: wethouder mr. J.B. Wassink

Transcriptie

1 Commissievoorstel Commissievergadering d.d. : 12 februari 2014 Portefeuillehouder : wethouder mr. J.B. Wassink Datum : 7 januari 2014 Dit commissievoorstel is : opiniërend Onderwerp Geluidhinder N33/N34 Aanleiding Er zijn aanhoudende klachten van inwoners over geluidshinder van de N33 en de N34 in de omgeving van de rotonde in Gieten. Bovendien zijn er zorgen van (groepen) inwoners over de te verwachten geluidseffecten van de aanstaande verdubbeling van de N33. Bij de klachten gaat het om subjectieve ervaringen. Als gemeente hebben we een open oor voor die klachten, maar onze inhoudelijke reactie is in de regel gebaseerd op een verwijzing naar wettelijke normen die gelden als het gaat om de aanvaardbaarheid van geluidsoverlast (Wet geluidhinder). En bij de N33 en de N34 zijn de wegbeheerders primair verantwoordelijk voor het niet overschrijden van wettelijke normen en (zonodig) voor het nemen van passende maatregelen. De wegbeheerders, in casu Rijkswaterstaat en de provincie Drenthe, zijn van oordeel dat zij minimaal datgene doen en gedaan hebben waartoe zij wettelijk gezien gehouden zijn (en meer dan dat). Als college van B&W zijn we daarmee voor de vraag gesteld of we kunnen volstaan met een verwijzing naar wettelijke regels en verantwoordelijke wegbeheerders of dat we in deze ook een zelfstandige verantwoordelijkheid hebben. Wij (h)erkennen dat inwoners geluidsoverlast kunnen ervaren van het verkeer rondom de rotonde Gieten en hebben er om die reden voor gekozen aanvullend onderzoek te doen om daarmee de vraag te beantwoorden of we als gemeente kunnen vaststellen dat het wel degelijk nodig is aanvullende maatregelen te nemen en, zo ja, hoe dat op een zinvolle manier zou kunnen en wat daarvan de consequenties zijn, met name financieel. Klachten over geluidsoverlast zijn in algemene zin niet beperkt tot de omgeving van de rotonde Gieten en Rolde vanwege de realisatie van het verkeersplein in Gieten en de verdubbeling van de N-33. Wij achtten het desalniettemin verantwoord om juist deze locaties aan een nader onderzoek te onderwerpen omdat het gaat om nieuwe/gewijzigde verkeersituaties. Inleiding In de afgelopen jaren zijn wegreconstructies uitgevoerd aan de N34 en de N33 rondom het verkeersplein Gieten. Ook de rotonde zelf is hierbij opgewaardeerd, waarbij het tracé van de N33 met twee viaducten onder de N34 door is geleid. Aan de reconstructies hebben bestemmingsplanprocedures ten grondslag gelegen, waarvan een verplichte toetsing aan de Wet Geluidhinder deel uitmaakte. Deze akoestische onderzoeken hebben plaatsgevonden in de jaren 2005 en Op verzoek van de klankbordgroep reconstructie verkeersplein Gieten en OVknooppunt zijn naast de wettelijk verplichte maatregelen ook nog enkele aanvullende maatregelen uitgevoerd. Ondanks het feit dat de genoemde maatregelen volgens afspraak zijn uitgevoerd, wordt de geluidssituatie door aanwonenden van de beide hoofdwegen als zeer hinderlijk ervaren. Direct aanwonenden hebben hun zorgen hierover schriftelijk en mondeling meerdere malen kenbaar gemaakt. Aangezien de geluidshinder ten gevolge van het verkeer op de N33 en de N34 primair de verantwoordelijkheid is van de betreffende wegbeheerders (resp. Rijkswaterstaat en Provincie Drenthe) zijn deze klachten aan hen voorgelegd. Eind 2011 hebben deze beide overheden een reactie gegeven op de ondervonden geluidsoverlast. Zij geven aan dat de wettelijk noodzakelijke maatregelen zijn getroffen en dat in samenspraak enkele aanvullende maatregelen zijn getroffen.

2 Eind 2011 is op ons verzoek door het in geluidszaken gespecialiseerde bureau Royal Haskoning een second opinion uitgevoerd naar de in 2005 en 2007 uitgevoerde akoestische onderzoeken. Zij hebben geconstateerd dat de procedure correct is doorlopen en dat het geluidsmodel en de berekeningen op juiste wijze zijn toegepast en uitgevoerd. Op 20 december 2011 zijn de uitkomsten van dit onderzoek in een openbare bijeenkomst gepresenteerd en is de werking van de Wet Geluidhinder in ruimere context toegelicht. Verdubbeling N33 Een ander project is de verdubbeling van de N33 Assen-Zuidbroek. Dit tracé doorsnijdt de gemeente Aa en Hunze over een lengte van circa 20 km. Langs dit traject ligt een viertal clusters woningen waarvoor een aanpassingssituatie geldt. Deze clusters bevinden zich op de volgende plaatsen: - Eext (Stationsstraat/Gieterstraat) - Gieten (Waardeellaan) - Eexterveen (De Hilte/Dorpsstraat) - Bareveld (Nieuwediep) Voor deze clusters is als gevolg van het akoestisch onderzoek een doelmatigheidstoets uitgevoerd om te bepalen of het eventueel noodzakelijk is om specifieke maatregelen te treffen. Op basis van deze toets is gebleken dat op geen enkele locatie de noodzaak (mogelijkheid) bestaat maatregelen te treffen. Wel is voor de zuidelijke zijde van de rijbaan bij Nieuwediep de noodzaak voor het plaatsen van een geluidsscherm vastgesteld, aangezien daar de doelmatigheidseis (>5dB toename) niet van toepassing is. Op andere locaties, zoals bij de zuidelijke rand van Rolde, is volgens de berekeningen op basis van de Wet geluidhinder geen sprake van een aanpassingssituatie. In samenspraak met dorpsbelangen Rolde, Rijkswaterstaat en de Provincie Drenthe worden de mogelijkheden onderzocht voor het aanbrengen van een groene, parkachtige inrichting van de strook tussen Rolde en de N33. Ondanks het feit dat het hierbij niet gaat om een geluidwerende maatregel, heeft een dergelijk inrichtingsplan een beperkt positieve invloed op de geluidhinderbeleving (zie bijlage: overdrachtseffecten van bomen en beplanting ) Geluidsmetingen In het kader van de tracéonderzoek voor de N33 zijn langs het gehele traject de wettelijk voorgeschreven akoestische toetsingen uitgevoerd. Ondanks dat deze formele procedure zorgvuldig is uitgevoerd, bestond de wens bij inwoners van Rolde en Gieten om het geluid ook te meten om zodoende een vergelijking te kunnen maken met de berekende geluidsniveaus. Door het Noordelijk Akoestisch Adviesbureau zijn met behulp van een tweetal meetposten in september 2013 metingen uitgevoerd. De meetposten hebben gedurende een week doorlopend data verzameld op twee locaties in Gieten en op twee locaties in Rolde. De hoofdconclusie uit dit onderzoek is dat de vastgestelde geluidsbelastingen op alle vier de locaties lager zijn dan of gelijk zijn aan de vastgestelde norm volgens de Wet Milieubeheer. Het rapport geeft daarbij als kanttekening dat dit niet betekent, dat in werkelijkheid geen hinder kan worden ondervonden. Het grote aandeel vrachtverkeer maakt het geluid extra hinderlijk. Ook is per 1 juli 2012 de wetgeving ten aanzien van geluid veranderd. Voor alle op die datum bestaande of geprojecteerde rijkswegen, waaronder derhalve de N33, zijn zogenaamde geluidsproductieplafonds vastgesteld. Hiermee worden voor het eerst harde grenzen gesteld aan de toelaatbare geluidsproductie van een (rijks)weg. Voor de N33 is daarbij uitgegaan van de heersende geluidsproductie na de verdubbeling, vermeerderd met 1,5 db. In de rapportage is tevens een doorkijk gemaakt naar de toekomst, als het gaat om de te verwachten overschrijding van het geluidsplafond per locatie. Afhankelijk van de uitgangspunten die worden gehanteerd bij het vertalen van de gemeten geluidwaarden naar de productieplafonds, is het mogelijk dat het geluidproductieplafond al voor 2025 (de horizon van het tracéonderzoek) wordt overschreden. Volgens het geluidsregister, het medium dat voor de nieuwe wetgeving in het leven is geroepen, is hier in ieder geval tot 2025 geen sprake van.

3 Echter als voor de prognoses wordt uitgegaan van de intensiteitsverdeling volgens de getelde gegevens in het laatste jaar voor de start van de werkzaamheden aan de N33 (2011) dan kan overschrijding van het productieplafond al eerder plaatsvinden. Volgens de Wet milieubeheer moet een dreigend vol geluidsproductieplafond 5 jaar van tevoren worden gesignaleerd en moeten tevens de voorgenomen geluidbeperkende maatregelen en een planning voor de uitvoering worden aangegeven. Deze gegevens kunnen een aanleiding vormen om voor specifieke gevallen (Rolde Oost) al in 2014 aan te dringen op nader onderzoek. Voor de situatie aan de westzijde van Gieten is overigens de Wet Milieubeheer nog niet van toepassing, aangezien dit geen rijksweg betreft. Hier is nog ongewijzigd de Wet Geluidhinder van toepassing. Eventuele aanvullende gemeentelijke maatregelen Alhoewel het juridische kader geen verplichting oplegt voor het treffen van geluidwerende voorzieningen is het vanuit het oogpunt van leefbaarheid en woongenot te overwegen om maatregelen te treffen. Door adviesbureau Royal Haskoning zijn zowel voor de situatie bij Gieten als die bij Rolde de effecten van mogelijke maatregelen inzichtelijk gemaakt. Hierbij zijn overige maatregelen, als het landschappelijk inpassen van de grond tussen de zuidrand van Rolde en de N33 buiten beschouwing gelaten, aangezien dit wettelijk geen geluidswerende maatregelen zijn. Het is echter wel aangetoond dat het toepassen van bomen beplanting een beperkte, positieve bijdrage kan leveren aan de ervaring van geluidhinder. Gieten Voor de gevolgen van de oudere reconstructies rondom Gieten is in kaart gebracht op welke wijze de geluidhinderbeleving langs de N33 en de N34 kan worden gereduceerd. Op de volgende drie locaties is dit aan de orde: 1. Langs de N34 ter hoogte van de fietstunnel nabij de Eexterweg 2. Langs de N34 ter hoogte van de Asserstraat (doodlopende deel). 3. Langs de N33 ter hoogte van de begraafplaats. Ad 1 De grondwallen aan weerszijden van de Eexterweg zijn allebei niet op basis van wettelijke voorschriften aangebracht. Aan de noordzijde van de weg is de wal toegepast om het OV-knooppunt landschappelijk in te kleden. Doordat deze wal ver van de bron (N34) is gelegen, is het geluidwerende effect van de wal beperkt. Aan de andere zijde van de Eexterweg is op verzoek van de klankbordgroep OV-knooppunt en verkeersplein Gieten door Provincie Drenthe een grondwal aangelegd. Ook deze landschapswal levert een beperkte bijdrage aan de beperking van de geluidhinderbeleving. Door Royal Haskoning is geconstateerd dat het gat tussen de beide genoemde wallen, waarschijnlijk een rol speelt bij de hinderbeleving. Dit strookt met de klachten die zijn ontvangen van direct aanwonenden. In de zoektocht naar mogelijkheden om de geluidhinder verder te beperken is vooral gekeken naar de mogelijkheden voor het dichten van dit gat. Er is met behulp van geluidcontourkaarten modelmatig in beeld gebracht welk effect een geluidscherm (l=75m en h=3) ter hoogte van de fietstunnel (onder N34 door) heeft op de geluidbelasting in het omliggende gebied. Op de kaarten is slechts zeer beperkte winst zichtbaar. De kosten van een dergelijk scherm bedragen circa ,- (eenvoudig scherm, op basis van 450,- per m 2 ). Om het akoestische effect te vergroten is eveneens een variant in beeld gebracht waarbij nog een tweede scherm aan het genoemde scherm is toegevoegd. Dit scherm (l=85m, h=3m) strekt zich uit langs de N34 in de richting van het verkeersplein. In deze variant trekken de geluidscontouren zich verder terug. De kosten van deze totale oplossing zijn echter ook beduidend hoger; circa ,-. Een belangrijk nadeel van deze oplossing is dat het open karakter van het OV-knooppunt door het aanbrengen van een dergelijk scherm wordt aangetast. Ad 2

4 Als gevolg van de reconstructie van de N34 waren op basis van de Wet Geluidhinder geen geluidwerende maatregelen voorgeschreven. Dit betekent dat er geen akoestisch effect is veroorzaakt boven de voorkeurswaarde van 48 db. Om dit te bereiken is op de N34 wel zogenaamd stil asfalt toegepast, wat met name invloed heeft op het wrijvingsgeluid van voertuigen. Door Royal Haskoning is in beeld gebracht welke akoestische effecten het aanbrengen van een scherm heeft op de geluidsbelasting op de woningen aan het doodlopende deel van de Asserstraat. Hierbij is gesteld dat een ingreep (financieel) doelmatig wordt geacht, als die een reductie van 5dB teweeg brengt. In eerste instantie is naar een lang scherm (l=200, h=2,5m) gekeken, dat aansluit op de reeds bestaande landschapswal langs de N34. Met dit scherm wordt de gewenste reductie bereikt, maar de kosten voor een dergelijk scherm zijn ,- (eenvoudig scherm, op basis van 450,- per m 2 ). In plaats van een geluidsscherm kan ook een grondwal worden toegepast. Het akoestisch effect hiervan (bij gelijke hoogte) is echter circa 2 db kleiner en het ruimtebeslag is uiteraard groter. De kosten van een grondwal zijn wel een factor 2 tot 3 lager, afhankelijk van de beschikbaarheid van grond. Ad 3 Uit het akoestisch onderzoek kwam voort dat langs de N33 geluidwerende maatregelen genomen moesten worden. Zonder deze maatregelen was er sprake geweest van 7 reconstructiewoningen. Een 4 meter hoge geluidwal tot aan de begraafplaats was volgens de onderzoeken afdoende om de geluidbelasting dusdanig te reduceren dat er geen sprake meer zou zijn van reconstructiesituaties. Er is echter voor gekozen om de geluidwal (met afnemende hoogte) door te trekken tot aan de Oude Groningerweg om daarmee een verbetering van de geluidbelasting op de begraafplaats te bewerkstelligen. Ook voor de woningen aan de westkant van de begraafplaats (Waardeellaan), had het verlengen een positief effect. Ondanks deze maatregelen zijn er klachten ontvangen van bewoners van onder andere de Waardeellaan. De mogelijkheden om met aanvullende maatregelen de geluidssituatie hier verder te verbeteren zijn door de smalle basis van de grondwal echter technisch beperkt. Ook zijn door de heersende windrichting geluidwerende maatregelen op deze plaats minder effectief. Daar staat tegenover dat Rijkswaterstaat in het kader van het tracébesluit een hernieuwd geluidsonderzoek heeft uitgevoerd op basis van het nieuwe noordelijke verkeersmodel (NRM 2011). Hieruit is naar voren gekomen dat voor de woningen aan de Waardeellaan hogere waarden voor de ten hoogste toelaatbare geluidsbelastingen zijn vastgesteld. Rijkswaterstaat heeft daarom onderzoek uitgevoerd naar het geluidsniveau in de betreffende woningen en hieruit is gebleken dat er geen aanvullende akoestische maatregelen nodig zijn om de norm van 33 db niet te overschrijden. Rolde Voor de kern Rolde is inzichtelijk gemaakt welke bijdrage zogenaamde overdrachtsmaatregelen, als geluidsschermen en grondwallen, kunnen hebben op de geluidbeleving. Hierbij is als doel gesteld om met deze maatregelen een afname van 5 db te bereiken op de gevels van de eerstelijnsbebouwing aan de zuidrand van Rolde. Algemeen wordt deze norm gehanteerd om een investering in maatregelen te kunnen rechtvaardigen. Een afname van 3 db is namelijk net hoorbaar voor het menselijk oor, bij een afname van 5 db is het effect goed merkbaar. Uit het onderzoek blijkt dat de gewenste afname zich bij het toepassen van grondwallen pas voordoet bij zeer grote hoogte ( 8 á 10 m.) en op een enkele locatie, bij De Hoorns, in het geheel niet. Dit komt doordat de maatregel slechts op enige afstand van de rijbaan kan worden gemaakt en dit wordt versterkt door de taluds waaronder de wallen moeten worden aangelegd. Ook blijft ter hoogte van de kunstwerken bij de Grolloërstraat en de Ziel sprake van een geluidslek. Een oplossing die uitgaat van schermen van 2 meter hoog langs de gehele zuidrand, voldoet wel aan de gestelde norm van een afname van 5 db. Doordat het ruimtebeslag van schermen ten opzichte van

5 grondwallen aanzienlijk minder omvangrijk is, is het mogelijk het geluid al dichter bij de bron te weren. Het is evident dat dit de effectiviteit sterk bevordert. Financiële consequenties De financiële consequenties en de effectiviteit van het treffen van geluidwerende maatregelen op de locaties langs de N33 en de N34 zijn onderzocht. Gieten Nabij Eexterweg: een relatief kort scherm (l=75m) ter hoogte van de fietsbrug heeft onvoldoende effect. Om wel enige substantiële reductie van de geluidbelasting te krijgen dient hier een scherm van 85 meter langs de N34 richting het verkeersplein aan toe te worden gevoegd. Deze kosten bedragen circa ,- (incl. bouw-, onderhouds-, engineerings-, algemene en bijbehorende kosten en excl. btw) Nabij Asserstraat: Om hier een geluidreductie van 5 db te bewerkstelligen dient een scherm van minimaal 220 meter te worden aangebracht. De kosten van dit scherm bedragen ,- (incl. bouw-, onderhouds-, engineerings-, algemene en bijbehorende kosten en excl. btw) Nabij Waardeellaan: Hier is vanwege een hogere waarde-procedure in eerste instantie geen raming gemaakt. De technische mogelijkheden om hier de geluidsoverlast aan te pakken zijn beperkt. Overwogen kan worden de aarden wal die bij de begraafplaats aflopend is op die plek op te hogen (beperkt effect). De kosten daarvan belopen al gauw zo n ,-. Rolde Uit het door Royal Haskoning uitgevoerde onderzoek is naar voren gekomen dat voor het bereiken van een gewenste geluidsreductie van 5 db het toepassen van geluidsschermen een voorwaarde is. Deze schermen kunnen relatief dicht op de geluidsbron worden geplaatst en geven verder de mogelijkheid om ook op de hoger gelegen punten (N33 t.h.v. Grolloërstraat en de De Ziel) het geluid te weren. Deze oplossing kan desgewenst nog worden geoptimaliseerd door ter hoogte van de open afritten met grondwallen het geluid vanaf die bron tegen te gaan. Bij het ramen van de kosten van de schermen is als uitgangspunt genomen dat er een eenvoudig scherm wordt toegepast ( 450,- per m 2 ). De totale kosten voor de geluidsschermen bedragen dan ca ,- en de aanvullende grondwal wordt afhankelijk van de afwerking van de wal aan de dorpszijde geraamd op ruim ,- tot ,-. Inclusief alle vaste bijkomende kosten komen de totale kosten van deze optie op ,- tot ,-. De hierboven genoemde kostenramingen hebben overigens een indicatief karakter. Standpunt college van B&W Op hebben wij geconcludeerd/besloten: 1. dat op basis van uitgevoerde geluidsonderzoeken kan worden geconcludeerd, dat het noodzakelijk is maatregelen te treffen om de geluidsoverlast in Gieten (omgeving rotonde) en bij Rolde te beperken; 2. dat de verantwoordelijkheid voor het treffen van de onder 1 bedoelde maatregelen primair is te beschouwen als een verantwoordelijkheid van Rijkswaterstaat (N-33) en de provincie Drenthe (N-34); 3. RWS en de provincie Drenthe op hun verantwoordelijkheid aan te spreken, zo mogelijk gesteund door een besluit van de gemeenteraad; 4. het nemen van de onder 1 bedoelde maatregen bij de N-33 duidelijk te zien als een verantwoordelijkheid van de provincie Drenthe omdat de verdubbeling van de N-33 een voor de provincie Drenthe uniek project is 5. de provincie expliciet aan te spreken op het nemen van de onder 4 bedoelde verantwoordelijkheid.

6 6. de bereidheid uit te spreken ook als gemeente een nader in te vullen bijdrage te leveren aan het beperken van de geluidoverlast; 7. dit te betrekken bij het opstellen van het Beleidsplan 2014 en het Financieel Meerjaren Perspectief In algemene zin kan ons college de wens onderschrijven maatregelen te treffen ter vermindering van de geluidsoverlast. De problematiek wordt (h)erkend. Maar: het betreft hier een verantwoordelijkheid die niet primair des gemeentes is en het zou om forse investeringen gaan. Communicatie Als gebruikelijk voorafgaande aan commissievergaderingen. Omwonenden/belanghebbenden zullen wel speciaal worden uitgenodigd de vergadering bij te wonen. Dorpsbelangen Rolde en een aantal nauw betrokken inwoners uit Gieten zijn permanent bij dit proces betokken (geweest). Juridisch De wegbeheerders Provincie Drenthe (N34) en Rijkswaterstaat (N33) zijn primair verantwoordelijk voor de geluidsconsequenties ten gevolge van reconstructies aan de wegen die zij beheren. Het destijds uitgevoerde akoestisch onderzoek volgens de Wet geluidhinder heeft uitgewezen dat op delen langs de N33 geluidwerende voorzieningen moesten worden getroffen. De noodzakelijke maatregelen zijn door de beide wegbeheerders uitgevoerd, aangevuld met enkele nadere ingrepen. Beide wegbeheerders hebben aangegeven hier geen verdere maatregelen aan toe te voegen. Bijlagen: - Geluidsmonitoring N33 Rolde (Noordelijk Akoestisch Adviesbureau) - Geluidsmonitoring N33 Gieten (Noordelijk Akoestisch Adviesbureau) - Notitie Royal Haskoning: Verkennend akoestisch onderzoek geluidwerende maatregelen langs de N33 te Rolde - Notities Royal Haskoning: akoestische effecten afschermende geluidmaatregelen ; Het college van de gemeente Aa en Hunze, de heer mr. F. Snoep secretaris de heer drs. H.F. van Oosterhout burgemeester