Kinderen in de oudheid. Naam, datum, etc
|
|
- Guus de Coninck
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kinderen in de oudheid Naam, datum, etc
2 Inleiding De kinderen in de oudheid verschilden niet zo heel veel van de kinderen van nu. Vaak gingen ze ook naar school, ze woonden bij hun gezin en in hun vrije tijd speelden ze, net als de kinderen nu. Toch waren er zeker ook verschillen in de scholen en gezinnen. Bijvoorbeeld de kindersterfte, één op de drie Romeinse kinderen stierf voor de eerste verjaardag en slechts één op de twee bereikte de tienjarige leeftijd. Ook de spelletjes van toen waren anders dan de spelletjes van nu en ook tussen jongens en meisjes was in deze periode grote verschillen. Jongens kregen op hun 3e hun eerste slok wijn en werden hierbij een burger terwijl de meisjes het moesten inschenken In dit werkstuk wordt hier meer over verteld.1, 3 Hoofdstukken: Speelgoed School Opvoeding
3 Speelgoed Bikkels van schapengewrichten3 Ook in de de Romeinse tijd hadden de kinderen al speelgoed. Dit weten we omdat er terracotta poppen, beestjes, ballen en tollen zijn gevonden in oude kindergraven. Dit speelgoed werd als grafagift meegegeven. Ook zijn er oude vazen gevonden met afbeeldingen van speelgoed en beschrijvingen er van.2 Ze speelden met terracotta poppen (aarden poppen1), ballen, bikkels, tollen en fiches. Ook hadden ze al bordspellen en zijn er dobbelstenen gevonden. Bikkelen was een van de bekendste spellen en er werd veel gespeeld in de Romeinse tijd.3 Lappenpop uit de Romeinse vindplaats bij Oxyrhynchus Het bikkelspel in het kort: - elk meisje gooit vier bikkels op; degene die de meeste verschillende zijden heeft, mag beginnen; - de speelster mag maar met één hand spelen; - elke handeling geschiedt tussen opgooien-stuiten-opvangen van de bikkelbal; 3 - als men één of meer bikkels opraapt, mogen de andere niet worden geraakt; - de bikkels mogen niet op elkaar komen, anders moet de beurt worden afgestaan; - de bikkelbal mag niet op de bikkels neerkomen; - de geworpen bikkels mogen niet alle dezelfde zijde boven hebben; - een put mag nooit het laatst worden omgekeerd; (Put is de holle kant) - nooit mag de laatst verplaatste of omgekeerde bikkel het eerst worden aangeraakt.6 Dit spel werd eigenlijk alleen maar door meisjes gespeeld en er werd vaak bij gezongen. De bikkels hadden 2 zijden, een bolle en een holle. Oorspronkelijke bikkels zijn gemaakt van een schapengewricht. Later zijn ze nog van brons, glas en onyx (een steen aan met witte en zwarte lagen5) gemaakt.2,4
4 Spellen die we nu nog kennen In de oudheid werd er met veel speelgoed gespeeld die we ook nu nog kennen. Voorbeelden hiervan zijn dobbelstenen, poppen, en fiches (elke kant van het fiche had een andere waarde.) de bordspellen die er gespeeld werden leken best veel op die van nu, zoals het molenspel. Hierbij is het de bedoeling om met je stenen (fiche) een molen te vormen. Als je dat gelukt was mocht je een steen van de ander weghalen. Bij dit spel hadden de fiches geen verschillende waarden.10 Dit spel wordt nu ook nog wel gespeeld maar wel een stuk minder en ziet het er moderner uit.2 Kleine kinderen hadden rammelaars in de vorm van een varkenskop. De snuit was het handvat en van binnen zaten kleikorrels die bij het schudden een rammelend geluid maakten.3 Terra cotta varkenrammelaar3 Molenspel speelbord9
5 School Vroeger was het onderwijs aanbod erg klein. Het werd wel steeds beter maar nog lang niet iedereen kon naar school. Als je dan naar school kon dan bestond het in het begin vooral uit uit het hoofd leren. als ze daarmee klaar waren konden ze doorleren. Scholen waren er in drie niveaus: Lagere school, een soort gymnasium en retorica-school. Gewone jongens en meisjes gingen naar de lagere school, van hun zevende tot hun veertiende. Daar leerde ze lezen en rekenen. Rijkere kinden kregen privé les. De docenten die dit gaven kregen erg weinig betaald. Op het tweede niveau, het gymnasium, werd ook nog eens Latijns en Grieks gegeven. De docent voor dit niveau werd een grammaticus genoemd. De retorica-school was alleen bedoeld voor rijke gezinnen en dan alleen de jongens. Hier leerde ze ook rhetor (teksten bestuderen en analyseren).3
6 Opvoeding Het gezin Een gezin uit het Romeinse Rijk bestond uit een vader en een moeder met kinderen en soms ook slaven en inwonende gasten. De vader was het hoofd van het gezin en was de baas over alles, zelfs over zijn vrouw. Zij was wel erg belangrijk in de huishouding.3,8 Opvoeding Kinderen werden vanaf hun zevende naar school gestuurd, meisjes leerden alleen de basiskennis en moesten daarna helpen met het huishouden. De Romeinen hechtten zich minder aan hun kinderen dan tegenwoordig, De kindersterfte was hoog en kinderen werden meer gezien als onvolmaakte volwassenen. Het besef van kindertijd als een aparte levensfase hadden ze niet. Latijnse woorden voor baby, peuter en kleuter ontbreken en de woorden pueri (jongen) en liberi (kinderen) worden gebruikt zonder dat er sprake is van een duidelijk te onderscheiden leeftijdscategorie.1 Kinderen van edelen Wanneer je als zoon van een edele voorbestemd was om ridder te worden, kostte je dat minstens 10 jaar van je leven. Op zevenjarige leeftijd werd je naar een kasteel van familie gestuurd om te leren hoe je met wapens om moest gaan en om je netjes te gedragen. Daarna werd je schildknaap en leerde je vechten met een lans. Op veertienjarige leeftijd werd je een wapendrager en ging je een ridder helpen Wanneer je 18 werd, werd je geridderd (tot ridder verklaard) nadat je een nacht biddend had doorgebracht in een kerk. De volgende dag werd je geridderd door een ridder.3
7 Bronnen P. Connolly en H. Dodge, The Ancient City - Life in Classical Athens & Rome (vert. 'In de oudheid')
Naam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6
Naam: KASTELEN Heb jij je wel eens afgevraagd hoe je jouw huis zou verdedigen als anderen het probeerden te veroveren? Nou, vroeger dachten de mensen daarr dus echt wel over na. Ze bouwden hun huis zelfs
Nadere informatieVraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving?
Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving? In Griekenland bestond de eerste grote beschaving van Europa. Vul het juiste antwoord in. Plaats waar de Griekse beschaving begon: Tijdstip
Nadere informatieLESBRIEF SPEELGOED VOOR GROEP 3 EN 4 VAN DE BASISSCHOOL. Deze lesbrief met als thema Speelgoed bevat de volgende onderdelen:
LESBRIEF SPEELGOED VOOR GROEP 3 EN 4 VAN DE BASISSCHOOL Deze lesbrief met als thema Speelgoed bevat de volgende onderdelen: 1. Achtergrondinformatie voor de leerkracht 2. Achtergrondinformatie voor leerlingen
Nadere informatieSpeelgoed Algemeen. Retail Trainingen. alles over de speelgoedbranche, speelgoed en leeftijd, soorten speelgoed en veilig speelgoed
alles over de speelgoedbranche, speelgoed en leeftijd, soorten speelgoed en veilig speelgoed Onderdeel van de opleiding Verkopen in de Gemengde Branche Retail Trainingen 2 Dit vakinformatieboek is een
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Kastelen De eerste kastelen De eerste kastelen werden tussen 800 en 1000 na Christus gebouwd. In die tijd maakten de Noormannen de kusten van Europa onveilig: ze plunderden dorpen en boerderijen. De mensen
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieeen zee van tijd Werkblad 31 Ω De riddertijd Ω Les 1: De bouw van een kasteel Naam:
Werkblad 3 Ω De riddertijd Ω Les : De bouw van een kasteel een Burcht In het begin van de middeleeuwen woont een ridder in een burcht. Dat is een houten huis in de vorm van een toren. Als bescherming staat
Nadere informatieSpreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff
Spreekbeurt en werkstuk over Ridders Door: Oscar Zuethoff Mei 2007 Inleiding Waarom houd ik een spreekbeurt over de ridders en de riddertijd? Toen ik klein was wilde ik altijd al een ridder zijn. Ik vind
Nadere informatieDE MIDDELEEUWEN. Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6
DE MIDDELEEUWEN Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6 INHOUDSOPGAVE Middeleeuwen. Karel de Grote. Middeleeuwse straffen. De pest. Dokters in de Middeleeuwen. Beroepen in de Middeleeuwen.
Nadere informatieeen zee van tijd Werkblad 31 Ω De riddertijd Ω Les 1: De bouw van een kasteel Naam:
Werkblad 3 Ω De riddertijd Ω Les : De bouw van een kasteel een Burcht In het begin van de middeleeuwen woont een ridder in een burcht. Dat is een houten huis in de vorm van een toren. Als bescherming staat
Nadere informatieBik. Bikkelen voor bikkels
Bik Bikkelen voor bikkels Het Bikkelspel Het bikkelspel wordt gespeeld met de enkelbotten van het schaap dit zijn de bikkels. Doordat het bikkelen al eeuwen oud is, komt het in veel verschillende culturen
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De geschiedenis van het gezin
Werkstuk Geschiedenis De geschiedenis van het gezin Werkstuk door een scholier 2026 woorden 11 februari 2004 5,5 14 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De geschiedenis van het gezin 1500-1950 Inhoudsopgave:
Nadere informatieVoorwoord. Rome en de Romeinen
Voorwoord Rome en de Romeinen Dit verhaal speelt in Rome, ongeveer 2000 jaar geleden. Rome was toen een rijke stad, met prachtige gebouwen. Zoals paleizen voor de keizers, voor de Senaat en voor de grote
Nadere informatieLeesboekje familie en vrienden
Leesboekje familie en vrienden Leesboekje Familie en Vrienden Pagina 1 Dit is de familie. Dit is de vader. Dit is de moeder. Dit is de zoon. Dit is de dochter. Dit is het gezin. Dit zijn de grootouders.
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieKastelen. Dit werkboekje is van: www.lesidee.web-log.nl
Kastelen Dit werkboekje is van: Naam: Hoi! Super leuk dat je dit boekje hebt open gedaan. Wanneer je dit boekje helemaal hebt uitgewerkt weet je een heleboel over kastelen! Lees straks eerst de teksten
Nadere informatieGestrikt voor Vaderdag
Gestrikt voor Vaderdag Rekenspel groep 6 Zondag 18 juni is het Vaderdag. Maak met de leerlingen een Vaderdagbingo. Hiermee strikken ze hun vader vast en zeker voor het samen spelen van een leerzaam rekenspel!
Nadere informatieQUIZ OVER TIJD EN RUIMTE gemaakt door kinderen van unit 2
Unit 2 kernconcepten kwartaal 4 In de eerste weken van het laatste kwartaal heeft het kernconcept Macht centraal gestaan met als insteek de gevolgen van macht binnen het thema de middeleeuwen. De kinderen
Nadere informatieGestrikt voor Vaderdag
3 Gestrikt voor Vaderdag Rekenspel groep 8 Zondag 8 juni is het Vaderdag. Maak met de leerlingen een Vaderdagbingo. Hiermee strikken ze hun vader vast en zeker voor het samen spelen van een leerzaam rekenspel!
Nadere informatieBijeenkomst 1 Zet je eigen Jong ontmoet oud op! Tijdens deze bijeenkomst ontdekken de leerlingen hoe je van de activiteit een succes maakt.
Lesmateriaal: jong ontmoet oud In een lessenreeks van vier bijeenkomsten bereidt u de leerlingen voor op het project Jong Ontmoet Oud: een activiteit dat jong en oud met elkaar in contact brengt. Tijdens
Nadere informatieSinterklaas. Lees het verhaal en beantwoord de vragen.
Sinterklaas Lees het verhaal en beantwoord de vragen. Sinterklaas is geboren aan het begin van de vierde eeuw. Hij is dus ongeveer 1700 jaar oud. Hij komt uit Myra, dat is een plaats in wat tegenwoordig
Nadere informatieLUDUS DELTA. Doe twee Romeinse passen (ongeveer 3m) achteruit vanaf de basis van de driehoek. Trek daar een lijn waarachter de spelers zich opstellen.
LUDUS DELTA 16 okkernoten (4 per persoon) 2 tot 4 spelers stoepkrijt Eerst tekent men een gelijkbenige driehoek met als zijde 1 m. Let erop dat punt van de driehoek naar een muur wijst. Deel de driehoek
Nadere informatieTen slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!
inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt
Nadere informatieGestrikt voor Vaderdag
Gestrikt voor Vaderdag Rekenspel groep 4 Zondag 18 juni is het Vaderdag. Maak met de leerlingen een Vaderdagbingo. Hiermee strikken ze hun vader vast en zeker voor het samen spelen van een leerzaam rekenspel!
Nadere informatieHet ROMEINEN DOEBOEK. Ontdek alles over de Romeinse tijd in Nederland
Het ROMEINEN DOEBOEK Ontdek alles over de Romeinse tijd in Nederland Inhoud Grote Romeinenquiz 2 t/m 31 Puzzeltijd: Romeinse woordzoeker 3 Tot hier en niet verder: de limes 4 Opdracht: binnen of buiten
Nadere informatieeen zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in
Werkblad 9 Ω Grieken en Romeinen Ω Les : Grieken: goden en mensen Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Griekenland heel belangrijk. Ze werden stadstaten genoemd.
Nadere informatieGestrikt voor Vaderdag
Gestrikt voor Vaderdag Rekenspel groep 5 Zondag 18 juni is het Vaderdag. Maak met de leerlingen een Vaderdagbingo. Hiermee strikken ze hun vader vast en zeker voor het samen spelen van een leerzaam rekenspel!
Nadere informatieJongens en meisjes. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Jongens, meisjes, lichaam, piemel, vagina, seksestereotiep
Kriebels in je buik Jongens en meisjes 1 Jongens en meisjes Groep 2 55 min Begrippen Jongens, meisjes, lichaam, piemel, vagina, seksestereotiep gedrag Benodigheden Digibord Schaar Knutselspullen Werkbladen
Nadere informatieInformatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders
Informatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders Jeugd Toeleidingsactiviteiten Mijn kind is groep 3 Naschoolse activiteiten Weerbaarheid Opvoeden doe je niet
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Zuigend moeras door Joanna Werners
Boekverslag Nederlands Zuigend moeras door Joanna Werners Boekverslag door Acapelka 1637 woorden 20 januari 2016 6,3 14 keer beoordeeld Auteur Genre Joanna Werners Psychologische roman Eerste uitgave 1990
Nadere informatieKorte quiz. 1. Een heel stoere knul of meid. 2. Het stuk ongedierte dat. 3. Iemand met dezelfde ouders. 4. Dat varken dat graag alle
2 Korte quiz Een broer/zus is: 1. Een heel stoere knul of meid. 2. Het stuk ongedierte dat je steeds lastigvalt. 3. Iemand met dezelfde ouders als jezelf. 4. Dat varken dat graag alle aandacht heeft. 5.
Nadere informatieDIT BEN IK. Thema: Verhalen
Het thema verhalen begint bij de kleuters heel dichtbij: ze kijken aan de hand van een foto naar zichzelf en naar het gezin waaruit ze komen. Wie staan er op de foto? Waar is deze foto gemaakt? En wat
Nadere informatie1 speelbord voorstellende de wereldkaart verdeeld in 42 gebieden, welke weer ondergebracht zijn in 6 continenten:
RISK Consumentenservice Wij besteden de grootste zorg aan de fabricage van onze spellen en speelgoed. Mocht er ondanks dat iets niet in orde zijn op het moment dat u het ontvangt, Iaat het ons dan weten.
Nadere informatieVoorleesverhaal. Het leven in een kasteel. Voorleesverhaal voor groep 1 t/m 4 van het basisonderwijs
Voorleesverhaal Het leven in een kasteel Voorleesverhaal voor groep 1 t/m 4 van het basisonderwijs Beste leerkracht, Kinderen vinden kastelen vaak heel spannend. En terecht, want een kasteel is meestal
Nadere informatieOnze doelgroep speelt het meest games op op online game websites. Hierna komen de consoles en de PC games.
Doelgroep onderzoek Datum: 22 maart Door: Peter Uithoven IAD 2 van Team 19 Project: Drugs and the City Inleiding Wij hebben ervoor gekozen als doelgroep de eerste jaars middelbare scholieren, de brugklassers
Nadere informatieDoel van het spel Stapel tegels met overeenkomstige eigenschappen zo hoog mogelijk op elkaar.
Voor: Speeltijd: Spelauteur: Vormgeving: 1-4 spelers 5-55 minuten Sabine Opstelten 2DSign NL Over Katoiz Katoiz is een ontwikkelingsspel. Het is een spel dat aangepast kan worden aan de ontwikkelingsfase
Nadere informatie5,9. Werkstuk door een scholier 1990 woorden 15 april keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 1990 woorden 15 april 2009 5,9 171 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Ik houd mijn werkstuk over Het dagelijkse leven in Rome. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het een interessant
Nadere informatieLeg het spelbord in het midden van de tafel. Zet de trofeeen op of bij het strandgedeelte van het speelbord. Leg de golfdobbelsteen klaar.
SPELMATERIAAL Spelbord 18 Golven (6 van elke soort Monster, Pipeline en Baby) 80 kaarten 36 surfers (6 surfers in elke van de 6 kleuren) 1 Golfdobbelsteen (M*, M, P, B, Shark, Shark) 48 trofeeen (8 gouden,
Nadere informatieIn de voetstappen van Jozef
In de voetstappen van Jozef Studielessen voor 4-7 jarigen HANDLEIDING Dit boek is van: 2004 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de
Nadere informatieLekker spelen! gemeente Staphorst
Opdracht 1 Vroeger konden de kinderen in de in hun vrije tijd naar het park De Witte Bergen. Dat lag in een natuurgebied, vlakbij IJhorst. Rond 1930 dat is meer dan tachtig jaar geleden waren daar leuke
Nadere informatieLes 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders
Les 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders Les 5: Leefomstandigheden De kloof tussen arm en rijk De afstand tussen arm en rijk was in de negentiende eeuw veel groter dan nu. Door de toenemende
Nadere informatieDe val van Rome: Speelmateriaal: Speelbord: Voorbereiding:
De val van Rome: Speelmateriaal: 1 speelbord Per speler (max. 4) één kleur speelfiguren te weten: 10 troswagens 9 krijgers 9 rijders 1 Romeinse legionair 40 plunderingfiches in 5 verschillende kleuren
Nadere informatieAchtergrondinformatie
Achtergrondinformatie opdracht 1, module 2, les 7 Vriendschappen Vriendjes spelen een belangrijke rol in het leven van een kind. Kinderen spelen met elkaar en maken plezier. En vriendjes leren van elkaar.
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis De kindertijd
Praktische opdracht Geschiedenis De kindertijd Praktische-opdracht door een scholier 2599 woorden 26 november 2002 4,5 19 keer beoordeeld Vak Geschiedenis DE KINDERTIJD. De wieg en de rammelaar in de kraamtijd.
Nadere informatieSeksuele ontwikkeling van kinderen stap voor stap. Fien Lannoye & Jef Scheirlinck
Seksuele ontwikkeling van kinderen stap voor stap Fien Lannoye & Jef Scheirlinck Programma 1. Seksualiteit en kinderen 2. Seksuele ontwikkeling van kinderen 3. Inschatten en reageren op seksueel gedrag
Nadere informatieLancelot Das Königliche Spiel Mattel, 1990 SIEGERS Roland 2-5 spelers vanaf 10 jaar ± 60 minuten
Lancelot Das Königliche Spiel Mattel, 1990 SIEGERS Roland 2-5 spelers vanaf 10 jaar ± 60 minuten Lancelot : het koninklijke spel Het edele spel van de Ronde Tafel voor voortreffelijke ridders en voorname
Nadere informatieChocoladepasta. Interview en verslag. Jan de Keijzer MM1A
Chocoladepasta Interview en verslag. Jan de Keijzer MM1A INHOUD Hoofdstuk 1 Blz. 1 t/m 2 hoofdstuk 2 Blz. 3 t/m 5 HOOFDSTUK 1 Wat is het voor beleg? Het is een smeer beleg je kan dit heel makkelijk in
Nadere informatieJijbent.nl: spelregels molenspel. Bram Schoonhoven Copyright 2009 Jijbent.nl
Jijbent.nl: spelregels molenspel Bram Schoonhoven Copyright 2009 Jijbent.nl Inhoud Spelregels Molenspel...1 Doel van het spel...1 Fase 1: het plaatsen van de stenen...1 Fase 2: het verplaatsen van de stenen...2
Nadere informatieDe jeugd van je opa en oma
De jeugd van je opa en oma Welvaart na de Tweede Wereldoorlog Lesduur: 50 minuten Werkvorm: solo Lesvorm: vragen beantwoorden Opdracht Beantwoord de vragen zo goed mogelijk. Neem ze later mee naar je opa
Nadere informatieWerkstuk-wijzer. School: CBS De Wegwijzer te Zuidbroek. Groep:.. (Om je te helpen bij het maken van een werkstuk)
Werkstuk-wijzer (Om je te helpen bij het maken van een werkstuk) School: CBS De Wegwijzer te Zuidbroek Naam: Groep:.. Hoe maak je een goed werkstuk? Als je bij de voorbereiding van je werkstuk de stappen
Nadere informatieNAAM:... SCHOOL:... KLAS:...
NAAM:... SCHOOL:... KLAS:... Welkom in het Speelgoedmuseum! Ontdek het museum aan de hand van deze doebladen. De opdrachten leiden je langs enkele van onze afdelingen. Onderweg zal je zowel op je parate
Nadere informatieTrouwens, beschreven zijn in de vikingtijd (700 1100 na Chr.)onderstaande spelletjes -religieuze spellen
SPELLETJES in de PREHISTORIE Voorwoord: Zijn er historische bewijzen van spelletjes in de prehistorie?? Er is een schilderij uit de Romeinse tijd bekend waarop het molenspel staat en een beschrijving,
Nadere informatieExamen VWO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 23 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2009 tijdvak 2 dinsdag 23 juni 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 19 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieInhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.
Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.
Nadere informatieWat leefden wij eenvoudig toen...
Wat leefden wij eenvoudig toen... Wat leefden wij eenvoudig toen... Jeugdherinneringen van Jan Sonneveld aan zijn broer Wim. Jan Sonneveld Wat leefden wij eenvoudig toen... Copyright 2017 René Sonneveld
Nadere informatieSuske en Wiske: 65! De eerste Suske en Wiske. Rikki en Wiske in de krant. Stijn Dekelver. Wiske. Na het eerste verhaal wordt hij
Suske en Wiske: 65! Stijn Dekelver Wiske. Na het eerste verhaal wordt hij vervangen door Suske. Het verhaal Suske en Wiske worden 65 jaar. Niet echt natuurlijk, want dan zouden ze in de strips al opa en
Nadere informatieDenise Robbesom. Werken aan trage vragen. De woorden van Harry Kunneman ISVW UITGEVERS
Denise Robbesom Werken aan trage vragen De woorden van Harry Kunneman ISVW UITGEVERS Voorwoord 5 I Over Harry Kunneman 9 II Over studeren, idealen, Marx en Habermas 27 III Over postmoderne denkers en afscheid
Nadere informatiegereedschap verzameld, en ben je op weg naar de plaats van de brand. Doel van het spel Jullie winnen het spel als er 7 slachtoffers gered zijn Jullie verliezen het spel als: Het huis instort = als alle
Nadere informatieAuditieve oefeningen bij het thema: ridders en kastelen
Auditieve oefeningen bij het thema: ridders en kastelen Boek van de week: 1; Ridders 2; Burchten en kastelen 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe
Nadere informatieDe middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6.
De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. Inhoud 1.De pest 6. Het kasteel 2. Waarom middeleeuwen? 7.Straffen 3.Belegeringswapens 8.Karel de Grote 4. Kinderen
Nadere informatieWerkstuk Levensbeschouwing Kinderdoop
Werkstuk Levensbeschouwing Kinderdoop Werkstuk door een scholier 1259 woorden 7 maart 2003 5,7 45 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding. Mijn individuele werkstuk gaat over de kinderdoop. Ik
Nadere informatieinhoud 1. Groeien 2. In de buik 3. De baby 4. De peuter 5, De kleuter 6. Het schoolkind 7. De puber 8. Volwassen 9. Bejaard 10. Filmpje Pluskaarten
Groeien inhoud 1. Groeien 3 2. In de buik 4 3. De baby 5 4. De peuter 7 5, De kleuter 9 6. Het schoolkind 10 7. De puber 11 8. Volwassen 12 9. Bejaard 13 10. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s
Nadere informatieIn het voetspoor van...
In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens
Nadere informatie9 december 2016 nummer 7 AGENDA. Juf Tamara studieverlof, juf Linda vervangt
9 december 2016 nummer 7 AGENDA ma 12 dec. ma 12 dec. di 13 dec. woe 14 dec. vrij 16 dec. ma 19 dec. di 20 dec. wo 21 dec. do 22 dec. vrij 23 dec. Juf Tamara studieverlof, juf Linda vervangt Juf Nellie
Nadere informatieReisverslag Italy (Campo Emilia) tot
En toen was het opeens 1 juli. De eerste dag van mijn schoolvakantie en ik ging meteen naar Italië. Ik had nog nooit in een vliegtuig gezeten en was heel nerveus. Toch kwam het goed en kwam ik aan in Bologna
Nadere informatieSamenvatting Middeleeuwen ABC
Samenvatting Middeleeuwen ABC Week 1ABC: Middeleeuwen algemeen Info: De middeleeuwen De middeleeuwen duurden van het jaar 500 tot het jaar 1500. Vóór de middeleeuwen waren de Romeinen de baas in ons land.
Nadere informatie1 Een kind was niet altijd een kind
1 Een kind was niet altijd een kind Kind zijn? Levensgevaarlijk! Er is nog nooit zo veel aandacht voor kinderen geweest als in de afgelopen vijftig jaar. Al die aandacht is nieuw, want vroeger deden kinderen
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatieWe geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.
We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met
Nadere informatieOp de afdeling van de Grieken stonden onder andere: - vazen (roodfigurige en zwartdigurige) - amforen - kylikschen - kourosbeelden
Museum voor oudheden In het rijksmuseum voor oudheden in Leiden is van alles te vinden over archeologie. Zo staat op de site dat jong en oud kan genieten van beschavingen uit het oude Egypte, het nabije
Nadere informatieKarel de Grote Koning van het Frankische Rijk
Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk
Nadere informatiekids en de Bijbel voorlezen of zelf lezen, samen bidden, kleuren, puzzelen en knutselen
kids en de Bijbel voorlezen of zelf lezen, samen bidden, kleuren, puzzelen en knutselen Verhalen die de Here Jezus als kind hoorde: Mozes rent weg uit Egypte Mozes woonde in het paleis van de Farao, de
Nadere informatiewizsmart Veel succes en vooral veel plezier.!! je hebt 50 minuten de tijd rekenmachine is niet toegestaan
www.zwijsen.nl www.e-nemo.nl www.education.ti.com WWW.W4KNGORO.NL Veel succes en vooral veel plezier.!! Stichting Wiskunde Kangoeroe rekenmachine is niet toegestaan je hebt 50 minuten de tijd www.smart.be
Nadere informatieEerste druk, 2014 2014 Jan Wouters Fotografie: Bas Pinto, John en Lucie Schats
Kruimels eten Eerste druk, 2014 2014 Jan Wouters Fotografie: Bas Pinto, John en Lucie Schats isbn: 9789048432066 nur: 303 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Tienermoeders
Spreekbeurt Nederlands Tienermoeders Spreekbeurt door een scholier 1944 woorden 21 maart 2004 7,6 247 keer beoordeeld Vak Nederlands Spreekbeurt: Tienermoeders Inleiding: (Verhaal vertellen over iemand
Nadere informatieVoor de ouders of verzorgers
Voor de ouders of verzorgers Dit boekje is bedoeld voor kinderen tussen drie en zes jaar. Acht kunstwerken uit de collectie oude kunst van het Centraal Museum zijn geselecteerd voor dit boekje. Deze werken
Nadere informatie2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert
Antwoordkernen bij Eureka 2mavo-de herziene druk, Amersfoort 2009-2010 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De
Nadere informatieHANDLEIDING HET IJSBERENSPEL
HANDLEIDING HET IJSBERENSPEL Pagina 1 van 7 1.! Artikelen behorende bij het spel... 1! 2.! Doel... 1! 3.! Spel klaar zetten... 1! 4.! Aantal deelnemers... 2! 5.! Meer informatie... 2! 6.! Speluitleg...
Nadere informatie1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.
D S T R K C N T LS 1 Opdracht 1 Nodig: papier en lijm 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot met een ander plaatje. 3. Zoek nu samen nog vier
Nadere informatieHet leven op en om een kasteel
Hoe zijn kastelen ontstaan? De eerste kastelen werden gebouwd tussen 800 en 1000 na Christus. Dit kwam omdat in die tijd de Noormannen de kusten van Europa onveilig maakten met hun plunderingen. De mensen
Nadere informatieWij zijn benieuwd hoe de jeugd van tegenwoordig hun vrije tijd invult. Is er nog tijd om samen een spel te spelen?
Spelletjes vroeger en nu. Als kind zaten jouw ouders vroeger rond de tafel en speelden het spel 'Mens erger je niet'. Tegenwoordig zit jij mogelijk alleen achter je p.c. en speel je met je vrienden 'World
Nadere informatieZending verbindt. Help slachtoffers cycloon Idai. Driebergen, april 2019
Help slachtoffers cycloon Idai In maart zijn miljoenen mensen in Mozambique, Malawi en Zimbabwe getroffen door de cycloon Idai. Het aantal doden is inmiddels opgelopen tot 843. Onder hen 4 leraren en 39
Nadere informatieVRAGEN INTERVIEWS. Onderwijs. Religie Kleding. Seksuele revolutie Voeding. Ontspanning & vrije tijd. Mobiliteit
Dit is een selectie van jullie vragen. Het is een hele lijst geworden. Dit zijn richtvragen om jullie op weg te helpen. Je hoeft je er niet strikt aan te houden, je kan vragen weglaten of je kan ook iets
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieDE STANDENMAATSCHAPPIJ
DE STANDENMAATSCHAPPIJ 1)DE DRIE STANDEN Een bisschop schets de ideale samenleving De menselijke wet onderscheidt naast de geestelijk stand nog twee andere standen. De edelman en de onvrijen worden niet
Nadere informatieRHET LEVEN VAN EEN. idder
RHET LEVEN VAN EEN idder De edele ridder 4 De ridderslag 6 Leven in een kasteel 8 Trouwe rijdieren 10 Het wapenschild 12 Ridderlijkheid 14 Wapenrusting 16 Toernooien 18 Veldslagen 20 Register 22 Tekst
Nadere informatieGENIAL SPEZIAL Kosmos, 2009 Reiner KNIZIA 2-4 spelers vanaf 10 jaar ± 45 minuten
Spelmateriaal GENIAL SPEZIAL Kosmos, 2009 Reiner KNIZIA 2-4 spelers vanaf 10 jaar ± 45 minuten Vóór het eerste spel worden alle 1 speelbord onderdelen zeer voorzichtig uit de 80 speelstenen in 4 kleuren
Nadere informatieBijlage 2: tijdslijn kinderrechten
Bijlage 2: tijdslijn kinderrechten TIJDSLIJN: KINDERRECHTEN Oudheid: Kindermoord kwam veel voor, ongewenste pasgeboren baby s werden dikwijls te vondeling gelegd. Kinderen moesten gezond en sterk zijn,
Nadere informatieDoelgroep ouderen of met aanpassingen van vragen kan het ook verstandelijke beperking en jongeren.
Doelgroep ouderen of met aanpassingen van vragen kan het ook verstandelijke beperking en jongeren. Spelregels levensweg * Iedere speler pakt een pion. * Ga bij het bord zitten met dezelfde keur als je
Nadere informatiePLEINGEIN SPELENDERWIJS IN GESPREK OVER HET SCHOOLPLEIN
PAGINA 2 PLEINGEIN SPELENDERWIJS IN GESPREK OVER HET SCHOOLPLEIN HANDLEIDING VOOR DE SPELLEIDER PAGINA 2 PLEINGEIN Het SAT is het team van kinderen waarmee jullie gaan samenwerken om een Gezond Schoolplein
Nadere informatieSamenvatting door O woorden 29 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. De Romeinen
Samenvatting door O. 1213 woorden 29 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Romeinen Haroon Inhoud Inleiding Het ontstaan van Rome Het Romeinse Rijk Het Romeinse Leven Wapens & Kleding Religie
Nadere informatie