Lesbrief Opa en oma gezocht

Transcriptie

1 Lesbrief Opa en oma gezocht Sara en Ruben gaan samen op zoek naar een opa of oma voor Ruben. Zou het hun lukken er één te vinden? Een project over opa s en oma s met veel activiteiten waarin de kinderen van alles zullen ontdekken. Van hoe het vroeger was tot hoe je voor een ouder iemand kunt zorgen. Dit thema sluit aan bij de Kinderboekenmaand Geschreven bij het boek Opa en oma gezocht van Willemijn de Weerd en Marieke ten Berge.

2 Inleiding Een aantal jaren geleden gingen wij regelmatig op bezoek bij mijn opa in een woonzorgcentrum. Wat mij altijd is bijgebleven van deze bezoeken, is dat er iets gebeurde als wij daar met onze vier kleine kinderen rondliepen. Ah, wat leuk, begonnen de ouderen te roepen zodra we over de drempel stapten. Ze bewonderden onze jongste in de kinderwagen. Voor onze peuter zongen ze een lied. En ze vertelden verhalen over hun eigen gezin. Ook mijn opa genoot altijd van de aanwezigheid van onze kinderen. Als jong en oud elkaar bezoeken gebeurt er iets moois. Dit gegeven bracht ons op het idee om hier iets mee te doen voor de Kinderboekenmaand. Wat zou het mooi zijn als wij scholen aan woonzorgcentra zouden kunnen koppelen, zodat ouderen bezoek zouden krijgen van jonge kinderen. Samen met stichting Present zijn we deze ideeën verder gaan uitwerken. Stichting Present is een organisatie die veel ervaring heeft in het bij elkaar brengen van verschillende (doel)groepen. Als je besluit met je klas iets voor of met ouderen te doen, dan helpen zij je er graag bij. In het boek Opa en oma gezocht brengen de hoofdpersonen, Sara en Ruben, ook een bezoek aan een woonzorgcentrum. In deze lesbrief kunnen jullie verschillende lessen rondom dit boek vinden. Ze zijn geschreven voor de groepen 1-4. Daarnaast heb ik samen met Marieke Booy een voorstelling ontwikkeld. Met accordeon en viool hopen we scholen en woonzorgcentra te bezoeken. We gaan Oudhollandse liedjes zingen, bingo spelen, luisteren naar verhalen en er echt een feestje van maken. Hoofdpersoon Sara zal in de vorm van een handpop aanwezig zijn. Voor meer informatie of een boeking kun je mailen naar Ik wens jullie een mooie Kinderboekenmaand toe. Willemijn de Weerd

3 Les 1 Vertel nog eens Lessen Tijdens deze les wordt er een opa of oma uitgenodigd om over vroeger te vertellen. Inleiding Maak samen met de kinderen een woordweb over vroeger. Probeer op deze manier te ontdekken wat de kinderen al weten over de tijd dat opa en oma klein waren. Denk naar aanleiding van het woordweb na over vragen die gesteld kunnen worden over vroeger. Breng de vragen daarna onder in categorieën: vragen over thuis, vragen over school, vragen over spelen et cetera. Zorg dat er veel verschillende aspecten aan bod komen. Kern Een opa of oma komt in de klas over vroeger vertellen. Het liefst aan de hand van meegebrachte spullen. De kinderen krijgen gelegenheid om vragen te stellen aan de opa of oma. Afsluiting: maak een museum Bekijk de spullen van de opa en oma nog eens goed en geef ze een plek in de klas. Geef de kinderen de opdracht om de komende weken op zoek te gaan naar dingen van vroeger. Op deze manier zal er in de klas een museum ontstaan met allerlei materialen uit de tijd van opa en oma. Les 2 Zorgen voor ouderen Voorbereiding Maak een woonzorgcentrumhoek in de klas met onder andere een bed, een rollator, een rolstoel, een beker met rietjes, borden met lepels, steunkousen en een grijptang. Denk ook aan ouderwetse bloemetjesjurken, stropdassen, grijze pruiken, kleding van mensen die in een woonzorgcentrum werken (bijvoorbeeld witte jassen) et cetera. Inleiding Denk met de kinderen na over de volgende vragen: - Stel je voor dat jouw handen heel erg trillen. Hoe zou je dan kunnen eten? - Stel je voor dat je niet goed meer kunt lopen. Hoe kun je dan ergens komen? Kern Als je iets niet kunt, dan heb je hulp nodig. Als je ouder wordt, kun je vaak ook bepaalde dingen niet meer. Oudere mensen hebben daarom hulp nodig. In een woonzorgcentrum krijgen zij die hulp. Leg het materiaal uit de woonzorgcentrumhoek op tafel. Laat de kinderen vervolgens in een rollenspel uitspelen hoe je elkaar kunt helpen. Laat een van de kinderen een bejaard iemand spelen. Vertel wat er aan de hand is, bijvoorbeeld: Deze mevrouw kan niet goed lopen. Nu moet ze naar de tandarts. Welke hulp heeft ze nodig? Het kind dat het antwoord weet, mag de witte jas aantrekken en het laten zien. Andere opdrachten zouden kunnen zijn: - Deze meneer wil wat drinken, maar zijn handen trillen heel erg. Zorg dat deze meneer wat water krijgt. - Deze mevrouw is geopereerd aan haar heup. Ze moet in haar stoel blijven zitten. Hoe kan ze de zakdoek die gevallen is, weer pakken?

4 Afsluiting Laat de kinderen de komende weken in de woonzorgcentrumhoek spelen. Les 3 De leesplank Voorbereiding Ga op zoek naar een ouderwets aap-noot-miesleesplankje. Of zoek er een afbeelding van op internet. Inleiding Laat het leesplankje zien en vertel de kinderen hoe hier vroeger op school mee werd gewerkt. Kern Vertel de kinderen dat jullie zelf een leesplank gaan maken. Denk na over woorden die erop moet komen. Maak foto s van deze woorden. Andere suggesties: - Maak van alle kinderen een foto en schrijf hun namen eronder. - Voor de groepen 3 en 4: maak een leesplank met de woorden die deze week behandeld worden in de taal- en spellingmethode. Afsluiting Geef het leesplankje een plek in de klas, zodat de kinderen er deze week nog vaker mee kunnen werken. Les 4: Spelletjes van vroeger Voorbereiding Voor deze les heb je nodig: stoepkrijt, stelten en hoepels met een stok. Eventueel kun je nog andere Oudhollandse spelletjes meenemen. Inleiding Laat op het digibord een voorbeeld zien van een hinkelbaan. Vertel dat dit een heel oud spel is en leg uit hoe het hinkelspel gaat. Spelregels: - De vakjes zijn genummerd, bijvoorbeeld van 1 t/m 8. - Eerst moet er een steentje in vak 1 worden gegooid. Er mag nu in alle vakken worden gehinkeld, behalve in het vak met het steentje; daar wordt overheen gesprongen. Bij vak 8 aangekomen wordt weer terug gehinkeld naar vak 3 en 2, en over vak 1 heen gesprongen. - Als dit zonder fouten en vallen lukt, wordt geprobeerd de steen in vak 2 te gooien. Daarna wordt er weer gehinkeld, maar nu wordt over vak 2 heen gesprongen. - Als de steen niet in het juiste vak wordt gegooid, of als tijdens het hinkelen buiten het vak wordt gestapt, is de persoon af en is de volgende aan de beurt. Kern Laat de kinderen op het schoolplein zelf hinkelbanen tekenen. Ze mogen daarna het spel spelen. Afsluiting Laat de kinderen ook nog andere Oudhollandse spelletjes doen, zoals steltlopen, hoepelen et cetera.

5 Les 5 Twee emmertjes water halen Inleiding Vertel dat de mensen vroeger geen kraan hadden en daarom water bij de pomp moesten halen. Laat op het digibord een film zien over hoe een pomp werkt. Vertel daarna dat je de kinderen een lied gaat leren over meisjes die op klompen lopen en twee emmertje water halen. Kern Leer de kinderen het lied Twee emmertje water halen. Afsluiting Doe het spel dat bij dit kinderlied hoort. De kinderen staan in twee lange rijen tegenover elkaar. Twee kinderen die tegenover elkaar staan, vormen samen een paar. Regel 1-5: de twee kinderen houden kruislings elkaars handen vast en bewegen hun armen naar voren en achteren (tegelijk rechterarm naar voren en linkerarm naar achteren en vervolgens omgekeerd). Regel 6-7: de kinderen stappen achteruit en klappen met hun handen op de maat van de melodie. Het voorste paar kinderen houdt elkaars handen vast, huppelt zijwaarts tussen de rijen door en sluit achteraan aan. Regel 8-9: het paar dat dan vooraan staat volgt. Regel 10-11: het paar dat dan vooraan staat volgt. Regel 12: alle kinderen stappen weer naar elkaar toe en het spel begint opnieuw. Les 6 Koekjes bakken Voorbereiding Voor het koekjes bakken zijn de volgende ingrediënten nodig: 1 ei 150 g boter 100 g basterdsuiker wit 200 g bloem En de volgende keukenspullen: Keukenmachine Vershoudfolie Deegroller Uitsteekvormpjes (Ø 6 cm) Oven Bakpapier Inleiding Lees het boek Opa en oma gezocht voor. Kern Sara en Ruben gaan samen met oma Nel koekjes bakken voor de mensen in het woonzorgcentrum. Jullie gaan vandaag in de klas ook koekjes bakken om uit te delen aan ouderen.

6 Laat de kinderen in kleine groepjes koekjes maken op de volgende manier: splits het ei en gebruik alleen de eidooier. Meng vervolgens alle ingrediënten in de keukenmachine tot het deeg een korrelige structuur heeft. Kneed de deegkruimels met koele handen tot een samenhangend deeg. Rol het tot een bal en verpak het in vershoudfolie. Laat het deeg 30 minuten in de koelkast rusten. Verwarm de oven voor op 175 C. Bestuif het werkblad met wat bloem en rol het deeg uit tot een lap van ca. 40 x 40 cm en 3 à 4 mm dik. Steek met behulp van uitsteekvormpjes of een glas koekjes uit het deeg. Kneed het resterende deeg tot een bal en rol opnieuw uit tot al het deeg gebruikt is. Leg de koekjes op enige afstand van elkaar op een met bakpapier beklede bakplaat. Bak de koekjes in het midden van de oven in minuten lichtbruin en gaar. Neem ze van de bakplaat en laat ze afkoelen, bij voorkeur op een rooster. Les 8 Op bezoek in het woonzorgcentrum Voorbereiding Maak via stichting Present een afspraak met een woonzorgcentrum. Informeer naar de mogelijkheden in het woonzorgcentrum. Hier volgen enkele suggesties: De kinderen krijgen een rondleiding. De kinderen krijgen te zien welke zorg verleend wordt. En misschien kunnen ze wel helpen. De kinderen geven een concert en zingen Oudhollandse liedjes voor de ouderen. De kinderen mogen vertellen over hoe het nu op school gaat en de ouderen vertellen over hoe het vroeger was. De kinderen doen spelletjes met de ouderen, zoals ganzenbord of kwartet. De ouderen lezen de kinderen voor. De kinderen uit groep 3 en 4 lezen de ouderen voor. De kinderen delen hun eigengebakken koekjes uit.

7

8

9

10

11

12 Informatie Deze lesbrief is ontwikkeld bij het boek en de voorstelling Opa en oma gezocht. Informatie over het boek Opa en oma gezocht voorleesverhaal over grootouders. Willemijn de Weerd en Marieke ten Berge. Gebonden, 40 pag., 10,00. Verschijnt half augustus Uitgever Ark Media, Amsterdam. Het boek is verkrijgbaar in de boekwinkel maar ook in mijn webshop: Informatie over de voorstelling Opa en oma gezocht Opa en oma gezocht is een vrolijke voorstelling met verhalen, muziek en een handpop. Tijdens de voorstelling ontdekken de kinderen hoe je er voor ouderen kunt zijn. Daarnaast gaan we terug naar de tijd van opa en oma en spelen we spelletjes van toen. Ook zullen we liedjes van vroeger zingen onder begeleiding van viool en accordeon. De voorstelling is gebaseerd op het gelijknamige boek Opa en oma gezocht, dat in augustus verschijnt. GESCHIKT VOOR: scholen, bibliotheken, boekhandels. GROEPSGROOTTE: max. 70 kinderen, voor grotere groepen kunt u contact met ons opnemen. LEEFTIJD: 4-8 jaar. DUUR VOORSTELLING: ongeveer 45 minuten. AANTAL SPELERS: 2. PRIJS: op aanvraag. BESCHIKBAARHEID: beschikbaar vanaf september CONTACT: boekingen@willemijndeweerd.nl. Informatie over stichting Present Stichting Present wil een beweging in de samenleving op gang brengen waarbij steeds meer mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien. In 130 gemeenten in Nederland koppelt de organisatie groepen vrijwilligers, zoals studenten, gezinnen, kerkgenoten en collega s, aan hulpprojecten voor mensen met weinig sociale netwerken, een slechte gezondheid en/of weinig financiële middelen. Wat is het mooi om in vrijwilligerswerk ook de unieke kracht van kinderen in te zetten. Op school leren kinderen over hun toekomstige plek in de samenleving. Present wil scholen en klassen erbij begeleiden als ze zich vrijwillig inzetten voor kwetsbare mensen in hun eigen buurt. Dit idee sluit aan bij zowel de kerndoelen van het primair onderwijs als bij de Wet maatschappelijke ondersteuning. Present is actief in het ontwikkelen van methoden om diverse doelgroepen te bereiken. Zo ontwikkelde Present al eerder een werkwijze voor de inzet van gezinnen en voor het vormgeven van maatschappelijke stages. In beide voorbeelden ontdekten ouders en leraren in een nieuwe context nieuwe talenten van kinderen. Kinderen die maatschappelijke betrokkenheid leren door haar in praktijk te brengen, en volwassenen die dáár weer van leren.

13 Zo kunnen we samen kinderen al jong kennis laten maken met actief burgerschap in hun eigen buurt. Desgewenst begeleidt Present ook de oriëntatie van de klas op de verschillende mogelijkheden die er zijn om zich in te zetten, het ontdekken van de eigen talenten en de keuze van een project in de buurt. Kijk op voor een stichting bij jullie in de buurt.