Improviseren in de muziek Een expertvisie op improvisatie-expertise

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Improviseren in de muziek Een expertvisie op improvisatie-expertise"

Transcriptie

1 Improviseren in de muziek Een expertvisie op improvisatie-expertise Iwan Wopereis Prelude Wat is een goede improvisator?

2 Een goede improvisator is iemand die met open vizier en gespitste oren het podium betreedt, klaar voor het onverwachte Een goede improvisator is iemand die een persoonlijke, herkenbare stem heeft

3 Een goede improvisator is iemand die weet wanneer hij even niet of niet te veel moet spelen Een goede improvisator is iemand die niet bang is om fouten te maken

4 Een goede improvisator is iemand die weet wanneer hij zijn improvisatie af moet ronden Uw presentator? (Limb, 2008)

5 Improvisatiefasen (NOVIET EXPERT) Exploratie Proces-georiënteerde improvisatie Product-georiënteerde improvisatie Vloeiende improvisatie Gestructureerde improvisatie Stylistische improvisatie Persoonlijke improvisatie Kratus (1991) Improvisatiefasen (NOVIET EXPERT) Exploratie Proces-georiënteerde improvisatie Product-georiënteerde improvisatie Vloeiende improvisatie Gestructureerde improvisatie Stylistische improvisatie Persoonlijke improvisatie Kratus (1991)

6 Expert concept mapping studie Inleiding Methode Resultaten Conclusie Expert concept mapping studie Inleiding Methode Resultaten Conclusie

7 Creativiteit (MUZIEK) uitvoering improvisatie expressie nieuwigheid natuurgetrouwheid compositie interpretatie voorbereiding Creativiteit (NONCE-DEFINITIE) iets Nieuws creëren Optioneel nieuw voor de maatschappij Non-deterministisch proces afhankelijk van Criteria/constraints is gebaseerd op bestaande Elementen Johnson-Laird (2002)

8 Creativiteit (NONCE-DEFINITIE) iets Nieuws creëren Optioneel nieuw voor de maatschappij Non-deterministisch proces afhankelijk van Criteria/constraints is gebaseerd op bestaande Elementen Johnson-Laird (2002) Improvisatie: een model Referent Practice Poin of improvisation Realization of improvisation Perception of improvisation Knowledge base Performing experience (Kenny & Gellrich, 2002)

9 Improvisatie: een model Referent Practice Poin of improvisation Realization of improvisation Perception of improvisation Performing experience Knowledge base (Kenny & Gellrich, 2002) Improvisatie (FOCUS) Free jazz Perzische / Indiase muziek Orgel virtuoso traditie Cadens Jazz solo (song form) 17 e eeuws barok ensemble Rockmuziek Japanse muziek Improvisatie (%) Pressing(1984)

10 Improvisatie (FOCUS) Free jazz Perzische / Indiase muziek Orgel virtuoso traditie Cadens Jazz solo (song form) 17 e eeuws barok ensemble Rockmuziek Japanse muziek Improvisatie (%) Pressing(1984) Onderzoeksvraag Wat kenmerkt een expert improvisator Kennis Vaardigheden Attitudes

11 CULTURE Domain SOCIETY Field Individual PERSON Csikszentmihalyi (1999) CULTURE Domain SOCIETY Field Individual PERSON Criticus Docent Musicus

12 Expert concept mapping studie Inleiding Methode Resultaten Conclusie 26 experts Fase 1 (n=16) Fase 2 (n=24)

13 Procedure (VERZAMELING DATA) Genereren kenmerken (fase 1; in groep) Sorteren kenmerken (fase 2; thuis) Waarderen kenmerken (fase 2; thuis) Kirschner & Stoyanov (2004); Trochim (1989) Procedure (VERZAMELING DATA) Genereren kenmerken Een goede improvisator is iemand die Kirschner & Stoyanov (2004); Trochim (1989)

14 Procedure (VERZAMELING DATA) Genereren kenmerken Sorteren kenmerken (n=169) Waarderen kenmerken (n=169) Kirschner & Stoyanov (2004); Trochim (1989) Een goede improvisator is iemand die weet wanneer hij zijn improvisatie moet afronden = relatief onbelangrijk 2 = enigszins belangrijk 3 = belangrijk 4 = heel belangrijk 5 = extreem belangrijk

15 Procedure (ANALYSE DATA) Multidimensional Scaling (MDS) Hiërarchische Clusteranalyse (HCA) Semantische Analyse Waardering (importantie kenmerken) Kirschner & Stoyanov (2004); Trochim (1989) Expert concept mapping studie Inleiding Methode Resultaten Conclusie

16 Rang Een goede improvisator is iemand (die) M SD Range 1 met veel liefde voor muziek in staat is zeer goed te luisteren een persoonlijke, herkenbare stem heeft goed kan luisteren naar de muziek om hem heen goed kan luisteren naar anderen niet bang is om fouten te maken met ideeën alert reageert op de inbreng van zijn medemusici, in spannende interactie kritisch naar zichzelf durft te luisteren reageert op zijn medemusici

17 Affect Ideaal Durf Regulatie Respons Creatie Basis Cluster Bridging Rating Aantal Regulatie Basis Affect Durf Creatie Respons Ideaal

18 Regulatie Een goede improvisator is iemand die kritisch naar zichzelf durft te luisteren snel muzikale verbanden legt anticipeert begrijpt dat niet spelen ook spelen is kan helikopteren boven de eigen muziek

19 Basis Een goede improvisator is iemand die zijn instrument beheerst een zeer goed ontwikkeld ritmegevoel heeft hele goede oren heeft en daarmee luistert gevoel heeft voor muzikale spanningsbogen melodisch en ritmisch ideeën kan genereren

20 Affect Een goede improvisator is iemand (die) met veel liefde voor de muziek gepassioneerd is sensitief is plezier heeft goed kan concentreren

21 Durf Een goede improvisator is iemand die op zijn muil durft te gaan met open vizier en gespitste oren het podium betreedt, klaar voor het onverwachte kaders niet per se benauwend vindt, maar gebruikt / misbruikt voor nieuwe vormen en gedachten risico s durft te nemen en avontuurlijk is, maar niet roekeloos

22 Creatie Een goede improvisator is iemand die een persoonlijke, herkenbare stem heeft in staat is een muzikaal idee op te pikken, het te transformeren en verder te geven in staat is tot instant componeren ter plekke een nieuwe muzikale situatie kan genereren

23 Respons Een goede improvisator is iemand die reageert op medemusici goed muzikaal met medemusici kan communiceren de muziek (en de muzikanten) kan sturen / beïnvloeden

24 Ideaal Een goede improvisator is iemand die met zijn improvisatie de luisteraars weet te boeien mij emotioneel beroert respect verdient (M=2,29) schoonheid schept (M=2,96) mooi speelt (M=2,67)

25 Critici Musici 4 4 Basis Regulatie Creatie Creatie Regulatie Durf Durf Basis Affect Affect Respons Respons Ideaal Ideaal 3 3 r =.98 Expert concept mapping studie Inleiding Methode Resultaten Conclusie

26 Conclusie Belang van kennisbasis Belang van regulatie Belang van motivatie (affect) Belang van basisvaardigheden Belang van attitude (durf, lef, risico) Oefening / education permanente onderbelicht Coda Vragen?

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas 1. Algemene doelstelling cultuureducatie 2. Doelen en visie van de school 3. Visie cultuureducatie 4. Beschrijving van de bestaande situatie 5. Beschrijving van

Nadere informatie

Muziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan (Amira, 5 jaar)

Muziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan (Amira, 5 jaar) Muziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan (Amira, 5 jaar) Onderzoek naar muziekonderwijs dat aansluit bij het beeld van het competente kind Presentatie: Melissa Bremmer en Annemieke Huisingh Lectoraat

Nadere informatie

De Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal

De Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal De Vakman De leerling kan gericht luisteren van intuïtief naar bewust waarnemen luisteren naar het eigen musiceren weten wat je hoort zich de muziek inwendig voorstellen de muzikale parameters en componenten

Nadere informatie

Je creëert en produceert zelfstandig en in opdracht. Je stelt doelen, neemt de verantwoordelijkheid en streeft naar het beste resultaat

Je creëert en produceert zelfstandig en in opdracht. Je stelt doelen, neemt de verantwoordelijkheid en streeft naar het beste resultaat 08720 Artiest muziek 10-04-2008 08:37 Pagina 1 werkproces 1 1 2 3 4 5 6 Werken als muzikant Artiest Muziek Wat laat je zien? Je creëert en produceert zelfstandig en in opdracht Je zet ideeën om in concepten

Nadere informatie

Waarom zijn we hier. Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden?

Waarom zijn we hier. Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden? Waarom zijn we hier Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden? Waar gaat het over Coachen Uitlokken en ondersteunen van leren* * Verschillende leerdomeinen:

Nadere informatie

De Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo?

De Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo? De Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo? Een verkennend onderzoek Melissa Bremmer (Lectoraat Kunst- en cultuureducatie AHK) Esther Schopman (Lectoraat Kunsteducatie ArtEZ) Utrecht, 23 juni 2011 Inhoud

Nadere informatie

IK ALS UNIEKE KUNSTENAAR

IK ALS UNIEKE KUNSTENAAR onderzoekt ontdekt diverse kunstuitingen DE ONDERZOEKER exploreert en experimenteert vindt een evenwicht tussen zichzelf en de groep* kan zich inleven* toont nieuwsgierigheid* DE SAMENSPELER toont engagement*

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

ontwerpleerplan Kunstenbad

ontwerpleerplan Kunstenbad ontwerpleerplan Kunstenbad De onderzoeker De vakman Ik als unieke kunstenaar De samenspeler De performer drukt zich persoonlijk uit bouwt vertrouwen op* vertelt een (eigen) verhaal Ik als unieke kunstenaar

Nadere informatie

Curriculum Leerorkest groep 5 t/m 8

Curriculum Leerorkest groep 5 t/m 8 Curriculum Leerorkest groep 5 t/m 8 Alle nieuwe doelen per leerjaar worden cursief- en dikgedrukt. Zingen Spelen Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 20 liedjes correct zingen, klassikaal en in een groepje

Nadere informatie

Corporate trainingsaanbod

Corporate trainingsaanbod Corporate trainingsaanbod Als alles al gezegd is of als er juist niks gezegd kan worden omdat het te moeilijk is om te spreken dan is er altijd nog de muziek Muziek is de vrijheid om jezelf uit te drukken

Nadere informatie

Onderwijskundige Visie

Onderwijskundige Visie Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,

Nadere informatie

Willibrordus: cultuur in ons hart

Willibrordus: cultuur in ons hart 1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom

Nadere informatie

Globaal Raamwerk Artiest niveau

Globaal Raamwerk Artiest niveau Globaal Raamwerk Artiest niveau 4-2014-2015 voor de opleidingen Artiest muziek/sounddesign, Artiest drama, Artiest dans Voor alle 3 opleidingen staan de vaardigheden en kennis rondom eigen vaardigheid,

Nadere informatie

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review

Nadere informatie

1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren 2. Speel zoals je bent

1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren 2. Speel zoals je bent 1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren Dat geeft je de gelegenheid je te ontspannen. Merk op, hoe je lichaam aanvoelt. Of het bloed lekker door je heen stroomt. Hoe meer ontspannen

Nadere informatie

Geleide improvisatie & compositie. door Sven Van den Wyngaert, januari 2016

Geleide improvisatie & compositie. door Sven Van den Wyngaert, januari 2016 Geleide improvisatie & compositie door Sven Van den Wyngaert, januari 2016 ZING VORM SPEEL PROBEER ONDERZOEK GEBRUIK CONTEXT BEPAAL GRENZEN BEPERK HET MATERIAAL CREËER KANSEN DIFFERENTIEER GEEF FEEDBACK

Nadere informatie

Sonny Rollins denkt van niet

Sonny Rollins denkt van niet SPELEN VANUIT JE HART tips voor muzikanten FLOOR WITTINK Inhoud 1. Inleiding 3 2. Je onbewuste en spelen vanuit je hart 5 3. Luisteren naar muziek 10 4. Muzikaal of niet muzikaal 14 5. Hoe creatief ben

Nadere informatie

trainingsaanbod nederland

trainingsaanbod nederland trainingsaanbod nederland Als alles al gezegd is of als er juist niks gezegd kan worden omdat het te moeilijk is om te spreken dan is er altijd nog de muziek Muziek is de vrijheid om jezelf uit te drukken

Nadere informatie

basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten

basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor

Nadere informatie

basiscompetenties 2de graad muziek

basiscompetenties 2de graad muziek basiscompetenties 2de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 2 de graad van de langlopende studierichtingen

Nadere informatie

LESSEN SANNE VERBOGT

LESSEN SANNE VERBOGT sen LESSEN SANNE VERBOGT Basgitaarles Alles wat jij wilt leren om een betere bassist te worden Van beginners tot professionals Alle muziekstijlen Muziektheorieles Op maat Alle instrumenten Alles wat jij

Nadere informatie

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw

Nadere informatie

Verslag leerorkest studieochtend. Zingen tijdens de instrumentale groepsles

Verslag leerorkest studieochtend. Zingen tijdens de instrumentale groepsles Verslag leerorkest studieochtend Zingen tijdens de instrumentale groepsles 6 maart 2012 Muziekcentrum Zuidoost 7 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Noord 9 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Docent: Otto

Nadere informatie

basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama

basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 3 de graad van de langlopende

Nadere informatie

De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van

De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van Dr. Joke Haafkens, Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies, UvA j.a.haafkens@uva.nl Inleiding workshop 1. Context 2.

Nadere informatie

The voice of Holland workshops

The voice of Holland workshops Presenteert The voice of Holland workshops Wie zijn wij? Babette Labeij is de bekendste zangcoach van Nederland. Zij is als zangcoach te zien bij televisieprogramma s als The voice of Holland en The Voice

Nadere informatie

DE CLOWN EN DE KUNST VAN HET BEWEGEN

DE CLOWN EN DE KUNST VAN HET BEWEGEN DE CLOWN EN DE KUNST VAN HET BEWEGEN STAGE VAN 3 WEKEN PARIJS 1 Algemene presentatie De clown is een personnage ontstaan vanuit zijn eigen persoonlijkheid, die zijn menselijkheid ervaart en deelt in empathie

Nadere informatie

1 Introductie. 1.1 Wat is improviseren?

1 Introductie. 1.1 Wat is improviseren? 1 Introductie Inspelen! Inspelen? Waarop? Waarom? Inspelen op elkaar, inspelen op onverwachte situaties, inspelen op je omgeving, inspelen op jezelf. Inspelen is snel reageren op iets wat u overkomt, zodat

Nadere informatie

de leerling is geconcentreerd en toont zin voor afwerking de leerling communiceert over zijn/haar kunstbeleving

de leerling is geconcentreerd en toont zin voor afwerking de leerling communiceert over zijn/haar kunstbeleving ontdekt exploreert en experimenteert is geconcentreerd en toont zin voor afwerking breidt de eigen voorkeuren uit creëert hanteert de muzikale parameters en componenten staat open voor het onbekende, het

Nadere informatie

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële

Nadere informatie

15 KEER JE INNERLIJKE CRITICUS TEGENSPREKEN

15 KEER JE INNERLIJKE CRITICUS TEGENSPREKEN 15 KEER JE INNERLIJKE CRITICUS TEGENSPREKEN Spreek jij wel eens met jezelf? En zijn dat dan vriendelijke gesprekjes die je voert met jezelf, of ben je misschien juist behoorlijk streng en kritisch? Misschien

Nadere informatie

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen Pre-Academisch Onderwijs Ontwikkelingslijnen en leerdoelen LEERDOELEN PER ONTWIKKELINGSLIJN Ontwikkelingslijn 1: De leerling ontwikkelt een wetenschappelijke houding 1.1 De leerling ontwikkelt een kritische

Nadere informatie

Omschrijving. (ICOM) Internationale competenties in het kader van het ICOM-project. Overzicht internationale competenties (ICOMs)

Omschrijving. (ICOM) Internationale competenties in het kader van het ICOM-project. Overzicht internationale competenties (ICOMs) Overzicht internationale competenties (ICOMs) Competentieveld Algemeen Internationale competentie (ICOM) Internationale competenties in het kader van het ICOM-project Omschrijving Competenties die worden

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

De vocale groepsles binnen het Utrechts Conservatorium. Learning Labs in Conservatoire Education. LKCA Onderzoeksconferentie, 24 november 2014

De vocale groepsles binnen het Utrechts Conservatorium. Learning Labs in Conservatoire Education. LKCA Onderzoeksconferentie, 24 november 2014 De vocale groepsles binnen het Utrechts Conservatorium Learning Labs in Conservatoire Education LKCA Onderzoeksconferentie, 24 november 2014 Tamara Rumiantsew Hogeschool docent, Musicus, Praktijkonderzoeker

Nadere informatie

OVERZICHT VAKKENPAKKET PER GROEP

OVERZICHT VAKKENPAKKET PER GROEP OVERZICHT VAKKENPAKKET PER GROEP In onderstaande pagina s vindt u een overzicht van de studieonderdelen / examenvakken die nodig zijn als u de studie volgt met als doel het behalen van het vakdiploma Docerend

Nadere informatie

Meisjes van Allure: White Lily:

Meisjes van Allure: White Lily: Meisjes van Allure: Zij verzorgen theatraal vermaak in diverse vormen. Zij kenmerken zich door sierlijkheid, vrouwelijke schoonheid, warmte en vooral veel plezier. Op basis van intuïtieve improvisatie

Nadere informatie

Ons stappenplan om te komen tot jouw perfecte film.

Ons stappenplan om te komen tot jouw perfecte film. Ons stappenplan om te komen tot jouw perfecte film. Leuk! We gaan samen een film maken, maar wat houdt dat precies in? Hieronder staan de verschillende stappen van het maken van een film beschreven. Zo

Nadere informatie

Krachtvelden 30 januari Daan Demo

Krachtvelden 30 januari Daan Demo Krachtvelden 30 januari 2019 Waar ligt jouw kracht? Weet jij waar je echt goed in bent? Heb jij verborgen kwaliteiten? Hoe zien anderen jou? Als je je kwaliteiten kent, weet je wat je te bieden hebt en

Nadere informatie

Willibrordus: cultuur in ons hart

Willibrordus: cultuur in ons hart 1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom

Nadere informatie

Verrijkingslessen schooljaar

Verrijkingslessen schooljaar Verrijkingslessen schooljaar 2017-2018 Het programma van de verrijkingslessen (VL) ziet er voor dit schooljaar als volgt uit: Er zijn 5 blokken van 5 weken. De VL worden gevolgd met de hele klas, behalve

Nadere informatie

Willibrordus: cultuur in ons hart

Willibrordus: cultuur in ons hart Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom je

Nadere informatie

Wat leren docenten in een community of practice? Hoe leren ze?

Wat leren docenten in een community of practice? Hoe leren ze? stti / mei 2012, v2 Opzet Vragen: Wat leren docenten in een community of practice? Hoe leren ze? 1. Beschrijving van de werkwijze: Wat is een community of practice; hoe hebben we deze community ingericht;

Nadere informatie

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

Module Op welke manier wil je partner de liefde het liefst ontvangen? OEFENING. Op welke manier vind je het het makkelijkst om te leren?

Module Op welke manier wil je partner de liefde het liefst ontvangen? OEFENING. Op welke manier vind je het het makkelijkst om te leren? Module Op welke manier wil je partner de liefde het liefst ontvangen? OEFENING Op welke manier vind je het het makkelijkst om te leren? 1. Wanneer je aan het leren bent, wil je dan bijvoorbeeld het liefste

Nadere informatie

danstheater Iedereen kan dansen KUNSTHUIS Danstheater IMPRO VI stimuleert het plezier in beweging via expressie het is toegankelijk voor iedereen.

danstheater Iedereen kan dansen KUNSTHUIS Danstheater IMPRO VI stimuleert het plezier in beweging via expressie het is toegankelijk voor iedereen. danstheater Iedereen kan dansen Danstheater IMPRO VI stimuleert het plezier in beweging via expressie het is toegankelijk voor iedereen. KUNSTHUIS open academie lingewaard www.openacademie.nl t is de lazersklas?

Nadere informatie

Speciale workshops. Magic Tones Improviseren zonder moeite

Speciale workshops. Magic Tones Improviseren zonder moeite s Ritmevastheid & body percussion in het houtregister Zelfs jonge musici, die in een blaasorkest geen enkele moeite hebben met het herkennen van toonhoogtes en voortekens van een stuk en zonder meer op

Nadere informatie

RKBS Bocholtz Bocholtz. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, mei 2018

RKBS Bocholtz Bocholtz. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, mei 2018 RKBS Bocholtz Bocholtz Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs 2018 Haarlem, mei 2018 Scholen met Succes Postbus 3386 2001 DJ Haarlem www.scholenmetsucces.nl info@scholenmetsucces.nl tel: 023 534 11

Nadere informatie

basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten

basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor

Nadere informatie

1. Train je gehoor. 4 Step Boost - Ebook DanceComposer.com

1. Train je gehoor. 4 Step Boost - Ebook DanceComposer.com 4 step BOOST 1. Train je gehoor Luisteren naar muziek doen we allemaal. Op de dansvloer, vanaf de ipod, of tijdens het eten. Als je zelf muziek maakt, is een belangrijke vraag: Waar luister je naar, en

Nadere informatie

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.

Nadere informatie

Leren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education

Leren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education Leren met je hart, je hoofd en je handen Play Learn Change is partner van LEGO Education Wat is ook weer het doel van leren? Jouw wereld ontdekken en begrijpen Jouw eigen plek ontdekken Jezelf staande

Nadere informatie

Workshop. Het museum. Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen.

Workshop. Het museum. Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen. Workshop Het museum Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen. Materiaal: Het maquettepakket van in het muzeeum. Doelen: Moedertaal: Lezen: Communicatieve elementen

Nadere informatie

Visie. Pianist / Docent / Componist

Visie. Pianist / Docent / Componist Visie Mijn muzieklessen zijn gericht op het op een toegankelijke manier ontwikkelen van een breed aantal vaardigheden op muziekgebied. Belangrijk hierbij is dat je altijd begrijpt wat je aan het doen bent.

Nadere informatie

Wie is ROPE theater op maat?

Wie is ROPE theater op maat? Wie is ROPE theater op maat? De basis van ROPE bestaat uit Roel Pot en Peter Douw. In 1989 ontmoetten zij elkaar voor het eerst, uiteraard..op het toneel. En nu jaren later zijn ze nog steeds bij elkaar.

Nadere informatie

Open Podium - Plan van Aanpak

Open Podium - Plan van Aanpak Open Podium - Plan van Aanpak Versie 1.3 07-10- 2013 www.openpodiumleeuwarden.nl Auteurs Johan Doornenbal Quirine Sebel Inhoud Open Podium in een notendop... 2 Rolbeschrijvingen bij Open Podium... 3 Rollen

Nadere informatie

Reactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie

Reactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie Reactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het

Nadere informatie

Mensenslim. Groep: Bovenbouw BS Munstergeleen februari Ontwikkeld door: Peggy van Breugel i.s.m. leerkrachten

Mensenslim. Groep: Bovenbouw BS Munstergeleen februari Ontwikkeld door: Peggy van Breugel i.s.m. leerkrachten Lesbrief CmK Titel Project: Mensenslim Groep: Bovenbouw BS Munstergeleen februari 2019 Ontwikkeld door: Peggy van Breugel i.s.m. leerkrachten Korte beschrijving project: BS Munstergeleen wil ingaan op

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO 21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als

Nadere informatie

beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant

beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant 1 CONCORDANTIETABEL Beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant Concordantie tussen: - de beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant; - en de

Nadere informatie

Opleiding DIFERENCI TRAINER FACILITATOR

Opleiding DIFERENCI TRAINER FACILITATOR Opleiding DIFERENCI J RINER FCILIOR rainen/facilitaten is een vak, een ambacht. Dat doe je met heel je hebben en houwen als je het tenminste een uitdaging vindt om mensen in beweging te brengen Dit ambacht

Nadere informatie

Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken

Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken Drs. Jolanda van Rijssen 1 Dr. Ton Schellart, MBA 1 Dr. Han Anema 1 Drs.

Nadere informatie

Drama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8

Drama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8 Drama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8 Toelichting schema Groen gemarkeerd = aanbevolen door vakdocent (minimaal) Geel gemarkeerd = stapje verder Rol opbouw Houding: Fysiek en Mimiek Stem Hoofdemoties

Nadere informatie

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding LEERLINGENHANDLEIDING Inleiding Jullie gaan binnenkort naar de voorstelling De dag- en nachtegaal. Dit jeugdconcert wordt gespeeld door een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch Orkest. De muziek

Nadere informatie

Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien

Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Inleiding Kinderopvang Haarlem heeft één centraal pedagogisch beleid. Dit is de pedagogische basis van alle kindercentra van Kinderopvang Haarlem.

Nadere informatie

RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure

RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure GOO! voor Opvang en Onderwijs RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure Elk kind heeft een held of heldin in zich om moeilijke situaties te overwinnen. Hiervoor is niet alleen moed nodig, maar ook inzicht, de juiste

Nadere informatie

Cornelis Zeemanschool Urk. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, november 2017

Cornelis Zeemanschool Urk. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, november 2017 Cornelis Zeemanschool Urk Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs 2017 Haarlem, november 2017 Scholen met Succes Postbus 3386 2001 DJ Haarlem www.scholenmetsucces.nl info@scholenmetsucces.nl tel: 023

Nadere informatie

BOOMWHACKERS PERCUSSIE MET MELODIE. Klankmakerij - project ontwikkeld in opdracht van Musica vzw. Kleurige klanken.

BOOMWHACKERS PERCUSSIE MET MELODIE. Klankmakerij - project ontwikkeld in opdracht van Musica vzw. Kleurige klanken. Klankmakerij - project ontwikkeld in opdracht van Musica vzw BOOMWHACKERS Kleurige klanken Slagwerk aan de winkel www.boomwhackers.com PERCUSSIE MET MELODIE Dit zijn de helder gekleurde muzikale buizen

Nadere informatie

MODULES AMC. AMC volgens een modulair systeem... PER TRIMESTER KIES JE 1 MODULE UIT EEN LIJST VAN 6 MOGELIJKHEDEN

MODULES AMC. AMC volgens een modulair systeem... PER TRIMESTER KIES JE 1 MODULE UIT EEN LIJST VAN 6 MOGELIJKHEDEN GAMWD Londerzeel presenteert: MODULES AMC WO Lesda g ENS DAG en op of Z, ATE VRIJD MUZ R DAG AG IEK LAB (V3) O S SER OFIE VRA NCK Schooljaar 2015-2016 X AMC volgens een modulair systeem... Dit betekent

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs

Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Naam Stijn Convents Cluster Muzikale opvoeding - Godsdienst Groep 17 Academiejaar Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg

Nadere informatie

MY MUSIC ABILITY OPLEIDING DOCENT MUZIEK EN INCLUSIEF MUZIEKONDERWIJS. Dr. Melissa Bremmer Lectoraat Kunsteducatie

MY MUSIC ABILITY OPLEIDING DOCENT MUZIEK EN INCLUSIEF MUZIEKONDERWIJS. Dr. Melissa Bremmer Lectoraat Kunsteducatie MY MUSIC ABILITY OPLEIDING DOCENT MUZIEK EN INCLUSIEF MUZIEKONDERWIJS Dr. Melissa Bremmer Lectoraat Kunsteducatie INSPIRATIE PROJECT Consensus: opleiding docent muziek (ODM) moet diversiteit adresseren

Nadere informatie

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Wouter van Straten Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Wouter van Straten Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014 Naam: Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op alle afgeronde onderdelen. 2 Algemeen werk- en denkniveau Ver beneden - gemidde ld Ver bovengemidde ld Algemene

Nadere informatie

Je eigen waarden top 10 + Waardenwiel

Je eigen waarden top 10 + Waardenwiel + Waardenwiel Leidraad voor coaches Situering: Fase 2 Analyse Gebruik: - Doel: Overzicht maken van welke waarden (privé en werk) belangrijk (en aanwezig in de huidige situatie) zijn. - Doelgroep: Geschikt

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT MEDMEC01 Q1 JAAR 1 THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT Vandaag Wat is er in het nieuws? Dummy: show us what you got! Convergerende technieken

Nadere informatie

Lieve Achten! [EW32] Sociaal-cultureelwerker! Inspirator Drøme methodologie! communicatie & leren 21e! serious tales, games & life. Intrepreneur!

Lieve Achten! [EW32] Sociaal-cultureelwerker! Inspirator Drøme methodologie! communicatie & leren 21e! serious tales, games & life. Intrepreneur! Lieve Achten! Sociaal-cultureelwerker! Inspirator Drøme methodologie! Intrepreneur! communicatie & leren 21e! serious tales, games & life Doelstelling: stelt jongeren in staat om op een participatieve

Nadere informatie

OBS De Moolhoek Kapelle. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, mei 2017

OBS De Moolhoek Kapelle. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, mei 2017 OBS De Moolhoek Kapelle Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs 2017 Haarlem, mei 2017 Scholen met Succes Postbus 3386 2001 DJ Haarlem www.scholenmetsucces.nl info@scholenmetsucces.nl tel: 023 534

Nadere informatie

basiscompetenties 3de graad muziek

basiscompetenties 3de graad muziek basiscompetenties 3de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 3 de graad van de langlopende studierichtingen

Nadere informatie

Tien competenties voor de 21 e eeuw

Tien competenties voor de 21 e eeuw Tien competenties voor de 21 e eeuw Natuurlijk leren in de 21 e eeuw 28 september, Keete Voerman en Anne Remmerswaal Programma Introductie Waar denk je aan? Uitwerking model Aan de slag met aanpak voor

Nadere informatie

Nieuw in Tilburg! [Geef tekst op]

Nieuw in Tilburg! [Geef tekst op] Nieuw in Tilburg! [Geef tekst op] +31613021720 Info@muziekschoolmontauban.nl www.muziekschoolmontauban.nl Over Muziekschool Montauban Muziekschool Montauban staat voor de bereikbaarheid van muziekles voor

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

MUZIEKRAAKT PROJECTOVERZICHT

MUZIEKRAAKT PROJECTOVERZICHT INLEIDING Muzikale activiteiten kunnen altijd en overal. Al met weinig middelen en achtergrondkennis, zijn er veel mogelijkheden! De projecten van MuziekRaakt, beogen naast de plezierige ervaring voor

Nadere informatie

LUCA MUZIEK SCHOOL OF ARTS CAMPUS LEMMENS LEUVEN ACADEMISCHE BACHELOR- EN MASTEROPLEIDING

LUCA MUZIEK SCHOOL OF ARTS CAMPUS LEMMENS LEUVEN ACADEMISCHE BACHELOR- EN MASTEROPLEIDING LUCA 2017-2018 SCHOOL OF ARTS CAMPUS LEMMENS LEUVEN Lemmensberg 3 3000 Leuven 016 85 24 48 info.lemmens@luca-arts.be luca-arts.be/muziek facebook.com/lemmensinstituut PROEFDAGEN Jazz 27 februari - 1 maart

Nadere informatie

Ja, ik wil! Een creatiever Twente!

Ja, ik wil! Een creatiever Twente! Ja, ik wil! Een creatiever Twente! kaliberkunstenschool.nl/creatievertwente Contactpersoon: Angelina Schoonewille a.schoonewille@kaliberkunstenschool.nl 06-206 185 18 088-486 8704 www.kaliberkunstenschool.nl/creatievertwente

Nadere informatie

LEGO Education StoryStarter

LEGO Education StoryStarter LEGO Education StoryStarter LOWAN Regiodag Noord-Holland&Utrecht 23 november 2017 Wie zijn we? Ik ben Jelle Doelen voor vandaag Kennismaken Ontdekken en begrijpen hoe LEGO Education Leren met Hart, Hoofd

Nadere informatie

basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama

basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 2 de graad van de langlopende

Nadere informatie

PROGRAMMA VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS

PROGRAMMA VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS 2019 2020 PROGRAMMA VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS ZINGZO! ZingZo! is een muziekmethode voor de hele school die zingen combineert met luisteren, spelen, componeren en improviseren. groep 1 & 2 Muziek en kleuterthema

Nadere informatie

WIJZ R N NDE - S DOEN IS DE BESTE MANIER VAN DENKEN STRATEGISCHE ONDERWIJSKUNDIGE KOERS

WIJZ R N NDE - S DOEN IS DE BESTE MANIER VAN DENKEN STRATEGISCHE ONDERWIJSKUNDIGE KOERS WIJZ R N STRATEGISCHE ONDERWIJSKUNDIGE KOERS 2019-2023 NDE - S DOEN IS DE BESTE MANIER VAN DENKEN Kinderen bereiken, betrekken, begrijpen en begeleiden P. 2 P. 3 Stichting Wijzers in Onderwijs Gebaseerd

Nadere informatie

Inge Test

Inge Test 08.05.204 / 08.05.204 / Krachtvelden 2 Dit is een rapport over jouw krachtvelden We hebben daarvoor in ieder geval de vragenlijst gebruikt die jij zelf hebt ingevuld. De waarde en bruikbaarheid van het

Nadere informatie

Slimme innovatie in toerisme met Service Design Thinking

Slimme innovatie in toerisme met Service Design Thinking Slimme innovatie in toerisme met Service Design Thinking Customer Journey Mapping Workshop Bas Jansen b.n.jansen@saxion service-design.zeef.com 2 november 2015, Hengelo Programma I. Introductie in Service

Nadere informatie

Mensenslim. Ontwikkeld door: Peggy van Breugel i.s.m. leerkrachten

Mensenslim. Ontwikkeld door: Peggy van Breugel i.s.m. leerkrachten Lesbrief CmK Titel Project: Mensenslim Groep: onderbouw BS Munstergeleen mei 2019 Ontwikkeld door: Peggy van Breugel i.s.m. leerkrachten Korte beschrijving project: BS Munstergeleen wil ingaan op Meervoudige

Nadere informatie

Talenten Ontwikkelen!

Talenten Ontwikkelen! Onderzoekend en creatief onderwijs begint bij onderzoekende en creatieve leerkrachten Talenten Ontwikkelen! EWT Conferentie! 25-03-2015! Prof. dr. Juliette Walma van der Molen! Universiteit Twente Onderwijzen

Nadere informatie

Beeldend werken: De lijn van het zijn.

Beeldend werken: De lijn van het zijn. Beeldend werken: De lijn van het zijn. Open atelier, een ontmoeting op ervaringsniveau. In het werken met vellen papier of delen er van, met nabijheid of afstand, met figuur en achtergrond, met punten

Nadere informatie

CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen

CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen Programma Wat is creativiteit? Creatieve mensen en hun kenmerken Het creatief proces Hoe herken je creativiteit bij kinderen?

Nadere informatie

Rembrandt College Veenendaal

Rembrandt College Veenendaal Rembrandt College Veenendaal Werving en selectie Teamleider Talen en Techniek 1 Inleiding Het Rembrandt College is met het vertrek van de Teamleider Talen en techniek op zoek naar een inspirerend leidinggevende

Nadere informatie

Intro onderbouw 4e editie De matrix

Intro onderbouw 4e editie De matrix Intro onderbouw 4e editie De matrix De centrale leerlijn van Intro bestaat uit het ontwikkelen van. Vaardigheden op muzikaal gebied en op metacognitief gebied. Muzikale 1. Muzikaal materiaal 2. Creatieve

Nadere informatie