MSCI Wereld Index op weekbasis (fig. 1)

Transcriptie

1 De monetaire beleidsmakers hebben het in de afgelopen maand nog weer moeilijker gekregen. Wat men ook doet, de inflatie lijkt alleen maar verder te dalen. Maar ondertussen beginnen overal protesten door te komen. Pensioenfondsen betalen de rekening voor jarenlang budgettair mismanagement. De opbrengst op hun rentedragende beleggingen is inmiddels negatief. Zij kunnen daarmee niet eens meer garanderen, dat u als pensioenpremiebetaler uw inleg nog terug gaat krijgen. En ook banken beginnen nu te klagen. Want door de negatieve rente begint ook de marge van banken te slinken. Wat doet u als u rente moet gaan betalen om een spaarrekening aan te mogen houden? Banken zijn bang dat u dan uw geld onder uw matras stopt. Geld dat onder een matras gestopt wordt beweegt niet meer. Dat wordt in feite aan het systeem onttrokken. En dan kan de ECB nog zoveel geld in de economie pompen, als u en wij het direct van onze bankrekening afhalen en in een oude sok stoppen is het effect van al dat nieuwe geld helemaal niets. De rente is inmiddels negatief, overheden krijgen dus geld toe om geld te lenen, en nog zijn overheden niet in staat om een overschot op de begroting te realiseren. Er wordt wel juichend gedaan over een tekort dat overal gestaag daalt, maar bij een (licht) dalende werkloosheid en een groeiende economie hoort een begrotingsoverschot en niet een kleiner wordend tekort. De ECB dwingt met haar geldcreatie dus ook geen grotere discipline bij nationale overheden af. En de Bank of Japan en de FED hebben al geen andere ervaringen. Ook hier lijkt het beleid van Centrale Banken zijn tanden te verliezen. Voor beleggers heeft al dat goedkope geld wel een positief neveneffect. Opkopers van bedrijven hebben voldoende armslag en kunnen steeds grotere bedragen neertellen. En dat legt een bodem onder de aandelenmarkten. Ook het financieren van een eigen huis wordt steeds goedkoper. Voor de consument, die nog voor het eerst een huis moet kopen, betekent het echter niet veel, want die ziet de lagere rente vertaald worden in hogere aankoopprijzen. En dat betekent toch inflatie, maar dan van een soort die door overheden gemakshalve buiten de officiële inflatiecijfers gehouden wordt. Er is dus wel degelijk inflatie, alleen die wordt niet gemeten en is daarmee niet officieel zichtbaar. En dus stijgt toch de koers van het goud, stijgen toch prijzen van onroerend goed en zullen ook koersen van aandelen (met name van inflatiebestendige ondernemingen) verder op kunnen lopen! MSCI Wereld Index op weekbasis (fig. 1) In figuur 1 tonen wij u het verloop van de MSCI Wereld Index, gemeten in $ s. Dit is de breedst denkbare aandelenindex in de wereld. Voor - beleggers is dit beeld enigszins vertekenend omdat de $ dit jaar flink verzwakt is. In -gemeten is de koers rechts in beeld aanzienlijk lager doordat dit jaar de $ ongeveer 5% is gezakt. Maar de meeste beleggers opereren met een $-basis en daarom is deze index in $ s wel relevant. Vervolgens hebben wij een viertal indicatoren opgenomen in de tweede helft van de figuur, die tezamen onze Above/Below Indicator vormen. Wij stellen deze indicator zelf samen uit een universum van momenteel 731 aandelen die over de hele wereld verspreid genoteerd zijn. Wij meten voor elk aandeel of het MA10 groter is dan het MA30, de koers boven het MA30 ligt, de koers boven het MA30 ligt en wij tellen ook nog eens de uitslag van deze vergelijking voor elk aandeel op. Als deze indicatoren stijgen, dan betekent dit een gezonde markt. Steeds meer aandelen komen dan in een stijgende trend te liggen. Bodems en toppen zijn belangrijk, maar ook divergenties. En daar zit het positieve nieuws in deze grafiek. De koersbodem bij B lag duidelijk lager dan die bij A, maar de indicatoren lieten in die fase allemaal juist een hogere bodem zien. J a a r g a n g 2 2 Nr 5 3 m e i Figuur 1. MSCI Wereld Index in $, weekgrafiek Onze eerste conclusie is daarmee helder, de bodem bij B is van significant lange termijn belang. Zij impliceert dat de dalende trend die in 2015 is begonnen ten einde is.

2 Maar het bewijs hiervoor, een hogere top in de MSCI Wereld Index, is nog niet gegeven. Sterker nog, de indicatoren zijn al omlaag aan het draaien (althans drie van de vier) terwijl de index niet eens de voorgaande top die na de bodem bij A is ontstaan, bereikt heeft. Het is goed mogelijk dat de neklijn nog bereikt gaat worden op korte termijn, EuroStoxx 50 Index op dagbasis (fig. 2) In figuur 2 laten wij u een daggrafiek zien van de EuroStoxx 50 Index. Om deze grafiek vergelijkbaar te maken hebben wij ook hier de letters A en B geplaatst bij de bodems die overeenkomen met de bodems in figuur 1 in de MSCI Wereld Index. De EuroStoxx 50 Index is op het eerste gezicht sterk achtergebleven bij de MSCI Wereld Index, maar dat val wel mee. Want u kijkt nu naar een grafiek gemeten in. Als men corrigeert voor het valutaverschil, dan is het onderscheid tussen beide indices veel minder groot. Maar dit beeld is er niet positiever door. Want de koers van deze index beweegt zich sinds de bodem bij B in een oplopende wedge. En binnen die wedge is de koers er ook nog eens niet in geslaagd om in de laatste opgaande beweging de bovenkant van de wedge te bereiken. En ook de Moman eronder is niet overtuigend. Er is weliswaar geen sprake van negatieve divergentie voor de Moman als geheel, maar de MACD laat wel degelijk negatieve divergentie zien. En de beweging van afgelopen vrijdag was in feite te heftig voor dit beeld. De conclusie die wij uit dit beeld trekken is dat er weliswaar begin 2016 een De AEX op dagbasis (figuur 3) Wij opereren vanuit Nederland en de AEX Index is daarmee een belangrijke index voor onszelf en onze cliënten. In figuur 3 laten wij daarom een daggrafiek van de AEX Index zien. En daar zitten een aantal zeer positieve elementen in. Sinds augustus 2015 heeft deze index in een neerwaarts kanaal op en neer bewogen. Begin april 2016 brak de koers uit dit kanaal met een sprong, een Breakaway Gap. De daling, die afgelopen week is ingezet, betekent voorlopig niets anders dan een terugkeer naar de dalende trendlijn, een pullback, waarbij het gat van de uitbraak slechts is gesloten. En dat is heel normaal. Ook positief is het feit dat de beide MA s in de figuur (MA50 en MA150) vrijdag een Golden Cross vertoonden. Zij kruisten elkaar waarbij de korte MA omhoog dor de lange MA heen bewoog. Dat is een koopsignaal. Maar daaronder ziet u een Zone Oscillator en die ziet er minder mooi uit. Hij is bovendien tekenend voor veel andere indicatoren: de markt is op de korte termijn overbought en heeft een adempauze nodig. Maar de koersgrafiek biedt weinig ruimte voor een snelle correctie. Want dan breekt de koers terug het dalende kanaal in en dat zou een valse uitbraak betekenen. De conclusie is daarmee wat ons betreft helder: het is geen tijd om in te stappen, maar gevreesd moet worden dat zich nog een derde bodem gaat aftekenen, die, als de tekenen ons niet bedriegen, wel hoger zal komen te liggen dan de bodem bij B. Best presterende product van Vladeracken in 2016: Vladeracken Fund Selector -/- 4,0% belangrijke bodem is geplaatst, maar dat de aandelenmarkten op weg zijn om deze bodem te testen. Op korte termijn is een reactie ingezet en u dient die even af te wachten alvorens positie te kiezen. Figuur 2. beleggers moeten nog even geduld hebben. Dit gevecht moet u overlaten aan de handel. Maar een daling tot circa 432 hoeft geen probleem te zijn, mits de koers daarna maar snel weer opveert. Een hernieuwde opmars tot boven 450 daarentegen bevestigt de uitbraak en is daarmee een koopsignaal. Figuur 3. EuroStoxx 50 Index, daggrafiek AEX Index, daggrafiek 2

3 De Rente (in, figuur 4) Op het rentefront begint zich een belangrijke kentering af te tekenen. Wij hebben daarom ditmaal twee grafieken opgenomen, de eerste, in figuur 4, laat een dubbele grafiek zien van de renteontwikkeling in het -gebied. Bovenin ziet u de koersontwikkeling van een obligatie van de Nederlandse Staat met een looptijd tot en met 15 januari 2037, die heeft nu dus nog ruim 20 jaar te gaan. Daaronder ziet u de renteontwikkeling van de 10-jaars rente in het -gebied. Uiteraard moeten beide grafieken omgekeerd evenredig met elkaar bewegen, de bovenste is een koersgrafiek (dalende koersen betekenen een stijgende rente) en de onderste is een rendementsgrafiek. van een bodempatroon in wording is wat ons betreft duidelijk. De Rente (in $, figuur 5) In figuur 5 hebben wij vervolgens de 10-jaars rente in de Verenigde Staten opgenomen. De sterke stijging in Europa van de afgelopen twee weken is aan de VS volkomen voorbij gegaan. Daar is de rente zelfs weer gedaald in de afgelopen week. Maar de daling heeft geen wezenlijke problemen gecreëerd, want de oplopende korte termijn steunlijn is nog steeds in takt gebleven. Hier is de weerstandsgrens aan de bovenkant 2,06%. Deze is qua belang vergelijkbaar met de grens voor de 10- jaars -rente van 0,41%. Figuur 4. De 10-jaars rente ( ) Figuur 5. De 10-jaars rente ($) Het lijkt erop dat de lange termijn rente (20-jaar) harder stijgt dan de 10-jaars rente, want de koers van de obligatie is al bijna terug bij lijn A en is onder de bodem bij punt B gezakt terwijl de 10- jaars rente nog boven de top van punt B moet uitstijgen. Dit wijst er op dat de yieldcurve weer stijler aan het worden is. En dat is een teken van het feit dat marktpartijen meer en meer uitgaan van stijgende rentes in de nabije toekomst. Voorlopig moet de 10-jaars rente nog wel even door 0,41% heen omhoog breken en dat zal nog niet een-tweedrie geschieden. Maar dat er hier sprake lijkt te zijn De US$ versus (figuur 6) In beide gevallen is het meest waarschijnlijke scenario een uiteindelijke uitbraak omhoog door de weerstanden van respectievelijk 0,41% en 2,06%. Maar in beide gevallen lijkt een dergelijke uitbraak niet op korte termijn al te zullen plaatsvinden. Een consolidatiefase onder deze grens, met alle neerwaartse risico s van dien, is voor de komende weken het meest waarschijnlijke scenario. Maar voor de $- -verhouding heeft deze ontwikkeling wel belangrijke gevolgen. Want het rente-écart tussen de $ en de neemt niet langer toe, maar daalt zelfs weer. En dat is te zien in de ontwikkeling van de $-koers. In figuur 5 hebben wij een daggrafiek opgenomen van de koersontwikkeling van de US$ ten opzichte van de. 1$ is nu (in de grafiek) 87,4 -centen waard. Een dalende lijn betekent een verzwakking van de $ en een versterking van de. Onder in dezelfde figuur hebben wij een variabele DeTrend Oscillator getekend. De blauwe lijnen rond deze indicator geven aan dat de indicator in een steeds smallere bandbreedte fluctueert. De koers van de $ zakt weliswaar, maar er is sprake van een daling binnen een groter, zijwaarts correctiepatroon. Wij gaan er vanuit dat de onderkant van dit patroon op korte termijn gehaald gaat worden. Dat levert een korte termijn koersdoel op van 85. Wat er daarna gaat gebeuren is nog onduidelijk, maar wel van groot belang. Want dit consolidatiepatroon zou zomaar een lange termijn bodem voor de (en dus top voor de $) kunnen blijken. 3

4 Als de $ zakt tot onder 85, dan wordt een dubbele top afgesloten met een uitbraak omlaag. Alle acties van de ECB ten spijt, de $ zal dan flink meer kunnen verzwakken en dat is negatief voor de concurrentiepositie van Europa en ook negatief voor de inflatieontwikkeling in Europa. Figuur 6. De US$ versus de Figuur 7. Brentolie in US$ per vat De prijs van een vat Brentolie (figuur 7) Het beeld voor de oliemajors ziet er prima uit. De olieprijs is ook afgelopen maand gestaag verder gestegen en inmiddels is zelfs sprake van een Golden Cross (de pijltjes rechts in figuur 7) in de gemiddeldes (MA10- en MA30-weken). Dit laatste bevestigt de ingezette opgaande lijn. Maar Brentolie nadert nu een eerste belangrijke weerstandszone tussen US$51 en US$54 per vat. Bovendien is de Stochastics, onder in de figuur, aanbeland in overbought territorium. Een reactie is aanstaande. Een stijging tot US$ 54 is heel goed mogelijk, maar daarna moet verwacht worden dat er een fase van stagnatie gaat ontstaan. En in die fase kan de koers zonder problemen terug tot circa US$ 41 zakken, zonder dat daarmee het lange termijn beeld persé negatief wordt. In tegendeel, een dergelijke adempauze creëert slechts ruimte voor een meer bestendige lange termijn opgaande lijn. We zijn er dus nog niet, maar dit beeld biedt hoop op terugkeer van inflatie en daarmee normalisering van financiële verhoudingen en dus markten. De prijs van een ounce goud, inflatie op komst? (figuur 8) Waar centrale bankiers worstelen met het idee dat de inflatie negatief is, houden beleggers in het goud duidelijk met een ander scenario rekening. Want figuur 8, waarin u de ontwikkeling van de goudprijs per troy ounce in US$ (de blauwe curve) en in (de donker rode curve) ziet, wijst maar op en ding: de dalende trend (B) is gebroken, en onder de weerstandslijn D (US$ 1.308) heeft zich inmiddels een mooi bodempatroon gevormd. De kansen zijn, getuige de indicator onderin de grafiek, het grootst dat er een uitbraak omhoog door lijn D staat te gebeuren. Dat deze lijn belangrijk is, is te zien aan het feit dat hij ook in de -grafiek zichtbaar als weerstandslijn functioneert. Een uitbraak door lijn D levert een koersdoel op van US$ per troy ounce. Wie niet in inflatie gelooft zij dus gewaarschuwd, als het goud ook maar enige indicatie is voor het wantrouwen van beleggers in $ s en s, dan staat de ontwaarding van deze munteenheden voor de deur. En geldontwaarding betekent maar een ding: de terugkeer van inflatie. Figuur 8. Goud in US$ per ounce 4

5 Beleggen bij Vladeracken Beurzen hebben in de voorbije maand een rally laten zien, die echter tegen het einde van de maand weer gedeeltelijk ongedaan gemaakt werd. Dat is op zich niet erg. Het is gezonder wanneer markten zich geleidelijk ontwikkelen. Positief is het feit dat de daling van afgelopen week vooral terug te vinden is geweest in de grotere, futuresgerelateerde aandelen en indices. Lokaal genoteerde aandelen en obligaties beginnen langzaam maar zeker een beter technisch beeld te vertonen. Dat maakt het slechtere nieuws van German Pellets (in een eerste bericht rept de curator van een mogelijk bedroevend lage opbrengst bij de verkoop van de onderneming; biedingen zijn er wel, maar vooralsnog niet erg hoog) voor de obligatieportefeuilles er niet beter op, maar ook in de Duitse MKB-markt lijkt het dieptepunt inmiddels gepasseerd. Alle overige obligatiekoersen in onze portefeuilles zijn weer stijgende. En dat betekent dat over een breed front de maand april een maand van outperformance was. Waar de meeste aandelenindices per saldo een pas op de plaats maakten, steeg de waarde van de portefeuilles van onze cliënten over een breed front met 1 tot 1,5% en dat inclusief de kosten voor het beheer voor het tweede kwartaal van dit jaar. Dat er in sommige modellen ook stevige dividenduitkeringen plaatsvonden helpt uiteraard ook, want die worden in de AEX Index niet gecorrigeerd! 2016 is geen gemakkelijk jaar tot op heden, maar wij hebben er vertrouwen in dat de trend, die eind maart is ingezet, in de komende maanden verder zal verbeteren met over een breed front herstellende resultaten voor onze cliënten als gevolg. Tabel 1 Resultaten vermogensbeheer Vladeracken BV * Risico profiel Methode t/m 30-4 Doel per jaar Zeer defensief Stamrechtportefeuilles 7,8 % 4,0 % 0,4 % 2,9 % -/- 7,4 % 4 % Defensief Obligatieportefeuille 7,9 % 3,2 % 0,8 % 3,7 % -/- 11,4 % 4 % Matig Mix aandelen / obl. 11,6 % 6,5 % -/- 0,9 % 16,2 % -/- 6,3 % 6 % Matig / fondsen Fund Selector -/- 1,1 % 6,6 % 3,6 % -/- 1,5 % -/- 4,0 % 6 % Normaal PRIJS<Waarde 8,8 % 10,8 % -/- 16,0 % 23,2 % -/- 8,2 % 8 % aandelen Actief aandelen Amsterdam Selector 3,5 % 15,3 % -/- 2,8 % 27,3 % -/- 13,8 % 8 % Wereld Selector 16,0 % 47,7 % -/- 4,4 % 22,9 % -/- 12,8 % 8 % Benchmark AEX Index 9,8 % 17,2 % 5,6 % 4,1 % -/- 0,5 % EuroStoxx 50 13,8 % 17,9 % 1,2 % 3,9 % -/- 7,3 % * Het gaat hierom het netto behaalde rendement, ná alle kosten van de beheerder. Voor oudere cijfers verwijzen wij u naar onze website. Meer informatie over vrijwel alle effectentransacties, welke wij in de portefeuilles van onze cliënten hebben uitgevoerd en andere beleggingsoverwegingen, welke uit onze dagelijkse analyses voortvloeien, treft u aan op onze website, De volgende uitgave van de Technische Belegger verschijnt op maandag 6 juni Blog, Twitter, Linked-In, Alex Op de website van Vladeracken kunt u in onze Publicaties artikelen vinden over de effecten waarin wij al dan niet beleggen alsmede een wekelijkse update van onze beleggingsvisie. Deze artikelen hebben wij tevens gekoppeld aan een Twitter-, en zakelijk Facebookaccount en het Linked-In-netwerk. Wie zich aanmeldt als volger (Twitter) of wie zich in het Linked-In-netwerk opgeeft als contact van G.K. van Dommelen, wordt vervolgens doorlopend van nieuwe publicaties op de hoogte gebracht. Jaargang 22 nr 5 3 mei pagina's Redactie: Drs. B.H.M. van Dommelen & drs. G.K. van Dommelen Frankenstraat 26, 2582 SL Den Haag De Technische Belegger is een uitgave van Vladeracken BV, vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Abonnement: Gratis voor cliënten van Vladeracken Vermogensbeheer Grafieken m.b.v. Tradestation 2000i; koersen TC2000 & Beursmedia. ; Tel.:

6 Reeds besproken onderwerpen: Algemeen - Hoe spreken de statistieken over 2014, 2015 en voor 2016? - Onze macro-economische- en rentevisie (2013, 2015) - De Japanse beurs Aandelen - Vastgoed: Corio, Unibail-Rodamco (incl. handelsdagboek), Wereldhave - Aandelen: Aalberts, Arcadis, BAM, Bourbon, CGG Veritas, Colruyt, Fugro, Heineken (Holding), Imtech, Koninklijke Olie, Nokian Renkaat, Saipem, Samsung, SAP, SBM Offshore, Schneider Electric, Sligro, Unilever, Technip, Tenaris, Vallourec, Volkswagen. - Afdekken van aandelenrisico s m.b.v. calls, puts, short sprinters en short trackers met een hefboom Overige onderwerpen - Goud en Zilver, de Amerikaanse Dollar, de Australische Dollar, het Britse, de Japanse en, de Noorse kroon, de Zwitserse Franc, de BRIC Valuta en een BRIC Valuta note en de Russische Roebel - Volatility, handelssytemen, derivaten, ETF s - TA Indicatoren zoals Woodies CCI, Martingale, de Coppock Indicator en het Hindenburg Omen Obligaties - Eurobonds, Euro Treasuries, staatsobligaties van de PIGS - landen, van Italië en van Nederland - Bedrijfsobligatiefondsen, rentegroeifondsen en trackers zoals Lux-O-Rent, Carmignac Global Bond, ING Renta Grf, JPM Global Bond Opportunitie, Lyxor SGI Double Short Bund en ProShares Ultra Short Treasury - Credit Linked Notes, Floored en Reversed Floaters en Inflatielinkers en de HICP Inflatie Index en Steepeners van Aegon, BNG, Ned. Waterschapsbank, NIBC, Rabobank en RBS en Hybride en variabele renteobligaties van Linde - High yield en bedrijfsobligaties van Altice, Bombardier, Cirsa Gaming, Clondalkin, ConvaTec Healthcare, FCE Bank, FGA Capital, Findus Group, Gazprom, Gazprombank, Heidelberg Zement, ING, Servus, Stork TS, Sunrise en Volkswagen. - MKB Obligaties van Air Berlin, Enterprise Holdings, German Pellets, KTG Agrar, Praktiker, Rickmers en TRFI Funding. - Achtergestelde en/of perpetuele obligaties en effecten van Achmea, Aegon, ASR, Casino Guichard, Credit Agricole, Depfa, Friesland-Campina, Fürstenberg, ING, Rabobank, SNS Reaal, SRLev, Tennet, Tier 1, 2 of 3? en Coco s. - Rente en hoe te profiteren van stijgende rentes op de kapitaalmarkten. 6