Derde OT-ontmoetingsdag, vrijdag 13 mei 2016 Locatie: Artishock, Soest
|
|
- Magdalena Mertens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Derde OT-ontmoetingsdag, vrijdag 13 mei 2016 Locatie: Artishock, Soest Word OT-ambassadeur! Luidt de belangrijkste boodschap van deze dag. We moeten het van onszelf hebben, stelt Corry de Heus, initiatiefneemster en organisator van de Orthostatische Tremor (OT)-ontmoetingsdag. Kom in actie, want als je niks doet, gebeurt er ook niets. Ga naar huisartsen en fysiotherapeuten in jouw woonplaats en lever een stapel folders af. Leg uit wat er met je aan de hand is. Zorg dat een lokale krant een interview met jou publiceert. Zij stelt voor Nederland in vieren te hakken: noord, zuid, oost, west. Kom bijeen en bedenk samen iets unieks. September is OT-maand, vraag bijvoorbeeld aandacht voor OT in een lokale of regionale krant door daar een informatief artikel naar toe te sturen. Dankzij haar inzet bestaat de besloten OT-Facebookgroep en OT-website die door Dick van Wieringen wordt verzorgd. Drie landelijke tijdschriften publiceerden over OT: Zin, Plus en het blad van de Hersenstichting. Ook verschenen er twee artikelen in lokale kranten. Veel nieuwe gezichten op deze derde OT-ontmoetingsdag. Er zijn 35 deelnemers uit Nederland en zelfs uit Duitsland, sommigen met rolstoel, rollator, step. In 2014 waren er 13 deelnemers, vorig jaar 21. Het ochtendprogramma bestaat uit een kennismakingsronde waarin ieder vertelt hoe het hem/haar vergaat en er veel informatie wordt uitgewisseld. Na de lunch beantwoordt Fleur van Rootselaar, neuroloog en klinisch neurofysioloog in het Amsterdams Medisch Centrum, vragen en gaat in op de laatste stand van zaken. Na haar bijdrage blijven de meesten nog even napraten. Iedereen belooft na te denken over wat hij/zij kan bijdragen. Rond vier uur gaat iedereen vol van alle verhalen en voldaan weer naar huis. Degenen die de dag mede mogelijk maakten en/of hun handen uit de mouwen staken worden bedankt met bloemen. Vanzelfsprekend krijgt ook Dick een mooie bos mee. Open Facebookpagina Het blijft belangrijk om als kleine patiëntengroep ervaringen te delen, omdat OT nog steeds een onbekende en zeldzame aandoening is. Voorgesteld wordt om naast de besloten FB-groep waar ook artsen en fysiotherapeuten op zitten - ook een open FB-pagina te maken zodat algemene informatie over OT gemakkelijker te vinden is. Doel: ervoor zorgen dat de diagnose in de toekomst sneller wordt gesteld. 1
2 Diagnose Aandacht is nog steeds dringend nodig. Want al lijkt de aandoening steeds gemakkelijker te traceren via internet, toch blijkt uit alle verhalen dat er vaak vijftien tot twintig jaar overheen gaan voor de diagnose wordt gesteld. Gemiddeld duurt dit 7.1 jaar (0 29 jaar) Wereldwijd duurt het gemiddeld 7.8 jaar. Zelfs neurologen slaan nogal eens de plank mis. Voorafgaand aan de diagnose zijn mensen onder meer naar dermatologen, podologen, psychologen, fysiotherapeuten gestuurd. Artsen suggereren dat de klachten veroorzaakt kunnen worden door psychische problemen, Alzheimer, Parkinson, MS, ME of een hersentumor. Iemand heeft zich op aanraden van een arts vergeefs laten opereren aan haar spataderen, een ander kreeg te horen dat de klachten met haar rug te maken hebben. OT kan uitsluitend staand worden onderzocht. Omdat buitenstaanders de trillingen niet zien, leidt de aandoening vaak tot conflicten en onbegrip. Ook daarom is publiciteit hard nodig. Genetisch Bij 6 procent van 390 onderzochte patiënten kwam OT in de familie voor. Er bestaat een primaire vorm van OT en een secundaire vorm, als gevolg van een andere ziekte, zoals Parkinson en MS. Meer mensen met Parkinson en MS ontwikkelen ook OT. Ook andere combinaties komen voor: ME, kanker, fybromyalgie, de ziekte van Binszwanger. Dit kan ook toeval zijn. Gemelde nevenklachten Vermoeidheid, duizeligheid, dingen vergeten, armen niet meer kunnen gebruiken, s avonds niet meer kunnen schrijven, last van smaakverlies: alles smaakt zout. Mijn hartslag vliegt omhoog zodra ik sta, De ene dag kan ik veel, de andere dag niks, Alles wat ik proef smaakt zout. Iemand meldt een gecompliceerde enkelbreuk. Ze is plots gevallen en het duurt nog een half jaar voor zij is genezen. Ze beweegt zich voort met trippelstoel en rollator. s Morgens is lopen en staan moeilijk. Medicatie Het komt erop neer dat studies naar medicatie klein zijn en matige/geen resultaten laten zien. OT verdwijnt er niet door, hooguit worden sommige verschijnselen minder heftig, wel voelen veel mensen zich een zombie door de medicatie. Besproken zijn Gabapentin, Primidone, Propranolol, Levodopa en Valproate. Ook Botuline toxine heeft geen effect. Chemo en bestralingen verergerden de OT-klachten. Iemand gaat braken van Sinemet. Medicijnen die bij een enkeling tot enige verbetering leiden: Clonazepam en Oxazepam. Eén patiënt knapte op van Vitamine B12. Bij anderen werd geen verbetering geconstateerd. Het effect van B12 op OT 2
3 is niet onderzocht. Het kan geen kwaad. Een overdosis kan nauwelijks en afbouwen is niet nodig. Wat helpt niet? Stress en cafeïne kunnen de klachten verergeren. Het trillen kan ook toenemen door alcohol, hoewel dit ook een dempende werking kan hebben. Wat helpt wel? Openheid Met onbegrip van buitenstaanders wordt iedereen geconfronteerd. Mensen begrijpen er niks van als zij mij in de rolstoel in de winkel zien, terwijl ik later een wandeling maak in de buurt. Iemand kopieerde de OTfolder en deelde die uit aan familie, vrienden en kennissen. Dat leidde tot veel begrip. Aan de buitenkant kun je aan mij niks zie. Ik heb moeten leren de schone schijn niet op te houden, maar te zeggen wat mij mankeert. Zeg het, vertel het Een vrouw vertelt hoe ze OT lang verborgen wilde houden en er niet over sprak. Op de pijnpoli leerde zij omgaan met pijn in haar lijf en bewust bewegen. Ik kon het accepteren, toen ik besloot dat OT bij mij hoort. Het zit in mijn hoofd en daar heb ik het heel klein gemaakt. Maak gebruik van mensen om je heen voor hulp en beweging. Met vliegtuig kan ik niet reizen, dacht een vrouw. Maar nu staat op haar ticket: assistentie nodig. Het gebruik van marihuana leidt soms tot minder spierspasmen, pijn en trillingen. Onderzocht is dit effect niet. Wel kent marihuana bijwerkingen. Beweging Blijf mobiel en houd je spieren sterk: fiets, loop, wandel. Doe aanpassingen aan je huis. Hulpmiddelen Een klapstoeltje dat overal mee naar toe kan. Een elektrische fiets of loopfiets. Ik ga er overal mee naar binnen, ook in winkels. Ik heb altijd mijn blauwe kaartje bij me. 3
4 Presentatie Fleur van Rootselaar. Verschijnselen Bij OT hebben mensen last van snelle trillingen in de benen als zij staan. Die trillingen van Hz zijn aan de buitenkant niet te zien, terwijl de personen er veel last van ondervinden en het gevoel hebben dat zij instabiel staan. Bij mensen die al lang OT hebben, is het soms wel te zien. Andere klachten: Trillen in armen 31 % Trillen in lichaam 6% Trillen handen 4% 35 procent ervaart ook in rust een tremor. Mensen melden trillingen in de armen bij belasting. Bijvoorbeeld als zij met een kopje lopen, een sleutel in het slot steken of met de armen op tafel leunen. Die trillingen zijn net zo snel als de trillingen in de benen. Artsen vragen zich af of deze mensen er misschien een andere tremor bij hebben. Niet bekend is hoe OT ontstaat en artsen weten niet hoe zij het moeten behandelen. Het betreft een zeldzame aandoening die een (grillig) progressief beloop kent. Mensen hebben veel last van verminderd functioneren en passen hun leven erop aan. In 1970 zijn de verschijnselen van OT voor het eerst beschreven. In 1984 zijn ze voor het eerst beschreven onder deze naam. Alle bestaande medische literatuur over OT gegevens wordt gebundeld. Op dit moment zijn er wereldwijd 617 OT-patiënten bekend. In Nederland kan men hiervoor terecht bij vijf neurologische centra: Nijmegen, Groningen, Leiden, Amsterdam, Maastricht. Ziekenhuizen houden niet per se bij wat patiënten mankeren. Daarom is niet bekend hoe vaak OT voorkomt. Zonder behandeling wordt een patiënt terugverwezen naar de huisarts. Eventueel kan die een ander medicijn voorschrijven. Zonder behandeling heeft bezoek aan de neuroloog geen zin. M/V 51 procent van de mensen met OT is vrouw, de rest 49 procent is man. Het is niet bekend waarom meer vrouwen OT ontwikkelen dan mannen. Men tast in het duister of het gaat om een genetische aanleg of dat het een kwestie van hormonen is. Gemiddeld krijgen mannen het op 60-jarige leeftijd (17-81) en vrouwen op 58-jarige leeftijd (25-80). Vallen Van de mensen met OT rapporteert procent dat zij vaker vallen. Soms valt iemand zonder waarschuwing ineens voor- of achterover. Dit 4
5 kan ook een andere oorzaak hebben, zegt Van Rootselaar. Het kan ook een bijwerking zijn van medicatie. Ga naar de huisarts als het regelmatig voorkomt. De houding van mensen met OT kan veranderen, vanwege het verminderde evenwicht. Erop letten en oefenen, adviseert Van Rootselaar. Volg eventueel een Cesartherapie, raadpleeg een Parkinsontherapeut of fysiotherapeut. Dergelijke therapie zal het trillen niet verminderen, maar het is van belang dat de conditie goed blijft. Daarmee hou je meer controle over het lichaam. Ook evenwichtsoefeningen en neuromusculaire trainingen zijn goed hiervoor, omdat zenuw en spier worden getraind. DBS Ernstige OT kan een indicatie zijn voor Deep Brain Stimulation (DBS). Dit kan in meerdere centra in Nl. Vijf mensen met OT staan op de DBSwachtlijst van het AMC. De eerste wordt binnenkort geopereerd. Er is een wachtlijst van anderhalf jaar. Bij andere tremors worden spectaculaire resultaten gerapporteerd na DBS. Deze ingreep wordt gestandaardiseerd met uitgebreid onderzoek vooraf en achteraf om de effecten goed te monitoren. Er zijn geen leeftijdsgrenzen voor de operatie. Wel geldt een contra-indicatie voor mensen die antistollingsmedicatie slikken. Er worden elektroden geïmplanteerd, ook krijgt de patiënt meteen een onder het sleutelbeen geïmplanteerd. De patiënt krijgt hoofdpijn en wordt langzaam gemobiliseerd. Aan- en uitzetten van de stimulator gebeurt in principe in de kliniek. De stimulator kan worden beïnvloed. Als het onvoldoende werkt, kan het gebied groter worden gemaakt. Het kan zijn dat de hersenen zich aanpassen aan stimulator. Op lange termijn is het effect niet te voorspellen. OT gaat niet weg door DBS. Wel ervaren acht van de negen geopereerden een positief effect, zoals langer kunnen staan na de operatie: van seconden naar minuten. Of bijvoorbeeld eerst een minuut kunnen staan en na de operatie twintig minuten. Dit heeft een positief effect op de kwaliteit van leven. De bijwerkingen: (vaak tijdelijk) epileptische aanval en tintelingen. Het resultaat op de lange termijn is onduidelijk en verschilt per persoon. DBS moet goed worden vervolgd. Thalamotomie Dan is er nog de thalamotomie. Via echotechniek wordt een gaatje gebrand. Het nadeel van deze ingreep is dat hij slechts aan één kant kan, anders ontstaan er geheugenproblemen. Het is onomkeerbaar en een jonge techniek. Veel is dus nog onbekend. Voordelen: een korte en minder ingrijpende procedure. Eén onderzoek meldt een positief resultaat van chronische stimulatie van het ruggenmerg. Twee patiënten zouden hierna langer kunnen staan, 5
6 maar het vervolg op deze studie blijft uit, waardoor het wantrouwen over de positieve uitslag toeneemt. Vragen Er is geen link tussen hypertensie - hoge bloeddruk en OT. Veel patiënten bevestigen dat de bloeddruk extreem omhoog gaat, zodra zij staan. Hoge bloeddruk komt veel voor, stelt Van Rootselaar. Ook is er geen link tussen een hoog cholesterolgehalte en OT. Schokken s nachts blijkt een veel voorkomend verschijnsel. Ga naar de neuroloog als tintelingen veel last opleveren. Het carpaal tunnelsyndroom gaat ook gepaard met tintelingen, die niets met OT te maken hebben. Koude voeten en benen hebben niets met OT te maken. Of gevarieerd en gezond eten goed is voor OT is niet wetenschappelijk bewezen. Over een link tussen OT en fybromyalgie is niets bekend. De psychische behandeling met EMDR is niet onderzocht. Cognitieve therapie kan stress verminderen, maar de tremor vermindert er niet door. De relatie tussen onbeschermd werken met chemicaliën en OT is niet onderzocht. Over het effect van Schüssler celzouten op OT is niets bekend. Blinde paniek wordt in de literatuur niet gekoppeld aan OT. Een ongeluk, val op het hoofd of whiplash wordt niet beschouwd als oorzaak van OT, maar de mogelijkheid wordt ook niet helemaal uitgesloten. Stress wordt niet gezien als een oorzaak van OT, eerder als een trigger. 6
Orthostatische tremor
Orthostatische tremor 3 e ontmoetingsdag 13 mei 2016 Fleur van Rootselaar Neuroloog - klinisch neurofysioloog AMC Amsterdam Presentatie Inleiding, overzicht literatuur Ingestuurde vragen Discussie Orthotatische
Nadere informatieL-OT-genotendag 16 mei 2014. Orthostatische tremor. Fleur van Rootselaar Arthur Buijink. Neurologie AMC, Amsterdam. Wie zijn wij?
L-OT-genotendag 16 mei 2014 Orthostatische tremor Fleur van Rootselaar Arthur Buijink Neurologie AMC, Amsterdam Fleur van Rootselaar Wie zijn wij? Neuroloog/ klinisch neurofysioloog AMC Behandeling en
Nadere informatiePRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR. Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017
PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017 VROUW, 60 JAAR, PIJN BENEN EN MOE Pijn in de benen, vermoeidheid en niet kunnen staan - Al jaren last,
Nadere informatieOrthostatische tremor en diepe hersenstimulatie
Orthostatische tremor en diepe hersenstimulatie Fleur van Rootselaar Neuroloog/klinisch neurofysioloog 29 mei 2015, 2e OT-ontmoetingsdag Presentatie Wat is tremor? Classificatie Hoe ontstaat tremor? Etiologie
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij
De ziekte van Parkinson Ria Noordmans Margreeth Kooij - Oorzaak - Verschijnselen - Symptomen - Psychische verschijnselen - Diagnose - Parkinsonisme - Medicatie - Therapieën - Met elkaar in gesprek gaan
Nadere informatieMultiple sclerose (MS)
Multiple sclerose (MS) T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Orthostatische tremor.
Orthostatische tremor Wat is een orthostatische tremor? Een orthostatische tremor is een aandoening waarbij kinderen of volwassen last hebben van trillen van de benen tijdens het staan. Hoe wordt een orthostatische
Nadere informatieZiekte van Parkinson
Ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson is een chronische aandoening van de hersenen die progressief is. In deze folder leest u meer over deze ziekte en over de polikliniek Neurologie van het Havenziekenhuis.
Nadere informatieAltijd moe... Jochem Verdonk
Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:
Nadere informatieDeep Brain Stimulation
Deep Brain Stimulation He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DEEP BRAIN STIMULATION? Deep Brain Stimulation (DBS), in het Nederlands diepe-hersenkernstimulatie, is een therapie waarbij
Nadere informatie7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie
DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting
Nadere informatieOrthostatische hypotensie
Infobrochure Orthostatische hypotensie Beste patiënt, Beste patiënte, Naar aanleiding van uw verblijf in het ziekenhuis in Waregem kreeg u te horen dat u last heeft van orthostatische hypotensie. In deze
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER Ruggenmergstimulatie bij chronische pijn Neurostimulator
PATIËNTENFOLDER Ruggenmergstimulatie bij chronische pijn Neurostimulator Inleiding Een neurostimulator is een apparaat, lijkend op een pacemaker, dat door middel van een operatie wordt geïmplan-teerd.
Nadere informatieOrthostatische hypotensie
Geriatrie Orthostatische hypotensie Lage bloeddruk bij het staan Algemeen Orthostatische hypotensie betekent letterlijk: een lage bloeddruk bij staan. Veel ouderen hebben last van duizeligheid. Dit uit
Nadere informatieOrthostatische hypotensie
Geriatrie Orthostatische hypotensie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Orthostatische hypotensie betekent letterlijk: een lage bloeddruk bij staan. In deze folder leest u meer over orthostatische
Nadere informatieZiekte van Parkinson. Patiënteninformatie
Patiënteninformatie Ziekte van Parkinson Informatie over (de oorzaken van) de ziekte van Parkinson, waar u dan last van kunt hebben, hoe we de diagnose stellen en wat u er zelf aan kunt doen Ziekte van
Nadere informatieElektroconvulsietherapie
Elektroconvulsietherapie (ECT) U krijgt binnenkort elektroconvulsietherapie (ECT). In deze folder leest u wat ECT inhoudt en hoe de behandeling gaat. Deze behandeling werd in 1939 in Nederland voor het
Nadere informatieAspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1
Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar
Nadere informatieZiekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming
Ziekte van Parkinson 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Aantal patienten Naar schatting zijn er op dit moment tussen de 40.000 en 45.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.
Nadere informatieMultiple sclerose (MS) Poli Neurologie
00 Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 1 Inleiding U heeft MS. Deze woorden veranderen in één keer je leven. Gevoelens van ongeloof, verdriet en angst. Maar misschien ook opluchting, omdat de vage klachten
Nadere informatieMinder last van uw rug
Minder last van uw rug Hoe kunt u pijn onderin uw rug verminderen en nieuwe klachten voorkomen Rugklachten zelf onder controle Pijn in uw rug is lastig en vervelend. Om vele redenen. Uw humeur kan eronder
Nadere informatieH Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie)
H.40053.1117 Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie) Inleiding De arts heeft vastgesteld dat u last hebt van orthostatische hypotensie (orthostase). In deze folder leest u meer over deze
Nadere informatieBloeddrukdalingen bij de ziekte van Parkinson en Parkinsonismen
Bloeddrukdalingen bij de ziekte van Parkinson en Parkinsonismen 2 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson en Parkinsonismen komen soms plotselinge bloeddrukdalingen voor. Deze bloeddrukdalingen kunnen uw
Nadere informatieMultipele Sclerose (MS)
Multipele Sclerose (MS) MS is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg, die vooral bij jonge volwassenen voorkomt. In de eerste jaren komen de verschijnselen vaak in aanvallen, ook wel Schub of relapse
Nadere informatieWerkstuk MS 2009 gr. 8 Door Ehlana Haring 2 G H MS
Werkstuk MS 2009 gr. 8 Door Ehlana Haring G H 2 MS Inleiding MS de afkorting van Multiple Sclerose. De oorzaak van MS is nog steeds niet bekend. Meestal treft MS mensen tussen hun twintig- en veertigste
Nadere informatieWat is Spasmodische torticollis?
Wat is Spasmodische torticollis? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is Spasmodische torticollis? Tortis betekent gedraaid, collis hals en spasmodisch
Nadere informatieDystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation
Dystonie He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DYSTONIE? Dystonie is een bewegingsstoornis die ontstaat door een verstoorde aanspanning van de spieren. Het woord dystonie is afgeleid van
Nadere informatieOrthopedie. Carpaal tunnel syndroom
Orthopedie Carpaal tunnel syndroom Inhoudsopgave Inleiding 4 Het carpale tunnelsyndroom. 4 Klachten 4 Diagnose en onderzoek 5 De operatie 5 De klassieke operatie 5 De kijkoperatie 6 Mogelijke complicaties
Nadere informatieTips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen
Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen U ervaart elke dag de gevolgen van de ziekte van Parkinson, voornamelijk door problemen in denkprocessen
Nadere informatiePoliklinische revalidatie behandeling
Poliklinische revalidatie behandeling voor volwassenen U heeft samen met uw revalidatiearts besloten dat u gaat deelnemen aan de poliklinische revalidatiebehandeling (PRB). U komt dan één of enkele keren
Nadere informatieHoe ontstaat hyperventilatie?
Hyperventilatie Wat is hyperventilatie? Ademhalen is een handeling die ieder mens verricht zonder er bij na te denken. Het gaat vanzelf en volkomen onbewust. Ademhaling is de basis van onze gezondheid.
Nadere informatieFXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X. Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen
FXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen Een uitgave van de Fragiele X Vereniging Nederland Wat
Nadere informatieDiepe hersenstimulatie bij ernstige vormen van tardieve dyskinesie en dystonie. Effectiviteit en psychiatrische en cognitieve effecten
Diepe hersenstimulatie bij ernstige vormen van tardieve dyskinesie en dystonie. Effectiviteit en psychiatrische en cognitieve effecten Deep Brain Stimulation for patients with Tardive Dyskinesia and or
Nadere informatieHyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Hyperventilatie Wanneer u gespannen bent of angstig, kunnen verschillende lichamelijke klachten ontstaan. Eén van die klachten is hyperventileren. Hyperventileren wil zeggen dat u te snel of te diep ademt.
Nadere informatieCarpale tunnel syndroom de CTS polikliniek
Carpale tunnel syndroom de CTS polikliniek Inleiding In deze brochure kunt u lezen hoe het carpale tunnel syndroom ontstaat, wat de klachten en oorzaken van het carpale tunnel syndroom zijn. Daarnaast
Nadere informatieJONG EN HERSENLETSEL
HERSENZ SPECIAL JONG EN HERSENLETSEL > OORZAKEN > GEVOLGEN > GRILLIG BELOOP > IMPACT > OUDERS > HET VERHAAL VAN JORDY >NICOLE SILLEKENS, BEHANDELAAR BIJ HERSENZ > TIPS: BREINSTRAAT / ALL OF ME / ZO WERKT
Nadere informatieHet carpale tunnelsyndroom
Het carpale tunnelsyndroom Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de oorzaak van het carpale tunnelsyndroom en hoe dit behandeld kan worden. Het is goed u te realiseren
Nadere informatieDUIZELIGHEID Keel-, Neus- en Oorheelkunde FRANCISCUS VLIETLAND
DUIZELIGHEID Keel-, Neus- en Oorheelkunde FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Iedereen is wel eens duizelig geweest. Toch is het moeilijk om het begrip duizeligheid duidelijk te omschrijven. Er kan van alles
Nadere informatieInleiding Wat is fibromyalgie? Oorzaak van fibromyalgie
FIBROMYALGIE 286 Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen. U leest meer over
Nadere informatieRughernia (behandeling door de huisarts)
Rughernia (behandeling door de huisarts) Wat is hernia? Hernia betekent letterlijk breuk. Een hernia nuclei pulposi (kortweg HNP) komt voor in de wervelkolom en bestaat uit een scheur in de achterkant
Nadere informatieChirurgie / Neurologie
Afdeling: Chirurgie / Neurologie Onderwerp: Carpale Tunnelsyndroom Het carpale tunnelsyndroom Inleiding Deze folder geeft u informatie over de klachten en de oorzaak van het carpale tunnelsyndroom en hoe
Nadere informatieFIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS
FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen.
Nadere informatieHoofdpijn Blijf er niet mee lopen. Rob Bernsen en Marian van Zagten, neurologen Namens overige leden Multidisciplinaire Hoofdpijnpoli
Hoofdpijn Blijf er niet mee lopen Rob Bernsen en Marian van Zagten, neurologen Namens overige leden Multidisciplinaire Hoofdpijnpoli Inhoud Cijfers Wat gebeurt er in het ziekenhuis? Typen hoofdpijn Spanningshoofdpijn
Nadere informatieZiekte van Parkinson
Ziekte van Parkinson Historie Ontstaanswijze Verschijnselen Behandeling Dr. E.S. Louwerse, neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch Progressieve neurologische ziekte Oorzaak onbekend Geen genezing
Nadere informatieOrthostatische hypotensie
Orthostatische hypotensie Orthostatische hypotensie betekent letterlijk: een lage bloeddruk bij staan. In deze folder leest u meer over orthostatische hypotensie en bijbehorende klachten en geven wij u
Nadere informatieZorgSaam. appendicitis. het carpale tunnelsyndroom acuta. (blinde darm ontsteking)
appendicitis het carpale tunnelsyndroom acuta (blinde darm ontsteking) ZorgSaam 1 Het Carpale Tunnelsyndroom Inleiding Deze folder geeft u informatie over de klachten en de oorzaak van het carpale tunnelsyndroom
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Epilepsie. rkz.nl
Patiënteninformatie Epilepsie rkz.nl Wat is het en waar heb je last van? Epilepsie is een hersenaandoening die het gevolg is van een plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrisch evenwicht in de
Nadere informatieBelangrijk. Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is:
MS-Centrum Belangrijk Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is: 1 Inleiding Heeft u onlangs de diagnose Multiple Sclerose (MS) gekregen? Of bent
Nadere informatieSyncope. Uitleg en adviezen
Syncope Uitleg en adviezen Syncope Syncope is het moeilijke woord voor aanvallen van kortdurend bewustzijnsverlies dat veroorzaakt wordt doordat de bloeddruk even weg valt. De meest voorkomende oorzaak
Nadere informatieZeker bewegen met Parkinson
1 EB 0 Zeker bewegen met Parkinson Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen U ervaart elke dag de gevolgen van de ziekte van Parkinson, voornamelijk
Nadere informatiePsychogene niet-epileptische aanvallen
Psychogene niet-epileptische aanvallen Diagnose en advies Psychogene niet-epileptische aanvallen Diagnose en advies Sommige mensen hebben aanvallen die sterk op epileptische aanvallen kunnen lijken, maar
Nadere informatieStap dichter naar huis. Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis
Stap dichter naar huis Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis 2 Waarom deze folder? Een ziekenhuisverblijf is een hele gebeurtenis, waarbij onderzoek en behandeling veelal centraal
Nadere informatiekno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Duizeligheid
kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Duizeligheid Wat is duizeligheid? Normaal gesproken krijgt ieder mens voortdurend informatie over de ruimte om zich heen en over de positie
Nadere informatieStap dichter naar huis. Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis
Stap dichter naar huis Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis Waarom deze folder? Een ziekenhuisverblijf is een hele gebeurtenis, waarbij onderzoek en behandeling veelal centraal
Nadere informatieLeefregels bij orthostatische hypotensie. Klinische geriatrie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Leefregels bij orthostatische hypotensie Klinische geriatrie Locatie Hoorn/Enkhuizen Leefregels bij orthostatische hypotensie Oorzaak: Een plotselinge bloeddrukdaling bij het opstaan uit een stoel, uit
Nadere informatieGerhard Wekking. Eerstelijnspsycholoog, GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut Systeemtherapeut Neuropsycholoog
Gerhard Wekking Eerstelijnspsycholoog, GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut Systeemtherapeut Neuropsycholoog Inhoud Haperende initiatie Consequenties voor patiënt, partner en relatie Stress en omgaan
Nadere informatieUrologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden
1/5 Urologie Lastmeter Inleiding Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is. U kunt problemen ondervinden op
Nadere informatiehuisartsennascholing 10 sept 2013
huisartsennascholing 10 sept 2013 -polyneuropathie -restless legs syndrome Joost van Oostrom Afdeling Neurologie Rijnstate Programma (2x) WAAROM moeten we hier iets over weten WAT moeten we hierover weten
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ontslagadvies bij licht traumatisch hersenletsel volwassenen
Ontslagadvies bij licht traumatisch hersenletsel volwassenen ONTSLAGADVIES BIJ LICHT TRAUMATISCH HERSENLETSEL VOLWASSENEN INLEIDING U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een
Nadere informatieBehandeling met botulinetoxine bij blefarospasme
Behandeling met botulinetoxine bij blefarospasme Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De neuroloog heeft met u besproken dat u behandeld kunt worden met botulinetoxine.
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Groepsrevalidatie voor patiënten met de ziekte van Parkinson
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Groepsrevalidatie voor patiënten met de ziekte van Parkinson UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Groepsrevalidatie voor patiënten met de
Nadere informatieEen lage bloeddruk bij het staan
Een lage bloeddruk bij het staan Orthostatische hypotensie Een lage bloeddruk bij het staan noemen we in medische termen orthostatische hypotensie. In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en
Nadere informatieInformatie lichttraumatisch hoofd-/hersenletsel
Informatie lichttraumatisch hoofd-/hersenletsel PATIENTENINFORMATIE AAN VOLWASSENEN MET LICHT TRAUMATISCH HOOFD-/HERSENLETSEL U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval
Nadere informatieSarcoïdose. & vermoeidheid. Vermoeidheid is één van de belangrijkste klachten bij sarcoïdose.
Sarcoïdose & vermoeidheid Vermoeidheid is één van de belangrijkste klachten bij sarcoïdose. www.sarcoidose.nl Iedereen kent het gevoel van vermoeidheid. Na inspanning, aan het eind van de dag. Hoewel iedereen
Nadere informatieCentrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS)
Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Het verloop, de symptomen en de behandeling Centrum voor Revalidatie Inleiding Uw arts heeft bij u de diagnose Complex Regionaal Pijn Syndroom
Nadere informatieUNIT 4. Medicatie HOOFDSTUK. Urgent doktersbezoek
UNIT 4 Medicatie HOOFDSTUK 5 Urgent doktersbezoek Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de auteur; de Commissie
Nadere informatieSpasticiteit en behandeling met botuline toxine
Spasticiteit en behandeling met botuline toxine In deze folder vindt u algemene informatie over spasticiteit en behandeling met botuline toxine. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek
Nadere informatieleven met vermoeidheid omgaan met de gevolgen van een beroerte
leven met vermoeidheid omgaan met de gevolgen van een beroerte CVA Cerebro Vasculair Accident is de medische term voor een ongeluk in de vaten van de hersenen. In het dagelijks taalgebruik heet een CVA
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/ hersenletsel. Volwassen
Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel Volwassen Inhoud Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel... 3 Verschijnselen eerste 24 uur... 3 Verschijnselen eerste dagen... 3 Wat u wél en niet mag doen... 4 Eerste
Nadere informatieOrthostatische hypotensie
Orthostatische hypotensie Wat is orthostatische hypotensie Orthostatische hypotensie is een vaak voorkomende oorzaak van duizeligheid en/of vallen, met name bij ouderen. 'Hypotensie' betekent een lage
Nadere informatie2. Wat is ALS? 3. Welke delen van het lichaam worden aangetast? 4. Hoe kom je erachter? 5. Wat zijn de klachten?
Ik doe mijn spreekbeurt over ALS. Ik ga dadelijk uitleggen wat ALS is. Waarom doe ik mijn spreekbeurt over ALS? Mijn opa is aan deze ziekte overleden en daarom wil ik jullie hier iets over vertellen en
Nadere informatieSpoedeisende hulp. Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel volwassenen
Spoedeisende hulp Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel volwassenen Inhoudsopgave Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel...4 Verschijnselen eerste 24 uur...5 Verschijnselen eerste dagen...5 Wat u wél
Nadere informatiePatiëntenbrochure. Antidepressiva. Afbouwen of doorgaan?
Patiëntenbrochure Antidepressiva Afbouwen of doorgaan? Antidepressiva Afbouwen of doorgaan? Heeft u - in overleg met uw (huis)arts - besloten te stoppen met het gebruik van de antidepressiva? Of overweegt
Nadere informatieVolwassenen met licht traumatisch hoofd / hersenletsel
Volwassenen met licht traumatisch hoofd / hersenletsel Neurologie alle aandacht U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel door een ongeval of een klap tegen uw hoofd. Deze folder beschrijft de
Nadere informatieBehandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners
Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch
Nadere informatieKinderneurologie.eu. De ziekte van Unverricht Lundborg
De ziekte van Unverricht Lundborg Wat is de ziekte van Unverricht Lundborg? De ziekte van Unverricht Lundborg is een erfelijke vorm van epilepsie die gekenmerkt wordt door myocloniëen, kortdurende schokjes
Nadere informatieCarpale Tunnel Syndroom (CTS)
Carpale Tunnel Syndroom (CTS) Carpale TunnelSyndroom (CTS) Uw klachten kunnen passen bij een carpaal tunnelsyndroom. Om dit definitief vast te stellen, zal de neuroloog een EMG (EMG = Elektro Myo Gram)
Nadere informatieHersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp
00 Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar Afdeling Spoedeisende Hulp U of een van uw naasten heeft een hersenschudding opgelopen door een ongeluk of plotselinge beweging van het hoofd. Dit wordt
Nadere informatieKantelproef. Klinische neurofysiologie / Vaatfunctie
Kantelproef Klinische neurofysiologie / Vaatfunctie Binnenkort komt u voor een kantelproef naar de afdeling Klinische Neurofysiologie / Vaatfunctie. Uw specialist heeft u hiervoor doorverwezen. In deze
Nadere informatieHet carpale tunnelsyndroom. Behandeling door de neurochirurg
Het carpale tunnelsyndroom Behandeling door de neurochirurg Inleiding De neuroloog heeft met u besproken dat u geopereerd gaat worden aan het carpale tunnelsyndroom door de neurochirurg. In deze folder
Nadere informatieH.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft
H.307216.0714 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/hersenletsel volwassenen
Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel volwassenen Door een ongeval of door een klap tegen uw hoofd heeft u licht traumatisch hoofd- of hersenletsel opgelopen. In deze folder vindt u informatie over de
Nadere informatieHernia met een radiculair syndroom in de lage rug Informatie & behandeling. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis
Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Informatie & behandeling Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding U bent patiënt op de afdeling neurologie van het IJsselland Ziekenhuis
Nadere informatieKantelproef. Klinische neurofysiologie / Vaatfunctie
Kantelproef Klinische neurofysiologie / Vaatfunctie Binnenkort komt u voor een kantelproef naar de afdeling Klinische Neurofysiologie / Vaatfunctie. Uw specialist heeft u hiervoor doorverwezen. In deze
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieOncologie. Lastmeter
1/5 Oncologie Lastmeter Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is.
Nadere informatieMultiple Sclerose is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Deze ziekte wordt ook wel MS genoemd. In deze folder leest hier meer over.
Multiple Sclerose Multiple Sclerose is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Deze ziekte wordt ook wel MS genoemd. In deze folder leest hier meer over. Wat is multipele Sclerose (MS) MS is een
Nadere informatieGezond thema: DE HUISARTS
Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een
Nadere informatieRusteloze benen restless legs syndrome (RLS)
Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS) Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 1159 Wat zijn rusteloze benen? Het rusteloze benen syndroom (ofwel restless legs syndrome, afgekort RLS) is een
Nadere informatieZiekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling
Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson is een chronische progressieve neurologische aandoening. Bij deze ziekte gaat
Nadere informatieValpreventie. Beter voor elkaar
Valpreventie Beter voor elkaar Inleiding Deze folder geeft u informatie over valrisico s en welke maatregelen u kunt nemen om vallen te voorkomen. Wat zijn valrisico s? Het risico op vallen is bij de één
Nadere informatieAANMELDINGSFORMULIER ONCOLOGISCHE NAZORG HERSTEL & BALANS OF FYSIEKE TRAINING
AANMELDINGSFORMULIER ONCOLOGISCHE NAZORG HERSTEL & BALANS OF FYSIEKE TRAINING Om in aanmerking te komen voor Oncologische Nazorg dient u het aanmeldingsformulier invullen en binnen drie weken retourneren
Nadere informatieParkinson behandeling met medicatie. Parkinson Café West-Brabant 4 februari 2016 T. van Strien neuroloog
Parkinson behandeling met medicatie Parkinson Café West-Brabant 4 februari 2016 T. van Strien neuroloog Inhoud meneer Parkinson mechanisme Parkinson medicatie beloop van de ziekte geavanceerde therapieën
Nadere informatieRusteloze benen. restless legs syndrome (RLS) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Wat zijn rusteloze benen? Het rusteloze benen syndroom (ofwel restless legs syndrome, afgekort
Nadere informatieH Waar kunt u terecht als u kanker heeft
H.307216.1217 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling
Nadere informatieBEWEGEN BIJ KANKER 17041
BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.
Nadere informatie-- DYSTONIE -- Patiëntendag bewegingsstoornissen 18 mei Wieke Eggink, neuroloog in opleiding Agnes Elema, revalidatiearts
-- DYSTONIE -- Patiëntendag bewegingsstoornissen 18 mei 2019 Wieke Eggink, neuroloog in opleiding Agnes Elema, revalidatiearts Universitair Medisch Centrum Groningen OVERZICHT SESSIE 2 11:15 11:35uur Presentatie
Nadere informatieIntake formulier. Heeft u ook last van bijwerkingen? Zo ja, welke? 1 Wat is de reden van uw komst?... 3 Wanneer zijn deze klachten ontstaan?...
Intake formulier Aangezien het streven is om u naar beste vermogen optimaal te kunnen begeleiden, verzoeken wij u de volgende vragen zo volledig mogelijk in te vullen of te onderstrepen. Persoonlijke gegevens
Nadere informatieMaatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie. Nazorg en oefeningen na een borstamputatie
Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie Nazorg en oefeningen na een borstamputatie Algemeen U bent kort geleden geopereerd aan uw borst in verband met borstkanker. In deze folder informeren we u over
Nadere informatie