Aan Ministerie van VWS Tav staatssecretaris drs. M.J. van Rijn Via Geachte heer Van Rijn,

Transcriptie

1 Aan Ministerie van VWS Tav staatssecretaris drs. M.J. van Rijn Via Kenmerk: F GJ/mm Bijlage(n): 2 Datum: 16 juni 2015 Doorkiesnummer: Betreft: adres: directiesecretariaat@hetzand.nl LZ Kwaliteit van verpleegzorg, voorstel van Zorgspectrum Het Zand Geachte heer Van Rijn, Bijgaand het vernieuwingsprogramma als bijdrage aan het plan Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen. Zorgspectrum Het Zand (ZHZ) is een instelling voor (langdurige) zorg aan verschillende doelgroepen met diverse verpleegunits en zorgwoningen in en rondom Zwolle. Binnen ZHZ werken ruim 1000 medewerkers die met trots en passie zorg leveren aan onze cliënten en waarbij de kwaliteit van leven van de cliënt de grootste drijfveer is. ZHZ heeft naar aanleiding van uw notitie; kwaliteit en ruimte voor ambitieuze aanbieders zijn verantwoordelijkheid genomen om een verbeterplan te schrijven. Met dit plan menen wij een bijdrage te kunnen leveren aan uw plan van aanpak kwaliteit verpleeghuizen. Dit verbeterplan kan worden samengevat met de ambitie die wij hebben om; elke dag meer leven aan de dagen toe te voegen. Voor verdere gegevens van de organisatie en deelnemende locaties verwijzen wij naar de bijlage. Visie op kwaliteit: De visie van Zorgspectrum Het Zand op kwaliteit van leven is vervat in ons woonzorgconcept: socio-therapeutische leefmilieus. Aanleiding voor implementatie van ons woonzorgconcept is gelegen in het feit dat enige jaren geleden nieuwe doelgroepen van jong-dementerenden en jongeren met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) in ons verpleeghuis kwamen wonen. Binnen het toen gangbare beleid bleek het voor deze doelgroep bijzonder verstorend te werken als mensen die in de begeleiding veel stimulatie nodig hebben in dezelfde huiskamer verbleven als cliënten die juist weinig prikkels kunnen verdragen. Ons sindsdien ontwikkelde zorgconcept is er daarom op gericht om de omgevingsfactoren te optimaliseren ter ondervanging van probleemgedrag. Tevens voor alle verpleeghuis cliënten, jong en oud, een fysieke en sociale omgeving te creëren die dusdanig bij hen past dat iedere cliënt optimaal tot zijn of haar recht komt.

2 Al snel werd duidelijk dat probleemgedrag en de omgang daarmee feitelijk bij alle langdurige verblijfscliënten van verpleeghuizen een rol speelt. Dit echter in zeer uiteenlopende mate, terwijl ook de aard ervan een grote verscheidenheid vertoont. Daarbij is uitgegaan van de gangbare definitie van probleemgedrag te weten alle gedrag van de cliënt dat door deze cliënt of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren. De aard ervan kan nader bepaald worden als: situationeel/contextgebonden, d.w.z. gerelateerd aan fysieke en/of sociale omgeving en/of benadering/bejegening; persoonsgebonden; multicausaal nl. veroorzaakt door: o lichamelijke factoren (incl.medicijngebruik); o psychische factoren (incl. medicijngebruik); o factoren gerelateerd aan de persoonlijke levensgeschiedenis; o omgevingsfactoren. In de praktijk kan het probleemgedrag zich op zeer verschillende wijze uiten, zoals agitatie, agressie, negativisme, omkering dag-/nachtritme, claimend gedrag, prikkelbaarheid, ontremming, zwerfgedrag, verzamelwoede, decorumverlies, apathie en overmatig oninvoelbaar huilen of lachen. Het is duidelijk dat deze gedragsproblematiek het welbevinden van de cliënten, en daarmee hun algehele gezondheidstoestand, soms ernstig kan schaden. En omdat medicatie vaak tot weinig of zelfs negatief resultaat leidt, is er gezocht naar niet-medicamenteuze oplossingen hiervoor, zoals de beïnvloeding ervan door omgevingsfactoren ter ondervanging van probleemgedrag. Samenvattend kan gesteld worden: Een leefmilieu is een leefomgeving waarin behoeften en mogelijkheden van de cliënt centraal staan. Huisvesting, dagbesteding, zorg, behandeling en begeleiding zijn doelbewust op elkaar afgestemd. Binnen de leefmilieus geeft de cliënt naar eigen vermogen sturing aan zijn of haar leven. Met vriendelijke groet, G.C.M. Janssen Raad van Bestuur

3 Bijlage 1: Verbeterplan langdurige zorg Op twee afdelingen waar jongeren met NAH verblijven, heeft de implementatie van ons woonzorgconcept reeds in volle omvang plaatsgevonden met zeer goede resultaten. Met dit succes gaan wij het woonzorgconcept nu ook volledig uitrollen naar de volgende drie doelgroepen: oudere psychogeriatrische cliënten (ouder dan 65 jaar); gerontopsychiatrische cliënten; cliënten die uitbehandeld zijn in de psychiatrie met cognitieve stoornissen en jonger zijn dan 65 jaar. Dit verbeterplan is ontwikkeld vanuit multidisciplinair samenwerkende behandelaars, zorgteams en vertegenwoordigers van management, als ook besproken met de betreffende cliëntenraden en ondernemingsraad. Concrete actie zullen zijn: 1. De structurele inzet van niet-medicamenteuze interventies binnen ons woonzorgconcept van leefmilieus teneinde de leefomgeving van cliënten zoveel mogelijk vrij te laten zijn van belemmeringen en daarmee hun persoonlijke (veilige) vrijheid te vergroten. ZHZ wil hiermee wezenlijk bijdragen aan de kwaliteit van leven van onze cliënten. 2. Het afbouwen en niet langer voorschrijven van psychofarmaca. Dit vraagt meer dan het enkel niet meer voorschrijven hiervan door de Specialist Ouderengeneeskunde (SOG). Gedifferentieerd dient te worden tussen cliënten bij wie behandeling met psychofarmaca primair gericht is op behandeling van een psychiatrische ziektebeeld en cliënten zonder voorliggende psychiatrische diagnose, bij wie psychofarmaca worden ingezet ter behandeling van gedragsproblemen. De afbouw van medicamenteuze interventies zal zich vooral op de laatstgenoemde groep cliënten richten. In plaats van het medicamenteus behandelen van cliënten en hun gedragsproblemen zal op verschillende manieren gewerkt moeten worden aan het structureel inzetten van alternatieve interventies. Hierbij valt o.a. te denken aan de inzet van persoonlijke dagbesteding op maat, bewegingsactiviteiten en voorkeursmuziek, alsmede begeleiding bij sensorische integratie en specialistische ondersteuning van zorgmedewerkers bij omgaan met storend gedrag. Deze via de zorgleefplannen geborgde inzet van preventieve interventies sluit aan bij het advies vanuit de Verenso richtlijn. Faciliteiten / Randvoorwaarden: Dagelijks meerdere momenten van dagbesteding beschikbaar stellen; Dagelijks beweging in groepen en individueel (Bewegingsgerichte Zorg); Uitbreiding van begeleiding bij activiteiten door stagiaires, vrijwilligers, mantelzorgers en arbeidsvermogenden vanuit de participatiewet; Bewegingsbegeleider 7 dagen per week beschikbaar; Begeleiding op maat door muziektherapeuten; Multidisciplinaire advisering over sensorische informatieverwerking door gespecialiseerde ergotherapeuten en fysiotherapeuten;

4 Ondersteuning/scholing zorgpersoneel door psychiatrisch verpleegkundige; Fysieke ruimte van BOPZ-afdelingen binnen en buiten vergroten. Monitoring (cliëntgericht): Meten psychofarmaca gebruik bij en 12 maanden; Prevalentie storend gedrag (CMAI, NPI-Q en/of PAL); Gedragsobservaties d.m.v. video-interactiebegeleiding; Gecombineerde visites van de Specialist Ouderengeneeskunde met de psycholoog; Meten cliënttevredenheid (CQ) en ervaringen van familie en naasten; Meten aantal vrijheid beperkende zorgafspraken; Aantal Meldingen Incident Cliënt (MIC). Monitoring (medewerker gericht): Naast de aandacht voor de tevredenheid van cliënten zal er binnen dit project ook structureel aandacht zijn voor de tevredenheid van medewerkers. Het anders werken, ten gevolge van het niet meer voorschrijven van psychofarmaca, zal het nodige van hen vergen maar ook opleveren in termen van betrokkenheid en professionele vrijheid (verminderde administratieve verplichtingen). Derhalve heeft de monitoring van diverse parameters voor medewerkerstevredenheid een belangrijke rol binnen dit project. Meten medewerkerstevredenheid; Ziekteverzuim medewerkers; Aantal Meldingen Incident Medewerker (MIM). Doelstellingen: Risico van dit project kan een toename van het aantal agressie- en valincidenten zijn. Dit zou in ons huidige systeem kunnen leiden tot een verhoging van de administratieve lasten. Van elk incident wordt immers een MIC geschreven. Een vermindering van regeldruk is in deze dan ook gewenst. Voorstel is om naast rapportage van het incident in het zorgdossier, verder geen andersoortige registraties van agressie- en valincidenten te doen. Een incident wordt alleen nog gemeld als er letsel uit voortvloeit (en bij de IGZ gemeld moet worden). Doelen voor 2016: 80% van de cliënten en/of verwanten geeft een 8 of hoger bij de minimaal eens per half jaar te houden MDO evaluatie; Minimaal 25% van de cliënten en/of verwanten vullen minimaal eens per jaar op een waardering in over hun ervaringen; Gebruik van psychofarmaca binnen ZHZ ligt lager dan het landelijk gemiddelde; Administratieve last van structurele MIC-registraties is opgeheven; ZHZ behoort tot de top 10 van beste werkgevers in de branche (landelijk);

5 Bijlage 2: Gegevens ZORGAANBIEDER GEGEVENS Zorgspectrum Het Zand Postbus DD Zwolle Naam Bestuurders: Mw. G.C.M. Janssen en dhr. W. Bakker Contactpersoon : Mw. G.C.M. Janssen Hollewandsweg BE Zwolle g.janssen@hetzand.nl DEELNEMENDE LOCATIES De Berghorst Ebbinge Wubbenlaan AZ Staphorst Aantal cliënten : 32 cliënten Aantal medewerkers : 46 medewerkers Personeelsmix : Verpleegkundigen, woonbegeleiders in de functie van VIG, helpenden Aard van de zorg die wordt geleverd : psychogeriatrie c.q. somatiek Zandhove Hollewandsweg BE Zwolle Niet WLZ zorg die wordt geleverd : geriatrische revalidatie Afdeling Windrichting Aantal cliënten : 22 cliënten Aantal medewerkers : 40 medewerkers Personeelsmix : Verpleegkundigen, woonbegeleiders in de functie van VIG, helpenden en voedingsassistenten Aard van de zorg die wordt geleverd : Niet Aangeboren Hersenletsel en uitbehandelde pyschiatrie, jonger dan 65 jaar. Afdeling Waterkers Aantal cliënten :31 cliënten Aantal medewerkers : 47 medewerkers Personeelsmix : Verpleegkundigen A en B, woonbegeleiders in de functie van VIG, helpenden en voedingsassistenten Aard van de zorg die wordt geleverd : Gerontopsychiatrie Recente IGZ-rapportage: niet aanwezig