Aan de Minister van Justitie Postbus EH Den Haag

Transcriptie

1 Aan de Minister van Justitie Postbus EH Den Haag datum : 31 januari 2006 kenmerk : CR35/ /06/NM/TvV betreft : advies tbs in het gevangeniswezen Mijnheer de Minister, De Raad voor Strafrechtstoepassing biedt u hierbij zijn advies aan over de plannen voor en de realisatie van de uitbreiding van de tbs-capaciteit in het gevangeniswezen. De Raad heeft zijn reactie op twee opeenvolgende plannen over dit onderwerp gebundeld in het voorliggende advies. In het kader van dit advies heeft de Raad in 2005 werkbezoeken afgelegd aan twee pilots waarin een tbs-inrichting en een penitentiaire inrichting samenwerken. De rapportages van deze werkbezoeken zijn als bijlagen bij het advies gevoegd. Verder kan ik aankondigen dat de Raad nu bezig is met het voorbereiden van een advies over behandelen in detentie /zorg voor gedetineerden met een psychische stoornis. Hoogachtend, namens de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, Y.A.J.M. van Kuijck, waarnemend algemeen voorzitter.

2 Advies tbs in het gevangeniswezen Advies d.d. 31 januari 2006

3 2 Dit advies is tot stand gekomen nadat de Raad successievelijk over twee plannen voor uitbreiding van de tbs-capaciteit om advies is gevraagd. Het eerste plan betreft de pilot Voorbehandeling tbs-passanten in het gevangeniswezen die in het voorjaar 2005 is gestart 1. Het tweede plan voorziet in een uitbreiding van de tbs-capaciteit met 148 plaatsen in het gevangeniswezen per 1 januari De Raad heeft gekozen om zijn reactie op beide adviesaanvragen te bundelen in één advies. De twee plannen liggen in elkaars verlengde. Deze plannen hebben betrekking op een steeds verdergaande samenwerking tussen tbs-inrichtingen en penitentiaire inrichtingen met als doel om op korte termijn extra capaciteit te realiseren voor tbs-gestelden in het gevangeniswezen. De Raad waardeert de inspanningen om op korte termijn een significante capaciteitsuitbreiding te realiseren voor de tbs-sector. De hoge en langdurige nood aan tbs-plaatsen lijkt nu voortvarend aangepakt te worden. Dat neemt niet weg dat de Raad een aantal kanttekeningen plaatst bij de keuzes die in de voorliggende plannen zijn gemaakt. Samenvattend houdt het advies van de Raad over deze plannen het volgende in: De Raad is voorstander van een duidelijk onderscheid tussen preklinische interventie en behandeling. Tussenvormen, zoals in de pilot preklinische behandeling beproefd, dienen vermeden te worden. De Raad ziet de realisatie van tbs-capaciteit in het gevangeniswezen uitdrukkelijk als een tijdelijke noodoplossing voor de korte termijn. De Raad meent dat bundeling van capaciteit voor tbs-gestelden in één of twee geschikte penitentiaire locaties te verkiezen is boven versnippering over kleinschalige dependances op verschillende locaties. De Raad vindt een penitentiaire locatie niet geschikt voor de opvang van longstaypatiënten. De Raad ziet meer heil in uitbreiding van geschikte opvangvoorzieningen voor deze doelgroep in de geestelijke gezondheidszorg. De Raad acht het wenselijk van u te vernemen of u deze herbestemmingsoperatie in het gevangeniswezen beschouwt als een noodmaatregel, in afwachting van een andere, meer duurzame oplossing. De Raad mist een uitspraak over de termijn waarop u voorziet dat deze herbestemming niet meer nodig is. De Raad adviseert om nu reeds een algeheel plan van aanpak voor de capaciteitsproblematiek in de tbs-sector voor de (middel)lange termijn op te stellen. De Raad ziet voor een structurele oplossing meer heil in verdere samenwerking met de geestelijke gezondheidszorg dan in de nieuwste plannen tot samenwerking met het gevangeniswezen. 1 Adviesaanvraag van de DJI, sectordirectie TBS, kenmerk /05/DJI, 18 februari Adviesaanvraag van de DJI, sectordirectie TBS, kenmerk /05/DJI, 3 november 2005

4 3 In dit advies wordt eerst kort ingegaan op beide adviesaanvragen. Daarna volgen de bevindingen van de Raad over een aantal aspecten met betrekking tot de gerealiseerde en beoogde capaciteitsuitbreiding voor de tbs-sector in het gevangeniswezen. Het eerste plan: Pilot Voorbehandeling tbs-passanten in het gevangeniswezen De Raad is in het voorjaar 2005 om advies gevraagd over twee voorstellen tot uitbreiding van tbs-capaciteit in het gevangeniswezen. Bij de adviesaanvraag zijn de plannen van aanpak gevoegd van in totaal drie voorstellen die begin 2005 in het kader van de pilot Voorbehandeling tbspassanten in het gevangeniswezen zijn goedgekeurd. De voorstellen behelzen samenwerkingsprojecten van FPI de Rooyse Wissel met p.i. Grave, de Pompekliniek met p.i. Vught, en de Van der Hoevenkliniek met p.i. Utrecht. Het eerstgenoemde project betreft strikt genomen geen uitbreiding van tbscapaciteit maar voorbehandeling of preklinische behandeling van tbspassanten in het huis van bewaring te Grave die wachten op plaatsing in de Rooyse Wissel. De Raad is gevraagd om te adviseren over de twee belangrijkste voorwaarden die gesteld zijn aan de twee andere voorstellen om uitbreiding van tbs-capaciteit te realiseren in het gevangeniswezen. De eerste voorwaarde luidt dat de uitvoering van de verpleging en behandeling conform de van toepassing zijnde wet- en regelgeving dient plaats te vinden. De tweede voorwaarde betreft de handhaving van het aselecte plaatsingsbeleid bij de selectie van de tbs-gestelden. Op deze voorwaarden gaat de Raad in dit advies in. In het kader van de advisering heeft de Raad een werkbezoek afgelegd aan de pilots in p.i. Vught en p.i. Grave 3. In dit advies wordt gebruikgemaakt van bevindingen die de Raad tijdens deze bezoeken heeft verzameld. De rapportages van deze werkbezoeken zijn als bijlage aan dit advies toegevoegd. Het tweede plan: tbs-capaciteitsuitbreidingen in het gevangeniswezen op zes locaties Het tweede plan tot versnelde capaciteitsuitbreiding is ingegeven door de steeds nijpender wordende passantenproblematiek en de uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in de zaak Brand 4. Het Europese Hof oordeelde dat een passantentermijn langer dan zes maanden onrechtmatig is. De DJI heeft met de minister van Justitie afgesproken dat de passantenproblematiek per 1 januari 2006 is opgelost. Per die datum moeten op zes locaties in het gevangeniswezen in totaal 148 tbs-plaatsen zijn gerealiseerd. Eén van deze locaties, Wolvenplein, betreft een voorstel dat reeds in het kader van de hierboven genoemde pilot was goedgekeurd, maar nog niet was aangevangen. Ook de andere twee voorstellen van de pilot komen voor in het tweede plan, zij het dat de capaciteit en de bestemming in beide gevallen in het tweede plan zijn uitgebreid. De beoogde tbs-afdelingen in de penitentiaire inrichtingen zijn bestemd voor 3 Een werkbezoek aan de pilot in p.i. Utrecht heeft niet kunnen plaatsvinden wegens uitstel van de start van dit project tot 1 januari EHRM, 49902/99, 11 mei 2004.

5 4 verschillende groepen tbs-gestelden: tbs-gestelden met een persoonlijkheidsproblematiek, met psychotische stoornissen, met een longstaystatus en tbs-gestelden die tot ongewenste vreemdeling zijn verklaard. Een verdere uitbreiding van het aantal tbs-plaatsen in 2006 is in het tweede plan aangekondigd. Deze uitbreiding zal zowel in bestaande tbsinrichtingen als in een aantal locaties in het gevangeniswezen plaatsvinden. Preklinische interventie, preklinische behandeling en behandeling van justitiabelen met een tbs-maatregel in het gevangeniswezen De Raad stelt vast dat de samenwerking tussen tbs-inrichtingen en penitentiaire inrichtingen nog niet overal van de grond is gekomen en waar dit wel gebeurt in verschillende varianten gestalte krijgt. De eerste samenwerkingsvariant, preklinische interventie, waarmee al een aantal jaren ervaring wordt opgedaan, wordt in 2006 geëvalueerd. De Raad weet op grond van eigen bevindingen dat preklinische interventie nog niet overal wordt uitgevoerd en zo dat wel gebeurt nog maar weinig inhoudelijke invulling krijgt 5. Inmiddels is gestart met een andere variant, het project preklinische behandeling of voorbehandeling, waarin FPI de Rooyse Wissel en p.i. Grave samenwerken. De Raad heeft op grond van eigen waarneming geconstateerd dat deze variant als het ware een tussenvorm is. Preklinische behandeling beoogt meer te bieden dan preklinische interventie enerzijds en loopt anderzijds vooruit op de behandeling in een tbs-inrichting. De Raad heeft ook bij de uitvoering van deze variant geconstateerd dat de tot nu toe ontplooide activiteiten beperkt zijn 6. De initiële hoge verwachtingen van de deelnemers worden niet bewaarheid; teleurstelling onder de deelnemers en zelfs in een enkel geval demotivatie ten aanzien van de voortzetting van de behandeling zijn daarvan het gevolg. De Raad komt naar aanleiding van zijn bevindingen van het bezochte project in Grave tot de conclusie dat de contouren en de werkzame factoren van een preklinisch behandelaanbod in een penitentiaire omgeving nog onvoldoende duidelijk zijn. De Raad adviseert om in de toekomst af te zien van een preklinisch behandelaanbod in het gevangeniswezen. De Raad meent overigens dat een evaluatie van de praktijk van preklinische interventie afgewacht dient te worden voordat überhaupt een andere vorm van preklinisch aanbod wordt beproefd. De Raad is voorstander van een duidelijk onderscheid tussen preklinische interventie en behandeling. Preklinische interventie wordt in het huis van bewaring geboden aan tbs-passanten in afwachting van plaatsing in een tbs-inrichting. De Raad kan zich vinden in de invulling van preklinische interventie voor zover deze interventie voorlichting over de tbsbehandeling, diagnostiek en intake bij tbs-passanten omvat. Behandeling wordt geboden aan tbs-gestelden die op een afdeling verblijven die bestemd is om tbs-gestelden te verplegen en te behandelen. Behandelactiviteiten in het kader van een tbs-maatregel vragen om randvoorwaarden die per definitie alleen een tbs-inrichting kan bieden en die daarom in een daartoe geoutilleerde setting worden geboden. Een dergelijk onderscheid is conceptueel helder en werkbaar voor diegenen die bij de uitvoering betrokken zijn. 5 Zo blijkt uit de toezichtbezoeken van de Raad aan het gevangeniswezen. 6 Zie bijlage rapportage werkbezoek aan pilot preklinische behandeling tbs-passanten in p.i. Noord-Brabant Noord, 22 augustus 2005.

6 5 Het gebruikmaken van overcapaciteit in het gevangeniswezen mag vanuit pragmatisch oogpunt een voor de handliggende oplossing lijken voor het tekort aan capaciteit in de tbs-sector, maar de ervaring leert dat het realiseren van een tbs-voorziening die voldoet aan de daarvoor aan tbsinrichtingen gestelde eisen, veel meer voeten in de aarde heeft. In de huidige plannen lijkt te worden voorbijgegaan aan bijvoorbeeld de inspanningen en tijd die gemoeid zijn met het werven van voldoende gekwalificeerd personeel en een inwerkperiode die voor beginnende tbsinrichtingen onontbeerlijk is. De maatregel lijkt daarom alleen uiterlijk een oplossing te bieden. Van een echte tbs-behandeling in deze voorzieningen zal, als het al mogelijk is en gelet op het overige in dit advies opgemerkte, pas na maanden sprake kunnen zijn. Verpleging en behandeling conform wet- en regelgeving Eén van de voorwaarden die aan de voorstellen tot capaciteitsuitbreiding voor tbs-gestelden in het gevangeniswezen in het eerste plan - en vanzelfsprekend ook in het tweede plan - zijn gesteld is dat de bejegening en de behandeling plaatsvinden conform de wet- en regelgeving die van toepassing is op de justitiële tbs-inrichtingen. De tbs-voorzieningen in het gevangeniswezen dienen te voldoen aan het programma van eisen voor tbsinrichtingen. De Raad meent dat in zijn algemeenheid penitentiaire inrichtingen niet een geschikte omgeving bieden om tbs-gestelden te verplegen en te behandelen. De Raad kan zich voorstellen dat, gegeven de grote druk op de huidige tbs-capaciteit, gekozen wordt voor het herbestemmen van beschikbare capaciteit in het gevangeniswezen voor de tbs-sector als een tijdelijke noodoplossing. De plannen om deze capaciteit versnipperd, op verschillende locaties, te realiseren bieden volgens de Raad geen gunstige condities om aan de wettelijke en behandelinhoudelijke vereisten voor een deugdelijke tenuitvoerlegging van de tbs-maatregel te voldoen. Het scheppen van een therapeutisch klimaat op één enkele afdeling in een penitentiair complex lijkt de Raad lastig te realiseren. De Raad ziet een beter alternatief in het herbestemmen van één penitentiaire inrichting voor het realiseren van het totaal benodigde aantal tbs-plaatsen (ongeveer 150). De verdere uitbreidingsplannen in 2006 (nog 110 plaatsen in het gevangeniswezen) en de prognoses van het aantal op te leggen tbsmaatregelen voor de komende jaren geven tevens aanleiding om concentratie van de tbs-capaciteit in het gevangeniswezen in één of twee locaties te verkiezen 7. De eisen die aan zowel de gebouwelijke omgeving als de materiële voorzieningen van een tbs-inrichting worden gesteld kunnen beter in een grotere eenheid - één locatie met één bestemming - worden gerealiseerd dan in afzonderlijke, kleinschalige dependances die ondergebracht zijn in inrichtingen met een andere bestemming en leefklimaat. Het voordeel van concentratie boven versnippering geldt nog meer voor de (minimale) eisen die gesteld worden aan het activiteiten- en behandelaanbod (differentiatie van het aanbod, personele voorzieningen) en de realisatie van behandelvoornemens op patiëntniveau. De voorkeur zou dan uitgaan naar een inrichting in het gevangeniswezen die zo goed mogelijk aan kan sluiten bij het voorzieningenniveau van een tbs-inrichting. 7 Eén penitentiaire inrichting, de Corridor te Zeeland, wordt volledig herbestemd tot tbsinrichting.

7 6 De Raad denkt dan aan een penitentiaire inrichting van recente datum die, in tegenstelling tot oude(re) penitentiaire inrichtingen, met enige aanpassingen geschikt gemaakt kan worden voor verpleging en behandeling van tbs-gestelden. Overigens ziet de Raad de voorgenomen herbestemmingsoperatie in het gevangeniswezen uitdrukkelijk als een noodoplossing voor de korte termijn voor de capaciteitstekorten in de tbs-sector. De tbs-afdelingen in het gevangeniswezen zijn per definitie tijdelijk als aangenomen mag worden dat de behoefte aan gevangeniscapaciteit fluctueert en er op termijn weer een grotere vraag naar zal zijn. Voor een structurele oplossing van de capaciteitsproblematiek in de tbs is een plan voor de middellange termijn nodig. Te denken valt aan de bouw van een nieuwe tbs-inrichting en aan een daadkrachtige impuls voor de reeds lang beoogde en wenselijke samenwerking met GGz-voorzieningen. De Raad onderschrijft nog steeds het standpunt dat geïnvesteerd dient te worden in verdergaande, nietvrijblijvende samenwerking tussen de tbs-sector en de geestelijke gezondheidszorg. Dit standpunt heeft de Raad onder meer in eerder uitgebrachte adviezen naar aanleiding van voorstellen van de IBO-II werkgroep, verwoord 8. De samenwerking die de tbs-sector nu met het gevangeniswezen intensiveert lijkt in zekere zin haaks te staan op eerdere (beleids)voornemens om toe te werken naar specialistische forensisch psychiatrische circuits waarin met name tbs-inrichtingen en GGzvoorzieningen participeren. De Raad blijft uitdrukkelijk waarde en belang hechten aan laatstgenoemde samenwerking. In het licht hiervan acht de Raad het wenselijk dat u aangeeft of u de herbestemmingsoperatie in het gevangeniswezen beschouwt als een noodoplossing die slechts voor de korte termijn soelaas biedt. De Raad wil ook weten op welke termijn u voorziet dat deze voorzieningen in het gevangeniswezen niet meer nodig zijn. Aselecte plaatsing en selectie van tbs-gestelden voor tbs-afdelingen in het gevangeniswezen Een andere voorwaarde die aan de uitbreidingsprojecten in het gevangeniswezen is gesteld betreft de aselecte plaatsing van tbs-gestelden op de afdelingen van de vier tbs-inrichtingen op zes penitentiaire locaties. De Raad neemt aan dat met de plaatsing op de tbs-afdelingen in het gevangeniswezen gebruik wordt gemaakt van de bestaande wachtlijsten van de deelnemende tbs-inrichtingen. De Raad vraagt zich af of aldus tbs-gestelden die op de wachtlijst staan van de andere tbs-inrichtingen (die niet in capaciteit uitbreiden) niet worden benadeeld doordat zij niet kunnen profiteren van de uitbreiding van de tbscapaciteit. Voorkomen moet worden dat op dit punt rechtsongelijkheid ontstaat tussen tbs-gestelden die op de wachtlijst van aan de uitbreiding deelnemende tbs-inrichtingen en zij die op de bestaande wachtlijst van de overige tbs-inrichtingen staan. 8 Raadsadviezen over het rapport Veilig en wel van de Commissie Beleidsvisie tbs van 12 september 2001 en over het eindrapport Veilig oversteken; verbeteren van patiëntenstromen van de forensische psychiatrie van 18 december 2001.

8 7 Longstaycapaciteit in het gevangeniswezen De Raad vraagt zich ten aanzien van de plaatsing van de tbs-gestelden op de drie longstay-afdelingen in het gevangeniswezen af welke plaatsingsprocedure wordt gehanteerd. Ook voor deze groep tbs-gestelden benadrukt de Raad in het bijzonder het aspect van rechtsgelijkheid. Voorts meent de Raad dat een penitentiaire locatie niet geschikt is voor de opvang van longstaypatiënten. Het karakter van een longstayvoorziening vraagt een kwalitatief hoogstaand woon- en zorgklimaat dat gericht is op het behoud van de kwaliteit van leven van de patiënten. Ook het beveiligingsniveau is een bijzonder punt van aandacht. De Raad wijst erop dat een relatief jonge tbs-inrichting als FPI De Rooyse Wissel minder geschikt is om capaciteit voor longstaypatiënten in het gevangeniswezen te exploiteren. De Raad beveelt aan om de kennis en deskundigheid die bij bestaande longstayvoorzieningen is opgebouwd, aan te wenden bij de ontwikkeling van nieuwe longstayvoorzieningen. De (gesloten) afdelingen voor chronische patiënten in psychiatrische ziekenhuizen bieden geschiktere voorzieningen voor chronisch zieke, uitbehandelde tbs-gestelden dan bestaande voorzieningen in het gevangeniswezen. In ieder geval zou op korte termijn uitbreiding van de opnamecapaciteit in de geestelijke gezondheidszorg voor deze doelgroep gerealiseerd moeten worden. Overplaatsing van dependance naar tbs-inrichting na een jaar De Raad begrijpt uit de werkbezoeken aan de dependance van de Pompekliniek in Vught en aan de pilot preklinische behandeling in Grave dat tbs-gestelden c.q. tbs-passanten na een periode van een jaar (of zelfs eerder) overgeplaatst worden naar de kliniek. De Raad wijst op de afbreukrisico s bij het niet (tijdig) realiseren van de overplaatsing vanwege plaatsgebrek in de tbs-inrichting. Daarnaast is uit oogpunt van continuïteit in de behandeling en in de behandelrelatie een overplaatsing na een half á één jaar niet wenselijk. Het risico op stagnatie en zelfs terugval in de behandeling is reëel. Bij met name tbs-gestelden met een persoonlijkheidsstoornis is het verkrijgen van een vertrouwensrelatie met de behandelaars van groot belang. Het na een jaar geconfronteerd worden met nieuwe behandelaars in de nieuwe locatie kan betekenen dat de behandeling als het ware opnieuw moet worden gestart. Een ander aspect waarop de Raad wil ingaan, betreft de invulling van de behandeling tijdens het verblijf in de dependance. Een onvolwaardige behandeling tijdens het verblijf in de dependance, voor zover die is toe te schrijven aan tekortschietende inspanningen van de tbs-inrichting, kan volgens de Raad niet, althans niet volledig meetellen bij de beoordeling van de behandelduur in verband met een eventuele longstay-indicatie en plaatsing in een longstayvoorziening. Herbestemming van afdelingen in het gevangeniswezen tot tbsafdelingen De Raad is in kennis gesteld van uw besluiten om een aantal afdelingen van vijf penitentiaire inrichtingen af te zonderen en die afdelingen te bestemmen tot afdelingen van vier inrichtingen voor verpleging van tbs-

9 8 gestelden 9. Deze besluiten zijn genomen op grond van de uitzonderingsbepaling in de Bvt, art. 3, eerste lid. Deze bepaling luidt dat de minister van Justitie een uitzondering kan maken op het voorschrift dat tbsinrichtingen gescheiden zijn van penitentiaire inrichtingen. De Raad meent dat in deze besluiten het uitzonderingskarakter onvoldoende tot uitdrukking komt. Randvoorwaarden voor projecten in het gevangeniswezen die per 1 januari 2006 starten Een gelijkwaardig verplegings- en behandelniveau op de tbs-afdelingen in het gevangeniswezen wordt volgens de Raad niet gegarandeerd door louter in formele zin te voldoen aan voorwaarden zoals geformuleerd in de Bvt, de Kwaliteitswet Zorginstellingen en de wet BIG. De Raad beklemtoont dat alleen een samenspel van factoren er voor kan zorgen dat de verpleging en behandeling in materiële zin van voldoende niveau zijn. De Raad denkt hierbij aan: een therapeutisch klimaat zorgprogramma( s) voor de doelgroep(en) een aanbod van behandelactiviteiten en gebouwelijke, materiële en personele voorzieningen om die activiteiten ook feitelijk uit te voeren protocollering van procedures en interventies zoals gebruikelijk is in tbs-inrichtingen een evenwichtige samenstelling van afdelingsteams (opleiding, ervaring) voldoende bezetting van cruciale functies in het primaire proces adequate aansturing en begeleiding van executief personeel (coaching, supervisie) inzet van ervaren behandelaars. Tot slot doet de Raad nog enkele suggesties die kunnen bijdragen aan de realisatie van hierbovengenoemde randvoorwaarden. Uitwisseling executief personeel tbs-inrichting en dependance De Raad begrijpt dat p.i.w.-ers in aanmerking komen om op tbs-afdelingen in het gevangeniswezen te (gaan) werken. In dit verband acht de Raad het van belang om voor de tbs-afdeling geselecteerde p.i.w.-ers en sociotherapeutische medewerkers van de tbs-inrichting door middel van een uitwisselingsprogramma in de gelegenheid te stellen om, bijvoorbeeld een half jaar, in de collega-inrichting te werken. Op deze manier kunnen p.i.w.- ers ervaring en deskundigheid op de werkvloer van een tbs-inrichting opdoen. Sociotherapeutische medewerkers kunnen op hun beurt gedurende een half jaar in de dependance werkzaam zijn. Op deze manier kunnen zij bijdragen aan de ontwikkeling van een behandelgerichte attitude onder het personeel aldaar. 9 De Raad heeft van één van de zes locaties voor tbs-capaciteit in het gevangeniswezen, de Corridor, geen besluit uitzonderingsbepaling ontvangen.

10 9 Voorzieningen voor therapie, gesprekken, bezoek, afzondering en separatie zoals gebruikelijk in een tbs-inrichting Naast de personele voorzieningen zijn adequate voorzieningen als therapieen gespreksruimten en ruimten voor afzondering en separatie van belang. Ook de bezoekmogelijkheden voor tbs-gestelden dienen van voldoende niveau te zijn, zowel in termen van de ruimten, de tijden als de condities om bezoek te ontvangen. De gebruikelijke voorzieningen in het gevangeniswezen zijn niet toereikend voor tbs-gestelden. Zak- en kleedgeldregeling toepassen en medezeggenschap tbs-gestelden organiseren De Raad gaat er van uit dat tijdig een oplossing wordt gevonden om de zaken kleedgeldregeling voor verpleegden toe te passen in de dependances. Ook dient voorzien te worden in een vorm van medezeggenschap voor de tbs-gestelden die in een dependance van een tbs-inrichting verblijven. Commissie van toezicht in de dependance De Raad acht het van belang dat voorzien wordt in een commissie van toezicht die in voldoende mate bereikbaar en beschikbaar is voor de tbsgestelden die in de dependance verblijven. De Raad kan zich voorstellen dat omwille van de uitvoerbaarheid van werkzaamheden als het maandcommissariaat een oplossing gezocht wordt in de richting van een dubbelfunctie van leden van de commissies van toezicht bij de p.i. waar de dependance is gevestigd en bij de tbs-inrichting. Commissieleden die voor een dergelijke dubbelfunctie in aanmerking komen, moeten affiniteit hebben met zowel de wet- en regelgeving voor het gevangeniswezen als voor de tbs-sector. Procesevaluatie De Raad beveelt aan om een deugdelijke procesevaluatie te laten verrichten van de uitvoering van de plannen op de diverse locaties in het gevangeniswezen. De procesevaluatie dient de feitelijke gang van zaken te beschrijven en de uitvoerbaarheid van de plannen op een gestructureerde manier in kaart te brengen.