DIOCESANE TOETSEN. Bisdom Mechelen-Brussel

Transcriptie

1 DIOCESANE TOETSEN Bisdom Mechelen-Brussel

2 INHOUD Situering Te ontwikkelen materiaal Doelstellingen Aandachtspunten Stappenplan scholen Hoe worden de toetsen afgenomen? Specifieke doelen ? Planning

3 3 SITUERING Diocesane toetsen: 1 ste tot en met het 5 de leerjaar. Interdiocesane toetsen: 6 de leerjaar (VVKBaO).

4 4 Organogram: Verantwoordelijke Diocesane Toetsen: Jo Coppens (hoofdbegeleider) Coördinator: Paul Temmerman (schoolbegeleider) Werkgroep Taal: Begeleiders Rand en Taal Werkgroep Wiskunde: leden: leerkrachten, directies, pedagogische begeleiders samenwerking met Stuurgroep Wiskunde DPB-OND studenten hoge scholen

5 5 TE ONTWIKKELEN MATERIAAL - toetsboekjes (met af te scheuren blaadjes) - begeleidende informatie en richtlijnen voor de leerkrachten - begeleidende informatie voor de directeur

6 6 DOELSTELLINGEN Primaire doelen: - Extern en objectief evaluatie-instrument voor de leergebieden taal en wiskunde volledig gebaseerd op de leerplannen VVKBaO. - Peilen naar de vorderingen (procesevaluatie) van leerlingen en hun resultaten (productevaluatie) om verdere stappen te kunnen zetten in de persoonlijke ontwikkeling van het kind. - Opdracht van de school om onderwijs op te volgen en periodiek te evalueren. - Ondersteuning leerkrachten (van 1 ste tot en met 5 de leerjaar) bij externe evaluatie van het leerproces van de leerlingen door de pedagogische begeleiding.

7 - Evalueren van vaardigheden (nauwkeurig waarnemen, informatiebronnen hanteren, kwalitatief en kwantitatief vergelijken, ) kennis leerplandoelen attitudes (samenwerken, problemen durven aanpakken, ) verworven einde schooljaar (zie leerplan wiskunde aangegeven met vette doorlopende lijn)

8 8 Secundaire doelen: - Aanreiken van een visie op evalueren (o.a. probleemoplossend denken). - Leerkrachten modellen aanreiken wat de vraagstelling betreft bij evalueren. - Onderwijsvernieuwingen/lessuggesties laten doorsijpelen naar de scholen (eventueel via de website). - Implementeren van de leerplannen wiskunde en taal. - Voor directeurs een externe, objectieve test om een beter zicht te krijgen op het realiseren van de leerplandoelen. - Als leerkracht oog hebben voor het spectrum aan antwoorden en de verschillende oplossingswegen en de eventuele dwalingen van leerlingen.

9 9 AANDACHTSPUNTEN Thematisch georiënteerd (schooljaar : Vakantie). Bevraging verschillende domeinen wiskunde: meten en metend rekenen, meetkunde, getallenkennis. Naakte oefeningen (bewerkingen, hoofdrekenen) toetsen leerkrachten via hun wiskundemethode. Linken naar andere vakken: bewegingsopvoeding, taal, W.O., Niet enige basis om vorderingen van kinderen vast te stellen en te beoordelen! Niet gebruiken als eindevaluatie einde schooljaar. Geen puntenscore.

10 Naast aandacht voor het resultaat (= productevaluatie) ook aandacht naar de afgelegde denkweg (= procesevaluatie). Toetsen geen doel op zich, maar een middel tot - foutenanalyse: signalen voor grondige diagnose passende aanpak - bevragen eigen didactisch handelen - continuïteit leerproces bijsturen resultaten doorgeven volgende leerkracht 10

11 11 Startvraag scholen: wanneer deze externe toetsen organiseren? einde schooljaar (juni) begin schooljaar (eind september) situeringsevaluatie (lkr + lln) beginsituatie (lln) + intern werkinstrument (lkr)

12 12 - De Werkgroep is voorstander om deze diocesane toetsen aan te wenden als begintoetsen (begin schooljaar!). - Voordelen van begintoetsen : minder bedreigend bij de leerkrachten bij eventuele uitvalling van leerlingen de leerkrachten krijgen een duidelijke beginsituatie van hun leerlingen deze begintoetsen geven een duidelijke indicatie naar de verdere invulling van de zorgwerking binnen de school de leerkrachten kunnen via een zinvolle foutenanalyse onmiddellijk aan de slag de begintoetsen zouden minder aangewend worden als voeding voor rapportpunten ze zijn een startschot van een rijke procesevaluatie (niveau: leerlingen, klas, leerkracht, team). opfrissing in het begin van het schooljaar van (parate) kennis, attitudes en vaardigheden.

13 13 Bevraging van de leerplandoelen met als beheersingsniveau: aanzetten geven om kennis te maken systematisch werken om te verwerven Bij het opstellen van de vragen aandacht voor de verticale samenhang over de leerjaren heen.

14 14 Leerplandoelen vertalen naar doelvalide vragen vragen! d.w.z. de vraag bevraagt wat ze bedoelt te Nadruk ligt op oefeningen waar de leerlingen probleemoplossend moeten denken! Constante aandacht aan de domeinoverschrijdende doelen (zeker DO1, 2, 3, 6 en 8; zie leerplan achteraan).

15 15 Uitgangspunt opstellen vragen: werken vanuit situaties levensecht (relevant aan hun leefwereld) betekenisvol (functioneel) Raakvlakken naar onderliggende doelen uit andere leerplannen (deze doelen worden niet vermeld!).) Een creatieve inbreng zorgt voor aantrekkelijk ingeklede opdrachten. Deze mogen echter niet zorgen voor afleiding en misverstanden. Ook hier: functioneel!

16 16 We zorgen voor uitdagende opdrachten die: - enig niveau hebben (niet té gemakkelijk!) - geen verklikkers of antwoordhulpjes mogen herbergen - een korte en duidelijke formulering hebben - enkelvoudig zijn (soms gebruik van deelvragen) - éénduidig zijn (vragen die op één manier begrepen kunnen worden) - wel vragen met verschillende antwoordmanieren (procesbespreking kan aanleiding geven tot interessante leergesprekken)

17 17 Bestaande hulpbronnen: Wiskunde in het lager onderwijs: oude en nieuwe doelen vergeleken VVKBaO, 2000 Wiskunde: leerplan VVKBaO, 1998 Meetkunde: toelichtingen VVKBaO, 2002 Meten en metend rekenen: toelichtingen VVKBaO, 2002 Getallenkennis: toelichtingen VVKBaO, 2002 Betekenisvolle situaties en opgaven in de onder- en bovenbouw Duerloo Marleen en Lievens Antoine, Nascholing wiskunde VVKBaO, Goed toetsen en beoordelen, hoe doe je dat? Meurisse Eric in Evolueren door evalueren Wolters Plantyn, 2002, 5-39

18 18 STAPPENPLAN SCHOLEN Stap 1: scholen tekenen in. Stap 2: scholen ontvangen eind mei de bestelde documenten. Stap 3: voorbereiding van de toetsen binnen de school (verkenning van de toetsen, verkenning van de begeleidende leerkrachteninformatie, tijdens PV bespreking, concrete teamafspraken, klaarleggen materiaal, ). Stap 4: juni/september afname van de toetsen. (zie Werkwijze afnemen toetsen? ). Stap 5: leerkrachten verbeteren de toetsen.

19 19 Stap 6: leerkrachten vullen de resultaten-/foutenanalyse in. Stap 7: analyse van de resultaten en de gemaakte fouten: - Welke conclusies kan de leerkracht voor zichzelf trekken (= werken aan leerkrachtenstijl!)? - Bij welke leerplandoelen situeren zich problemen? - Welke leerlingen vallen uit? - Stap 8: teambespreking van de algemene resultaten. Opstellen van schoolgerichte handelingsplannen. Stap 9: MDO-bespreking van de individuele leerlingresultaten. Opstellen individuele handelingsplannen.

20 20 HOE WORDEN DE TOETSEN AFGENOMEN? Leerkrachten lezen eerst aandachtig de bijhorende onderrichtingen (zie Stappenplan school - stap 3)! Peilen van de beginsituatie bij de leerlingen wat betreft het thema (eventueel via een uitgewerkte werkvorm of via suggesties die worden aangereikt via de website). In het kader van de zorg kunnen bepaalde leerlingen individueel of in kleine groepjes hulp krijgen van de zorgcoo (of een andere leerkracht).

21 21 1 ste leerjaar: leerkracht overloopt per toets de verschillende vragen (opdracht per opdracht). 2 de 5 de leerjaar: per toets de verschillende opdrachten overlopen.

22 22 Stap 1: Leerlingen werken de oefeningen individueel uit met blauwe balpen. Geen verdere bijkomende hulp! Tijd: 25 minuten (les 1). Stap 2: In klein groepje bespreken de leerlingen de verschillende opdrachten (leerkracht treedt op als coach). Eventuele verbeteringen worden door de individuele leerling aangebracht met groene balpen. Tijd: 25 minuten (les 2).

23 23 Wat deze groepsfase betreft: - aandacht voor een evenwichtige groepsverdeling - eventueel hulp zorgcoo. Stap 3: Klassikaal overleg van de opdrachten, met vooral aandacht naar het oplossingsproces. Tijd: 25 minuten (les 3). Deze verschillende lesmomenten kunnen door de leerkracht flexibel in het lessenrooster worden ingebouwd. Stap 4: Verbetering door de leerkracht. Door het gebruik van de verschillende kleuren merkt de leerkracht makkelijk wat: - door de leerling individueel is ingevuld - wat tijdens de groepsfase invulling heeft gekregen - wat de leerling helemaal niet heeft begrepen.

24 24

25 SPECIFIEKE DOELEN Leveren van kwaliteitstoetsen. Gerichter promoten om deze toetsen als screeningsinstrument te gebruiken bij het begin van het schooljaar. Het wild -kopiëren trachten in te dijken. De website meer betrekken naar leerkrachten toe (meer documenten die leerkrachten via de website kunnen afhalen, ondersteunende info, ). De resultatenanalyse van WORD-document omzetten naar een EXCEL-bestand (gebruiksvriendelijker voor de leerkracht!). De pedagogische begeleiders meer betrokken maken, zodat zij zich de visie kunnen eigen maken om zodoende de toetsen meer te promoten op de werkvloer. 25

26 26 Via de Stuurgroep Wiskunde de samenwerking met de hogescholen (Brussel, Mechelen, Leuven) verder inhoud geven. Via de Stuurgroep Wiskunde studenten van de hogescholen via werkgroepen per leerjaar betrokken maken en eventueel studenten die een eindwerk willen maken aansluitend de visie van onze toetsen (oefeningen aanmaken, randdocumenten, link naar W.O.-projecten, Climmig-werken integreren, tips naar evalueren, link naar andere vakken via bv projectwerk, ). Aanzet hiertoe zal gegeven worden op vrijdag 25 juni Laatstejaarsstudente Maaike Wouters (HUBrussel) integreren in onze werking en dit als ondersteuning naar eventueel haar eindstage, eindwerk, De mogelijkheden kunnen besproken worden tijdens de eerste vergadering van 15 september!

27 27 EERSTE TRIMESTER: PLANNING Doel: oefeningen per leerjaar aanmaken binnen een ruw kader Dinsdag 15 september: 13 uur, Kasteel Kruikenburg,Lokaal De Kring, Stationsstraat 37, 1740 Ternat (visie, planning, overleg aanpak, kennismaking nieuwe werkgroepleden, afspraken, ) Donderdag 22 oktober: 9 uur 30, Ternat Maandag 9 november: 9 uur 30, Ternat Donderdag 19 november: 14 uur 30, Houffalize (tijdens Colloquium Directies) Maandag 23 november: 9 uur 30, Ternat Dinsdag 15 december: 9 uur 30, Ternat Vrijdag 18 december: 9 uur 30, Ternat

28 28 TWEEDE TRIMESTER: Doel: - verder aanvullende oefeningen aanmaken - leerlijnen creëren over de leerjaren heen - bestaande oefeningen verfijnen (na eventueel deze te laten hebben uittesten op scholen) - aandacht voor de passende lay-out (prenten, foto s, titels, instructies leerkrachten, ) Dinsdag 5 januari: 9 uur 30, Ternat Maandag 22 februari: 9 uur 30, Ternat Maandag 1 maart: 10 uur, Mechelen Diocesaan Centrum, lokaal Vlietje, Varkensstraat 6, 2800 Mechelen (overleg met Stuurgroep Wiskunde)

29 29 Doel: - alles klaarstomen voor de eerste proefdruk Maandag 22 maart: 9 uur 30, Mechelen Diocesaan Centrum, lokaal Vlietje, Varkensstraat 6, 2800 Mechelen Dinsdag 23 maart: 9 uur 30, Mechelen Maandag 29 maart tot en met vrijdag 2 april: 9 uur 30, Mechelen

30 30 DERDE TRIMESTER: Doel: - verder verfijnen van de verschillende proefdrukken (aandacht voor lay-out, foutjes (drukfouten, spellingsfouten, plaatsen van punten, komma s, ), oplosbaarheid van de oefeningen nakijken (dit in link met de lay-out), Dinsdag 20 april tot en met vrijdag 23 april: 10 uur (Drukkerij Steylaert, Hellegatstraat 5, 2590 Berlaar) Maandag 26 april en dinsdag 27 april: idem Woensdag 28 en donderdag 2 april: idem (indien nodig!)

31 31 Vrijdag 18 juni: evaluatie schooljaar Mechelen) Planning schooljaar (Vlietje, Vrijdag 25 juni: 10 uur, Mechelen (vergadering met de geïnteresseerde studenten van de verschillende Hoge Scholen: aanpak, afspraken, visie, planning, )

32 32 Tegen uiterlijk 1 mei 2010 moet alles drukklaar zijn! De drukker heeft immers 3 weken nodig om alles verzendingsklaar te krijgen. Levering in de school dus vanaf dinsdag 25 mei Opgelet: locaties kunnen nog gewijzigd worden!