Samenvatting. Advies: In te stemmen met de opdrachtverlening aan TNS-NIPO voor een benchmarkonderzoek ondernemersklimaat in juni 2009.

Transcriptie

1 College Onderwerp: V Benchmark ondernemersklimaat, TNS-NIPO. Samenvatting Inleiding: In juni 2004 heeft de gemeente Heusden TNS-NIPO een benchmarkonderzoek naar het gemeentelijk ondernemersklimaat laten doen (collegebesluit 30 maart 2004). Anno 2009, 5 jaar later, is het een goed moment om een tweede meting (1-meting) van dit onderzoek te laten uitvoeren. Afweging: De functie van dit benchmarkonderzoek 2009 is tweeledig: 1. het is een peiling van het ondernemersklimaat ten opzichte van Gezien de vele concrete maatregelen is de verwachting dat er sprake zal zijn van een verbetering. 2. Deze nieuwe (tweede) meting vormt een referentiepunt voorafgaand aan de ontwikkelingen van de komende 5 jaar. Zoals bijvoorbeeld: o De oprichting van verenigingen per bedrijventerrein en het uitrollen van Parkmanagement. o De waarschijnlijke start van de bouw van Centrumplan Vlijmen. o De verdere verbetering van de afslagenstructuur (Ei van Drunen). Advies: In te stemmen met de opdrachtverlening aan TNS-NIPO voor een benchmarkonderzoek ondernemersklimaat in juni /1

2 College Onderwerp: V Benchmark ondernemersklimaat, TNS-NIPO. Collegevoorstel Inleiding: In juni 2004 heeft de gemeente Heusden TNS-NIPO een benchmarkonderzoek naar het gemeentelijk ondernemersklimaat laten doen (collegebesluit 30 maart 2004). Het doel was om de gemeente inzicht te verschaffen in het ondernemersklimaat en de waardering van de ondernemers ten aanzien van de gemeentelijke dienstverlening. Anno 2009, 5 jaar later, is het een goed moment om een tweede meting (1-meting) van dit onderzoek te laten uitvoeren. Naast een vergelijking met andere gemeenten kan nu ook de verandering van het ondernemersklimaat binnen de gemeente Heusden ten opzichte van 2004 worden gemeten. Vanuit onderzoeksoogpunt is het aan te bevelen om dit herhalingsonderzoek op zeer korte termijn, in juni 2009, te laten plaatsvinden. De uitvoering van dit vervolgonderzoek past in de behoefte om beleidsbeslissingen te ondersteunen met onderzoekresultaten en keuzes binnen de gemeentelijke organisatie te baseren op cijfers en onderzoek. Feitelijke informatie: Benchmarkonderzoek 2004 Het benchmarkonderzoek van juni 2004 is gehouden onder 100 ondernemers binnen de gemeente Heusden. De brancheverdeling in de steekproef was als volgt: Industrie\ Bouw 28% Groothandel\ transport 15% Detailhandel\ Reparatie\horeca 30% Overig 27% In juli 2004 kwam de rapportage uit en werd geconcludeerd dat de gemeente Heusden (gemiddelde 6,8) op de meeste aspecten die bijdragen aan het gemeentelijk ondernemersklimaat op of boven het gemiddelde van middelgrote en kleine gemeenten scoort. Op het onderdeel gemeentelijke organisatie en de aspecten mogelijkheden om contact te krijgen met bestuurders en vindbaarheid van het juiste loket scoorde de gemeente Heusden beneden gemiddeld. Dit onderzoek en een ander onderzoek, namelijk een SWOT-analyse van de Kamer van Koophandel die in de loop van 2005 werd gehouden, gaven aanleiding tot verschillende verbeteringen. Er is toen onder andere besloten om een accountmanager EZ aan te stellen en structureel overleg te voeren met het bedrijfsleven (het Heusdens bedrijvenplatform, HBP). Daarnaast hebben deze onderzoeken vervolgens geleid tot het opstellen van een sociaal-economisch plan én ondersteunde het de inspanningen gericht op de verbetering van de wegenstructuur (A59). Afweging: Benchmarkonderzoek 2009 Een herhalingsonderzoek is om verschillende redenen aan te bevelen: - het vormt een spiegel voor de gemeente(lijke organisatie) hoe nu het ondernemersklimaat gewaardeerd wordt. Signalen uit de enquête kunnen zo nodig gebruikt worden voor nieuw of bijgesteld economisch beleid. - Het is inmiddels 4 jaar geleden dat de gemeente binnen Economische Zaken een organisatorische verbetering heeft doorgevoerd. Het vormt een toets of de verandering van de gemeentelijke organisatie ook herkenbaar wordt in de waarderingscijfers van ondernemers. 1/3

3 College Onderwerp: V Benchmark ondernemersklimaat, TNS-NIPO. - Het is inmiddels 3 jaar geleden dat het nieuwe college is aangetreden. De benchmark kan daarmee ook iets zeggen over de bereikbaarheid van dit bestuur. - Deze nieuwe (tweede) meting vormt een referentiepunt voorafgaand aan belangrijke ontwikkelingen van de komende 5 jaar. Zoals: o De oprichting van verenigingen per bedrijventerrein en de invoering van Parkmanagement op de bedrijventerreinen Nieuwkuijk, Groenewoud en de Nassaulaan. En wellicht de verdere uitrol van Parkmanagement. o De start/bouw van Centrumplan Vlijmen. o De verdere verbetering van de afslagenstructuur (Ei van Drunen). Voor de vergelijkbaarheid met het benchmarkonderzoek uit 2004 op het aspect tijd van het jaar, het seizoen, is het sterk aan te bevelen om het onderzoek in dezelfde periode van het jaar te laten plaatsvinden als destijds (de maand juni). In de bijlage bij dit collegevoorstel is de brochure van TNS-NIPO behorend bij dit onderzoek opgenomen. Op bladzijde 14 daarvan (zijnde bijlage 2 van de brochure) is de standaardvragenlijst opgenomen. Inzet van middelen: dekking De kosten van de benchmark ad 9.500,-- zullen worden gemeld in de 2e Berap personele consequenties Er zijn geen personele consequenties verbonden aan dit voorstel. Procedure: vervolgstappen Nadat het onderzoek is uitgevoerd zullen de resultaten eerst binnen de organisatie besproken worden. inkoop Omdat er sprake is van een herhalingsonderzoek is het noodzakelijk dat het eerder gekozen bureau TNS-NIPO dit onderzoek uitvoert. In overleg met de teammanager is één offerte aangevraagd (de kosten zijn (excl.btw)), hiermee is de procedure conform het inkoopbeleid gevolgd. communicatie Indien de resultaten van het onderzoek voldoende nieuwswaarde hebben zal de pers hierover ingelicht worden. Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen 2/3

4 College Onderwerp: V Benchmark ondernemersklimaat, TNS-NIPO. BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 26 mei 2009; besloten: - In te stemmen met de opdrachtverlening aan TNS-NIPO voor een benchmarkonderzoek ondernemersklimaat in juni namens het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven 3/3

5 Het ondernemingsklimaat in uw gemeente Brochure 'Benchmark Gemeentelijk Ondernemingsklimaat' 2009 QROA6177 Februari 2009 Lokale overheden, exclusief G-30 Alle in dit document vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk. Publicatie en inzage aan derden, geheel of gedeeltelijk, is zonder toestemming van TNS NIPO Commerce beslist niet toegestaan. TNS NIPO Commerce

6 Inhoud 1 Achtergrond en doel van het onderzoek 1 2 Aanpak van het onderzoek Het laten opnemen van exclusieve vragen Deelname in regioverband Focusgroep ondernemers Inhouse workshops 5 3 Resultaten Vorm Tekstuele rapportage Powerpoint rapportage Mondelinge presentatie Weergave van de resultaten 7 4 Planning van het onderzoek 8 5 Kosten van het onderzoek 9 6 Bezetting en expertise en uitvoer 10 Bijlagen Het ondernemingsklimaat in uw gemeente C6177 TNS NIPO COMMERCE 2009

7 1 Achtergrond en doel van het onderzoek Om goed inzicht te krijgen in het ondernemingsklimaat op lokaal niveau, heeft het Ministerie van Economische Zaken in 1999 een benchmark ontwikkeld en laat deze om de twee jaar onder de G-30 gemeenten uitvoeren. Dit onderzoek werd uitsluitend aangeboden aan de G-30 gemeenten vanuit het GSB-beleid. Het succes van het onderzoek stoelt op twee eigenschappen: 1) het onderzoek geeft een uitstekend inzicht in de tevredenheid van de ondernemers ten aanzien van de gemeentelijke dienstverlening; 2) de kwaliteit van de individuele gemeentelijke dienstverlening kan direct vergeleken worden met die van collega-gemeenten, waardoor de resultaten inzichtelijker worden. Vanwege het landelijke succes van het onderzoek voor de GSB-gemeenten heeft TNS NIPO Commerce in 2002 het initiatief genomen dit onderzoek aan alle gemeenten aan te bieden. In totaal hebben vanaf dat moment ongeveer zeventig gemeenten zich aangemeld voor dit onderzoek. Momenteel voert TNS NIPO Commerce jaarlijks 0- metingen en herhalingsmetingen uit. Ook voor uw gemeente kan er dit jaar een meting worden uitgevoerd. De planning van de aankomende meting kunt u vinden in hoofdstuk 4 van deze brochure. Doel van het onderzoek Het doel van het onderzoek is inzicht te verkrijgen in de tevredenheid over het lokale ondernemingsklimaat in de gemeenten die niet tot de G-30 behoren. De tevredenheid wordt in kaart gebracht aan de hand van een aantal goed vergelijkbare aspecten, die voor elke gemeente van belang zijn voor een goed ondernemingsklimaat. Daarbij gaat het om aspecten als bereikbaarheid en deskundigheid van de medewerkers van de gemeente, snelheid van behandeling van verzoeken, duidelijkheid van gemeentelijke regelgeving en informatie, parkeergelegenheid en bereikbaarheid per auto of openbaar vervoer. Een volledig overzicht van deze aspecten vindt u terug in de vragenlijst in bijlage 2 van deze brochure. 1

8 Wat levert het onderzoek op? Het onderzoek vormt de informatiebron voor uw organisatie over het oordeel van de ondernemers in uw gemeente over het lokale ondernemingsklimaat en de gemeentelijke dienstverlening. Het onderzoek levert direct bruikbare informatie op basis waarvan beleid kan worden ontwikkeld, beleid kan worden aangescherpt en de samenwerking tussen gemeente en ondernemers wordt gestimuleerd. BOK biedt ook een monitorfunctie: de eerste keer dat u BOK laat uitvoeren geldt als nulmeting. De volgende meting(en) noemen wij herhalingsmeting(en). Een herhalingsmeting kan zeer nuttig zijn, maar is niet verplicht. U bepaalt zelf of en wanneer u een herhalingsmeting wilt laten uitvoeren. Voor gemeenten die een herhalingsmeting laten uitvoeren, tonen wij uiteraard ook de resultaten van de vorige meting(en) in de rapportage van de laatste meting. Daarnaast biedt de benchmark inzicht in de overeenkomsten en verschillen tussen de aan het onderzoek deelnemende gemeenten. Door deze vergelijking kunt u uw eigen resultaten beter in perspectief zetten. De uitkomsten van de meting geven onder andere antwoord op de volgende vragen: Hoe beoordelen ondernemers het ondernemingsklimaat in uw gemeente? Hoe beoordelen zij het ondernemersbeleid van de gemeente? Wat missen de ondernemers en welke eisen stellen zij? Welke verbeteringen vinden zij belangrijk? Welk imago heeft uw gemeente bij ondernemers? Welk deel van de ondernemers is van plan om binnen enige tijd de gemeente te verlaten? Hoe kan de gemeente de tevredenheid van de lokale ondernemers verbeteren? Welk effect mag daarvan worden verwacht? Wat is het verschil in beoordeling tussen ondernemers die recent contact hebben gehad met de gemeente en de ondernemers die de afgelopen 2 jaar geen contact hadden met de gemeente? De vragenlijst is standaard vanwege het benchmarkkarakter van het onderzoek. Aanvullend krijgen gemeenten de mogelijkheid om extra vragen toe te voegen. Zie hierover meer in paragraaf

9 2 Aanpak van het onderzoek Het onderzoek naar de tevredenheid over het lokale ondernemingsklimaat zal telefonisch plaatsvinden. TNS NIPO zal bij het trekken van de steekproef gebruik maken van bestanden van de Kamer van Koophandel. Er worden dus geen inspanningen gevraagd van de gemeente (u hoeft zelf geen contacten of namen van bedrijven aan te leveren). In het onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen ondernemers die wel en geen contact hebben gehad met de gemeente, tot welke branche een bedrijf hoort en op welke locatie het bedrijf van de ondernemer gevestigd is. Telefonisch onderzoek van TNS NIPO TNS NIPO beschikt over een telefonische veldwerk afdelingen met ruim 65 cabines, die uitgerust zijn met een computer. De vragenlijst wordt op het computerscherm getoond; de interviewer leest de vragen voor en typt de gegeven antwoorden in. Voordelen van deze vorm van computergestuurd, telefonisch onderzoek zijn onder meer: De antwoorden worden direct ingetoetst en opgeslagen in het systeem; Doorverwijzingen worden automatisch door de computer gevolgd; Het systeem is snel; Door middel van rotatie kunnen volgorde-effecten worden voorkomen; Wanneer de te ondervragen persoon geen tijd heeft, kan een afspraak worden gemaakt die later automatisch wordt nagekomen; Eventuele opmerkingen en vragen van ondernemers kunnen tussentijds geregistreerd worden; Het onderzoek is tegelijkertijd op het scherm en via de telefoon op afstand te controleren door de verantwoordelijke veldwerkcoördinator. De resultaten van het onderzoek zullen worden getoetst op een betrouwbaarheidsniveau van 95%. Dit betekent dat met 95% zekerheid gesteld kan worden dat het gevonden percentage zich daadwerkelijk in een bepaald interval bevindt. Steekproef De doelgroep van het onderzoek wordt gevormd door ondernemers in uw gemeente. De steekproef wordt getrokken op basis van bestanden van de Kamer van Koophandel. Per gemeente worden netto tussen 100 en 150 bedrijven ondervraagd. Binnen de bedrijven zal de eigenaar of directeur worden ondervraagd. Mocht deze zelf aangeven dat hij of zij niet de meest geschikte persoon binnen de organisatie is om de vragen over de contacten met de gemeente te beantwoorden, dan zal worden gevraagd naar de juiste persoon. Mocht het onderzoek op een ander tijdstip beter uitkomen, dan wordt een nieuwe telefonische afspraak gemaakt voor het onderzoek. Dit kan ook s avonds als dat voor de ondernemer goed uitkomt. 3

10 Extra mogelijkheden steekproef De steekproef is groot genoeg om een algemeen oordeel te kunnen vellen over het ondernemingsklimaat in uw gemeente. Mocht u om bepaalde redenen toch prijs stellen op een grotere steekproef dan is dat uiteraard tegen extra kosten mogelijk. Neem hiervoor contact op met TNS NIPO Commerce. 2.1 Het laten opnemen van exclusieve vragen TNS NIPO wil u graag op maat bedienen. Het is goed mogelijk dat er in uw gemeente bepaalde issues spelen, die u niet terugvindt in de algemene vragenlijst. TNS NIPO Commerce biedt u daarom de mogelijkheid om exclusieve vragen in het onderzoek op te nemen. Indien bovenstaande het geval is, kunnen extra vragen tegen betaling worden opgenomen. De kosten van het opnemen van exclusieve vragen zijn afhankelijk van het soort vragen (open of gesloten) en vanaf 450,-. Informeer bij TNS NIPO Commerce indien u extra vragen overweegt. 2.2 Deelname in regioverband Door samenwerkingsverbanden tussen gemeenten in een bepaalde regio, kan de behoefte bestaan in regioverband deel te nemen aan dit onderzoek. Het aanbod maken wij op maat en is afhankelijk van de wensen en kenmerken van de regio. Deelname in regioverband betekent één rapportage met de resultaten van de regiogemeenten naast elkaar, en een kostenvoordeel. Uiteraard kunnen de regiogemeenten zich ook vergelijken met de andere deelnemende gemeenten. Voor meer informatie over deelname in regioverband kunt u contact opnemen met TNS NIPO Commerce. 2.3 Focusgroep ondernemers Benchmarkonderzoek Ondernemingsklimaat geeft een prima inzicht in de mate waarin bepaalde resultaten voorkomen en hoe deze resultaten zich verhouden tot andere deelnemende gemeenten. Tijdens de nabesprekingen bleek echter dat diverse gemeenten naast het kwantitatieve inzicht eveneens behoefte hadden aan een kwalitatief inzicht. Immers een kwalitatief inzicht geeft een uitvoerig antwoord op de waarom vraag. Wat is de achterliggende oorzaak van bepaalde resultaten en hoe moeten deze resultaten geïnterpreteerd worden? Om aan deze behoefte te voorzien biedt TNS NIPO de mogelijkheid het onderzoek uit te breiden met een focusgroep ondernemers. De focusgroep ondernemers is een kwalitatieve sessie onder begeleiding van specialistische onderzoekers van TNS NIPO Commerce. Een focusgroep behelst een groepsdiscussie met 6 tot 8 aansprekende lokale ondernemers. Tijdens de groepsdiscussie wordt gedebatteerd over de uitkomsten van het onderzoek met als doel de achterliggende 4

11 beargumentatie te vernemen. Het is uiterst belangrijk dat een groepsdiscussie wordt geleid door een kwalitatief onderzoeker vanuit een onafhankelijk bureau. Pas dan ontstaat er een sfeer waar ondernemers bereid zijn vrij te praten over de zaken die verband hebben met het ondernemingsklimaat en die hen bezighouden. Tijdens de groepsdiscussie wordt niet ingegaan op individuele problemen van ondernemers, maar wordt op strategisch niveau over het ondernemersklimaat gediscussieerd. Op basis van de groepsdiscussie wordt een verslag gemaakt dat wordt toegevoegd aan het rapport. Verder worden de uitkomsten van de groepsdiscussie eveneens gehanteerd voor de conclusies en aanbevelingen die TNS NIPO de gemeente aanbiedt. Indien u meer over deze vorm van onderzoek wilt weten kunt u dat aangeven op het antwoordformulier bijgevoegd in bijlage 1 van deze brochure of contact opnemen met Frank Hess van TNS NIPO Commerce. 2.4 Inhouse workshops Ook bij het daadwerkelijk verbeteren van de dienstverlening kan TNS NIPO Commerce u ondersteunen. Een groot deel van de verbeteringen komen voort uit een meer efficiëntere samenwerking tussen de gemeentelijke afdelingen. Denk hierbij aan het meer integraal werken tussen de afdelingen vergunningen en economische zaken of het verder professionaliseren van het gemeentelijk accountmanagement en of het ondernemersloket. TNS NIPO Commerce heeft de afgelopen jaren voor meer dan vijftien gemeenten dergelijke inhouse workshops georganiseerd die allen tot doel hadden de dienstverlening richting ondernemers te verbeteren. Ideaal is om deze workshop rechtstreeks te koppelen aan het onderzoek benchmark ondernemingsklimaat. Dit omdat de aanleiding van de workshop gebaseerd is op de mening van de ondernemer. Voor meer informatie over deze workshops kunt u contact opnemen met Frank Hess van TNS NIPO Commerce. Ook kunt u op het aanmeldformulier aangeven om hier meer informatie over te ontvangen. 5

12 3 Resultaten 3.1 Vorm De gebruikswaarde van het onderzoek is voor een belangrijk deel afhankelijk van de wijze waarop verslag wordt gedaan van de uitkomsten. Een objectieve, overzichtelijke en toegankelijke presentatie van de resultaten is daarbij van vitaal belang. TNS NIPO Commerce heeft een uitstekende reputatie wanneer het gaat om het helder en overtuigend presenteren van onderzoeksresultaten en de betekenis ervan voor beleid en besluitvorming. Voor dit onderzoek biedt TNS NIPO Commerce de deelnemende gemeenten twee mogelijkheden voor rapportages, namelijk de tekstuele rapportage en de powerpoint rapportage Tekstuele rapportage De resultaten uit het onderzoek worden bijeengebracht en geanalyseerd. De conclusies die de onderzoekers aan de resultaten verbinden, worden onderbouwd met feiten die in het onderzoek zijn verzameld. Het geheel wordt op een toegankelijke en overzichtelijke wijze geordend. Het eindrapport is een zeer volledig rapport eveneens aangevuld met aanbevelingen. De tabellen die ten behoeve van het kwantitatieve onderzoek worden gemaakt, worden opgenomen in het rapport. Iedere deelnemende gemeente ontvangt drie exemplaren van het rapport. Meer exemplaren zijn -tegen extra kosten- mogelijk Powerpoint rapportage Dit is een nieuwe vorm van rapporteren vanuit TNS NIPO Commerce. Wanneer de gemeente voor deze optie kiest, ontvangt de gemeente een digitaal powerpointbestand waarin de belangrijkste uitkomsten staan gepresenteerd. Uiteraard is deze rapportage beknopter dan het tekstuele rapport. Indien de gemeente voor deze optie kiest, wordt een korting van 750 verleend. Bovendien kunnen wij de resultaten eerder opleveren dan een uitgebreid rapport. De tabellen worden uiteraard wel meegeleverd Mondelinge presentatie De ervaring heeft geleerd dat een groot deel van de deelnemende gemeenten het op prijs stelt om de uitkomsten door TNS NIPO Commerce te laten presenteren. Zodat tijdens de presentatie opkomende vragen meteen door TNS NIPO Commerce beantwoord kunnen worden. In opdracht van diverse gemeenten heeft TNS NIPO Commerce het afgelopen jaar presentaties gegeven aan colleges, ambtelijke organisaties en ondernemersverenigingen. TNS NIPO Commerce belt na afloop van het onderzoek op om te vragen of uw gemeente behoefte heeft aan een dergelijke mondelinge presentatie. De kosten voor de presentatie zijn afhankelijk van de ligging van de gemeente, en vanaf 400,-. 6

13 3.2 Weergave van de resultaten Een praktische en inzichtelijke manier om naar tevredenheid te vragen, is de respondent (de ondernemer) te verzoeken een rapportcijfer te geven voor de bepaalde aspecten van het beleid van de gemeente. Ervaring heeft TNS NIPO geleerd dat de rapportcijfers doorgaans tussen de 5 en 8 liggen. Dit betekent dat respondenten op een tienpuntsschaal vaak een rapportcijfer kiezen dat ergens in het midden ligt. De tienpuntsschaal komt in feite vaak neer op een vierpuntsschaal. Juist om die reden zijn op het oog kleine verschillen (van enkele tiende punten) zeer betekenisvol: op de (vierpunts)schaal zijn deze verschillen namelijk relatief groot. In het rapport worden meerdere vergelijkingen gemaakt. Het gemiddelde van de gemeente -indien aanwezig ook die van vorige meting(en)- afgezet tegen de benchmark, de G30, de beste 5 en de onderste 5 uit de Benchmark, wel/geen contact, branches en locaties. 1 Voorbeeld weergave van rapportcijfers Gemeente A 1-meting Gemeente A 0-meting Benchmark G30 Veiligheid en woonomgeving Bereikbaarheid Gemeentelijke organisatie Ruimteaanbod Bron: TNS NIPO,

14 4 Planning van het onderzoek Inschrijven ( Wie het eerst komt, die het eerst maalt ) Inschrijven voor het onderzoek kan door de akkoordverklaring aan TNS NIPO Commerce te retourneren. De inschrijfdatum voor deze meting sluit op 30 april De gemeenten die zich als eerst aanmelden, zullen ook als eerste de onderzoeksresultaten in huis hebben. Veldwerkperiode Het veldwerk zal in mei 2009 van start gaan. Wanneer uw gemeente aan het onderzoek meewerkt, hoort u zo spoedig mogelijk van TNS NIPO Commerce wat de aanvangsdatum van het onderzoek is en wanneer de gemeente de rapportage kan verwachten. Het veldwerk duurt gemiddeld vier weken. Leverdatum De resultaten van het onderzoek zullen zo n vier tot zes weken na het einde van het veldwerk opgeleverd worden afhankelijk van het soort rapportage (uitgebreid of powerpoint). Indien de gemeente een presentatie wenst, deelt TNS NIPO Commerce de rapporten na de presentatie uit. Anders worden de ingebonden exemplaren per post verstuurd. 8

15 5 Kosten van het onderzoek De kosten van het onderzoek zijn afhankelijk van de steekproefgrootte die u kiest. Zoals aangegeven behoort een afwijkende steekproefomvang tot de mogelijkheden. TNS NIPO adviseert de volgende steekproefomvang: Gemeenten tot inwoners, netto steekproef van 100 interviews Gemeenten met tot inwoners, netto steekproef van 125 interviews Gemeenten met meer dan inwoners, netto steekproef van 150 interviews Netto steekproef houdt in dat er daadwerkelijk met 100, 125 of 150 ondernemers wordt gesproken. Steekproef 100 interviews, => 9.500,- Steekproef 125 interviews, => ,- Steekproef 150 interviews, => ,- Bovenstaande prijzen zijn inclusief een uitgebreide tekstuele rapportage. Indien de gemeente kiest voor powerpoint rapportage wordt er een korting gegeven van 750,- voor alle steekproefgrootten. De kosten voor extra vragen zijn afhankelijk van het soort vragen en vanaf 450,- Alle kosten zijn exclusief BTW. De eerste helft van de kosten wordt gefactureerd bij het verlenen van de opdracht. De tweede helft wordt na levering van de resultaten gefactureerd. De kosten van de optionele aanvullingen zoals de verbreding van de steekproef, focusgroep, inhouseworkshop en regiodeelname zijn afhankelijk van de wensen van de gemeente. Neem hiervoor contact op met TNS NIPO Commerce. Heeft u vragen? Neem gerust contact op met TNS NIPO Commerce: Wendela Bogerd via of wendela.bogerd@tns-nipo-commerce.com Frank Hess via of frank.hess@tns-nipo-commerce.com 9

16 6 Bezetting en expertise en uitvoer Het veldwerk voor onderzoek wordt uitgevoerd door TNS NIPO B.V. Het onderzoek wordt aangeboden vanuit TNS NIPO Commerce. TNS NIPO Commerce is een verzelfstandigd onderdeel van TNS NIPO en is gespecialiseerd op de ondersteuning van gemeenten ten aanzien van de gemeentelijke dienstverlening. TNS NIPO Commerce is in Nederland met name bekend dankzij de grote landelijke benchmark projecten waar honderden gemeenten aan deelnemen. Quint Result Onderzoek en Advies B.V. is de exclusieve drager van de naam TNS NIPO Commerce. De eindrapportage van dit onderzoek zal derhalve ook in huisstijl van TNS NIPO Commerce en Quint Result worden opgeleverd. Naast alle interviewers, interne adviseurs voor bedrijvenonderzoek, programmeurs en medewerkers van het facilitaire bedrijf, bestaat het research team uit de volgende coördinerende personen: Namens TNS NIPO Drs. Tim de Beer Tim studeerde Sociologie en Journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen en is sinds februari 2008 werkzaam als projectleider bij TNS NIPO. Voor die tijd was hij werkzaam bij een mediaonderzoeksbureau. Als projectleider was hij verantwoordelijk voor projecten voor onder meer ontwikkelingssamenwerkingsorganisatie NCDO. Binnen de afdeling Opinie & Beleid voert Tim veel onderzoeken uit voor RTL Nieuws en houdt hij zich dikwijls bezig met klanttevredenheid- en referendumonderzoek voor gemeenten. Namens TNS NIPO Commerce Frank Hess Frank Hess is na zijn studie aan de HEAO in verschillende commerciële organisaties actief geweest als accountmanager en salesmanager. Frank Hess is een van de oprichters van TNS NIPO Commerce en Quint Result. De werkzaamheden van TNS NIPO Commerce hebben zich sindsdien gericht op het ondersteunen en adviseren van profit en non profit organisaties in het klantgerichte proces. Een belangrijk onderdeel van de taken van Frank Hess betreft het begeleiden op interim of op projectbasis van diverse gemeenten op het gebied van professioneel accountmanagement. Frank Hess is directeur van TNS NIPO Commerce en Quint Result. Wendela Bogerd Wendela Bogerd is sinds 2006 in dienst van Quint Result en TNS NIPO Commerce. Zij studeerde Media, Informatie en Communicatie aan de Hogeschool van Amsterdam. Haar scriptie had betrekking op marktonderzoek bij (lokale) overheden. Binnen TNS NIPO Commerce en Quint Result adviseert Wendela overheden over gemeentelijke en provinciale burgerpanels. Daarnaast is Wendela verantwoordelijk voor Benchmark Ondernemingsklimaat. 10

17 Bijlagen

18 Bijlage 1 Akkoordverklaring - inschrijfformulier

19 Akkoordverklaring Benchmarking Ondernemingsklimaat De deelnemende gemeenten kunnen zich uiterlijk donderdag 30 april 2009 aanmelden door middel van het invullen en retourneren van deze akkoordverklaring. U ontvangt dan zo spoedig mogelijk een bevestigingsbrief. TNS NIPO Commerce T.a.v. de heer F.A. Hess Postbus AE Amsterdam Fax: Ondergetekende geeft hierbij aan namens de gemeente. akkoord te gaan met de uitvoering van het onderzoek Benchmarking Ondernemingsklimaat zoals beschreven is in bijgaande brochure en met een steekproef van: (aankruisen wat van toepassing is) Steekproef 100 interviews (gemeenten tot inwoners) 9.500,- Steekproef 125 interviews (gemeenten inwoners) ,- Steekproef 150 interviews (gemeenten vanaf inwoners) ,- Namens gemeente. Naam:... Functie:... Handtekening:... Datum:... Plaats:... Naam van contactpersoon die bij de gemeente geraadpleegd kan worden: Naam:... Functie:... Telefoonnummer:... Aankruisen indien gewenst: Ja, onze gemeente wil meeluisteren met interviews Ja, onze gemeente wil meer informatie over de focusgroep/workshop/ander aanvullend onderzoek Ja, onze gemeente wil contact over verbreding van de steekproef Ja, onze gemeente wil extra vragen opnemen in het onderzoek

20 Bijlage 2 Vragenlijst INTRODUCTIE Goedendag, u spreekt met... van TNS-NIPO. VRAAG 911 Is dit 106L1 te Enq: Indien dit hetzelfde bedrijf is, dat alleen inmiddels onder een andere naam is gaan werken, dan is dit hetzelfde bedrijf. 1 Ja, goede bedrijf GA VERDER NAAR VRAAG Nee, verkeerd bedrijf VRAAG 912 Kunt u mij doorverbinden met 107L1 1 Ja GA VERDER NAAR VRAAG Nee VRAAG 915 Dan heb ik verder geen vragen voor u, daar we echt de vestiging te willen ondervragen. Mag ik u toch hartelijk danken voor uw medewerking? EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "E" VRAAG 913 Is dit bedrijf in de gemeente gevestigd? 108L1 1 Ja GA VERDER NAAR VRAAG Nee VRAAG 914 Dan heb ik verder geen vragen voor u, daar we alleen in de gemeente <?> ondervragen. Mag ik u toch hartelijk danken voor uw medewerking? EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "E" INDIEN [ Q920, 2 ] EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "A" INDIEN [ Q917, 2 ] EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "A" PLAATS IN Pers 72L30 VRAAG 917 Kunt u mij doorverbinden met de directeur of eigenaar van <?>? 109L1 1 Ja Enq: U wordt doorverbonden of heeft de juiste respondent al 2 Nee, er kan een afspraak gemaakt worden met de respondent GA VERDER NAAR VRAAG Gesprek kan geen doorgang vinden GA VERDER NAAR VRAAG 921 VRAAG 920 Enq: Alleen als u net doorverbonden bent: Goedendag, u spreekt met... van TNS-NIPO. Enq: Allen: 110L1

21 In opdracht van de gemeente voert TNS-NIPO momenteel een onderzoek uit onder ondernemers in de gemeente <?>. Het onderzoek heeft tot doel de gemeente meer inzicht te geven in het lokale ondernemersklimaat. Voor het onderzoek is de deelname van uw organisatie van groot belang, het wordt dan ook zeer op prijs gesteld. Heeft u op dit moment tijd om aan het onderzoek deel te nemen? Het onderzoek duurt maximaal 20 minuten. 1 Er kan nu met het vraaggesprek begonnen worden 2 Er kan een afspraak gemaakt worden met de respondent GA VERDER NAAR VRAAG Gesprek kan geen doorgang vinden GA VERDER NAAR VRAAG 921 VRAAG 921 Enq: Noteer soort weigering INDIEN [ Q920, 3 \ Q917, 3 ] 111L1 1 Weigering (te druk etc.) 2 Weigering (principeel) 3 Weigering (ziek\afwezig) 4 Weigering (wel mondeling\schriftelijk) 5 Weigering (geen toestemming) 6 Respondent buiten doelgroep 7 Reeds ondervraagd INDIEN [ Q921, 1 ] EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "09" INDIEN [ Q921, 2 ] EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "08" INDIEN [ Q921, 3 ] EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "11" INDIEN [ Q921, 4 ] EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "10" INDIEN [ Q921, 5 ] EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "12" INDIEN [ Q921, 6 ] EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "16" INDIEN [ Q921, 7 ] EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "17" PLAATS IN Bedr "deze vestiging" VRAAG 1001 Eerst een paar vragen vooraf over deze vestiging. Maakt deze vestiging deel uit van een onderneming of instelling die in Nederland op andere adressen ook vestigingen heeft? 112L1 1 Ja 2 Nee 9 Weet niet PLAATS IN Bedr "dit bedrijf"