Inleiding in het gezondheidsrecht
|
|
- Joost Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Programma Ethiek in de Huisartsgeneeskunde Tweede bijeenkomst Inleiding in het gezondheidsrecht Juni 2004 Samenstellers: MC de Vries, E van Leeuwen, GK Kimsma Contactpersoon: E van Leeuwen, Centrum voor Ethiek en levensbeschouwing (CEL) Sectie Filosofie en medische Ethiek VU medisch Centrum
2 Inleiding Gezondheidsrecht kan worden omschreven als het geheel van rechtsregels dat rechtstreeks betrekking heeft op de zorg voor de gezondheid en de toepassing van overig burgerlijk, bestuurs- en strafrecht in dat verband (Leenen, 2000). Het gezondheidsrecht heeft zich de laatste tientallen jaren als een specialisatie in de rechtswetenschap ontwikkeld. Het is echter geen afgebakend geheel en het valt ook niet eenvoudig in te delen. Gemeenschappelijke factor is dat al het gezondheidsrecht betrekking heeft op de gezondheidszorg. Die zorg heeft vele aspecten en deze worden door rechtsregels van verschillende aard bepaald. We vinden regels met betrekking tot de gezondheidszorg terug in het civiele, straf-, bestuurs-, en tuchtrecht. Zo is de relatie tussen hulpvrager en hulpverlener van civielrechtelijke aard; fouten die in de relatie worden gemaakt, kunnen echter ook strafrechtelijke consequenties krijgen. De groei van het gezondheidsrecht hangt samen met ontwikkelingen in medische wetenschap en technologie en met veranderingen in de samenleving. Medische en technologische ontwikkelingen hadden zo n impact op de samenleving (zowel qua nieuwe mogelijkheden als qua groeiende kosten) dat de overheid zich genoodzaakt voelde zich meer met de gezondheidszorg, vroeger vooral een zaak artsen zelf, te bemoeien. Gezondheidszorg werd een publieke aangelegenheid. Als gevolg daarvan kwamen regels tot stand om het systeem van gezondheidszorg en de financiering ervan te reguleren. De impact op de samenleving werd ook duidelijk door het steeds ingrijpender worden van de geneeskunde op het individu, zowel letterlijk, in fysieke zin, als op de menselijke geest. Diep ingrijpende activiteiten roepen de wens tot bescherming van het individu op. Dan ontstaan vaak rechtsregels. Zo is de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (Wgbo) ontstaan uit de beweging om de rechten van de patiënt te versterken en een meer evenwichtige situatie in de hulpverlening te bewerken. In deze bijeenkomst zal in het bijzonder de nadruk worden gelegd op de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (Wgbo) en de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ). De inhoud van deze wetten zal worden besproken en de wetten zullen worden toegepast op een aantal casus. In een volgende bijeenkomst zal worden gereflecteerd op de 1 e en 2 e bijeenkomst en zal worden gekeken naar de relatie tussen (medische) ethiek en (gezondheids-)recht. Het beroepsgeheim, medische beslissingen rond het levenseinde, aansprakelijkheid en omgaan met fouten worden overigens uitgebreider behandeld in een aantal bijeenkomsten die speciaal aan deze onderwerpen zijn gewijd. Martine de Vries Evert van Leeuwen Gerrit Kimsma 2
3 Doelstellingen dagdeel Inleiding in het gezondheidsrecht Met dit programma wordt beoogd om: De algemene kennis omtrent het gezondheidsrecht op te frissen en aan te geven wat de kern is van de belangrijkste wetgeving en de juridische achtergronden daarvan. Doelstellingen op praktisch niveau Aan het einde van het programma: 1. heeft de HAIO inzicht in wat de Wgbo voor de medische praktijk betekent 2. kan de HAIO de Wgbo toepassen op een medische casus 3. weet de HAIO wanneer de BOPZ wel en niet toepasbaar is bij wilsonbekwaamheid en wat wel en niet met deze wet bereikt kan worden Aanvangsniveau Het aanvangsniveau is de bestaande kennis van het gezondheidsrecht opgedaan binnen de opleiding tot arts. Docenten Docent Medische Ethiek van het CEL (Sectie Filosofie en Ethiek) Jurist van het CEL (Bureau Medische Zaken) Voorbereiding Van de HAIO wordt verwacht: 1. lezen van de bijgevoegde artikelen Wettekst WGBO Legemaate J. De zorg van een goed hulpverlener, in relatie tot de professionele standaard. In: Legemaate J. De Wgbo: van tekst naar toepassing. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum, Verbogt S. Onvrijwillig opgenomen psychiatrische patiënten. In: Verbogt S. Hoofdstukken over gezondheidsrecht. Groningen: Wolters-Noordhoff bv, het maken van de opdrachten bij ieder onderdeel van de bijeenkomst 3. beantwoording van de vragen bij de drie casus Tijdschema van de ochtend of middag 10 min Introductie 10 min Inleiding recht 50 min Inleiding gezondheidsrecht (Wgbo en BOPZ) 20 min pauze 30 min recht in de huisartsgeneeskunde 60 min bespreking opdrachten 3
4 Inhoud van de bijeenkomst 1. Inleiding (gezondheids-)recht 2. Bespreking van de Wgbo en de BOPZ en de juridische achtergronden daarvan Hiervoor moet de tekst van de Wgbo gelezen worden en het artikel van Verbogt over de BOPZ. Het gaat in dit onderdeel vooral om uitwisseling van informatie en het stellen van vragen aan de gezondheidsjurist. De HAIO kan naar aanleiding van zijn eigen ervaring met bepalingen uit de Wgbo en BOPZ bepaalde onderwerpen aansnijden. Het thema zal worden ingeleid door de gezondheidsjurist. Opdracht voor HAIO s: Lezen tekst Wgbo Lezen artikel Verbogt Eigen ervaringen inbrengen 3. Potentiële morele dilemma s in de Wgbo en BOPZ Hiervoor moet de tekst van de Wgbo gelezen worden op woorden die een uitzondering, onzekerheid of een onbepaaldheid uitdrukken of zinsneden die de feitelijke beoordeling openlaten. Dat zijn woorden als: redelijkerwijs, redelijke waardering of kennelijk en zinsneden als: behoudens gewichtige redenen, de zorg van een goed hulpverlener. Nadat een inventarisatie is gemaakt van de onderwerpen waarbij er situaties kunnen optreden waarin de arts moet besluiten of hier sprake is van een uitzondering, zullen er voorbeelden worden besproken. Deze voorbeelden kunnen zowel door de jurist, de ethicus als door de HAIO s worden aangedragen. Lees ook het artikel van Legemaate over de zorg van een goed hulpverlener. Opdracht voor HAIO s: Lezen tekst Wgbo op uitzonderingen etc. Lezen artikel Legemaate Eigen ervaringen met deze uitzonderingen inbrengen 4. Casuïstiek Hieronder volgen 3 casus met vragen. Casus BOPZ Wouter K. is 18 jaar. Hij heeft zijn VWO opleiding tot vorig jaar redelijk goed gevolgd. In de vijfde klas zijn er echter problemen ontstaan. Wouter kon niet meer de nodige concentratie opbrengen en de stress van de PTA s werd hem teveel. Hij is blijven zitten en volgt nu, november, met wisselend succes de lessen. Wouter houdt veel van gothic muziek en heavy metal. Onder de middelbare scholieren wordt hij gerekend tot de groep van alto s. In de groep wordt veel geblowd en Wouter doet daar driftig aan mee. 4
5 Het gezin van Wouter is stabiel. Beide ouders hebben HBO en een redelijk goed inkomen. De beide zussen van Wouter zijn vlotte meiden met goed sociaal leven. Sinds enkele weken heeft Wouter zich teruggetrokken op zijn kamer, waar hij veel muziek luistert. Hij chat waarschijnlijk nog wel op MSN, maar ogenschijnlijk niet veel. Er wordt niet of nauwelijks meer voor hem gebeld en hij wil niet met de gezinsleden praten. Zijn moeder is langzamerhand erg ongerust. Wouter maakt op haar een rare indruk, is schuw en kijkt zenuwachtig om zich heen. Haar kijkt hij nauwelijks aan en mompelt wat als zij hem eten of verschoning komt brengen. Wouter wil geen contact met u als huisarts en wijst elke hulpverlening af. Zijn moeder heeft al enkele keren gebeld en smeekt om actie en wil graag dat u langskomt. Zij vreest dat hij door het lint gaat. - Welke afwegingen spelen door je hoofd in het kader van de BOPZ? - Ga je naar Wouter toe? Een 14-jarig meisje aan de pil Op je spreekuur komt een 14-jarig meisje. Haar ouders zitten ook bij je in de praktijk. Het meisje wil een recept voor de pil. Op de vraag of haar ouders weten dat ze aan de pil wil, antwoordt ze ontkennend. En ze mogen er ook niets van weten! Je bespreekt met het meisje wat voor soort relatie ze heeft, andere mogelijkheden van anticonceptie en gevaar voor SOA s. Ook meld je nog dat het verstandiger is haar ouders wel in te lichten. Daarna schrijf je haar de pil voor. Een aantal weken later komt de moeder van het meisje op je spreekuur. Ze had een rekening van de huisartspraktijk thuis gekregen voor een consult van haar dochter (de familie is particulier verzekerd). Ze wist echter helemaal niet dat haar dochter langs was geweest en wil nu weten waarom ze je heeft bezocht. Wat doe je? Lees art. 450 Wgbo over informed consent bij minderjarigen. Hoe kan je dit artikel toepassen op deze casus? Een eenzijdige beëindiging van de behandelingsovereenkomst door de hulpverlener In een huisartspraktijk staat een Turks gezin ingeschreven, bestaande uit vader, moeder en 3 kinderen, 2 jongens van 9 en 6 jaar en een meisje van 4 jaar oud. Het meisje heeft het Syndroom van Down. Zij zit op een Medisch Kinderdagverblijf en ook thuis krijgen ouders voldoende hulp. De huisarts kent het gezin al 9 jaar, sinds de geboorte van de oudste zoon en heeft nooit problemen gehad. Na de geboorte van de dochter is er in de relatie echter iets veranderd. De ouders komen sindsdien meerdere malen per week naar de praktijk met vragen waar de huisarts eigenlijk niets mee kan. Zo eisen ze herhaaldelijk dat hij helpt bij het vinden van betere huisvesting en willen beide ouders arbeidsongeschikt verklaard worden en een uitkering omdat ze anders de situatie thuis niet aankunnen. De huisarts inventariseert 5
6 de problematiek thuis, en stelt vast dat er noch met de huisvesting, noch met de hulpverlening iets mis is. Hij bespreekt dit meerdere malen met de ouders, maar zij blijven volharden in hun vragen. Werkelijk voor ieder probleem kloppen ze aan en proberen de verantwoordelijkheid voor het probleem bij de huisarts te leggen, van het afsluiten van een verzekering tot het betalen van rekeningen. Gesprekken waarin de huisarts uitlegt dat zij oneigenlijke dingen vragen en dat hij het gevoel heeft dat hij misbruikt wordt, leveren niets op. De huisarts heeft intussen zo n negatief gevoel ontwikkelt naar het gezin toe, dat hij tijdens een consult niets anders doet dan de familie zo snel mogelijk naar buiten werken. Na 4 jaar besluit hij dat deze situatie niet langer door kan gaan. Hij heeft het gevoel dat hij het gezin geen goede behandeling kan geven en is bang dat hij fouten gaat maken omdat hij geen enkele hulpvraag van het gezin meer serieus kan nemen. Hij besluit daarom het gezin uit de praktijk te zetten. In een laatste gesprek met de ouders legt de huisarts nogmaals uit hoe hij zich voelt en dat hij geen goede hulp meer kan bieden. De ouders accepteren dit. Zij krijgen hun dossiers mee. De huisarts verwijst ze niet naar een collega. In dit geval is er sprake van een eenzijdige beëindiging van de behandelingsovereenkomst door de huisarts. Art. 7:460 van de Wgbo bepaalt dat de hulpverlener, behoudens gewichtige redenen, de behandelingsovereenkomst niet kan beëindigen. De huisarts moet dus een goede reden hebben. Was die reden in de bovengenoemde casus aanwezig? Wat kunnen nog meer redenen zijn om een behandelingsovereenkomst te beëindigen? Bespreek met je HAO of hij/zij ooit eenzijdig een behandelingsovereenkomst heeft beëindigd en waarom. 5. Overige relevante wetgeving (indien voldoende tijd) overlijden; lijkbezorging; curatele en mentorschap; wettelijk kader van de organisatie van de gezondheidszorg; sociale zekerheid 6
Programma Ethiek in de Huisartsgeneeskunde. Derde bijeenkomst. Beroepsgeheim I. September 2004
Programma Ethiek in de Huisartsgeneeskunde Derde bijeenkomst Beroepsgeheim I September 2004 Samenstellers: MC de Vries, E van Leeuwen, GK Kimsma Contactpersoon: E van Leeuwen, 020-4442764 Sectie Filosofie
Nadere informatieHandboek gezondheidsrecht
Handboek gezondheidsrecht Deell Rechten van mensen in de gezondheidszorg Vijfde.geheel herziene druk Prof. dr. H.J.J. Leenen t Prof. mr.j.k.m.gevers Prof. mr. J. Legemaate Bohn Stafleu van Loghum Houten
Nadere informatieGegevensverstrekking rond de zorg van minderjarigen
Gegevensverstrekking rond de zorg van minderjarigen Dr. mr. Antina de Jong Adviseur gezondheidsrecht en ethiek KNMG Disclosure belangen Antina de Jong (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieIN DE GEZONDHEIDSZORG
BASISBOEK ETHIEK & RECHT IN DE GEZONDHEIDSZORG JOHAN LEGEMAATE & GUY WIDDERSHOVEN [ REDACTIE] B O OM Inhoud Voorwoord 11 1 Een inleiding over de ethiek Guy Widdershoven 1.1 Inleiding 15 1.2 Betekenis van
Nadere informatieWelkom bij GGNet Jeugd! Informeren en deelnemen
GGNet Jeugd Ook voor u! Wat kan en mag u van GGNet Jeugd verwachten? Informatie voor ouders en andere direct betrokkenen van kinderen en jongeren die in behandeling zijn bij GGNet Jeugd 2 Als moeder vind
Nadere informatieSamenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013.
Samenwerking met de politie Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013. Inleiding Samenwerking waarom? Samenwerking hoe? Knelpunten: Informatie uitwisseling,
Nadere informatieWet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO)
Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) Hieronder vindt u een samenvatting van de inhoud van de WGBO. Voor verdere informatie verwijzen wij u naar het Burgerlijk Wetboek Boek 7: Bijzondere
Nadere informatiePatiëntenrechten. Een tweede mening
Patiëntenrechten Inhoudsopgave 3 Wat is een tweede mening? 4 Wanneer kunt u een tweede mening vragen? 5 Voordat u een beslissing neemt... 6 Aanvullende informatie 7 Hoe vindt u iemand die een tweede mening
Nadere informatieKinderen en patiëntenrechten
Kinderen en patiëntenrechten Patiëntenrechten van kinderen zijn vastgelegd in de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). De wet onderscheidt drie leeftijdsgroepen: kinderen tot 12 jaar, kinderen
Nadere informatieDe laatste levensfase. Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek
De laatste levensfase Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek In gesprek In de laatste levensfase krijgen mensen te maken met allerlei vragen. Misschien ziet u op tegen de pijn en benauwdheid die
Nadere informatieWGBO/ INFORMED CONSENT BIJ KINDEREN ALS PATIËNT
WGBO/ INFORMED CONSENT BIJ KINDEREN ALS PATIËNT FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding De relatie tussen een patiënt en een arts of andere hulpverlener hoort gebaseerd te zijn op wederzijds vertrouwen. Meestal
Nadere informatieLogopedie en Kindermishandeling. Toelichting op de Meldcode en het Stappenplan
Logopedie en Kindermishandeling Toelichting op de Meldcode en het Stappenplan Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) Juni 2009 Inleiding Omgaan met (vermoedens van) kindermishandeling
Nadere informatieBehandelovereenkomst. Beroepsvereniging voor Kinesiologie. Gegevens behandelaar: Gegevens cliënt: Naam behandelaar: Willemijn Smulders...
Behandelovereenkomst Gegevens behandelaar: Naam behandelaar: Willemijn Smulders...... Naam praktijk: Kinesiologie-Breda... Adres praktijk: Koninginnestraat 19 4818HA Breda......... KvK-nummer: 5639.35.04..........
Nadere informatieWilsonbekwaamheid of BOPZ. Jacqueline Koster oktober 2014
Wilsonbekwaamheid of BOPZ Jacqueline Koster oktober 2014 Casus borderline persoonlijkheidsstoornis overdosis aan medicatie ingenomen: 30 paracetamol 500 mg, 45 oxazepam 10 mg Patiënte weigert SE behandeling.
Nadere informatieETHIEK TAKE HOME TOETS
ETHIEK TAKE HOME TOETS Naam: Danissa Loocks Studentennummer: 500621916 Groep: LV12-2F1 Datum: 18 Januari 2013 Blok naam: 2.2 Naam opleiding : HBO- V Hoge School van Amsterdam Naam docent: Paul Vleugels
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieMinderjarigheid in het recht
Minderjarigheid in het recht Minderjarigen zijn personen onder de 18 jaar, tenzij voor hun 18e levensjaar huwelijk, geregistreerd partnerschap (GP) of meerderjarigverklaring van moeder van 16/17 jr Twee
Nadere informatieVerslag dialoogmoment verontrusting en maatschappelijke noodzaak: 15/03/2016 in VOT in Ieper
Verslag dialoogmoment verontrusting en maatschappelijke noodzaak: 15/03/2016 in VOT in Ieper Dit verslag is een synthese van de drie de groepen tijdens het dialoogmoment in Ieper. Casus 1 Er is verwaarlozing
Nadere informatieINTAKEVRAGENLIJST VOLWASSENEN. U wordt vriendelijk verzocht deze vragenlijst uit te printen, in te vullen en mee te nemen naar het intakegesprek.
INTAKEVRAGENLIJST VLWASSENEN U wordt vriendelijk verzocht deze vragenlijst uit te printen, in te vullen en mee te nemen naar het intakegesprek. Toelichting: Het doel van deze vragenlijst is voorafgaand
Nadere informatieBEHANDELOVEREENKOMST ALGEMENE VOORWAARDEN BEHANDELING
T.M.J.Schot Natuurgeneeskunde Spoorlaan 10 3931 GB Woudenberg Tel:0-636252382 IBAN: NL81INGB0003665938 KvK: 32153011 AGB-code: 90.034028 AGB-code praktijk: 90(0) 13015 e-mail tmjschot@kpnplanet.nl www.praktijkeenhoorn.nl
Nadere informatieHandjehelpen. Inwerkdag 1 HBO
Handjehelpen Inwerkdag 1 HBO 2018-2019 Welkom Verwachtingen vandaag Introductie coördinatoren intensieve begeleiding Toelichting programma Praktisch mededelingen Bloggers/ Vloggers in de zaal (Danielle)
Nadere informatieRechten en plichten. Als patiënt van MC Groep
Rechten en plichten Als patiënt van MC Groep Patiënteninformatie Deze folder is een uitgave van de Klachtenbemiddeling_versie februari 2018 1172998PR/2-2018-Rechten en plichten patiënten MC Groep U vertrouwt
Nadere informatieHandboek Gezondheidsrecht
Prof.dr. H.J.J. Leenen Handboek Gezondheidsrecht Deel i Rechten van mensen in de gezondheidszorg Vierde druk Bewerkt door prof.dr. H.J.J. Leenen en prof.mr. J.K.M. Gevers Bohn Stafleu Van Loghum Houten/Diegem,
Nadere informatieJuridische grenzen van de POH GGZ en huisarts. Mr. C.D. Wallis Msc. (Kees Wallis Drs. I.A. de Vries (Ietje de Vries)
Juridische grenzen van de POH GGZ en huisarts Mr. C.D. Wallis Msc. (Kees Wallis Drs. I.A. de Vries (Ietje de Vries) Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatiePatiëntenrechten van ouders en kind. Vrouw - Moeder - Kind centrum
00 Patiëntenrechten van ouders en kind Vrouw - Moeder - Kind centrum In deze folder geven wij u informatie over de patiëntenrechten van u en uw kind. Deze folder is geschreven voor ouders. In de folder
Nadere informatieWat doet NIM Maatschappelijk Werk?
Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis
Nadere informatieOok voor u! Ik? Wat kan en mag u van GGNet verwachten?
Ook voor u! Wat kan en mag u van GGNet verwachten? Ik? Informatie voor ouders en andere direct betrokkenen van kinderen en jongeren die in behandeling zijn bij GGNet Als moeder vind ik het moeilijk te
Nadere informatie2008/088 C E N T R A A L T U C H T C O L L E G E voor de Gezondheidszorg Beslissing in de zaak onder nummer 2008/088 van: A., wonende te B.
C E N T R A A L T U C H T C O L L E G E voor de Gezondheidszorg Beslissing in de zaak onder nummer van: A., wonende te B., appellant, klager in eerste aanleg, tegen C., arts, werkzaam te D., verweerder
Nadere informatieRelevante wet- en regelgeving die vandaag aan de orde komt in deze presentatie
Presentatie W&T thema Bopz op 9 mei 2016 Opzet: Korte uiteenzetting presentatie Goede zorg aan onze (psychogeriatrische) ouderen Persoonlijke kennistoets deelnemers Presentatie waarin antwoorden volgen
Nadere informatieWelkom. bij OCMW Antwerpen
Welkom bij OCMW Antwerpen 1 Onthaalbrochure_klanten.indd 1 25/08/15 16:52 2 Onthaalbrochure_klanten.indd 2 25/08/15 16:52 Inhoud Wat is een OCMW? 4 Waar is het OCMW? 4 Wie kan hulp vragen? 4 Hoe vraag
Nadere informatieErvaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving
Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen
Nadere informatieOud en Wils(on)bekwaam? mr. Siebrand Schreurs
Oud en Wils(on)bekwaam? mr. Siebrand Schreurs 1 Programma Workshop Het begrip wilsonbekwaamheid in de dagelijkse praktijk Het berip wilsbekwaamheid in zijnjuridische context. Belangrijke wetgeving Wilsonbekwaamheid,
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatieBehandelovereenkomst kind/adolescente
Behandelovereenkomst kind/adolescente Naam behandelaar: Willemijn Smulders....... Naam praktijk: Kinesiologie-Breda... Adres praktijk: Koninginnestraat 19 4818HA Breda...... KvK-nummer: 5639.35.04.........
Nadere informatieHandjehelpen. Inwerkdag 1 MBO
Handjehelpen Inwerkdag 1 MBO 2018-2019 Praktisch mededelingen Bloggers/ Vloggers in de zaal (Danielle) Beveiligde link krijg je toegestuurd. Morgen: neem een theedoek of een sjaal mee. Programma Introductie
Nadere informatieMedische ethiek. Euthanasie
Medische ethiek Euthanasie Medische ethiek in het St. Anna Ziekenhuis Iedereen kan in een situatie terecht komen waarin een ingrijpende beslissing genomen moet worden. Om hierover goed met elkaar te kunnen
Nadere informatieOmgaan met Psychische Klachten op de werkvloer
Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer Harmen Doornbos www. actiefaanhetwerk.nl/zgv Powerful Impulse Agenda Introductie Verwachtingen Op welke vragen krijg ik antwoord? Psychische klachten Wat
Nadere informatieKinderen, hun ouders en patiëntenrechten
Kinderen, hun ouders en patiëntenrechten Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0282 Inleiding Kinderen worden steeds serieuzer genomen. Zij worden zoveel mogelijk betrokken bij de zaken die hen
Nadere informatieZorgweigering en Zorgbeëindiging
Beschrijving Zorgweigering en Zorgbeëindiging Menzis zorgkantoren Enschede, april 2011 Februari 2012 1 Beschrijving te ondernemen stappen t.a.v. Zorgweigering en Zorgbeëindiging Juridisch kader: Art 7:460
Nadere informatierivierduinen.nl UW DOSSIER
rivierduinen.nl UW DOSSIER Uw Dossier Om u goed te kunnen behandelen, houden wij een dossier over u bij. In uw dossier staat informatie over u en uw behandeling zoals uw behandelplan, verslagen van de
Nadere informatieAls iemand slachtoffer is geworden van incest moet abortus ook kunnen worden gepleegd.
Spreekbeurt door een scholier 1609 woorden 12 februari 2003 7.2 79 keer beoordeeld Vak Nederlands De redenen voor een abortus. Je kan wel zo zeggen van ik wil geen kind en daarom wil ik een abortus, maar
Nadere informatiePatiëntenrechten (WGBO)
Patiëntenrechten (WGBO) Inleiding In de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) is de relatie tussen u en uw hulpverlener (uw specialist, maar ook uw huisarts, tandarts en apotheker) geregeld.
Nadere informatieEerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn
Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn Praat erover: 1. Je hoeft niet alles te weten of te begrijpen over euthanasie bij
Nadere informatieSamen Beslissen in de laatste levensfase
Samen de zorg beter maken Samen Beslissen in de laatste levensfase op naar meer bewustwording, betere patiënteninformatie en instrumenten ter ondersteuning 19 februari 2016 mr. H. Post drs. W. Toersen
Nadere informatie1. Inleiding. Pagina 1
Pagina 1 1. Inleiding Nederland is een van de weinige landen met een euthanasiewet. Alleen in België en Luxemburg is euthanasie net als bij ons in een wet geregeld. Veel mensen hebben een mening over euthanasie.
Nadere informatieRechten van kinderen, jongeren en hun ouders
Rechten van kinderen, jongeren en hun ouders Rechten van kinderen, jongeren en hun ouders De rechten van kinderen en jongeren die vrijwillig in behandeling zijn bij Accare, zijn vastgelegd in de Wet op
Nadere informatieEuthanasie en hulp bij zelfdoding
Euthanasie en hulp bij zelfdoding Richtlijn bespreking voor verpleegkundigen. Irene Bas, verpleegkundige Astrid Hofstra, verpleegkundige Marian Zuure, specialist ouderengeneeskunde en SCEN arts. www.netwerkpalliatievezorg.nl/rotterdam
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieCombipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Sophia Kinderziekenhuis U bent doorverwezen naar de combipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie om te onderzoeken of u extra hulp kunt gebruiken bij de omgang met uw kind. In deze folder leest u
Nadere informatietelefonische anamnese en advies bij kinderen met koorts: een oefening 1. Toelichting op de module 2. Doel, doelgroep en tijdsduur 3.
1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard M29 van mei 2008. De praktijkassistente heeft bij telefonische vragen over kinderen met koorts verschillende taken: zij moet onderscheid
Nadere informatieHuiselijk geweld. Casus 1:
Huiselijk geweld Casus 1: Jonge vrouw, 32 jaar, meldt zich bij de huisarts. Ze is getrouwd en de man van deze vrouw is ook uw cliënt. Ze hebben 3 kinderen van 6-3 en 1 jaar. Ze heeft duidelijke zichtbare
Nadere informatieCongres: Minderjarigen als patiënt Ethische en juridische kwesties bij de behandeling van kinderen Workshop 8A Juridische zaken rondom minderjarigen
Congres: Minderjarigen als patiënt Ethische en juridische kwesties bij de behandeling van kinderen Workshop 8A Juridische zaken rondom minderjarigen dr.mr. Antina de Jong en mr.dr. Sjaak Nouwt Opzet workshop
Nadere informatieJEUGDBESCHERMING NOORD. Voogdij
JEUGDBESCHERMING NOORD Voogdij Als je ouders niet meer voor jou kunnen beslissen... Informatie voor jongeren Voogdij Als ouders kinderen krijgen, verwachten ze dat ze hun kinderen zelf gaan opvoeden. Totdat
Nadere informatieWGBO bij kinderen. Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst
WGBO bij kinderen Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst Januari 2016 Rechten van de patiënt (WGBO) De relatie tussen een patiënt en een arts of andere hulpverlener hoort gebaseerd te zijn op wederzijds
Nadere informatieBeleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding
Beleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf woonzorg en dagbesteding 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wanneer wordt onvrijwillige zorg toegepast? 4 3. De wetgeving 5 3.1 Wet bijzondere
Nadere informatiePROTOCOL SIGNALEREN EN MELDEN MISHANDELING/MISBRUIK/VERWAARLOZING. Smidserweg 4 6419 CP Heerlen Telefoon 045-5741409
CATHARINASCHOOL (V.)S.O. voor Z.M.L.K. PROTOCOL SIGNALEREN EN MELDEN MISHANDELING/MISBRUIK/VERWAARLOZING Smidserweg 4 6419 CP Heerlen Telefoon 045-5741409 1 Je hebt een vermoeden van kindermishandeling
Nadere informatieJuridische problematiek. Mieke van den Bergh jurist Maasstad Ziekenhuis
Juridische problematiek Mieke van den Bergh jurist Maasstad Ziekenhuis BW 7; 448 ev (WGBO) Informed consent (niet verplicht schriftelijk maar steeds vaker wel) Dossierplicht Recht op inzage en afschrift
Nadere informatieVoorbereiding studiedag
Voorbereiding studiedag 1. Van waar de behoefte om in overleg te gaan met het parket in je regio? Er zijn verschillende zaken die maken dat overleg met het parket aan de orde was. 1.1. De regio Halle Vilvoorde
Nadere informatie> Wat doet het Algemeen Maatschappelijk Werk? Je problemen aanpakken: dat doe je zelf, maar niet alleen!
> Wat doet het Algemeen Maatschappelijk Werk? Je problemen aanpakken: dat doe je zelf, maar niet alleen! Wat kan het Algemeen Maatschappelijk Werk voor u doen? Iedereen heeft regelmatig te maken met lastige
Nadere informatieREGIONAAL TUCHTCOLLEGE. Het College heeft het volgende overwogen en beslist over de op 7 juni 2011 binnengekomen
G2010/51 REGIONAAL TUCHTCOLLEGE Beslissing in de zaak onder nummer van: G2010/51 Rep.nr. G 2010/51 6 december 2011 Def. 159 REGIONAAL TUCHTCOLLEGE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG TE GRONINGEN Het College heeft
Nadere informatieWie beslist als de patiënt het zelf niet meer kan?als?
Home no. 3 Juni 2015 Juridische aspecten Eerdere edities Verenso.nl Wie beslist als de patiënt het zelf niet meer kan?als? Lotje van den Puttelaar, advocaat / partner bij Wybenga advocaten te Rotterdam
Nadere informatieBeroepscode van de. Beroepsvereniging van. Spiritueel Werkers (inclusief gedragsregels)
Beroepscode van de Beroepsvereniging van Spiritueel Werkers (inclusief gedragsregels) Opgesteld op 2 mei 2006 en goedgekeurd door de ALV van 17 juni 2006 te Heeze. Behorend bij de Statuten van de Beroepsvereniging
Nadere informatieJuridische aspecten rondom chronische beademing bij kinderen. Anne-Marleen den Hertog 18 september 2015
Juridische aspecten rondom chronische beademing bij kinderen Anne-Marleen den Hertog 18 september 2015 Wat gaan we vandaag bespreken? 1. Betekenis veldnorm binnen het gezondheidsrecht; 2. Informatieplicht
Nadere informatieObservatieafdeling Teylingereind. Informatie voor jongeren
Observatieafdeling Teylingereind Informatie voor jongeren Je bent geplaatst op observatieafdeling De Ven van Teylingereind of je komt hier binnenkort naartoe. Deze informatie is bedoeld om je een idee
Nadere informatieInformatiebrief GRAFITI-studie
Informatiebrief GRAFITI-studie Titel van het onderzoek GRAFITI-studie: onderzoek naar de groei van agressieve fibromatose. Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk
Nadere informatiePsychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie
00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Klinische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige
Nadere informatieBronnen: Toolkit familieparticipatie, Poster goed verbonden, juridische aspecten van informele zorg, invoormantelzorg en exptertisecentrum mantelzorg
Betrokken mantelzorger(s) en/of sociaal netwerk Bronnen: Toolkit familieparticipatie, Poster goed verbonden, juridische aspecten van informele zorg, invoormantelzorg en exptertisecentrum mantelzorg Twee
Nadere informatiePatiëntenrechten. Kinderen, hun ouders en patiëntenrechten
Patiëntenrechten Kinderen, hun ouders en patiëntenrechten Inhoudsopgave Kinderen, hun ouders en patiëntenrechten 3 Kinderen en gezag 4 Kinderen tot twaalf jaar 5 Kinderen van twaalf tot zestien jaar 7
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13
Inhoud Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 1 Waar gaat het om in de verpleging? 15 1.1 Oriëntatie op het beroep van mbo-verpleegkundige 15 1.1.1 Inhoud van het beroep 16 1.1.2
Nadere informatieInhoud. Algemeen. Wetgeving. Woord vooraf Redactie. Inhoud. Lijst van afkortingen
òòâò^" òò"ò òòæò òòâò òòªò A A"òòò A""òò A"""ò A"Æòò A"Æäò A"Æåò AÆòòò AÆ"òò AÆ"äò AÆÆòò AÆâòò Aƪòò B B"òòò B""òò Woord vooraf Redactie Lijst van afkortingen Algemeen Basisinformatie De geschiedenis van
Nadere informatieHUISARTS EN TOEGENOMEN MONDIGHEID
HUISARTS EN TOEGENOMEN MONDIGHEID Versie januari 2000 Docentendeel HUISARTS- OPLEIDING Algemene gegevens Dit onderwijsprogramma is ontwikkeld door de staf van de afdeling Huisartsopleiding van de Vrije
Nadere informatieAlgemene informatie rond de operatie bij een klinische opname op de kinderafdeling
Algemene informatie rond de operatie bij een klinische opname op de kinderafdeling Inleiding Deze folder geeft u enige algemene informatie wanneer uw kind een operatie moet ondergaan en wordt opgenomen
Nadere informatieU dient dit formulier tijdens het gepland gesprek mee te nemen. Dit formulier is onderdeel van het gesprek.
Geachte heer/ mevrouw, Hoe gaat het met u? Om duidelijk te krijgen hoe het op dit moment met u gaat, willen wij u vragen onderstaande vragen te beantwoorden. U mag bij elk onderwerp (het zijn er 11) in
Nadere informatieIn deze brochure zetten we de belangrijkste rechten en plichten op een rij:
UW RECHTEN ALS CLIËNT BIJ GGZ WNB INLEIDING Als u na uw aanmelding besluit tot een behandeling bij GGZ WNB, maken we daarover afspraken met u. Die worden vastgelegd in het behandelplan. Daarin staat voor
Nadere informatieHandjehelpen Inwerkdag Social Work
Handjehelpen Inwerkdag Social Work 2019 Welkom Verwachtingen vandaag Introductie Toelichting programma Praktisch mededelingen Beveiligde link krijg je toegestuurd. Programma Praktische mededelingen Introductie
Nadere informatieLES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME
LES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME Algemene opzet van de les Doelen: - Kinderen kunnen gedachten, gevoelens en houdingen bij thema s uit de film Gods Lam uitdrukken in dramavorm. - Kinderen
Nadere informatieRechten en plichten van kinderen
Rechten en plichten van kinderen Kinderen worden steeds serieuzer genomen. Zij worden zoveel mogelijk betrokken bij zaken die hen aangaan, ook in de gezondheidszorg. Net als volwassenen hebben kinderen
Nadere informatiePsychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie
00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Medische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige
Nadere informatieInhoud. D.P. Engberts. D.P. Engberts. Literatuur... 19 XVII. 1 Inleiding... 1
XVII 1 Inleiding............................................................................ 1 1.1 Wat houdt de samenleving bijeen?................................................... 3 1.2 Werkelijkheid
Nadere informatieVolksgezondheidswetgeving GENEESKUNDIGE BEHANDELINGSOVEREENKOMST
GENEESKUNDIGE BEHANDELINGSOVEREENKOMST 13 Geneeskundige behandelingsovereenkomst (P.B. 2000, no. 118) Landsverordening van de 23ste oktober 2000 houdende vaststelling van de tekst van Boek 7 van het Burgerlijk
Nadere informatieCASUS. Het belang van de methode familiezorg voor cliënt, familie en samenleving
Het belang van de methode familiezorg voor cliënt, familie en samenleving CASUS Wat is de impact voor een gezin met een moeder die met een ernstige handicap moet leven? SAMENVATTING VAN DE CASUSBESCHRIJVING
Nadere informatieLeeswijzer. Gebruikte afkortingen. Deel 1 Inleiding in het recht en het oplossen van een casus 1. Inhoud 3. 1 Basisstructuur van het recht 9
Leeswijzer Gebruikte afkortingen V IX Deel 1 Inleiding in het recht en het oplossen van een casus 1 Inhoud 3 1 Basisstructuur van het recht 9 1.1 De basisstructuur van het recht 9 1.2 Objectief en subjectief
Nadere informatieOmgaan met medische gegevens
Omgaan met medische gegevens 21 januari 2016 Mr Diederik van Meersbergen KNMG 1 Disclosure belangen Diederik van Meersbergen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieOmgaan met kanker. Moeheid
Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid
Nadere informatieOmdat het om mensen gaat...
kor schippers bulletin Fokje Wierdsma - Predikant bij Wijkpastoraat Bloemhof in Rotterdam-Zuid - Supervisor & Begeleider bij Trainingscentrum Kor Schippers kor schippers bulletin Voor rouwen bestaat geen
Nadere informatieEllie Smeets Shiatsu & energetische massage
Algemene voorwaarden Ellie Smeets Artikel 1 Toepasselijkheid Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle overeenkomsten gesloten tussen Ellie Smeets Shiatsu en energetische massage, gevestigd
Nadere informatiePrivacy verklaring en verantwoording gegevensbescherming
Privacy verklaring en verantwoording gegevensbescherming Uw privacy Voor een goede behandeling is het noodzakelijk dat ik, als uw behandelend homeopaat, een dossier aanleg. Dit is ook een wettelijke plicht
Nadere informatiePsychische zorg voor ouderen
Psychische zorg voor ouderen Wist u dat een op de vijf ouderen last heeft van depressieve gevoelens? Te vaak blijven mensen er in hun eentje mee zitten. 5,$ :7. IROGHU 28' LQGG U bent niet de enige Ouder
Nadere informatieVerslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan
ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms
Nadere informatieGedragscode voor verzekeringsartsen werkzaam voor de uitvoeringsinstellingen SV
Gedragscode voor verzekeringsartsen werkzaam voor de uitvoeringsinstellingen SV Inleiding Van iedere professional wordt gevraagd dat hij de waarden die hij in zijn beroep dient, en de daaraan ten grondslag
Nadere informatieOverplaatsen van IC patienten tijdens de behandeling naar een andere IC. Erwin J.O. Kompanje Erasmus MC Rotterdam, Intensive Care
Overplaatsen van IC patienten tijdens de behandeling naar een andere IC Erwin J.O. Kompanje Erasmus MC Rotterdam, Intensive Care Essentie van het probleem 1. Tekort aan IC bedden voor de behandeling van
Nadere informatieWat is OTS? (Onder ToezichtStelling)
Wat is OTS? (Onder ToezichtStelling) Deze folder is voor ouders van cliënten van de Welkom 2 OnderToezichtStelling Graag stellen wij ons voor. Wij zijn de William Schrikker Jeugdbescherming. Wij geven
Nadere informatie4.2 Wilsonbekwaamheid Bij iemand die op het moment van overlijden 12 jaar of ouder is en bij leven wilsonbekwaam was, zijn orgaan- en weefseldonatie
4.2 Wilsonbekwaamheid Bij iemand die op het moment van overlijden 12 jaar of ouder is en bij leven wilsonbekwaam was, zijn orgaan- en weefseldonatie niet toegestaan. Het is de expliciete bedoeling van
Nadere informatieWaardenweb.nl een interactief onderwijsinstrument voor de student van nu
Werken aan Professioneel gedrag via Waardenweb.nl een interactief onderwijsinstrument voor de student van nu HGZO Congres 2011 25 maart Bernadette Snijders Blok en Sanne van Roosmalen Afdeling Huisartsgeneeskunde
Nadere informatieMantelzorgers. Mantelzorgen?... Nee hoor, gewoon Liefde!
Mantelzorgers Als de alledaagse dingen niet meer vanzelfsprekend zijn, als de regie voeren over je leven een klus blijkt te zijn geworden en het misschien ook lastig is om jezelf te verzorgen, dan is het
Nadere informatieCHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL
CHATTEN verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL Stotteren Kom op, Roy. Het is allang tijd. De leraar informatica legt een hand op Roys schouder. Maar Roy kijkt niet op of om. Hij zit achter de fijnste computer
Nadere informatieCulturele interview. Introductie
Culturele interview De volgende thema s worden besproken tijdens het culturele interview: 1. Biografie (persoonlijke en sociale gegevens) 2. Geschiedenis van de huidige klachten 3. Eerdere trajecten 4.
Nadere informatieEthische kwesties. bij de Zorgboog. Behandeling en zelfbeschikking. Wat betekent dit voor u?
Ethische kwesties bij de Zorgboog In deze folder leest u over een aantal levensaspecten die een rol kunnen spelen bij uw behandeling, verzorging en verpleging binnen de Zorgboog. Het gaat hierbij om vragen
Nadere informatieSPOEDEISENDE ZORG ALGEMENE INFORMATIE
SPOEDEISENDE ZORG ALGEMENE INFORMATIE 0900 9955599 is het telefoonnummer van het team Spoedeisende Zorg van Jeugdbescherming Gelderland. Via dit telefoonnummer, dat het hele jaar door, 7 dagen per week,
Nadere informatie