*Z01352D59F1* documentnr.: INT/G/16/21829 zaaknr.: Z/G/15/21137

Transcriptie

1 *Z01352D59F1* documentnr.: INT/G/16/21829 zaaknr.: Z/G/15/21137 Raadsvoorstel Onderwerp : Herijking besluit tot afstoten Esterade als wijkaccommodatie Datum college : 19 april 2016 Portefeuillehouder : A.M. Henisch-Hulsman Afdeling : Ontwikkeling Commissie : Inwoners en Bestuur In te vullen door de griffie Datum commissie : 10 mei 2016 Datum raad : 24 mei 2016 Agendapunt raad : Samenvatting voorstel Voorgesteld wordt de voorgenomen sluiting en verkoop van wijkaccommodatie de Esterade te heroverwegen. Onderbrenging van alle wijkactiviteiten in de nieuwe Brede school blijkt na overleg met de wijkraad Estersveld / de Stoof geen optimale keuze. Ons college heeft op verzoek van de wijkraad de mogelijkheid van behoud van de Esterade onderzocht. De wensen en argumenten van de wijkraad, het standpunt van de schoolbesturen en de noodzaak tot herhuisvesting van het jongerencentrum Off Street zijn belangrijke argumenten om de Esterade niet te sluiten, maar te bestemmen als wijk- én breed jeugdgebouw en als zodanig in gebruik te geven aan een daartoe op te richten beheerstichting. Uw Raad heeft echter eerder besloten de verkoopopbrengst van de Esterade in te zetten als dekkingsmiddel ter financiering van de MFA in Catharinahof. Bij handhaving van de Esterade als wijkaccommodatie annex jeugdgebouw wordt deze opbrengst niet gerealiseerd. De raad wordt voorgesteld een uitspraak te doen ten aanzien van het al dan niet handhaven van de Esterade als wijkaccommodatie. In aansluiting hierop is ons college voornemens te onderzoeken in hoeverre het professionele beheermodel door Quadrant met betrekking tot de wijkaccommodaties het Trefpunt in Velp en het Dorpshuus in Escharen kan worden vervangen door participatie van inwoners uit de betreffende kerkdorpen in nieuw op te richten beheerstichtingen welke dan verantwoordelijk worden voor het beheer en de exploitatie van genoemde accommodaties. Voorstel besluit Een keuze te maken uit - optie 1 Instandhouding Esterade 1a Instemmen met de instandhouding van wijkaccommodatie de Esterade onder voorwaarde van toevoeging van het Jongerenwerk vanuit Jongerencentrum Off-Street 1b Instemmen met afboeking van de dekking verkoopopbrengst Esterade ten behoeve van de investering in de MFA Catharinahof, waarbij ten laste van - de Algemene Reserve de voor de opbrengst Esterade gereserveerde weerstandsreserve, als onderdeel van de algemene reserve, optie 2 Sluiting van de Esterade 2. Beëindigen van de functionaliteit van de Esterade als wijkaccommodatie 1

2 Wettelijk kader en beleidskader n.v.t. Communicatie en participatie In het voortraject is intensief overleg gevoerd met de wijkraad Estersveld / de Stoof en met Sociom vanwege de uitvoering van het jongerenwerk in Grave. Met de directe omgeving van de Esterade is nog niet gesproken over het op termijn open houden van de Esterade en over het toevoegen van het jongerenwerk. Duurzaamheid In het kader van het accommodatie- c.q. vastgoedbeleid is de vraag aan de orde of we gaan investeren in gemeentelijke gebouwen, bijvoorbeeld door het plaatsen van zonnepanelen. In de bredere context van ons vastgoedbeleid zullen we daarvoor een kader ontwikkelen, en u vervolgens een daartoe strekkend voorstel aanbieden. Toelichting op het voorstel Stand van zaken Esterade In 2010 heeft uw raad besloten dat wijkaccommodatie de Esterade in de wijk Estersveld / De Stoof zal worden gesloten, de opbrengst van dit gebouw en aanliggende grond is als dekkingsmiddel opgenomen ter financiering van een multifunctionele accommodatie (MFA) in het gebouw Catharinahof. Bij de stichting van de nieuwe, voor heel Grave bedoelde gemeenschapsaccommodatie Catharinahof is besloten tot een tweeledig beleid: enerzijds tot sanering van 3 wijkaccommodaties (Katrien, de Westhoek en de Esterade) naar 1 én tot een kwalitatieve impuls door bij de Catharinahof te kiezen voor een multifunctionele, flexibele en technisch brede voorziening waar veel en veelzijdige activiteiten mogelijk zijn. Voor de wijk Estersveld / De Stoof werd daarbij nog voor een bijzondere, aanvullende voorziening gekozen, namelijk een wijkgebonden activiteitenruimte in te nieuw bouwen Brede School. Dit zou een investering vergen van circa Met wijkraad Estersveld/de Stoof is de regeling getroffen dat men tot aan de realisering van de Brede School wijkaccommodatie de Esterade onder eigen beheer mag open houden voor wijkgebonden activiteiten. Voortschrijdend inzicht + gewijzigde omstandigheden De wijkraad is het afgelopen jaar tot de overtuiging gekomen dat openhouden van de Esterade veel meer recht doet aan de behoeften van de wijk en ook praktisch een veel betere oplossing is dan intrek in de te realiseren Brede School. Daarbij stelt en bewijst (!) de wijkraad dat het model van zelfbeheer van deze accommodatie goed werkt, in de wijk een breed draagvlak heeft en dat de wijk genoeg draag- en daadkracht kan opbrengen om de Esterade ook in de toekomst zelfstandig te beheren en te exploiteren. De ontwikkeling rond het Visio-terrein heeft extra voeding gegeven aan de visie en wensen van de wijkraad. Simpel gezegd: de Esterade ligt centraal in de wijk, het Visio-terrein voelt als daarbuiten. De schoolbesturen zijn weliswaar niet expliciet tegen het faciliteren van de wijkfunctie, maar duidelijk is dat bij lange na niet alle faciliteiten die de Esterade praktisch en organisatorisch biedt, kunnen worden gerealiseerd in die Brede School. Per saldo hebben de schoolbesturen een voorkeur voor een schoolgebouw zonder wijkfunctie. 2

3 Herhuisvesting Jongerencentrum Op dit moment beschikt onze gemeente over het jongerencentrum Off Street op industrieterrein Wisseveld. Dit betreft een tijdelijke voorziening, afhankelijk van voortgang planontwikkeling zal het jongerencentrum op die locatie binnen afzienbare tijd moeten wijken. In overleg met zowel de wijkraad Estersveld / de Stoof alsook met het jongerenwerk hebben we onderzocht of de Esterade een goed alternatief kan bieden als jeugdgebouw voor de toekomst. Vastgesteld is dat een overgang per september 2016 mogelijk en wenselijk is: 1. Bestemmingsplan-technisch zijn er geen belemmeringen; 2. Het gebouw de Esterade is prima geschikt voor het houden van jeugdactiviteiten; 3. De wijkraad Estersveld/de Stoof is bereid tot volle medewerking en tot oprichting en bemensing van een beheerstichting voor multifunctioneel gebruik van de Esterade.; 4. Toegankelijkheid en ligging vormen geen belemmering, er vinden nu al regelmatig wijkgerichte jeugd- en jongerenactiviteiten plaats; 5. Sociom, de begeleidende welzijnsinstelling, staat hier zeer positief tegenover, met dien verstande dan men het ziet als een mogelijkheid tot een nieuw begin voor het open jongerenwerk; het biedt de mogelijkheid tot herschikking en herdefiniëring van de doelgroep; men ziet een nieuw begin ook als een momentum om ongewenste ontwikkelingen op de huidige locatie te doen beëindigen. 6. De programmering van het Jeugd- en Jongerenwerk is goed te combineren met de planning van specifieke wijkactiviteiten; 7. Een structurele oplossing met een langlopend perspectief ingebed in een gevestigde omgeving voortbouwend op van onder op ontwikkelde en gekende doelgroep, waar op natuurlijke wijze buitengaatse invloeden worden geweerd, is wenselijk. Deze gelegenheid doet zich zo snel niet weer voor; het is de conclusie van alle betrokken partijen en ook onze mening. 8. Uit oogpunt van duurzaamheid, draagvlak, integratie, op basis van financiële afwegingen, uit oogpunt van vastgoed beheer is deze oplossing in een bestaand gebouw op een bestaande locatie de beste keuze t.o.v. het zoeken van een geheel nieuwe locatie voor het Jongerencentrum. Financiële consequenties Financiële consequenties bij handhaving de Esterade nieuwe stijl Onderwerp Bedrag Dekking Afboeken van niet gerealiseerde verkoop opbrengst Esterade t.b.v Algemene Reserve investering in MFA Catharinahof Algemene Reserve Achterstallig onderhoud Meer Jaren Onderhouds Plan Structureel groot onderhoud Meer Jaren Onderhouds Plan Aanpassing / aanvulling inrichting ten Werving budget via fondsen behoeve van jongerencentrum Boekwaarde van het gebouw ( ) Is in begroting opgenomen Eenmalige functionele aanpassingen aan het gebouw de Esterade Gemeenschapsaccommodaties 2016 Subsidie beheer en exploitatie van naar 0 Gemeenschapsaccommodaties 3

4 Toelichting op schematisch overzicht financiële consequenties bij handhaving de Esterade nieuwe stijl. 1. Begroting opbrengst Esterade als dekkingsmiddel financiering MFA Catharinahof In onze gemeentelijke begroting staat op dit moment geraamd als te realiseren opbrengst van verkoop van de accommodaties de Westhoek, Katrien en de Esterade. Uitgaande van een opbrengst van voor de Westhoek (recentelijk ontvangen) en voor Katrien (overeenstemming bereikt onder invulling van bepaalde voorwaarden) resteert voor de Esterade Bij handhaving van de Esterade als wijkaccommodatie annex jeugdgebouw wordt deze opbrengst niet gerealiseerd, echter de gemeente behoudt dan wel het eigendom. Voorgesteld wordt de dekking verkoopopbrengst Esterade ten behoeve van de investering in de MFA Catharinahof af te boeken, waarbij ten laste van - de Algemene Reserve de voor de opbrengst Esterade gereserveerde weerstandsreserve, als onderdeel van de algemene reserve, Meerjaren onderhoudsplan (MJOP) de Esterade Recentelijk is ten behoeve van de Esterade een Meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Het gebouw verkeert in redelijk goede staat van onderhoud. Ondanks het feit dat er de afgelopen jaren enkel calamiteitenonderhoud aan de Esterade is uitgevoerd bedragen de geraamde kosten van achterstallig onderhoud slechts De jaarlijkse kosten van groot onderhoud bedragen voor de komende 20 jaar gemiddeld per jaar, het geen voor een gebouw dat dateert uit 1980 als alleszins redelijk wordt gezien. 3. Jongerencentrum Off-Street Het jongerencentrum Off-Street zal binnen afzienbare tijd haar huidige accommodatie aan de Landbouwstraat moeten verlaten vanwege planontwikkeling en planrealisatie van het terrein Wisseveld. Het zoeken naar en het vinden van een geschikte locatie voor een nieuwe Jongerencentrum is zeker geen sinecure, zo heeft de ervaring ons geleerd. Daarbij moet bij nieuwbouw van een jongerencentrum, los van de grondkosten, gedacht worden aan een investering van ongeveer Beheer en exploitatie de Esterade door op te richten beheerstichting In overleg met het bestuur van wijkraad Estersveld/de Stoof is besloten tot het doen oprichten van een beheerstichting die, los van de wijkraad, voor haar rekening het beheer en de exploitatie van de Esterade op zich gaat nemen. De gemeentelijke exploitatiesubsidie voor de Esterade bedraagt momenteel per jaar, dit staat in schril contrast met de aanmerkelijk hogere vergoeding voor beheerorganisatie Quadrant vanwege het door haar verrichte professionele beheer van de accommodaties het Dorpshuus in Escharen en het Trefpunt in Velp. Doelstelling is om de exploitatiesubsidie van binnen 4 jaar af te bouwen naar 0. 4

5 Raming en dekking exploitatie Esterade nieuwe stijl> MFA Esterade Kosten Inkomsten Gebouwonderhoud, Huidige subsidie Esterade klein onderhoud schoonmaak Beheerkosten Inkomsten verhuur Vervanging inrichting Eenmalige oprichtingskosten GWE Huidige subsidie Off Street / J&J-centrum Heffingen en diversen bestemd voor inhuur accommodatie Inkoop horeca Opbrengst horeca Totaal Deze begroting is afgestemd met het bestuur van de Wijkraad Estersveld / de Stoof. Doelstelling is om de exploitatiesubsidie van binnen 4 jaar af te bouwen naar 0, waarbij de beheerstichting de taakstelling heeft in die periode extra inkomsten uit verhuur, activiteiten en horeca te genereren. De in wijkaccommodatie de Esterade te houden activiteiten zullen met name gericht zijn op de inwoners van deze wijk en geen concurrentie vormen voor de exploitatie van de Catharinhof. Voorgestelde beslissing(en) met argumenten en afwegingen 1. Instandhouding Esterade: We houden de Esterade in stand omdat - het gebouw in goede staat van onderhoud is - we voor het Jongerencentrum Off-Street een adequaat alternatief moeten vinden - de Esterade de juiste bestemming heeft - in de Esterade ook momenteel al jongeren activiteiten plaatsvinden - het moeilijk kan blijken elders in Grave een geschikte locatie voor een Jongerencentrum te vinden - wijkraad Esterveld positief heeft gereageerd op ons voorstel tot toevoegen van het Jongerenwerk in de Esterade - Sociom blij is met deze locatie / accommodatie de Esterade voor uitvoering van het Jongerenwerk in Grave 2. Beheerstichting oprichten: We ondersteunen de beheerstichting in de aanloopfase van de oprichting met advies, bekostiging functionele aanpassingen en directe bijstand in de oprichtingsfase en zeker gedurende het eerste jaar van gebruik. 5

6 3. Financiële dekking Esterade: Voorgesteld wordt de dekking verkoopopbrengst Esterade ten behoeve van de investering in de MFA Catharinahof af te boeken, waarbij ten laste van - de Algemene Reserve de voor de opbrengst Esterade gereserveerde weerstandsreserve, als onderdeel van de algemene reserve, De gemeente behoudt hierbij het eigendom van zowel de Esterade als de naastgelegen grond. 4 Participatiebeheer van bewoners bevorderen: We stellen hierbij, uitgaande van het hiervoor beschreven beheermodel Esterade, de uitgangspunten voor de doorontwikkeling van ons toekomstig beleid voor de gemeenschapsaccommodaties vast; dit houdt in het bijzonder in dat wij ernaar streven dat het geprofessionaliseerde beheer van de gemeenschapsaccommodaties in Escharen en Velp in de toekomst kan worden vervangen door participatiebeheer van bewoners uit de betreffende gemeenschap. Uitvoering, risico s en evaluatie Weliswaar zijn de bewoners in de omgeving van de Esterade al jaren niet anders gewend dan dat er wijkactiviteiten voor jong en oud, binnen en buiten, plaatsvinden en stoort men daar niet aan, toch moet er rekening mee gehouden worden dat men vraagtekens zet bij de komst van het jongerencentrum Off Street. Er zitten wat negatieve beelden vast aan Off Street. Uitgelegd moet worden dat we hier beginnen met een nieuwe start van onderop. Dat de groep jongeren die nu enigszins overlast gevend is, wordt afgekoppeld van het programma en de doelgroep. Daarnaast is de sociale controle en toezicht op deze plek anders, veel opener en actiever en waarborgt dat overlast in de hoogste mate voorkomen kan worden. Er blijft professionele ondersteuning/toezicht voor het jongerenwerk beschikbaar. De nu voorgestelde opzet van beheer en exploitatie van wijkaccommodatie de Esterade is voor de gemeente Grave een proefsituatie met vergaand zelfbeheer door de wijk. Dat past in de algemene maatschappelijke ontwikkelingen. Overige politiek relevante informatie Uitgangspunten accommodatiebeleid voor de ontwikkeling van vitale gemeenschappen De gemeente Grave staat voor het ontwikkelen en ondersteunen van vitale gemeenschappen. Een vitale gemeenschap is een dorps-wijk-buurtgemeenschap die leeft. Door onderling contact, onderlinge steun en burenhulp. Door gezamenlijk op te komen voor veiligheid of door het in stand houden van voorzieningen. Door zorg voor elkaar, door welk initiatief dan ook om de gemeenschap levendig en leefbaar te houden. De overheid kan niet (meer) alles regelen en zo is het ook in Grave. In alle opzichten verkeren we in een tijd van verandering. Dat geldt ook voor de gemeenschapsaccommodaties. Het voorbeeld van de wijkraad Estersveld / De Stoof is richtinggevend voor de toekomst van ons gemeentelijk beleid voor de gemeenschapsaccommodaties. De wijkraad heeft zelf initiatief genomen om het beheer op zich te nemen in de wetenschap dat er voldoende draagvlak in de wijk is voor deze overname. De wijkraad brengt draagkracht op de been door de bemensing van het bestuur van de beheerstichting. De wijkraad treedt ook daadkrachtig op door reëel om zich heen te kijken en in overleg te treden over het integreren van het jongerenwerk. 6

7 Samengevat Gemeenschapshuizen zijn voor de dorpen en grotere wijken als ontmoetingsplekken essentieel voor de ontwikkeling en beleving van een vitale gemeenschap. Dergelijke accommodaties worden in de toekomst gedragen door de gemeenschap zelf, door middel van zelfbestuur, zelfbeheer en zelfstandige exploitatie. Dat kan alleen als er in dorp of wijk sprake is van draagvlak, draagkracht en daadkracht. Als deze drie D s niet worden vervuld, neemt de gemeente het niet van de wijk of dorp over. De gemeente ondersteunt de gemeenschappen daadwerkelijk, vooral door te zorgen voor goede randvoorwaarden. Hoe ver staat het in Grave met het zelfbeheer van gemeenschapsaccommodaties? Zoals nu wordt voorgesteld is de Esterade straks de wijkaccommodatie waar volledig zelfstandig beheer en exploitatie zijn beslag krijgt. In Gassel is dit model bij de Viersprong ook grotendeels werkelijkheid. In de beide andere gevallen (het Dorpshuus in Escharen en het Trefpunt in Velp) is sprake van professioneel beheer door beheerstichting Quadrant. Wij zien ook daar mogelijkheden tot verandering in de richting van burgerbeheer, en zullen hierover op korte termijn in overleg treden met het bestuur van Quadrant en de lokale dorpsraden. Conclusie Handhaven van wijkaccommodatie de Esterade onder toevoeging van het Jongerenwerk vanuit jongerencentrum Off-Street wordt gedragen door de wijkraad Estersveld / de Stoof. Tegenover de financiële last vanwege het afboeken van de geraamde verkoopopbrengst van de Esterade staat nu dat we deze accommodatie en de naastgelegen gronden in eigendom houden. Overheveling van het Jongerenwerk vanuit jongerencentrum Off-Street naar de Esterade betekent dat we geen extra investeringen in een nieuw Jongerencentrum hoeven te doen, dit nog los van de zoektocht naar een geschikte locatie. In overleg met het bestuur van beheerstichting Quadrant en de wijkraden Velp en Escharen willen we trachten te komen tot een vergaande vorm van zelfbeheer van de gemeenschapsaccommodaties het Trefpunt in Velp en het Dorpshuus in Escharen. Naar verwachting zal dit voor onze gemeente tot een kostenbesparing leiden. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Grave, J.J.L. Heerkens A.M.H. Roolvink 7