Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Dierenwelzijn Nr. 55 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 31 juli 2007 De vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 1 heeft op 28 juni 2007 overleg gevoerd met minister Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over: de brief van de minister van LNV van 19 juni 2007 naar aanleiding van inbreng Kamer voor een schriftelijk overleg over de Regeling agressieve dieren (RAD) (28 286, nr. 42). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie 1 Samenstelling: Leden: Van der Vlies (SGP), ondervoorzitter, Schreijer-Pierik (CDA), voorzitter, Atsma (CDA), Van Gent (GroenLinks), Poppe (SP), Waalkens (PvdA), Snijder-Hazelhoff (VVD), Jager (CDA), Ormel (CDA), Koopmans (CDA), Van der Ham (D66), Van Velzen (SP), De Krom (VVD), Samsom (PvdA), Van Dijken (PvdA), Neppérus (VVD), Jansen (SP), Jacobi (PvdA), Cramer (ChristenUnie), Koppejan (CDA), Graus (PVV), Vermeij (PvdA), Zijlstra (VVD), Thieme (PvdD) en Polderman (SP). Plv. leden: Van der Staaij (SGP), Mastwijk (CDA), Ten Hoopen (CDA), Duyvendak (Groen- Links), Luijben (SP), Tang (PvdA), Boekestijn (VVD), Bilder (CDA), Biskop (CDA), Koşer Kaya (D66), Van Leeuwen (SP), Dezentjé Hamming (VVD), Eijsink (PvdA), Depla (PvdA), Van Baalen (VVD), Kant (SP), Blom (PvdA), Ortega- Martijn (ChristenUnie), Van Heugten (CDA), Brinkman (PVV), Kuiken (PvdA), Ten Broeke (VVD), Ouwehand (PvdD) en Lempens (SP). De heer Graus (PVV) vindt dat kinderen en dieren beschermd moeten worden tegen agressieve dieren. Werkelijk agressieve dieren kunnen op last van de burgemeester worden opgepakt en gedood. De Regeling agressieve dieren (RAD) selecteert echter op uiterlijk en ras, en dient te worden afgeschaft. Bij de meeste bijtincidenten zijn namelijk andere dan pitbullachtige honden betrokken. Verkeerde fokkers of bazen moeten keihard worden aangepakt en uit de maatschappij gehaald. Mensen die hun dier verwaarlozen, moet een levenslang houdverbod opgelegd worden. Hierbij dienen minimumstraffen te gelden. De controles bij de grens moeten worden geïntensiveerd. Mensen die een pitbullachtige hond aanschaffen, moeten verplicht een cursus voor het houden van dieren volgen. De hond zelf moet ook een cursus ondergaan. De Amerikaanse MAG-test (maatschappelijk aanvaardbaar gedrag) moet een Nederlandse validatie krijgen. Het onnodig oppakken en euthanaseren van honden die geen test hebben doorlopen, moet onmiddellijk stoppen. Opgepakte honden moeten goed verzorgd worden. Als een hond gedood moet worden, moet dat snel gebeuren. De procedures zijn op dit moment te lang. De minister moet ingaan op het verhaal dat onlangs in de Spits heeft gestaan over wantoestanden bij de inbeslagname van dieren door de overheid. Wat gebeurt er met deze dieren? Waarom worden enorme bedragen betaald aan mensen die zelf de dieren in beslag nemen? De heer Ormel (CDA) vindt dat de veiligheid van de burger te allen tijde voorop moet staan. Aanvallen door agressieve dieren dienen dus zo veel mogelijk voorkomen te worden. KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2007 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 55 1

2 Is met de huidige RAD geen sprake van rechtsongelijkheid? Hoe is het mogelijk dat op straat nog steeds pitbullachtige honden kunnen worden aangetroffen? Honden die in potentie zeer agressief zijn, horen niet thuis in de publieke ruimte. De contra-expertise op in beslag genomen honden moet niet alleen op de uiterlijke kenmerken zijn gericht, maar ook een gedragstest bevatten. Kan een hond die de gedragstest goed doorstaat, aan de eigenaar worden teruggegeven? De aandacht moet veeleer gericht worden op de eigenaar dan op een specifiek hondenras. Het Landelijk Informatie Centrum Gezelschapsdieren (LICG) kan hierin een belangrijke rol vervullen. Meer voorlichting is zeer belangrijk. Kan artikel 425 van het Wetboek van Strafrecht worden uitgebreid met een langjarig houdverbod voor mensen die niet voldoende zorg dragen voor het onschadelijk houden van een onder hun hoede staand gevaarlijk dier? Uiterlijk 1 maart 2008 moet de evaluatie van de RAD, inclusief kabinetsreactie naar de Kamer worden gezonden. De minister dient in Europees verband te pleiten voor harmonisatie van de regelgeving voor agressieve dieren. Mevrouw Thieme (PvdD) constateert dat met de RAD het verschil tussen leven en dood wordt bepaald door uiterlijke kenmerken en het bezit van de juiste stamboom. Zij vindt dat het gedrag van de hond uitgangspunt moet zijn en niet de vraag of een eigenaar een ingewikkelde regeling kent. Uit de toename van het aantal in beslag genomen honden blijkt de regeling niet het gewenste effect te hebben. Het is goed dat de RAD wordt geëvalueerd, maar waarom is de regeling zo lang gehandhaafd, terwijl er geen zicht was op de effecten? Wat wordt de extra opdrachtformulering voor de evaluatie? Zal de Kamer inzicht worden geboden in de samenstelling van de te benoemen commissie van wijzen? Zullen dierenbeschermingsorganisaties hierbij worden betrokken? De RAD dient per direct te worden vervangen door een periodieke gedragstest, gecombineerd met verplichte opvoedcursussen voor eigenaren. Is de minister bereid om alleen honden in beslag te laten nemen die daadwerkelijk agressief gedrag met ernstige gevolgen hebben vertoond? Komt er een generaal pardon voor in beslag genomen honden die met goed gevolg een MAG-test hebben afgelegd? Op welke wijze zullen de fokkers van illegale hondenrassen worden aangepakt? Verplichte identificatie en registratie (I&R) is essentieel voor het in kaart brengen van eigenaren van honden van deze rassen en voor het registreren van bijtincidenten. De wachttijd voor schouw en contraschouw zijn onaanvaardbaar lang, gezien de onzekerheid voor hond en eigenaar. Is de minister bereid, een MAG-test als onderdeel van de schouw op te nemen? In beslag genomen honden dienen goed opgevangen te worden. Welke maatregelen zullen worden getroffen om te garanderen dat de Dienst Regelingen de opvang op een goede manier verzorgt? Klopt het dat opgevangen dieren soms worden doorverkocht via marktplaats.nl? Op welke wijze zal de voorlichting, toegespitst op de doelgroep, ter hand worden genomen? Wordt hierbij ook contact gezocht met België, waar veel honden zonder geldige stamboom vandaan komen? Mevrouw Van Velzen (SP) vindt dat de RAD, die gebaseerd is op uiterlijke kenmerken, per direct buiten werking moet worden gesteld. Wat is het commentaar van de minister op het artikel in Spits over verwaarloosde honden en verhandeling via het internet? De Dienst Regelingen gaat nog dit jaar extra eisen stellen aan de opvangplekken, hetgeen de vraag oproept hoe lang deze praktijken al bekend zijn. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 55 2

3 Klopt het dat dieren soms al gedood zijn voordat de bezwaarprocedure is afgerond? Door de RAD is de pitbull in de illegaliteit beland. Door de regeling af te schaffen en het ras te legaliseren kan de overheid meer greep krijgen op fokkers, handelaren en eigenaren. Hoe moet de effectiviteit van de RAD worden gemeten als informatie over het aantal bijtincidenten ontbreekt? Honden die al in beslag genomen zijn en die nog in beslag worden genomen, ook niet-pitbullachtige, moeten verplicht een cursus ondergaan. Als ze die cursus met goed gevolg hebben doorlopen, moeten ze direct naar hun eigenaar terug. Eigenaren die er blijk van hebben gegeven niet goed met een dier te kunnen omgaan, moet een houdverbod worden opgelegd. De heer Waalkens (PvdA) wil in ieder geval tot aan de evaluatie vasthouden aan de RAD, maar vindt wel dat de uitvoering verbeterd kan worden. Meer aandacht voor het probleem van agressieve honden is wenselijk. Op welke wijze en door wie zal de RAD worden geëvalueerd? Behoort het tot de mogelijkheden dat op grond van de evaluatie de lijst van rassen wordt aangepast of aangevuld? Het probleem van agressieve honden is een sociaal probleem, zoals onder meer blijkt uit signalen uit probleemwijken. De minister dient samen met de minister voor WWI te inventariseren welke problemen er zijn en welke oplossingen daarvoor mogelijk zijn. Elke hond moet verplicht geïdentificeerd en geregistreerd worden. Een sluitend I&R-systeem kan ook worden ingezet bij de bestrijding van malafide hondenhandel en -fokkerij. Het Honden- en kattenbesluit dient op korte termijn in deze zin te worden aangepast. Het LICG is een goede eerste stap, maar de voorlichting kan nog veel meer geïntensiveerd worden. De opvang van in beslag genomen dieren moet fatsoenlijk zijn. Welke vorderingen zijn gemaakt rond de inrichting van opvangplekken en schutstallen? Hoe moet het instellen van een commissie van wijzen worden gezien tegen de achtergrond van de efficiencykorting bij de overheid? Is er geen dubbeling met de Raad voor Dierenaangelegenheden en het Forum Welzijn Gezelschapsdieren? Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD) is met het oog op de veiligheid voor handhaving van de RAD, maar zegt erbij dat alleen pitbullachtige honden mogen worden opgepakt. Eigenaren moeten daarbij het recht hebben om een goede contra-expertise te laten verrichten. Hoe effectief zijn de regelingen in omringende landen? Voor een goede controle is een goed I&R-systeem onontbeerlijk. De malafide hondenhandel moet scherp worden aangepakt. De evaluatie moet van een hoge kwaliteit zijn. Het mag niet zo zijn dat de Kamer over een aantal jaren weer moet concluderen dat er geen voortgang is geboekt. Antwoord van de minister De minister herinnert eraan dat in 1993 de veiligheid van mens en dier aanleiding was om in de RAD een fok- en houdverbod voor pitbullachtige honden af te kondigen. De hond was decennialang voor hondengevechten gefokt en had daardoor een genetische predispositie voor agressief gedrag ontwikkeld. Hij valt onverwacht aan en veroorzaakt ernstige verwondingen door de vorm van de kaak en het vasthouden van het slachtoffer. In 1993 zijn 136 honden in beslag genomen Daarna is het aantal inbeslagnames gedaald tot 51 in Na het jaar 2000 is het jaar- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 55 3

4 lijks aantal opgepakte honden weer aan het oplopen tot 476 in Nadat een hond is opgepakt volgt een schouw door de politie, de AID of een deskundige. De eigenaar kan daarop contra-expertise aanvragen. Als de hond een pitbull blijkt te zijn, wordt proces-verbaal opgemaakt en worden de stukken naar het Openbaar Ministerie (OM) gezonden. De hond wordt opgevangen in een pension dat voldoet aan de voorschriften van het Honden- en kattenbesluit. Vervolgens zijn er twee mogelijkheden: de officier van justitie neemt een beslissing via een machtiging of de zaak komt voor de rechter. De beslissing van de officier van justitie kan zijn: verbeurdverklaring, euthanasie of overdracht aan een kinderboerderij of een asiel. Verkoop, hetgeen vooral bij vee gebeurt, vindt nooit via internet plaats. In reactie op het artikel in de Spits wil de minister ingaan op de beschreven incidenten. Op 23 augustus 2006 zijn tien paarden en twee veulens wegens verwaarlozing door de Stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) in beslag genomen. Na taxatie bleek de totale waarde van de twaalf paarden maar 2600 te bedragen. De paarden zijn in oktober, nadat de officier van justitie daartoe toestemming had verleend, aan bekende handelaren verkocht. Uiteindelijk heeft de rechter beslist tot teruggave. De eigenaar eist nu het driedubbele van de taxatiewaarde. Op 31 januari 2007 is in Oss een hond met de uiterlijke kenmerken van een pitbull in beslag genomen. De AID constateerde bij de eerste schouw dat het inderdaad ging om een pitbull. Op 2 februari gaf de Dienst Regelingen het advies een beoordelingsrapport op te maken voor het arrondissementsparket, inclusief de aanvraag van een machtiging ter vernietiging. Op 28 februari vond een schouw plaats door een officiële schouwer van het ministerie van LNV: het ging om een pitbull. Op 15 maart was er een machtiging ter vernietiging. Het stoffelijk overschot werd teruggegeven aan de eigenaar. Een dierenarts verklaarde dat de hond gezond was ingeslapen, op twee kleine schaafplekjes na. Op bepaalde websites wordt openlijk gesproken over wettelijk verboden honden. Ambtenaren die met de uitvoering van de RAD belast zijn, worden met foto getoond en beschimpt. Dit voorjaar zijn pitbulls uit een opvangpension gestolen, waarbij de pensionhouders zijn bedreigd. Deze mensen worden thans beveiligd. Mishandelde en verwaarloosde dieren, pitbullachtige honden en bedreigde diersoorten worden met enige regelmaat in beslag genomen. Dit geschiedt door een opsporingsambtenaar van de AID of de LID, door een douaneambtenaar of door de politie. Exoten worden na opvang soms geschonken aan bijvoorbeeld een dierentuin, maar vaak blijven ze in de opvang. CITES-dieren en -planten mogen niet verkocht worden. De Dienst Regelingen selecteert asielhouders op basis van geschiktheid, kwaliteit, plaatsbaarheid en geografische ligging. Het toezicht op de wettelijke normen vindt plaats door AID en LID. De Dienst Regelingen heeft extra eisen opgesteld, omdat sommige plaatsen onvoldoende waren toegerust voor de opvang van pitbulls. Inmiddels zijn de aanpassingen aangebracht. Het is op zichzelf mogelijk dat opvanghouders bevoegd zijn om een schouw uit te voeren, maar opvang na eerste schouw in het eigen centrum komt niet voor. De doorlooptijden van de procedures zijn soms aan de lange kant. In overleg met Openbaar Ministerie zal worden bekeken of een versnelling mogelijk is. Het ministerie van LNV heeft drie officiële schouwers aangewezen. Daarnaast zijn bij AID ongeveer tien schouwers werkzaam en bij de politie nog een aantal. Verder is nog een groot aantal deskundigen inzetbaar. Al deze mensen zijn voor de eerste schouw of voor de contraschouw inzetbaar. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 55 4

5 Over de voortgang van de implementatie van het amendement van de heer Waalkens inzake de schutstallen zal de Kamer schriftelijk worden geïnformeerd. De strafmaat is primair een zaak van justitie. Het instellen van minimumstraffen ligt niet in het voornemen van het kabinet. In het initiatiefvoorstel van de heer Waalkens zal de mogelijkheid van een houdverbod zijn opgenomen. Bijtincidenten worden niet apart geregistreerd. De niet-volledige informatie daarover zal naar de Kamer worden gestuurd. De evaluatieopdracht zal zo scherp mogelijk worden geformuleerd. De inbreng van de Kamer op dit punt zal daarbij worden meegenomen. Het is het voornemen, de evaluatiecommissie vóór het zomerreces in te stellen. Haar zal worden gevraagd om uiterlijk eind 2007 te rapporteren. Het rapport «Sociale honden bijten niet» zal de commissie van wijzen ter hand worden gesteld. Het verplicht stellen van een MAG-test ligt moeilijk. Honden bijten het vaakst in de eigen woonomgeving, terwijl de test buitenshuis wordt afgenomen. De test is niet toegesneden op pitbulls, die er gewoon niet mogen zijn, en kan dus ook niet in de plaats treden van de RAD. Wel zal bezien worden of de test effectiever gemaakt kan worden en of hij een rol kan spelen in het integrale pakket aan maatregelen om hondenbeten te voorkomen. Puppycursussen zijn zinvol, maar worden niet verplicht gesteld. Met de verantwoordelijken in omringende landen zal worden gesproken over de effectiviteit van de wetgeving aldaar. Met de Belgische minister zal onder meer worden ingegaan op de FCI-stamboom. Op Europees niveau is er nog geen structuur op dit gebied. De voorlichting loopt via het LICG. Het ministerie is betrokken bij het werkplan van deze instelling en financiert haar ook voor een flink gedeelte. De bij het Honden- en kattenbesluit betrokken spelers pleiten voor een certificatiesysteem volgens de toezichtondersteunende variant, een vrijwillige variant die door de sector zelf wordt uitgewerkt. De minister werkt aan de daaraan verbonden regelgeving. De primaire verantwoordelijkheid blijft bij de sector liggen. Met de minister van WWI zal worden gesproken over agressieve honden in probleemwijken. Dit najaar zal het resultaat worden gepresenteerd van het onderzoek naar de effectiviteit en efficiency van verplichte I&R. In het onderzoek wordt onder meer gelet op de bijdrage aan het voorkomen en registreren van mishandeling, aan het bestrijden van malafide hondenhandel en aan het opsporen van fokkerijproblemen en eventuele ziekten. Op basis van de uitkomst zullen de Kamer voorstellen worden voorgelegd. Toezeggingen De Kamer zal een brief ontvangen over de uitvoering van het amendement-waalkens inzake schutstallen ( XIV, nr. 23). De Kamer zal worden ingelicht over het resultaat van het gesprek met de het Openbaar Ministerie over de optimalisering van doorlooptijden van juridische processen. Een mogelijke optimalisatie van de MAG-test zal in de evaluatie van de RAD worden meegenomen. Met de minister voor WWI zal worden gesproken over problemen met agressieve honden in probleemwijken. De Kamer zal dit najaar een brief ontvangen naar aanleiding van een onderzoek naar I&R gezelschapsdieren. De Kamer zal voor het VAO informatie ontvangen over het aantal bijtincidenten. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 55 5

6 De Kamer zal worden ingelicht over regelingen voor agressieve honden in buurlanden. De voorzitter van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Schreijer-Pierik De griffier van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Van Leiden Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 55 6