie gaan komen. Een sluitend plan van aanpak is de bedoeling. De coördinatie van de ex-gedetineerden ligt momenteel bij het Regionaal Coördinatiepunt Nazorg ex-gedetineerden (RCN). Zij beschikken over een systeem waarin staat wie er vrij gaat komen en welke acties er voor die persoon nodig zijn. Dat wordt vervolgens doorgegeven aan de gemeente. Het gaat voor IJsselstein om gemiddeld 32 personen per jaar. Van die mensen behoeven gemiddeld maar 15 een actie van de gemeente. De uitvoering van deze acties is momenteel belegd bij de afdeling sociale zaken. Met het uitbesteden van sociale zaken in het kader van het USP project, komt de uitvoering van de acties te veel op afstand te staan. Coördinatie door RCN is een zeer kleine taak en wij hebben als gemeente zelf ook toegang tot het systeem. De uitvoering van de acties voor exgedetineerden gebeurt grotendeels door de streetcoaches. Daarom wordt geadviseerd de deelname aan het RCN te beëindigen en zowel de coördinatie als de uitvoering (in totaal 32 uur) van de nazorg ex-gedetineerden bij Toezicht en Handhaving onder te brengen. 4 Resultaten Door personele uitbreiding, de veelheid van maatregelen en gerichte investeringen op het gebied van veiligheid is de positieve ontwikkeling van de criminaliteitscijfers spectaculair. In 2011 is er een daling van de criminaliteit gerealiseerd van 18,6%. In de eerste vier maanden van 2012 is er sprake van een daling van 22,1% vergeleken met de eerste vier maanden van Daarnaast bleek uit de door onderzoeksbureau Dimensus gehouden Veiligheids- en leefbaarheidsmonitor dat 80% van de IJsselsteiners zich veilig voelt. Goede resultaten bereikt door integrale samenwerking en vasthoudendheid. Het project IJsselstein Veiliger maar vooral de operationele leiding en de eigen BOA en streetcoach hebben daar een belangrijk aandeel in gehad. Bij de samenwerking met G4S en de door hen geleverde BOA s zijn kritische kanttekeningen te maken. G4S G4S heeft de toezeggingen die in het aanbestedingstraject zijn gedaan niet waar kunnen waarmaken. In het bijzonder de kwaliteit van een aantal van de geleverde mensen laat te wensen over. Dat is de reden dat er dagelijks gebrieft moet worden. Dit kost voor de operationele leiding veel energie om deze mensen te begeleiden. Er zijn geen streetcoaches en BOA s op afroep beschikbaar. Daardoor zijn zij te weinig flexibel in de roostering van personeel. Daarnaast is er geen back-up waardoor ziekteverzuim en verlof direct op de gemeente als opdrachtgever wordt afgewenteld. Het in maart 2011 gepresenteerde team bleek niet beschikbaar. Geleverde alternatieven waren voor de gemeente niet acceptabel, waardoor wij operationeel te maken hebben gekregen steeds verschillende streetcoaches en BOA s en drie verschillende G4S managers. Ook voldoet het personeel niet op alle onderdelen aan onze opleidingseisen en competenties. Dat is niet goed voor het project en voor de opbouw van de plaatselijke kennis door de BOA s en de streetcoaches. Momenteel wordt vanuit G4S meer tijd geïnvesteerd in het managen en opleiden van hun personeel. Daarnaast zijn additionele opleidingen verzorgd om het niveau te verhogen. Omwille van de continuïteit van werkzaamheden en de verbeteringen is besloten het contract met G4S te verlengen. Echter naar aanleiding van de ervaringen en de evaluatie wordt geadviseerd alsnog concrete prestatieafspraken te maken en het functioneren kritisch te volgen en waar nodig te corrigeren. Daarnaast wordt geadviseerd voor 2013 het leveren van BOA s en streetcoaches opnieuw aan te besteden. BOA s Door het optreden van de BOA s wordt toezicht en handhaving van de gemeente door de inwoners herkend. Dankzij de strakke operationele aansturing zijn er ook successen te melden. Toch behoeft de inzet verbetering. Het aantal geschreven bekeuringen is nog niet op niveau. De inzet is nu vooral gericht op de parkeeroverlast. Er zijn nog geen HALT-verwijzingen gedaan. Ook wordt er niet verbaliserend opgetreden tegen jongeren die overlast veroorzaken tijdens de horeca nachten en die alcohol op verboden plekken nuttigen. Overwogen wordt om door te stellen targets de BOA s te verplichten op alle domeinen verbaliserend op te treden. Versie definitief 25 juni

5 Streetcoaches De inzet van streetcoaches is succesvol gebleken. De herkenbaarheid in de wijken is groot en inwoners voelen zich mede door de manier van werken veiliger dan ooit. Zij hebben de grenzen van het project opgezocht en daarbij successen behaald. Er zijn diverse jongeren aan een (bij)baantje geholpen zijn. Maar ook zijn er twee verslaafde jongeren door de persoonlijke inzet van de streetcoaches opgenomen in een afkick kliniek. 5 Financiën Voor de uitvoering van het project was een bedrag beschikbaar van ,-. In 2011 is ,- aan het project uitgegeven. Het project sluit daarom af met een overschot van ,-. In de jaarrekening over 2011 is voorgesteld het overschot ten gunste te brengen van de algemene reserve. 6 Conclusies en Aanbevelingen Het is de primaire verantwoordelijkheid van de gemeente zorg te dragen voor een gesloten veiligheidsketen ten behoeve van jongeren, waardoor tijdige en adequate correctie van de groepen en individuen mogelijk wordt en de criminaliteit en overlast beter aan te pakken is. Geconcludeerd kan worden dat deze doelstelling is behaald, waarmee niet wordt geconcludeerd dat de samenwerking en uitwerking al optimaal is. Het project IJsselstein Veiliger kan worden geborgd in de wendbare organisatie en daarmee als project worden afgesloten. De resultaten op het gebied van criminaliteit zijn goed te noemen. Deze resultaten zijn mede door het project IJsselstein Veiliger behaald. Ondanks de goede resultaten is het te vroeg om de inzet die het project vraagt af te bouwen. De samenwerking met partners moet verder worden uitgewerkt en verbeterd maar ook aan de competenties en de inzet van de BOA s en streetcoaches moet worden gewerkt. Aanbevelingen De evaluatie van het project heeft uiteraard ook verbeterpunten aan het licht gebracht. Om het effect van Toezicht en Handhaving te consolideren en waar mogelijk te verbeteren worden de aanbevelingen gedaan: Doorgaan met Toezicht en Handhaving onder regie van de gemeente IJsselstein Toezicht en Handhaving borgen in de wendbare organisatie. Het leveren van BOA s en de streetcoaches opnieuw aanbesteden en tot die tijd concrete prestatie afspraken maken met G4S met daarin beschreven de consequenties voor het niet nakomen van de afspraken. Functieomschrijvingen voor BOA s en Streetcoaches opstellen. Targets en differentiatie benoemen voor de uit te schrijven bekeuringen door BOA s De deelname aan het RCN beëindigen en zowel de coördinatie als de uitvoering van de persoongerichte aanpak als de nazorg aan ex- gedetineerden onder brengen bij Toezicht en Handhaving. De samenwerking met de politie in concrete werkafspraken De samenwerking met Pulse jongerenwerk in concrete werkafspraken en prestatie-indicatoren De samenwerking met leerplicht verder intensiveren. Versie definitief 25 juni