Impactanalyse Digimelding. Terugmelden, kwaliteit binnen het stelsel

Transcriptie

1 Impactanalyse Digimelding Terugmelden, kwaliteit binnen het stelsel Documentversie: : 1.0 Datum: 11 december 2013

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Managementsamenvatting... 6 Inleiding... 6 Digimelding BLT... 6 Digimelding BLT 1.0 (Portaal)... 7 Digimelding BLT 2.0 (Webservices)... 8 Resultaatverplichting... 9 Implementatieondersteuning Logius Conclusie Wat kan de gemeente nu al doen? Inleiding i-nup Doel en kaders impactanalyse Aanpak impactanalyse Digimelding Stelsel Basisregistraties Terugmelden gerede twijfel Digimelding Terugmelden via Digimelding Annotatie Specificatie (DAS) Thema s Digimelding Relatie met andere bouwstenen Techniek Organisatie- en procesinrichting; Implementeerbaarheid en ondersteuningsbehoefte Kosten en Baten; Bruikbaarheid; Conclusies Algemeen Bruikbaarheid Beschikbaarheid (grootschalige) Implementeerbaarheid Resultaatverplichting Wat kan de gemeente nu al doen? Bijlage 1: Acties Bijlage 2 Digimelding in de tijd Digimelding

3 Digimelding 2.0 (2010) Digimelding 2.0 (2011) - Contextafhankelijk (voortaan Flexibele-) Flexibele Digimelding 2.0 (Digimelding Annotatie Specificatie - DAS) Bijlage 3: Betrokkenen... 44

4 Versiebeheer Versie Datum Status Wijziging Opgesteld/ gewijzigd door Concept Initiële versie Ton Laarhoven Concept Interne feedback Ton Laarhoven Concept Feedback begeleidingscommissie Ton Laarhoven Concept Conclusies en managementsamenvatting Concept Finaal concept Ton Laarhoven Theo van den Brink Ton Laarhoven Anna Wamstekers 4

5 5

6 Managementsamenvatting Inleiding Terugmelden van gerede twijfel is een belangrijke voorwaarde voor het bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de basisregistraties. Terugmelden bij gerede twijfel is voor overheidsorganisaties een wettelijke verplichting. Het gebruik van Digimelding is dat niet. Voor het verplicht gebruik van Digimelding zijn bestuurlijke afspraken gemaakt in het kader van i-nup. Deze resultaatverplichting (#18) luidt: Alle gemeenten sluiten aan op Digimelding en gebruiken deze voorziening tenminste voor BAG, GBA en NHR 1. Digimelding (ter ondersteuning van het terugmelden van gerede twijfel) is een van de stelselvoorzieningen die voor veel overheidsorganisaties van belang kan zijn. De scope van deze impactanalyse Digimelding is echter de gemeentelijke resultaatverplichting van Digimelding. Deze impactanalyse geeft een oordeel over de i-nup bouwsteen Digimelding, inclusief het feitelijk kunnen terugmelden op de BAG, de GBA en het NHR. De aansluiting van deze basisregistraties wordt verondersteld een geïntegreerd onderdeel te zijn van de bouwsteen Digimelding. Voor de juiste interpretatie van ons oordeel, is het van belang te beseffen dat in een korte tijd (vanaf februari 2013) veel is bereikt: een terugmeldvoorziening waarop naast gemeenten diverse andere medeoverheden laagdrempelig kunnen aansluiten, met als eerste basisregistratie het NHR. De onderliggende Digikoppeling Annotatie Specificatie zorgt voor de benodigde flexibiliteit voor de toekomst, wanneer bijvoorbeeld ook bronhouders en het proces van in-onderzoek-nemen ondersteund gaat worden. Daarmee is de basis gelegd voor een toekomstvaste voorziening waar de meeste medeoverheden gebruik van kunnen maken. Negatieve oordelen over beschikbaarheid en implementeerbaarheid (op dit moment) doen hier niet aan af. Voor Digimelding ware het beter om een Impactanalyse op een later tijdstip te houden, maar de looptijd van Operatie NUP dwingt af dat nu een oordeel wordt gevormd over haalbaarheid van de resultaatverplichting. Digimelding BLT Digimelding is onderdeel van de NUP basisinfrastructuur en een belangrijk onderdeel van het stelsel van Basisregistraties. Digimelding vormt samen met Digikoppeling, Digilevering en de Stelselcatalogus de Stelselvoorzieningen Basisregistraties. In januari 2013 wordt het besluit genomen tot ontwikkeling van een centraal gehost portaal/loket, toegankelijk middels Username/Password en intern gebaseerd op de Digimelding Annotatie Specificatie (DAS). Gezien de beschikbare middelen en doorlooptijd (voorziening moet midden 2013 beschikbaar zijn), krijgt de voorziening beperkte functionaliteit. De voorziening krijgt de naam Digimelding BLT 1.0 (portaal) en wordt ontwikkeld door ICTU in samenwerking met KING- VNG en enkele gemeenten. BLT staat voor Beperkte, Laagdrempelige terugmeldvoorziening. In overleg met de Provincies is Digimelding BLT 1.0 (portaal) inmiddels doorontwikkeld tot Digimelding BLT 2.0 (webservices), waarbij de mogelijkheid is ingebouwd om gegevens niet alleen uit te wisselen op basis van een portaal, maar ook via webservices. Op deze wijze kan de BLT worden aangesloten op het Sectoraal Knooppunt Provincies (SKP). Daarnaast is integratie mogelijk met (gemeentelijke) applicaties die het terugmelden kunnen ondersteunen. 1 Overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid (i-nup) 6

7 Er zijn derhalve drie manieren voor gemeenten om aan te sluiten: [1] BLT 1.0 (portaal), [2] BLT 2.0 (webservices) en [3] directe aansluiting via op DAS gebaseerde applicaties. Aangezien variant [3] voor gemeenten niet relevant is, worden de eerste twee hieronder besproken. Digimelding BLT 1.0 (Portaal) Beschikbaarheid Digimelding BLT 1.0 (Portaal) Digimelding BLT 1.0 (portaal) is als eerste stap ontwikkeld om gerede twijfel te melden t.a.v. de GBA. De bouw is rond 1 augustus 2013 afgerond. De GBA-V is echter tot op dit moment (december 2013) niet aangesloten om de terugmeldingen te verwerken. Er is bij het schrijven van dit rapport nog geen concrete planning beschikbaar wanneer de GBA-V wel aansluit. Digimelding BLT 1.0 (portaal) wordt op dit moment in beheer genomen bij Logius, maar is (mede omdat de GBA-V nog niet is aangesloten) niet beschikbaar voor afnemers om op aan te sluiten. Ook zijn er op dit moment nog geen andere basisregistraties aangesloten op Digimelding BLT 1.0 (portaal). Voor de LV-BAG en de GBA-V zijn op dit moment geen concrete planningen bekend om aan te sluiten. Voorgestelde actie: Maak zo snel mogelijk inzichtelijk wat het voornemen en de planning is voor het aansluiten op Digimelding BLT 1.0 door de BAG en de GBA-V en realiseer deze aansluitingen. Voor het NHR wordt op dit moment gewerkt aan een concreet plan om de aansluiting in het eerste kwartaal van 2014 te realiseren. Voorgestelde actie: Bevestig de planning voor het aansluiten op Digimelding BLT 1.0 door het NHR en realiseer deze aansluiting volgens planning. Bruikbaarheid van Digimelding BLT 1.0 (portaal) Bij het uitwerken van de gebruikersinterface van de BLT is Digimelding 1.2 als uitgangspunt gebruikt. Daarnaast zijn (burgerzaken) medewerkers van de gemeenten Amsterdam en Rotterdam in het ontwikkelproces betrokken geweest als Product Owners. In deze rol zijn zij in belangrijke mate sturend geweest voor de functionaliteit zoals die binnen Digimelding BLT 1.0 (portaal) is ontwikkeld. Verder zijn de belangrijkste ontwikkelbeslissingen afgestemd met een daarvoor ingestelde gemeentelijke klankbordgroep Digimelding. De toegevoegde waarde van terugmelden op de basisregistraties voor een gemeente is verschillend: Voor het NHR is de Kamer van Koophandel (KvK) bronhouder. Het NHR bevat de authentieke gegevens van bedrijven. Gemeenten maken op steeds ruimere schaal gebruik van de gegevens uit het Handelsregister, maar het gebruik van gegevens uit het NHR (Nieuw Handelsregister) in het kader van het stelsel van basisregistraties moet nog beginnen. Terugmelden is daarbij een belangrijke randvoorwaarde; Voor de BAG is de gemeente bronhouder. De gemeente is grootgebruiker van de eigen BAG gegevens. Gemeenten zullen een groot deel van de gerede twijfel zelf vaststellen. Doorgaans zullen gemeenten deze binnengemeentelijke meldingen binnengemeentelijk afdoen; Ook voor de GBA is de gemeente bronhouder en als afnemer grootgebruiker van de eigen GBA. Daarnaast is de gemeente ook afnemer van buitengemeentelijke GBA gegevens. Gemeenten zullen een groot deel van de gerede twijfel rond de eigen GBA zelf vaststellen. 7

8 Een belangrijk deel van deze binnengemeentelijke meldingen zullen binnengemeentelijk worden afgedaan; De bruikbaarheid van de BLT zou in belangrijke mate toenemen als ook op andere basisregistraties dan de BAG, de GBA en het NHR teruggemeld kan worden middels Digikoppeling BLT 1.0. Te denken valt aan LV-WOZ, BRK, BRV en later BGT. Voorgestelde actie: Maak inzichtelijk wat het voornemen en de planning is voor het aansluiten op Digimelding BLT 1.0 (portaal) door de overige basisregistraties. Omdat geen praktijkbeproeving heeft plaatsgevonden, kan formeel nog geen uitspraak worden gedaan over de bruikbaarheid van Digimelding BLT 1.0 (portaal) als terugmeldvoorziening. Een praktijkbeproeving in relatie tot het NHR zien wij op dit punt met vertrouwen tegemoet. (Grootschalige) Implementeerbaarheid van Digimelding BLT 1.0 Digimelding BLT 1.0 (portaal) in combinatie met de BAG, de GBA-V en het NHR is thans niet beschikbaar. Dus kan worden geoordeeld dat de bouwsteen in combinatie met deze basisregistraties (nog) niet implementeerbaar is. Pas nadat de GBA-V, de BAG en/of het NHR een aansluiting hebben gerealiseerd op Digimelding BLT 1.0, kan de implementeerbaarheid middels praktijkbeproevingen worden vastgesteld. Onze verwachting is dat zodra de randvoorwaarden zijn vervuld, de praktijkbeproeving leidt tot een positief oordeel over implementeerbaarheid. Voorgestelde actie: Stel, wanneer het terugmelden op basis van Digimelding door de BAG, de GBA-V en het NHR is gerealiseerd, de (grootschalige) implementeerbaarheid van Digimelding voor de BAG, de GBA-V en het NHR middels een aantal praktijkbeproevingen vast. Digimelding BLT 2.0 (Webservices) Beschikbaarheid Digimelding BLT 2.0 (Webservices) Digimelding BLT 2.0 (webservices) is ontwikkeld om gegevens rond gerede twijfel uit te wisselen op basis van webservices. Het gaat hierbij om het Sectoraal Knooppunt Provincies (SKP), de gegevensuitwisseling met de Rotterdamse TerugMeld Faciliteit (RTMF), ook wel Metropool Terugmeldfaciliteit (MTMF) genoemd, en om terugmeldfunctionaliteit te kunnen implementeren binnen gemeentelijke applicaties. De ontwikkelingen zijn begin november 2013 door ICTU afgerond maar er zijn op dit moment geen concrete planningen bekend om de LV-BAG, de GBA-V en het NHR aan te sluiten op deze versie van de BLT. Hierdoor kan het testen niet worden afgerond. Ook moet Digimelding BLT 2.0 (webservices) nog in beheer worden genomen bij Logius. Voor de LV-BAG, de GBA-V en het NHR zijn op dit moment geen concrete planningen bekend om aan te sluiten. Bruikbaarheid van Digimelding BLT 2.0 (Webservices) De wijze waarop de mogelijkheid om via webservices gegevens te kunnen uitwisselen is ontwikkeld, is in belangrijke mate een directe vertaling van de Digimelding Annotatie Specificatie. Dit vraagt veel kennis van de DAS specifiek en annotaties in zijn algemeenheid, bij alle partijen die aansluiten. 8

9 Het gebruik van annotaties in de totale keten van terugmelden biedt veel flexibiliteit, maar dat speelt vooral naarmate meer basisregistraties de DAS inzetten voor het afdekken van de totale keten van terugmelden (bijvoorbeeld inclusief de link naar de bronhouder). Er is op dit moment van geen enkele basisregistratie een concreet plan bekend om een geïntegreerde terugmeldvoorziening te ontwikkelen ter ondersteuning van het achterliggend proces op basis van de Digimelding Annotatie Specificatie! NB Op dit moment zien we een gebrek aan voortvarendheid bij basisregistraties om überhaupt aan te sluiten op de BLT. Uit recente reacties van pakketleveranciers is gebleken dat de wijze waarop de Digimelding Annotatie Specificatie is verweven met de webservices implementatie (Digimelding BLT 2.0), een (onnodige) drempel opwerpt om via webservices aan te sluiten. Dit zal resulteren in een situatie waarbij gemeenten die bij voorkeur via webservices willen terugmelden, gedwongen worden om toch via Digimelding BLT 1.0 (portaal) terug te melden. Het zou veel eenvoudiger zijn voor leveranciers als de webservices van Digimelding BLT 2.0 ten behoeve van de gemeenten (in belangrijke mate) gebaseerd zijn op de berichtspecificaties van Digimelding 1.2 (BAG en GBA). De vertaling van deze berichten naar annotaties moet dan in de BLT plaatsvinden (zoals dat nu ook al gebeurt voor het portaal). Dit betekent (eenmalig) extra werk bij de BLT, maar bespaart veel werk (meervoudig) bij de gemeentelijke leveranciers. Voorgestelde actie: Pas de implementatie van Digikoppeling BLT 2.0 (webservices) zodanig aan dat deze (in belangrijke mate) aansluit op de berichtspecificaties van Digimelding 1.2 (geordende aanleverstructuur). (Grootschalige) Implementeerbaarheid van Digimelding BLT 2.0 Digimelding BLT 2.0 (webservices) in combinatie met de BAG, de GBA-V en het NHR is thans niet beschikbaar, dus kan worden geoordeeld dat de bouwsteen in combinatie met deze basisregistraties niet implementeerbaar is. Resultaatverplichting De resultaatverplichting voor Digimelding (#18) luidt: Alle gemeenten sluiten aan op Digimelding en gebruiken deze voorziening tenminste voor BAG, GBA en NHR.. 2 Het aansluiten op een centraal gehost portaal (Digimelding BLT 1.0) komt neer op het aanvragen van username/password voor elke medewerker die gaat terugmelden (het gaat om het aanvragen van e-herkenning Authenticatiemiddelen niveau 2), waarna het portaal in gebruik kan worden genomen. Omdat technisch aansluiten erg eenvoudig is, kunnen gemeenten de focus houden op het inrichten van het terugmeldproces. Een deel van de gemeenten zal op termijn gebruik willen maken van de mogelijkheid om aan te sluiten via webservices middels een leveranciersoplossing (bv. Centric Key2Terugmelden of een vergelijkbare oplossing van PinkRoccade of andere leveranciers). Een andere manier van aansluiten op basis van webservices is de implementatie van de MTMF (Metropool Terugmeld Faciliteit). 2 Overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid 9

10 Uit informatie die nu beschikbaar is, valt af te leiden dat een grote meerderheid van de gemeenten de voorkeur geeft aan een centraal gehost portaal. Username/password is dan voldoende voor een technische aansluiting. Een schatting is dat een deel van de gemeenten (circa twintig procent) de wens heeft om op termijn voor één of meerdere basisregistraties gebruik te maken van een geïntegreerde leveranciersoplossing, waarbij gebruik wordt gemaakt van de webservices van Digimelding BLT 2.0 (webservices). Ook zal een deel van de gemeenten kiezen voor een groeipad: afhankelijk van het tijdstip waarop de basisregistraties de mogelijkheid bieden om middels webservices terug te melden, is een implementatiestrategie om eerst aan te sluiten op het centraal gehost portaal (Digimelding BLT 1.0), om daarna voor één of meerdere basisregistraties gebruik te maken van een leveranciersoplossing in combinatie met Digimelding BLT 2.0 (webservices). Het eindresultaat kan een combinatie zijn (gemeentelijke terugmeldapplicatie voor bijvoorbeeld de (m)gba, BAG en WOZ en een Centraal portaal bijvoorbeeld voor NHR, BRK en BRV). Implementatieondersteuning Logius Wanneer implementaties plaatsvinden op basis van een Digimelding BLT 1.0 (Portaal) wordt aansluiting voor de gemeenten sterk vereenvoudigd. De verwachting is dat de kosten per aansluiting van implementatieondersteuning door Logius beperkt zijn, maar kwantitatieve uitspraken kunnen pas gedaan worden nadat de praktijkbeproeving heeft plaatsgevonden. Conclusie Deze conclusie is gebaseerd op de inzet van Digimelding BLT 1.0 (Portaal). De GBA en de BAG zijn op dit moment niet aangesloten op Digimelding BLT 1.0 (portaal) om de terugmeldingen te verwerken. Er is bij het schrijven van dit rapport ook nog geen concrete planning beschikbaar wanneer dit wel gaat gebeuren. Ten aanzien van de bruikbaarheid kan worden gesteld dat Digimelding BLT 1.0 (portaal) veel toegevoegde waarde heeft voor het NHR. Naar verwachting zullen gemeenten beperkt gebruik maken van Digimelding BLT 1.0 (portaal) voor terugmelden op de GBA (vooral subjecten van buiten de eigen gemeente) en zeer beperkt voor terugmelden op de BAG 3. De meerwaarde voor gemeenten van Digimelding BLT 1.0 (portaal) neemt toe als de kern van het Stelsel (BAG, GBA en NHR) op de BLT is aangesloten. Dit geldt nog in belangrijkere mate voor andere overheidsorganisaties zoals provincies en waterschappen. De bruikbaarheid van Digimelding BLT 1.0 (portaal) neemt verder toe met elke extra basisregistratie waarop gemeenten middels de BLT kunnen gaan terugmelden; Voor terugmelden op de GBA bestaat een werkbaar alternatief (TMV). Na aansluiting van het NHR op Digimelding BLT 1.0 (planning Q1 2014) en nadat een praktijkbeproeving voor Digimelding BLT 1.0 is uitgevoerd (planning Q2 2014), kan een oordeel over implementeerbaarheid in relatie tot het NHR worden gegeven. Daarna blijven er hooguit zes (6) maanden over voor de gemeenten om Digimelding BLT in gebruik te nemen. Terugmelden op een basisregistratie heeft pas zin als de authentieke gegevens daadwerkelijk gebruikt worden. Gemeenten zijn nog niet klaar om grootschalige gebruik te 3 Gemeente kiezen doorgaans voor het tweede paar ogen principe. Een gemeente kan er ook voor kiezen elke medewerker te laten terugmelden vanuit het taakspecifieke proces. Digimelding BLT 1.0 (portaal) maakt het mogelijk om vanaf elke plek, voor elke aangesloten basisregistratie en ongeacht of de (gerede) twijfel binnengemeentelijk of extern moet worden opgelost, direct terug te melden. 10

11 gaan maken van het NHR. Zoals aangegeven het rapport Impactanalyse NHR, is tijdig aansluiten een grote uitdaging. Uitgaande van deze bevindingen, is het oordeel dat de resultaatverplichting in relatie tot de BAG en GBA binnen de looptijd van het i-nup programma niet haalbaar is. De conclusie is tevens dat de resultaatverplichting voor Digimelding in relatie tot het NHR alleen met zeer doeltreffende maatregelen gerealiseerd kan worden. NB - zodra de BAG en de GBA zijn gekoppeld met Digimelding BLT 1.0 en 2.0 dienen gemeenten relevante gerede twijfel via deze voorziening te melden. NB - De aansluiting van de BAG en de GBA op Digimelding BLT 1.0 en 2.0 zijn niet alleen van belang voor gemeenten maar ook (nog meer zelfs) voor bijvoorbeeld Provincies en Waterschappen! Wat kan de gemeente nu al doen? De gemeentelijke processen voor het terugmelden van gerede twijfel zijn nog niet in elke gemeente ingericht. Waar wel terugmeldprocessen bestaan, zijn deze vaak beperkt tot de GBA en de BAG. Gemeenten kunnen nu al voorbereidingen treffen voor het inregelen van het terugmeldproces t.a.v. gegevens uit het NHR. 11

12 1. Inleiding Dit is de eindrapportage van de Impactanalyse op de bouwsteen Digimelding. Het doel van dit document is alle belanghebbende partijen en de deelnemers inzicht te geven in de bevindingen, oordelen, conclusies en actielijnen. Dit inleidende hoofdstuk behandelt de aanleiding en doelstelling, de gehanteerde vraagstelling en scope, de stand van zaken rondom Digimelding en de gevolgde aanpak i-nup In het kader van de generieke ondersteuning bij de implementatie van het i-nup is voor gemeenten Operatie NUP ingericht. Onderstaande afbeelding geeft dit schematisch weer. Overheidsbrede visie op dienstverlening De vraag centraal Snel en zeker I-NUP Implementatie NUP door gemeenten Een overheid Eenmalige uitvraag gegevens Transparant en aanspreekbaar Efficiënt 2015 voor gemeenten: -Bestuurlijke sturing; -Basis op orde; -Samenwerking en innovaties. Resultaatverplichtingen Generieke ondersteuning (Operatie NUP): -Poortwachtersfunctie (Impactanalyses); -I-spiegel; -Software catalogus; -Versnellers; -I-NUP academy; -Regiobijeenkomsten; -24 uur sessies; -Generieke instrumenten; -Ketenboek; -Toolbox. Specifieke ondersteuning: - Door gemeenten zelf in te kopen, kasschuif Operatie NUP in context Om invulling te kunnen geven aan de overheidsbrede visie op dienstverlening is implementatie van de NUP-bouwstenen noodzakelijk. In de Overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid (i-nup) is een aantal Resultaatverplichtingen uitgewerkt. Met vaststelling van het i- NUP hebben gemeenten afgesproken om aan de Resultaatsverplichtingen te voldoen. Voor Digimelding luidt deze resultaatverplichting (#18): Alle gemeenten sluiten aan op Digimelding en gebruiken deze voorziening tenminste voor BAG, GBA en NHR. Het is van belang op te merken dat deze impactanalyse geen oordeel geeft over de bouwsteen Digimelding op zich maar over de resultaatverplichting. Anders gezegd: kunnen gemeenten door gebruik van Digimelding terugmelden op de BAG, de GBA en het NHR? Operatie NUP helpt gemeenten op het gebied van digitale dienstverlening een stap verder. Meer informatie is te vinden op de website van Operatie NUP. 4 Binnen Operatie NUP maken we 4http://new.kinggemeenten.nl/over-operatie-nup 12

13 impactanalyses van de i-nup-bouwstenen. Een analyse van de bouwsteen leidt tot conclusies over de implementeerbaarheid en de haalbaarheid van de resultaatverplichtingen. Door een overzicht van de conclusies en bijbehorende acties te geven, biedt een impactanalyse een overzicht van wat nodig is om een succesvolle implementatie in het gemeentelijk domein te bewerkstelligen. Daarbij wordt niet alleen aangegeven wat de impact op de gemeente is, maar in het bijzonder ook wat generiek nog ingeregeld moet worden, welke acties gemeenten, Operatie NUP, KING, VNG, het bouwsteenprogramma of andere stakeholders op zouden moeten pakken. Deze impactanalyse is geen handreiking voor gemeenten. Het document impactanalyse biedt de start voor de ontwikkeling van wat nog nodig is! 1.2. Doel en kaders impactanalyse Impactanalyses worden binnen Operatie NUP uitgevoerd voor de verschillende bouwstenen uit i- NUP. De centrale vraag voor de impactanalyse is: Welke bestuurlijke, organisatorische of infrastructurele maatregelen zijn wenselijk of noodzakelijk om aan de Resultaatverplichtingen uit i-nup te kunnen voldoen? Voor Digimelding luidt deze resultaatverplichting (#18): Alle gemeenten sluiten aan op Digimelding en gebruiken deze voorziening tenminste voor BAG, GBA en NHR. Voor de impactanalyse Digimelding wordt een antwoord geformuleerd op onderstaande vragen: Geef een oordeel van de implementeerbaarheid van Digimelding in het gemeentelijk domein. Focus daarbij op de belangrijkste kritieke succesfactoren en showstoppers. Geef aan onder invulling van welke randvoorwaarden het mogelijk is de resultaatverplichting voor Digimelding uit het i-nup in te vullen. Geef daarbij aanbevelingen over de wijze waarop de gestelde randvoorwaarden ingevuld kunnen worden. Vertaal deze aanbevelingen in concrete acties, plaats waar mogelijk deze in de tijd, wijs een actiehouder aan en valideer/verifieer de actie met de actiehouder. Neem in zowel analyse als aanbevelingen de rol van de belangrijkste stakeholders nadrukkelijk mee. Deze rapportage geeft een overzicht van bevindingen op bovenstaande punten Aanpak impactanalyse Voor de uitvoering van de impactanalyse is het volgende proces doorlopen: 13

14 Figuur 2 - Processchema Impactanalyse Op basis van de resultaatverplichting is half september 2013 gestart met deze impactanalyse. Dit document is de eindrapportage. Hiertoe hebben wij de volgende stappen gezet: Thematisch kader impactanalyses ingevuld. Verzamelen beschikbare relevante documentatie. Gesprekken met BZK en VNG om kader en richting van de impactanalyse te bepalen. Interviews met relevante stakeholders, gemeenten, leveranciers en overige relevante stakeholders. In Bijlage 1 is een overzicht van geïnterviewde personen te vinden. Samenstellen begeleidingscommissie met relevante stakeholders (zie bijlage 1 voor deelnemers). Destilleren van de belangrijkste thema s, kritieke succesfactoren en showstoppers. Toetsen van bovenstaande in een bijeenkomst van de Begeleidingscommissie. Uitwerken feitelijke bevindingen en voorlopige conclusies. Afstemmen concept met begeleidingscommissie. Afstemmen acties met stakeholders. Verwerken resultaten afstemmingsronde. Opleveren impactanalyse. 14

15 2. Digimelding Informatievoorziening speelt een belangrijke rol in het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken. Of het nu gaat om uitrukkende hulpdiensten, het efficiënt vaststellen van het recht op uitkering, het toetsen van vergunningaanvragen of het bestrijden van fraude: alle betrokkenen hebben baat bij slim gebruik van veel gebruikte overheidsgegevens zoals adressen, persoonsgegevens, bedrijfsnamen, geo-informatie Stelsel Basisregistraties Door al bekende gegevens binnen de overheid met elkaar te delen, kan de overheid efficiënter opereren en de dienstverlening verbeteren. Zo hoeft een burger of bedrijf bepaalde gegevens niet steeds opnieuw aan te leveren, maar volstaat één melding. Om de gegevens te kunnen delen, zet de Nederlandse overheid het Stelsel van Basisregistraties op. Door gegevens uit de basisregistraties aan elkaar te koppelen, ontstaat een samenhangend Stelsel van Basisregistraties. Figuur 1 - Stelsel van Basisregistraties wordt gevormd door 13 registraties (mei 2013) 5 Het belang van het Stelsel van Basisregistraties, de bestuurlijke- en politieke doelstellingen, de leidende principes en bestuurlijke uitgangspunten, hoe het stelsel wordt bestuurd en de verdere ontwikkelingen van het stelsel wordt uiteengezet in het document Visie op het stelsel van

16 basisregistraties 6. Het document is een bijlage bij de brief aan de kamer van 28 mei 2010 onder nummer Modernisering van de overheid Terugmelden gerede twijfel Basisregistraties moeten zo betrouwbaar mogelijk zijn. Het succes van het Stelsel van Basisregistraties hangt in belangrijke mate af van de kwaliteit van de gegevens. De kwaliteit van gegevens is daarom een voortdurend aandachtspunt. Om kwaliteit bij het gebruik van basisregistraties te kunnen waarborgen, zijn bestuursorganen bij wet verplicht om in geval van gerede twijfel 7 aan de juistheid van authentieke gegevens melding te maken van mogelijk onjuiste gegevens bij de basisregistratie. Om in de huidige situatie te kunnen voldoen aan de terugmeldplicht, zijn door enkele HLV s voorzieningen ontwikkeld waarmee gerede twijfel kan worden teruggemeld 8. De GBA, BAG en BRK hebben bijvoorbeeld een eigen voorziening ingericht voor het terugmelden. Voor de BAG en de BRK gaat het om een technisch laagdrempelige oplossing (webformulier en ), voor de GBA is de Terugmeld Voorziening (TMV) ontwikkeld die onder meer een machine naar machine koppeling ondersteunt Digimelding De NUP bouwsteen Digimelding vormt, samen met Digikoppeling, Digilevering en de Stelselcatalogus, de stelselvoorzieningen Basisregistraties. Digimelding heeft tot doel om het terugmelden efficiënt te laten verlopen. Bestuurlijk is in de overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid (i-nup) afgesproken dat alle gemeenten voor 1 januari 2015 aansluiten op Digimelding en deze voorziening in elk geval voor GBA, BAG en NHR gebruiken

17 Digimelding in de tijd Omdat het denken over Digimelding in de loop van de jaren is veranderd, is het van belang de geschiedenis rond Digimelding in het kort te schetsen. Meer informatie over de ontwikkelingen in de tijd zijn opgenomen als bijlage (zie bijlage 2). TMF - oorspronkelijke plan; DM 1.2 laatste versie (tot juli 2013 in productie voor beperkte groep gebruikers); DM 2.0 (sept 2010) 9 ; DM 2.0 (juli 2011) 10 Contextafhankelijke Digimelding, voortaan te noemen Flexibele Digimelding (centraal gehost portaal); Flexibele Digimelding 2.0 (juli 2012) - huidige ontwikkeling: Digimelding 2.0 protocol Flexibele Digimelding 2.0 (Digimelding Annotatie Specificatie - DAS) De oorspronkelijke scope van Digimelding 1.2 (de basis voor de resultaatafspraak voor de NUP bouwsteen Digimelding) is beperkt tot het melden van gerede twijfel door de afnemer aan de houder van de basisregistratie. In de loop van 2012 is besloten te starten met het ontwikkelen van een nieuwe zienswijze op terugmelden. De nadruk bij het ontwikkelen van een flexibele voorziening komt in het bijzonder te liggen op het ondersteunen van zowel de bronhouders als de melders en zo min mogelijk bij een centrale voorziening. Het project zoekt aansluiting bij de processen van de verschillende partijen in plaats van de partijen aan te laten sluiten op een centraal proces van terugmelden. 11 In plaats van een centrale voorziening voor terugmelden, is het daarmee een afspraak geworden over berichtuitwisseling op basis van twee standaarden: Open Annotation [OA] Nederlandse Overheid URI strategie [URI] Hiervoor wordt de aanduiding Digimelding Annotatie Specificatie (DAS) gebruikt. Het is een afsprakenset tussen afnemers, basisregistraties en bronhouders waarmee systemen naast gegevens ook annotatielabels kunnen uitwisselen 12. Deze afsprakenset komt in de plaats van de centrale voorziening (Digimelding 1.2) Digimelding - Stelselvoorziening of informatie-uitwisselingsconcept De stelselvoorziening Digimelding beoogde een generieke stelselvoorziening te zijn waarop afnemers (gemeenten) maar één keer aansluiten. Een gemeente (afnemer) sluit dus eenmalig aan op Digimelding. Ook basisregistraties sluiten maar één keer aan op Digimelding (N + N relatie). Zonder een centrale voorziening moet elke afnemer (gemeente) functionaliteit (laten) ontwikkelen en connectiviteit realiseren met alle basisregistraties waarop wordt teruggemeld. Ook moet elke basisregistratie connectiviteit realiseren met elke afnemer (bijvoorbeeld 415 keer voor alle gemeenten) die wil terugmelden (N x N relatie). 9 Project Start Architectuur, Digimelding 2.0 sept Project Start Architectuur, Contextafhankelijke Digimelding 2.0 versie 0.3, In Project Initiatie Document (PID) Digimelding 2.0 versie 1.0 van 5 juni Digimelding Annotatie Specificatie versie 0.6, Preliminary draft 19 juli

18 Het verschil tussen een N + N relatie of een N x N relatie kan als volgt worden weergegeven: Figuur 2 - N + N Relatie N x N Relatie Digimelding BLT (beperkte Laagdrempelige Terugmeldvoorziening) Een belangrijk uitgangspunt voor het Digimelding 2.0 protocol is One size fits no one (vrij vertaald een centrale voorziening daar heeft niemand iets aan). Eind 2012 wordt dit door het programma Operatie NUP van KING-VNG genuanceerd tot A few sizes fit most. Immers het feit dat de processen sterk verschillen, betekent niet dat de benodigde procesondersteuning sterk hoeft te verschillen. Het is bijvoorbeeld niet waarschijnlijk dat 408 gemeenten 408 verschillende oplossingen nodig hebben. Ook lijkt het aannemelijk dat meerdere basisregistraties met dezelfde (of vergelijkbare) procesondersteuning uit de voeten kunnen. In de eerste weken van 2013 is alsnog de beslissing genomen om te komen tot een landelijke voorziening voor Terugmelden. Door het ontwikkelen van een generieke Digimelding core in combinatie met een centraal gehost portaal wordt het technisch aansluiten op Digimelding voor gemeenten (maar ook voor basisregistraties) veel eenvoudiger en kunnen de kosten beperkt blijven. Digimelding blijft een stelselvoorziening dus kan de oorspronkelijke resultaatverplichting van toepassing blijven. Op een protocol kun je niet aansluiten, op een centrale voorziening kan een gemeente wel aansluiten. Besloten wordt voor verschillende doelgroepen een landelijke voorziening voor Terugmelden te ontwikkelen. De eerste doelgroep is de gemeenten, de tweede doelgroep de Provincies. Uitgangspunt voor deze Terugmeldvoorziening is een centraal portaal met toegang op basis van Username/Password. Binnen de voorziening zal gebruik worden gemaakt van de Digimelding Annotatie Specificatie. Door per doelgroep, maar wel dakpansgewijs, te ontwikkelen, kan op iteratieve wijze, in een beperkte doorlooptijd, één voorziening worden gecreëerd. De eerste iteratie ten behoeve van gemeenten moest midden 2013 beschikbaar zijn. Gegeven de zeer korte ontwikkeltijd is afgesproken om de functionaliteit van het centraal gehost portaal beperkt te houden (basis is de functionaliteit van Digimelding 1.2). De overige aanbevelingen die zijn voortgekomen uit de pilot met Digimelding 1.2 worden voorlopig aangehouden. De ontwikkeling heeft de naam gekregen Beperkte Laagdrempelige Terugmeldvoorziening (Digimelding BLT). Beperkt in de zin van functioneel vergelijkbaar met Digimelding 1.2 en laagdrempelig in de zin van toegang op basis van username/password (op basis van e- Herkenning). Afnemers (gemeenten) gebruiken e-herkenning authenticatiemiddelen om gecontroleerd toegang te krijgen tot de BLT. 18

19 Digimelding BLT versie 1.0 (portaal) kan als volgt worden weergegeven: beperkte Laagdrempelige Terugmeldvoorziening De beoogde (eerste) basisregistratie waarop teruggemeld zou kunnen worden was de GBA-V. Begin augustus is de ontwikkeling van de eerste iteratie van de BLT door ICTU opgeleverd aan Logius. Echter, de aansluiting van de GBA-V op de BLT heeft tot nu toe nog niet plaatsgevonden. Overleg vindt plaats om te komen tot (planningen voor) aansluitingen van de GBA, de BAG en het NHR op Digimelding BLT 1.0 (portaal). De planning kan als volgt worden samengevat: BAG Er wordt een Impactanalyse uitgevoerd. GBA Werkzaamheden opgeschort. Projectleider is aangesteld. NHR Ontwikkeling ten behoeve van de aansluiting op Digimelding BLT (1.0) gestart (december 2013). Voorgestelde acties: 1. Maak zo snel mogelijk de planning inzichtelijk voor het aansluiten op Digimelding BLT 1.0 door de GBA-V en realiseer deze aansluiting. 2. Maak zo snel mogelijk de planning inzichtelijk voor het aansluiten op Digimelding BLT 1.0 door de LV-BAG en realiseer deze aansluiting. 3. Bevestig de planning voor het aansluiten op Digimelding BLT 1.0 door het NHR en realiseer deze aansluiting volgens planning. 19

20 Digimelding BLT versie 2.0 (webservices) Begin augustus 2013 is gestart met de ontwikkeling van de tweede iteratie van de BLT (BLT 2). Het gaat om het geschikt maken van de BLT voor gebruik door provincies. De belangrijkste uitbreiding voor de BLT 2 is het inbouwen van de mogelijkheid om terugmeldingen te doen op de BLT op basis van webservices. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om provinciale terugmeldingen te laten lopen via het Sectoraal Knooppunt Provincies (SKP). Bij gemeenten kunnen deze webservices worden ingezet door leveranciers die het terugmelden willen integreren met taakspecifieke applicaties. Digimelding BLT 2.0 (webservices) kan als volgt worden weergegeven: Het ontwerp van de webservices is echter in sterke mate gebaseerd op de Digimelding Annotatie Specificaties (DAS). Dit veronderstelt veel specifieke kennis van de DAS en het werken met annotaties. De meerwaarde voor gemeenten van het gebruik van annotaties ontstaat pas als de basisregistraties annotaties gaan gebruiken bij het ondersteunen van het totale proces van terugmelden, inclusief het doorzetten van de gerede twijfel naar de bronhouder (signaleren, bijhouden, terugkoppeling, afhandeling, etc.). Het sec aansluiten van Basisregistraties op de BLT blijkt al een enorme uitdaging te zijn. Er is geen zicht op het gebruik van de DAS door Basisregistraties anders dan voor de aansluiting op de BLT. Mede omdat er geen zicht is op het gebruik van de DAS door Basisregistraties, werpt de wijze waarop webservices nu geïmplementeerd zijn onnodige (en voor leveranciers onoverkomelijke) drempels op. (Zie ook 3.6.2) 20

21 2.4. Terugmelden via Digimelding Annotatie Specificatie (DAS) Het is mogelijk om een lokale Terugmeldfaciliteit te ontwikkelen die rechtstreeks gegevens uitwisselt met een Terugmeldvoorziening van een basisregistratie op basis van de Digimelding Annotatie Specificatie (DAS). Deze wijze van aansluiten betekent voor gemeenten dat voor elke basisregistratie waarop wordt teruggemeld, complexe functionaliteit moet worden ontwikkeld. Ook moet voor elke basisregistratie waarop wordt teruggemeld een koppeling worden gerealiseerd. Voor basisregistraties geldt dat ze een terugmeldvoorziening moeten ontwikkelen op basis van de Digimelding Annotatie Specificatie (DAS). Ook geldt voor deze wijze van aansluiten dat een basisregistratie connectiviteit moet realiseren met elke afnemer die gaat terugmelden. Deze wijze van aansluiten is voor gemeenten onwenselijk (zie ook 2.3.3). NB. Deze wijze van aansluiten is mogelijk relevant voor de Belastingdienst in relatie tot de GBA-V (BRP). 21

22 3. Thema s Digimelding Dit hoofdstuk beschrijft de belangrijkste thema s die tijdens de impactanalyse naar voren zijn gekomen en afgestemd zijn met de Begeleidingscommissie. Per thema zijn acties benoemd. Het beheer van de Stelselvoorzieningen is belegd bij Logius. De doorontwikkeling van met name het Stelsel van Basisregistraties is ondergebracht bij ICTU in het programma Stelsel van Basisregistraties. De impactanalyse is onderverdeeld in vijf hoofdthema s. Per hoofdthema hebben we gekeken welke belemmeringen er kunnen zijn om Digimelding in samenhang met de BAG, de GBA en het NHR, succesvol te implementeren. De vijf hoofdthema s zijn: Techniek Organisatie- en procesinrichting Implementeerbaarheid en ondersteuningsbehoefte Kosten en Baten Bruikbaarheid 3.1. Relatie met andere bouwstenen Resultaatverplichting #14 heeft betrekking op het binnengemeentelijk gebruik van alle basisregistraties als enige bron. Alle gemeenten voldoen aan de wettelijke plicht om de basisregistraties te gebruiken als enige bron van de hierin opgenomen authentieke gegevens en vragen deze niet opnieuw uit. 13 Uit het verplicht gebruik van authentieke gegevens van alle basisregistraties volgt een belangrijke afgeleide resultaatverplichting voor Digimelding. Namelijk dat gemeenten gerede twijfel moeten gaan terugmelden middels Digimelding BLT voor alle basisregistraties die dat ondersteunen. De bruikbaarheid van Digimelding BLT 1.0 (portaal) neemt toe met elke extra basisregistratie waarop gemeenten middels de BLT kunnen gaan terugmelden; Het is van belang dat alle basisregistraties duidelijkheid creëren over de plannen (planning) rond aansluiten op Digimelding t.b.v. gemeenten. Behalve voor de LV-WOZ zijn er, afhankelijk van de (tijdige) beschikbaarheid van Digimelding, nog geen concrete plannen om aan te sluiten op Digimelding. Voorgestelde actie: 4. Maak inzichtelijk wat het voornemen en de planning is voor het aansluiten op Digimelding BLT door de overige basisregistraties. 13 Overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid 22

23 3.2. Techniek Standaarden De Digimelding Annotatie Specificatie (DAS) is gebaseerd op twee onderliggende standaarden waarvan de implementatie vraagt om veel specifieke kennis en ervaring: Open Annotation [OA] Nederlandse Overheid URI strategie [URI] De Digimelding Annotatie Specificatie is een nog niet vastgestelde standaard. Ook zijn de onderliggende standaarden internationaal nog niet vastgesteld. Dit brengt een risico met zich mee omdat leveranciers zeer terughouden zijn om iets te gaan ontwikkelen op basis van niet vastgestelde standaarden. Voorgestelde actie 5. Stel Digimelding Annotatie Specificatie (DAS) vast als standaard en neem deze snel in beheer (planning). Bij de ontwikkeling van de Digimelding Annotatie Specificatie wordt in belangrijke mate uitgegaan van een bottom-up aanpak. Gevolg hiervan is dat een voldoende gedetailleerde architectuurvisie gericht op de overall technische implementatie ontbreekt. Risico hierbij is dat iets goed werkt op de tekentafel of een proefopstelling, maar niet schaalbaar blijkt te zijn of gecombineerd met andere implementaties grote performance issues oplevert (denk aan de toenmalige issues rond Digilevering). Op dit moment zijn er geen ervaringsgegevens beschikbaar over de grootschalige technische implementatie van de Digimelding Annotatie Specificatie Aansluiting bij gemeentelijke ICT De terugmeldvoorziening Digimelding BLT 1.0 (portaal) is een centraal gehost portaal (loket). Technische voorwaarden voor toegang zijn zeer beperkt: een werkplek met toegang tot het internet en e-herkenningsauthenticatiemiddelen niveau 2 (Username/Password). Voorgestelde actie 6. Ontwikkel en publiceer aansluitdocumentatie voor Digimelding1.0 BLT (portaal) Digimelding BLT 2.0 en Digikoppeling Om efficiënte gegevensuitwisseling omtrent gerede twijfel met basisregistraties mogelijk te maken, sluiten basisregistraties en de afnemende organisaties aan op Digimelding. Bij Digimelding BLT 1.0 gebeurt dit middels een centraal gehost portaal, bij Digimelding BLT 2.0 worden gegevens uitgewisseld op basis van webservices. NORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur) schrijft voor dat voor gegevensuitwisseling tussen overheidsorganisaties gebruik moet worden gemaakt van Digikoppeling. Het uitwisselen van meldingeninformatie tussen een afnemer (gemeente) en Digimelding BLT 2.0 zal dus moeten verlopen op basis van de huidige koppelvlakstandaard voor leveringen (ebms) en bevragingen (WUS). 23

24 Inmiddels is een nieuwe versie van Digikoppeling vastgesteld (Digikoppeling 3.0) waarbij voor leveringen ook gebruik kan worden gemaakt van een reliable WUS profiel (WSRM). Eind 2014 zal Digikoppeling 3.0 (WSRM) worden toegevoegd aan de lijst pas toe of leg uit. Er wordt door Logius gewerkt aan het verder uitwerken en in beheer nemen van Digikoppeling 3.0. Het gaat onder meer om het completeren van de documentatie en het inrichten van een compliance voorziening om WSRM implementaties te valideren. Bij het vaststellen van WSRM voor leveringen naast ebms is bepaald dat beide profielen gedurende minimaal vijf jaar naast elkaar blijven bestaan. Daarbij is het uitgangspunt dat aanbieders van gegevensdiensten in het geval van leveringen beide profielen (ebms en WSRM) zullen ondersteunen. Als alternatief zal door Logius een vertaalvoorziening worden opgezet om berichtuitwisseling tussen beide profielen (ebms en WSRM) te faciliteren. Op dit moment vindt een openbare consultatie plaats en worden informatiebijeenkomsten georganiseerd rond de Architectuur en Translatiespecificatie van Digikoppeling 3.0. De Compliance voorziening voor WSRM en de translatievoorziening tussen de ebms en WSRM profielen zullen in de loop van 2014 in beheer worden genomen. Op dit moment is hiervoor nog geen concrete planning beschikbaar. Bij de implementatie van Digimelding BLT 2.0 (webservices) is voor informatie-uitwisseling (leveringen) gekozen voor WSRM. Op dit moment zijn er echter nog geen gemeentelijke leveranciers die WSRM ondersteunen. Los van de eventuele bereidheid/mogelijkheid om het WSRM profiel te implementeren, hebben leveranciers nog geen testfaciliteiten (compliance voorziening) beschikbaar om de ontwikkeling te valideren. Ook het alternatief (de translatie voorziening tussen de ebms en WSRM profielen) zal op zijn vroegst in de loop van 2014 beschikbaar komen. Tussen 2012 (toen de pilot gemeenten aansloten op Digimelding 1.2) en nu, is veel gebeurd. Digikoppeling implementaties hebben geen doorlooptijd meer van maanden, maar vinden nu vaak binnen enkele weken plaats. Implementaties die in enkele dagen worden gerealiseerd, zijn geen uitzondering. Circa 185 gemeenten hebben inmiddels Digikoppeling ebms geïmplementeerd, meestal in relatie tot het Omgevingsloket Online (OLO). Circa 155 gemeenten zijn inmiddels gestart met Digikoppeling ebms implementatie. De planning is dat in de komende zes maanden het merendeel van de gemeenten Digikoppeling ebms zal inzetten voor de aansluiting op de LV-WOZ. Het gebruik van WSRM binnen Digimelding BLT 2.0 zou de eerste keer zijn dat het WSRM profiel binnen de Nederlandse overheid operationeel (in productie) wordt toegepast! Voorgestelde actie 7. Maak het op korte termijn mogelijk dat in ieder geval ebms gebruikt wordt om binnen Digimelding BLT 2.0 gegevens uit te wisselen (leveringen). NB Mogelijk kan de ervaring die is opgedaan bij Digilevering rond de inzet van Digikoppeling ebms worden hergebruikt voor Digimelding. 24

25 3.3. Organisatie- en procesinrichting; Gemeenten hebben de komende jaren te maken met een veranderende e-overheid. Belangrijk onderdeel om deze veranderingen te ondersteunen is het Stelsel van Basisregistraties. Dit heeft consequenties voor de binnengemeentelijke ICT en procesarchitectuur. Er is daarom aanleiding voor gemeenten om toe te werken naar een gestandaardiseerde en toekomstbestendige architectuur. Deze architectuur noemen we de GEMeentelijk Model Architectuur (GEMMA). Binnen deze GEMMA zijn principes gedefinieerd die het eenvoudiger maken voor gemeenten om aan te sluiten op het Stelsel van Basisregistraties en het inrichten van het binnengemeentelijk gebruik van basisregistraties. Als uitwerking is een referentie-inrichting van de gemeentelijke ICT- en Procesarchitectuur opgesteld. De wijzigingen als gevolg van het aansluiten op het Stelsel en het inrichten van het binnengemeentelijk gebruik van basisregistraties, kunnen gemeenten hierdoor vanuit een bredere context dan Digimelding benaderen. Figuur 3: Referentie-inrichting voor gemeentelijk ICT-architectuur 14 Belangrijk om op te merken is dat er twee routes zijn om met terugmeldingen om te gaan: Binnengemeentelijk terugmelden (en afhandelen); Terugmelden (via een landelijke voorziening) aan de basisregistraties. In de wet basisregistraties adressen en gebouwen is in Hoofdstuk 6. Wijziging van de in de registraties opgenomen gegevens: Artikel 37 bepaald dat als gegevens verkregen zijn vanuit de landelijke voorziening, gerede twijfel wordt gemeld aan de landelijke voorziening. Indien gegevens zijn verkregen van burgemeester en wethouders, wordt gerede twijfel gemeld aan burgemeester en wethouders. Volgens dit artikel handelen gemeenten gerede twijfel aan binnengemeentelijk objecten (gemeente is bronhouder), binnengemeentelijk af. In de praktijk kan gerede twijfel aan een binnengemeentelijk object ook aan de landelijke voorziening worden gemeld. 14 Binnengemeentelijke leveringen Scenario s en impact op gemeentelijke informatiearchitectuur. KING

26 Ten aanzien van het melden van gerede twijfel aan gegevens uit de GBA-V door buitengemeentelijke afnemers is gebruik van de TMV GBA verplicht. Voor binnengemeentelijke afnemers is gebruik van de TMV GBA optioneel Terugmeldproces Omdat er nog geen implementaties van Digimelding BLT bij gemeenten hebben plaatsgevonden, is er geen inzicht in de impact op de organisatie en de processen van Digimelding. Wel is er ervaring met het gebruik van de terugmeldvoorziening van de GBA-V (TMV van de GBA-V). Midden 2011 is door de stuurgroep Digimelding gevraagd om procesmodellen te verzamelen voor terugmelden. Van zowel de Belastingdienst als het UWV is deze informatie ontvangen. In het evaluatierapport van de praktijkproef Digimelding 1.2 is het proces als volgt samengevat 16 Terugmelden vervult een functie in de primaire processen van gebruikers waarin gebruik wordt gemaakt van gegevens uit basisregistraties. Het constateren van verschillen met het gegeven uit de basisregistratie vindt plaats in het primaire proces. Vaststellen van 'gerede twijfel' wordt (meestal) gedaan in een aparte functie, onafhankelijk van het primaire proces. Na vaststellen van gerede twijfel volgt dan de terugmelding (in deze plaat via Digimelding) naar de verstrekker (houder landelijke voorziening) en uiteindelijk bronhouder. De bronhouder onderzoekt de terugmelding en handelt deze af. Hij meldt de status van het onderzoek (indien mogelijk) weer terug naar de afnemer Evaluatierapport praktijkproef Digimelding 1.2, versie 0.9 van 7 november

27 Zoals aangegeven, is het (meestal) gebruikelijk om het constateren van het verschil en het vaststellen van de gerede twijfel te scheiden. De medewerker die het verschil constateert, meldt de vaststelling aan een centrale afdeling/functie/rol. Hierbij worden op dit moment doorgaans technisch laagdrempelige oplossingen gebruikt (bijvoorbeeld webformulier op intranet, , smartdoc s). De centrale afdeling/functie/rol stelt vast of er sprake is van gerede twijfel en doet indien nodig de terugmelding aan de landelijke voorziening. NB - Omdat de gemeenten voor verschillende basisregistraties bronhouder zijn (bijvoorbeeld de BAG, de GBA en de WOZ) worden deze gevallen van gerede twijfel doorgaans binnengemeentelijk afgedaan Terugmelden op het NHR Het implementeren van Digimelding heeft alleen zin in de context van terugmelden op een basisregistratie, bijvoorbeeld terugmelden op het NHR. Het NHR voorziet op dit moment nog niet in de mogelijkheid om terug te melden. Ook is er bij de KvK nog niet echt een proces ingericht om op een gestructureerde manier met gemeentelijke terugmeldingen om te gaan. Op dit moment is de impact van Digimelding binnen de gemeentelijk organisatie bij aansluiten op het NHR moeilijk aan te geven. Er is weinig ervaring met het doen van terugmeldingen van gerede twijfel naar het NHR. Er is binnen de KvK wel ervaring met terugmelden vanuit de Belastingdienst. In de zomer van 2012 is een Proof of Concept (PoC) uitgevoerd door de Belastingdienst en de KvK met het terugmelden in situaties waar sprake is van gerede twijfel aan de gegevens uit het NHR. Hierbij zijn afspraken gemaakt om berichten uit te wisselen op basis van s. NB - Inmiddels is gestart met een proces van terugmelden door de Belastingdienst van een beperkte set gebeurtenissen. De conclusies uit bovengenoemde pilot geven aan dat een dergelijke proef ook met gemeenten nuttige inzichten kan verschaffen 17. Er wordt daarom gewerkt aan een Procesbeproeving met de KvK en enkele gemeenten om inzicht te krijgen in het proces van terugmelden op het NHR bij gemeenten en tussen gemeenten en het NHR. Deze procesbeproeving zal starten in de week van 16 december en zal circa 8 tot 10 weken duren Gerede twijfel Wanneer sprake is van Gerede Twijfel is globaal in wetteksten vastgelegd. Het is daarom lastig om voor alle gevallen aan te geven wanneer twijfel aan de juistheid van een gegeven gerede twijfel is. Dit hangt af van de specifieke omstandigheden van het geval. Door het cluster STOUT zijn de volgende criteria voor Gerede Twijfel aangereikt. Er is sprake van gerede twijfel bij een afnemer over de juistheid van een gegeven als er voldaan wordt aan de volgende criteria: er is een sterk vermoeden dat een (authentiek) gegeven onjuist is, dat vermoeden is gebaseerd op kennis en kunde van de eigen processen en doelgroep van de afnemer (een combinatie van kennis, kunde en gezond verstand), de afnemer kent de definitie van dit (authentiek) gegeven. De afnemer moet weten wat de definitie van een gegeven in een basisregistratie is om te kunnen beoordelen of het niet klopt. 17 Bijlage 09 - Rapport evaluatie POC terugmelden BD-KvK 2012.pdf 27