Waterschappen zoeken fiscale partners. Op weg naar samenwerking bij heffing en invordering van waterschapsbelastingen
|
|
- Martina Verbeek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Waterschappen zoeken fiscale partners Op weg naar samenwerking bij heffing en invordering van waterschapsbelastingen
2 Waterschappen zoeken fiscale partners Op weg naar samenwerking bij heffing en invordering van waterschapsbelastingen Rapport van de ad hoc-uniewerkgroep samenwerking belastingen Uitgave van de Unie van Waterschappen november 2005
3 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 5 Het waterschap als moderne overheid 6 Externe ontwikkelingen 6 Inhoud en aanpak van het onderzoek 7 2 Inventarisatie samenwerkingsactiviteiten 9 Opzet inventarisatie 10 Vormen van samenwerking 10 Fiscale partners 10 Moeilijkheden bij toenaderingspogingen tot samenwerking 13 Resultaten inventarisatie 14 3 Samenwerkingsmodellen 15 Drie fiscale samenwerkingsmodellen 16 Perceptiekosten 17 Kwaliteit van de dienstverlening 20 Schaalniveau van samenwerking en optimale schaalgrootte 21 Overige aandachtspunten 23 4 Best practices en succes- en faalfactoren 25 Symposium Waterschappen zoeken fiscale partners 26 Beschrijving van best practices 26 Shared service center (SSC) 27 Succes- en faalfactoren 28 Kansen voor samenwerking 28 5 Conclusies en aanbevelingen 29 Conclusies 30 Aanbevelingen aan de ledenvergadering 31 van de Unie van Waterschappen Bijlagen 33 1 Samenstelling ad hoc-uniewerkgroep samenwerking 34 belastingen (WSB) 2 Procesbeschrijvingen belastingen van waterschappen 35 en gemeenten 2 Waterschappen zoeken fiscale partners
4 Voorwoord
5 Waterschappen voelen zich maatschappelijk verantwoordelijk en willen hun taken zo goed en goedkoop mogelijk voor de burger uitvoeren. De burger heeft daarbij ook recht op inzage in de prestaties van de waterschappen. Het is duidelijk dat afstemming en samenwerking met derden voor een goede uitvoering van de waterschapstaken steeds belangrijker worden. Dit geldt ook voor de wijze waarop de waterschappen de heffing en invordering van hun belastingen organiseren. In dat licht hebben de waterschappen begin 2005 de Unie van Waterschappen gevraagd om de ad hoc-uniewerkgroep samenwerking belastingen (WSB) in te stellen. De taakopdracht van de werkgroep was om de verschillende samenwerkingsmodellen op belastinggebied te verkennen en concrete aanbevelingen te doen om verdergaande samenwerking op dit gebied te stimuleren. Het is evident dat de waterschappen door onderling of met derden samen te werken hun belastingheffing aanzienlijk goedkoper kunnen uitvoeren. Besparingen van 20 miljoen (15 tot 20% van de perceptiekosten) behoren op termijn tot de mogelijkheden. De komende vijf jaren kunnen de perceptiekosten van de waterschapsbelastingen mede hierdoor dalen van ruim 6% nu naar 4%. Het voor u liggende rapport geeft een overzicht van de wijze waarop waterschappen op dit moment voor de belastingheffing samenwerken. Er blijkt op dit terrein al de nodige ervaring beschikbaar te zijn en hiervan is door de werkgroep dan ook dankbaar gebruik gemaakt. Op het Uniesymposium Waterschappen zoeken fiscale partners, dat op 25 mei 2005 heeft plaatsgevonden, zijn deze ervaringen belicht en besproken. Om tot een succesvolle samenwerking te komen blijkt een aantal aandachtspunten van bijzonder belang te zijn. Dit heeft geleid tot een aantal aanbevelingen aan de waterschappen. In het onderzoek zijn verschillende samenwerkingsmodellen uitgewerkt. Het model waarbij waterschappen samenwerken met gemeenten levert maatschappelijk de meeste financiële en kwalitatieve voordelen op, maar de bereidheid van gemeenten om samen te werken verschilt per regio. Samenwerking met andere waterschappen levert eveneens aanzienlijke financiële en kwalitatieve voordelen op. Op basis van ervaringen kan worden gesteld dat de onderlinge samenwerking van waterschappen het snelst is te realiseren. Gemeenten kunnen bij deze samenwerking ook in een latere fase besluiten om deel te nemen. Daarnaast kan de samenwerking met waterleidingbedrijven regionaal voordelen opleveren. De werkgroep dringt er op aan dat waterschappen zich verplichten om komend jaar in hun regio onderzoek te verrichten naar de voor hen meest passende wijze van samenwerken. Dit sluit aan bij het kabinetsstandpunt over het Interdepartementaal Beleidsonderzoek naar de financiering van het waterbeheer (IBO) en past goed in het rijksbeleid over de samenwerking in de waterketen. Waterschappen willen de kosten voor de burger verlagen en de service aan de burger vergroten. Dit is het best te realiseren door meer te gaan samenwerken. Laten we als waterschappen deze gezamenlijke uitdaging oppakken. Liever nog vandaag dan morgen! Jacob Gunter Voorzitter ad hoc-uniewerkgroep samenwerking belastingen 4 Waterschappen zoeken fiscale partners
6 1 Inleiding
7 Het waterschap als moderne overheid De modernisering van de overheid is een belangrijk onderwerp van maatschappelijke en politieke discussie. De waterschappen zijn zich hiervan bewust en maken zich sterk om te voldoen aan de eisen die aan een moderne overheid mogen worden gesteld. Dit is een proces van permanente ontwikkeling. Kernwaarden daarbij zijn het afleggen van verantwoordelijkheid over de geleverde prestaties, het bieden van inzicht en transparantie, het verzorgen van een klantgerichte wijze van dienstverlening en beheersing van (maatschappelijke) kosten. Om aan de bovengenoemde kernwaarden te voldoen, zoeken de waterschappen samenwerking en afstemming met elkaar, alsmede met andere overheden en maatschappelijke organisaties. Zij geven hieraan binnen het waterbeheer op diverse wijze invulling. Voorbeelden van onderlinge samenwerking zijn de organisatie van verkiezingen, de inkoop van energie, het gezamenlijk gebruik van laboratoria, de bedrijfs- en begrotingsvergelijkingen, de facilitering op ICT-gebied door het Waterschapshuis en uiteraard het delen van kennis en deskundigheid. Voorbeelden van externe samenwerking zijn de afvalwaterakkoorden en stedelijke waterplannen met gemeenten, de watertoets op het gebied van de ruimtelijke ordening en de convenanten met waterleidingbedrijven. Het gebied van de belastingheffing laat op dit moment bij de waterschappen wel een bijzondere dynamiek zien. Veel waterschappen verkennen mogelijkheden om met andere waterschappen, gemeenten of waterleidingbedrijven te gaan samenwerken. Het terugdringen van perceptiekosten en het streven naar een optimale klantgerichtheid staan daarbij centraal. Er bestaan al wel langer vormen van samenwerking op het terrein van belastingen, maar verregaande vormen van samenwerking, bijvoorbeeld in de zin van een gemeenschappelijk belastingkantoor, zijn zeker nog geen gemeengoed. De waterschappen hebben zich enige jaren geleden al uitgesproken voor een verdergaande samenwerking op belastinggebied. De Unie van Waterschappen haakt bewust in op de actuele ontwikkelingen door het uitvoeren van een landelijk onderzoek. Het voorliggende rapport vormt de uitkomst van dit onderzoek, dat in de eerste helft van 2005 heeft plaatsgevonden. Externe ontwikkelingen Het denken over samenwerking wordt mede bepaald door een aantal externe ontwikkelingen. Genoemd kunnen worden de herziening van de financieringsstructuur van de waterschappen, het actieprogramma Andere overheid, de opkomst van het fenomeen shared service center en de ontwikkelingen in de ICT. Deze ontwikkelingen bieden naar verwachting meer mogelijkheden of scheppen gunstige voorwaarden om verdere samenwerking te realiseren. Herziening financieringsstructuur en actieprogramma Andere overheid Het onderzoek naar samenwerking sluit goed aan bij het kabinetsstandpunt over het Interdepartementaal Beleidsonderzoek naar de financiering van het waterbeheer (IBO). 1 Belangrijk kritiekpunt van dit IBO betrof de relatief hoge perceptiekosten van de waterschapsbelastingen. 1 TK , nr , nr. 1 6 Waterschappen zoeken fiscale partners
8 Hoewel het kabinetsstandpunt zelf door de Tweede Kamer medio 2004 op onderdelen nogal kritisch is ontvangen (met name de waterketen), is duidelijk dat de waterschappen een extra inzet zullen moeten leveren in hun streven naar een (verdere) beperking van de perceptiekosten. Daarnaast past samenwerking uitstekend bij het kabinetsstandpunt over de veranderende rol van de overheid in relatie tot de burger zoals neergelegd in de kabinetsvisie Andere overheid en het bijbehorende actieprogramma. 2 Shared service center Ook buiten de waterschapswereld is er een toenemende belangstelling waarneembaar voor het ontplooien van samenwerking op deelterreinen die zich daarvoor goed lenen. Er wordt wel gezegd dat deze belangstelling een reactie is op de decentralisatiegolf van eind vorige eeuw. Dit geldt overigens zowel voor het bedrijfsleven als voor de overheid. Binnen een (sterk) gedecentraliseerde organisatiestructuur zijn immers specifieke werkzaamheden te onderkennen die op een hoger schaalniveau efficiënter zouden kunnen worden uitgevoerd. De gedachte is nu om te bezien of het mogelijk is dergelijke werkzaamheden uit de organisatiestructuur van individuele organisaties te lichten en deze door een gezamenlijke, gespecialiseerde dienst te laten uitvoeren. Een dergelijke dienst wordt ook wel een shared service center genoemd. Ontwikkelingen ICT De snelle ontwikkeling van de ICT biedt de overheid ongekende mogelijkheden voor samenwerking en verbetering van de dienstverlening aan de burger. De fysieke plek van dienstverlening wordt minder belangrijk en massale administratieve processen kunnen eenvoudiger, efficiënter en klantgerichter worden uitgevoerd. Dit geldt zeker ook voor het terrein van de heffing en invordering van belastingen. Inhoud en aanpak van het onderzoek Het onderhavige onderzoek betreft: een studie naar de mogelijkheden voor waterschappen om onderling of met derden samen te werken op het terrein van de heffing en invordering van belastingen. De inhoud van de waterschapsbelastingen en van de belastingwetgeving is echter uitdrukkelijk geen onderwerp van dit onderzoek. Mogelijkheden, ervaringen en kennis met betrekking tot samenwerking worden in het onderzoek in kaart gebracht. Met het ontsluiten van deze informatie kunnen de waterschappen hun voordeel doen. Het onderzoek is niet gericht op het uitbesteden van fiscale werkzaamheden aan particuliere partijen, aangezien dit niet goed past bij het specifieke publieke karakter van belastingheffing. Het onderzoek ziet derhalve uitsluitend op samenwerking tussen (semi-)publieke partijen die hun taken met behoud van eigen verantwoordelijkheden gezamenlijk willen gaan uitvoeren. Een volledig centrale uitvoering van de waterschapsbelastingen wordt niet als een reële optie gezien en is dan ook in het onderzoek niet verder uitgewerkt. Dit staat te ver af van het karakter van het waterschap als gedecentraliseerde overheid en van de regionale verankering en 2 TK , nr , nr. 1 7 Inleiding
9 profijtgedachte die aan de waterschapsbelastingen ten grondslag liggen. Een uitbesteding aan de Belastingdienst is om die reden evenmin in het onderzoek meegenomen. Overigens is de Belastingdienst ook veel minder goed toegerust op de heffing van object-gerelateerde belastingen dan de waterschappen (en de gemeenten) dat zijn. Het onderzoek is uitgevoerd door de ad hoc-uniewerkgroep samenwerking belastingen (WSB) onder voorzitterschap van mr. J.L. Gunter, secretaris-directeur van het Waterschap Hunze en Aa s (de samenstelling van de werkgroep treft u aan in bijlage 1). De werkgroep doet op basis van de resultaten van het onderzoek concrete voorstellen aan het Uniebestuur die verdergaande samenwerking moeten bevorderen. Het onderhavige rapport van de werkgroep is als volgt opgebouwd: 1 Inventarisatie samenwerkingsactiviteiten In de eerste plaats zijn de bestaande samenwerkingsverbanden voor de heffing en invordering van waterschapsbelastingen in beeld gebracht. Dit is gebeurd aan de hand van een inventarisatie die in het begin van 2005 onder de waterschappen is uitgevoerd. Bij deze inventarisatie zijn tevens voornemens gepeild om in de nabije toekomst tot een dergelijke samenwerking te komen en moeilijkheden in kaart gebracht die men daarbij ondervindt. Een en ander laat zien waar de waterschappen op dit moment staan als het om fiscale samenwerking gaat (hoofdstuk 2). 2 Samenwerkingsmodellen In de tweede plaats is in conceptuele zin een aantal mogelijke samenwerkingsmodellen onderscheiden en beschreven en zijn de daaraan verbonden voor- en nadelen op basis van ervaringen zo goed mogelijk inzichtelijk gemaakt. Dit biedt ondersteuning bij de bestuurlijke afweging van kansen en risico s. Daarnaast is een inschatting gemaakt van de hoogte van de perceptiekosten en de besparingen die mogelijk kunnen worden gerealiseerd (hoofdstuk 3). 3 Succes- en faalfactoren In de derde plaats zijn aandachtspunten en succes- en faalfactoren benoemd. Deze factoren zijn vooral naar voren gekomen bij het symposium Waterschappen zoeken fiscale partners dat op 25 mei 2005 door de werkgroep is georganiseerd. De praktijk laat zien dat voornemens tot samenwerking niet altijd tot uitvoering worden gebracht en om verschillende redenen stuk kunnen lopen. Er kan dan ook veel worden geleerd van ervaringen en best practices (hoofdstuk 4). 4 Conclusies en aanbevelingen Een samenvatting en conclusies van het onderzoek zijn opgenomen in hoofdstuk 5. Tot slot doet de werkgroep op basis van zijn bevindingen aanbevelingen aan het Uniebestuur om concrete stappen te zetten op weg naar verdere fiscale samenwerking. 8 Waterschappen zoeken fiscale partners
10 2 Inventarisatie samenwerkingsactiviteiten
11 Opzet inventarisatie In het voorjaar van 2005 is onder alle 26 waterschappen een inventarisatie uitgevoerd naar samenwerkingsactiviteiten op belastinggebied. De waterschappen is daarbij gevraagd een overzicht te geven van bestaande samenwerkingsactiviteiten en van de daaraan verbonden voor- en nadelen. Daarbij moet worden opgemerkt dat het ervaringen betreffen van de waterschappen die aan de inventarisatie hebben deelgenomen. Later is in het onderzoek vastgesteld dat sommige nadelen die worden ervaren betrekkelijk zijn. Daarnaast zijn lopende onderzoeken naar samenwerking en de moeilijkheden die daarbij naar voren komen in beeld gebracht. Van bijna alle waterschappen zijn gegevens ontvangen. In dit hoofdstuk worden de resultaten van de inventarisatie systematisch weergegeven en toegelicht. Vormen van samenwerking Gebleken is dat de meeste waterschappen wel op enigerlei wijze onderling of met derden op belastinggebied samenwerken. De aard en de intensiteit van de samenwerking is echter zeer verschillend. De meest vergaande vorm van samenwerking is de vorming van een gezamenlijk belastingkantoor. Er kan ook op onderdelen worden samengewerkt, zoals op het gebied van de dwanginvordering, inning, gebruik van computer hard- of software en kwijtschelding. De juridische vorm waarin de samenwerking is gegoten loopt uiteen. Dit hangt af van de aard van de samenwerking. Aan een gezamenlijk belastingkantoor ligt meestal een zware gemeenschappelijke regeling ten grondslag (openbaar lichaam). Samenwerking op onderdelen vindt veelal plaats onder een lichte gemeenschappelijke regeling, aan de hand van privaatrechtelijke contracten of op basis van mondelinge afspraken. Fiscale partners Als fiscale partners kunnen op basis van de inventarisatie worden onderscheiden: andere waterschappen, gemeenten en waterleiding- en energiebedrijven. De praktijk laat naar onderscheid van partners het navolgende beeld zien. A Samenwerking tussen waterschappen In het (recente) verleden waren er diverse succesvolle voorbeelden te vinden van samenwerking op belastinggebied tussen waterschappen. Deze samenwerking werd veelal gevonden in de gezamenlijke heffing en invordering van belastingen van zuiveringschappen en hoogheemraadschappen enerzijds en inliggende waterschappen anderzijds. Voorbeelden hiervan waren het Hoogheemraadschap van Rijnland en het Hoogheemraadschap van West- Brabant met hun inliggende waterschappen. Daarnaast waren er door waterschappen regionale belastingkantoren opgericht, zoals het Samenwerkingsverband Rivierenland en de Dienst Centrale Omslagheffing in Noord-Holland (DCO). De genoemde samenwerkingsverbanden zijn alle in de fusiegolf van de afgelopen drie jaar opgegaan in de organisatie van nieuwe, grotere all in-waterschappen. Er is dus de nodige ervaring met betrekking tot fiscale samenwerking beschikbaar. Ook thans zijn er de nodige voorbeelden van fiscale samenwerking tussen waterschappen, die deels al gerealiseerd zijn en deels nog in de ontwikkelingsfase verkeren. Op dit moment 10 Waterschappen zoeken fiscale partners
12 functioneert het Waterschapsbedrijf Limburg als gezamenlijk belastingkantoor voor Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas. Daarnaast bereiden vijf waterschappen in Oost-Nederland zich momenteel voor om per 1 januari 2007 een gemeenschappelijke belastingdienst op te richten. Ook de Waterschappen Hunze en Aa s, Noorderzijlvest en mogelijk ook Wetterskip Fryslân, zijn voornemens om een dergelijke belastingdienst in te stellen. Tot slot hebben de waterschappen Zuiderzeeland, Vallei & Eem en Veluwe plannen voor samenwerking. Geconcludeerd mag dus worden dat er op dit moment veel belangstelling bestaat voor de samenwerking met andere waterschappen. Daarbij wordt in een aantal gevallen tevens geanticipeerd op de eventuele aansluiting van gemeenten. Op het terrein van de ICT vindt steeds meer samenwerking plaats. Momenteel zijn er 13 waterschappen die gebruik maken van hetzelfde integrale belastingsysteem (IBS). Thans bezien deze waterschappen of een nieuw integraal belastingsysteem kan worden ontwikkeld dat aansluit bij de verwachte herziening van de waterschapsbelastingen (die waarschijnlijk al per 1 januari 2008 zijn beslag gaat krijgen). Daarnaast hebben enkele andere waterschappen op ICT-terrein een alternatieve samenwerking gevonden, waarbij niet wordt uitgegaan van de gedachte van één integraal systeem, maar van koppeling van deelprogrammatuur. Het Waterschapshuis mag in dit kader niet onvermeld blijven. Het Waterschapshuis is in 2004 in Unieverband opgericht om op ICT-terrein de waterschappen te ondersteunen en zou ook met betrekking tot belastingprogrammatuur een faciliterende rol kunnen gaan vervullen. Verder vindt om pragmatische redenen op incidentele basis op beperkte schaal enige samenwerking plaats op het terrein van heffing en invordering, dwanginvordering en gebruik van een frontoffice. Activiteiten (2005) Aantal WS Voordelen Nadelen Heffing en invordering 6 lagere perceptiekosten (schaalvoordeel) BTW-complicaties (2 volledig) vermindering kwetsbaarheid Dwanginvordering 4 5 lagere kosten flexibiliteit benutting overcapaciteit Belastingsysteem 15 lagere kosten (ontwikkeling) afhankelijkheid afstemming werkwijzen Front-office 2 lagere kosten B Samenwerking met gemeenten Het Samenwerkingsverband Vastgoedinformatie, Heffing en Waardebepaling te Klaaswaal (SVHW) geldt als hét voorbeeld van een regionaal belastingkantoor voor waterschappen en gemeenten. Het is tot op heden enig in zijn soort. Aangesloten bij dit samenwerkingsverband zijn Waterschap Hollandse Delta, Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden (deel van het gebied) en 16 gemeenten. Opmerkelijk is dat de aangesloten gemeenten deels ook buiten het gebied van de aangesloten waterschappen zijn gelegen. 11 Inventarisatie samenwerkingsactiviteiten
13 Daarnaast is er een bijzondere samenwerking in het gebied van de gemeente Amsterdam. De Dienst Waterbeheer en Riolering (DWR) verzorgt in dit gebied samen met de gemeentelijke belastingdienst de waterschapsbelastingen voor het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht. De DWR is een gemeenschappelijke dienst van waterschap en gemeente voor waterbeheer, afvalwaterzuivering en riolering. Vermeldenswaardig is ook het feit dat het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de heffing en invordering verzorgt van alle gemeentebelastingen van één gemeente binnen zijn gebied. Een enkel waterschap legt incidenteel een gemeentelijke belasting op of levert hiervoor gegevens aan. Overigens bestaat er tussen waterschappen en gemeenten sinds midden jaren negentig van de vorige eeuw al een onderlinge afhankelijkheid met betrekking tot de gegevensuitwisseling bij de uitvoering van de Waterschapswet en de Wet Waardering Onroerende Zaken (Wet WOZ). In die zin zijn partijen op fiscaal gebied geen onbekenden van elkaar. Op het terrein van de kwijtschelding wordt tussen waterschappen en gemeenten betrekkelijk intensief samengewerkt. Aard en schaalniveau van deze samenwerking is echter verschillend. Veel waterschappen wisselen met gemeenten informatie uit over de betalingscapaciteit. In sommige gevallen verzorgt het waterschap zelfs de volledige kwijtschelding, inclusief de toetsing van de betalingscapaciteit, voor alle inliggende gemeenten. Omgekeerd zijn er ook gemeenten die dit (binnen de grenzen van de betreffende gemeente) doen voor het waterschap. Er zijn ook allerlei tussenvormen. Tot slot wordt in het kader van de dwanginvordering wel gebruik gemaakt van gemeenschappelijke deurwaarders. Activiteiten (2005) Aantal WS Voordelen Nadelen Heffing en invordering 4 (enkele lagere perceptiekosten: BTW-complicaties deels) dubbel werk voorkomen (beperkt) en schaalvoordeel interesse gemeenten versterking lokaal belastinggebied beperkt (strategisch) Kwijtschelding 14 efficiency (berekening) afstemming verschil- klantvriendelijk (één loket) lende werkwijzen Dwanginvordering 4 koppeling van bestanden bundeling van kennis C Samenwerking met waterleidingbedrijven en energiebedrijven Een aantal waterschappen laat de verontreinigingsheffing en soms ook de ingezetenenomslag meeliften op de nota s van het waterleidingbedrijf of het energiebedrijf. Dit betekent dat het waterschap verantwoordelijk blijft voor de aanslagoplegging en (dwang)invordering, maar dat de inning van deze belastingen geschiedt via de termijnnota s van het nutsbedrijf. De ervaringen hiermee lopen uiteen. Waterleiding- en energiebedrijven hebben namelijk geen toegang tot de Gemeentelijke Bevolkingsadministratie (GBA), hetgeen de bestanden minder betrouwbaar maakt. Meeliften met energiebedrijven is na de recente liberalisering van de energiemarkt weinig aantrekkelijk meer. De splitsing van bevoegdheden van netbeheer en energieleverantie heeft er namelijk toe geleid dat de energieleveranciers niet meer de beschikking hebben over 12 Waterschappen zoeken fiscale partners
14 volledige bestanden van alle belastingplichtigen binnen hun gebied. Een aantal waterschappen is om deze reden in het geheel gestopt met meeliften. Een aantal andere waterschappen wil het meeliften met waterleidingbedrijven continueren mede met het oog op de gewenste samenwerking in de waterketen. In onder andere Limburg, Friesland en zuidelijk Zuid-Holland zijn pogingen gedaan om tot de vorming van een waterketenbedrijf te komen. Dit is tot op heden niet gelukt omdat het draagvlak bij de gemeenten ontbreekt. Men is op dit moment alleen in Amsterdam in een vergevorderd stadium met de oprichting van een integraal waterketenbedrijf. Dit hangt mede samen met de wijze waarop de watertaken in Amsterdam historisch zijn georganiseerd (de aanwezigheid van een gemeenschappelijke dienst voor afvalwaterzuivering en riolering en van een gemeentelijk waterleidingbedrijf). Het blijkt bovendien juridisch en praktisch niet eenvoudig om belastingaanslagen en privaatrechtelijke nota s van de drie in de waterketen betrokken partijen te verenigen. Op dit moment onderzoeken met name Gelderse, Noord-Brabantse en Groningse waterschappen de mogelijkheden van verdere samenwerking in de waterketen (naast de samenwerking met andere waterschappen). Activiteiten (2005) Aantal WS Voordelen Nadelen Meeliften 12 lagere perceptiekosten: beperkte herkenbaarheid efficiënte inning waterschap (weinig oninbaar) onvolledige bestanden klantvriendelijk afhankelijkheid BTW op meeliftvergoedingen Moeilijkheden bij toenaderingspogingen tot samenwerking Bij de inventarisatie is tevens gevraagd naar de moeilijkheden die de waterschappen in de praktijk bij het zoeken naar samenwerking ondervinden. Hiervan kan een redelijk goed beeld worden gevormd, want in de afgelopen jaren heeft een groot aantal waterschappen pogingen gedaan om (met verschillende partners) tot samenwerking te komen. De praktijk blijkt weerbarstig. Om te kunnen samenwerken moeten er kennelijk nogal wat hindernissen worden genomen. De volgende zaken komen uit de inventarisatie naar voren: geen of onduidelijk (korte-termijn) voordeel voor één van de partijen; vrees voor verlies van autonomie en herkenbaarheid (bestuurlijke weerstand); vrees voor verlies van banen (ambtelijke weerstand); cultuurverschillen; te hoge ambities. In de verhouding tussen waterschappen en gemeenten lijken met name schaalverschillen een rol te spelen. De waterschappen zijn na de fusiegolf in de afgelopen jaren uitgegroeid tot organisaties die in grootte vergelijkbaar zijn met een (middel)grote gemeente. Daarnaast bestrijkt een gemiddeld waterschap een (belasting) gebied waarin veelal enkele tientallen gemeenten zijn gelegen. Een initiatief van het waterschap tot samenwerking kan dan, vooral door de wat kleinere gemeenten, al gauw als een bedreiging worden gezien ( Calimero-effect ). Overigens bestaat de indruk dat sommige gemeenten, al dan niet terecht, de opstelling van waterschappen als enigszins arrogant ervaren. 13 Inventarisatie samenwerkingsactiviteiten
15 Specifiek tussen waterschappen en waterleidingbedrijven spelen vaak ook de volgende kwesties: cultuurverschillen tussen overheid en bedrijf; discussie over liberalisering van de drinkwatersector; bezinning bij waterleidingbedrijven over kerntaken; onderscheid belastingheffing en privaatrechtelijke vergoeding voor een dienst (wettelijke eisen). Resultaten inventarisatie De resultaten van de inventarisatie kunnen op hoofdlijnen als volgt worden samengevat: 1 Waterschappen blijken in de praktijk op verschillende onderdelen van het proces van heffing en invordering met diverse partijen samen te werken. Het betreft andere waterschappen, gemeenten en waterleiding- en energiebedrijven. 2 Er is in het verleden al de nodige ervaring opgedaan met gezamenlijke waterschapsbelastingkantoren. Deze gezamenlijke belastingkantoren zijn in het recente verleden echter opgegaan in fusies tussen waterschappen. Momenteel is één gezamenlijk waterschapsbelastingkantoor actief: het Waterschapsbedrijf Limburg. Met verdergaande samenwerking tussen waterschappen zijn schaalvoordelen te behalen en hiervoor bestaat op dit moment veel belangstelling. De samenwerking op belastinggebied tussen waterschappen onderling is op dit moment voornamelijk beperkt tot het gezamenlijk gebruik van automatiseringssystemen. 3 De samenwerking met gemeenten is op dit moment beperkt. Samenwerking is het meest gebruikelijk op het terrein van de kwijtschelding. Het SVHW is als lokaal belastingkantoor voor de heffing en invordering van belastingen van zowel waterschappen als gemeenten op dit moment uniek te noemen. De meeste gemeenten zijn vooralsnog wat terughoudend met betrekking tot initiatieven om samen met een waterschap tot een gezamenlijk belastingkantoor te komen. De belangstelling hiervoor lijkt wel enigszins toe te nemen, maar dit verschilt per regio. De efficiencyvoordelen van zo n regionaal belastingkantoor voor decentrale overheden zijn evident (schaalvoordelen en dubbel werk voorkomen). 4 De ervaringen met het meeliften zijn zeer verschillend. Meeliften met waterleidingbedrijven vindt geheel of gedeeltelijk plaats bij ongeveer de helft van de waterschappen. Meeliften met energiebedrijven is niet meer aantrekkelijk. 5 Pogingen tot de oprichting van een waterketenbedrijf waarin waterschap, gemeenten en waterleidingbedrijf samenwerken zijn tot nu toe, met uitzondering van de Amsterdamse regio, gestrand. In het algemeen wordt door de waterschappen wel onderzoek gedaan naar mogelijkheden voor verdergaande samenwerking in de waterketen. 6 Op dit moment onderzoeken veel waterschappen mogelijkheden om met derden te gaan samenwerken. Daarbij ondervindt men weerstand die met name is terug te voeren op onduidelijkheid over (verdeling van) financiële voordelen en de vrees voor verlies van autonomie, herkenbaarheid en ook wel van banen. Ook cultuurverschillen spelen een rol. In hoofdstuk 4 worden de bovenstaande ervaringen van de waterschappen vanuit een meer bestuurskundige invalshoek bezien. Sommige nadelen en moeilijkheden van samenwerking die zijn genoemd, zijn door een juiste aanpak te overwinnen. Ook de elders opgedane kennis en ervaring met shared service centers kan de waterschappen van dienst zijn. Hiermee worden nieuwe perspectieven op samenwerking geboden. 14 Waterschappen zoeken fiscale partners
16 3 Samenwerkingsmodellen
17 Drie fiscale samenwerkingsmodellen Mede op basis van de uitgevoerde inventarisatie kan een aantal mogelijke partners worden onderscheiden en daarmee ook een aantal theoretische samenwerkingsmodellen. Zoals eerder is aangegeven gaan we daarbij uit van samenwerking tussen (semi-)publieke partijen die hun taken met behoud van eigen verantwoordelijkheden gezamenlijk willen gaan uitvoeren. Samenwerking op onderdelen is, zo blijkt uit de inventarisatie, uiteraard ook mogelijk, maar in de beschrijving van de modellen is primair uitgegaan van een integrale samenwerking in de zin van een gemeenschappelijke belastingdienst/gemeenschappelijk belastingkantoor. Binnen het geschetste kader zijn de volgende modellen denkbaar: 1 Waterschappen onderling (waterschapsbelastingkantoor) 2 Waterschap en gemeenten (regionaal belastingkantoor) 3 Waterschap, gemeenten en waterleidingbedrijven Model 1 Samenwerking met andere waterschappen Het samenwerken met andere waterschappen ligt op het eerste gezicht in praktische zin het meest voor de hand. Hiermee kunnen aanzienlijke schaalvoordelen worden behaald. Samenwerking binnen dezelfde overheidslaag is betrekkelijk eenvoudig te realiseren, want de uitgangspositie is immers vergelijkbaar. Er is sprake van een min of meer identieke organisatie en cultuur en de fiscale werkzaamheden en aanwezige kennis zijn vergelijkbaar. Daarnaast is met gezamenlijke waterschapsbelastingkantoren al de nodige ervaring opgedaan. Model 2 Samenwerking met gemeenten Waterschappen en gemeenten beschikken als zelfstandige decentrale overheden ieder over een eigen belastinggebied met hun eigen decentrale belastingen. Beide maken voor de heffing en invordering van hun belastingen voor een belangrijk deel evenwel gebruik van dezelfde gegevens en gegevensbronnen. In bijlage 2 is een schematisch overzicht opgenomen van de procesonderdelen van de waterschapsbelastingen en van gemeentelijke belastingen. Hieruit blijkt dat sprake is van een grote overlap van werkzaamheden. Naast schaalvoordelen zijn er dan ook belangrijke efficiencyvoordelen bij samenwerking te behalen, omdat processen kunnen worden geïntegreerd en bepaalde werkzaamheden derhalve slechts eenmaal hoeven te worden uitgevoerd. Vanuit dit gezichtspunt valt veel te zeggen voor samenwerking tussen beide decentrale overheden. Veelbetekenend in dit verband is dat het eerder vermelde samenwerkingsverband SVHW, dat voor twee waterschappen en 16 gemeenten de Wet WOZ uitvoert, dit doet tegen de laagste kosten van Nederland: 9,40 per object (2004). De reële kosten bedragen bij benadering landelijk gemiddeld 20,05 per object. 3 Bij veel gemeenten is sprake van veel hogere bedragen met uitschieters naar 65,. 3 Benchmark 2003, Waarderingskamer (uitgevoerd onder 236 gemeenten) 16 Inventarisatie samenwerkingsactiviteiten
18 Overigens zijn waterschappen en gemeenten al wederzijds van elkaar afhankelijk in het kader van de uitvoering van de Wet WOZ. Na aanzienlijke aanloopproblemen en kostenoverschrijdingen bij de invoering functioneert deze samenwerking thans redelijk goed. De hoogte van de kosten en de verschillen die daarbij tussen gemeenten worden geconstateerd, blijft niettemin een punt van aandacht. Dit is mogelijk tegelijkertijd een aanknopingspunt voor verdere samenwerking. Model 3 Samenwerking met gemeenten èn waterleidingbedrijven Veel waterschappen zoeken de samenwerking met zowel gemeenten als waterleidingbedrijven met het oog op een goede beleidsmatige en technisch-inhoudelijke afstemming van afvalwaterzuivering, riolering en drinkwatervoorziening (de waterketen). Een dergelijke afstemming van investeringen, onderhoud en van beleid kan belangrijke kostenbesparingen opleveren. Samenwerking van deze drie partijen in het kader van de belastingheffing ligt echter minder voor de hand, dan op het eerste gezicht misschien denkbaar zou zijn. Afgezien van het zogenaamde meeliften meent de werkgroep dat de vorming van een gemeenschappelijk belastingkantoor/ administratiekantoor dan ook niet de meest logische keuze is. Integrale samenwerking op belastinggebied met waterleidingbedrijven ligt minder voor de hand wegens de discussie over de liberalisering van de drinkwatersector, de bezinning op kerntaken van de waterleidingbedrijven en de (juridische) onverenigbaarheid van belastingheffing en privaatrechtelijke vergoedingen. De ontwikkeling van een waterketennota of -tarief is in dit opzicht dan ook weinig aantrekkelijk. Ook de gemeenten zijn hiervan geen voorstander. Met het oog hierop acht de werkgroep het streven naar een integrale samenwerking met zowel gemeenten als waterleidingbedrijven op belastinggebied niet de meest voor de hand liggende koers. Staatssecretaris Van Geel van VROM heeft na kritiek van de Tweede Kamer en de betrokken partijen in de waterketen medio juli 2005 laten weten dat deze partijen vrij zijn in de wijze waarop zij vorm geven aan de besparing van maatschappelijke kosten (in met name de waterketen) 4. De Unie van Waterschappen ziet met name voordelen in samenwerking in de afvalwaterketen, dus in samenwerking tussen waterschappen en gemeenten. Perceptiekosten Op basis van cijfers die zijn aangeleverd voor de jaarlijkse Begrotingsvergelijking kunnen de perceptiekosten van de waterschappen worden geraamd. Daaruit kan worden geconcludeerd dat sinds 1999 de perceptiekosten uitgedrukt in de bruto-belastingopbrengst zijn gedaald van 8,2% in 1999 tot 6,3% in In absolute zin zijn de kosten van heffing en invordering in de afgelopen jaren op hetzelfde niveau gebleven terwijl er wel een stijging van het algemene loon- en prijspeil heeft plaatsgevonden. Per waterschap variëren de perceptiekosten thans tussen 3 en 9% van de belastingopbrengst. Het kostenniveau van het heffen en invorderen per belastingplichtige ligt bij de grotere waterschappen gemiddeld wat lager dan bij de kleinere waterschappen. Dit geeft ondersteuning aan de opvatting dat met samenwerking schaalvoordelen kunnen worden gerealiseerd. 4 TK , en , nr Samenwerkingsmodellen
19 Waterzuivering Dijkversterking
20 Vistrappen Met de waterschapsbelastingen worden verschillende waterschapstaken gefinancierd. Zorg voor: waterkeringen; waterzuivering; waterkwaliteit; waterkwantiteit (droge voeten) Beekherstel
Mogelijkheid tot samenwerking met andere overheden voor belastingen en invordering
Mogelijkheid tot samenwerking met andere overheden voor belastingen en invordering Beleidsveld: Heffingen en Invordering Vergaderdatum: 12 juli 2007 Aard voorstel: Informerend Agendapunt: IV.3 Kenmerk
Nadere informatieGBLT Toonaangevend in belastingen
GBLT Toonaangevend in belastingen Het gebied waarvoor GBLT heft en int, inclusief de gemeenten waarvoor ook de WOZ waardering wordt uitgevoerd. Reest en Wieden Zwolle Groot Salland Dronten Zuiderzeeland
Nadere informatie: Nieuw belastingstelsel
A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d. : 7 september 2011 Agendapunt: 7 Onderwerp : Nieuw belastingstelsel KORTE SAMENVATTING: In het Bestuursakkoord Water is overeengekomen dat de waterschappen
Nadere informatieSamenwerking afdelingen belastingen HHD en HHSK
Samenwerking afdelingen belastingen HHD en HHSK Beleidsveld: Belastingen Vergaderdatum: 20 november 2008 Aard voorstel: Besluitvormend Agendapunt: B.08 Kenmerk VV: 711444 Aantal bijlagen: 1 Aan de verenigde
Nadere informatieSamen aan de IJssel Inleiding
Samen aan de IJssel Samenwerking tussen de gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel, kaders voor een intentieverklaring en voor een onderzoek. Inleiding De Nederlandse gemeenten bevinden
Nadere informatieRegister van gemeenschappelijke regelingen als bedoeld in artikel 27 van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr)
Register van gemeenschappelijke regelingen als bedoeld in artikel 27 van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) Toelichting Waterschappen onderling, dan wel waterschappen en provincies en/of waterschappen,
Nadere informatieNota van toelichting bij de delegatiedocumenten
PS2007RGW09 BIJLAGE3 Nota van toelichting bij de delegatiedocumenten Inleiding Met de inwerkingtreding van de Wet van 18 december 1985, houdende enige voorzieningen ten behoeve van de inzet en bekostiging
Nadere informatieBeantwoording van vragen uit vergaderingen van het dagelijks bestuur, de commissies en het algemeen bestuur
DB-vergadering 09-07-2013 Beantwoording van vragen uit vergaderingen van het dagelijks bestuur, de commissies en het algemeen bestuur vraag van uit de vergadering van dagelijks bestuur dagelijks bestuur
Nadere informatieNaam van de regeling: Samenwerkingsverband Vastgoedinformatie Heffing en Waardebepaling (SVHW)
CONCEPTZIENSWIJZEN GR-BEGROTINGEN 2016 Naam van de regeling: Samenwerkingsverband Vastgoedinformatie Heffing en Waardebepaling (SVHW) 1. Wat heeft de GR gedaan met de zienswijze bij de vorige begroting?
Nadere informatieOnderwerp: Samenwerking belastingen Nummer: 348211. Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming ter consultering ter advisering
COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HOOGHEEMRADEN COMMISSIE BMZ ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 10 Onderwerp: Samenwerking belastingen Nummer: 348211 In D&H: 21 december 2010 Steller: M. Oppenhuizen In Cie: BMZ 25-01-2011
Nadere informatieResultaatteam: Burgemeester en Wethouders Leiderdorp, 25 september 2018
Pagina 1 van 5 Registratienr.: Z/18/068379/130957 Resultaatteam: Burgemeester en Wethouders Leiderdorp, 25 september 2018 Onderwerp: Toetreden gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland
Nadere informatieAlleen ter besluitvorming door het College. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Belastingsamenwerking. BW-nummer
Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Belastingsamenwerking Programma / Programmanummer Bestuur & Middelen / 1042 BW-nummer Portefeuillehouder B. Jeene Samenvatting De PvdA fractie heeft de toezegging dat
Nadere informatieBeoogd effect een efficiënte en klantgerichte uitvoering van de taken op het vlak van belastingen, met geminimaliseerde bedrijfsrisico's.
Portefeuillehouder Datum raadsvergadering E.Th. Kamminga 25 oktober 2012 Datum voorstel 18 september 2012 Agendapunt Onderwerp Samenwerking op het vlak van belastingen De raad wordt voorgesteld te besluiten:
Nadere informatieEVALUATIE GEMEENTEBELASTINGEN KENNEMERLAND ZUID. Korte inhoud voorstel
MID10/011 EVALUATIE GEMEENTEBELASTINGEN KENNEMERLAND ZUID Korte inhoud voorstel In opdracht van de stuurgroep is door het bureau Haute Equipe een evaluatierapport opgesteld, over het functioneren van het
Nadere informatielei en uwe Register gemeenschappelijke regelingen uw WATERSCHAP waterschap
waterschap lei en uwe uw WATERSCHAP Adres Telefoon E-Mail Website Steenbokstraat 10 Postbus 4142 7320 AC Apeldoorn (055) 527 29 11 info@vallei-veluwe.nl \www.vallei-veluwe.nl Register gemeenschappelijke
Nadere informatieAAN DE GEMEENTERAAD. Geachte raad,
Voorbereidende raadsvergadering: 28 augustus 2012 Besluitvormende raadsvergadering: 18 september 2012 Portefeuillehouder: J.H. Herselman AAN DE GEMEENTERAAD Nummer : 2012/50 Datum : 7 augustus 2012 Onderwerp
Nadere informatieiei en uwe Register gemeenschappelijke regelingen uw WATERSCHAP waterschap Adres
waterschap iei en uwe uw WATERSCHAP Adres Telefoon E-Mail Website Steenbokstraat 10 Postbus 4142 7320 AC Apeldoorn (055) 527 29 11 info@vallei-veluwe.nl www.vallei-veluwe.nl Register gemeenschappelijke
Nadere informatieAan de leden van de verenigde vergadering. Rotterdam, 16 mei 2006 V.V.: 28 juni Agendapuntnr: 22. Benchmark Analyse Ondersteunende Functies
Aan de leden van de verenigde vergadering Rotterdam, 16 mei 2006 V.V.: 28 juni 2006 Onderwerp: Bijlage: Inleiding Doorlichting: Benchmark Analyse Ondersteunende Functies Rapport Deloitte Agendapuntnr:
Nadere informatieWhite Paper. Basisregistratie Personen (BRP), mogelijkheden
Basisregistratie Personen (BRP), mogelijkheden en kansen door samenwerking van gemeenten Samen voor ons eigen. Inleiding Gemeenten kunnen bijna niet meer zonder elkaar. Bezuinigingen, efficiency en steeds
Nadere informatieKwijtscheldingsbeleid (incl. aanpassing Kwijtscheldingsregeling Delfland 2012)
Kwijtscheldingsbeleid (incl. aanpassing Kwijtscheldingsregeling Delfland 2012) Hoogheemraadschap van Delfland Kenmerk VV: 998641 Vergaderdatum: 29 november 2012 Beleidsveld: Ondersteunend organisatie Agendapunt:
Nadere informatieMotie + verzoek DB Wetterskip Fryslân: Weten waarvoor je betaalt
Bestuur Onderwerp: Motie + verzoek DB Wetterskip Fryslân: Weten waarvoor je betaalt Vergadering d.d. 14-02-2019 Agendapunt 9 Status Opgesteld door Afgestemd met Besluitvormend Linda van Leeuwen Communicatieadviseurs
Nadere informatieBestuur van de Unie van Waterschappen Posbus AE Den Haag. Leiden, 24 februari 2011.
uwkenmerk: uw brief van: Bestuur van de Unie van Waterschappen Posbus 93218 2509 AE Den Haag ons kenmerk: bijlagen: inlichtingen: doorkiesnummer: ondsrwerp: 11.08773 1 W. Nomen 0713063112 Bestuursakkoord
Nadere informatieVrijwaringsovereenkomst inzake de garantstellingsverplichting ex artikel 41 Gr HWH
Kenmerk: V0051/1988 Vrijwaringsovereenkomst inzake de garantstellingsverplichting ex artikel 41 Gr HWH ONDERGETEKENDEN 1. Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden,
Nadere informatieGOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE WHITEPAPER
GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE De wereld van vandaag wordt gekenmerkt door de snelle ontwikkeling van nieuwe technologieën en disruptieve marktomstandigheden. Deze ontwikkelingen hebben verregaande gevolgen
Nadere informatieILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken. November 2018
ILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken November 2018 Introductie > Sinds 2015 trekken waterschappen met elkaar op om te kijken hoe we samen de zorgplicht kunnen verbeteren
Nadere informatieDatum : 14 september 2004 Nummer PS : PS2004WEM07 Dienst/sector : WEM/Water Commissie : WEM Registratienummer : 2004WEM003832i
S T A T E N V O O R S T E L Datum : 14 september 2004 Nummer PS : PS2004WEM07 Dienst/sector : WEM/Water Commissie : WEM Registratienummer : 2004WEM003832i Portefeuillehouder : J. Binnekamp Titel : wijziging
Nadere informatieNota van B&W. Onderwerp Onderzoek verzelfstandiging OSK
Onderwerp Onderzoek verzelfstandiging OSK Nota van B&W Portefeuille M. Divendal Auteur Dhr. P. Platt Telefoon 5115629 E-mail: plattp@haarlem.nl MO/OWG Reg.nr. OWG/2006/935 Bijlagen kopiëren: A B & W-vergadering
Nadere informatieScan nummer 1 van 1 - Scanpagina 3 van 10
Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 3 van 10 al m 1 'f" x z 5; Afdeling: Staf Beh.door: Port.houder: Team: Staf Bos, M.G. DB, Agendapunt 00 van de vergadering van het Dagelijks Bestuur van 5 december
Nadere informatieSamenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen
Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 3 Samenwerkingsovereenkomst
Nadere informatieHandreiking btw in de samenwerking tussen Onderwijs en Kinderopvang
Handreiking btw in de samenwerking tussen Onderwijs en Kinderopvang Inleiding Zowel onderwijsinstellingen als kinderopvangorganisaties verrichten btw-vrijgestelde prestaties, namelijk het verzorgen van
Nadere informatieRAADSVOORSTEL Rv. nr. + dossiernr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:
RAADSVOORSTEL 08 0075 Rv. nr. + dossiernr.: 08.0075 B&W-besluit d.d.: 12-08-2008 B&W-besluit nr.: 08.0795 Naam programma +onderdeel: Bestuur en dienstverlening - Belastingen Onderwerp: Regionale samenwerking
Nadere informatieHet bijgevoegde conceptvoorstel spreekt voor zich. Volstaan wordt dan ook met een verwijzing daarnaar.
Keur Waterschap Limburg per 1 januari 2017 schriftelijk GEEN Venlo, Sittard, 23 februari 2016 AAN DE VOORBEREIDINGSCOMMISSIE FUSIE Onderwerp Keur Waterschap Limburg per 1 januari 2017./. Hierbij treft
Nadere informatieRAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT
RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1151756 Datum: 27 november 2014 Behandeld door: C.F.J. Mens Afdeling / Team: RO / ROB Onderwerp: Oprichting ondernemersfonds voor de Binnenstad. Samenvatting:
Nadere informatieV.V: 24 juni 2009 Datum 19 mei 2009 Agendapuntnr. 13 Bijlagen Gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijk Belastingkantoor
Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 24 juni 2009 Datum 19 mei 2009 Agendapuntnr. 13 Bijlagen Gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijk Belastingkantoor (GBK) Onderwerp Besluitvorming gemeenschappelijke
Nadere informatieBusiness case. Samenwerking afvalwaterketen. Informatiebijeenkomst gemeenteraden 26 juni
Business case Samenwerking afvalwaterketen Informatiebijeenkomst gemeenteraden 26 juni 2013 1012209-022 Inhoud 1. Proces tot nu 2. Informatie uit het onderzoek 3. Conclusies, aanbevelingen 4. Vervolg Business
Nadere informatieBrief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 30 mei ECFD/U Lbr. 17/031 (070) Voortgang regionale samenwerking waterketen
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 30 mei 2017 Ons kenmerk ECFD/U201700422 Lbr. 17/031 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 1 Onderwerp Voortgang regionale samenwerking waterketen Samenvatting
Nadere informatieSamenwerking en bestrijding
Samenwerking en bestrijding Onderzoek naar organisatorische grenzen voor de muskusrattenbestrijding 8 april 2009 2009-0962/AS/jg/md Inhoud Inhoud... 2 Samenvatting... 4 1 Inleiding... 7 Achtergrond en
Nadere informatie2015-WB-36 Burgemeesterbrief
2015-WB-36 Burgemeesterbrief Aan de gemeenteraad van de gemeente Wijdemeren Uw kenmerk: Uw brief van: Ons kenmerk: Datum: B/29571/15091 0/TB 10 september 2015 Behandelend ambtenaar: Doorkiesnummer: Bijlagen
Nadere informatieOrganisatieveranderingen, shared service centers en de zorg voor juridische kwaliteit
Organisatieveranderingen, shared service centers en de zorg voor juridische kwaliteit 1 Inleiding Met de introductie in de jaren tachtig en negentig van bedrijfsmatige principes binnen de overheid werden
Nadere informatie1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen
1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking
Nadere informatieMinder lokale lasten door afvalinzameling en verwerking goedkoper te maken
Minder lokale lasten door afvalinzameling en verwerking goedkoper te maken Initiatiefvoorstel VVD Rotterdam 14 december 2015 Inhoudsopgave Inleiding 3 Opbouw Afvalstoffenheffing 4 Doelmatigheid verhogen
Nadere informatieGEMEENTE ROERMOND. Voorstel tot toetreding tot de gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen (BsGW).
gemeente Roermond GEMEENTE ROERMOND Raadsvoorstelno. 2012/099/1 Agendapuntno.: Datum 12 november 2012 Portefeuille: BM Onderwerp: Voorstel tot toetreding tot de gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking
Nadere informatieAGENDAPUNT 3.6 ONTWERP. Onderwerp: Wijziging belastingverordeningen voor 2015 Nummer: Voorstel
VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 3.6 Onderwerp: Wijziging belastingverordeningen voor 2015 Nummer: 874439 ONTWERP In D&H: 11-11-2014 Steller: mr K. Wijma / E. Lodder In Cie: BMZ 25-11-2014
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 552 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2017) Nr. 81 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN Aan
Nadere informatieRaadscommissievoorstel
Raadscommissievoorstel Status: Informerend Agendapunt: 7 Onderwerp: Stand van zaken bestuurlijke samenwerking Datum: 14 januari 2013 Portefeuillehouder: drs. H.C.P. Noten Decosnummer: 16 Informant: Tim
Nadere informatieDatum 14 januari 2011 Opgemaakt door afdeling Planvorming. Huidige samenwerking in de Veluwse afvalwaterketen
Datum 14 januari 2011 Opgemaakt door afdeling Planvorming Huidige samenwerking in de Veluwse afvalwaterketen Blad 2 van 6 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Huidige situatie; wat is er al bereikt?... 4
Nadere informatieALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders Wet gemeenschappelijke regelingen. 24 september 2013 WPIWI. 20 augustus 2013 R. Maasdam
VERGADERDATUM 24 september 2013 WPIWI SECTOR/AFDELING STUKDATUM NAAM STELLER 20 augustus 2013 R. Maasdam ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 11 samenvoeging laboratoria Groot Salland en Regge en
Nadere informatieOntwerpbesluit Wijziging Reglement waterschap Vallei en Veluwe pag. 3. Toelichting pag. 5. Bijlage Nota van toelichting bij ontwerpbesluit pag.
College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 7 juli 2015 NUMMER PS PS2015RGW11 AFDELING FLO COMMISSIE RGW STELLER Gerard Smit DOORKIESNUMMER 3391 DOCUMENTUMNUMMER 81574F6E PORTEFEUILLEHOUDER Verbeek-Nijhof
Nadere informatieRAADSVOORSTEL Agendapunt : 14 Aan de gemeenteraad. Datum : 13 september 2012
RAADSVOORSTEL Agendapunt : 14 Aan de gemeenteraad. Datum : 13 september 2012 Onderwerp Voorstel om toestemming te verlenen voor het aangaan van de Gemeenschappelijke regeling samenwerking belastingen en
Nadere informatieBESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN
BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN Aanpak De opdracht Afstemmen investeringen is voortvarend opgepakt door de werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de Gelderse waterschappen en
Nadere informatieCruquius Manifest. Strategische discussie over toekomstig waterbeheer in Nederland. Museumgemaal Cruquius, Dinsdag 28 Januari 2014
Cruquius Manifest Strategische discussie over toekomstig waterbeheer in Nederland Museumgemaal Cruquius, Dinsdag 28 Januari 2014 Waterbeheer in Nederland staat voor een groot uitdaging: Waterbeheerders
Nadere informatieIMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2011
IMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2011 Sparrenheuvel, 3708 JE Zeist (030) 2 270 500 offertebureau@mxi.nl www.mxi.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Zevende ronde ICT Benchmark Gemeenten 2011 3 1.2 Waarom
Nadere informatieAnton Schellekens raad00654
Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email Anton Schellekens 040 2083475 asc@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp 12raad00654 Motie 3 Partij van de Arbeid: Wijziging
Nadere informatieRapport. Datum: 18 oktober 2001 Rapportnummer: 2001/325
Rapport Datum: 18 oktober 2001 Rapportnummer: 2001/325 2 Klacht Verzoeker klaagt er over dat de Belastingdienst/Particulieren/Ondernemingen Venlo tot het moment van indienen van de klacht bij de Nationale
Nadere informatieSturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg
Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Uitgangspunten, hoofdlijnen en vervolgprocedure November 2015 Inhoud Bestuursopdracht als kader Visie 2020 en WBP als basis voor sturing en
Nadere informatieKwijtscheldingsbeleid Drents Overijsselse Delta
faculteit economie en bedrijfskunde coelo 13-04-2018 1 1 Kwijtscheldingsbeleid Drents Overijsselse Delta Effecten beperken en verruimen kwijtschelding op lastendruk Corine Hoeben Centrum voor Onderzoek
Nadere informatieGemeenschappelijke Regeling Noordelijk Belastingkantoor. LTA ja: Maand 4 Jaar 2017 LTA nee: Niet op LTA
Raadsvoorstel Onderwerp Gemeenschappelijke Regeling Noordelijk Belastingkantoor Registratienr. 6203896 Steller/telnr. Arjan Hageman / 70 92 Bijlagen 1 Classificatie Portefeuillehouder Langetermijn agenda
Nadere informatieBeleidsregels aanwijzen belastingplichtigen HHNK 2018
Beleidsregels aanwijzen belastingplichtigen HHNK 2018 Auteur F. Polak Versie 1.0 Status Definitief Afdeling Financiën, Control & Belastingen 1 Artikel 1 Aanwijzing genothebbende krachtens eigendom, bezit
Nadere informatieBeantwoording artikel 39 vragen inzake belastingsamenwerking Rijk van Nijmegen
Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Beantwoording artikel 39 vragen inzake belastingsamenwerking Rijk van Nijmegen Programma Bestuur & Middelen Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Op 18 mei j.l.
Nadere informatieOnderzoeksrapportage Berenschot/ANG belastingsamenwerking met Hefpunt
Aan de gemeenteraad Onderzoeksrapportage Berenschot/ANG belastingsamenwerking met Hefpunt Concernstaf Dick Tuijtjens, 058-233 8202 2 23 april 2014, verzonden: Geachte leden van de raad, Inleiding Tijdens
Nadere informatieBenchmark Waterschapsverkiezingen
BENCHMARK ONDERZOEK Benchmark Waterschapsverkiezingen 18 maart 2015 Benchmark Waterschapsverkiezingen 18 maart 2015 Op 18 maart vinden de Waterschapsverkiezingen plaats. Met uitgebreide websites die veel
Nadere informatieVOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR
datum vergadering 17 juni 2010 auteur Daniëlle Vollering telefoon 033-43 46 133 e-mail dvollering@wve.nl afdeling Staf behandelend bestuurder drs. J.M.P. Moons onderwerp agendapunt Uitkomst en benutting
Nadere informatieOntwikkeling waterschapsheffingen
Ontwikkeling waterschapsheffingen 2015-2019 C. Hoeben COELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden COELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden Faculteit
Nadere informatieCHRONOLOGISCH OVERZICHT VAN DE VOORTGANG VAN HET PROGRAMMA MODERNISERING GBA
BIJLAGE CHRONOLOGISCH OVERZICHT VAN DE VOORTGANG VAN HET PROGRAMMA MODERNISERING GBA De documenten waarnaar wordt verwezen zijn opgesteld met inachtneming van de kabinetsrichtlijnen voor grote ICT-projecten.
Nadere informatieOpdrachtgever: Klaas de Veen. Externe betrokkenen: De uitkomsten van de tussentijdse controle 2016 zijn uitgebracht door Ernst & Young.
Onderwerp: Uitkomsten tussentijdse controle 2016 Nummer: Bestuursstukken\2309 Agendapunt: 4 DB: Ja 13-02-2017 BPP: Nee Auditcommissie: 08-03-2017 VVSW: Nee AB: Nee Opsteller: Remco Hennipman, 0598-693794
Nadere informatieBIJLAGE Nadere uitwerking samenwerkingsverbanden en btw-wetgeving
BIJLAGE Nadere uitwerking samenwerkingsverbanden en btw-wetgeving Zoals het er nu naar uit ziet worden als gevolg van de drie grote decentralisaties in het sociale domein per 1 januari 2015 nieuwe taken
Nadere informatieSterk en Toekomstbestendig bestuur Regio Gelderland
Sterk en Toekomstbestendig bestuur Regio Gelderland Inspelen op een veranderende omgeving Roel Wever 7 april 2014 Rivierenland Een samenwerkingsproject van Provincie Gelderland en VNG Gelderland 1 De essenties
Nadere informatieMEMO WGR. 1. Inleiding
MEMO WGR Aan : de heer E. Lionarons Van : Bart van Meer en Jasper Molenaar Inzake : Voorstel herziening Samenwerkingsregeling Regio Achterhoek 24e herziening Datum : 12 maart 2018 1. Inleiding 1.1. De
Nadere informatieDatum : 16 maart 2004 Nummer : PS2004WEM01 Dienst/sector : WEM/Water Commissie : WEM
S T A T E N V O O R S T E L Datum : 16 maart 2004 Nummer : PS2004WEM01 Dienst/sector : WEM/Water Commissie : WEM Registratienummer : 2004WEM000883i Portefeuillehouder: Binnekamp Titel : Wijziging van de
Nadere informatieRapport. Datum: 19 maart 1998 Rapportnummer: 1998/070
Rapport Datum: 19 maart 1998 Rapportnummer: 1998/070 2 Klacht Op 9 oktober 1997 ontving de Nationale ombudsman door tussenkomst van de Gemeentelijke ombudsman Utrecht een verzoekschrift, gedateerd 27 september
Nadere informatieDe opgave. Drie gelijkwaardige gemeenten Sterke lokale identiteit Bestuur dicht bij bevolking Bestaande samenwerkingsvormen
De opgave + Drie gelijkwaardige gemeenten Sterke lokale identiteit Bestuur dicht bij bevolking Bestaande samenwerkingsvormen - Kwetsbare eigen organisatie Beperkte investeringsbudgetten Onvoldoende slagkracht
Nadere informatieBEL Combinatie. De eerste geprivatiseerde gemeente van Nederland
BEL Combinatie De eerste geprivatiseerde gemeente van Nederland BEL Combinatie 3 De eerste geprivatiseerde gemeente van Nederland 5 Opgave Kwaliteitsmeting bestuur Gezamenlijk onderzoek naar kwaliteit
Nadere informatie4. De heer H. heeft bij de Nationale ombudsman geklaagd over de weigering van de BSR hem kwijtschelding te verlenen.
Rapport 2 h2>klacht Verzoeker klaagt erover dat de Belastingsamenwerking Rivierenland zijn verzoek om kwijtschelding over 2009 heeft afgewezen, omdat de waarde van zijn tweede auto volledig wordt meegenomen
Nadere informatieVoorstel Kennis te nemen van de communicatiestrategie van de gezamenlijke waterschappen en de ontwikkelde middelen corporate story en woordmerk.
Aan het dagelijks bestuur Datum: 11-02-2014 Onderwerp: Landelijke communicatiestrategie waterschappen Voorstel Kennis te nemen van de communicatiestrategie van de gezamenlijke waterschappen en de ontwikkelde
Nadere informatieDienstverlening W. van den Beucken
Raadsvoorstel GEMEENTEBESTUUR onderwerp ICT samenwerking Roermond, Venlo en Weert raadsnummer 2013 65 collegevergadering d.d. 20-08-2013 raadsvergadering d.d. 25-09-2013 fatale termijn programma portefeuillehouder
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Turfmarkt
Nadere informatieDe 'verantwoordelijke' voor dataprotectie bij C-ITS toepassingen
De 'verantwoordelijke' voor dataprotectie bij C-ITS toepassingen 1e Concept Landelijke Tafel Juridische Aspecten van Smart Mobility DITCM INNOVATIONS WWW.DITCM.EU XX-XX-XXXX De 'verantwoordelijke' voor
Nadere informatieWAARDERINGSKAMER NOTITIE. Betreft: Managementsamenvatting benchmarkresultaten 1999-2002. Datum: 19 november 2003 Bijlage(n):
WAARDERINGSKAMER NOTITIE Betreft: Managementsamenvatting benchmarkresultaten 1999-2002 Datum: 19 november 2003 Bijlage(n): Doel van de benchmark WOZ-kosten De afgelopen jaren heeft de Waarderingskamer
Nadere informatieBeleidsregel ambtshalve vermindering van belastingen 2015 Hefpunt
Beleidsregel ambtshalve vermindering van belastingen 2015 Hefpunt Het dagelijks bestuur van Hefpunt; Gelet op artikel 65 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr), de artikelen 123, 124 en 134
Nadere informatieDatum 20 november 2009 Betreft Voortgang dossier zandwinputtenvoortgang dossier zandwinputten. Geachte Voorzitter,
> Retouradres Postbus 30945 2500 GX Den HaagPostbus 30945 2500 GX Den Haag De Voorzitter van de Tweede KamerDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaalder Staten-Generaal Postbus 20018Postbus
Nadere informatieXBRL voor ondernemers. Wat betekent dat voor u?
XBRL voor ondernemers. Wat betekent dat voor u? Makkelijker, sneller, betrouwbaarder en dus goedkoper aan administratieve verplichtingen voldoen! www.xbrlvoorondernemers.nl BESPAREN OP UW ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieVoorstel aan algemeen bestuur
Voorstel aan algemeen bestuur Van: Werkgroep Financiële zaken D.d.: 17 februari 2011 Betreft: Uitgangspunten, Meerjarenraming(en) en Begroting(en) 1. Voorstel De algemeen besturen wordt gevraagd in te
Nadere informatiep t" c!! HOLLAND ZUID
p t" c!! HOLLAND ZUID INGEKOMEN DEC. 9 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DRM Afdeling Ruimte en Wonen Registratienummer PZH-9-77457 (DOS-9-57) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum
Nadere informatieVoordracht voor de raadsvergadering van 7 en 8 november 2012
Gemeenteblad Voordracht voor de raadsvergadering van 7 en 8 november 2012 Jaar 2012 Publicatiedatum 2 november 2012 Agendapunt 19 Datum besluit B&W 2 oktober 2012 Onderwerp Instemmen met de hoofdlijnen
Nadere informatieBESTUURSOPDRACHT 2 : AMBTELIJK SAMENVOEGEN & SAMEN DOEN IN DE DUINSTREEK; TWEE SPOREN
Samenwerken in de Duinstreek BESTUURSOPDRACHT 2 : AMBTELIJK SAMENVOEGEN & SAMEN DOEN IN DE DUINSTREEK; TWEE SPOREN 1) ONDERZOEK SAMENVOEGEN GEMEENTELIJKE ORGANISATIES BERGEN, UITGEEST, CASTRICUM EN HEILOO
Nadere informatieUNIÜ VAN WATÜRSCHAPPHN
-T UNIÜ VAN WATÜRSCHAPPHN Bezoekadres Koningskade 40 2596 AA Den Haag Postadres Postbus 93218 2509 AE Den Haag Telefoon 0703519751 Fax 070 354 46 42 De leden-waterschappen datum 23 juli 2008 ons kenmerk
Nadere informatieInventarisatie verkiezingen tot 1 januari Herindelingsverkiezingen
Inventarisatie verkiezingen tot 1 januari 2008 leden van het Europees Parlement 10 juni 2004 leden van de gemeenteraden maart 2006 leden van de provinciale staten maart 2007 leden van de Tweede Kamer der
Nadere informatieALGEMEEN BESTUUR. Bespreken in het AB d.d. 10 juli 2013
VERGADERDATUM AFDELING -7-213 Projectbureau STUKDATUM NAAM STELLERS 18-6-213 Bert Olieman Tom van t Zand ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 8 ONDERWERP Onderzoek gecombineerd en gespreid aanslag opleggen. PARAAF
Nadere informatieKwijtschelding gemeentelijke belastingen
VOORSTEL AAN DE RAAD vergadering van: 30 januari 2014 volgnummer: 69527 onderwerp: Kwijtschelding gemeentelijke belastingen voorstel van: College van Burgemeester en Wethouders portefeuillehouder: J.M.van
Nadere informatieBrief aan de leden T.a.v. het college en de raad. Datum 15 mei 2019 Ons kenmerk U Lbr. 19/038 Telefoon Bijlage(n) 1
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 15 mei 2019 Ons kenmerk TLE/U201900363 Lbr. 19/038 Telefoon 073-3738393 Bijlage(n) 1 Onderwerp Voortgang samenwerken aan water Samenvatting Met deze
Nadere informatieDATUM BEHANDELING IN D&H 21 ĩtieì 2013. commissie 0 MBH (12 juni 2013) SAMENWERKING ICT-AANBOD ORGANISATIES VAN WSRL EN WSHD, INITIËLE BUSINESSCASE
DATUM VERGADERING 27 juni 2013 BIJLAGE(N) 2 AGENDAPUNTNUMMER. - DATUM BEHANDELING IN D&H 21 ĩtieì 2013 commissie 0 MBH (12 juni 2013) est;-. AAN DE VERENIGDE VERGADERING B1300279 SAMENWERKING ICT-AANBOD
Nadere informatieExclusief kwijtschelding/ oninbaar. Watersysteem Zuiveren
TARIEVENNOTA 2017 1. Inleiding Het Beleidsjaarplan 2017 naar programma s sluit met een totaal aan lasten van 74.797.100. Aan baten is een bedrag geraamd van 15.344.400. Het saldo bedraagt derhalve 59.452.700.
Nadere informatieKOSTENTOEDELINGSONDERZOEK 2013. Inleiding
KOSTENTOEDELINGSONDERZOEK 2013 Inleiding De kostentoedelingsverordening (KTV) regelt de procentuele verdeling van de kosten van het watersysteembeheer over de categorieën belanghebbenden. Te weten: ingezetenen
Nadere informatieVoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieRekenkamercommissie gemeente Bloemendaal
Rekenkamercommissie gemeente Bloemendaal Evaluatie onderzoek Externe Inhuur Overveen, 25 januari 2018 Aanleiding De Rekenkamercommissie Bloemendaal evalueert al haar onderzoeken om na te gaan in hoeverre
Nadere informatieTARIEVENNOTA november 2018
TARIEVENNOTA 2019 7 november 2018 INHOUD 1 Inleiding...4 2 Algemeen...4 2.1 Tarief Watersysteem...5 2.2 Tarief Zuiveren... 6 2.3 Tarief verontreinigingsheffing... 7 2.4 Toelichting op de Tarievennota
Nadere informatieRob van Veen. 22 mei 2013. Algemeen Bestuur waterschap De Dommel
Rob van Veen 22 mei 2013 Algemeen Bestuur waterschap De Dommel Waarom ook al weer Winnend Samenwerken? In het verlengde van de actie Storm zochten ook de waterschappen Brabantse Delta, De Dommel en Aa
Nadere informatieInventarisatie voortgang regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen. Enquête respons 1
Inventarisatie voortgang regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen Enquête respons Respons ID 4 Datum verstuurd 26-3-6 :5:46 Laatste pagina 7 Begin taal nl Startdatum 26-2-9 :3:47
Nadere informatieSamenvatting Opleidingsinitiatieven waterschappen 2012 Versie Status A&O-fonds Waterschappen
Samenvatting Opleidingsinitiatieven waterschappen 2012 Versie Oktober 2012 Status Definitief A&O-fonds Waterschappen Postbus 11560 2502 AN Den Haag T 070 763 0020 info@aenowaterschappen.nl www.aenowaterschappen.nl
Nadere informatieOpenbaar ja. * Indien openbaar vertrouwelijke feiten opnemen in afzonderlijke bijlage.
Behandeld door: gem secr Datum: 24-6-2013 Openbaar ja Control akkoord Adviesnota Verantw. Portefeuillehouder J.C. Westmaas Maak keuze s w w w b Besluit conform d.d Afdeling Akkoord Bespreken Besluit d.d.
Nadere informatie