HET BELEIDSPLAN. Kinderdagverblijf pluk de dag

Transcriptie

1 HET BELEIDSPLAN Kinderdagverblijf pluk de dag 1

2 Voorwoord Voor u ligt het beleidsplan van ons kinderdagverblijf pluk de dag. Dit beleidsplan is verdeeld in verschillende beleidstukken met daaronder uitleg over hoe wij in ons kinderdagverblijf handelen. Dit beleidsplan is tot stand gekomen aan de hand van de visie van Reggio Emilia. We hebben hier veel inspiratie uitgehaald en willen dit graag met onze kinderen en hun ouders delen. In dit beleidsplan zullen wij het hebben over veiligheid & welbevinden, samenwerking met de ouders, pedagogische doelen & competenties van kinderen, samenwerken in een groep, basiscommunicatie, steunen & stimuleren van spelen en leren, indeling & inrichting van de binnenen buitenruimte en dagritme & groepssamenstelling. 2

3 Inhoudsopgave Bladzijde 4 Bladzijde 5 Bladzijde 7 Bladzijde 8 Bladzijde 9 Bladzijde 12 Bladzijde 14 Bladzijde 15 Bladzijde 18 Bladzijde 20 De inleiding Veiligheid en welbevinden Ontwikkelen en leren van jonge kinderen Samenwerken in een groep Pedagogische doelen en competenties van kinderen Samenwerking met de ouders Basiscommunicatie Steunen en stimuleren van spelen en leren Indeling en inrichting van binnen- en buitenruimte Dagritme en groepssamenstelling 3

4 Inleiding Kinderdagverblijf Pluk de dag gaat uit van de visie Reggio Emilia. Deze visie gaat uit van een aantal kernpunten. - Krachtig kindbeeld. Malaguzzi stelt dat een kind sterk en zelfstandig is. Dit staat tegenover het beeld van een kind als kwetsbaar en afhankelijk. - Honderd talen. Volgens Malaguzzi communiceert het kind in honderd verschillende talen zoals, bijvoorbeeld bewegen, tekenen, brabbelen etc. - 3 Pedagogen. Malaguzzi is van mening dat er drie pedagogen om het kind staan. De belangrijkste pedagoog zijn de andere kinderen, daarna komen de opvoeders en de ruimte met materialen. - Documenteren & onderzoeken. In de visie Reggio Emilia worden foto s en opnames gemaakt van het kind tijdens het verblijf. Ook worden werkjes bewaard. Aan de hand van deze documenten kan men reflecteren en onderzoeken. - Bouwen van een eigen identiteit. Malaguzzi hecht veel waarde aan het ontwikkelen van een eigen identiteit. Hiermee erkent hij de uniciteit van het kind. Hij stelt dat er goed naar een kind geluisterd en gekeken moet worden om het situaties aan te reiken en afstellingen te maken zodat het kind zijn eigen identiteit kan ontwikkelen. - Creativiteit. Volgens Malaguzzi is creativiteit van groot belang. Het kind is fantasierijk, wil leren en stelt zichzelf continu vragen. Creativiteit is een manier voor het kind om zich te uiten. - Iedere dag is anders. Malaguzzi stelt dat ieder kind iedere dag anders is en dat daarom ook ieder dag anders moet zijn om zo goed mogelijk aan te sluiten op de belevingswereld van het kind. - Samenwerking met ouders. Malaguzzi ziet de ouder niet los van het kind en stelt daarom dat de ouder als partner gezien moet worden. De ouder worden overal in betrokken en mag meedenken binnen ons kinderdagverblijf. Het doel van ons kinderdagverblijf is om kinderen van 0-4 jaar een opvang te bieden en uit te gaan van de kwaliteiten en creativiteit van het kind. Wij houden rekening met de behoeftes van de kinderen en passen ons dagprogramma en structuur hierop aan. De kinderen kunnen bij ons zichzelf zijn, wij erkennen de verschillen tussen kinderen en zien dit als een uitdaging. De ouder wordt veel betrokken bij de ontwikkeling van het kind. Inspraak over de gang van zaken in ons kinderdagverblijf wordt erg gewaardeerd. 4

5 Veiligheid en welbevinden. Contact tussen kinderen en de leidsters. Bij ons kinderdagverblijf verblijven de kinderen in vaste stamgroepen (van den Broeck, 2011). De kinderen krijgen op deze manier de gelegenheid om elkaar beter te leren kennen en elkaar te vertrouwen. Per stamgroep staan twee vaste leidsters, dit betekent voor de kinderen dat zij altijd met dezelfde leidsters in aanraking komen. Dit geeft de kinderen een kans om een vertrouwensband op te bouwen met hun leidsters. Uit onderzoek vanuit de hechtingstheorie is gebleken dat kinderen zich hechten aan hun leidsters (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009) Zij gebruiken hun leidsters als veilige basis en krijgen hierdoor de kans de omgeving te verkennen en nieuwe dingen te ontdekken. Doordat de kinderen zich veilig voelen in hun omgeving krijgen zij de kans om zichzelf te ontwikkelen. Dit vinden wij erg belangrijk in ons kinderdagverblijf. Doordat een kind een hechte band heeft met de leidster, weet het kind dat er goed voor hem gezorgd wordt en dat het gerespecteerd wordt (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009). De leidster heeft de taak om de kinderen te leren begrijpen. Kinderen spreken honderd talen zoals gebarentaal, brabbelen, tekenen etc. Door dit goed te observeren leer je deze talen kennen en zal de communicatie tussen leidster en kind beter verlopen. Contact tussen ouders en leidsters. Ook is het belangrijk dat de ouders zich betrokken en veilig voelen bij het kinderdagverblijf. Wanneer de ouders zich ongemakkelijk voelen, kan het zijn dat het kind dit gevoel gaat overnemen. Ouders blijken graag een lieve leidster te willen.(elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009) Het is dus belangrijk dat de leidster van ons kinderdagverblijf emotioneel betrokken is bij het kind en de ouders. Door dagelijks vriendelijk contact (vragen hoe het gaat, een glimlach schenken), overleg met de ouders te hebben en het eens te worden met de waarden en normen van elkaar, ontstaat er wederzijds vertrouwen. Contact tussen de kinderen. Zoals al eerder vermeld, werken wij met vaste stamgroepen in ons kinderdagverblijf. Dit werkt positief voor de kinderen, omdat zij op deze manier iedere dag met dezelfde kinderen in aanraking komen. (Angerenstein, 2010) Zij leren elkaar kennen en leren hierdoor ook met elkaar te spelen. Volgens onze visie spreken kinderen in honderd talen. Doordat de kinderen herhalend met elkaar in contact komen, leren zij deze talen van elkaar begrijpen. (kinderrijk, 2007) De taak van de leidster hierin is om ervoor te zorgen dat de kinderen plezier met elkaar hebben. Zij blijft over het algemeen op de achtergrond en laat de kinderen lekker met elkaar spelen. Wanneer zij merkt dat de kinderen ruzie krijgen en elkaar pijn gaan doen grijpt ze in en spreekt ze de kinderen hierop aan. Ze legt de kinderen uit dat het pijn doet als je iemand slaat en laat ze hierna weer verder spelen. Diversiteit van kinderen. Wij vinden het belangrijk dat de diversiteit van kinderen gerespecteerd wordt door zowel kind als leidster. Bij ons zijn alle kinderen welkom ongeacht hun achtergrond, cultuur, beperking of sekse. De taak van de leidster is om kinderen te helpen en te begeleiden bij de omgang met elkaar en om met elkaar samen te spelen. Dit doet zij door veel punten te benoemen zoals dit is een meisje of door veel dingen uit te leggen zoals dit jongetje heeft een andere huidskleur omdat hij uit een ander land komt. 5

6 Structuur en voorspelbaarheid. Kinderen komen net op deze wereld, dus veel dingen zijn nieuw voor hen. Daarom zoeken kinderen al gauw de nabijheid van de leidsters in het kinderdagverblijf. Zij vertrouwen erop onze leidsters goed op hen zullen passen, hen zullen begrenzen en structuur zullen bieden. (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009) Dit zullen wij op verschillende manieren doen: - Wij stellen duidelijke grenzen en handhaven vaste rituelen. Een voorbeeld van een grens is: elkaar niet slaan. Een voorbeeld van een ritueel is: Bij het opruimen zingen wij een opruimliedje. - Wij hebben een duidelijke en vaste indeling van de ruimten binnen en buiten, op deze manier kunnen de kinderen ongestuurd samen en alleen spelen, zij weten hierdoor waar ze aan toe zijn. - We hebben een vaste groepssamenstelling en sommige activiteiten komen dagelijks terug, deze sluiten aan op de behoeften en creativiteit van de kinderen. De kinderen weten hierdoor wat ze kunnen verwachten en komen niet voor verassingen te staan. 6

7 Ontwikkelen en leren van jonge kinderen Jonge kinderen willen zelf graag alles leren en ontdekken, ze zijn kleine onderzoekers. Ze zijn nieuwsgierig en ze gaan volledig op in wat ze op dat moment aan het doen zijn. Jonge kinderen leren door te spelen. Zo leren ze verschillende vaardigheden die ze nodig hebben. Kinderen houden er ook van om andere kinderen of volwassenen te imiteren. Zo laten ze zien dat ze de ander begrijpen. (Kleerekoper & Singer, 2008). Kinderen zijn van jongs af aan leergierig, creatief, sociaal en gericht op communicatie (Vandenbroeck, 2011). Hun ontwikkeling is van te voren niet te voorspellen. Kinderen zorgen voor het grootste gedeelte voor hun eigen ontwikkeling, maar de volwassenen hebben de taak om ervoor te zorgen dat de kwaliteit en de kwantiteit zo goed mogelijk is (Mens en samenleving). Het is belangrijk voor volwassenen om veel naar de kinderen te luisteren en met ze te praten. Het zijn namelijk heel sociale wezens. Soms kunnen ze nog niet goed genoeg praten, maar ze hebben 100 andere talen waarmee ze kunnen communiceren. Voorbeelden hiervan zijn; brabbelen, tekenen, bewegen, zingen, spelen, enzovoort. (Vandenbroeck, 2011). In ons kinderdagverblijf zijn de mogelijkheden en materialen aanwezig om kinderen zo goed mogelijk te laten praten. Het is de taak van de leidster om de talen van de kinderen te leren begrijpen, zodat zij hen de juiste ondersteuning kan bieden. Dit doet ze door de kinderen goed te observeren, zodat ze de talen van de kinderen leert begrijpen. Volgens de visie Reggio Emilia hebben kinderen geen lege hoofden die om opvulling vragen, maar kinderhoofden die gevormd dienen te worden. Het is belangrijk om het kind te helpen met het ontwikkelen van zijn eigen identiteit. De eigen identiteit wordt opgebouwd door verschillende ervaringen en ontmoetingen met personen en voorwerpen. (Vandenbroeck, 2011). Het is de taak van de ouders en onze leidsters om een bepaalde omgeving te creëren waarin het kind zich op een zo goed mogelijke manier kan ontwikkelen en dus een eigen identiteit kan ontwikkelen (Mens en samenleving,2011).dit doen ze door op de creativiteit van de kinderen in te spelen en hoeken te maken, zodat de kinderen uitgedaagd kunnen worden. De kinderen krijgen bijvoorbeeld een stuk hout en ze moeten zelf op een creatieve manier bedenken hoe ze hiermee kunnen spelen. Op deze manier worden de kinderen uitgedaagd. Kinderen zijn krachtig en niet kwetsbaar. Zelfredzaamheid staat in de visie van Reggio Emilia centraal. We moeten het kind niet altijd willen beschermen, maar we moeten hun rechten en krachten erkennen. (Kinderopvang Mundo, 2011). In ons kinderdagverblijf zullen we de kinderen dus niet altijd beschermen. Ze kunnen zich bijvoorbeeld pijndoen aan splinters in hout, maar zo leren ze hoe ze met pijn om moeten gaan en zo weten ze ook wat pijn is. 7

8 Samenwerken in een groep Samenwerking staat bij ons in het kinderdagverblijf hoog in het vaandel. Zowel samenwerking tussen de kinderen, samenwerking tussen de medewerkers en samenwerking met de ouders vinden wij erg belangrijk. Goede samenwerking draagt bij tot een goede sfeer, tot goede organisatie en biedt mogelijkheid tot goede ontwikkeling. Kinderen communiceren in honderd verschillende talen zoals tekenen, brabbelen, gebaren, bewegen etc. (Vandenbroeck, 2011). Het is de taak van de leidster om deze talen te leren zodat zij de kinderen beter leert kennen en zij zicht krijgt op de belevingswereld van de kinderen. Alleen dan kan zij het kind bijpassende mogelijkheden bieden. Kinderen leren het meest van elkaar. In de groep wordt het kind geconfronteerd met wie hij is en wie hij is in relatie tot anderen en tot diverse activiteiten. Zo leert hij om te gaan met conflicten, vriendschap en compromissen. Kinderen ontwikkelen hun identiteit door ervaring en ontmoeting (Vandenbroeck, 2011). Wij zien dus niet de leidster als eerste pedagoog, maar wij zien de kinderen als eerste pedagoog. De taak van de leidsters schept hierbij mogelijkheden, het is de taak van de leidster om situaties te creëren waarin de kinderen met elkaar in contact komen. Zij laten bijvoorbeeld een groepje kinderen met elkaar een spelletje spelen. Tijdens het spelen komt de identiteit van een kind tot uiting (Vandenbroeck, 2011). Het is daarom de bedoeling dat de leidster hierbij observeert. Zo leert zij het kind kennen en krijgt zij zicht op de belevingswereld van het kind. Tijdens het verblijf van het kind worden er video-opnamen en foto s gemaakt. Ook worden werkjes bewaard en bij elkaar gelegd. Deze materialen geven de mogelijkheid tot onderzoek en reflectie, waardoor de leidsters het kind beter leren kennen en zo beter kunnen inspelen op de ontwikkeling van het kind. Het documenteren van videobeelden, foto s en werkjes geeft de leidsters ook de mogelijkheid om dit met elkaar te bespreken en te overleggen. Wij zijn van mening dat de leidsters er recht op hebben dat naar hen gekeken en geluisterd wordt en op basis daarvan in samenspraak bedacht wordt hoe ze hun leerproces kunnen verrijken en verdiepen (Meeuwig & van der Werf, 2011). Dit zorgt voor een nauwe samenwerking waardoor de leidsters binnen een groep op de hoogte zijn van wat er in de groep gebeurt en zijn ze goed op elkaar ingespeeld. Door met elkaar in overleg te gaan, kunnen zij gezamenlijk beslissen over de invulling van de komende dag. Wij vinden de samenwerking tussen het kinderdagverblijf en de ouder erg belangrijk. Wij zien het kind niet los van de ouder en zien de ouder daarom als partner van het kinderdagverblijf (Vandenbroeck, 2011). De ouder wordt overal bij betrokken. Er bestaat bijvoorbeeld een ouderraad waarin ouders de mogelijkheid hebben om inbreng te geven over het kinderdagverblijf. Ook kunnen zij vragen stellen en in contact komen met andere ouders. Dankzij de documentatie bestaat er een mogelijkheid om de ouders een duidelijk beeld te verschaffen van de ontwikkeling van hun kind. Verderop in het beleid kunt u meer lezen over de samenwerking met de ouders. 8

9 Pedagogische doelen en competenties van kinderen Ons kinderdagverblijf gaat uit van vier pedagogische doelen; veiligheid, sociale competentie, waarden & normen en persoonlijke competentie (Singer & Kleerekoper, 2009). Veiligheid Kinderen gaan met een prettig gevoel naar het kinderdagverblijf wanneer ze zich daar veilig voelen. Om dit gevoel van veiligheid te creëren, werken wij in stamgroepen. Kinderen zitten in een vaste groep met twee vaste begeleiders. Doordat deze groep steeds hetzelfde blijft, geeft het de kinderen een gevoel van veiligheid. Ze weten waar ze aan toe zijn en ze leren alle kinderen en de leidsters goed kennen. Ook dragen vaste activiteiten bij aan een gevoel van veiligheid, omdat deze een stukje structuur inhouden. Uitleg over veiligheid kunt u terugvinden in het kopje veiligheid en welbevinden in ons beleid. Sociale competentie Volgens de visie Reggio Emilia zijn kinderen elkaars pedagogen. Kinderen leren van elkaar door samen te werken in groepjes (Vandenbroeck, 2011). Ons doel is dan ook dat de kinderen elkaar zo veel mogelijk helpen en niet meteen de leidster om hulp vragen. Een kind dat bijvoorbeeld zelf zijn jas niet aan kan doen, kan hulp vragen aan een kind dat het wel kan. Zo kunnen de kinderen elkaar helpen en van elkaar leren. Daarnaast is het van belang dat kinderen leren op hun beurt te wachten, rekening te houden met elkaar en samen spelen. Hierdoor zal het kind leren dat er ook anderen zijn en dat je dus niet altijd je zin kan krijgen. Waarden en normen In ons kinderdagverblijf gaan wij uit van een aantal waarden en normen. Deze zijn verwerkt in afspraken die wij met de kinderen, ouders en leidsters maken. Bij ons staat respect hoog in het vaandel. We streven naar respect tussen kinderen, ouders en leidsters. Dit respect willen wij bereiken door normen te hanteren als; geen discriminatie, niet schelden, elkaar laten uitpraten, naar elkaar luisteren. Daarnaast juichen wij zelfstandigheid van kinderen toe. De visie Reggio Emilia stelt dat leidsters kinderen niet teveel dingen uit handen moeten nemen (Vandenbroeck, 2011). Wanneer de kinderen bijvoorbeeld buiten gaan spelen, is het voor de leidster makkelijk om snel alle jasjes aan te doen. Hier leren de kinderen echter niets van. Wanneer de leidster zal merken dat het kind het misschien wel zelf kan, zal zij het kind aansporen om het zelf te proberen. De eerste paar keer heeft het kind misschien nog wel een beetje hulp nodig, maar later zal het zijn jas steeds beter zelfstandig aan kunnen trekken. Dit zal zijn zelfstandigheid en zelfvertrouwen bevorderen, want hij heeft iets nieuws geleerd en kan het helemaal zelf! Persoonlijke competentie Volgens de visie Reggio Emilia zijn kinderen de hoofdrolspelers in hun eigen ontwikkeling, zij zijn de eerste pedagoog. De volwassenen scheppen alleen de voorwaarden, zij zijn de tweede pedagoog (Vandenbroeck, 2011). Kinderen kunnen heel veel leren van elkaar. In dat opzicht regelen ze hun eigen ontwikkeling. Maar dit lukt niet als zij niet met elkaar in contact worden gebracht (door bijvoorbeeld een spel). De leidster moet deze voorwaarde eerst scheppen. 9

10 Wij gaan uit van zeven persoonlijke competenties. Emotionele competenties Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich welkom voelen in het kinderdagverblijf. Ze moeten het gevoel hebben dat ze er mogen zijn en dat ze worden gezien. In de groepen hangen wij foto s op van de kinderen en hun familie. Ook hangen er tekeningen en knutselwerkjes die de kinderen zelf hebben gemaakt. Op deze manier zullen ze het gevoel krijgen dat ze welkom zijn en dat ze erbij horen. Zelfstandigheid vinden wij erg belangrijk. Wanneer een kind zelfstandig dingen kan doen, die het eerst niet kon, zal zijn zelfvertrouwen groeien. Zelfvertrouwen vinden wij een zeer belangrijke competentie wat ook zal bijdragen aan een goede ontwikkeling van het kind. Onze leidsters zullen de kinderen dan ook geen dingen uit handen nemen, die ze eigenlijk zelfstandig zouden kunnen doen (Vandenbroeck, 2011). Wanneer een leidster denkt dat een kind zijn jas zelf aan kan doen, zal ze het kind daarin motiveren. Ze zal het kind niet snel even helpen om zijn jas aan te doen. Dit is weliswaar sneller, maar levert relatief minder op, omdat het kind niets heeft geleerd. Onze leidsters zullen goed kijken en luisteren naar de kinderen (Vandenbroeck, 2011). Ze zullen vragen hoe het zich voelt, kijken wat het doet, hoe het zich gedraagt en wat hem/haar bezighoudt. Op deze manier leren de leidsters de kinderen goed kennen en andersom leren de kinderen de leidster ook goed kennen. Dit is fijn omdat de kinderen zo vertrouwen krijgen in de leidsters, ze kunnen altijd bij hen terecht. Sociale competenties Volgens Loris Malaguzzi zijn kinderen door en door sociaal. Kinderen zijn elkaars pedagogen, ze leren veel van elkaar (Vandenbroeck, 2011). Wij proberen kinderen dan ook regelmatig in kleine groepjes te verdelen zodat ze samen kunnen spelen, communiceren en elkaar kunnen helpen. Ze leren hierdoor samenwerken, samen spelen en rekening houden met elkaar. Ook voeren wij regelmatig activiteiten uit met de hele stamgroep. Dit bevordert het groepsgevoel, kinderen voelen dat ze erbij horen en ze voelen zich samen sterk. Motorisch-zintuiglijke competenties Wij vinden het belangrijk dat kinderen op ontdekkingstocht gaan en dat ze nieuwe dingen uitvinden. Om dit te bereiken hebben wij onze ruimte daar zo goed mogelijk op ingericht. Zo maken wij gebruik van hoeken met verschillende functies. De kinderen zullen op onderzoek uitgaan en ontdekken weer nieuwe hoeken. Ze worden uitgedaagd om ook eens andere spelletjes of werkjes te gaan doen (Angerenstein, 2010). Wij beschikken ook over een buitenruimte. Hier kunnen kinderen dingen ontdekken over de natuur. Ook kunnen ze buiten lekker rennen, spelen of in bomen klimmen waardoor hun motoriek wordt getraind. Natuurlijk zorgen onze leidsters ervoor dat dit wel veilig gebeurt, zij zullen altijd toezicht houden. Meer informatie over de ruimte staat beschreven in het kopje indeling en inrichting van de binnen- en buitenruimtes. Zoals al eerder vermeld, vinden wij zelfstandigheid een belangrijk aspect. Reggio Emilia gaat ervan uit dat kinderen competent zijn, krachtig en intelligent (Vandenbroeck, 2011). Leidsters zullen de kinderen geen dingen uit handen nemen wanneer de kinderen hier zelf competent in zijn. Wanneer een leidster bijvoorbeeld merkt dat een kind in staat is om zelf zijn boterham te smeren, zal zij het hierin aanmoedigen en ondersteunen. Ze zal het kind complimenten geven wanneer het goed bezig is en dingen aanwijzen wanneer hij/zij het niet meer weet. Wanneer het kind voor de eerste keer zelf zijn brood heeft gesmeerd, zal het de keren daarop veel sneller gaan. 10

11 Cognitieve competenties Volgens onze visie is een kind intelligent, nieuwsgierig en leergierig. Ze willen continu nieuwe dingen ontdekken. Een kind heeft een enorme fantasie, het zit vol met ideeën en gedachten (Vandenbroeck, 2011). Wij proberen de kinderen op een ontdekkingstocht te sturen door de verschillende hoeken in onze ruimte. In de buitenruimte valt nog meer te ontdekken. Hier leven insecten, planten en bomen die de nieuwsgierigheid van een kind prikkelen. We hebben zo min mogelijk gebruik gemaakt van kant-en-klaar speelmateriaal, zodat kinderen zelf wat met materialen kunnen doen en hun fantasie erop kunnen loslaten. Kinderen stellen zichzelf continu vragen en verwonderen zich over de wereld om zich heen (Vandenbroeck, 2011). Onze leidsters zullen alle vragen van kinderen zo goed mogelijk beantwoorden en niet afdoen met een daarom. Taal en communicatieve competenties Een kind is vanaf de geboorte gericht op communicatie. Zij vinden het op jonge leeftijd moeilijk om zich in woorden uit te drukken, dus ze communiceren op andere manieren. Volgens Malaguzzi gebruikt het kind honderd verschillende talen (Vandenbroeck, 2011). Dit kunnen bijvoorbeeld talen zijn in de vorm van een tekening, gebaren, non-verbale communicatie, dansen etc. Onze Leidsters zijn extra alert op deze signalen van kinderen en proberen op deze manier het kind zo goed mogelijk te verstaan en te begrijpen. Door het ontwikkelen van honderd talen wordt kennis opgebouwd die ook weer de verbale taal verrijkt (Vandenbroeck, 2011). Morele competenties Respect vinden wij erg belangrijk binnen ons kinderdagverblijf. Leidsters hebben respect voor de kinderen, zij gaan als het ware naast de kinderen staan (Vandenbroeck, 2011). Leidsters en kinderen zijn gelijkwaardig. Van de kinderen wordt verwacht dat zij de leidsters, maar ook elkaar respecteren. Dat betekent dat wij de kinderen stimuleren om naar elkaar te luisteren en samen te spelen en te delen. Expressieve en beeldende competenties Zoals al eerder vermeld gaan wij ervan uit dat een kind honderd talen spreekt. Zij drukken zich uit in taal door bijvoorbeeld te teken, te dansen of te zingen (Vandenbroeck, 2011). Creativiteit vinden wij daarom erg belangrijk. Kinderen houden ervan om bezig te zijn met materialen en ze maken graag kennis met nieuwe materialen (kdvhetkleurrijk, 2011). Wij organiseren regelmatig verschillende activiteiten zoals verven, knippen en plakken, kleien, toneel, dansen, zingen etc. 11

12 Samenwerking met ouders Samenwerking met ouders vinden wij erg belangrijk binnen ons kinderdagverblijf. Ouders vertouwen de opvoeding van hun kind(eren) deels toe aan onze leidsters en wij vinden het daarom belangrijk dat de ouders op de hoogte zijn van de gang van zaken van ons kinderdagverblijf, hoe het kind zich gedraagt en hoe het zich ontwikkelt. De visie Reggio Emilia vindt het maken van documentatiemappen van kinderen erg belangrijk. Zo kunnen leidsters, ouders en de kinderen zelf terugkijken op hun ervaringen en ontwikkeling (Vandenbroeck, 2011). Wij houden voor ieder kind een map bij met verslagen over een kind, die de leidsters regelmatig maken. In deze verslagen staat beschreven wat een kind bijvoorbeeld heeft gedaan of gemaakt, hoe het in sociaal opzicht is gegroeid en wat het kind bezighoudt op ons kinderdagverblijf. Daarnaast bevat de map ook werkstukjes of tekeningen die een kind heeft gemaakt en waar het trots op is. Dit is voor het kind en de ouder ook erg leuk om terug te zien. Verder bevat de map foto s en videobeelden, waarop te zien is waar het kind mee bezig is geweest. Dit maakt de map een stuk sprekender. Op deze manier kunnen de leidsters van ons dagverblijf terugkijken naar de ontwikkeling van het kind en kunnen ze deze ontwikkeling ook aan de ouders laten zien. Door deze documentatiemap kunnen ouders zien waar hun kind mee bezig is geweest op ons kinderdagverblijf en hoe hun kind is gegroeid (lichamelijk, maar ook bijvoorbeeld op sociaal of creatief vlak). Daarnaast is een documentatiemap van belang om zo de ontwikkeling van een kind te laten zien aan ouders die de Nederlandse taal nog niet goed beheersen (foto s en werkstukjes maken de map immers sprekend). Een documentatie van een kind kan bijvoorbeeld bijdragen op de volgende manier: wanneer een kind voor het eerst op het kinderdagverblijf komt, kan het zich erg teruggetrokken en afstandelijk gedragen. Door videobeelden en fotorapportages, kunnen de leidsters aan de ouders laten zien hoe het kind in de loop van tijd steeds opener is geworden. Op de eerste videobeelden zit het kind bijvoorbeeld stil en alleen in een hoekje, terwijl videobeelden van een paar weken later kunnen laten zien dat het kind vrolijk tikkertje aan het spelen is met vriendjes. De leidsters kunnen deze sociale ontwikkeling van het kind wel mondeling aan de ouders overbrengen, maar wij zijn van mening dat de ontwikkeling van een kind door beelden veel duidelijker wordt voor ouders. Vanuit de visie Reggio Emilia vinden wij het belangrijk dat ouders kunnen participeren in ons kinderdagverblijf. Loris Malaguzzi, de oprichter van de visie Reggio Emilia, stelt ouders en leidsters centraal in de opvoeding van kinderen. (Vandenbroeck, 2011). Wij maken binnen ons kinderdagverblijf dan ook gebruik van wederzijds advies tussen ouders en leidsters. Ouders kunnen leidsters (met ervaringen en pedagogische kennis) altijd om advies vragen, maar aan de andere kant vragen onze leidsters ook advies aan de ouders. Wij vinden het belangrijk om te weten hoe ouders een eventueel probleem thuis zouden aanpakken. Dit is voor de ouder, de leidster en het kind erg prettig, omdat dit voor alle partijen duidelijker is. De ouders zullen het kind thuis namelijk anders opvoeden dan de leidsters op het kinderdagverblijf. Door advies en informatie uit te wisselen kunnen ouders en leidsters op elkaar inspelen. Een voorbeeld van wederzijds advies is bijvoorbeeld een kind dat een moeilijke eter is. De ouder kan aan de leidster vragen hoe hij/zij dit probleem zou kunnen oplossen. De leidster kan met haar pedagogische kennis, ervaringen en theorie een aantal suggesties doen aan de ouder over hoe dit probleem mogelijk kan worden opgelost. Daarnaast kan de leidster de ouder ook om advies vragen. Wanneer dit kind bijvoorbeeld ook binnen het kinderdagverblijf geen fruithapje wil eten, kan de leidster aan de ouder vragen welke eetgewoonten zij thuis hanteren. Moet het kind het bord thuis helemaal leegeten of niet? Eet het kind thuis regelmatig fruit? Krijgt het kind straf wanneer het weigert te eten? Dit soort vragen kunnen de leidster op weg helpen naar het vinden van een oplossing voor dit probleem. Op deze manier kunnen ouder en leidster elkaar dus helpen door wederzijds advies. 12

13 Wij vinden het belangrijk om regelmatig gesprekken te voeren met ouders over de ervaringen, ontwikkelingen en eventuele problemen met hun kinderen. Korte gesprekjes kunnen plaatsvinden tijdens het halen en het brengen van de kinderen. Lange gesprekken houden wij tijdens de oudergesprekken, die ieder kwartaal plaatsvinden. Wanneer ouders er behoefte aan hebben, is er ook de mogelijkheid om vaker een oudergesprek te hebben. Tijdens deze gesprekken komt de documentatiemap van het kind uitvoerig aan bod, zodat we aan de hand hiervan kunnen vertellen wat het kind doet op het kinderdagverblijf en hoe het zich ontwikkelt. Verder houden wij regelmatig speciale koffieochtenden in de centrale hal van ons kinderdagverblijf. Dit noemen wij de piazza (Vandenbroeck, 2011). Hier kunnen ouders advies en ervaringen uitwisselen met andere ouders en met leidsters van ons kinderdagverblijf. Ons kinderdagverblijf beschikt over een oudercommissie waar ouders zich voor kunnen opgeven. De oudercommissie beslist mee over het beleid en afspraken in het kinderdagverblijf. Aanvullingen of advies van ouders met betrekking tot ons pedagogisch beleid zijn van harte welkom. Wij proberen ons beleid en onze afspraken af te stemmen op de wensen van ouders en leidsters. Wanneer ouders klachten hebben, kunnen zij deze voorleggen aan een leidster van de groep waarin hun kind zit, of met de pedagogista, onze pedagogisch coördinator (Vandenbroeck, 2011). Wij proberen alle klachten zo goed mogelijk in behandeling te nemen. Voor een officiële klacht kunnen ouders terecht bij de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang (SKK). Binnen ons kinderdagverblijf is ieder kind uniek. Maar ook ouders verschillen. Er kunnen verschillen zijn op het gebied van cultuur, religie of karakter. Deze diversiteit zien wij als een uitdaging. Wij proberen zo goed mogelijk aan te sluiten bij de wensen en verwachtingen van ouders en wij proberen in te spelen op onderlinge verschillen. Zo proberen wij ouders die het Nederlands niet goed beheersen toch op de hoogte te houden van de ontwikkeling van hun kind. Dit kunnen we doen door bijvoorbeeld gebaren, maar ook documentatie is hiervoor een handig middel. Door foto s, video s en knutselwerkjes van kinderen, kunnen we ouders de ontwikkeling van hun kind laten zien in beelden. 13

14 Basiscommunicatie Voor de basiscommunicatie vinden wij het van groot belang dat er goed naar het kind geluisterd wordt. Wij zijn namelijk van mening dat het programma binnen het kinderdagverblijf moet aansluiten op de ontwikkeling van het kind. Het programma wordt voor het grootste gedeelte bepaald door wat er op dat moment bij de kinderen leeft en waar zij mee bezig zijn. Een kind kan zich uitdrukken in honderd verschillende talen zoals, tekenen, brabbelen, gebaren, bewegen etc. Iedere taal heeft zijn eigen kracht en mogelijkheden (Vandenbroeck, 2011). Wij zijn van mening dat het voor leidsters binnen het kinderdagverblijf belangrijk is om deze talen te leren kennen om het kind zo goed mogelijk te kunnen begrijpen. Het goed luisteren naar een kind en in gesprek gaan vinden wij daarom een van de belangrijkste eigenschappen van een leidster. Wanneer een kind zich namelijk begrepen voelt, voelt een kind zich serieus genomen. Het kind moet voelen dat het geaccepteerd wordt om zich uit te kunnen drukken en volledig zichzelf te kunnen zijn (kits, 2011). Wanneer een kind bijvoorbeeld bang is, zal de leidster hier altijd begrip voor tonen. Dit wordt gedaan door het kind bij zich te nemen, naar het kind te luisteren en te reageren. Het is belangrijk dat de leidster het kind gerust stelt door te zeggen dat het niet erg is om bang te zijn en uit te leggen dat het niet nodig is. Het is de bedoeling dat de leidsters actief met de kinderen spelen en met hen praten. Daarbij geeft een goede communicatie tussen leidster en kind de mogelijkheid om het kind te leren kennen en te zien hoe het zich ontwikkelt. Het is belangrijk om een beeld te krijgen van de belevingswereld van het kind om het optimaal te kunnen begeleiden en het programma zo goed mogelijk aan te laten sluiten (Vandenbroeck, 2011). Een belangrijke rol van de leidster is het begrijpelijk maken van de buitenwereld en de gevoelswereld voor de kinderen. Dit wordt gedaan door te praten, uit te leggen en te luisteren. Wanneer een kind bijvoorbeeld verdriet heeft moet de leidster samen met het kind analyseren waarom dit zo is, dit doet ze door goed te luisteren en de situatie samen met het kind door te nemen. Het is belangrijk dat de leidster begrip toont door een open houding aan te nemen, te luisteren en te reageren op het kind. De leidster begeleidt het kind om zelf tot een oplossing te komen door vragen te stellen en opmerkingen te maken. Ook wanneer een kind dingen doet die niet mogen, is het belangrijk om uit te leggen waarom ze dit niet mogen doen. Een kind vormt zich door de mensen om zich heen en hierdoor krijgt zijn persoonlijkheid een vorm. In deze ontwikkeling speelt de communicatie tussen kinderen onderling de belangrijkste rol, zij leren namelijk het meest van elkaar. De rol van de leidster hierbij is het in contact brengen van kinderen door ze bijvoorbeeld gezamenlijk een werkje te laten doen of ze aan elkaar voor te stellen (Vandenbroeck, 2011). Wij zien het kind als een sterk sociaal wezen dat zich beter kan ontwikkelen in interactie met anderen. Niet alleen de communicatie tussen leidster en kind en tussen de kinderen onderling vinden wij belangrijk, ook goede communicatie tussen het kinderdagverblijf en de ouder vinden wij van groot belang. Iedere dag ontvangt de ouder een overdracht van de leidsters en krijgen zij de mogelijkheid om vragen te stellen. Wanneer er zich problemen voordoen zullen de ouders hierbij betrokken worden. Er is ook een mogelijkheid om persoonlijke afspraken te maken. Tijdens het verblijf van het kind op het dagverblijf worden er foto s en video-opnamen gemaakt om de ouders een duidelijk beeld te kunnen geven van wat hun kind op het dagverblijf doet. Wij 14

15 organiseren ook verschillende ouderavonden en koffiemiddagen waarbij ouders in contact komen met elkaar maar ook vragen kunnen stellen en inbreng kunnen geven over kinderdagverblijf. Binnen het kinderdagverblijf vinden wij het erg belangrijk dat de autonomie van het kind gerespecteerd wordt. Zoals al eerder vermeld hanteren wij het dagprogramma flexibel, deze wordt vooral bepaald door wat er bij de kinderen leeft en waar zij mee bezig zijn. Het kind ontwikkelt zich op een eigen unieke wijze. Hierbij kijken we niet naar wat een kind nog niet is en nog niet kan, maar naar wat het kind al wel is en kan (Vandenbroeck, 2011). 15

16 Steunen en stimuleren van spelen en leren Jonge kinderen leren het meeste door te spelen, te kijken, dingen uit te proberen en door elkaar te imiteren. Alle situaties zijn voor kinderen leermomenten. Tussen 0-4 jaar veranderen kinderen, ze worden namelijk steeds zelfstandiger. Kinderen willen alles zelf doen. Tijdens het spelen, leren jonge kinderen om initiatieven te nemen, beslissingen te maken, plezier te maken, vol te houden, weerstand te bieden, etc. (Kleerekoper & Singer, 2008). Er zijn verschillende manieren waarop jonge kinderen spelen. Voorbeelden hiervan zijn; actief leren en totale betrokkenheid, leren door handelen, uitproberen en ontdekken, spelend leren, kijken en imiteren, etc. (Kleerekoper & Singer, 2008). In ons kinderdagverblijf zullen de leidsters vooral naar de kinderen luisteren en de kinderen observeren. Ze zullen ook met de kinderen spelen, maar dit is niet het voornaamste. (Angerenstein, 2010). Dit heeft vooral te maken met spelend leren en kijken en imiteren. Dit houdt in dat de leidsters de kinderen alle mogelijkheid geven om te spelen. De kinderen worden gemotiveerd door verschillende materialen en speelgoed en door de inrichting van de ruimtes. Ook zullen de leidsters de kinderen niet storen als ze druk bezig zijn met elkaar (Kleerekoper & Singer, 2008). Onze leidsters zien zichzelf als onderzoekers en staan dus ook meer op de achtergrond. Ze zullen het kind vooral observeren en het kind zelf aan de gang laten gaan, als er echt iets mis dreigt te gaan, grijpen de leidsters in. Hierbij kun je denken aan iemand pijn doen, of iets kapot maken, etc. Onze leidsters zullen samen met de atelierista (een pedagogisch beeldende kunstenaar), een pedagoog en de ouders de kinderen observeren en zo ontdekken wat ze in een groep bezighoudt. Hierdoor komen ze te weten hoe volwassenen zinvol kunnen inspelen op de kinderen. (Vandenbroeck, 2011) De leidsters zullen de kinderen vrij laten in hun spel, maar het is wel hun taak om kansen te zien. Hiermee wordt bedoeld dat onze leidsters het kind zullen motiveren en stimuleren om een spel op een hoger niveau te brengen. Hierdoor zullen de kinderen niet snel hun aandacht verliezen. (Kleerekoper & Singer, 2008). Kinderen leren het meeste van elkaar. De kinderen zijn dan ook elkaars eerste pedagoog (Mens en samenleving, 2011). Kinderen stimuleren elkaar en ze leren van elkaar andere dingen dan van een volwassene. Ze vinden bij elkaar bijvoorbeeld speelruimte en ze houden van dezelfde spelletjes en grapjes. (Kleerekoper & Singer, 2008). Maar kinderen die jonger zijn dan 4 jaar hebben wel behoefte aan een volwassene. Een volwassene biedt ze namelijk lichamelijke en emotionele vrijheid. Ook is de volwassene nodig om het kind te troosten, plezier te maken met het kind en het kind kennis mee te geven. (Kleerekoper & Singer, 2008). De volwassene zal er ook voor zorgen dat een kind een basisontwikkeling heeft waar verder op gestimuleerd kan worden (Kinderopvang Mundo). Zoals net al gezegd werd, worden kinderen gemotiveerd door verschillende materialen en speelgoed en door de inrichting van de ruimtes. Kinderen hebben inspirerende materialen nodig waarmee ze hun ideeën, interesses en fantasieën kwijt kunnen (Angerenstein, 2010). De verschillende materialen die in ons kinderdagverblijf gebruikt worden, moeten de kinderen kunnen prikkelen, stimuleren en motiveren. Het is dus belangrijk dat er veel verschillende materialen aanwezig zijn. De leukste materialen zijn waardeloze spullen, waarbij kinderen dus zelf moeten bedenken hoe ze er mee gaan spelen. Ook materialen uit de natuur zijn belangrijk, zoals verf, klei, bouwmateriaal, etc. Hier kunnen ze creatief mee aan de gang gaan. (Kinderopvang Mundo). 16

17 In ieder centrum is een atelier aanwezig en hier zijn materialen en mogelijkheden voor het kind om zich zo goed mogelijk te kunnen ontwikkelen. De atelierista ondersteunt de kinderen in de processen die met het atelier te maken hebben. (Vandenbroeck, 2011). Het dagprogramma van ons kinderdagverblijf zal nooit hetzelfde zijn. Ieder kind is namelijk anders en zo zal iedere dag dus ook anders zijn. (Angerenstein, 2010). Ieder kind moet dus ook op een andere manier gestimuleerd en uitgedaagd worden. 17

18 Indeling en inrichting van de binnen- en buitenruimtes Een ruimte die goed ingericht is, zal kinderen uitnodigen om te gaan spelen en dingen te gaan ontdekken. De ruimte buiten is net zo belangrijk als de binnenruimte. De ruimtes zorgen voor veiligheid, welzijn van de kinderen en voor veel speelmogelijkheden. (Kleerekoper & Singer, 2008). Het is belangrijk dat het kinderdagverblijf er vertrouwelijk uitziet voor de kinderen, maar ook voor de ouders en de medewerkers. Ook is het heel belangrijk dat de ruimtes voldoen aan de veiligheidseisen en dat het hygiënisch is. (Kleerekoper & Singer, 2008). Ons kinderdagverblijf ziet er als volgt uit; het heeft een piazza, dit is een centrale hal waar ouders, leidsters en kinderen elkaar kunnen ontmoeten. Hier kan met de kinderen gespeeld worden, ouders kunnen hier met de leidsters praten en overleggen over het kind of over andere dagelijkse dingen en ouders kunnen met elkaar praten en elkaar om advies vragen. (Vandenbroeck, 2011). Om de piazza heen liggen de verschillende ruimtes. Er bevindt zich in ons kinderdagverblijf een groot atelier en een mini atelier. Het grote atelier is een werkplaats vol met materialen en gereedschappen waar kinderen zich uit kunnen leven. Ze werken hier voornamelijk met natuurlijke materialen. (Vandenbroeck, 2011). In het mini atelier kunnen kinderen aan de slag met eigen projecten en werkjes (Vandenbroeck, 2011). In ons kinderdagverblijf zijn alle ruimtes met zorg ingericht. Hierbij wordt hulp gevraagd door architecten en pedagogen (Angerenstein, 2010). De ruimtes worden voortdurend aangepast aan de behoeften van de kinderen. De kinderen veranderen namelijk en doordat de ruimtes ook veranderen, worden ze steeds weer uitgedaagd. Zo kan een verkleedhoek veranderen in een poppenhoek, wanneer de kinderen aangeven dat ze dit leuker vinden (Kinderopvang Mundo,2011). Het is belangrijk dat de ruimtes prikkelend en stimulerend zijn voor een kind. Zo zullen kinderen op ontdekking gaan en dit is goed voor hun ontwikkeling. In ons kinderdagverblijf worden de werkjes die ze gemaakt hebben opgehangen, er is gebruik gemaakt van verschillende kleuren en er hangen spiegels op onverwachte plaatsen. (Mens en samenleving). De ruimtes van ons kinderdagverblijf zijn ingedeeld in verschillende hoeken. Door deze indeling snappen kinderen hoe de ruimte in elkaar zit en zo zullen ze elkaar niet snel storen (Kleerekoper & Singer, 2008). Het is bewezen dat kinderen beter functioneren in kleinere ruimtes of hoeken die een bepaalde functie hebben. En dankzij de kleinere ruimtes gaan kinderen op onderzoek uit en ontdekken ze weer nieuwe hoeken, zo worden ze uitgedaagd om ook eens andere spelletjes of werkjes te gaan doen. (Angerenstein, 2010) Elke hoek heeft een bepaalde functie, voorbeelden hiervan zijn een knutselhoek, een voorleeshoek, een snoezelhoek, een speelhoek en een kookhoek (Angerenstein, 2010). In ons beleid over het steunen en stimuleren van spelen en leren hebben we verteld wat de eerste en tweede pedagoog van het kind zijn. Er bestaat ook nog een derde pedagoog, dit is namelijk de omgeving. De omgeving is onmisbaar voor een kind, het kind heeft hier namelijk altijd mee te maken. (Mens en samenleving,2011). Zoals eerder vermeld, is dat het belangrijk is dat het kinderdagverblijf vertrouwelijk is voor de kinderen. Als het vertrouwelijk is, zullen kinderen (en de ouders) zich sneller op hun gemak voelen en dus met plezier naar ons kinderdagverblijf toe komen. 18

19 De leidsters hangen foto s op van de familie van het kind, zodat het kind hier altijd naar kan kijken. Als het kind zich even niet lekker voelt of als het zijn familie mist, kan het dus altijd naar de foto s kijken en zo zal het zich snel weer op zijn gemak gaan voelen. Het kind weet dan dat de ouders altijd in de buurt zullen zijn. (Mens en samenleving,2011). Reggio Emilia heeft veel aandacht voor de natuur. Dat is de reden waarom ons kinderdagverblijf aan een buitenruimte is verbonden. Deze buitenruimte is zo ingericht dat kinderen zelf creatief moeten zijn. Daarom hebben we zo min mogelijk gebruik gemaakt van kant-en-klaar speelmateriaal. Zo moeten kinderen zelf gaan ontdekken wat ze met bepaalde materialen kunnen gaan doen. (Kinderopvang Mundo,2011). 19

20 Dagritme en groepssamenstelling Dagritme. In ons kinderdagverblijf verblijven kinderen met verschillende eigenschappen en behoeften. De één wordt erg snel moe, de ander wil het liefst de hele dag spelen. De leidsters in ons kinderdagverblijf bieden een programma aan waarin rekening wordt gehouden met de individuele behoeftes en mogelijkheden van de kinderen. We proberen in ons kinderdagverblijf een balans te vinden tussen de individuele behoeften en het dagritme van de groep. De mate waarin kinderen een individueel dagritme moeten kunnen volgen of houvast vinden in het ritme van de groep, verschilt sterk per leeftijd (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009). Baby s. Bij baby s is veel overleg met de ouders een belangrijk punt. Wij proberen op ons kinderdagverblijf zoveel mogelijk aan te sluiten op het ritme wat de baby s thuis krijgen. Hierdoor wordt de overgang tussen thuis en het kinderdagverblijf voor de baby iets minder groot (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009). Wij proberen met de ouders overeen te komen met de waarden en normen van thuis en die van het kinderdagverblijf. We zoeken een verbinding tussen wat de baby thuis gewend is en de mogelijkheden van de groep. Dreumesen. Vanaf het tweede levensjaar zijn kinderen in staat om mee te gaan met het ritme van de groep. Er is af en toe ook behoefte aan een individueel ritme, maar dit is al minder dan in de babyjaren (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009). Het is de taak van de leidsters om soepel om te gaan met het dagritme van de groep. Hierbij bedoelen we dat een kind mag ontsnappen aan een dagritme. Een kind kan bijvoorbeeld naar de snoezelruimte gaan om daar tot rust te komen en te slapen. Wanneer de lunch gepland staat om 12 uur, maar de kinderen zijn nog zo lekker aan het spelen, mag dit worden uitgesteld naar een later tijdstip. Op deze manier hoeven we de kinderen niet te storen in hun spel, we passen ons ritme aan op hun behoeften. Peuters. Peuters hebben al een stuk minder behoefte aan de individuele ritmes. Zij gaan goed met de groep mee en wanneer zij behoefte hebben aan individueel contact met de leidsters, zoeken zij dit door met hen te praten (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009). Het is de taak van de leidsters om met elk kind in contact te komen en ieder kind individuele aandacht te geven, ook wanneer een kind erg teruggetrokken is. Deze aandacht kan geven worden door middel van een gesprek, een verzorgingsmoment, een spelletje spelen, etc. Dagindeling en ritme: Op ons kinderdagverblijf werken wij niet met tijden. De enige tijden die vast staan zijn de tijden waarop ons kinderdagverblijf geopend is. Wij hebben vaste activiteiten die we willen uitvoeren en die aangepast zijn op de behoeftes van de kinderen. Soms zijn deze activiteiten in groepsverband en soms zijn de activiteiten individueel of met twee of drie kinderen. Deze activiteiten zijn niet tijdsgebonden. We observeren de kinderen goed en houden in de gaten wanneer de kinderen intensief met een activiteit bezig zijn, maar we houden ook in de gaten wanneer kinderen uitgekeken zijn op een activiteit. Dit doen wij omdat wij willen dat de kinderen optimaal kunnen genieten van hun spel en ze hier niet uitgetrokken worden. Wij creëren een veilig gevoel door steeds dezelfde activiteiten achter elkaar te laten volgen. De kinderen weten dat ze bijvoorbeeld na het tekenen gaan lunchen. 20

21 Zo hebben de kinderen toch een vast dagritme. Het is de taak van de leidsters om flexibel te zijn. Hierbij wordt van de leidsters verwacht dat zij de kinderen goed observeert en ziet wanneer de kinderen klaar zijn met een activiteit. Het is hierbij van belang om op tijd met de activiteit te stoppen en met het volgende te beginnen. Hierbij wordt van de leidsters verwacht dat de activiteitenvolgorde aangehouden wordt. Groepssamenstelling. In ons kinderdagverblijf werken we met stamgroepen, op deze stamgroep staan twee vaste leidsters. Wij willen dat een kind zich veilig voelt en een band opbouwt met de andere kinderen en de leidsters. Voor het opbouwen van deze band is tijd nodig, daarom is het zo belangrijk dat de kinderen iedere dag met dezelfde kinderen en leidsters te maken krijgen. Het tweede voordeel hiervan is dat de kinderen elkaar leren kennen en dat de kinderen de leidsters leren kennen en andersom. Men snapt wat de ander bedoelt, kinderen spreken in honderd talen en wanneer het brabbelt, weet de leidster of het andere kind wat er bedoeld wordt (Angerenstein, 2010). Dit vinden wij een erg belangrijk punt in ons kinderdagverblijf. Speelkameraadjes. Vanaf het moment dat kinderen kunnen lopen ontwikkelen ze al een voorkeur voor bepaalde kinderen. Bij kinderen speelt leeftijd een grote rol. Ze spelen het meest met elkaar wanneer het leeftijdsverschil klein is (Elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009). Wij werken in ons kinderdagverblijf met horizontale groepen, dit houdt in dat kinderen van dezelfde leeftijd bij elkaar in een groep komen. Vanaf het derde leefjaar krijgen de kinderen een voorkeur om te spelen met iemand van dezelfde sekse. Dus jongens spelen met de jongens en meisjes spelen met de meisjes.(elly Singer en Loes Kleerekoper, 2009) Dit hoeft niet altijd het geval te zijn. In onze stamgroepen zitten jongens en meisjes door elkaar, dus beide sekse leren met elkaar omgaan. 21