Oefeninstructies na een schouderoperatie. Opbouwschema 1

Transcriptie

1 Oefeninstructies na een schouderoperatie Opbouwschema 1

2 Inleiding U bent in ons ziekenhuis opgenomen voor een schouderoperatie. U verblijft hiervoor ongeveer twee dagen op de verpleegafdeling. Om het herstel zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen is het noodzakelijk dat u de komende tijd een aantal oefeningen uitvoert en leefregels opvolgt. De fysiotherapeut heeft een schema opgesteld aan de hand waarvan u uw schouder geleidelijk aan steeds meer gaat belasten. Ingreep Tijdens de schouderoperatie werd de volgende ingreep bij u uitgevoerd: Ingreep 1a (via artroscopie) De arts heeft via een aantal kleine insteekopeningen (gaatjes) ter hoogte van uw schouder een klein stukje bot aan de onderzijde van het schouderdak verwijderd. Hierdoor ontstaat er meer ruimte zodat de onderliggende structuren (pezen, slijmbeurs, kapsel) niet meer zo snel ingeklemd worden, de pijn afneemt en de functie van de arm verbetert. Ingreep 1b (operatie met snede) De arts heeft via een operatiesnede ter hoogte van uw schouder een klein stukje bot aan de onderzijde van het schouderdak verwijderd. Hierdoor ontstaat er meer ruimte zodat de onderliggende structuren (pezen, slijmbeurs, kapsel) niet meer zo snel ingeklemd worden, de pijn afneemt en de functie van de arm verbetert. Ingreep 1c (operatie met snede) De arts heeft via een operatiesnede ter hoogte van uw schouder een klein stukje bot aan de buitenzijde van het sleutelbeen weggezaagd. Hierdoor ontstaat er meer ruimte in het gewricht (tussen sleutelbeen en schouderdak) zodat de pijn afneemt en de functie van de arm verbetert. Door de ingreep kunt u pijn hebben. Ook bent u enige tijd beperkt in uw functioneren, doordat u maar één arm kunt gebruiken. Dit betekent dat u mogelijk voor bepaalde tijd hulp nodig hebt bij dagelijkse activiteiten zoals wassen, aankleden en huishoudelijke bezigheden. U mag voorlopig niet autorijden en geen schouderbelastende werkzaamheden / hobby's uitvoeren. Houding en ondersteuning van de arm Rusthouding liggend of zittend De eerste dagen na de operatie kunt u pijn voelen in de schouderregio. Daarom is het aan te bevelen uw arm op een kussen te laten rusten in de meest ontspannen stand van het gewricht. U zult merken dat deze houding prettig aanvoelt voor uw schouder. 2

3 Ondersteuning van de arm De eerste 2 à 3 weken na uw operatie dient u de arm te ondersteunen met behulp van een mitella (draagdoek). Deze draagt u zowel overdag als 's nachts. De fysiotherapeut zal u instructies geven over het aanbrengen van de mitella. Alleen bij het aan- en uitkleden, douchen en tijdens het oefenen mag u de mitella verwijderen. Oefeninstructies De fysiotherapeut zal tijdens de opname de oefeningen met u doornemen. Beperk u tot onderstaande oefeningen. Dit om te voorkomen dat u de geopereerde arm overbelast of een oefening verkeerd uitvoert. Wij adviseren u de oefeningen 3 tot 5 maal per dag uit te voeren, verspreid over de dag. Voer elke oefening 10 keer uit. Pijn is een signaal. Respecteer uw pijngrens. Wanneer een oefening veel pijn doet, kunt u het beste stoppen. 3

4 0 tot 3 weken Haal uw arm uit de mitella en ondersteun deze met de niet-geopereerde arm. 1 Beweeg de omgevende gewrichten (vanaf dag 1) open en sluit de hand (knijp bijvoorbeeld in een balletje) beweeg de pols draai de onderarm naar binnen en naar buiten buig en strek de elleboog hef beide schouders omhoog en druk ze vervolgens naar beneden maak cirkelvormige bewegingen voor- en achterwaarts met beide schouders tegelijk buig het hoofd zijwaarts (oor naar schouder) en voel de rek in de nekspieren 2 Slingeroefeningen (vanaf dag 2-3) Zoek steun met de niet-geopereerde arm (bijvoorbeeld aan een tafel). Buig voorover en maak slingerbewegingen met een gestrekte elleboog en een lage, ontspannen schouder voor- en achterwaarts, zijwaarts en cirkelvormig. Doe dit met zo weinig mogelijk kracht (slingerbeweging klok). 4

5 3 Aanspanningsoefeningen (na 1 week) Bij deze oefeningen wordt de spierspanning geleidelijk aan opgebouwd tegen een niet-verplaatsbare weerstand (tegen een muur, tegen het lichaam, tegen handmatige weerstand) zonder te bewegen in het gewricht. De spanning wordt gedurende tien seconden opgebouwd en aangehouden. Tijdens het oefenen mag er vermoeidheid optreden. Pijn dient vermeden te worden. Ga zijdelings tegen een wand (muur/deur) staan met de arm gestrekt naast het lichaam. Plaats een kussen tussen onderarm en wand. Druk de gestrekte arm zijwaarts tegen de wand. Ga met de rug tegen een wand staan met de arm gestrekt langs het lichaam. Plaats een kussen tussen onderarm en wand. Druk de gestrekte arm achterwaarts tegen de wand. 5

6 Ga zijdelings tegen een wand staan met de arm naast het lichaam en de buig de elleboog 90 graden. Plaats een kussen tussen onderarm en wand. Druk met de achterzijde van de hand tegen de wand alsof u de arm naar buiten wilt draaien. Leg een kussen tussen onderarm en buik met de elleboog 90 graden gebogen. Druk met de handpalm het kussen tegen de buik alsof u de arm naar binnen wilt draaien. 4 Oefeningen in rugligging (na 2 weken) Zorg bij deze oefeningen ervoor dat uw schouderbladen goed in contact blijven met de onderlaag. Voer onderstaande oefeningen uit op geleide van de pijn. Neem uw geopereerde arm ter hoogte van de pols vast met de andere hand. Til de geopereerde arm met behulp van de andere arm boven uw hoofd en terug. 6

7 Neem uw geopereerde arm ter hoogte van de elleboog vast met de andere hand en hef de arm tot 90 graden. Buig en strek de elleboog op eigen kracht. 7

8 Houd de geopereerde arm naast het lichaam en beweeg deze zijwaarts over de onderlaag en weer terug. Houd de geopereerde arm naast het lichaam. Buig de elleboog tot 90 graden. Plaats de elleboog in de zij en draai de onderarm naar buiten en terug. Indien u deze oefeningen gemakkelijk in rugligging kunt uitvoeren, mag u ze ook zittend en daarna staand uitvoeren. Ga hierbij nooit voorbij aan uw pijngrens! 3 tot 6 weken Het is de bedoeling dat u de oefeningen van 0 tot 3 weken herhaalt en aanvult met onderstaande nieuwe oefeningen. 1 Katroloefeningen (zittend) Gebruik voor deze oefeningen een stoel met een hoge rugleuning zodat de schouderbladen er goed tegen gedrukt kunnen worden. Plaats de katrol loodrecht boven uw achterhoofd. Het koord en de handvaten dienen zodanig afgesteld te worden dat beide handvaten bij gelijke stand op schouderhoogte staan. 8

9 Trek afwisselend beide armen van voor de borst tot boven het hoofd en terug. Strek beide armen gelijktijdig voorwaarts. Beweeg vanuit deze uitgangshouding beide armen gelijktijdig zijwaarts en terug. Strek beide armen gelijktijdig zijwaarts. Beweeg vanuit deze uitgangshouding beide armen afwisselend omhoog tot tegen het hoofd en omlaag tot naast het lichaam. 9

10 2 Rekoefeningen Voer de rekoefeningen zittend of staand uit. Houd het rekgevoel 10 tot 20 seconden vast. Rek mag, maar pijn niet. Neem de geopereerde arm ter hoogte van de pols vast met de andere hand. Breng de geopereerde arm boven het hoofd, zover u kunt. Rek de schouder uit naar boven. Neem uw geopereerde arm ter hoogte van de elleboog vast met de andere hand. Beweeg de geopereerde arm in de richting van de tegenovergestelde arm/oksel, zover u kunt. Rek de schouder uit naar voor. 10

11 Neem uw geopereerde arm achter de rug ter hoogte van de pols of de duim vast. Beweeg beide armen gestrekt achterwaarts (weg van de rug), zover u kunt. Rek de schouder uit naar achter. Neem uw geopereerde arm achter de rug ter hoogte van de pols of de duim vast. Beweeg de hand over de rug omhoog, zover u kunt. Rek de schouder uit naar achter en omhoog. 3 Actieve bewegingsoefeningen met beide armen tegelijk (staand) Voer deze oefeningen eerst uit met de romp voorover gebogen. Na verloop van tijd kunt u deze oefeningen, indien mogelijk, rechtop uitvoeren. 11

12 Slinger beide armen voorwaarts en weer terug. Slinger beide armen zijwaarts en weer terug. Plaats beide handen op de schouders en maak met de ellebogen grote cirkelvormige bewegingen in beide richtingen. Opbouw van activiteiten (op geleide van pijn!) Autorijden Na overleg met de behandelend orthopeed mag u weer zelf autorijden. Fietsen Na overleg met de behandelend orthopeed / fysiotherapeut mag u weer fietsen. Werkhervatting Na overleg met de orthopeed en/of bedrijfsarts mag u uw werk weer hervatten. 12

13 De eerste twee weken De eerste twee weken volgt u het oefenprogramma en beperkt u alle overige activiteiten tot een minimum (enkel wassen, aankleden en eten). Vanaf twee à drie weken U mag het oefenprogramma uitbreiden en starten met tafel-en-bureauactiviteiten (computergebruik, schrijven, lezen, telefoneren etc.). Vanaf vier weken U mag de activiteiten verder uitbreiden. Ook mag de arm geleidelijk aan meer ingeschakeld worden tijdens lichte huishoudelijke werkzaamheden (koken, stoffen). Indien mogelijk probeert u de arm in alle richtingen volledig bewegingsvrij te maken. Vanaf zes weken U mag de activiteiten verder uitbreiden naar meer belastende werkzaamheden, zoals zwaardere huishoudelijke- en beroepsactiviteiten. Vanaf acht weken Bij een voorspoedig verloop van het revalidatieproces mag de belasting opgebouwd worden met zwaardere, schouderbelastende werkzaamheden (grondwerk, tillen, tuinieren), hobby's en sporten (zwemmen, tennis, volleybal, krachttraining). Dit alles in overleg met uw orthopeed en fysiotherapeut. Het is normaal dat de eerste vier tot zes weken na het oefenen en/of bij de activiteitenopbouw een (lichte) toename van pijnklachten kan optreden. Toch moet er tijdens deze periode van herstel een geleidelijke pijnafname merkbaar zijn. Als de pijn onvoldoende afneemt, raden wij u aan: de oefenfrequentie en intensiteit te verminderen de arm meer te ondersteunen met de mitella en/of een kussentje de schouder te koelen met cold-packs of ijs (niet rechtstreeks op de huid plaatsen), gedurende 15 à 20 minuten (bijvoorbeeld 3x per dag) de pijnmedicatie aan te passen in overleg met uw huisarts Ontslag Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u: een recept mee voor medicijnen en pleisters een ontslagbericht mee voor de huisarts een afspraak mee voor het verwijderen van de hechtingen en wondcontrole op de gipskamer. Dit is ongeveer tien tot twaalf dagen na het ontslag. een afspraak mee voor de nacontroles bij Revalidatie. De eerste nacontrole is drie weken na ontslag en de tweede nacontrole is na zes weken. Tijdens de nacontroles bij de fysiotherapeut wordt het herstelproces geëvalueerd en de uitvoering van de oefeningen gecontroleerd. De fysiotherapeut zal het oefenprogramma uitbreiden en adviezen geven voor in de thuissituatie. Bij de controle zes weken na het ontslag wordt het vervolgtraject bepaald. Dit houdt in dat u voor particuliere fysiotherapie in aanmerking komt of dat u dient deel te nemen aan de 'schoudergroep' van het ziekenhuis. 13

14 Complicaties Een schouderoperatie is een vrij veel voorkomende operatie waaraan weinig risico's verbonden zijn. Bij eventueel optredende complicaties zoals, hevige koorts, overmatige pijn, zwelling, roodheid of forse wondlekkage kunt u contact opnemen met uw huisarts of de verpleegafdeling. Praktische Tips Slapen Zorg voor een goede ondersteuning van de geopereerde arm met behulp van meerdere kussens. Douchen Maak eventueel gebruik van een doucheborstel met lange steel. Kleding Draag ruimzittende, makkelijke kleding. Schoenen Draag instappers of schoenen met een makkelijke sluiting (rits of klittenband). Maak eventueel gebruik van een (lange) schoenlepel. Eten Kies voor maaltijden met weinig snijwerk (hapklare maaltijden). Voorwerpen dragen Gebruik een schoudertas, rugzak of een boodschappenwagentje. Tot slot Het is belangrijk dat u de oefeninstructies consequent naleeft om een goed eindresultaat te behalen. Te vroege of te intensieve belastingsopbouw kan nadelig zijn. Wanneer er nog vragen of onduidelijkheden zijn over de oefeninstructies, kunt u contact opnemen met Revalidatie, het nummer vindt u op de achterpagina. 14

15 Internet