Absolute beginners: hoe vang je ze op? Hanneke Pot: ronde 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Absolute beginners: hoe vang je ze op? Hanneke Pot: ronde 2"

Transcriptie

1 Absolute beginners: hoe vang je ze op? Hanneke Pot: ronde 2

2 Programma Vanuit het perspectief van het kind: Eigen ervaring a) gewoon (?) b) TPR Onderzoek: Lectoraat OGO TPR in groep 1??!! a) opzet b) resultaten

3

4 TPR: total physical response fase Leerkracht Leerling receptief productief zegt doet doet zegt 1 opdracht voorbeeld luisteren kijken nadoen niets 2a 2b opdracht opdracht aarzelt (zo nodig: voorbeeld) niets luisteren (na)doen luisteren doen niets 3 opdracht + stelt vraag niets luisteren doen geeft antwoord 4 Niets Niets Leerling B: luisteren doen Leerling A: geeft opdracht

5 Wat zijn de consequenties voor het aanleren van woorden aan beginnende taalleerders?

6 Consequenties voor het aanleren van woorden aan beginnende taalleerders: Herhaling: nog méér (dan je denkt) Woorden apart/ los laten horen; Woorden bij eerste aanbod vaak laten horen i.v.m. verstaan, daarna begint het inslijpen pas. Korte zinnen en losse woorden met concrete context; Woord en beeld gelijktijdig aanbieden; Begrijpen nazeggen zelf zeggen

7 Total Physical Response Leren door luisteren en (na)doen; = Leren zoals jonge kinderen hun moedertaal verwerven ( begrijpen; reageren door doen); = Leren via de rechter hersenhelft (handelen), deze absorbeert taal beter, sneller en met minder stress dan de linker hersenhelft. Leren in een situationele/ visuele context. Leren met vaart en humor. (volgens Asher, J., (1996), Learning Another Language Trough Actions: The Complete Teacher s Guidebook. Sky Oaks, Los Gatos.)

8 Plaats binnen Viertakt: 1. Voorbewerken (introductie) 2. Semantiseren (aanbieden woord- betekenis) 3. Consolideren (inslijpen) 4. Controleren (toetsen) TPR aanpak (Van den Nulft en Verhallen, 2009, Met woorden in de weer)

9 Eisen aan gebruik visuele context: - Prototypische afbeelding - Eenduidige relatie woord- afbeelding (synchroniseren)

10 Baby s

11 ONDERZOEKSOPZET thema: Baby s duur: 6 weken aantal woorden: 120 (zou officieel 200 moeten zijn, d.w.z. 30 à 40 per week) exp. groep: conditie: 2x 3 beginners : TAK (passief) score van < 15 goed (= woordenschat van < 1000 woorden in realiteit) TPR in kleine kring (en verder participeren alle activiteiten); - Het Plein: 3x per week buiten de klas - De Wieken: 3x per week binnen de klas contr. groep: conditie: toetsing: 2 x 3 beginners : TAK(passief) score van < 15 goed geen TPR, traditionele aanpak: grote groep & kleine kring/ indiv. - voortoets; natoets 1 (na thema) en 2 (6 weken na eind thema) - steekproef van 30 woorden - receptief en productief

12 Voorbereiding thema (6 weken) 1) Lijst met woorden; 2) Lijst verdelen in betekenisvolle subthema s (per week); baby- groeien- lichaam- feest- familie etc. zo nodig: gebruiken bestaande woordenlijsten: woordenlijst (Bacchini) - BAK: Basiswoordenlijst Amsterdamse Kinderen 3) Woorden per week verdelen in drie betekenisvolle clusters, 4) Verzamelen concreet materiaal of afbeeldingen.

13 Het Plein, week 3 cluster Zelfst.nw + lidw. 1 de baby de tafel de wieg + het water + het bad + de washand + de handdoek Werkwoord Bijv. nw Voorz. is wijs aan pak geef leg/ doe/ zet + was + droog (af) + droog + nat in uit op 2 + het gezicht de haren + het haar + de neus + de mond de oren + het oor de ogen + het oog + kam 3 De benen + het been + de voet + de arm + de hand + de teen + de vinger

14 Probeer het zelf: fase 1 fase Leerkracht Leerling receptief productief zegt doet doet zegt 1 opdracht voorbeeld luisteren kijken nadoen niets Bedenk zoveel mogelijk opdrachten met de volgende woorden: Week 3 cluster Zelfst.nw + lidw. Werkwoord Bijv. nw Voorz. 1 de baby de tafel de wieg + het water + het bad + de washand + de handdoek is wijs aan pak geef leg/ doe/ zet + was + droog (af) droog nat in uit op

15 Vinden kinderen dat wel leuk? Zijn ze betrokken? Videofragment(en)

16 Het Plein De Wieken Onderzoeksgroep N. A. R. R R leerwinst R Onderzoeksgroep J. E. V. R R leerwinst R2 22 A 28 P P leerwinst P P A P leerwinst 0-1? P3 0 A 22 -Woordvoorraad met 50%- 100% vergroot; - (bijna) alle geleerde woorden behouden. - Alleen leereffect bij J. (passief)

17 Verklaring verschil beide scholen: Klassenmanagement: Het Plein: 3x per week buiten de klas De Wieken: 3x per week binnen de klas Frequentie aangeboden beurten per groep: a) leerkracht benoemt en toont/ doet voor, kinderen doen na (fase 1) b) leerkracht geeft opdracht (fase 2-3) Het Plein: - 76 beurten in 15 minuten 5 beurten per minuut (6 x leerkracht benoemt; 70x fase 1-3: evenredig verspreid over de kinderen) De Wieken: - 65 beurten in 30 minuten 2 beurten per minuut ( 19x leerkracht benoemt; 46x fase 1-3: voornamelijk één kind) Stijl van de leerkracht: Het Plein: - Leerkracht neemt en houdt het initiatief; - vaart, humor. De Wieken: - Leerkracht geeft relatief veel ruimte voor initiatief kinderen; - meer rollenspel.

18 CONCLUSIE: Het Plein Het Plein Onderzoeksgroep N. A. R. R R leerwinst R Controlegroep I. M. N. R R leerwinst R P P leerwinst P P P leerwinst P De experimentele groep heeft: -relatief 2x zoveel woorden geleerd; -relatief meer woorden onthouden na 6 weken. De controlegroep heeft -weinig (passief) tot geen (actief) nieuwe woorden geleerd; -heeft dit resultaat behouden na 6 weken.

19 Effecten volgens de leerkrachten: 1. Kinderen zijn gericht en geconcentreerd woorden aan het leren, hebben daar plezier in/ zijn daar trots op; 2. Plein: duidelijke leereffecten (toets); 3. Kinderen gebruiken de nieuwe woorden spontaan (transfer) a) bij kringactiviteiten; b) in de hoeken. 4. Plein: Kinderen hebben meer zelfvertrouwen, zijn meer zelfredzaam en emotioneel vrijer (ook bij derden ).

20 Volgens de leerkrachten: TPR past binnen Ontwikkelingsgericht onderwijs, want - betekenisvol (sluit aan bij thema); - aangepast onderwijs voor groep die het nodig heeft; - zone van de naaste ontwikkeling: leer mij woorden ; - werken aan de kern/ de motor van de ontwikkeling, want a) zonder woorden geen communicatie/ leren; b) zelfbewustzijn en emotioneel vrij (gevolg).

21 TPR, past dat binnen ontwikkelingsgericht onderwijs?

22 Is het de inspanning waard? Volgens de leerkrachten: Kosten/ baten: - Het is niet eens zoveel veel meerwerk in de voorbereiding; - De materialen heb je in de klas wegens het thema; - Het kost niet veel extra begeleidingstijd; - Herhalen is makkelijk op deze manier. Behouden: - Woordenlijst maken; clusteren; - Woorden eerst los benoemen, niet in zinsverband; - TPR: 3x per week 15 min. oefenen (op een rustige plek); - het- sticker (Het Plein).

23 het - sticker

24

Blauwe stenen leer je zo

Blauwe stenen leer je zo Handleiding groep 3-8 Blauwe stenen leer je zo Wijzers Jeelo heeft gele wijzers om samen met leerlingen te verkennen hoe je een steen van Jeelo leert. Voor groep 3-4 wijzer 2009 Zo leer je blauwe stenen

Nadere informatie

Oranje stappers maak je zo

Oranje stappers maak je zo Handleiding groep 3-8 Oranje stappers maak je zo Wijzers Jeelo heeft gele wijzers om samen met leerlingen te verkennen hoe je een oranje stapper van Jeelo maakt. Voor groep 3-4 wijzer 2008 Zo maak je oranje

Nadere informatie

De effectiviteit van het Viertaktmodel voor de passieve woordenschatuitbreiding van kinderen in groep 7 en 8 in het cluster 2 onderwijs

De effectiviteit van het Viertaktmodel voor de passieve woordenschatuitbreiding van kinderen in groep 7 en 8 in het cluster 2 onderwijs De effectiviteit van het Viertaktmodel voor de passieve woordenschatuitbreiding van kinderen in groep 7 en 8 in het cluster 2 onderwijs NVLF congres 2013 L I E K E K U I P E R S, M S C G E R D A B R U

Nadere informatie

Onze Klas Mijn Wereld: Woordenschat: basis van het leren

Onze Klas Mijn Wereld: Woordenschat: basis van het leren Onze Klas Mijn Wereld: Woordenschat: basis van het leren Woordenschat is het taaldomein waarin het verwerven van woordbetekenissen en woordvormen centraal staat. Een uitgebreide woordenschat is belangrijk

Nadere informatie

De doorgaande woordenschatlijn (huidige situatie) Basisschool de Kameleon April 2008

De doorgaande woordenschatlijn (huidige situatie) Basisschool de Kameleon April 2008 De doorgaande woordenschatlijn (huidige situatie) Basisschool de Kameleon April 2008 Kerndoel woordenschat Kerndoel Omschrijving Het vergroten van de woordvoorraad in het Nederlands van leerlingen. De

Nadere informatie

Hoe blijven ze drijven? Taalondersteuning aan beginnende tweedetaalleerders

Hoe blijven ze drijven? Taalondersteuning aan beginnende tweedetaalleerders . Lerarenopleiding Basisonderwijs Ronde Pieter Van Haute & Daan Debuysere KATHO Contact: Pieter.vanhaute@katho.be Daan.debuysere@katho.be Zelfstandig werken aan taalvaardigheden. Omdat sommige studenten

Nadere informatie

Aanvulling Woordenschat NT2

Aanvulling Woordenschat NT2 Aanvulling Woordenschat NT2 Woordenschat Kinderen die net beginnen met Nederlands leren, moeten meteen aan de slag met het leren van woorden. Een Nederlandstalig kind begrijpt in groep 1 minimaal 2000

Nadere informatie

Digiwak 2.0: Online overzicht belangrijke woorden nieuwkomers. Studiedag LOWAN-vo 10 april 2017

Digiwak 2.0: Online overzicht belangrijke woorden nieuwkomers. Studiedag LOWAN-vo 10 april 2017 Digiwak 2.0: Online overzicht belangrijke woorden nieuwkomers Studiedag LOWAN-vo 10 april 2017 Folkert Kuiken Afdeling Neerlandistiek, UvA Marlies Elderenbosch ITTA UvA Inhoud 1. Achtergrond en totstandkoming

Nadere informatie

In het thema In elke hoek een boek! kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan bijvoorbeeld de volgende doelen:

In het thema In elke hoek een boek! kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan bijvoorbeeld de volgende doelen: Kansen grijpen en kansen creëren In het thema In elke hoek een boek! wordt gewerkt aan doelen rondom taal, rekenen, motoriek en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Om zo goed mogelijk te werken aan de

Nadere informatie

T 2 PR: snel geleerd- goed gedaan?

T 2 PR: snel geleerd- goed gedaan? T 2 PR: snel geleerd- goed gedaan? Onderzoek naar een leerkrachttraining TPR voor (absolute) beginners bij NT2 2010-2013 Hanneke Pot Lectoraat OGO 1 2 INHOUD Samenvatting 4 Inleiding... 5 1. Doel en aanleiding

Nadere informatie

T 2 PR bij jonge absolute beginners: een omweg waard?

T 2 PR bij jonge absolute beginners: een omweg waard? T 2 PR bij jonge absolute beginners: een omweg waard? Hanneke Pot In Nederland en Vlaanderen is het niet ongewoon dat er in de begingroepen van het basis- en lager onderwijs jonge kinderen binnenstappen

Nadere informatie

woord voor woord Een digitale woordenschattoets: waarom, hoe werkt het en wat kun je ermee?

woord voor woord Een digitale woordenschattoets: waarom, hoe werkt het en wat kun je ermee? woord voor woord Een digitale woordenschattoets: waarom, hoe werkt het en wat kun je ermee? Karien Coppens K.Coppens@pwo.ru.nl Agnes Tellings A.Tellings@pwo.ru.nl 2 Inhoud Project Leeswoordenschat Woord

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april 2012 Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS l.vandeelen@cps.nl M:06-55898565 Inhoud van deze bijeenkomst Bewust en Belang: Theoretische achtergrond

Nadere informatie

Leer ze woorden leren! Van onthouden naar toepassen

Leer ze woorden leren! Van onthouden naar toepassen Leer ze woorden leren! Van onthouden naar toepassen 19 maart 2016 Johan Keijzer info@johankeijzer.nl Naam Datum Aandacht voor. Woordjes leren zelf ervaren Woordjes leren: hoe staat het erbij? Woorden leren:

Nadere informatie

Kansen grijpen en kansen creëren

Kansen grijpen en kansen creëren Kansen grijpen en kansen creëren In Sil maakt schoon wordt gewerkt aan doelen rondom taal, rekenen, motoriek en de sociaalemotionele ontwikkeling. Om zo goed mogelijk te werken aan de ontwikkelingskansen

Nadere informatie

Gemaakt door: Tessa Vos Marije van Weenen Lenneke Flikweert Melanie de Lange 3j5

Gemaakt door: Tessa Vos Marije van Weenen Lenneke Flikweert Melanie de Lange 3j5 Gemaakt door: Tessa Vos Marije van Weenen Lenneke Flikweert Melanie de Lange 3j5 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Onderzoeksvraag... 2 Hoe pas je woordenschatdidactiek toe in de praktijk?... 2 Beantwoording

Nadere informatie

De Kracht van Herhaling 28 september 2019

De Kracht van Herhaling 28 september 2019 De Kracht van Herhaling 28 september 2019 Voorstellen Bianca van den Bos Wie zijn jullie? Stukje theorie Filmpje Zelf aan het werk Opdracht 1 Opdracht 2 Welke tools neem je mee? Schrijf ze op Tijd voor

Nadere informatie

In het thema Geen troep op de stoep kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan bijvoorbeeld de volgende doelen:

In het thema Geen troep op de stoep kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan bijvoorbeeld de volgende doelen: Kansen grijpen en kansen creëren In Geen troep op de stoep wordt gewerkt aan doelen rondom taal, rekenen, motoriek en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Om zo goed mogelijk te werken aan de ontwikkelingskansen

Nadere informatie

Naam leerling. Geboortedatum. Geboorteplaats. Geboorteland. Adres. Telefoon thuis. Telefoon werk. Telefoon oppas. adres. Huisarts + telnr.

Naam leerling. Geboortedatum. Geboorteplaats. Geboorteland. Adres. Telefoon thuis. Telefoon werk. Telefoon oppas.  adres. Huisarts + telnr. Entreeformulier Dit ben ik Naam leerling Geboortedatum Geboorteplaats Geboorteland Adres Telefoon thuis Telefoon werk Telefoon oppas E-mailadres Huisarts + telnr. Datum van invullen Ingevuld door Namen

Nadere informatie

Viertakt van Verhallen

Viertakt van Verhallen Viertakt van Verhallen Hoe kan ik een woord voorbewerken? De voorbewerking is meestal kort. Soms als we woorden geselecteerd hebben in een speciale context is de voorbewerking zelfs niet meer nodig: het

Nadere informatie

Woordenschat Spinnen

Woordenschat Spinnen Woordenschat Spinnen Bij de methode In vogelvlucht is er voor groep 7 een woordenschatprogramma om de woorden extra aan te bieden. Helaas is er niet altijd voor iedereen een computer beschikbaar en even

Nadere informatie

Schakelklas Kleuters Lelystad

Schakelklas Kleuters Lelystad Schakelklas Kleuters Lelystad 2 1. Schakelklas voor Kleuters Het project Schakelklas voor Kleuters in Lelystad, afgekort SKK, begeleidt leerlingen uit groep 1 en 2 en ondersteunt hun leerkrachten op het

Nadere informatie

De Viertakt van Verhallen

De Viertakt van Verhallen De Viertakt van Verhallen Waarom werken met de Viertakt van Verhallen? Vooral in groep 3 leren de kinderen veel nieuwe woorden. Niet alleen tijdens het lezen, maar ook gewoon tijdens de lessen. Het is

Nadere informatie

Woordenschatonderwijs

Woordenschatonderwijs Woordenschatonderwijs 1 Inleiding: Aanleiding om op de Mauritsschool woordenschatonderwijs speerpunt van verbetering te maken: -we hebben te maken met tegenvallende resultaten bij dit vakgebied -kijkend

Nadere informatie

In het thema Sil plukt appels kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan bijvoorbeeld de volgende doelen:

In het thema Sil plukt appels kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan bijvoorbeeld de volgende doelen: Kansen grijpen en kansen creëren In Sil plukt appels wordt gewerkt aan doelen rondom taal, rekenen, motoriek en de sociaalemotionele ontwikkeling. Om zo goed mogelijk te werken aan de ontwikkelingskansen

Nadere informatie

BELANGRIJKE WOORDEN VOOR NIEUWKOMERS IN HET BASISONDERWIJS Folkert Kuiken Afdeling Neerlandistiek, UvA

BELANGRIJKE WOORDEN VOOR NIEUWKOMERS IN HET BASISONDERWIJS Folkert Kuiken Afdeling Neerlandistiek, UvA BELANGRIJKE WOORDEN VOOR NIEUWKOMERS IN HET BASISONDERWIJS Folkert Kuiken Afdeling Neerlandistiek, UvA f.kuiken@uva.nl Studiedag LOWAN-PO, Hilversum, 11-4-2017 Inhoud 1. Achtergrond en totstandkoming Digiwak

Nadere informatie

AANDACHTSPUNTEN Controleren

AANDACHTSPUNTEN Controleren WOORDENSCHAT Controleren Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer bevat

Nadere informatie

maakt (kirrende) geluidjes of brabbelt (tegen personen en speelgoed) begint steeds meer woorden te herhalen en (na) te zeggen

maakt (kirrende) geluidjes of brabbelt (tegen personen en speelgoed) begint steeds meer woorden te herhalen en (na) te zeggen Mondelinge taal 1 Spraak-taalontwikkeling Baby blauw maakt (kirrende) geluidjes of brabbelt (tegen personen en speelgoed) herhaalt geluidjes Dreumes brabbelt bij (eigen) spel oranje begint steeds meer

Nadere informatie

Woordenschat Een vak apart?

Woordenschat Een vak apart? Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch

Nadere informatie

Ik&Ko. Een hulp voor het onderwijs aan NT2 leerders of niet?

Ik&Ko. Een hulp voor het onderwijs aan NT2 leerders of niet? Miranda Roovers Ik&Ko. Een hulp voor het onderwijs aan NT2 leerders of niet? Wie met een NT2 methode werkt, vraagt zich wel eens af of de methode ook werkelijk helpt. Voldoet het aan de voorwaarden waaraan

Nadere informatie

Woordenschatles. Stap 1 - Selecteren Stap 2 - Voorbewerken Stap 3 - Uitleggen Stap 4 - Herhalen & oefenen Stap 5 - Controleren

Woordenschatles. Stap 1 - Selecteren Stap 2 - Voorbewerken Stap 3 - Uitleggen Stap 4 - Herhalen & oefenen Stap 5 - Controleren Woordenschatles Stap 1 - Selecteren Stap 2 - Voorbewerken Stap 3 - Uitleggen Stap 4 - Herhalen & oefenen Stap 5 - Controleren de rommel opruimen weggooien de prullenbak Hoeveel woorden moet een leerling

Nadere informatie

Rol van de leerkracht

Rol van de leerkracht Rol van de leerkracht Beweging Doormiddel van interessante vragen oriënteer je samen met de leerlingen op het onderwerp van de les. Samen met de leerlingen bekijk je wat er zou gebeuren tijdens de les.

Nadere informatie

Uitwerking Leerlijn ICT Ogtb Titus Brandsma

Uitwerking Leerlijn ICT Ogtb Titus Brandsma Algemeen Uitwerking Leerlijn ICT Ogtb Titus Brandsma Maart 2015 o Groep 0/instroom: Afhankelijk van de ontwikkeling van het kind kunnen de muisvaardigheden geoefend worden door het programma Spelen met

Nadere informatie

WOORDENSCHAT De 4-Takt KWALITEITSKAART. ALGEMENE De 4-Takt. Didactisch

WOORDENSCHAT De 4-Takt KWALITEITSKAART. ALGEMENE De 4-Takt. Didactisch WOORDENSCHAT De 4-Takt Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer bevat

Nadere informatie

Spelling: de verdubbelaar

Spelling: de verdubbelaar Spelling: de verdubbelaar De verdubbelaar: een spellingsregel waar veel kinderen moeite mee blijven houden. Natuurlijk kun je er achteraf extra oefeningen tegenaan gooien, maar waarom niet eens kijken

Nadere informatie

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + + Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend

Nadere informatie

Focus op woordenschat Florence Servais

Focus op woordenschat Florence Servais 1 Focus op woordenschat Florence Servais 2 Bron: Volkswagen, Piano staircase, The Fun Theory.com 3 schoolachterstand woordenschatachterstand We think with words; therefore, to improve thinking, teach vocabulary

Nadere informatie

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN Binnen de Taallijn staat de deskundigheidsbevordering van (toekomstige) leidsters centraal. De nadruk in de scholing ligt dan ook

Nadere informatie

Lesdoelen De kinderen herkennen het werkwoord in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal. Lesduur 25 minuten

Lesdoelen De kinderen herkennen het werkwoord in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal. Lesduur 25 minuten groep 5 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen herkennen het werkwoord in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal Lesduur 25 minuten Aanwijzingen bij de les

Nadere informatie

Kinderdagverblijf programma Dit ben ik

Kinderdagverblijf programma Dit ben ik Kinderdagverblijf programma Dit ben ik Week 5 Datum 27 t/m 31 januari 09.15 uur - Kring: Kern 0 1½ het gezicht van Puk. Spiegeltje in Puk zijn rugzak. Wat is dat nou? 09.20 uur - Voorleesboek: Kikker is

Nadere informatie

Alfabetisering. ~de versnelde versie~

Alfabetisering. ~de versnelde versie~ Alfabetisering ~de versnelde versie~ Introductie pilot versnelde alfabetisering Waarom gekozen voor een versnelde manier van alfabetisering? - het trage tempo + ballast (bij de start van geletterdheid

Nadere informatie

Kinderen uit reguliere groepen zijn beter in staat een stripverhaaltje te verwoorden dan OgOkinderen. Bron: Ontwikkelingsgericht woordjes leren

Kinderen uit reguliere groepen zijn beter in staat een stripverhaaltje te verwoorden dan OgOkinderen. Bron: Ontwikkelingsgericht woordjes leren Van Kuyk, 1996: Ontwikkelingsgerichte met extra programmagerichte woordenschatstimulering leidt (ook) bij allochtone leerlingen tot betere taalprestaties. Anne Vermeer: Werkvormen die sterk ontwikkelingsgericht

Nadere informatie

Lesbrief 3. De fysiotherapeut.

Lesbrief 3. De fysiotherapeut. MDS-65 speakerstand Thema Gezondheid. Lesbrief 3. De fysiotherapeut. Inleiding Deze les gaat over praten met de fysiotherapeut. Een man, meneer Kaya, belt de fysiotherapeut. Hij maakt een afspraak. Hij

Nadere informatie

NT2 en de referentie-niveaus

NT2 en de referentie-niveaus NT2 en de referentie-niveaus Klik Studiedag om de Remediaal ondertitelstijl van het model te bewerken 25 maart 2011 Schooljaar 2010-2011 Verplichting aan scholen om taalvaardigheid van leerlingen op niveau

Nadere informatie

Thema 1 Concentratie. Waarom? Wanneer? Hoe? Kringgesprek

Thema 1 Concentratie. Waarom? Wanneer? Hoe? Kringgesprek Thema 1 Concentratie Waarom? Concentratieoefeningen helpen leerlingen om zich beter te focussen zodat ze hun aandacht beter bij hun werk kunnen houden. Wanneer? Hoe? Als de leerlingen snel worden afgeleid

Nadere informatie

spelen de kinderen als apen in het speellokaal en zwaaien daarbij aan ringen of touwen.

spelen de kinderen als apen in het speellokaal en zwaaien daarbij aan ringen of touwen. 18. Apen slingeren Tijdens deze activiteit: spelen de kinderen als apen in het speellokaal en zwaaien daarbij aan ringen of touwen. Inrichting speelleeromgeving Het speellokaal kunt u inrichten zoals u

Nadere informatie

Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1)

Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1) Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1) Vorige week ontving ik de beschrijfbare dobbelsteen van Credu.nl: een webwinkel vol met prachtige educatieve materialen, maar ook voor

Nadere informatie

PlatformPraktijkontwikkeling.nl. Actief met woorden in de klas

PlatformPraktijkontwikkeling.nl. Actief met woorden in de klas Onderzoek in het Educatieve Domein Een onderzoek naar het verbeteren van woordenschatonderwijs in groep 6 Citeren als: Lieren, M. van (). Een onderzoek naar het verbeteren van woordenschatonderwijs in

Nadere informatie

TASKFORCE VLUCHTELINGEN

TASKFORCE VLUCHTELINGEN TASKFORCE VLUCHTELINGEN Provincie West-Vlaanderen LESPAKKETTEN 1 2 Ziek zijn Je leert een klacht over je lichaam vertellen. Je leert woorden die te maken hebben met ziek zijn. Je leert over de dokter,

Nadere informatie

ADHD en lessen sociale competentie

ADHD en lessen sociale competentie ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier

Nadere informatie

Woordenkennis In Huis. Kaartenparen om het oefenen en het versterken van de woordenschat zowel receptief alsook productief. Bestelnummer 814 00

Woordenkennis In Huis. Kaartenparen om het oefenen en het versterken van de woordenschat zowel receptief alsook productief. Bestelnummer 814 00 Woordenkennis In Huis Kaartenparen om het oefenen en het versterken van de woordenschat zowel receptief alsook productief. Bestelnummer 814 00 K2-Publisher B.V. Prins Hendrikstraat 37 NL-2411 CS Bodegraven

Nadere informatie

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Praat in één-woordzinnen ( bal? betekent bijvoorbeeld: ik wil de bal hebben). 2. Kent de betekenis van ongeveer 70 3. Kan woorden

Nadere informatie

Woordenschat: Ik weet het wel Woordenschat: Ik doe het niet Woordenschat: Een les en een folder! Waar lopen leerkrachten tegen aan?

Woordenschat: Ik weet het wel Woordenschat: Ik doe het niet Woordenschat: Een les en een folder! Waar lopen leerkrachten tegen aan? Woordenschat: Ik weet het wel Woordenschat: Ik doe het niet Woordenschat: Een les en een folder! Xandra Vennink Hoe komt het dat leerkrachten het belang van woordenschat wel onderkennen maar er weinig

Nadere informatie

Leerlijn Samenwerken SingaporeNext

Leerlijn Samenwerken SingaporeNext Leerlijn Samenwerken SingaporeNext Groep 1-2 Groep 3-4-5 Groep 6-7-8 1. Luisteren naar elkaar Elkaar aankijken tijdens het praten. Oogcontact maken. In mimiek en lichaamstaal je luisterende houding laten

Nadere informatie

Acht leesadviezen voor thuis

Acht leesadviezen voor thuis Acht leesadviezen voor thuis Advies1 Advies 2 Advies 3 Advies 4 Advies 5 Advies 6 Advies 7 Advies 8 Overleg met uw kind over de tijdstippen waarop er het best kan worden ge. Als uw kind daarin inbreng

Nadere informatie

Voorbeeldles VSO/Zorgonderwijs/MG/Blok 3 We zijn aardig voor elkaar Les 9 a+b: Blij!»

Voorbeeldles VSO/Zorgonderwijs/MG/Blok 3 We zijn aardig voor elkaar Les 9 a+b: Blij!» ZORGONDERWIJS / MG / BLOK 3 WE ZIJN AARDIG VOOR ELKAAR LES9A ) Les 9a Blij!! Voorbeeldles VSO/Zorgonderwijs/MG/Blok 3 We zijn aardig voor elkaar Les 9 a+b: Blij!» Doel blok 3: Leerlingen zijn in staat

Nadere informatie

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8 Zoals u wellicht weet wordt er ieder jaar in oktober de KINDERBOEKENWEEK georganiseerd. Op de meeste scholen worden er dan ook Voorleeswedstrijden gehouden, en gaat de aandacht speciaal uit naar de PROMOTIE

Nadere informatie

Tekst: Berber Groenenberg

Tekst: Berber Groenenberg Een goede woordenschatontwikkeling is voor peuters en kleuters van cruciaal belang om de basisschool succesvol te doorlopen. LOGO 3000 is lesmateriaal voor leidsters en leerkrachten om de woordenschat

Nadere informatie

KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.

KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt. KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig

Nadere informatie

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 3 & 4

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 3 & 4 Kindgegevens: Voornaam... Achternaam... Geboortedatum... Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 3 & 4 Thuistaal... Opvoeding tweetalig n.v.t. ja nee Groep... notatiewijze: kijkpunt is nog

Nadere informatie

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs kennisnet.nl Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs Op de volgende pagina s treft u het beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs. Het instrument is ingedeeld in acht

Nadere informatie

SchakelKlas voor Kleuters

SchakelKlas voor Kleuters SchakelKlas voor Kleuters 2 1. SchakelKlas voor Kleuters In de nazorg wordt de intern begeleider van school gevraagd de ontwikkeling van de betreffende leerling nog een jaar lang te volgen, met behulp

Nadere informatie

D O EN P R A T EN B E W EGEN

D O EN P R A T EN B E W EGEN D O EN P R A T EN B E W EGEN Het gelijktijdig gebruik van de observatielijsten bij Zo Doe Ik, Zo Beweeg Ik, en Zo Praat Ik M. Tjallema, M. Vermeulen 00, CED-Groep www.cedgroep.nl Inleiding Met de drie

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Webboek. Taalontwikkeling spelletjes

Webboek. Taalontwikkeling spelletjes Taalontwikkeling Binnen het thema Grootte hebben we gekozen voor het boek de gele ballon. Dit is een groot boek met illustraties zonder tekst. De bedoeling is om op elke pagina een gele ballon te vinden.

Nadere informatie

Wat is de rol van eigentijds taalonderwijs?

Wat is de rol van eigentijds taalonderwijs? Wat is de rol van eigentijds taalonderwijs? Taalconferentie 13 oktober Ineke Bruning WWW.CPS.NL Ineke Bruning i.bruning@cps.nl 06 25 065 512 Aan het einde van de workshop o Heeft u een beeld van wat eigentijds

Nadere informatie

Communication Skills for Integration of Migrants. Handleiding voor (taal) docenten!!

Communication Skills for Integration of Migrants. Handleiding voor (taal) docenten!! Communication Skills for Integration of Migrants Handleiding voor (taal) docenten!! METHODIEK VAN DE MULTIMEDIA LEARNING KIT (1)! De WelComm Multimedia Learning Kit (MLK) maakt gebruik van de affectief

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Hier ben ik (lessenserie Omgaan met pesten)

Hier ben ik (lessenserie Omgaan met pesten) Hier ben ik (lessenserie Omgaan met pesten) Inleiding Introductie Hier ben ik Beginopstelling: Kring Deze dramales "Hier ben ik" voor groep 5/6 maakt onderdeel uit van de lessenserie over omgaan met pesten.

Nadere informatie

Rapport Lotje H. Naam Lotje H. Geboortedatum School/Locatie Boogschutter 0-7. Schooljaar Aanmaakdatum

Rapport Lotje H. Naam Lotje H. Geboortedatum School/Locatie Boogschutter 0-7. Schooljaar Aanmaakdatum Naam Geboortedatum 2-5-2012 School/Locatie Boogschutter 0-7 Schooljaar 2017-2018 Aanmaakdatum 9-10-2017 Groep Beren 2 Leraar Lieve van W. Bazalt Basisbehoeften Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn

Nadere informatie

Onderwijskundige Verantwoording Woordenschat

Onderwijskundige Verantwoording Woordenschat Onderwijskundige Verantwoording Woordenschat www.gynzy.com Versie: 30-07-2018 Inhoud Inleiding...2 Introductie 2 Structuur...3 Woorden leren leren 3 Woorden leren 3 Opbouw...5 Viertaktmodel 5 Moeilijke

Nadere informatie

5. Doe je sieraden af en was je handen. Dit voorkomt kruisbesmetting.

5. Doe je sieraden af en was je handen. Dit voorkomt kruisbesmetting. Protocol Wassen van een zorgvrager op bed Voorbereiding 1. Vertel aan de zorgvrager wat je gaat doen, waarom je dit doet en hoe je dit gaat doen. Maak afspraken over: - het tijdstip - welke kleding je

Nadere informatie

Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1. Inleiding. Hoe maakt u de TGN?

Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1. Inleiding. Hoe maakt u de TGN? Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1 Inleiding Dit is informatie over de Toets Gesproken Nederlands (of TGN) 1. De TGN maakt deel uit van het inburgeringsexamen buitenland. Moet u de TGN

Nadere informatie

Protocol en beslissingsprocedure groep 1-2-3

Protocol en beslissingsprocedure groep 1-2-3 Protocol en beslissingsprocedure groep 1-2-3 Criteria: - De reken- en leesvoorwaarden moeten voldoende zijn. De tussendoelen worden beheerst. - Sociale emotionele ontwikkeling: (score A, B of hoge C wanneer

Nadere informatie

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S.

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S. Link to publication Citation for published

Nadere informatie

- Laat de leerlingen afbeeldingen zien van gebouwen door de jaren heen met verschillende architectuur.

- Laat de leerlingen afbeeldingen zien van gebouwen door de jaren heen met verschillende architectuur. Een groot gebouw - 120 minuten (2 x 60) Lesuur 1 Benodigdhede n Tijdsduur Doen Vertellen/ vragen Doel Voorbereiding - Afbeeldingen van gebouwen in architectuur stijlen; Voor de les Materialen verzamelen

Nadere informatie

Lesbrief 01 - Handen Wassen en Desinfecteren

Lesbrief 01 - Handen Wassen en Desinfecteren Lesbrief 01 - Handen Wassen en Desinfecteren De lesbrief is bedoelt voor leerlingen van het speciaal onderwijs. De instructie door de docent Pak PRO 1 praktijkkaart 01 Handen wassen en desinfecteren. Leg

Nadere informatie

Spelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl

Spelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Linda Willemsen www.klasvanjuflinda.nl www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Spelenderwijs rijmen Tekst & vormgeving: Linda Willemsen 2014 www.klasvanjuflinda.nl Linda Willemsen

Nadere informatie

Logopedie op SBO de Evenaar

Logopedie op SBO de Evenaar Logopedie op SBO de Evenaar Schooljaar 2010-2011 Presentatie van: Corine Brouwer en Olga van Schaik Inhoud De visie afgezet tegen de behandelcriteria voor logopedie Verdeling logopedie schooljaar 2010-2011

Nadere informatie

Waar kunt u nu aan merken dat uw kind niet goed hoort of moeite heeft met luisteren?

Waar kunt u nu aan merken dat uw kind niet goed hoort of moeite heeft met luisteren? Horen en Luisteren Horen en luisteren Horen en luisteren zijn niet hetzelfde. Horen heeft te maken met de geluiden die het oor binnenkomen; luisteren heeft te maken met wat je met die geluiden doet. Om

Nadere informatie

In het thema Sil redt het koraal! kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan de volgende doelen:

In het thema Sil redt het koraal! kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan de volgende doelen: Kansen grijpen en kansen creëren In Sil redt het koraal! wordt gewerkt aan doelen rondom taal, rekenen, motoriek en de sociaalemotionele ontwikkeling. Om zo goed mogelijk te werken aan de ontwikkelingskansen

Nadere informatie

Stappenplan Trendanalyse

Stappenplan Trendanalyse Stappenplan Trendanalyse Twee sporen: A. Analyse en maatregelen nav Citoscores (kwantitatieve toetsing) B. Analyse en maatregelen nav kwalitatieve toetsing bijvoorbeeld leesonderzoek Stappen: Teamleden

Nadere informatie

Spinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke

Spinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke Spinners Een nieuwe rage: spinners! Heb jij ze al gespot in jouw klas? Vervelend, al dat speelgoed op school, of handig! spinners in de klas, daar kun je leuke, leerzame activiteiten mee doen! Wij bedachten

Nadere informatie

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens. Tuin van Heden 2 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Sabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam

Sabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Sabine Wisman Uitgeverij Ploegsma Amsterdam 8, 10, 13 8, 9, 10, 11, 12, 13 10 11 21 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 25 18, 19, 21, 23 30, 31, 32, 36, 39, 41 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41 30, 31,

Nadere informatie

Intakeformulier groep 1-2

Intakeformulier groep 1-2 Intakeformulier groep 1-2 Beste ouder(s) / verzorger(s), U wilt uw zoon of dochter aanmelden bij ons op school. Vriendelijk verzoeken wij u om de volgende vragen te beantwoorden. Zo krijgen we een indruk

Nadere informatie

maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Groep 1 Groep 2 samengestelde woorden in

maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Groep 1 Groep 2 samengestelde woorden in 7. Raar maar waar! Tijdens deze activiteit: maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Taal Ontluikende en beginnende geletterdheid Fonemisch bewustzijn

Nadere informatie

De boom staat op de berg Door Kim Wagemans

De boom staat op de berg Door Kim Wagemans De boom staat op de berg Door Kim Wagemans Doelgroep Deze lessuggesties zijn geschreven voor laaggeschoolde anderstaligen, richtgraad 1.1. (vanaf module 2). Werk bij voorkeur met kleine groepen (acht cursisten),

Nadere informatie

Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?

Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens

Nadere informatie

Maatjeslezen: samen uit één boek

Maatjeslezen: samen uit één boek Maatjeslezen: samen uit één boek Maatjeslezen is een leesvorm waarbij de leerlingen in tweetallen elkaar helpen om het leesniveau te verbeteren. Aan de leerlingen wordt het individuele leerdoel als volgt

Nadere informatie

Thema De dagen van de week Prentenboek Rupsje Nooitgenoeg. Cursus een, week vijf. Josée Coenen en Ans Drubbel. d.d. september 2016 (derde versie)

Thema De dagen van de week Prentenboek Rupsje Nooitgenoeg. Cursus een, week vijf. Josée Coenen en Ans Drubbel. d.d. september 2016 (derde versie) Thema De dagen van de week Prentenboek Rupsje Nooitgenoeg Cursus een, week vijf Josée Coenen en Ans Drubbel d.d. september 2016 (derde versie) www.watenhoe-nt2.nl, cursus een, week vijf 1 Cursus een week

Nadere informatie

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten.

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten. Versie 16 januari 2017 Sorteren unplugged Sorteren gebeurt heel veel. De namen van alle leerlingen in de klas staan vaak op alfabetische volgorde. De wedstrijden van een volleybal team staan op volgorde

Nadere informatie

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens. Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Tijdens de vergadering van

Tijdens de vergadering van BAS: Samenwerken Coöperatief leren Versie Versie 2 opgesteld door Erik Datum 31 augustus 2015 Documenteigenaar Borging vastgesteld in het team Teamleden Initiatief planning Tijdens de vergadering van Ria

Nadere informatie

PROCEDURE + ZWOLS OVERDRACHTSFORMULIER

PROCEDURE + ZWOLS OVERDRACHTSFORMULIER PROCEDURE + ZWOLS OVERDRACHTSFORMULIER Overdracht kindgegevens van voorschoolse instellingen naar het basisonderwijs Inleiding Een goede, eenduidige overdracht van gegevens over kinderen van de voorschoolse

Nadere informatie

TaalTrip. JINC Amsterdam, 6 januari 2014

TaalTrip. JINC Amsterdam, 6 januari 2014 TaalTrip JINC Amsterdam, 6 januari 2014 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding... 2 1 Samenvatting... 3 2 Waardering... 5 3 Opbouw... 7 4 Effect... 9 5 Woorden... 10 6 Lesmateriaal... 11 1 Inleiding Inleiding

Nadere informatie