6V Extra oefeningen argumenteren

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Ton van de Graaf 28 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Argumenteren Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Argumenteren Drogredenen herkennen kn.nu/3o6b7 Noteer bij elk van de volgende uitspraken van welke drogreden er sprake is. Theorie NN5 5/6V p/ 163 en 4/5H p.198 of examenbundel p Iedereen weet dat alle literaire prijzen onderling verdeeld worden onder de schrijvers die ook jurylid zijn. a. Op de man spelen b. Overhaaste generalisatie c. Ontduiken van bewijslast d. Vertekenen van standpunt 2 Marcel Proust en gerard Reve behoren tot de top-10 van Europese schrijvers. Zie je nu wel dat homoseksuelen veel artistieker zijn dan anderen? a. Overhaaste generalisatie b. persoonlijke aanval c. Verkeerde vergelijking d. Vertekenen van standpunt e. onjuist beroep op autoriteit f. bespelen van het publiek 3 Jij wilt gewoon de stemming met Kerstmis verpesten door te zeggen dat je het liefst een vegetarisch kersdiner wilt. a. Verkeerde vergelijking b. Vertekenen van standpunt c. Op de man spelen d. Onjuist beroep op autoriteit 4 Pagina 2

4 Natuurlijk kun je beter vegetariër zijn. Maarten 't Hart is het ook niet voor niets en die is behalve schrijver bovendien nog bioloog! a. Onjuiste oorzaak/gevolg relatie b. Ontduiken van bewijslast c. Onjuist beroep op autoriteit d. Verkeerde vergelijking 5 Je kunt wel zien dat Mark Rutte aan de macht is. Het gaat namelijk steeds slechter met de euro. a. Verkeerde vergelijking b. Ontduiken bewijslast c. Persoonlijke aanval d. Overhaaste generalisatie e. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie 6 Op zondag werken is niet zo effectief. Als je het goed bekijkt, zie je namelijk dat er dan niet zo veel uit je handen komt. a. Cirkelredenering b. Bespelen van het publiek c. Verkeerde vergelijking d. Ontduiken van bewijslast Van Dale moet zo compleet mogelijk blijven.docx kn.nu/ww.52674c8 (docx, maken.wikiwijs.nl) Extra oefening argumentatieve vaardigheden kn.nu/lyc1v Opdracht 1 Lees de tekst Van Dale moet zo compleet mogelijk blijven en beantwoord de vragen. Als je de tekst op papier wilt lezen, vraag dan een geprint exemplaar aan je docent. Download het bestand hier voor als je in Word de tekst wilt lezen: /userfiles/d d0d8703cf94401e445ec64772e53412.docx Pagina 3

5 Als je van de vraag terug wilt bladeren naar de vorige vraag of naar de tekst vul dan eerst iets in bij het antwoord. Tekst Van Dale moet zo compleet mogelijk blijven [1] De 'Stichting Eer en Herstel Betalingen Slachtoffers van Slavernij in Suriname' vindt het woord neger beledigend en eist dat dit uit de Grote Van Dale wordt geschrapt. Als Van Dale dat niet doet, wil de stichting Van Dales gaan verbranden op de Dam in Amsterdam. Daartoe zijn al ruim vijftig woordenboeken bijeengebracht. En er is al een vergunning aangevraagd bij de gemeente Amsterdam. Aanvankelijk was het de bedoeling om de woordenboeken op 2 februari, de trouwdag van Willem-Alexander en Máxima, te gaan verbranden. Maar gisteravond verklaarde Roy Groenberg, voorzitter van de stichting, bij Barend & Witteman dat de verbranding uit respect voor het koningshuis even zal worden uitgesteld. [2] Over de eis van de stichting kun je kort zijn: het is natuurlijk je reinste flauwekul om Van Dale te vragen om neger te schrappen. Een woord of een betekenis verdwijnt niet uit een taal door het te schrappen uit een woordenboek. Bovendien is een woordenboek niet verantwoordelijk voor ons taalgebruik. De Van Dale schrijft ons niks voor, het woordenboek beschrijft wat wij zeggen en schrijven. Anders gezegd: niet de Van Dale discrimineert, maar wij discrimineren, en het woordenboek doet daar tamelijk secuur verslag van. Als je het woord neger beledigend vindt, gebruik het dan niet. En als je het vervelend vindt dat anderen het gebruiken, zeg daar dan wat van. [3] Ook over de boekverbrandingsplannen van de stichting kun je kort zijn: het verbranden van boeken is altijd kortzichtig en verwerpelijk. Je maakt de geschiedenis niet ongedaan door boeken te verbranden hoogstens maak je de informatie over die geschiedenis minder toegankelijk. Boekverbrandingen zijn iets voor cultuurbarbaren, nazi's en godsdienstwaanzinnigen. De gemeente Amsterdam geeft natuurlijk geen toestemming voor een openbare boekverbranding. Maar daar zal het de 'Stichting Eer en Herstel Betalingen Slachtoffers van Slavernij in Suriname' dan ook niet echt om te doen zijn: zij willen zoveel mogelijk aandacht van de media, en het stuitende vind ik dat ze die nog krijgen ook. [4] De Van Dale is een goed en gezaghebbend woordenboek, waar veel op aan te merken is. Het zou heel nuttig zijn om eens een serieuze discussie te voeren over bijvoorbeeld het label waarmee de Van Dale aangeeft dat een woord 'beledigend' kan zijn (is brillenjood nu beledigend voor joden, voor iemand die een bril draagt, of voor beiden?). [5] Maar het slaat nergens op om iedereen die zich beledigd voelt door iets in de Van Dale zoveel media-aandacht te geven. Dat is een open uitnodiging aan bijvoorbeeld koekenbakkers die het beledigend vinden dat koekenbakker ook kan worden gebruikt voor 'iemand die zijn vak niet kent', aan slagers die het niet langer pikken dat bijvoorbeeld Milosevic de 'slager van de Balkan' is genoemd, aan kruideniers die vinden dat hun beroepsnaam niet figuurlijk zou mogen worden gebruikt voor 'iemand met bekrompen denkbeelden, kleingeestig krenterig denkend man' enzovoorts. Bijna iedereen kan wel iets in de Van Dale vinden waardoor hij zich op de een of andere manier beledigd voelt, en vervolgens een hoop heisa gaan maken. [6] Een open gedachtewisseling om ons beste handwoordenboek nog beter te maken om te kijken of je als woordenboek eigenlijk wel politiek correct en normatief zou moeten zijn, in plaats van louter beschrijvend dat lijkt mij zinvol. Maar als er iemand opstaat die aankondigt Grote Van Dales te gaan verbranden, laten de media dit dan s.v.p. behandelen voor wat het is: een opgeklopte, irrationele vertoning. Naar: E. Sanders, NRC/Handelsblad 8 januari 2002 Pagina 4

6 1 Wat is de mening die in alinea 2 beargumenteerd wordt? 2 Zet de argumenten die de auteur voor deze mening geeft in een blokjesschema. Het is natuurlijk je reinste flauwekul om Van Dale te vragen om neger te schrappen.?? a b 3 Wat is de mening die in alinea 3 beargumenteerd wordt? 4 Zet de argumenten die de auteur voor deze mening geeft in een blokjesschema. Het verbranden van boeken is altijd kortzichtig en verwerpelijk.?? a b Pagina 5

7 5 Hoe noemen we zo n argumentatiestructuur? a. onderschikkende argumentatie b. enkelvoudige argumentatie c. meervoudige argumentatie. 6 Wat is de mening die in alinea 5 beargumenteerd wordt? 7 Welk argument geeft de auteur in dezelfde alinea voor die mening? 8 Is dit een feitelijk of een niet-feitelijk argument? a. feitelijk b. niet-feitelijk 9 Welke van onderstaande uitspraken geeft de hoofdgedachte van de tekst het beste weer? Pagina 6

8 a. Een woord of een betekenis verdwijnt niet uit een taal door het te schrappen uit een woordenboek. b. Het is natuurlijk je reinste flauwekul om Van Dale te vragen om neger te schrappen. c. Het slaat nergens op om iedereen die zich beledigd voelt door iets in de Van Dale zoveel media-aandacht te geven. d. Het verbranden van boeken is altijd kortzichtig en verwerpelijk. Pagina 7

9 Antwoorden Antwoorden: Drogredenen herkennen 1 Iedereen weet dat alle literaire prijzen onderling verdeeld worden onder de schrijvers die ook jurylid zijn. 1. Op de man spelen 2. Overhaaste generalisatie 3. Ontduiken van bewijslast 4. Vertekenen van standpunt 2 Marcel Proust en gerard Reve behoren tot de top-10 van Europese schrijvers. Zie je nu wel dat homoseksuelen veel artistieker zijn dan anderen? 1. Overhaaste generalisatie Bij een overhaast generalisatie wordt er op basis van één of enkele gevallen een conclusie getrokkenvoor een heel grote groep of zelfs voor alle gevallen. Die conclusie is op zijn minst voorbarig. Voorbeeld In Spanje worden nog altijd stierengevechten gehouden. Daaraan kun je zien dat Zuid-Europeanen veel minder respect hebben voor dieren. 2. persoonlijke aanval 3. Verkeerde vergelijking 4. Vertekenen van standpunt 5. onjuist beroep op autoriteit 6. bespelen van het publiek 3 Jij wilt gewoon de stemming met Kerstmis verpesten door te zeggen dat je het liefst een vegetarisch kersdiner wilt. 1. Verkeerde vergelijking 2. Vertekenen van standpunt 3. Op de man spelen 4. Onjuist beroep op autoriteit Pagina 8

10 4 Natuurlijk kun je beter vegetariër zijn. Maarten 't Hart is het ook niet voor niets en die is behalve schrijver bovendien nog bioloog! 1. Onjuiste oorzaak/gevolg relatie 2. Ontduiken van bewijslast 3. Onjuist beroep op autoriteit 4. Verkeerde vergelijking 5 Je kunt wel zien dat Mark Rutte aan de macht is. Het gaat namelijk steeds slechter met de euro. 1. Verkeerde vergelijking Mark Ruttes machtspositie heeft weliswaar geen invloed op de euro, maar deze wordt er niet mee vergeleken. Er is geen oorzaak-gevolg relatie. 2. Ontduiken bewijslast De spreker bewijst inderdaad niks, maar is geen duidelijke oorzaak-gevolg relatie. 3. Persoonlijke aanval De mogelijke voorstander van een standpunt wordt aangevallen en niet het standpunt. Hier wordt Mark Rutte aangevallen maar er is geen duidelijke oorzaak-gevolg relatie. 4. Overhaaste generalisatie 5. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie 6 Op zondag werken is niet zo effectief. Als je het goed bekijkt, zie je namelijk dat er dan niet zo veel uit je handen komt. 1. Cirkelredenering 2. Bespelen van het publiek 3. Verkeerde vergelijking 4. Ontduiken van bewijslast Antwoorden: Extra oefening argumentatieve vaardigheden 1 Pagina 9

11 Wat is de mening die in alinea 2 beargumenteerd wordt? Het is natuurlijk je reinste flauwekul om Van Dale te vragen om neger te schrappen. 2 Zet de argumenten die de auteur voor deze mening geeft in een blokjesschema. Het is natuurlijk je reinste flauwekul om Van Dale te vragen om neger te schrappen.?? a b Het is natuurlijk je reinste flauwekul om Van Dale te vragen om neger te schrappen.?? a Een woord of een betekenis verdwijnt niet uit een taal door het te schrappen uit een woordenboek. b Een woordenboek is niet verantwoordelijk voor ons taalgebruik 3 Wat is de mening die in alinea 3 beargumenteerd wordt? Het verbranden van boeken is altijd kortzichtig en verwerpelijk. 4 Zet de argumenten die de auteur voor deze mening geeft in een blokjesschema. Het verbranden van boeken is altijd kortzichtig en verwerpelijk. Pagina 10

12 ?? a b Het verbranden van boeken is altijd kortzichtig en verwerpelijk.?? Je maakt de geschiedenis niet ongedaan door boeken te verbranden. Boekverbrandingen zijn iets voor cultuurbarbaren, nazi's en godsdienstwaanzinnigen. 5 Hoe noemen we zo n argumentatiestructuur? 1. onderschikkende argumentatie 2. enkelvoudige argumentatie 3. meervoudige argumentatie. 6 Wat is de mening die in alinea 5 beargumenteerd wordt? Het slaat nergens op om iedereen die zich beledigd voelt door iets in de Van Dale zoveel mediaaandacht te geven. 7 Welk argument geeft de auteur in dezelfde alinea voor die mening? Bijna iedereen kan wel iets in de Van Dale vinden waardoor hij zich op de een of andere manier beledigd voelt, en vervolgens een hoop heisa gaan maken 8 Pagina 11

13 Is dit een feitelijk of een niet-feitelijk argument? 1. feitelijk 2. niet-feitelijk 9 Welke van onderstaande uitspraken geeft de hoofdgedachte van de tekst het beste weer? 1. Een woord of een betekenis verdwijnt niet uit een taal door het te schrappen uit een woordenboek. 2. Het is natuurlijk je reinste flauwekul om Van Dale te vragen om neger te schrappen. 3. Het slaat nergens op om iedereen die zich beledigd voelt door iets in de Van Dale zoveel media-aandacht te geven. 4. Het verbranden van boeken is altijd kortzichtig en verwerpelijk. Pagina 12

14 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Ton van de Graaf Laatst gewijzigd 28 January 2016 om 17:40 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 6; HAVO 5; VWO 5; Leerinhoud en doelen Nederlands; Argumentatieve vaardigheden; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 10 minuten Trefwoorden oefeningen uit nieuw nederlands 4e editie Pagina 13