Dierenbescherming Jaarverslag 2010

Transcriptie

1 Dierenbescherming Jaarverslag 2010

2 Colofon Tekst: Verenigingsbureau Dierenbescherming Eindredactie: J. van Lunteren Opmaak: Fotografie: Dit jaarverslag is zakelijk en cijfermatig van opzet. Voor een rijk geïllustreerd verslag van activiteiten verwijzen wij naar ons Jaarboek dat november 2011 verschijnt. Voor achtergronden en actuele informatie over het werk van de Dierenbescherming kunt u ook een bezoek brengen aan onze website: 1

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Bestuursverslag Financieel verslag Toelichting op afwijkingen realisatie versus begroot Toelichting op afwijkingen realisaties opeenvolgende jaren Beloningsbeleid Bezettingsoverzicht Vermogensbeleid en beleggingsbeleid Vooruitblik Begroting Hoe wordt de Dierenbescherming bestuurd? Hoe moet het? Verantwoordingsverklaring CBF Kerntaken Invloed uitoefenen Bewuster houden van dieren Respect voor ieder Dier Diervriendelijker consumeren en ondernemen Betere regels, kwalitatieve handhaving en adequater straffen Dierennoodhulp Asielcijfers Stimuleren van kwaliteit en continuïteit (Financiële) ondersteuning Ondersteuning nieuwbouwinitiatieven Toezicht dierenwelzijn Trends en ontwikkelingen Overzicht van activiteiten en interpretatie daarvan Corporate communicatie & fondsenwerving Corporate communicatie Fondsenwerving Pro Dier Inleiding Activiteiten in Pro Dier in de lijn Service interne organisatie Human Resource Management (HRM) Opleidingen Financiën & Controle Planning & Controle cyclus ICT-projecten en centrale inkoop Helpdesk Gemeentelijke lobby Standpunten en beleid Sociaal jaarverslag Algemeen Medezeggenschap Bestuursmodel en management Personeelsbeleid Functiewaardering gezondheidszorg (FWG) Personeelshandboek Introductieprogramma Thuiswerkbeleid Scholingsplan Richtlijn exitinterviews SDB*HRM-systeem Arbeidsvoorwaarden Organisatie landelijke vereniging en LID

4 8.5.1 Arbeidsomstandigheden Geweld Bedrijfshulpverlening (BHV) Ziekteverzuim Bezetting Verkorte financiële verantwoording Balans Staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht Lastenverdeling Bijlage 1: Klachtenafhandeling Bijlage 2: Jaarverslag Commissie van Beroep Bijlage 3: Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

5 1. Inleiding De Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren (kortweg: de Dierenbescherming) is met circa 200 duizend leden en donateurs, duizenden actieve vrijwilligers en tientallen lokale afdelingen de grootste organisatie van ons land die opkomt voor de belangen van alle dieren. Door op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau, maar ook in samenwerking met Eurogroup for Animals te ijveren voor verbetering van overheidsbeleid en wetgeving op het gebied van dierenwelzijn. Door de vee-industrie aan de kaak te stellen en initiatieven te ondersteunen of te ontplooien, zoals het Beter Leven kenmerk, dat aanzet tot diervriendelijker consumentengedrag. Door dierenmishandeling en -verwaarlozing aan te pakken met behulp van onze eigen Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID). Of door hulp te bieden aan dieren in nood, zoals het jaarlijks vervoeren en opvangen van tienduizenden 'dakloze' huisdieren. Dat gebeurt in de asielen en ambulances, die een relatie hebben met de Dierenbescherming. Tot slot doet de Dierenbescherming aan voorlichting en educatie van de jeugd, door middel van jeugdclub Kids for Animals en het verzorgen van lespakketten en lessen op scholen. De Dierenbescherming draagt het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF-Keur) voor goede doelen. Uitgangspunt en doelstelling De Dierenbescherming gaat bij haar belangenbehartiging uit van de eigenwaarde van het dier, los van de nutswaarde die het dier voor mensen mag bezitten. Dieren horen met respect behandeld te worden als zelfstandige wezens met gevoelens, bewustzijn en integriteit. Daarnaast zijn vooral de gezondheid en het welzijn van het individuele dier van groot belang. Met dit uitgangspunt, de erkenning van de eigenwaarde van dieren, komt de Dierenbescherming actief op voor de belangen van alle dieren. Het doel is een diervriendelijke maatschappij waarin mens en dier in harmonie met elkaar leven. Dit komt tot uiting in de visie en de missie van de Dierenbescherming. Visie In de samenleving die de Dierenbescherming nastreeft, geeft de mens duurzame invulling aan welzijn, gezondheid en integriteit van ieder dier. Missie Het beschermen van dieren door het verlenen van noodhulp, het handhaven van welzijn en het beïnvloeden van de samenleving. Beleidsterreinen en kerntaken De Dierenbescherming zet zich in op de volgende beleidsterreinen: Gezelschapsdieren, waaronder huisdierenbezit en opvang, agressieve honden, handel in exoten, dieren in dierentuinen, kunst met dieren, vermaak en sport met dieren; Veehouderij, waaronder huisvesting, transport en bedwelmen en doden van varkens, runderen, pluimvee, vissen, konijnen, kalkoenen, struisvogels, etc.; Dierproeven en biotechnologie, waaronder kloneren, genetische manipulatie, xenontransplantatie en patentering; In het wild levende dieren, waaronder jacht en grote grazers De standpunten van de Dierenbescherming hebben betrekking op deze beleidsterreinen. En de belangbehartiging op deze beleidsterreinen wordt vormgegeven in vier kerntaken: - Dierennoodhulp (o.a. opvang dieren) - Toezicht dierenwelzijn (inspectiewerk) - Politieke beïnvloeding (politieke lobby) - Maatschappelijke beïnvloeding (o.a. (publieks)voorlichting) Werkwijze Om haar doelstellingen te bereiken wil de Dierenbescherming agenda settend zijn en zoekt daarbij de dialoog. Zo is zij voortdurend in gesprek met overheid, politiek, bedrijfsleven en andere belangenorganisaties. In die dialoog probeert de Dierenbescherming haar gesprekspartners te overtuigen met argumenten gebaseerd op feiten, wetenschappelijke inzichten en ethische overwegingen. De Dierenbescherming heeft erkende deskundigheid op het gebied van dierenwelzijn. Vanuit die deskundigheid stelt zij structurele en haalbare oplossingen voor. Zo nodig zet de 4

6 Dierenbescherming haar mening kracht bij door actie te voeren. Meestal op ludieke wijze, soms wat meer confronterend. Vrijwilligersorganisatie op weg naar professionalisering De Dierenbescherming is een vrijwilligersorganisatie bij uitstek. Vele duizenden vrijwilligers zijn voor het welzijn van dieren in touw. Onder meer als bestuurslid, inspecteur, jeugdbegeleider, collectant, standwerker, asielmedewerker, chauffeur op de ambulance of pr-medewerker. Echter, de Dierenbescherming maakt ook een professionaliseringsslag om haar vier kerntaken zowel landelijk als regionaal en lokaal optimaal en meer uniform te kunnen uitvoeren; binnen het Pro Dier-project is in 2010 hard verder gewerkt aan regionalisering van lokale afdelingen, uniforme beleids- en planvorming en het inrichten van nieuwe, grotere afdelingen met een aantal cruciale betaalde krachten. Raad van Toezicht (RvT) 31 december 2010 Voorzitter Mevr. A. Boomsma (vanaf ) Vice-voorzitter Dhr. P. Buisman (tot waarnemend voorzitter) Leden Mevr. drs. A. Christophe Mevr. mr. E.A.M. Donders Dhr. dr. ir. E.D. Ekkel Dhr. mr. M. de Vries Dhr. drs. P.W.A. Kasteleyn EMFC RC (vanaf ) Bestuur 31 december 2010 Dhr. F.C. Dales, algemeen directeur/bestuurder Dank aan de Nationale Postcode Loterij De Dierenbescherming krijgt geen structurele overheidssubsidie en is dan ook aangewezen op bijdragen van leden, donateurs, sponsors en financiers. Om die reden is de Dierenbescherming erg blij met de uitstekende jarenlange samenwerking (sinds 1996) en de jaarlijkse bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. In 2010 is 1,8 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij ontvangen. De Postcode Loterij heeft als missie om goede doelen te steunen die werken aan een groene en rechtvaardige wereld. In 2010 heeft de loterij over de afdracht van 2009 in totaal 256 miljoen euro uitgekeerd aan 75 organisaties die zich inzetten op het gebied van mens en natuur. Dankzij de steun van de Nationale Postcode Loterij kan de Dierenbescherming vele projecten ter verbetering van het welzijn voor dieren realiseren. De goededoelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. Inmiddels wordt er jaarlijks door de gezamenlijke Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij) 375 miljoen euro geworven voor het goede doel; meer dan een miljoen euro per dag. Bovendien is de steun meerjarig en zijn de bijdragen vrij te besteden. De drie loterijen hebben als missie het steunen van goede doelen, die werken aan: een rechtvaardige en groene wereld: Nationale Postcode Loterij cultuur en behoud cultureel erfgoed: BankGiro Loterij verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland: VriendenLoterij Maandelijks spelen miljoenen huishoudens in Nederland met deze loterijen mee, en met de helft van hun lot dragen ze bij aan een betere wereld. De kansspelwetgeving staat ook in het kabinet-rutte op de agenda; er wordt gekeken naar de inrichting van de loterijmarkt, de manier waarop vergunningen worden verleend, en de instelling van een kansspelautoriteit. De Dierenbescherming hoopt dat de eventuele wijzigingen in de kansspelmarkt de Nationale Postcode Loterij voldoende ruimte laten om de succesvolle fondsenwerving op dit niveau voort te zetten. RTL4 Naast financiële ondersteuning krijgt de Dierenbescherming ook media-aandacht voor haar werk dankzij de samenwerking met de Postcode Loterij. Zo is regelmatig aandacht geschonken aan dieren uit een asiel voor wie een nieuw baasje werd gezocht, zoals in het tv-programma Koffietijd op RTL4. Een ander tv-programma op RTL4, Kanjers van Goud, heeft een mooi portret gemaakt van een afdelingsinspecteur Ike Post van Dierenbescherming Friesland Zuid-Oost en haar werkzaamheden. 5

7 Nieuwbouw Dierenbeschermingscentrum Amersfoort Het Dierentehuis in Amersfoort voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd en is op 1 december 2010 gesloten. Mede dankzij steun van de Nationale Postcode Loterij en de gemeente Amersfoort komt in Amersfoort het eerste nieuwe Dierenbeschermingscentrum voor hulp aan dieren in nood waarbij dierenwelzijn voorop staat. De Nationale Postcode Loterij was een aantal jaren geleden de eerste grote giftgever die de Dierenbescherming een mooi startkapitaal bood om een modern en duurzaam opvangcentrum te bouwen. Gezamenlijk extra project Nederlandse Natuur in Beeld In 2010 heeft de Postcode Loterij het project Nederlandse natuur in beeld gehonoreerd met een bedrag van 2,7 miljoen euro. Tien natuurorganisaties en de Dierenbescherming verzamelen de komende jaren waardevolle bewegende natuurbeelden onder de vlag 'Stichting Natuurbeelden', in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. De organisaties kunnen het beeldmateriaal op deze manier veiligstellen voor de toekomst én het goed toegankelijk maken voor journalisten, wetenschappers, scholieren en een breed publiek. Dankzij dit project is er in 2017 een digitaal archief met vele honderden uren kostbare natuurbeelden. In oktober 2010 lanceert Managing Director Marieke van Schaik van de Postcode Loterij de website die toegang biedt tot deze unieke collectie natuurbeelden: De Dierenbescherming is in 2010 betrokken bij dit project met een bestuurslid en een lid van de RvT van de Stichting Natuurbeelden. Organogram Dierenbescherming Algemene Vergadering Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming Afdelingen Raad van Toezicht stichtingsbestuur Asielen Dierenambulancedienst en Bestuurder Algemeen Directeur Directeur Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming Human Resources Management Directiestaf (Beleids-)ondersteuning Secretariaat Financiën & Control Inspectie Beleid, Dier & Maatschappij Communicatie & Fondsenwerving Intake & Service Asielen & Afdelingen Pro Dier 6

8 2. Bestuursverslag Dat de Dierenbescherming anno 2010 een belangrijke autoriteit is op het gebied van dierenwelzijn en door het publiek als zodanig wordt erkend en vertrouwd, blijkt uit het imago-onderzoek 2010: de bekendheid van de organisatie is met 95 procent onverminderd hoog. Daarnaast blijkt het imago positief: de organisatie scoort hoog op deskundigheid en betrouwbaarheid. Ook in 2010 heeft de Dierenbescherming goede resultaten behaald in haar strijd voor een diervriendelijker samenleving en tegen dierenmishandeling. Het Beter Leven kenmerk vervolgt zijn succesvolle opmars: door samenwerking met het bedrijfsleven en voorlichting aan consumenten liggen in 2010 meer producten met het kenmerk in de winkelschappen van meer supermarkten en is het assortiment aan producten uitgebreid. Onderzoek wijst uit dat consumenten de sterrensystematiek goed begrijpen. In het laatste kwartaal van 2010 is een landelijke zichtbaarheidcampagne gevoerd. Op 1 december bereikt de Dierenbescherming een mijlpaal met de introductie van het eerste varkensvlees met één ster van het Beter Leven kenmerk in een Albert Heijn-filiaal in Den Haag. Albert Heijn verkoopt over anderhalf jaar, gerekend vanaf januari 2010, alleen nog varkensvlees met ten minste één ster van het Beter Leven kenmerk. Andere noemenswaardige doorlopende activiteiten en nieuwe initiatieven in vogelvlucht: De Ikzoekbaas-campagne in het voorjaar heeft geleid tot een recordaantal bezoekers van ikzoekbaas.nl; De Dierenbescherming heeft met het Vergeten Dierenspotje een Bronzen Leeuw gewonnen op het Internationale Reclame Festival in Cannes. In mei ontvangt het spotje van de Vergeten Dierendagcampagne al een SAN Accent 2009 voor beste advertentie in de categorie nonprofit/overheid. Een opmerkelijk resultaat voor een reclamefilmpje dat vorig jaar zoveel stof heeft doen opwaaien; Doorzetten paardencampagne en pleidooi voor een Paardenbesluit; Verkiezing Dierenheld 2010 als onderdeel van de Vergeten Dierendagcampagne; Vierde jaarlijkse Lef in het Lab -prijsuitreiking samen met het Nationaal Kenniscentrum Alternatieven voor Dierproeven; Publieksvoorlichting en jeugdeducatie op het gebied van verantwoord huisdierenbezit, huisdieren en vuurwerk, rashondenproblematiek; Voor zowel de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010 en de landelijke verkiezingen van juni 2010 is campagne gevoerd. Na de gemeenteraadsverkiezingen zijn er 66 portefeuillehouders dierenwelzijn, terwijl er daarvoor 53 waren; Politieke lobby voor strenger straffen bij dierenmishandeling, brandveiligheid van veestallen, rashondenproblematiek, eenhoksraces voor jonge duiven, nertsenfokverbod, wet Dieren, etc.; Deelname aan de Eerlijke Bankwijzer, een samenwerkingsverband om banken duurzamer, dus diervriendelijker te maken; Voortrekkersrol in de keten dierenhulp en toezicht dierenwelzijn. Het basispakket Dierennoodhulp voor de dienstverlening aan gemeenten is uitgewerkt en wordt samen met het nog uit te werken kostenmodel in 2011 in gebruik genomen; Er zijn inmiddels 36 asielen met erkenning van de Dierenbescherming; De LID, verantwoordelijk voor toezicht op dierenwelzijn in Nederland, en het bestuur van de Dierenbescherming spelen al in een vroeg stadium in op de politieke discussies rond de door het kabinet-rutte in het regeerakkoord opgenomen dierenpolitie. De LID heeft in 2010 meer dan 40 duizend meldingen en klachten over verstoord dierenwelzijn ontvangen en behandeld of doorgegeven aan andere inspectiediensten of de afdelingsinspecteurs. Een lange reeks acties, inbeslagnemingen en reddingen dragen bij aan het welzijn van dieren. Het aantal Gehoorzame Huishondscholen is dit jaar gekomen op twintig. Een succesvolle service waar (nieuwe) baasjes leren op een verantwoorde manier met hun pup of (probleem)hond om te gaan. In 2010 zijn tien afleveringen van het Kids for Animals tv-programma veertig maal bij Nickelodeon uitgezonden (marktleider jeugdtelevisie). De uitzendingen trekken gemiddeld 70 duizend kijkers en hebben een marktaandeel boven het zendergemiddelde. Lobbygroep Eurogroup voor Animals, waarvan directeur Frank Dales van de Dierenbescherming in 2010 voorzitter is, reageert verheugd op de European declaration on the Alternatives to Surgical Castration of Pigs ; door ondertekening committeren belanghebbenden in de 7

9 varkensvleesindustrie zich aan de afspraak dat varkens vanaf 1 januari 2012 niet zonder erkende verdoving worden gecastreerd en dat er vanaf 1 januari 2018 helemaal niet meer wordt gecastreerd. Ook in 2010 heeft de Dierenbescherming zich zowel op landelijk als op regionaal en lokaal niveau verder ontwikkeld. In het land wordt een belangrijke regionaliserings- en professionaliseringsslag gemaakt, die er toe heeft geleid dat het aantal afdelingen over 2010 van 64 naar 49 is gedaald. Dit proces gaat door tot het beoogde aantal van twintig afdelingen in 2012 is bereikt. Deze grotere afdelingen voeren in hun regio op professionele wijze de kerntaken van de Dierenbescherming uit. Om de ingezette lijn van regionalisering en professionalisering voortvarend in te vullen is in 2010, als het een na laatste jaar van het project Pro Dier, zijn grote stappen voorwaarts gemaakt. De uitwerking hiervan is duidelijk te zien in het exploitatieresultaat met een tekort van 3.3 miljoen euro. Ten opzichte van het vorig jaar waarbij het exploitatieresultaat 1.6 miljoen euro positief eindigde zien wij daarom een verschil van 4.8 miljoen euro. 2.1 Financieel verslag Algemeen De Dierenbescherming is een naar Nederlands recht opgerichte vereniging met volledige rechtsbevoegdheid die voor de realisering van haar charitatieve doelstellingen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke geefbereidheid. De Dierenbescherming heeft een ANBI-status en draagt het keurmerk van het CBF-Keur. Daarom legt de Dierenbescherming financiële verantwoording af in haar jaarverslag, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen voor fondsenwervende instellingen, met de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 en met de richtlijnen van het CBF-Keur, waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede doelen opgenomen zijn. 8

10 2.1.1 Toelichting op afwijkingen realisatie versus begroot (x 1.000) Realisatie Begroting Verschil R2010- B2010 Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoeding Wettelijke taken en subsidies Baten uit beleggingen Opbrengsten DA en DOC's Overige baten Totale Baten Lasten Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

11 De gerealiseerde cijfers 2010 worden vergeleken met de goedgekeurde begroting 2010 inclusief een herziening van hogere lasten ad. 705 duizend euro. De Algemene Vergadering heeft deze herziening van de begroting goedgekeurd in mei De herziening betreft: 380 duizend euro extra voor inzet van tijdelijke krachten ten behoeve van Pro Dier, 50 duizend euro extra voor Bestuursrecht Onderzoek LID, 100 duizend euro extra voor ledenwerving en -behoud, 100 duizend euro extra voor de verbetering van Charibase en 75 duizend euro extra voor het Dierenbeschermingscongres. Baten In het verslagjaar 2010 is in totaal 4,7 miljoen euro, dus 15 procent, meer aan baten gerealiseerd dan begroot. De baten uit eigen fondsenwerving laten een stijging zien van 2,4 miljoen euro wat te verklaren is door: - Telemarketing acties voor ledenwerving- en behoud die eind 2009 gestart zijn en waarvan de positieve bijdragen in 2010 zijn gekomen. De actie is aangeslagen bij leden en bracht circa 200 duizend euro op; - door verhoging van de contributies hebben we ook meer baten uit contributies ontvangen; - bijdragen van particulieren zijn 207 duizend euro hoger uitgevallen dan begroot; - inkomsten uit advertenties in magazine Dier zijn eveneens hoger uitgevallen dan begroot; - regio Friesland vertoont een positief verschil van 351 duizend euro: Bij afdeling Leeuwarden is 195 duizend euro meer aan giften en nalatenschappen binnengekomen dan begroot, bij afdeling Sneek 52 duizend euro en bij Stichting Nomadenhof 104 duizend euro; - regio Drenthe vertoont een positief verschil van 201 duizend euro: Bij Stichting Provinciaal Drent s Dierentehuis is 129 duizend euro meer aan legaten, giften en nalatenschappen binnengekomen dan begroot en bij afdeling Zuid-Oost Drenthe 72 duizend euro; - regio Overgelder vertoont een positief verschil van 344 duizend euro: Stichting Ambulance Overgelder heeft 179 duizend euro aan nalatenschappen ontvangen boven de begroting en Stichting Dierenasiel de Kuipershoek 165 duizend euro aan giften/donaties; - regio Nijmegen/Den Bosch vertoont een positief verschil van 217 duizend euro: Afdeling Nijmegen Den Bosch heeft 217 duizend euro meer aan nalatenschappen dan begroot; - regio Utrecht vertoont een positief verschil van 49 duizend euro: Afdeling Utrecht Amersfoort heeft 49 duizend euro meer ontvangen aan giften en nalatenschappen dan begroot; - regio Noord Holland-Noord vertoont een positief verschil van 426 duizend euro: Stichting Kerbertasyl heeft 284 duizend euro aan nalatenschappen ontvangen boven de begroting en afdeling Noord Holland-Noord 142 duizend euro. - regio Noord Holland-Zuid vertoont een positief verschil van 238 duizend euro: De afdelingen Amstelveen en Haarlem hebben 238 duizend euro meer aan nalatenschappen ontvangen dan begroot; - regio Rijnmond vertoont een positief verschil van 484 duizend euro: Bij Stichting Dierenwelzijn Rijnmond e.o. is 484 duizend euro meer aan nalatenschappen ontvangen dan begroot; - regio West en Midden Brabant vertoont een positief verschil van 206 duizend euro: Stichting Dierenasiel Breda e.o. heeft 149 duizend euro meer aan giften ontvangen dan begroot en afdeling West en Midden Brabant 57 duizend euro. De baten uit acties derden zijn door het uitblijven van de verwachte sponsoring van Whiskas en Pedigree en bijdragen uit een actie met Petplan 299 duizend euro (13 procent), achtergebleven op de begroting. 10

12 De vergoeding wettelijke taken en subsidies vertoont een stabiele trend. De meeste dierenopvangcentra en dierenambulances hebben bij de onderhandeling met de gemeenten zoals verwacht resultaten geboekt. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) heeft in duizend euro subsidie toegekend voor de inzet van externe deskundigen ten behoeve van professionalisering van het concept van het Beter Leven Kenmerk en 85 duizend euro ten behoeve van de inrichting van voorlichtingscampagne van het Beter Leven kenmerk. De baten uit beleggingen zijn 596 duizend euro hoger dan begroot dankzij een verder herstel van de aangehouden effectenportefeuille en aan het eind van het jaar een per saldo lage correctie op niet gerealiseerde koersresultaten. De opbrengsten van dierenambulances en dierenopvangcentra zijn in totaal 781 duizend euro hoger dan begroot. Dit is te verklaren door gunstige resultaten bij in het bijzonder de afdeling Leeuwarden en de Stichtingen Dierenopvang Hengelo, Dierenambulance Twente en Streekdierentehuis t Julialaantje. De overige baten zijn met een bedrag van 1,2 miljoen euro fors hoger uitgevallen dan begroot. Dit komt door een bijdrage van 204 duizend euro van ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) voor verdere professionalisering van het Beter Leven Kenmerk. Verder is in 2010 sprake van toetreding van Stichting Dierenbescherming Limburg tot de consolidatiekring, waarbij de geworven baten ten behoeve van de nieuwbouw niet in de begroting 2010 opgenomen zijn. Lasten De gerealiseerde totale lasten in het verslagjaar 2010 tonen ten opzichte van de herziene begroting een verschil van 1,2 miljoen euro. Op kerntaakniveau zien wij het volgende beeld: Doelstelling dierennoodhulp. Lichte overschrijding van 1 procent met 112 duizend euro, hetgeen duidt op realistisch inzicht in lopende zaken. Toezicht dierenwelzijn. Onder deze doelstelling zijn de gerealiseerde lasten 474 duizend euro (10 procent) lager uitgevallen dan begroot. Dit komt voornamelijk door een verscherpte classificatie van kosten toezicht dierenwelzijn naar dierennoodhulp resulterend in een relatief lagere doorbelasting van de personeelskosten aan deze kerntaak. Maatschappelijke beïnvloeding. Bij deze kerntaak zien wij een overschrijding van 566 duizend euro (11 procent) ten opzichte van de begroting. Deze overschrijding is als volgt te verklaren: op regionaal niveau is ruim 258 duizend euro minder gerealiseerd dan begroot. Op landelijk niveau is sprake van 824 duizend euro hogere realisatie door een hogere inzet van personeel voor deze kerntaak met als gevolg 9 procent hogere doorbelasting van personeelskosten bij het Verenigingsbureau. Daarnaast zijn de niet-begrote, maar door EL&I gesubsidieerde, kosten voor het onderzoek van het project Beter Leven kenmerk hierin verwerkt. Politieke beïnvloeding. Onder deze kerntaak zijn de lasten per saldo 119 duizend euro, aldus 13 procent lager dan begroot. Bij deze kerntaak zijn de inspanningen voor 2010 achtergebleven vanwege de demissionaire status van het kabinet-balkenende IV. De lobby met de centrale overheid is hierdoor moeizaam verlopen. Kosten werving baten. Per saldo zijn de gerealiseerde kosten voor de werving van baten binnen de begroting gebleven. Extra inspanningen op het gebied van telemarketing actie voor ledenwerving- en behoud is gecompenseerd door minder kosten fondsenwerving op regionaal niveau. De lage kostenuitgaven op regionaal niveau is voornamelijk te verklaren door de vele fusietrajecten en afstemming over de taakverdelingen op landelijk en regionaal niveau op het gebied van fondsenwerving. Beheer en administratie. Hier is sprake van een stijging van 16 procent, een bedrag van 1,1 miljoen euro, ten opzichte van de begroting. D e stijging is te verklaren door de noodzakelijke versterking van de personele inzet in het kader van Pro Dier. De versterking is deels met tijdelijke krachten en deels met vaste krachten ingezet. 11

13 2.1.2 Toelichting op afwijkingen realisaties opeenvolgende jaren (x 1.000) Realisatie Realisatie Verschil R2010- R2009 Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoeding Wettelijke taken en subsidies Baten uit beleggingen Opbrengsten DA en DOC's Overige baten Totale Baten Lasten Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

14 Baten De gerealiseerde baten in het verslagjaar 2010 zijn ten opzichte van het vorige jaar met 2,5 miljoen euro gedaald tot 36,9 miljoen euro. Deze daling van 6 procent is voornamelijk te zien bij de baten uit eigen fondsenwerving, baten uit acties derden en baten uit beleggingen. De baten uit eigen fondsenwerving zijn met 11 procent gedaald en per saldo 2,6 miljoen euro lager uitgekomen dan in Deze daling, waarmee in de begroting 2010 rekening gehouden is, is te verklaren door enkele incidentele grote nalatenschappen die in 2009 ontvangen zijn. De baten uit acties derden zijn ten opzichte van procent lager uitgekomen. Deze daling van 143 duizend euro is te verklaren door het uitblijven van de verwachte sponsoring van Whiskas en Pedigree en bijdragen uit een actie met Petplan.. De vergoeding wettelijke taken en subsidies laat een stijging zien 340 duizend euro oftewel een groei van 6 procent zien ten opzichte van Deze stijging is te verklaren door nieuwe onderhandelingen met de gemeenten voor de vergoeding voor de wettelijke taak en subsidies van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) van 143 duizend euro ten behoeve van het Beter Leven Kenmerk. Bij de baten uit beleggingen zien wij een daling van ruim 1 miljoen euro ten opzichte van De daling is hoofdzakelijk te verklaren door de zeer lage vergoedingen voor creditgelden en deposito s. Met deze daling is bij de begroting 2010 rekening gehouden. Bij de opbrengsten van dierenambulances en dierenopvancentra zien wij een stijging van 9 procent ten opzichte van Deze stijging met een bedrag van 524 duizend euro komt voornamelijk door sterk verbeterde opbrengsten bij de afdelingen Leeuwarden, Nijmegen Den Bosch, Utrecht Amersfoort en bij de Stichtingen Dierenopvang Hengelo en Dierentehuis Nieuwe Waterweg. De overige baten vertonen ten opzichte van 2010 een stijging van 379 duizend euro. Deze afwijking is is voor 204 duizend euro te verklaren door een vergoedingen van Ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie aan het Verenigingsbureau voor professionalisering van het Beter Leven Kenmerk. Daarnaast is een verhoging van overige baten ontstaan doordat de Stichting Dierenbescherming Limburg, met geworven baten voor nieuwbouw, in 2010 opgenomen is in de consolidatiekring. Lasten De totale lasten in 2010 zijn ten opzichte van het jaar 2009 met 7 procent gestegen tot 40,2 miljoen euro. Met deze toename van 2,3 miljoen is bij de begroting 2010 rekening gehouden. De stijging zit in de personeelskosten en is te verklaren door de extra inzet van betaalde krachten in het proces van regionalisering en professionalisering van de Dierenbescherming. De extra inzet in het verslagjaar van betaalde krachten binnen de Dierenbescherming is als volgt verdeeld: Verenigingsbureau en Stichting Landelijke Inspectiedienst een stijging van personeelskosten met 26 procent; - regio Groningen: voornamelijk bij afdeling Groningen, een stijging van 15 procent; - regio Twente: een forse stijging bij Stichting DOC Hengelo van circa 69 duizend euro; - regio Overgelder: vooral door afdeling Overgelder en Stichting Dierentehuis Arnhem e.o.laat een stijging zien van circa 65 procent. - regio Nijmegen Den Bosch: als gevolg van fusie een stijging zien van circa 54 duizend euro; - regio Rijnland: een stijging van 69 procent, vooral bij afdeling Rijnland; - regio Haaglanden: een stijging van circa 17 procent als gevolg van groei van het personeelsbestand bij afdeling den Haag en Stichting Haags Dierencentrum; - regio Rijnmond: een stijging van circa 19 procent bij afdeling Schiedam en Stichtingen Dierenopvangcentrum Rotterdam en Zwerfkatten Rijnmond en Stichting Dierenambulance Rijnmond; - regio Brabant Oost: een stijging van 43 procent bij afdeling Brabant Zuid-Oost; - regio Limburg: laat een stijging zien van 58 procent bij afdeling Limburg. 13

15 Dierennoodhulp. Bij deze kerntaak zien wij ten opzichte van 2009 een stijging van 6 procent. Deze stijging van 1,1 miljoen euro is te verklaren door hogere inspanning voor deze kerntaak gevolgd door een hogere doorbelasting van personeelskosten. Verder hebben wij in 2010 te maken met projectkosten voor nieuwbouw Utrecht Amersfoort van 217 duizend euro. - een stijging van 11 naar 60 duizend euro in de directe kosten bij Stichting Dierenasiel de Swinge; - bij afdeling Hoeckse Waard een stijging van 14 naar 91 duizend euro; - bij afdeling West- Alblasserwaard zien wij een correctie van 303 duizend euro voor een in vruchtgebruik verkregen nalatenschappen ten behoeve van de niet gelieerde Stichting Dierenasiel de Kattenmand. In 2010 heeft de afdeling dit verrekend met de stichting. Toezicht Dierenwelzijn. De kosten voor deze kerntaak is in het verslagjaar gestegen met 33 procent ten opzichte van Deze stijgen van 1.0 miljoen euro is te verklaren door: - hogere inspanning en daardoor hogere doorbelasting van personeelskosten voor een bedrag van 377 duizend euro; - stijging van de directe kosten met een bedrag van 660 duizend euro door extra inspanningen geleverd bij behandeling van (verwilderde) katten en kittens bij gastgezinnen en boerderijen, waarbij identificatie-chips zijn aangebracht als met name door aangescherpte taken en beleid op regionaal gebied voor wat betreft: inenting, castratie en sterilisatie. Als grootste stijging is Stichting Provinciaal Drents Dierentehuis te noemen. De stichting heeft zorg gedragen voor het naleven van de erkenningsregeling bij opvangcentra: Spring in t Veld te Hollandscheveld, Jongendeel te Coevoerden, Smeenge te Assen en Kamp te Ruinen. Maatschappelijke beïnvloeding. Bij deze kerntaak zien wij een stijging van 5 procent ten opzichte van De stijging van 295 duizend euro is te verklaren door extra inzet van personeel voor Beter Leven Kenmerk en daardoor een toename van de doorbelaste personeelskosten. Kosten werving baten. De kosten voor ledenbehoud en ledenwerving zijn in 2010 per saldo 13 procent lager uitgekomen vergeleken met het voorgaande jaar; een bedrag van 452 duizend euro. Dit is vooral te verklaren door het niet herhalen van de grote ledenwervingscampagnes van Beheer & administratie. Er is sprake van een stijging van 5 procent van de lasten ten opzichte van 2009, met een bedrag van 392 duizend euro. De stijging is te verklaren door de noodzakelijke versterking van de personele inzet in het kader van Pro Dier. De versterking is deels met tijdelijke krachten en deels met vaste krachten ingezet. In de begroting van 2010 is hiermee rekening gehouden. Op de volgende pagina worden de relatieve en absolute besteding per doelstelling geïllustreerd. 14

16 Absolute besteding per doelstelling x Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Kosten eigen fondsenwerving Kosten beheer en administratie Relatieve besteding per doelstelling 100% 19,79% 19,95% 90% 80% 70% 7,77% 14,62% 1,95% 9,43% 14,73% 2,29% 60% 50% 10,39% 8,28% 40% 30% 45,19% 45,09% 20% 10% 0% Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Kosten eigen fondsenwerving Kosten beheer en administratie 15

17 2.1.3 Beloningsbeleid Bezoldiging directie Op de werknemers van het Verenigingsbureau is de CAO Ziekenhuizen van toepassing met uitzondering van de directeur. De bezoldiging hiervan is opgenomen conform richtlijnen van de VFI. De algemeen directeur/bestuurder heeft dagelijkse leiding heeft over de gehele Dierenbescherming. Het voor toetsing aan VFI-maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directeur bedraagt over op basis van 40 uur per week - bruto 129 inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering. Als onderdeel van de honorering is tevens een leaseauto ter beschikking gesteld. Nevenfuncties van de algemeen directeur/bestuurder: - lid Raad van Toezicht Bibliotheek Service Centrum Utrecht - lid Raad van Toezicht Vereniging Openbaar Onderwijs-Facilitair - voorzitter Eurogroup Dienstverband Aard (looptijd) onbepaald onbepaald uren part-time percentage periode 1/1-31/12 1/1-31/12 Bezoldiging (EUR) Jaarinkomen bruto loon/salaris vakantiegeld 9 8 eindejaarsuitkering, 13e/14emnd 3 1 variabel jaarinkomen 8 14 Totaal bezoldiging SV lasten (wg deel) Belastbare vergoedingen/bijtellingen 10 9 Pensioenlasten (wg deel) Totaal overige kosten Vergoedingen aan de leden van de Raad van Toezicht Voor de gemaakte reis-, verblijf- en representatiekosten in 2010 hebben de leden van de raad van toezicht samen een vergoeding van totaal 6 (2009: 6) ontvangen. Noch aan de algemeen directeur/bestuurder noch aan de leden van de Raad van Toezicht worden leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging voor hun toezichthoudende rol. 16

18 2.1.4 Bezettingsoverzicht In navolgend overzicht is de gemiddelde bezetting (in fulltime equivalenten) ingedeeld in groepen binnen de organisatie weergegeven over de jaren 2009 en 2010: VB Directie en staf 8,1 6,8 Personeelszaken 4,6 2,9 Financien & Controle 15,9 14,2 Beleid, Dier & Maatschappij 12,7 11,4 Communicatie & Fondsenwerving 20,4 17,1 Asielen & Afdelingen 12,3 16,5 ProDier 10,0 4,8 84,0 73,7 LID Directie en staf 6,0 4,8 Inspectie 15,8 14,9 Intake en Service 11,4 10,3 33,2 30,0 Afdelingen 103,7 94,5 Stichtingen 204,0 203,5 307,7 298,0 TOTAAL 424,9 401, Vermogensbeleid en beleggingsbeleid In het verslagjaar heeft verdere aanscherping plaatsgevonden van het eerder in 2008 vastgesteld en goedgekeurd vermogensbeleid. In 2010 zijn voor het eerst treasury-richtlijnen vastgesteld, goedgekeurd en opgenomen als onderdeel van het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming. In het vermogens- en beleggingsbeleid van de Dierenbescherming vindt een integrale vertaling plaats van de uitgangspunten Reserves en Beleggingsbeleid, ontleend aan de VFI-richtlijn Reserves Goede doelen die in de eisen van het CBF-Keur opgenomen zijn. De formulering voor een bestemmingsreserve of een bestemmingsfonds is volledig overgenomen en toegepast. Zo dient de continuïteitsreserve voor dekking van risico s voor de korte termijn en als buffer voor een zekere continuïteit en uitvoering van kerntaken ter realisatie van de doelstelling van onze instelling. Dierenbescherming hanteert voor dekking van risico s op de korte termijn een continuiteitsreserve afgeleid van de CBF-norm van maximaal anderhalf keer de begrote jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. De RvT heeft met het oog op de benodigde investeringen in het kader van het project Pro Dier goedgekeurd dat in het meerjarenbeleidplan wordt uitgegaan van een maximale besteding van middelen aan de kerntaken en dientengevolge voor de omvang van de continuïteitsreserve gerekend mag worden met een factor van circa 1,0 maal de jaarlijkse kosten werkorganisatie. Zowel in 2010 als in 2011 is de ambitie om het project Pro Dier goed af te wikkelen hoog ingezet, wat een duidelijk beslag legt op de opgebouwde continuïteitreserve. Het beleid zal erop gericht zijn dat na de afwikkeling van het project Pro Dier de continuïteitsreserves op het gewenste niveau komen. De wijze waarop de Dierenbescherming het vermogen belegt, wordt voor een groot deel bepaald door het te bestemmen vermogen voor de doelstellingen van de organisatie, activiteiten en de continuïteit van de organisatie. Tussen bestemmen en daadwerkelijk besteden van reserves en fondsen kan enige tijd verstrijken. Uitgaande van het in stand houden van de waarde van de hoofdsom en 17

19 bescherming tegen inflatie, worden de gelden voor langere of kortere tijd beheerd. In de samenstelling van onze portefeuille in 2010 streven we naar een zo klein mogelijk risico. Ter bescherming tegen inflatie en garantie van de hoofdsom, wordt in de portefeuille rekening gehouden met een hogere weging voor obligaties, inflation notes en deposito s. De andere belangrijke elementen uit het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming zijn: - diervriendelijk beleggen; - duurzaam beleggen uitgaande van de fasering van de realisatie van de doelstelling in het meerjarenbeleidplan; - ten minste de waarde van de hoofdsom in stand houden en beschermen tegen inflatie; - streven naar een jaarlijks positief totaal rendement van tussen de drie en vijf procent; - de opbrengst van de rendementen gebruiken ter dekking voor exploitatielasten; - in jaren waarbij een hoger rendement wordt behaald een egalisatiereserve op bouwen ter dekking van incidentele lagere rendementen; - bij de verdeling van de portefeuille over de beleggingscategorieën aandelen, obligaties en liquiditeiten, ter bekostiging van de doelstellingsactiviteiten flexibiliteit inbouwen door rekening te houden met de termijn waarover de beleggingen beschikt dient te worden; - Treasury- en cashmanagement als een integraal onderdeel opnemen in het handboek Administratieve organisatie en Interne beheersing van de Dierenbescherming. Reserves en fondsen De verdeling van reserves en fondsen vormt onderdeel van het vermogensbeleid. Het totaal aan reserves en fondsen per 31 december 2009 bedroeg 59,3 miljoen euro, exclusief reserves financiële activa. Per 31 december 2010 is de stand 58,1 miljoen euro. Doordat het resultaat over ,3 miljoen euro negatief is uitgekomen, is per saldo een hoger bedrag onttrokken uit de reserves en fondsen. Baten waarvoor een derde partij een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft aangegeven, zijn toegevoegd aan een bestemmingsfonds; bestedingen van deze gelden zijn aan de desbetreffende fondsen onttrokken. Gelden waaraan de RvT een specifieke bestemming heeft gegeven zijn toegevoegd aan een bestemmingsreserve; uitgaven van deze gelden zijn ten laste van de bestemmingsreserve gebracht. Het saldo dat resteert na verwerking van de mutaties in de bestemmingsfondsen en bestemmingsreserves zijn toegevoegd of onttrokken aan de continuïteitsreserve. Vermogensbeleid toegelicht De uitwerking van het vermogensbeleid over de periode komt in het vervolg aan de orde. Ter vergelijking zijn zowel de relatie van de continuïteitsreserve met de kosten van de werkorganisatie en de relatie van de continuïteitsreserve met de uitvoeringskosten opgenomen. Balans- / exploitatiepost Mutatie Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves (excl. res. fin activa) Totale reserves Bestemmingsfondsen Totaal reserves en fondsen Beleggingen Liquide middelen Kosten werkorganisatie * Omvang continuïteitsreserve in relatie tot de kosten werkorganisatie 0,75 0,74 De verhouding van de continuïteitsreserve ten opzichte van de kosten van de werkorganisatie is ten opzichte van 2009 nagenoeg ongewijzigd. De factor is eind ,74 (was in ,75). 18

20 2.2 Vooruitblik In 2011 blijft de Dierenbescherming zich concentreren op haar vier kerntaken. Fondsenwerving is belangrijk als hoofdtaak en als een van de belangrijkste bedrijfskritische processen. De ambities voor 2011 bestaan onder meer uit investeren in meer dierenwelzijn, in mensen en in kwaliteit. Kort samengevat gaat het om de volgende hoofdlijnen: Versterking van de interne organisatie. Denk aan het omvangrijke regionaliserings- en professionaliseringproject Pro Dier, waarmee meer dierenwelzijn in de regio s wordt beoogd. Om het VB beter op regionale ontwikkelingen te laten aansluiten, is organisatieonwikkeling een speerpunt dat verder over de gehele breedte wordt uitgewerkt. Versterking van het merk Dierenbescherming. Ook in 2011 blijft de Dierenbescherming investeren in zichtbaarheid, onder andere door middel van bewustwordingscampagnes en journalistiek onderzoek. Kwalitatieve versterking van de fondsenwerving. Hierbij spant de Dierenbescherming zich continu in om te voldoen aan de eisen en richtlijnen van het CBF. De Dierenbescherming onderhoudt voorts goede banden met de VFI en gaat verder met het implementeren van de noodzakelijke planning- en controlemaatregelen en functie- en taakafbakening, waarbij de Code Wijffels voor goed bestuur leidend is. Dierenpolitie. De installatie van de eerste dierenpolitieagenten in 2011 en het meldnummer voor dierenmishandeling en verwaarlozing, toont dat de overheid zijn taak op het gebied van dierenwelzijn serieus neemt. De rol van de Dierenbescherming (DB) en Stichting Landelijke Inspectiedienst (LID) wordt daardoor niet minder belangrijk, maar juist sterker. We verwachten meer meldingen van dieren in nood, en dus meer vraag naar de expertise van de LID op het vlak van bestuursrecht en het dierenwelzijn van bijzondere diersoorten. De invoering van de dierenpolitie heeft ook een impact op andere onderdelen van de organisatie; ook de ambulances en asielen van de afdelingen worden uitgedaagd om nog professioneler om te gaan met verwaarloosde en mishandelde dieren. Het Pro Dier-proces van de Dierenbescherming, met een geplande doorlooptijd van 2007 tot 2012, gaat het laatste jaar in. In 2011 zal het regionaliseringstraject afgerond worden. Het VB leidt, faciliteert en controleert de professionalisering. Het proces kent twee hoofdsporen om zijn doelstelling te verwezenlijken: regionaliseren en professionaliseren. Het professionaliseren uit zich in zakelijke bedrijfsvoering en hoogwaardige uitvoering van de vier kerntaken van de Dierenbescherming (dierennoodhulp, toezicht, maatschappelijke beïnvloeding en politieke beïnvloeding). Regionalisering moet leiden tot twintig NSA s. Verwacht wordt dat, nadat in 2011 de laatste fusies van afdelingen zijn doorgevoerd, per afdeling een afdelingsmanager en een team zijn aangetrokken. Hun taak is het opbouwen en uitbouwen van de afdeling met als doel om op evenwichtige wijze - qua tijd en inzet van middelen - de vier kerntaken uit te voeren is het laatste jaar van Pro Dier als proces. Professionalisering en organisatieontwikkeling is een continu proces en de Dierenbescherming verwacht dat er in de eerste drie tot vijf jaren vanaf 2012 nog grote verschillen in niveau zijn tussen de nieuwe afdelingen. 2.3 Begroting 2011 Als vervolg op het jaar 2010 is ook de begroting voor 2011 zeer ambitieus. Het jaarplan 2011 beschrijft de verdere verankering van (werk)processen en procedures binnen de gehele Dierenbescherming alsmede de afwikkeling van het Pro Dier-proces. In 2011 wordt het regionaliseringtraject afgerond, waarbij het VB een leidende rol aanneemt in het faciliteren, begeleiden en beheersen van de professionalisering. 19