Peuters en kleuters op weg naar geletterdheid

Transcriptie

1 Peuters en kleuters op weg naar geletterdheid Hoe jij het verschil kunt maken 9 oktober 2013 eindconferentie Moelejaan Ans Rutten-Corsius

2 Visie Expertisecentrum Nederlands Ontluikende geletterdheid: tot 4 jaar is zowel mondelinge taalontwikkeling als de vroege gerichtheid op lezen en schrijven, omdat deze domeinen nauw met elkaar zijn verbonden. Beginnende geletterdheid: vanaf 4 jaar steeds verder ontwikkelend inzicht in de functies van geschreven taal, in het verband tussen gesproken en geschreven taal en in het principe van het alfabetisch schrift. Kinderen leren eenvoudige woorden verklanken, betekenis te verlenen aan geschreven taal en betekenis in geschreven taal weer te geven.

3 goed onderwijs begin van emancipatie Stappen op weg naar geletterdheid - Uitgangspunt: de natuurlijke exploratiedrift van het kind - Stappen signaleringslijsten Expertisecentrum Nederlands

4 Kennis hebben van stappen in ontluikende en beginnende geletterdheid en daarop aansluiten Materiaal moet aansluiten bij de belevingswereld van het kind WAWW

5 De aanleg zich te ontwikkelen.

6 Hoe gaan we te werk? Wat kun je gebruiken om stappen te herkennen en te begeleiden Signaleringslijst Expertisecentrum Nederlands voor kleuters Deze kan ook gebruikt worden voor peuters De ontwikkeling van de geletterdheid wordt vanaf het begin in kaart gebracht Hoe moet deze lijst gelezen worden?

7 Boekoriëntatie en verhaalbegrip 1 en 2 Boekoriëntatie en verhaalbegrip Luistert aandachtig wanneer er een verhaal wordt voorgelezen Reageert verbaal en/of non-verbaal op de tekst welke stappen herken je in deze fragmenten? Poesjenel: interactief voorlezen in de voorleeshoek Steltloper 3 peuters met boek Lynn da nog een huis Veerle

8 Functies van geschreven taal en relatie tussen gesproken en geschreven taal 3 en 4 Weet dat de leerkracht de tekst niet kan voorlezen als de letters bedekt zijn Begrijpt picto- en/of logogrammen Leest eigen naam Schrijft (stukje van) eigen naam: Schrijft zelf oplopend van Tekeningetjes Krabbels Reeksen letterachtige vormen of letters Herkenbare klankletterkoppelingen ( een of meer letters voor een heel woord) Invented spelling :kinderen schrijven zoals ze het horen: beezum Welke stappen herken je in deze fragmenten? psz Roelekeboel marjo jongetje bs de Veldhof Gio letterdoos

9 Taalbewustzijn en Alfabetisch principe 5 en 6 Kan rijmpjes en versjes onthouden Kan de beginklank van een woord losmaken van de rest van het woord Kan drieklankwoorden (MKM) synthetiseren Kan letters correct benoemen Welke stappen herken je in deze fragmenten? BS Bleijerheide wat rijmt op paard roos poos

10 Functioneel lezen en schrijven 7 Schrijft uit zichzelf om te communiceren Vraagt de leerkracht om iets op te schrijven Is nieuwsgierig naar lezen en schrijven en stelt daar vragen over herken je stappen in dit fragment? Psz Poesjenel: geeft briefje aan mama

11 En nu zelf aan de slag! Inventarisatie ideeën om betekenisvol aan de slag te gaan.. inrichting lokaal peuters inrichting lokaal kleuters activiteiten: ideeën BS de Schakel ideeën filmpjes 104 leerzame Apps Tussendoelen beginnende geletterdheid DVD handpantomime M. Wouterse

12 Een eerste begin emancipatie..

13 nog een voorbeeld

14 De lees-schrijfkwebbelhoek

15 Ideeën voor jouw praktijk Fragment Ipad Fragment Handpantomime Margot Observeer de betrokkenheid van de kinderen Observeer de opzet van de App Letterschool Welke tussenstap zie je bij rijmen Wat kan je zelf gebruiken in jouw groep

16 En nu zelf aan de slag! Dvd Handpantomime Margot Wouterse Apps voor Ipad: 104 leerzame apps, logpedie appsites, edu-app.nl Voor vragen: Ans Rutten-Corsius logopedist/taalconsulent Tel:

17 Dank voor alle bijdragen!