Eindexamen scheikunde 1 vwo I

Transcriptie

1 Eindexamen scheikunde vwo 200 I 4 Antwoordmodel Dizuren Voorbeelden van goede antwoorden zijn: Bij de productie met salpeterzuur moet er een voorziening komen om te vermijden dat stikstdioxide in het milieu komt. Dat is bij de bereiding met waterstperoxide niet nodig. Bij de productie met waterstperoxide komen minder afvalstfen vrij. Indien slechts is geantwoord: De bereiding met waterstperoxide is beter voor het milieu. 2 Een juiste berekening leidt afhankelijk van de berekeningswijze tot een uitkomst die ligt tussen 90,2 en 90,5(%). berekening aantal mol cyclohexeen: 00 delen door de massa van een mol cyclohexeen (bijvoorbeeld via BINAS tabel 04: 82,4 g) berekening aantal gram hexaandizuur dat daaruit maximaal kan ontstaan: aantal mol hexaandizuur (is gelijk aan het aantal mol cyclohexeen) vermenigvuldigen met de massa van een mol hexaandizuur (bijvoorbeeld via BINAS tabel 04: 46, g) berekening rendement: 6 delen door het aantal gram hexaandizuur dat maximaal kan ontstaan en vermenigvuldigen met 0 2 pmerking Als het antwoord niet is weergegeven als een percentage maar als een fractie, mag dit goed worden gerekend. 3 hydroxycyclohexanon juiste benoeming stamnaam en hodgroep: cyclohexanon hydroxy als voorvoegsel juiste plaatsaanduiding bij de hydroxylgroep Indien het antwoord oxocyclohexanol is gegeven 2 pmerking ok het antwoord hydroxycyclohexanon is goed. 4 vermelding dat R 3 3 N + ionen apolaire / hydrobe staarten en geladen / hydriele koppen bezitten cyclohexeenmoleculen kunnen zich binden aan de groepen R van R 3 3 N + ionen watermoleculen kunnen zich binden aan de pluslading van R 3 3 N + ionen R 3 3 N + ionen bezitten apolaire / hydrobe staarten R 3 3 N + ionen bezitten geladen / hydriele koppen (dus) R 3 3 N + ionen hebben emulgatorwerking pmerking Als in het antwoord wordt gesproken over polaire koppen in plaats van geladen koppen, dit goed rekenen. www.

2 Eindexamen scheikunde vwo 200II 5 Een juist antwoord kan als volgt zijn weergegeven: cyclohexeenring met twee carboxylgroepen getekend beide carboxylgroepen op de juiste plaats getekend pmerkingen Als de carboxylgroepen als zijn weergegeven, dit goed rekenen. Als de structuurformule als volgt schematisch is weergegeven: mag dat goed worden gerekend. ok een antwoord als: 2 2 dus de structuurformule van een gesubstitueerd cyclohexeen, waarin in plaats van carboxylgroepen, groepen zijn getekend die door oxidatie omgezet kunnen worden tot carboxylgroepen, is goed. yanidevergiftiging voor de pijl 2 voor de pijl en 2 en 2 na de pijl juiste coëfficiënten www. 2

3 Eindexamen scheikunde vwo 200II bfe N bfe N bfe 2+,N 2 en 2 voor de pijl en bfe 3+,N 3 en na de pijl b, Fe en Nbalans juist en balans juist Indien de vergelijking 2 bfe 2+ + N bfe 3+ + N 3 + is gegeven pmerking Als de vergelijking 2 bfe 2+ +,5 N 2 + 0,5 2 bfe 3+ +,5 N 3 + is gegeven, dit goed rekenen. 8 verwerking massapercentage bloed in het lichaam: vermenigvuldigen met 7,5 en delen door 0 2 verwerking dichtheid bloed: delen door,05 (kg L ) verwerking gehalte hemoglobine (plus oxyhemoglobine): delen door 0,00 (L) en vermenigvuldigen met 6 (g L ) Maximumscore 5 9 Een juiste berekening leidt afhankelijk van de berekeningswijze tot een uitkomst die ligt tussen 8,9 en 9, (ml). berekening totaal aantal mol hemoglobine (plus oxyhemoglobine): 80 (kg) vermenigvuldigen met (g kg ) en delen door 6,8 0 4 (g mol ) omrekening naar aantal mol hemoglobine (plus oxyhemoglobine) dat moet worden omgezet: vermenigvuldigen met 20 en delen door 0 2 omrekening naar aantal mol (natrium)nitriet: vermenigvuldigen met,5 omrekening naar aantal g natriumnitriet: vermenigvuldigen met de massa van een mol natriumnitriet (bijvoorbeeld via BINAS tabel 4: 69,00 g) omrekening naar aantal ml natriumnitrietoplossing: delen door 30 (g L ) en vermenigvuldigen met Een juist antwoord kan als volgt geformuleerd zijn: oe meer methemoglobine er is, hoe sneller cyanide uit de weefsels kan worden verwijderd, hoe sneller de patiënt genezen is. notie dat de patiënt zo snel mogelijk moet genezen dus moet men er voor zorgen dat er veel methemoglobine is / de methemoglobineconcentratie hoog is Een juist antwoord kan als volgt geformuleerd zijn: Nitriet maakt hemoglobine onbruikbaar voor zuursttransport. notie dat nitriet hemoglobine omzet (tot methemoglobine) notie dat daardoor het zuursttransport wordt verminderd Indien slechts een antwoord is gegeven als: Nitriet is giftig. Nitriet is een gevaarlijke st. www. 3

4 Eindexamen scheikunde vwo 200 I Milde bromeringen Maximumscore 2 et juiste antwoord dient de notie te bevatten dat de werking van een enzym als voorbeeld heeft gediend voor het synthetiseren van de nieuwe katalysator. Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: Enzymen ¼ bij uitstek. (alinea 3) Er is ¼ enzym nabootst. (alinea 5) Dergelijke omkleuringsexperimenten ¼ geïmmobiliseerde broomperoxidases. (alinea 7) Een vergelijkbaar ¼ echte enzymen. (alinea 0) Maximumscore 4 3 Br + 2 Br e e Br Br + 2 in de eerste halfreactie Br en 2 voor de pijl en Br en + na de pijl in de eerste halfreactie 2 e /e na de pijl de tweede halfreactie combineren van beide halfreacties en wegstrepen van 2 voor de pijl tegen een 2 na de pijl en van + na de pijl tegen een + voor de pijl Indien het volgende antwoord is gegeven, waarin geen vergelijkingen van halfreacties voorkomen: W W 5 W 5 + Br + + W 4 + Br Br + + Br + 2 Indien het volgende antwoord is gegeven, waarin geen vergelijkingen van halfreacties voorkomen: Br + + Br Br + + Br pmerkingen ok antwoorden als Br + Br + 2 e e Br Br + Br + 2 Br e e 2 ( ) Br Br + mogen worden goed gerekend. Als in plaats van een pijl naar rechts een evenwichtsteken is gebruikt, dit goed rekenen. 4 Een juiste afleiding leidt tot het antwoord (x =) 0,30. berekening totaal aantal minladingen: 2,00 + 0,30 totaal aantal plusladingen uitgedrukt in x: (,00 x) 2 + x 3 berekening x uit de vergelijking 2,00 + 0,30 = (,00 x) 2 + x 3 www. 4

5 Eindexamen scheikunde vwo 200II 5 Een juiste afleiding leidt tot het antwoord (y =) 0,27 en (z =) 0,05. berekening y: 90 delen door 00 en vermenigvuldigen met 0,30 berekening z: 0 delen door 00 en vermenigvuldigen met 0,30 en delen door 2 6 Maximumscore 4 N 2 N N 3 + peptidebinding juist rest van glycine en lysine juist N Indien één van de volgende antwoorden is gegeven: N 2 N N 2 + N 2 N N 3 3 pmerking ok het volgende antwoord mag worden goed gerekend: N 2 N N 2 7 Een juiste uitleg leidt tot de conclusie dat de bromeringsreactie als een substitutiereactie mag worden gezien. notie dat aan de benzeenring atomen zijn gebonden (die niet zijn getekend) die (niet getekende) atomen worden vervangen door Br atomen en conclusie Indien een antwoord is gegeven als: Er komen Br atomen bij, dus geen substitutiereactie. Indien een antwoord zonder verklaring met een onjuiste verklaring is gegeven 0 0 www. 5

6 Eindexamen scheikunde vwo 200II 8 Een juiste uitleg leidt tot de conclusie dat tijdens de testreactie de p tussen 4,6 en 6,6 moet liggen. fenolrood moet geel blijven, dus p ligt onder 6,6 broomfenolblauw moet blauw blijven, dus p ligt boven 4,6 pmerking Een antwoord als: Bij p boven 8,0, maar dan is de kleurverandering van rood naar blauw. mag worden goed gerekend. Maximumscore 9 Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: Is de snelheid van de omkleuringsreactie groter bij gebruik van de enzymnabootser dan bij gebruik van een geïmmobiliseerd enzym? Is de snelheid van de omkleuringsreactie groter bij gebruik van W 4 dat vast op de drager zit dan bij gebruik van opgelost W 4? eeft de enzymnabootser een grotere activiteit dan het geïmmobiliseerde enzym? Maakt het (voor de bromeringsactiviteit) uit W 4 in oplossing is gebonden is aan de drager? Indien een antwoord is gegeven als: oe snel verloopt de omkleuringsreactie bij gebruik van de enzymnabootser? 0 Maximumscore 4 20 et juiste antwoord is afhankelijk van de in de vorige vraag geformuleerde onderzoeksvraag en kan bijvoorbeeld als volgt zijn geformuleerd: (Minstens) twee proeven uitvoeren met dezelfde concentraties waterstperoxide, bromide en fenolrood (bij dezelfde temperatuur en p). Doe (minstens) een proef met het geïmmobiliseerde enzym en (minstens) een proef met de enzymnabootser / doe (minstens) een proef met opgelost W 4 en (minstens) een proef met de enzymnabootser. Volg (met een colorimeter) de intensiteit van de gele blauwe kleur in de tijd / meet hoe lang het duurt voordat de oplossing blauw is geworden. Maak een mengsel van waterstperoxide, fenolrood en katalysator en voeg dan het bromide toe en start de tijdmeting / maak een mengsel van bromide, fenolrood en katalysator en voeg dan het waterstperoxide toe en start de tijdmeting. vermelding dat meerdere proeven gedaan moeten worden met dezelfde concentraties waterstperoxide, bromide en fenolrood (bij dezelfde temperatuur en p) vermelding dat bij (minstens) een proef de enzymnabootser wordt gebruikt en bij (minstens) een andere proef het geïmmobiliseerde enzym / vermelding dat bij (minstens) een proef opgelost W 4 wordt gebruikt en bij (minstens) een andere proef de enzymnabootser vermelding van de manier waarop de reactie wordt gevolgd vermelding dat de tijdmeting gestart wordt als het bromide / waterstperoxide is toegevoegd www. 6

7 Eindexamen scheikunde vwo 200II Biogas reinigen 2 Een juiste uitleg leidt tot de conclusie dat het waterstsulfide alleen uit de eiwitten gevormd kan zijn en niet uit koolhydraten en vetten. in koolhydraten en vetten komen alleen de elementen, en voor notie dat (sommige) aminozuren het element S bevatten en conclusie pmerking ok een antwoord als: In koolhydraten en vetten komt het element S niet voor en in eiwitten wel, dus kan het waterstsulfide alleen uit de eiwitten zijn gevormd. mag goed worden gerekend. 22 Een juist antwoord kan als volgt geformuleerd zijn: Bij de verbranding van waterstsulfide ontstaat zwaveldioxide (en dat veroorzaakt luchtverontreiniging / zure regen / is giftig). notie dat het 2 S met het biogas verbrand zou worden bij de verbranding van waterstsulfide ontstaat zwaveldioxide (en dat veroorzaakt luchtverontreiniging / zure regen / is giftig) Indien een antwoord is gegeven als: 2 S veroorzaakt zure regen. 23 Een juiste berekening leidt tot de uitkomst juiste evenwichtsvoorwaarde, bijvoorbeeld geschreven als invulling waarden voor [ ] en K b : 0 6 respectievelijk 9, 0 3 [S ] berekening : K b delen door [ ] [S ] juiste evenwichtsvoorwaarde, bijvoorbeeld geschreven als invulling waarden voor [ 3 + ] en K z : 0 8 respectievelijk, 0 2 [S ] berekening : [ 3 + ] delen door K z [S ] [ ][S ] [S ] + [3 ][S ] [S ] = K b = K z pmerking Een berekening waarin [ ] gelijk wordt gesteld aan [S ], vervolgens met behulp van K b een waarde voor [S ] wordt berekend en tenslotte de verhouding waarin [ 3 + ] gelijk wordt gesteld aan [S ], vervolgens met behulp van K z een waarde voor [S ] wordt berekend en tenslotte de verhouding [ S ] [ S ] [ S ] [ S ], mag worden goed gerekend. www. 7

8 Eindexamen scheikunde vwo 200II 24 in reactie verdwijnt mol per mol S die ontstaat in reactie 2 ontstaat mol per mol S die verdwijnt Maximumscore 5 25 Een juiste berekening leidt tot de uitkomst,4 0 2 (volumeprocent). berekening bij titratie gebruikt aantal mmol S 2 3 : 7,72 (ml) vermenigvuldigen met 0,0500 (mmol ml ) berekening aantal mmol I 2 dat overgebleven is: aantal mmol S 2 3 delen door 2 berekening aantal mmol 2 S dat gereageerd heeft (is gelijk aan het aantal mmol I 2 dat gereageerd heeft): aantal mmol I 2 dat overgebleven is aftrekken van 0,250 (mmol) omrekening naar aantal dm 3 2 S: vermenigvuldigen met 0 3 en met V m (24,5 dm 3 mol ) omrekening naar volumepercentage: delen door 0,0 (dm 3 ) en vermenigvuldigen met 0 2 www. 8