HERKENBAAR EN BETROKKEN!

Transcriptie

1 HERKENBAAR EN BETROKKEN! SGP-verkiezingsprogramma Provincie Zeeland

2 Inhoudsopgave Inleiding 4 Hoofdstuk 1. Bestuur 5 Hoofdstuk 2. Ruimtelijke ordening 8 Ruimtelijke ontwikkeling 8 Ruimte voor mobiliteit 8 Ruimte voor specifieke sectoren 9 Ruimte voor open gebied 9 Hoofdstuk 3. Wonen 10 Woningaanbod 10 Bouwen en leefomgeving 10 Hoofdstuk 4. Natuur 12 Ecologische Hoofdstructuur 12 Platteland 13 Hoofdstuk 5. Milieu 14 Duurzaamheid 14 Afvalstoffen 14 Milieuvergunningverlening en -handhaving 15 Energiebeleid 15 Voorbeeldfunctie provincie 16 Hoofdstuk 6. Water 17 Wateropgave 17 Waterbeleid 17 Waterbeheer 18 Hoofdstuk 7. Participatie en zorg 20 Leefbaarheid 20 Maatschappelijke deelname 20 Cultuur 20 Zorg voor elkaar 21 Jeugdbeleid 21 Jeugdzorg 21 Ouderenzorg 22 Vrijwilligers 22 Mensen met een functiebeperking 22 AED 222 Hoofdstuk 8. Economie 24 Ondernemerschap en onderwijs 24 Bedrijven 25 Landbouw 25 Visserij 26 Havens 26 Toerisme 27 2

3 Hoofdstuk 9. Mobiliteit 28 Wegennet en veiligheid 28 Openbaar vervoer 28 Railvervoer 29 Vervoer over water 29 Hoofdstuk 10. Veiligheid 30 Integraal veiligheidsbeleid 30 Veiligheidsregio 30 Coördinerende rol 30 Hoofdstuk 11. Financiën 32 Begroting en rapportages 32 Inkomsten 32 Deelnemingen 323 Organisatie 33 Subsidies 33 Cofinanciering Europees beleid en rijksbeleid 34 3

4 INLEIDING Herkenbaar en betrokken! Ieder mens heeft ruimte nodig. Ruimte voor wonen, werken, studeren, mobiliteit en recreatie. De SGP-Statenfractie zal in de komende bestuursperiode haar inbreng leveren om verantwoord die ruimte daadwerkelijk mogelijk te maken. Dat betekent dat er aandacht zal zijn voor ruimtelijke ontwikkelingen, voor woningbouw, voor mobiliteit, voor de agrarische sector en voor bedrijventerreinen. Maar ook voor natuur en landschap, visserij, voor werkgelegenheid, onderwijs en voor zorg. Ruimte bieden en ruimte markeren heeft ook alles te maken met de principiële uitgangspunten van de SGP. Ruimte is niet onbeperkt en onbegrensd, maar impliceert grenzen. Dat geldt voor de fysieke ruimte van onze provincie, maar ook voor de wijze waarop waarden en normen worden begrensd. De SGP is ervan overtuigd dat de Heere God deze grenzen in de Bijbel aanwijst. Voor ons persoonlijk welzijn, maar ook tot zegen van de samenleving in onze provincie. De SGP fractie in de Provinciale Staten heeft als uitgangspunt de Bijbel, het onfeilbare en gezaghebbende Woord van God. De SGP belijdt dat de overheid door God is ingesteld en daarom regeert bij de gratie van God. De erkenning hiervan zal tot uitdrukking komen in haar beleidsvisie en bestuurlijk handelen. In dit Verkiezingsprogramma vindt u de vertaling van bovenstaand uitgangspunt. Per hoofdstuk schetsen wij eerst de algemene inzet van de SGP Statenfractie en onder concreet staan de belangrijkste uitvoeringszaken genoteerd waarvoor wij ons met kracht willen inzetten. Het gaat D.V. woensdag 2 maart 2011 om de kwaliteit van uw provinciebestuur. Het is niet om het even op basis waarvan Statenleden politiek bedrijven. In een tijd van politieke instabiliteit is de SGP al meer dan 80 jaar een partij van veiligheid en zekerheid. Bij de SGP weet u waar u aan toe bent. In de afgelopen vier jaar heeft de SGP in Provinciale Staten en in Gedeputeerde Staten heldere antwoorden geformuleerd op Zeeuwse vragen. We gingen vol overtuiging voor Zeeland. Dit hopen de we de komende jaren door te zetten. Als u kiest voor mensen die de Bijbel als uitgangspunt nemen en die op een praktische wijze willen meewerken aan een sterke provincie, aarzel dan niet en stem D.V. 2 maart op de SGP. 4

5 1 Bestuur De rechtsstaat is een groot goed, dus waard om zuinig op te zijn. De kern van een rechtsstaat is dat alle burgers, maar ook de overheid, zich houden aan de vastgestelde regels. Onlosmakelijk daarmee verbonden is het ook daadwerkelijk handhaven van die regels. Dat hoort tot het wezen van de taak van de overheid: het zorgen voor orde en veiligheid en het bevorderen van recht en gerechtigheid. De overheid is immers Gods dienares. De burgers in de provincie moeten kunnen rekenen op vertegenwoordigers die staan voor hun zaak, die betrouwbaar en integer zijn. Alleen zo kan de burger vertrouwen hebben in het bestuur. Een betrouwbare overheid is in de ogen van de SGP ook een overheid die vanuit een vast principe handelt. Overheidsdienaars zowel politici als ambtenaren dienen te handelen vanuit het besef een ambt te bekleden en om die reden een voorbeeldfunctie te vervullen. Hun integriteit mag niet ter discussie staan. De provincie is er voor de burger. Openbaarheid en openheid voor de burger dienen dan ook regel te zijn. Inspraak dient zich te kenmerken door heldere procedures, korte termijnen en voldoende mogelijkheden tot deelname voor de belanghebbenden. Het provinciale ambtelijke apparaat moet een flexibele en dienstverlenende organisatie zijn. Het moet in staat zijn om een kwalitatief hoogwaardig product te leveren aan burgers, lokale overheden en maatschappelijke organisaties. Provinciale Staten (PS) en Gedeputeerde Staten (GS) hebben elk een eigen verantwoordelijkheid: Provinciale Staten een vertegenwoordigende, controlerende en beleidsbepalende verantwoordelijkheid en Gedeputeerde Staten een bestuurlijke verantwoordelijkheid. Een transparante verhouding tussen Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten dient voortdurend de aandacht te hebben. Het is van groot belang dat Gedeputeerde Staten de beleidsplannen specifiek en meetbaar maken. Provinciale Staten worden hierdoor optimaal in de 5

6 gelegenheid gesteld om de uitvoering van het beleid te toetsen aan de vooraf gestelde kaders. Er ligt de komende tijd een flinke opdracht te wachten voor de provincies. Het financiële kader van de provincies is de komende jaren namelijk beperkt. Er komt een korting op en herverdeling van het Provinciefonds en de financiële gevolgen van de economische crisis zijn merkbaar. De provincies zullen zich daarom moeten richten op hun kerntaken. Dat vraagt om scherpe keuzes ten aanzien van de provinciale taakopvatting! De SGP streeft naar een krachtig middenbestuur. In de visie van de SGP ontwikkelt de provincie zich in de komende jaren tot de regisseur op het gebied van ruimtelijke ordening, economie, infrastructuur en cultuur. Deze terreinen overschrijden per definitie de gemeentegrens en kunnen in veel gevallen niet vanuit de rijksoverheid worden georganiseerd. Dit zijn twee belangrijke argumenten die de noodzaak onderschrijven van een krachtig provinciebestuur. Bij overheveling van taken van het rijk naar de provincie dienen voldoende financiële middelen te worden toegevoegd aan het Provinciefonds. De provincie houdt een open huishouding en een beperkt eigen belastinggebied. Differentiatie tussen provincies is voor de SGP een belangrijk uitgangspunt. Het profiel van de provincie is immers afhankelijk van de specifieke problematiek en van de fysieke omstandigheden in de regio. Zo bestaan er grote verschillen tussen de Randstadprovincies en de meer landelijke provincies, zoals Zeeland. De eigen identiteit en problematiek vragen per provincie om een herkenbaar en passend profiel. De provincies in de Randstad kunnen kiezen voor een engere taakopvatting die recht doet aan de situatie met grote stedelijke agglomeraties. De meer landelijke provincies, zoals Zeeland fungeren meer als gebiedsregisseur en belangenbehartiger voor de regio. Zij kunnen kiezen voor een bredere rol- en taakopvatting, waaronder ook zorg en sociale infrastructuur. Door het maken van keuzes toont de provincie daadkracht. Provincies vormen de bestuurslaag die in samenspraak met gemeenten, waterschappen, organisaties en bedrijfsleven de gewenste lange termijnontwikkeling stimuleert. Hiervoor wordt per provincie een beleidsagenda geformuleerd. De SGP stelt de gemeentelijke autonomie voorop. Taken die door de gemeenten kunnen worden uitgevoerd, dienen met de bijbehorende budgetten aan gemeenten te worden overgelaten of overgedragen. Dit is de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat. Het lokale bestuur - eventueel in samenwerking met gemeenten in de regio - is dan ook het beste in staat om beleid te ontwikkelen dat in het belang van de burgers is. De provincie stelt zich terughoudend op als het om bindende regelgeving voor de gemeenten gaat. Indien er geen grote bestuurlijke problemen zijn, is de SGP tegen dwang of drang tot herindeling door provincies of het rijk. Geen nieuwe bestuurlijke structuren, maar een provincie met heldere kerntaken. De Provincie Zeeland zet zich in voor het behoud van Zeeland als provincie. De geografische samenstelling van Zeeland en de bevolkingsstructuur zonder grote steden vereisen een Zeeuwse aanpak. 6

7 De provincie maakt geen eigen beleid op terreinen waar afspraken tussen het rijk en de gemeenten bestaan. De provincie is bondgenoot van de gemeenten en betrekt deze maximaal bij het beleid. Het uitgangspunt bij gemeentelijke herindeling dient een vrijwillige keuze te zijn. Het inhuren van externen moet zoveel mogelijk beperkt worden. De provincie is een goed werkgever en biedt medewerkers ontplooiingskansen. Niet noodzakelijke zondagsarbeid wordt tegengegaan en de gewetensvrijheid van medewerkers gerespecteerd. De provincie draagt zorg voor de behartiging van belangen, ook van het rijk en de Europese instellingen. De Provincie Zeeland zet zich in voor een efficiënte samenwerking met Vlaanderen op het gebied van veiligheid op de Westerschelde, waterbeheer in Zeeuws-Vlaanderen en economie in de Kanaalzone. 7

8 2 Ruimtelijke ordening De Bijbelse notie van rentmeesterschap is de basis voor het SGP-beleid ten aanzien van ruimtelijke ordening. Daarvoor geeft de Schepper ons ook een opdracht: de aarde bouwen en bewaren. Deze tweeledige opdracht geldt tot op de dag van vandaag. Dit is niet zonder betekenis. We moeten de mogelijkheden benutten (bouwen). Dat mag niet ongelimiteerd of onordelijk, maar duurzaam en dus zorgvuldig (bewaren). Ruimtelijke ontwikkeling De nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) geeft de provincie een belangrijke opdracht voor een integrale afweging van ruimtelijk beleid op haar grondgebied. De provinciale structuurvisie is het geijkte instrument voor het formuleren van een integraal provinciaal ruimtelijk beleid. Daarin moet een evenwichtige afweging plaatsvinden tussen verschillende provinciale belangen, zoals mobiliteit en open ruimte. Bundeling van functies en meervoudig ruimtegebruik zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. De provincie moet constructief samenwerken met de gemeenten, het rijk en het waterschap. Decentraal wat kan, centraal wat moet; specifieker: lokaal wat kan, provinciaal wat moet. Heldere formulering van de provinciale doelen en het provinciaal belang. Zorgvuldige omgang met de ruimte en een zorgvuldige afweging van belangen. Bundeling van functies en meervoudig ruimtegebruik bij noodzakelijke ontwikkelingen. Behoud van een vitale en duurzame open ruimte. Heldere structuren voor (voor)overleg en samenwerking met andere overheden. Instandhouding van de grondbank van de provincie Zeeland t.b.v. het realiseren van ruimtelijke projecten. Ruimte voor mobiliteit Het ruimtelijke-ordeningsbeleid dient als basis voor het mobiliteitsbeleid. Hier is een integrale afweging noodzakelijk voor alle vormen van vervoer. Voor wegen zal het accent liggen op verbetering bij het oplossen van knelpunten. Voor hoogwaardig openbaar vervoer over spoor, weg en water moet de noodzakelijke ruimte beschikbaar blijven. Voorzieningen voor de binnenvaart (zowel ligplaatsen als laad- / -losplaatsen) zijn belangrijk om goederenvervoer over water te behouden en te stimuleren. De SGP zet in op het verbeteren van de kwaliteit van deze binnenvaartvoorzieningen. Een integrale benadering van ruimtelijke ontwikkelingen en mobiliteit. Bij programmering van (vaar)wegen richten op verbetering en het oplossen van knelpunten. Ruimte voor fiets- en wandelpaden. Bedrijventerreinen en laad- en -losplaatsen aan het water moeten daarvoor bestemd blijven. Stimuleren van vervoer over water. 8

9 Ruimte voor specifieke sectoren Voor landbouw, visserij, aquacultuur en glastuinbouw is ruimte nodig. Dit geldt ook voor de zogenaamde NIMBY-bedrijven (Not In My Backyard). Dit zijn hinder veroorzakende bedrijven, zoals puinbrekerinstallaties en afvalverwerkers. Ook voor deze sectoren geldt een opgave voor herstructurering van verouderde locaties en bundeling bij bestaande terreinen. Wij willen dus geen spreiding naar open landschappen. Ruimte voor duurzame sectoren, gericht op innovatie, efficiency en productiviteitsverbetering boven uitbreiding. Herstructurering van verouderde gebieden. Concentratie van sectoren boven spreiding. Ondersteuning van de ontwikkeling van MZI s (Mosselzaadinstallaties) en het scheppen van planologische ruimte voor het gebruik en de opslag van MZI s. Bevordering van zilte teelten en aquacultuur. Ruimte voor open gebied De open gebieden vormen een kwetsbare partij in de verdeling van de ruimte. Hier ligt vooral een actieve rol voor de provincie. Er moet ruimte zijn voor een volwaardige agrarische sector en voor verbreding van de landbouw. Ook hier dienen bij concrete maatregelen alle aspecten en gevolgen mee gewogen te worden. Daarnaast is ruimte voor waterberging steeds meer noodzakelijk. Voor openbare nutsvoorzieningen moeten de landschappelijke effecten integraal worden meegewogen. Zorgvuldigheid en een integrale landschappelijke benadering zijn ook van belang bij locaties voor openbaar nut, zoals windturbines, reclamemasten, hoogspanningsmasten en noodzakelijke gebouwen daarvoor. Bescherming van de open ruimte. Ruimte voor landbouw. Ruimte voor waterberging en het vasthouden van zoetwater bij droogte Toestaan van functieveranderingen van agrarische bebouwing, mits deze geen aantasting van het landschap met zich meebrengen of overlast voor de omgeving veroorzaken. Het vereveningsprincipe rood voor groen actualiseren en effectiever inzetten door eisen per bedrijfstak te laten variëren. 9

10 3 Wonen Wonen is een van de meest primaire levensbehoeften van de mens: iedereen heeft een dak boven het hoofd nodig. De provincie bouwt zelf geen woningen; gemeenten, woningcorporaties en projectontwikkelaars zijn meestal initiatiefnemer. De provincie hanteert in overleg met de regio s een provinciale woonvisie op basis van provinciale, regionale en lokale gegevens en ontwikkelingen. Deze woonvisie maakt regionale ontwikkelingen in de woningmarkt zichtbaar en geeft antwoord op bijvoorbeeld de veranderende bevolkingssamenstelling. Indien nodig wordt er gestreefd naar afstemming over de provinciegrenzen heen. De provinciale woonvisie kan dienen bij de regievoering voor regionale afspraken Hanteren van een provinciale woonvisie, gebaseerd op de behoeften van burgers en de ontwikkelingen in regionale en lokale woonvisies. Woningaanbod Op basis van een provinciale woonvisie maakt de provincie afspraken over het woningaanbod met regio s en gemeenten. Daarbij sluit ze aan bij de verschillende behoeften van diverse groepen in de samenleving, zoals starters, senioren en minder draagkrachtige personen. Een van de doelen moet zijn: de woningen die voor een bepaalde sector zijn bestemd ook daarvoor te behouden. Woningen in de sociale sector bijvoorbeeld moeten voor de minder draagkrachtigen beschikbaar blijven. Als gebiedsregisseur afspraken maken met de verschillende regio s over de woningmarkt. Spreiding van woonruimte voor allochtonen boven concentratie. Rekening houden met omvang en samenstelling van de bevolking en afvlakking van de behoefte aan woningen. Meer ruimte bieden voor deeltijdwonen. Bouwen en leefomgeving Vanuit ruimtelijke overwegingen verdient het de voorkeur om zo veel mogelijk binnenstedelijk te bouwen. Inbreiden boven uitbreiden dus, bijvoorbeeld door herstructurering. Ook in kleine kernen moet naar aard en schaal woningbouw voor de eigen behoefte tot de mogelijkheden behoren. Dit om de leefbaarheid te bevorderen en enige beweging in de lokale woningmarkt te houden. Bij woningbouw en stedelijke ontwikkelingen dient er voldoende zorg te zijn voor de leefomgeving en goed bereikbare recreatieve mogelijkheden. Dat wil zeggen: voldoende ruimte voor groen en speelmogelijkheden in de plannen, en aanbod en bereikbaarheid van recreatieve mogelijkheden in en om de stad of het dorp. Voorkeur voor binnenstedelijk bouwen en herstructurering; inbreiden vóór uitbreiden. Kwalitatief goede ruimte voor groen en speelmogelijkheden. 10

11 Provinciale en regionale programmering van woningbouw en bedrijventerreinen. Evenwicht bij inbreiden en herstructureren Bouwen voor eigen behoefte, ook kleinschalig in kleine kernen. 11

12 4 Natuur De schepping - en hiermee de natuur - staat bij de SGP in hoog aanzien. Niet alleen omdat de natuur mooi is, maar ook omdat we eerbied hebben voor de Schepper en Zijn schepping. De provinciale overheid heeft grote invloed op de inrichting van het landschap. Zij moet dan ook een integrale afweging maken tussen rode (stad), groene (land) en blauwe (water) functies. De SGP bepleit compensatie van natuur, als natuurgebieden of agrarische gebieden verkleind worden door verandering van bestemming. Compensatie dient met grote zorg te gebeuren: goede landbouwgrond moet ontzien worden. Natuurgebieden wil de SGP zo mogelijk voor iedereen toegankelijk laten zijn. De provincie moet de belangen van natuur en landschap bevorderen door gebruik te maken van agrarisch en particulier natuurbeheer. Natuur met een grote landschappelijke waarde kan op deze wijze beschermd en in stand gehouden worden. Aankopen is dan niet nodig. Uiteraard dienen hiervoor met eigenaren langlopende contracten afgesloten te worden, terwijl ze een adequate vergoeding te krijgen. Dit geeft enerzijds zekerheid voor de eigenaren en bevordert anderzijds een goed beheer. Tevens moet gebruik gemaakt worden van de natuurwaarde van het agrarische landschap. Bij de compensatie van natuuraantasting vermijden dat goede landbouwgrond verloren gaat voor de agrarische sector. Bevorderen van beheer door agrariërs en particulieren boven verwerving door de overheid. Langlopende contracten aan grondeigenaren aanbieden en een adequate vergoeding geven. Tegen ontpoldering in Zeeland De natuurwaarde van agrarisch landschap in beeld brengen. Ecologische Hoofdstructuur Zeeland heeft de gronden voor de Ecologische Hoofdstructuur al voor een groot deel in bezit. De Ecologische Hoofdstructuur is van grote waarde voor het in stand houden van de biodiversiteit in ons land. Dit wil niet zeggen dat perse alles van de EHS gerealiseerd moet worden. De SGP pleit ervoor om in kaart te brengen welke projecten van zeer groot belang zijn voor de functie van de EHS (het verbinden van natuurgebieden). Aangezien de financiën voor grondaankopen voor de EHS minder worden, dient de focus bij grondaankopen te liggen op de hoogst noodzakelijk gebieden. Onteigening voor natuur is wat de SGP betreft geen middel om de EHS te realiseren. De SGP bepleit hierin grote terughoudendheid. Onteigening mag nooit een dreigmiddel vormen en alleen dienen als uiterste middel om doelen in het algemeen belang te realiseren. Wanneer grondbezitters volledig schadeloos worden gesteld, zal er van gedwongen onteigening vrijwel nooit sprake zijn. De SGP wil door middel van overleg aan de keukentafel tot goede oplossingen komen. Daarnaast pleit de SGP ervoor om blijvende boeren die hinder ondervinden van de Ecologische Hoofdstructuur, een compensatie voor mogelijk geleden schade aan te bieden. 12

13 Bij de vertraging van de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur inzetten op bijstelling van ambities en temporisering. De focus dient te liggen op de hoogst noodzakelijke gebieden. Volledige schadeloosstelling voor grondbezitters bij het afstaan van grond voor de Ecologische Hoofdstructuur. Financiële vergoeding voor blijvende boeren die hinder ondervinden van de Ecologische Hoofdstructuur. Platteland De SGP vindt een vitaal platteland belangrijk. De provincie moet dan ook de kwaliteit en de vitaliteit van het platteland bevorderen. Gebiedsgerichte projecten moeten in nauw overleg met alle betrokken belangengroepen ontwikkeld worden. Het creëren en behouden van draagvlak is daarbij een leidend principe. Ook de communicatie met gebiedscommissies en bevolking dient open, helder en transparant te zijn. Het karakteristieke Zeeuwse landschap moet behouden blijven. Dat landschap wordt voor een groot gedeelte bepaald door de landbouw. De SGP wil dat niet verloren laten gaan. Zeeland staat bekend om zijn agrarisch landschap. Naast het feit dat dit landschap voor een groot deel gevormd wordt door de bedrijfsuitoefening van agrariërs die hierin in hun inkomen voorzien, is het landschap van grote betekenis voor de toeristische sector. Ook kenmerkende elementen zoals monumentale schuren, boerderijen en andere beeldbepalende elementen moeten behouden blijven. Gebiedsgerichte projecten moeten ontwikkeld worden in goed overleg met belangengroepen en bevolking. Kenmerkende landschappelijke elementen moeten behouden blijven. De provincie spant zich hiervoor actief in. Plannen om de dagelijkse leefomgeving te verbeteren verdienen steun. Wij pleiten voor steun aan dorpsvernieuwing. De SGP is voor het bevorderen van bedrijvigheid naar aard en schaal - in en rond de kleinere kernen. Het provinciebestuur stimuleert en bevordert het aanleggen en het in stand houden van private natuurgebieden en landgoederen. 13

14 5 Milieu Wij dienen de schepping te beheren in het bewustzijn dat wij deze in bruikleen hebben. Dit noemen we rentmeesterschap. Dat wil zeggen dat we het kwetsbare milieu moeten beschermen en zorg moeten dragen voor de gezondheid van mens en dier. Het mag niet zo zijn dat het milieu, na aftrek van al onze behoeften, in de praktijk het sluitstuk is. Het milieubeleid dient een integraal onderdeel te zijn van het provinciaal beleid. Aan de basis van een goed en herkenbaar milieubeleid staat een integraal beleidsplan, dat regelmatig wordt aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. Daarin dienen de factoren omgevingskwaliteit, luchtkwaliteit, duurzaamheid, geluid, licht en afvalstoffen aan de orde te komen. Hierbij hoort actieve communicatie met zowel bedrijven als burgers. Communicatie is van belang om burgers te wijzen op hun om het milieu goed te beheren en om onnodige verspilling en verontreiniging tegen te gaan. Een geloofwaardig milieubeleid staat of valt met controle en een consequent handhavingsbeleid. De provinciale organisatie dient in dit opzicht zelf het goede voorbeeld te geven. Duurzaamheid Het is van groot belang dat duurzaamheid meer en meer aandacht krijgt. Duurzaamheid, leefbaarheid en biodiversiteit zijn sleutelbegrippen van het provinciale milieubeleid. Een duurzaam klimaat- en energiebeleid worden met kracht voortgezet. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het terugdringen van geluidshinder, het bestrijden van luchtverontreiniging (ook verminderen van de uitstoot van broeikasgassen), het tegengaan van bodemverontreiniging en het bevorderen van zogenaamde schone energieopwekking. Aanpak van hinder bij de bron is effectiever dan bestrijding van de gevolgen. Vanzelfsprekend is het principe de vervuiler betaalt van toepassing. Bestrijden van geluidsoverlast door aanleg en onderhoud van een duurzaam wegdek. Verminderen van de uitstoot van broeikasgassen door het stimuleren van duurzame brandstoffen bij het gunnen van concessies aan het openbaar vervoer. Verder terugdringen van het lozen van stoffen. Blijvende betrokkenheid van de provincie bij bodemsanering en -beheer. Beperken van het aantal ontgrondingen. De provincie voorbeeld laten zijn bij het toepassen van duurzame oplossingen, zoals deelname aan het project Duurzame Bedrijfsvoering Overheden (DBO) of het betrekken van jongeren bij het thema duurzaamheid. Afvalstoffen De SGP ondersteunt initiatieven om afvalstromen te beperken en hergebruik te bevorderen. Een goede verwerking kan de noodzaak tot het storten van afval verder terugdringen. Hiermee kunnen we bereiken dat afvalstortplaatsen worden gesloten en dat nieuwe niet meer hoeven worden aangelegd. Tegelijk worden dan de overlast en de gezondheidsrisico s teruggedrongen. 14

15 Prioriteit geven aan de meest milieuvriendelijke verwerkingswijzen van afval: streven naar beperking en hergebruik van afvalstromen staat bovenaan, pas daarna komt verbranding en als laatste mogelijkheid volgt het storten van afval. Milieuvergunningverlening en -handhaving Op rijksniveau wordt gewerkt aan het realiseren van regionale uitvoeringsdiensten (RUD en), die de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving voor gemeenten en provincies moeten gaan uitvoeren. In principe functioneren deze diensten met ingang van 2012 op de schaal van de veiligheidsregio, tenzij de provincie en de deelnemende gemeenten gezamenlijk een andere geografische indeling afspreken. Het grote voordeel hiervan is de integrale vergunningverlening door de overheid, zowel provincie als gemeenten. De SGP wil niet dat deze diensten een eigen leven gaan leiden. Zo dient gewaarborgd te worden dat het beleid bij de verantwoordelijke overheden, zoals provincies en gemeenten, blijft berusten. Daarom is een transparante aansturing van het grootste belang. Van belang is wel dat deze diensten genoeg kennis in huis hebben om specifieke taken te kunnen uitvoeren; dit kan mede bepalend zijn voor de omvang van deze uitvoeringsdiensten. Heldere kaders scheppen inzake de verantwoordelijkheden. Naast inhoudelijk aansturen van een regionale uitvoeringsdienst ook een transparante bestuurlijke structuur nastreven. Milieuvergunningen tijdig aanpassen en vernieuwen, mede aan de hand van de best bestaande technieken. Gedoogsituaties zoveel mogelijk voorkomen. Energiebeleid Het energiebeleid is meer nationaal beleid. Toch kan de provincie als middenbestuur wel degelijk invloed uitoefenen op het energiebeleid. Het doel moet zijn: het verminderen van de toepassing van fossiele brandstoffen, zoals kolen, olie en gas. Daarmee worden we tegelijkertijd minder afhankelijk van politiek instabiele landen. Vooral bij ruimtelijke ontwikkelingen kan de provincie haar invloed aanwenden door te sturen op vermindering van energieverbruik en koppeling van warmteproducenten aan warmteverbruikers. Dat kan bijvoorbeeld bij nieuwe bedrijventerreinen en nieuwe glastuinbouwgebieden gerealiseerd worden. Nogmaals: de eerste doelstelling moet energiebesparing zijn. Daarnaast wil de SGP meer inzetten op het overschakelen naar vernieuwbare energiebronnen, zoals zon, getijden, biomassa en wind. De provincie heeft eerder haar ambities vastgelegd in een energie- en klimaatbeleidsplan. De SGP vindt de benutting van kernenergie een noodzakelijke en aanvaardbare tussenoplossing in de overgang van een economie die draait op fossiele brandstoffen naar een economie op duurzame energie. 15

16 De benutting van kernenergie zorgt in deze overgangsperiode voor een betaalbare, zekere en relatief CO 2 -arme energievoorziening. De SGP vindt dat de veiligheid met de derde en vierde generatie kerncentrales voldoende is gewaarborgd. De SGP is daarom voorstander van een nieuwe kerncentrale bij Borssele, mits een goede en veilige bedrijfsvoering en zorg voor restproducten verzekerd is. Reële energiebesparing als hoofddoelstelling. Actueel houden van energie en klimaatbeleidsplan. Bij ruimtelijke ontwikkelingen consequent rekening houden met het energiebeleid. Koppeling van warmteproducenten en warmteverbruikers waar mogelijk realiseren. Stimuleren van duurzame energie. De locaties voor windmolens concentreren, zoals op zee en nabij de kust. Biomassa zo veel mogelijk toepassen op basis van afval en zo min mogelijk op basis van speciaal daarvoor geteelde gewassen; dit om de voedselschaarste niet onnodig te versterken. Onder voorwaarden een nieuwe kerncentrale bij Borssele openen. Stimuleren van maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen. Voorbeeldfunctie provincie De provincie moet op het gebied van duurzaamheid het goede voorbeeld geven. Niet alleen het beleid, maar ook de eigen bedrijfsvoering dient duurzaam te zijn. Duurzaam inkopen en aanbesteden van goederen en diensten. Verminderen van papierverbruik door verder gaande digitalisering. Verminderen van wegverlichting waar dit wat de veiligheid betreft verantwoord is. Streven naar een innovatieve wijze van wegverlichting. Openbaar vervoer op milieuvriendelijke brandstof of elektriciteit laten rijden. Zorgen voor voldoende vulpunten voor alternatieve brandstof voor auto s. 16

17 6 Water De geschiedenis van Nederland is nauw verbonden met water. Nederland krijgt te maken met veranderende omstandigheden op klimatologisch gebied, die hun weerslag zullen hebben op de inrichting van ons land en het daarbij horende beleid. Ook veranderend ruimtegebruik en een groeiende bevolking zullen van invloed zijn op het waterbeleid. Bovendien is de functie van water veranderd: van onderdeel van het landschap werd het een belangrijke zoetwatervoorziening, een economisch belangrijke transportader én een ecologische verbindingszone. Op rijksniveau is er het advies van de Deltacommissie. In december 2009 kwam het Nationaal Waterplan (NW) gereed, dat voor een deel een uitwerking is van het Deltaplan Het Nationaal Waterplan is een structuurvisie, dus een ruimtelijk plan. Dit plan is van groot belang, omdat Nederland hiermee dé beleidskeuzes voor het nationale zoet- en zoutwaterbeleid voor de periode zal maken. Het Nationale Waterplan is in Zeeland uitgewerkt in het Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta. Realisatie van dit uitvoeringsprogramma mag pas plaatsvinden als alle maatregelen voor een goede zoetwatervoorziening in Zeeland gerealiseerd zijn. Het weer zout maken van het Krammer-Volkerak om hier een goede waterkwaliteit te krijgen maakt hier deel van uit. Wateropgave Welvaartsgroei zorgt voor een toenemende vraag naar schoon zoetwater en een extra belasting van de natuurlijke wateren door de groei van afvalwater. Het behouden en verbeteren van de waterkwaliteit wordt handen en voeten gegeven door de Kaderrichtlijn Water (KRW). De uitwerking hiervan is in volle gang. De in deze richtlijn gestelde doelen voor duurzaam watergebruik moeten in 2015 gerealiseerd zijn. Er dient wel voldoende aandacht te zijn voor de haalbaarheid van deze doelen. Daarnaast moet bijsturing van de doelen mogelijk blijven, en dienen maatregelen hiervoor tijdig te worden ingezet. De doelen uit de Kaderrichtlijn Water op een realistische manier bereiken. De doelen uit de Kaderrichtlijn Water realiseren in Indien nodig de doelen tijdig aanpassen. Waterbeleid Het waterbeleid moet afgestemd worden op het veranderende klimaat en het veranderend ruimtegebruik. Een toenemende bevolking zorgt voor een verstening van het landschap. Afstemming van het waterbeleid op de ruimtelijke ordening is dan ook een vereiste. Hierbij komt dat het aanwezige water zeer intensief wordt gebruikt: vaak gaat het om een combinatie van zoetwatervoorziening voor bevolking, landbouw en natuur. Dit betreft dus zowel een economische als een recreatieve functie, alsook een ecologische en een waterbeheersende functie. Bij het vaststellen van het waterbeleid moet de Europese wet- en regelgeving niet strenger geïnterpreteerd worden dan noodzakelijk. In vast te stellen beheerplannen volgens Natura 2000 (een netwerk van beschermde natuurgebieden) dient bestaand gebruik zorgvuldig te worden vastgelegd, om 17

18 het gebruik inclusief economische dynamiek ook in de toekomst mogelijk te maken. De uitvoering van het Natuurpakket Westerschelde geeft veel sociale onrust in Zeeland, niet in het minst doordat er een grote aanslag gedaan wordt op goede landbouwgrond en boerenbedrijven. Om nieuwe compensaties langs de Westerschelde te voorkomen is een nieuwe verdieping van de Westerschelde ontoelaatbaar. Het waterbeleid moet een mix zijn van de belangen van alle gebruikers en actoren. Bij herinrichtings- of herstelopgaven van waterwegen dienen naast de ecologische belangen ook de economische belangen gewaarborgd te worden. De Westerschelde mag geen nieuwe verdieping ondergaan. Het blauwe goud de recreatieve waarde van water voor watersport moet gecombineerd kunnen worden met ecologische doelstellingen. Waterbeheer Goed waterbeheer, het veilig omgaan met water, is van groot belang voor ons land. Een toenemende bevolking, met een grote concentratie in laaggelegen delen van Nederland in combinatie met een hoge economische waarde, zorgt voor een toenemend belang van veiligheid. In het belang van de veiligheid moeten de programma s in het rivierengebied ruimte voor de rivier conform het Deltaprogramma 2008 snel worden uitgevoerd. De SGP onderschrijft de noodzaak om zo spoedig mogelijk de geconstateerde achterstanden bij dijkversterkingen weg te werken. Tevens dient de provincie continu aandacht te vragen in Den Haag voor de manier waarop waterveiligheid wordt gefinancierd. Als financieringen aan inwoneraantal gekoppeld worden, staat Zeeland op achterstand door de lage bevolkingsdichtheid, terwijl het aantal kilometer dijk per inwoner het hoogste is in Nederland. De klimaatverandering zal naar verwachting ook leiden tot verdroging van de hogere gebieden in Nederland. Extra waterberging is dus noodzakelijk om voldoende zoetwater te creëren voor bevolking, landbouw en natuur. Zorgvuldig en innovatief omgaan met de beschikbare zoetwatertoevoer vanuit het achterland is een vereiste om verdroging en verzilting tegen te gaan. Maatregelen voor het natuurlijk houden of herstellen van waterlopen zijn noodzakelijk. Hierbij moet er aandacht zijn voor de economische factoren, zoals landbouw, visserij, scheepvaart en bedrijven. Aanpassingen mogen pas worden uitgevoerd als schade beperkende en compenserende maatregelen zijn genomen. Het beheersen van zoutwater en het behouden van zoetwater zijn essentieel voor de toekomst van Nederland. Vaart maken met het uitvoeren van de veiligheidsprogramma s in de grote rivieren. Zorgen voor een juridische basis voor schade- of compensatieregelingen voor de uitvoering van grote ruimtelijke wijzigingen, inclusief de bijbehorende monitoringsprogramma s. 18

19 Voldoende zoetwater voor bevolking, landbouw, natuur en industrie beschikbaar houden. Realiseren van een zout Krammer-Volkerak pas nadat de zoetwatervoorziening voor de Zeeuwse landbouw geregeld en gerealiseerd is. 19

20 7 Participatie en zorg Samen leven in de provincie betekent aandacht voor een goede balans tussen wonen, werken, recreëren en voldoende voorzieningen in de stad en op het platteland. De SGP is voor (over de gehele provincie verspreide en verschillende) voorzieningen, die minimaal gelijke tred houden met de veranderende bevolkingssamenstelling. Leefbaarheid De SGP heeft oog voor de leefbaarheid in de stad en op het platteland. De provincie moet de fysieke, sociaal-economische en sociaal-culturele activiteiten en leefomgevingsactiviteiten wegen en periodiek meten. Niet alleen de integrale ontwikkeling, maar ook het behoud van de sociale en economische vitaliteit van stad en platteland behoren uitgangspunt van het beleid te zijn. Waar die ontbreken, stimuleert de provinciale overheid voorzieningen die van belang zijn voor de leefbaarheid en de vitaliteit. Daarbij dienen er voldoende verantwoorde recreatieve ontspanningsmogelijkheden in de provincie aanwezig te zijn. Uitgangspunt is het behoud van sociale en economische vitaliteit. Maatschappelijke deelname De mogelijkheid om volwaardig te participeren in de maatschappij wordt grotendeels bepaald door scholing en werk, maar ook door persoonlijke ontwikkeling en zinvolle vrijetijdsbesteding. Het deelnemen aan sport en het beleven en scheppen van kunst en cultuur dragen daaraan bij. De provincie heeft een taak op het terrein van onderwijs en sport. Dit kan niet meer dan een afgeleide, aanvullende taak zijn. De gemeenten hebben een eerste taak op dit terrein. Spreiding van noodzakelijke voorzieningen (en de bereikbaarheid daarvan) over de gehele provincie is uitgangspunt. De prioriteit ligt niet bij grootschalige (sport)evenementen, maar juist bij voorzieningen die de gezondheid en de veiligheid van de inwoners raken. Cultuur Cultuur verrijkt het leven. De creatieve bron en gaven die God aan mensen schenkt, dienen tot ontplooiing te worden gebracht. De SGP is van mening dat ten aanzien van de kunst een terughoudend beleid dient te worden gevoerd. Podiumkunst wordt afgewezen, evenals kunst zonder besef van zedelijke waarden. Voor het realiseren van landschapskunst ziet de SGP geen taak weggelegd voor de provincie. Anders ligt dit met het in stand houden van de cultuurhistorie in de provincie. De SGP denkt dan aan monumenten, karakteristieke panden en voorwerpen en musea. Het behoud van het cultureel erfgoed ziet de SGP als een provinciale taak. Musea moeten laagdrempelig zijn en archeologische vondsten toegankelijk voor een breed publiek. De SGP wil de geschiedenis van de provincie nadrukkelijk onder de aandacht van de jeugd brengen. 20

21 Het is van belang bibliotheken in stand te houden, maar de SGP wijst een aanbod van (digitale) producten die strijdig zijn met Gods Woord af. De SGP wil geen provinciaal geld (naast de rijksbijdrage) in de exploitatie van de regionale omroep steken. De SGP wijst podiumkunsten zoals het Zeeland Nazomer Festival en Concert at SEA af. Zorg voor elkaar Zorgen voor elkaar is een belangrijk Bijbels principe. De overheid vervult daarin een belangrijke rol. Alle burgers moeten kunnen beschikken over goede zorg die betaalbaar, toegankelijk en indien mogelijk dicht bij huis is. De uitvoering van taken op het gebied van de zorg ligt in principe bij het Rijk en de gemeenten. Als er wordt bijgedragen aan gemeentelijke taken is dat tijdelijk van aard en erop gericht om gemeenten in staat te stellen zelf verantwoordelijkheid te nemen. Het provinciale beleid in de gezondheidszorg is terughoudend en erop gericht gemeenten tijdelijk te ondersteunen in hun verantwoordelijkheid. Keuzevrijheid van de cliënt moet gewaarborgd blijven, ook op grond van identiteit. Ziekenhuizen onder en boven de Westerschelde moeten samenwerken. Ambulances moeten op tijd bij patiënten en het ziekenhuis zijn. Jeugdbeleid Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Het opgroeien in een stabiel gezin vergroot de kans op een evenwichtige persoonlijke ontwikkeling aanzienlijk. Het doel van integraal jeugdbeleid moet zijn dat iedere jongere van 0 tot en met 23 jaar de kans krijgt zich zo goed mogelijk te ontwikkelen. Het voorkomen van maatschappelijke problemen is ons doel. Het gaat om het bieden van mogelijkheden voor alle jongeren van 0 tot 23 jaar in Zeeland en niet alleen voor de jongeren waarvoor de provincie wettelijke taken heeft in het kader van de jeugdzorg. Om ervoor te zorgen dat minder jeugdigen een beroep doen op de jeugdzorg, dient ook preventief jeugdbeleid versterkt en de samenhang binnen het jeugdbeleid verbeterd te worden. Een integraal en samenhangend jeugdbeleid in samenwerking met de gemeenten. Jeugdbeleid voor alle jongeren in Zeeland. Jongeren betrekken bij de provinciale politiek, bijvoorbeeld door de Jongerendenktank. Jeugdzorg Ondanks de inspanningen op gebied van preventief jeugdbeleid is er sprake van toenemende opgroei- en opvoedingsproblemen. De vraag naar jeugdzorg stijgt nog steeds. Het provinciebestuur zal samen met de gemeenten moeten komen tot een goede verdeling. De ambulante zorg kan eenvoudiger door de gemeenten worden aangestuurd, maar complexe zorg vraagt om gemeente-overstijgende oplossingen. Zolang de jeugdzorg nog onder verantwoordelijkheid van de provincie valt, vraagt dit om visie en regie. 21

22 Bij het opzetten van de Centra voor Jeugd en Gezin stimuleert het provinciebestuur de gemeentebesturen. Samen met de gemeentebesturen en de maatschappelijke instellingen realiseert het provinciebestuur een sluitende keten voor jeugdzorgtaken. Verschil maken tussen preventie en lichte hulp enerzijds en zware en complexe hulp anderzijds. Vroegtijdig signaleren van problematiek bij jongeren. Wachtlijsten in de jeugdzorg terugdringen. Financiële middelen beschikbaar stellen om jongeren en hun ouders vroegtijdig hulp te kunnen verlenen. Actiever optreden tegen kindermishandeling, geweld en andere misstanden achter de voordeur. Inschakelen van pleeggezinnen boven het plaatsen in een instelling. Ouderenzorg De groep ouderen wordt in Zeeland groter. Ouderen dienen naar de mening van de SGP zolang mogelijk actief, zelfstandig en zelfredzaam in hun vertrouwde omgeving te kunnen blijven. Kleinschalige verpleeghuiszorg wordt door de provincie gestimuleerd. Stimuleren van kleinschalige verpleeghuiszorg. Vrijwilligers Vrijwilligers en mantelzorgers zijn van groot belang voor jong en oud. De provincie stimuleert en ondersteunt netwerken en steunfuncties, die op hun beurt gemeenten steunen bij het gemeentelijke beleid. Voldoende spreiding van zorgvoorzieningen stimuleren. Netwerken en steunfuncties in de mantelzorg ondersteunen. Mensen met een functiebeperking Letterlijk en figuurlijk stuiten mensen met een functiebeperking nog geregeld op allerlei drempels. De SGP vindt dat dit absoluut niet kan. Personen met een functiebeperking moeten volwaardig in onze samenleving kunnen participeren en functioneren. De provincie stimuleert gemeenten en derden om hiervoor actief beleid te ontwikkelen. Voor niet of minder mobiele inwoners is het openbaar vervoer van groot belang. Het provinciebestuur dient de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te stimuleren. In samenwerking met de gemeenten (Wmo-vervoer) en het zorgkantoor (AWBZ-vervoer) moet het doelgroepenvervoer zo efficiënt mogelijk georganiseerd te worden. Volwaardige participatie van mensen met een functiebeperking. Zo efficiënt mogelijk georganiseerd doelgroepenvervoer. AED De laatste jaren is er een toenemend aantal AED s door instellingen, kantoren, winkels, kerken etc. aangeschaft. De SGP wil zich sterk maken voor uitbreiding van plaatsing van Automatische Externe Defibrillatoren in AED-kasten in de publieke ruimte. Deze investering krijgt extra waarde indien daarbij een directe relatie gelegd kan worden met de meldkamer ambulancezorg. Zodra 112 een 22

23 melding van een hartstilstand krijgt, ontvangen mensen vanuit de meldkamer die zich voor het systeem hebben aangemeld automatisch een SMS-alert en wordt de kast in de omgeving automatisch ontgrendeld. Zo wordt de overlevingskans van iemand die door een hartstilstand wordt getroffen, vergroot. De SGP wil zich sterk maken voor uitbreiding van plaatsing van Automatische Externe Defibrillatoren in AED kasten in de publieke ruimte. 23

24 8 Economie De SGP onderkent het belang van economische groei en economische vooruitgang, maar stelt hierbij het Bijbelse rentmeesterschap, het bouwen én bewaren, voorop. De SGP is voorstander van een week waarin zes dagen gewerkt kan worden en de zondag rustdag is. De samenleving zou haar collectieve rustmomenten moeten koesteren om het sociale gezinsleven te bevorderen en de kerkgang te stimuleren. Economische ontwikkeling is geen doel op zich. Zij heeft immers gevolgen voor ruimtegebruik, infrastructuur, woningbouw en aangelegenheden als mens en milieu (rentmeesterschap). De economie moet dus altijd in samenhang met andere beleidsvelden worden beoordeeld. Ondernemerschap en onderwijs De taak van de provincie op sociaal-economisch terrein is het scheppen van voorwaarden voor een optimale ontwikkeling op het gebied van ondernemerschap (met name voor het Midden- en Kleinbedrijf), werkgelegenheid, arbeidsmarkt en bedrijfsleven. De provincie moet daarbij initiërend, stimulerend en coördinerend optreden. De SGP vindt dat maatschappelijk bewust en duurzaam ondernemen gestimuleerd moet worden. De SGP bevordert de vestiging van industrie en dienstverlening binnen randvoorwaarden. Ze wil een goede ontwikkeling ervan mogelijk maken, maar tevens recht doen aan de belangen van milieu, natuur en landschap. Ons provinciebestuur moet zich daarnaast richten op innovatie in alle economische sectoren. Willen we minder afhankelijk worden van de discrepantie tussen wonen en werken, dan is de nieuwe kenniseconomie van groot belang. Ook vindt de SGP de dienstverlenende beroepen belangrijk. Onderwijs, onderzoek en ontwikkeling zijn van het grootste belang voor de toekomst van onze provincie. Kwalitatief hoogwaardig onderwijs is een belangrijke pijler voor de leefbaarheid én de regionale economie. De onderwijsvoorzieningen in Zeeland staan echter onder druk, mede door de te verwachten terugloop van het aantal inwoners. De aanbevelingen die in het rapport Kerend Tij genoemd worden, zijn daarom van essentieel belang. Het uitgangspunt mag niet zijn de instandhouding van structuren en gebouwen, maar het aanbieden van goed en inspirerend onderwijs aan alle kinderen. Samenwerking met het regionale bedrijfsleven is van groot belang voor de ontwikkeling van de opleidingen en het afstemmen van het onderwijs op de vraag (kwalitatief en kwantitatief) van het regionale bedrijfsleven. Daarbij ziet de SGP graag dat de maatschappelijke kant van het onderwijs meelift met de economische kant van het onderwijs. Excellent (openbaar) vervoer is een belangrijke voorwaarde om aan de Zeeuwse jongeren en werkenden kwalitatief goed onderwijs te kunnen bieden. Aanbevelingen van het rapport Kerend Tij ten uitvoer brengen. Kwalitatief goed onderwijs als uitgangspunt nemen, niet de instandhouding van gebouwen en structuren. 24

25 Stimuleren van onderzoek en ontwikkeling en ook bruggenbouwer zijn voor samenwerking met en in het onderwijs. Initiatieven gericht op betere afstemming tussen arbeidsmarkt en onderwijs stimuleren. Onderwijsvoorzieningen goed bereikbaar laten zijn met het openbaar vervoer. Investeren in regionale kennisnetwerken van onderwijs en bedrijfsleven. Niet alleen werkgelegenheid, maar ook ondernemerschap stimuleren. Economisch Impuls Zeeland (EIZ) gebruiken als instrument om de economische doelstellingen te kunnen bereiken. Bij provinciale aanbestedingen en opdrachten de opdrachtnemer stimuleren om werknemers met een functiebeperking en jongeren in dienst te nemen. Bedrijven Herstructurering en Innovatief Ruimtegebruik op Bedrijventerreinen (HIRB) is belangrijk voor een beter gebruik van de ruimte. Het stimuleren en faciliteren van overleg tussen provincie, gemeenten, Kamers van Koophandel en individuele bedrijven is daarbij van groot belang. De SGP vindt dat het milieu en de omgeving ruime aandacht verdienen bij het vestigingsbeleid van bedrijven. Maar dit mag niet betekenen dat de provincie optreedt als vertragende factor. Voor bedrijventerreinen geldt de SER-ladder van de Sociaal Economische Raad (o.a. eerst herstructurering, dan pas uitbreiding; meervoudig ruimtegebruik). Naast overleg met gemeenten is regionale afstemming noodzakelijk. Een snelle en soepele afwikkeling van vergunningaanvragen. Steunverlening aan projecten met grote werkgelegenheidseffecten. Bevordering van goede en evenwichtige spreiding van werkgelegenheid over de provincie. SER-ladder voor bedrijventerreinen. Landbouw Een vitale en duurzame landbouw is voor de provincie onmisbaar. De landbouw heeft grote waarde; niet alleen economisch, maar ook vanwege de grote rol in de inrichting van het landschap. De agrarische sector (tuinbouw, akkerbouw en veehouderij) staat echter onder druk door schaalvergroting, verstedelijking, bodemdaling, regelgeving en internationale ontwikkelingen zoals het Europese landbouwbeleid en natuurbeleid. Dat heeft gevolgen voor de agrarische ondernemer. In de fruitteeltsector wordt veel gebruik gemaakt van buitenlandse seizoenarbeiders; de huisvesting hiervan verdient de nodige aandacht. De druk op de agrarische sector vormt een bedreiging voor natuur en landschap, omdat vooral deze sector het landschap in al zijn diversiteit heeft vormgegeven en onderhouden. De SGP hecht dan ook grote waarde aan het behoud van de agrarische sector binnen de provincie. In het landschapsbeheer speelt water een centrale rol. Overlast van water kan levensbedreigend zijn, zowel door zeespiegelstijging als door overvloedige 25

26 regenval en hoge waterstanden in de bovenstroom van de rivieren. Omdat een belangrijk deel van Nederland onder het zeeniveau ligt, zijn deze problemen extra urgent. Water is ook belangrijk voor welzijn, zeker in droge perioden. Ondernemers moeten in een vroeg stadium worden betrokken bij ruimtelijke ontwikkelingen. Door middel van het ruimtelijk beleid wil de SGP een duurzame, toekomstgerichte ontwikkeling van de landbouw mogelijk maken. Bij planologische ontwikkelingen is vrijwillige kavelruil een belangrijk instrument. In het omgevingsplan wil de SGP ruimte maken en houden voor het mogen realiseren van tijdelijke huisvestiging in de buurt van fruitteeltgebieden ten behoeve van seizoensarbeid, zoals het pilotproject in de Willem-Annapolder. Nieuwe economische dragers in de landbouw moeten mogelijk zijn, en innovatieve ideeën moeten ondersteund worden. De provincie moet zich sterk maken om de regeldruk als gevolg van Natura2000 te minimaliseren en actief bijdragen aan het toepassen van de menselijke maat bij deze regels. Visserij Zeeland is traditiegetrouw sterk in de visserij. Deze bedrijfstak is voor de provincie Zeeland in economisch maar ook in maatschappelijk opzicht van bijzonder belang. Bij het afwegen van belangen tussen deze sector en andere sectoren zoals toerisme en recreatie dient het belang van de visserij zwaar te wegen. De visserijsector (vissers, afslagen en verwerkende bedrijven) dient de tijd en de ruimte te krijgen om de omslag naar een duurzame visserij nog verder te maken. Hoewel dit primair een rijksaangelegenheid is, moet de provincie innovatie en energiebesparing in de visserij stimuleren. Verduurzaming van de visserij en instandhouding van nevenbedrijven in visserijgemeenten bevorderen. De visserij voldoende plaats blijven bieden in de Oosterschelde. Het Masterplan Duurzame Visserij ondersteunen. Havens Welvaart en welzijn wordt in Zeeland mede mogelijk gemaakt door de aanwezigheid van prachtige zeehavens. De Zeeuwse havens hebben een goede geografische ligging aan diep water, en hebben prima achterlandverbindingen over de weg, het water en over het spoor. De SGP is voor een zelfstandig havenbedrijf, maar wel in de context van een stevig publiek aandeelhouderschap. Niet alleen het bedrijfsbelang van een havenbedrijf, maar zeker ook het maatschappelijke belang moet goed zijn verankerd! De havens verder laten groeien in omzet en toegevoegde waarde. Werkgelegenheid prioriteren. 26