Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie. DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur

Transcriptie

1 Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie Vlaamse Regering Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Kanselarij Boudewijnlaan Brussel tel. secretariaat: 02/ fax secretariaat: 02/ Dossiernummer: OVB/2011/45 DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur Gelet op het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur; Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie; Gelet op de aanvraag die xxx, per op 20 januari 2011 bij de stad Aarschot heeft ingediend om: 1. inzage te verkrijgen in de inventarisatiebundels betreffende onregelmatigheden vastgesteld op buurtwegen in de deelgemeenten Langdorp en Rillaar die de stad van particulieren heeft ontvangen, met mededeling van de namen en adressen van de vrijwilligers die aan de inventarisatie hebben meegewerkt en, als de gegevens ondertussen zijn verwerkt, het resultaat van die verwerking; 2. inzage te verkrijgen in de verslagen van de Sportadviesraad van de laatste drie jaren; 3. een afschrift te verkrijgen van welk bestuursdocument ook dat licht werpt op de inventarisatieactiviteiten die vrijwilligers of gemeentelijke medewerkers hebben verricht; 4. een afschrift te ontvangen van het elektronisch document dat xxx, lid van de Sportadviesraad, aan de stad heeft bezorgd; 5. een afschrift te ontvangen van de nieuwe bestuursdocumenten in de rechtsgedingen betreffende de buurtwegen nr. 45 en nr. 46, te weten de syntheseconclusies en inventarissen van de partijen, de rechterlijke uitspraken en, als ze bestaan, uitvoeringsdaden; Gelet op de beslissing van 3 februari 2011 van de stad waarbij de aanvraag gedeeltelijk wordt ingewilligd en de openbaarmaking wordt toegestaan, met uitzondering van de bestuursdocumenten bedoeld in de punten 1, 3 en 4 van de aanvraag;

2 Gelet op de aanvraag die xxx per op 9 februari bij de stad Aarschot heeft ingediend waarbij: 1. de vraag wordt hernomen de namen en adressen mee te delen van de vrijwilligers die aan de inventarisatie hebben meegewerkt en een afschrift te overhandigen van het elektronisch document dat xxx aan de stad heeft bezorgd; 2. een afschrift wordt gevraagd van de verslagen van de Sportadviesraad vanaf 2006 tot 4 februari 2008; 3. een afschrift van de statuten van het Autonoom Gemeentebedrijf Aarschot wordt gevraagd, voor zover ze niet op de website van de stad kunnen worden geraadpleegd en niet meer dan tien bladzijden beslaan; 4. een afschrift van het retributiereglement van 20 december 2010 van de stad wordt gevraagd, voor zover dat niet op de website van de stad kan worden geraadpleegd; Gelet op de beslissing van 24 februari van de stad waarbij de aanvraag van 9 februari gedeeltelijk wordt ingewilligd en de openbaarmaking wordt toegestaan, met uitzondering van punt één van de aanvraag; Gelet op het beroepschrift dat xxx per op 6 maart tegen de beslissingen van 3 februari en van 24 februari van de stad heeft ingediend, voor zover de gemeente hem inzage in de inventarisatiebundels en een afschrift van het elektronisch document heeft geweigerd; Gelet op de registratie van het beroepschrift op 7 maart 2011; Gelet op de beslissing van 5 april 2011 van de beroepsinstantie waarbij met toepassing van artikel 24, 1, tweede lid van het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur de beslissingstermijn van dertig kalenderdagen wordt verlengd tot een termijn van vijfenveertig kalenderdagen; Wat de ontvankelijkheid betreft: Overwegende dat de beroeper zijn aanvragen in eerste aanleg per op 20 januari en 9 februari 2011 heeft ingediend; dat de stad in haar beslissingen van 3 februari en van 24 februari het in artikel 22 van het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur (hierna afgekort als Decreet Openbaarheid) bepaalde recht van beroep en de te eerbiedigen termijn en modaliteiten niet heeft vermeld; dat artikel 35 van het decreet bepaalt dat de termijn voor het indienen van beroep in dat geval geen aanvang neemt; Overwegende dat het beroepschrift ontvankelijk is; Wat de gegrondheid betreft: Overwegende dat in overeenstemming met artikel 7, lid 2 van het Decreet Openbaarheid het recht op openbaarmaking van bestuursdocumenten een recht op inzage, een recht op uitleg of een recht op een afschrift inhoudt; dat een instantie de openbaarmaking van een bestuursdocument, naargelang het geval, mag of moet weigeren met toepassing van een uitzonderingsgrond bepaald in de artikelen 11 tot en met 15; dat artikel 3, 4 van het Decreet Openbaarheid een bestuursdocument definieert als de drager, in welke vorm ook, van informatie waarover een instantie beschikt;

3 Overwegende dat de beroeper per op 20 januari 2011 een aanvraag tot openbaarmaking van diverse bestuursdocumenten heeft ingediend bij de stad Aarschot; dat voor de behandeling van het beroep enkel van belang is dat de beroeper inzage vraagt in de inventarisatiebundels betreffende onregelmatigheden vastgesteld op buurtwegen in de deelgemeenten Langdorp en Rillaar die de stad van particulieren heeft ontvangen, met mededeling van de namen en adressen van de vrijwilligers die aan de inventarisatie hebben meegewerkt, en dat de beroeper een afschrift in handen wil krijgen van het elektronisch document betreffende de inventarisatie dat xxx, lid van de Sportadviesraad, aan de gemeente heeft bezorgd; dat de stad op 3 februari 2011 de openbaarmaking van deze bestuursdocumenten heeft geweigerd; dat de stad aanvoert dat het gaat om onafgewerkte bestuursdocumenten; dat een lid van de sportraad de inventarisaties ter beschikking van een medewerker van de stad heeft gesteld omdat ze de stad behulpzaam kunnen zijn bij het samenstellen van een inventaris van alle buurtwegen die voorkomen op de Atlas der Buurtwegen op het grondgebied van de stad; dat de stad op 1 juli 2011 een aanvang zal nemen met het opstellen van de inventaris; dat deze stukken zijn opgesteld zonder de minste inbreng van de stad zodat de juistheid en volledigheid ervan niet vaststaan; dat ze ook maar een fragmentarisch overzicht geven van de buurtwegen; dat de stad zich om die redenen beroept op de facultatieve uitzonderingsgrond in artikel 11, 2 van het Decreet Openbaarheid om de openbaarmaking van de hand te wijzen; Overwegende dat de beroeper per op 9 februari opnieuw een aanvraag tot openbaarmaking van de stad heeft ingediend; dat hier enkel relevant is dat de beroeper zijn vraag herneemt een afschrift te ontvangen van het elektronisch document betreffende de inventarisaties dat xxx aan de gemeente heeft bezorgd; dat de stad op 24 februari deze aanvraag opnieuw afwijst en verwijst naar haar beslissing van 3 februari; dat de beslissingen van 3 februari en van 24 februari het voorwerp uitmaken van het beroepschrift van 6 maart 2011; Overwegende dat de beroeper in essentie aanvoert dat de stad de uitzonderingsgrond bepaald in artikel 11, 2 van het Decreet Openbaarheid van zijn finaliteit afwendt; dat de bedoeling van deze uitzonderingsgrond erin bestaat de beleidsbesluitvorming te beschermen; dat er dan ook noodzakelijkerwijze enige beleidsruimte moet bestaan om deze uitzonderingsgrond te kunnen toepassen; dat de beroeper betoogt dat de stad geen enkele beleidsvrijheid heeft waar het gaat om het verzekeren van de toegankelijkheid van haar buurtwegen; dat gemeenten er wettelijk toe verplicht zijn buurtwegen te onderhouden en de toegankelijkheid voor het publiek te handhaven of te herstellen; dat de inventarisaties die hij op het oog heeft, een vaststelling van feitelijke onregelmatigheden op het buurtwegennet betreffen; dat het gaat om publiek waarneembare gegevens die iedereen kan vaststellen en niets met beleidsvoorbereiding te maken hebben; dat hij met de openbaarmaking tijd wil winnen door niet zelf te gaan vaststellen wat anderen vóór hem al hebben gedaan, d.w.z. het beschrijven van publiek zichtbare belemmeringen van het gebruik van publieke wegenis; dat de beroeper ook aanvoert dat elke afzonderlijke klacht over een weinig of niet toegankelijke buurtweg op zich staat en behandelbaar is; dat het om die reden niet opgaat dat de stad tegenwerpt dat de inventarisaties maar een fragmentarisch beeld geven en onvolledig zijn; dat de beroeper tot slot stelt dat hij al sinds 2006 vergeefs klachten heeft geformuleerd betreffende ontoegankelijke buurtwegen; dat hij begin 2011 de stad heeft gedagvaard omdat hij het jarenlange stilzitten van de stad niet langer aanvaardde; dat het in functie van die procedure voor hem van belang is een zo volledig mogelijk beeld te hebben van buurtwegen die niet of slecht voor het publiek toegankelijk zijn; dat hij toegang wil tot de inventarisaties om zelf niet

4 hetzelfde werk te moeten doen; dat de beroeper voorhoudt dat dit rechtsgeding waarin hij en de stad tegenover elkaar staan, de stad niet ontheft van haar wettelijke verplichtingen op het vlak van openbaarheid van bestuur; dat de stad een wettelijke verantwoordelijkheid draagt ter bescherming van de rechten van weggebruikers en verplicht is loyaal mee te werken aan de opheldering van feiten die ze kent; Overwegende dat uit het beroepschrift en de aangevochten beslissingen van de stad blijkt dat de inventarisatiebundels het werk zijn van vrijwilligers die op pad zijn gegaan om belemmeringen en onregelmatigheden op buurtwegen in de deelgemeenten Langdorp en Rillaar op te tekenen; dat het initiatief is uitgegaan van een lid of van leden van de Sportadviesraad; dat de aantekeningen zijn gemaakt op uittreksels uit de Atlas der Buurtwegen die de stad heeft bezorgd; dat deze documentatie overhandigd is aan de stad zodat die er gebruik van kan maken voor het inventariseren van alle buurtwegen op haar grondgebied; dat xxx een deel van deze bundels in een elektronisch document heeft opgeslagen dat vervolgens aan de stad is bezorgd; Overwegende dat de in artikel 11,2 van het Decreet Openbaarheid bepaalde facultatieve uitzonderingsgrond toelaat een aanvraag tot openbaarmaking af te wijzen als de geviseerde bestuursdocumenten nog niet af of onvolledig zijn; dat met de beroeper moet worden aangenomen dat deze uitzonderingsgrond niet kan worden ingeroepen om de toegang tot de inventarisaties te weigeren; dat derden de inventarisaties hebben verricht en vervolgens aan de stad hebben bezorgd; dat die bestuursdocumenten als voltooid moeten worden beschouwd vanaf het moment waarop ze werden overhandigd aan de stad; Overwegende dat het uiteraard mogelijk is dat onregelmatigheden over het hoofd werden gezien en de inventarisaties fouten bevatten; dat de stad daaruit geen wettig motief kan putten om te spreken van onafgewerkte stukken; dat moet worden aangenomen dat derden aan een instantie maar bestuursdocumenten zullen afgeven die in hun ogen afgewerkt zijn; dat een instantie niet eigenmachtig volgens eigen gekozen criteria kan bepalen of die bestuursdocumenten afgewerkt zijn of niet; dat er anders over oordelen, betekent dat een instantie een vrijbrief zou hebben om door derden verstrekte bestuursdocumenten naar goeddunken aan de openbaarmaking te onttrekken; dat het ook om die reden irrelevant is dat de stad Aarschot de ontvangen documentatie zal gebruiken om zelf tot een eigen inventaris van de buurtwegen op haar grondgebied te komen; dat bestuursdocumenten die derden zonder enig voorbehoud aan een instantie overhandigen per definitie voltooid zijn; dat wat de instantie met die informatie zal aanvangen een andere zaak is; Overwegende dat de stad ten onrechte een beroep heeft gedaan op artikel 11, 2 van het Decreet Openbaarheid om de openbaarmaking van de inventarisaties niet toe te staan; dat dit oordeel niet volstaat om het beroep in te willigen; dat de beroepsinstantie bij het onderzoek van het beroep over dezelfde beoordelingsbevoegdheid beschikt als de instantie in eerste aanleg; dat het onderzoek niet beperkt is tot de uitzonderingsgronden die in eerste aanleg werden ingeroepen om de openbaarmaking te weigeren; dat de beroeper in zijn beroepschrift stelt dat hij de stad heeft gedagvaard; dat deze omstandigheid dwingt de gevraagde openbaarmaking te toetsen aan de uitzonderingsgrond opgenomen in artikel 14, 4 van het Decreet Openbaarheid; Overwegende dat op grond van artikel 14, 4 van het Decreet Openbaarheid een aanvraag tot openbaarmaking moet worden afgewezen als het belang van de openbaarheid niet opweegt tegen de bescherming van de rechtspleging in een burgerlijk of administratief rechtsgeding en

5 de mogelijkheid een eerlijk proces te verkrijgen; dat het om een relatieve uitzonderingsgrond gaat; dat eerst moet worden onderzocht of de openbaarmaking het beschermde belang schaadt; dat, als er belangenschade is, het te beschermen belang vervolgens moet worden afgewogen tegen het belang van de openbaarheid; dat de openbaarmaking enkel mag worden bevolen als daarmee een hoger belang wordt gediend dat zwaarder doorweegt dan het door de uitzonderingsgrond beschermde belang; Overwegende dat de uitzonderingsgrond van artikel 14, 4 van het Decreet Openbaarheid het eerlijk verloop van de rechtspleging wil vrijwaren; dat een essentieel onderdeel van het recht op een eerlijk proces het beginsel van de gelijkheid der wapens in een proces is; dat het beginsel van de wapengelijkheid inhoudt dat elke partij het recht heeft haar argumenten te doen gelden in omstandigheden die haar niet benadelen ten opzichte van de tegenpartij; dat de bestaansreden van de geciteerde uitzonderingsgrond vooral daarin gelegen is, te verhinderen dat de openbaarheid van bestuur waaraan één partij onderworpen is, afbreuk doet aan de wapengelijkheid; dat zonder deze uitzonderingsgrond één partij op grond van de openbaarheid van bestuur zou kunnen worden verplicht stukken in het gerechtelijk debat te brengen die tegen haar zaak pleiten, daar waar de andere partij enkel die elementen die haar eis ondersteunen, kenbaar mag maken om het oordeel van de rechter te beïnvloeden; dat de uitzonderingsgrond van artikel 14, 4 een correctief op de openbaarheid is om te beletten dat een instantie zou worden verplicht in een rechtsgeding de tegenpartij informatie ter beschikking te stellen die vervolgens tegen haar wordt uitgespeeld; Overwegende dat de bedoelde uitzonderingsgrond niet op een abstracte manier mag worden ingeroepen; dat concreet moet worden aangetoond dat de gevraagde bestuursdocumenten verband houden met een bestaand rechtsgeding en tegen de betrokken instantie kunnen worden aangewend; dat de bestuursdocumenten die het voorwerp van het beroep uitmaken, onmiskenbaar verband houden met het geding tussen de stad en de beroeper; dat deze band blijkt uit het beroepschrift zelf; dat de beroeper met zoveel woorden schrijft dat hij de inventarisaties aan de rechter wil voorleggen om ze tegen de stad te gebruiken; Overwegende dat de beroepsinstantie op 25 maart de stad per heeft gevraagd toelichting te verschaffen over de inzet van het rechtsgeding en het elektronisch document te verzenden waarvan sprake in het beroepschrift; dat de stad op 1 april een kopie van de dagvaarding heeft ge- d zodat de beroepsinstantie zich kan vergewissen van het verband tussen de gevraagde bestuursdocumenten en het geding; dat op 5 april de beroepsinstantie het elektronisch document heeft ontvangen; dat dit document (geheel of gedeeltelijk) de inventarisaties bevat voor de deelgemeente Langdorp; Overwegende dat de beroeper en een andere particulier zowel de stad Aarschot als de provincie Vlaams-Brabant bij de Vrederechter te Aarschot hebben gedagvaard; dat de beroeper eist dat de stad bij wijze van tussenvonnis wordt verplicht binnen de drie maanden na de inleiding een lijst voor te leggen van alle in de atlas ingeschreven buurtwegen die niet normaal bruikbaar zijn onder verbeurte van een dwangsom; dat als voorlopige maatregel de stad ook wordt bevolen alle klachten en onregelmatigheden die ze al vóór het geding kende via de beroeper of de inventarisaties van de vrijwilligers, binnen de drie maand na betekening van het tussenvonnis te behandelen en verslag uit te brengen van het onderzoek en geval per geval haar intenties mee te delen, onder verbeurte van een dwangsom; dat de beroeper de stad ook veroordeeld wil zien tot het vrijmaken van diverse buurtwegen over hun in de atlas vermelde breedte binnen de maand na betekening van het tussenvonnis, onder verbeurte van een dwangsom; dat de beroeper als eindvonnis de veroordeling nastreeft van de stad tot het

6 vrijmaken van de buurtwegen genoemd in zijn klachten van 9 oktober 2006, 1 augustus 2010, 7 september 2010 en 13 september 2010 binnen een termijn van twaalf maanden na betekening van het vonnis onder verbeurte van een dwangsom per weg en per dag vertraging, en tot de betaling van een morele en materiële schadevergoeding van telkens één symbolische euro; Overwegende dat uit het voorgaande blijkt dat de beroeper de inventarisaties wil gebruiken in functie van zijn slaagkansen in het rechtsgeding dat hij tegen de stad heeft ingeleid; dat hij met het inventarisatiemateriaal in handen zijn eisen tegen de stad onder verbeurte van een dwangsom kan uitbreiden; dat het voorleggen van die inventarisaties zelfs één van de voorlopige maatregelen is die hij vordert in de procedure; dat de beroepsinstantie in overeenstemming met artikel 14, 4 van het Decreet Openbaarheid de stad niet kan verplichten aan de beroeper stukken ter beschikking te stellen die vervolgens in de procedure tegen haar zullen worden gebruikt; Overwegende dat de beroeper, zoals gezegd, van zijn bedoelingen ook geen geheim maakt; dat hij aanvoert dat het gaat om objectief en publiek vast te stellen feiten; dat hij het feitenonderzoek zelf ook kan doen en zich enkel dit dubbel werk wil besparen; dat hij stelt dat de gemeente verplicht is de feiten op te helderen, ook al kunnen de gegevens tegen haar gebruikt worden; dat deze argumentatie niet overtuigt; dat de ratio legis van de betrokken uitzonderingsgrond erin bestaat te beletten dat een instantie, partij in een geding, stukken moet vrijgeven om die vervolgens tegen haar aangewend te zien worden; dat daarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen stukken die feitelijke vaststellingen bevatten en stukken die meningen, interpretaties, weergeven; dat overigens niet is gegarandeerd dat bij de inventarisaties de feiten correct werden vastgesteld; dat vanzelfsprekend niets de beroeper belet zelf op onderzoek te gaan om bewijsmateriaal te verzamelen die zijn aanspraken ten laste van de stad ondersteunen; dat hij echter niet van de stad kan eisen dat ze daaraan meewerkt; Overwegende dat de stad niet kan worden verplicht mee te werken aan een voor haar ongunstige afloop van het geding; dat de afweging van dit belang tegenover het belang gediend met de openbaarmaking niet tot een ander oordeel leidt; dat de beroepsinstantie geen enkel hoger belang ziet ten dienste waarvan de openbaarmaking zou moeten worden bevolen ten koste van de stad; Overwegende dat het beroepschrift ongegrond moet worden verklaard; Na beraadslaging, BESLUIT: Het beroepschrift dat xxx op 6 maart 2011 heeft ingediend tegen de beslissingen van 3 februari en 24 februari 2011 van de stad Aarschot over zijn aanvragen van 20 januari en 9 februari 2011 wordt ontvankelijk en ongegrond verklaard. Brussel, 12 april 2011

7 Voor de beroepsinstantie inzake de openbaarheid van bestuur, Voor de voorzitter, afwezig Björn STEKETEE Secretaris