VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART"

Transcriptie

1 VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART Clusters in Noord-Brabant THE HAG UE C EN T R E FO R STR AT E G I C S T UDI E S A N D T N O

2

3 Het TNO en HCSS programma STRATEGY & CHANGE analyseert mondiale trends die onze veiligheid, welvaart en welzijn onder druk zetten. Een samenhangende visie op de toekomst is noodzakelijk. Versterking van het innovatievermogen om te anticiperen op nieuwe uitdagingen is cruciaal. STRATEGY & CHANGE helpt de agenda en de prioriteiten van en voor Nederland te bepalen.

4 VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART CLUSTERS IN NOORD-BRABANT THE HAGUE CENTRE FOR STRATEGIC STUDIES (HCSS) AND TNO REPORT N O ISBN/EAN: T: +31 (O) E: INFO@HCSS.NL W: STRATEGYANDCHANGE.NL

5 VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART Clusters in Noord-Brabant THE HAGUE CENTRE FOR STRATEGIC STUDIES (HCSS) AND TNO Mei 2011

6 4

7 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 7 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART 9 1. INLEIDING NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD BRABANTS POSITIE BINNEN NEDERLAND HOE PRESTEREN DE BRABANTSE GEWESTEN? 39 STRATEGY CHANGE

8 ANNEX 1: PRODUCTIE, TOEGEVOEGDE WAARDE, EXPORT EN ARBEID 81 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT 87 6

9 VOORWOORD VOORWOORD STRATEGY CHANGE 7

10 8

11 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART STRATEGY CHANGE 9

12 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART 10

13 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART STRATEGY CHANGE 11

14 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART 12

15 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART STRATEGY CHANGE 13

16 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART 14

17 SAMENVATTING: VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART STRATEGY CHANGE

18 16

19 INLEIDING 1 INLEIDING 1.1 ACHTERGROND STRATEGY CHANGE 17

20 INLEIDING 1.2 DE ROL VAN DE INDUSTRIE EN HERNIEUWDE BELANGSTELLING VOOR INDUSTRIEBELEID 1.3 MULTI-LEVEL EN MULTIFOCAAL DENKEN - EEN STERKERE ROL VOOR REGIO S 18

21 INLEIDING 1.4 GRAND CHALLENGES IN EEN VOLWASSEN ECONOMIE STRATEGY CHANGE 19

22 INLEIDING 1.5 OPBOUW VAN DE ANALYSE 20

23 INLEIDING STRATEGY CHANGE 21

24 22

25 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD 2 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD 2.1 EUROPA EN DE WERELD STRATEGY CHANGE 23

26 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD FIGUUR 1: WERELDWIJDE VERSCHUIVINGEN IN R&D (BRON NSF) 24

27 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD FIGUUR 2: TOEGEVOEGDE WAARDE VAN MODERNE SECTOREN IN WERELDREGIO S STRATEGY CHANGE

28 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD 2.2 NEDERLAND EN EUROPA 26

29 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD FIGUUR 3: SPECIALISATIEPATROON NEDERLAND TEN OPZICHTE VAN EU15 GEMIDDELDE; 2005 STRATEGY CHANGE 27

30 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD FIGUUR 4: BIJDRAGE VAN SECTOREN AAN DE NEDERLANDSE HANDELSBALANS

31 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD TABEL: EXPORT STERKE PRODUCTEN, NEDERLAND 2009 (EXPORTOVERSCHOT GROTER DAN 50%) STRATEGY CHANGE 29

32 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD groei banen % Gezondheids- en welzijnszorg Zakelijk dienstverlening 35% Verhuur en handel onroerend goed Cultuur, sport en recreatie Gesubsidieerd Onderwijs Milieudiensten en overig 15% Consumentendiensten Landbouw, bosbouw en visserij Financiele sector Transport Groothandel Overheid, defensie, sociale verz. Bouw -20% 10% Metaalindustrie 40% 70% 100% -5% Chemische industrie Overige industrie Voedingsmiddelen High tech systems Delfstoffenwinning -25% Utilities reële groei TW FIGUUR 5: BANEN, BANEN GROEI EN TW GROEI: NEDERLAND

33 NEDERLAND IN EUROPA EN DE WERELD STRATEGY CHANGE 31

34 32

35 BRABANTS POSITIE BINNEN NEDERLAND 3 BRABANTS POSITIE BINNEN NEDERLAND 3.1 HET INDUSTRIËLE HART STRATEGY CHANGE 33

36 BRABANTS POSITIE BINNEN NEDERLAND FIGUUR 6: SPECIALISATIE EN TOEGEVOEGDE WAARDE GROEI: NOORD-BRABANT

37 BRABANTS POSITIE BINNEN NEDERLAND FIGUUR 7: BANEN, GROEI EN TW GROEI: NOORD-BRABANT HET INNOVATIEHART STRATEGY CHANGE

38 BRABANTS POSITIE BINNEN NEDERLAND FIGUUR 8: TYPOLOGIE VAN EUROPESE REGIO S (BRON: MERIT) 36

39 BRABANTS POSITIE BINNEN NEDERLAND FIGUUR 9: EUROPE S REGIONAL RESEARCH SYSTEMS (BRON KROLL & STAHLECKER) STRATEGY CHANGE 37

40 38

41 HOE PRESTEREN DE BRABANTSE GEWESTEN? 4 HOE PRESTEREN DE BRABANTSE GEWESTEN? 4.1 DE RELATIEVE STERKTES VAN DE PROVINCIEDELEN STRATEGY CHANGE 39

42 HOE PRESTEREN DE BRABANTSE GEWESTEN? FIGUUR 10: MEEST GESPECIALISEERDE SECTOREN IN DE BRABANTSE GEWESTEN EN OMVANG IN TOEGEVOEGDE WAARDE,

43 HOE PRESTEREN DE BRABANTSE GEWESTEN? 4.2 RELATIEF STERKE SECTOREN EN SNELLE GROEIERS STRATEGY CHANGE 41

44 HOE PRESTEREN DE BRABANTSE GEWESTEN? 42

45 INDUSTRIËLE HART 5.1 INLEIDING STRATEGY CHANGE 43

46 5.2 HIGH-TECH SYSTEMEN - BRAINPORT 44

47 STRATEGY CHANGE

48 Import: 34,9% Toeleveranciers binnenland: 32,5% arbeidsbemiddeling 8% telecommunicatie 8% economische dienstver 6% regelapparatuur 3% Productie High-tech systems 56,159mld (2008) Export: 61,8% Afnemers sectoren binnenland: 21,9% telecommunicatie-apparatuur 12% regelapparatuur 4% 3% FIGUUR 11: PRODUCTIESTRUCTUUR: HIGH-TECH SYSTEMEN 46

49 FIGUUR 12: HIGH-TECH SPECIALISATIE IN BRABANT EN NEDERLAND STRATEGY CHANGE 47

50 TABEL: SAMENWERKING INNOVATIEVE BEDRIJVEN HIGH-TECH SYSTEMEN IN BRABANT; LOKAAL, NATIONAAL, EUROPEES, INTERNATIONAAL,

51 STRATEGY CHANGE 49

52

53 STRATEGY CHANGE

54 FIGUUR 13: POSITIE VAN EUROPESE CLUSTERGEBIEDEN (BRON: MCKINSEY, 2010)

55 STRATEGY CHANGE

56 FIGUUR 14: EMERGING EUREGIONAL HIGH-TECH ECOSYSTEM (BRON PHILIPS) FOODPORT

57 Import: 27,7% Productie 2008 Voedings- en genotmiddelen Export: 51,7% Toeleveranciers binnenland: 42,5% 59,789mld Afnemers sectoren binnenland: 26,3% voedingsmiddelen 17% voedingsmiddelen 15% arbeidsbemiddeling 5% 10% 5% zuivelproducten 9% 8% 29/10/2010 Versterk het industriële hart 15 FIGUUR 15: PRODUCTIESTRUCTUUR: VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN STRATEGY CHANGE

58 FIGUUR 16: SPECIALISATIEINDEX VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN: CLUSTER BRABANT

59 STRATEGY CHANGE

60

61 STRATEGY CHANGE

62 TABEL: SAMENWERKING INNOVATIEVE BEDRIJVEN VOEDINGSMIDDELEN IN BRABANT; LOKAAL, NATIONAAL, EUROPEES, INTERNATIONAAL,

63 STRATEGY CHANGE 61

64 62

65 5.4 CHAINPORT STRATEGY CHANGE 63

66 64

67 FIGUUR 17: LOGISTIEKE HOTSPOTS IN NEDERLAND STRATEGY CHANGE

68 FIGUUR 18: TOEGEVOEGDE WAARDE EN SPECIALISATIE-INDEX DIENSTVERLENING T.B.V. VERVOER 66

69 STRATEGY CHANGE 67

70 68

71 STRATEGY CHANGE 69

72 70

73 TABEL: SAMENWERKING INNOVATIEVE BEDRIJVEN LOGISTIEK IN BRABANT; LOKAAL, NATIONAAL, EUROPEES, INTERNATIONAAL, STRATEGY CHANGE 71

74 72

75 STRATEGY CHANGE 73

76 74

77 VERTREKPUNTEN VOOR BELEID 6 VERTREKPUNTEN VOOR BELEID 6.1 STERKTEN STRATEGY CHANGE

78 VERTREKPUNTEN VOOR BELEID 6.2 CLUSTERPERSPECTIEF 76

79 VERTREKPUNTEN VOOR BELEID STRATEGY CHANGE 77

80 VERTREKPUNTEN VOOR BELEID 6.3 UITGANGSPUNTEN VOOR INVESTEREN IN KENNIS FIGUUR 19: DENKKADER VOOR HET IN KAART BRENGEN VAN DE RELATIES TUSSEN MAATSCHAPPELIJKE UITDAGINGEN, INNOVATIE EN ONDERZOEK. 78

81 VERTREKPUNTEN VOOR BELEID STRATEGY CHANGE 79

82 VERTREKPUNTEN VOOR BELEID 80

83 ANNEX 1: PRODUCTIE, TOEGEVOEGDE WAARDE, EXPORT EN ARBEID ANNEX 1: PRODUCTIE, TOEGEVOEGDE WAARDE, EXPORT EN ARBEID STRATEGY CHANGE 81

84 ANNEX 1: PRODUCTIE, TOEGEVOEGDE WAARDE, EXPORT EN ARBEID 82

85 ANNEX 1: PRODUCTIE, TOEGEVOEGDE WAARDE, EXPORT EN ARBEID STRATEGY CHANGE 83

86 ANNEX 1: PRODUCTIE, TOEGEVOEGDE WAARDE, EXPORT EN ARBEID 84

87 ANNEX 1: PRODUCTIE, TOEGEVOEGDE WAARDE, EXPORT EN ARBEID STRATEGY CHANGE

88 86

89 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT Snelle groeiers Dienstverlening t.b.v. vervoer (428% ) Basismetaalindustrie (190% ) Grootste sectoren (43%) Voedings- en genotmiddelen ( 1,842) Meest gespecialiseerd (18%) Voedings- en genotmiddelen ( 1,842; 379) Transportmiddelen industrie ( 308; 218) Rubber- en kunststof industrie ( 173; 218) FIGUUR 20: WEST-BRABANT: GROOTSTE SECTOREN, SNELSTE GROEIERS EN MEEST GESPECIALISEERD STRATEGY CHANGE 87

90 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT 88

91 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT Snelle groeiers L[hp[a[h_d]im[p[d" f[di_e[d\edzi[d,'( Dienstverlening t.b.v. vervoer (476%) PWa[b_`a Z_[dijl[hb[d_d] ((* <_dwdy_ b[ ^kbfwyj_l_j[_j[d ('( Transportmiddelen industrie (107%) Grootste sectoren (45%) PWa[b_`a Z_[dijl[hb[d_d] '*&' L[h^kkh [d ^WdZ[b edhe[h[dz ]e[z '&*& =[pedz^[_zi# [d m[bp_`dipeh] '&&+ =heej^wdz[b /,. :[jw_b#" Wkje^WdZ[b [d h[fwhwj_[ -&( Meest gespecialiseerd (12%) J[nj_[b [d b[z[h '(/1 */& L[hp[a[h_d]im[p[d" f[di_e[d\edzi[d,&(1 223) Rubber- en kunststof industrie ( 94 1 (&' El[h_][ _dzkijh_[ )*/1 '.& Transportmiddelen industrie '*/1 '-/ FIGUUR 21: MIDDEN BRABANT: GROOTSTE SECTOREN, SNELSTE GROEIERS EN MEEST GESPECIALISEERD STRATEGY C HA NG E?.==<?A 89

92 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT 90

93 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT Snelle groeiers Basismetaalindustrie (527%) Dienstverlening t.b.v. vervoer (265%) Grootste sectoren (42% ) Meest gespecialiseerd (16%) Machine-industrie ( 555 ; 218 ) Voedings- en genotmiddelen ( 891; 190) Chemische industrie ( 806; 187) FIGUUR 22: NOORDOOST BRABANT: GROOTSTE SECTOREN, SNELSTE GROEIERS EN MEEST GESPECIALISEERD STRATEGY CHANGE 91

94 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT 92

95 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT Snelle groeiers Dienstverlening t.b.v. vervoer (438%) Machine-industrie (307%) Transportmiddelen industrie (143%) Grootste sectoren (45%) Machine-industrie ( 1,379) Meest gespecialiseerd (15%) Machine-industrie ( 1.379; 462) Transportmiddelen industrie ( 627; 392) Elektrotechnische industrie ( 604; 345) Metaalproductenindustrie ( 448; 184) FIGUUR 23: ZUIDOOST BRABANT: GROOTSTE SECTOREN, SNELSTE GROEIERS EN MEEST GESPECIALISEERD STRATEGY CHANGE 93

96 ANNEX 2: ONTWIKKELING COROP GEBIEDEN BRABANT 94

97 ANNEX 3: NEDERLAND STRATEGY CHANGE

98 96

99

100 HCSS, LANGE VOORHOUT 16, 2514 EE DEN HAAG T: +31 (O) E: W: STRATEGYANDCHANGE.NL

HET SUCCES VAN DE VERGRIJZING

HET SUCCES VAN DE VERGRIJZING HET SUCCES VAN DE VERGRIJZING E EN VIS IE O P DE TO E KOMS T VA N W ER K, Z OR G, WO NE N EN VO O RZ IEN I N GEN HET D EN H A AG C EN TRU M VO O R S T R AT E G I S CHE S T UDI E S EN TN O HET SUCCES VAN

Nadere informatie

Zicht op bedrijvigheid

Zicht op bedrijvigheid Zicht op bedrijvigheid CLUSTERS EN KETENS IN REGIONAAL PERSPECTIEF Werksessie clusterontwikkelingen Metropoolregio Eindhoven Maikel Gijzen Advies Verbinden in economische ontwikkeling Inleiding Waarom?

Nadere informatie

Wijkanalyse Woolde Bijlage 3: FYSIEK. Beleidsonderzoek en Geo Informatie, Gemeente Hengelo 47

Wijkanalyse Woolde Bijlage 3: FYSIEK. Beleidsonderzoek en Geo Informatie, Gemeente Hengelo 47 Bijlage 3: FYSIEK Beleidsonderzoek en Geo Informatie, Gemeente Hengelo 47 Tabel 3: Woningvoorraad naar bouwperiode in de wijk Woolde, de woonbuurten en Hengelo, 1-1-2007 voor 1950 1950-1959 1960-1979 na

Nadere informatie

Resultaten werkgelegenheidsonderzoek. Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR)

Resultaten werkgelegenheidsonderzoek. Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR) Resultaten werkgelegenheidsonderzoek Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR) 2013 Maarten Bergmeijer Provincie Utrecht afdeling MEC, team Economie par@provincie-utrecht.nl www.provincie-utrecht.nl/par

Nadere informatie

E-commerce in de industrie 1

E-commerce in de industrie 1 E-commerce in de industrie 1 Vincent Fructuoso van der Veen en Kees van den Berg 2 Het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT) door industriële bedrijven ligt in vergelijking met andere

Nadere informatie

Enige kengetallen ter bepaling van het effect op het verdienend vermogen van de Achterhoek van regionale beleidsconcepten

Enige kengetallen ter bepaling van het effect op het verdienend vermogen van de Achterhoek van regionale beleidsconcepten Enige kengetallen ter bepaling van het effect op het verdienend vermogen van de Achterhoek van regionale beleidsconcepten Inleiding Het bruto binnenlands product (BBP) van een land of regio is de som van

Nadere informatie

Werkgelegenheidsonderzoek

Werkgelegenheidsonderzoek Monitor Ruimtelijke Economie Uitkomsten Werkgelegenheidsonderzoek Provincie Utrecht 2011 (Voorlopig) Januari 2012 Afdeling Mobiliteit, Economie en Cultuur Inleiding In de periode april t/m september 2011

Nadere informatie

Werkgelegenheid en toegevoegde waarde per bedrijfstak, en

Werkgelegenheid en toegevoegde waarde per bedrijfstak, en CPB Memorandum Sector(en) : Groei, Kennis en Structuur Afdeling(en)/Project : Vier vergezichten op Nederland Samensteller(s) : Free Huizinga en Bert Smid Nummer : Datum : 14 januari 2005 Werkgelegenheid

Nadere informatie

De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden

De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden Van der Zee, F., W. Manshanden, F. Bekkers, T. van der Horst ea (2012). De Staat van Nederland Innovatieland 2012. Amsterdam: AUP

Nadere informatie

Economie groeit met 0,7 procent

Economie groeit met 0,7 procent Persbericht PB14 010 14 februari 08.30 uur Economie groeit met 0,7 procent Economie groeit in vierde kwartaal met 0,7 procent ten opzichte van het derde kwartaal 8 duizend banen minder dan in het derde

Nadere informatie

Jaargang 74 November 2018 nr. 11. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1

Jaargang 74 November 2018 nr. 11. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1 Jaargang 74 November 2018 nr. 11 Statistisch bulletin CBS Statistisch bulletin, 1 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 2. Bevolking 10 3. Industrie en energie 17 4. Inkomen en bestedingen 19 5. Internationale

Nadere informatie

VERDIENVERMOGEN EN AANPASSINGSVERMOGEN IN DE NOORDVLEUGEL

VERDIENVERMOGEN EN AANPASSINGSVERMOGEN IN DE NOORDVLEUGEL VERDIENVERMOGEN EN AANPASSINGSVERMOGEN IN DE NOORDVLEUGEL 10 november 2015 Prof. Dr. Oedzge Atzema Olaf Koops Msc Dr. Walter Manshanden Dr. Han Olden Daniel Speldekamp MSc AANLEIDING Regionale koplopers

Nadere informatie

Jaargang 75 Februari 2019 nr. 2. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1

Jaargang 75 Februari 2019 nr. 2. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1 Jaargang 75 Februari 2019 nr. 2 Statistisch bulletin CBS Statistisch bulletin, 1 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 2. Bevolking 10 3. Industrie en energie 17 4. Inkomen en bestedingen 19 5. Internationale

Nadere informatie

Werkgelegenheid in Twente. Jaarbericht 2014

Werkgelegenheid in Twente. Jaarbericht 2014 Werkgelegenheid in Twente Jaarbericht 214 Inhoudsopgave 1. Ontwikkeling werkzame personen en vestigingen (groei / afname) Ontwikkeling naar sectoren 2. Ontwikkeling naar sectoren Ontwikkeling naar branches

Nadere informatie

Arbeidsmarkt 2.0 Woensdag 14 december 2016 Regionaal Platform Jos van Bree/ Paul van Leeuwen

Arbeidsmarkt 2.0 Woensdag 14 december 2016 Regionaal Platform Jos van Bree/ Paul van Leeuwen Arbeidsmarkt 2.0 Woensdag 14 december 2016 Regionaal Platform Jos van Bree/ Paul van Leeuwen Werkplaats arbeidsmarkt 2016-2017 Iedereen arbeidsfit op de arbeidsmarkt Harder nodig dan ooit met wind in de

Nadere informatie

De arbeidsmarkt klimt uit het dal

De arbeidsmarkt klimt uit het dal Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog

Nadere informatie

Nationale rekeningen 2004 Revisie 2001

Nationale rekeningen 2004 Revisie 2001 Centraal Bureau voor de Statistiek Publicatiedatum CBS-website 9 mei 2005 Nationale rekeningen 2004 Revisie 2001 Enkele belangrijke uitkomsten revisiejaar 2001 Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen,

Nadere informatie

ICT, kennis en economie 2012 Statistische bijlage

ICT, kennis en economie 2012 Statistische bijlage ICT, kennis en economie 2012 Statistische bijlage Deze bijlage bevat enkele tabellen met aanvullend cijfermateriaal behorend bij de publicatie ICT, kennis en economie 2012. De tabellen zijn per hoofdstuk

Nadere informatie

MKB Regionaal Bekeken

MKB Regionaal Bekeken M201214 MKB Regionaal Bekeken Economische specialisatie van het MKB H.S. van der Kroon Zoetermeer, 8 oktober 2012 MKB draagt substantieel bij aan economische specialisaties van regio's Economische specialisatie

Nadere informatie

Jaargang 74 December 2018 nr. 12. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1

Jaargang 74 December 2018 nr. 12. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1 Jaargang 74 December 2018 nr. 12 Statistisch bulletin CBS Statistisch bulletin, 1 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 2. Bevolking 10 3. Industrie en energie 17 4. Inkomen en bestedingen 19 5. Internationale

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Weser-Ems. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Weser-Ems. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Weser-Ems Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

Jaargang 74 September 2018 nr. 9. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1

Jaargang 74 September 2018 nr. 9. Statistisch bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1 Jaargang 74 September 2018 nr. 9 Statistisch bulletin CBS Statistisch bulletin, 1 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 2. Bevolking 10 3. Industrie en energie 17 4. Inkomen en bestedingen 19 5. Internationale

Nadere informatie

De derde industriële revolutie is de redding van de Nederlandse Economie

De derde industriële revolutie is de redding van de Nederlandse Economie is de redding van de Nederlandse Economie 3D printing als voorbeeld van een nieuw industrieel paradigma Managing Director Industrial Innovation 2 Hier de RTL video over 3D-printen invoegen 3 De vraag Een

Nadere informatie

CBS: economie krimpt door lager gasverbruik

CBS: economie krimpt door lager gasverbruik Persbericht PB14-032 15 mei 2014 9.30 uur CBS: economie krimpt door lager gasverbruik - Sterke afname binnenlands verbruik en export van aardgas door milde winter - Mede hierdoor economische krimp van

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei valt terug

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei valt terug Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB11-069 15 november 2011 9.30 uur Economische groei valt terug Economie 1,1 procent gegroeid op jaarbasis in derde kwartaal Kwartaal op kwartaal 0,3 procent

Nadere informatie

Statistisch Bulletin. Jaargang

Statistisch Bulletin. Jaargang Statistisch Bulletin Jaargang 72 2016 40 6 oktober 2016 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 Indexcijfers cao-lonen en contractuele loonkosten (35) 3 Ontwikkeling cao-lonen en contractuele loonkosten

Nadere informatie

Economie groeit met 0,1 procent, 46 duizend banen minder

Economie groeit met 0,1 procent, 46 duizend banen minder Persbericht PB13-070 14 november 2013 09.30 uur Economie groeit met 0,1 procent, 46 duizend banen minder - Economie groeit in derde kwartaal met 0,1 procent ten opzichte van tweede kwartaal - 46 duizend

Nadere informatie

AGRO FOOD MONI TOR Ede Wageningen 2017

AGRO FOOD MONI TOR Ede Wageningen 2017 AGRO FOOD MONI TOR HIGHLIGHTS 2017 Voorwoord Het gebied tussen en vormt het kennishart van Regio Foodvalley, de internationale topregio voor kennis en innovatie op het gebied van voedselproductie. Food

Nadere informatie

Enige kengetallen ter bepaling van het effect op het verdienend vermogen van de Achterhoek van regionale beleidsconcepten

Enige kengetallen ter bepaling van het effect op het verdienend vermogen van de Achterhoek van regionale beleidsconcepten Enige kengetallen ter bepaling van het effect op het verdienend vermogen van de Achterhoek van regionale beleidsconcepten Inleiding Het bruto binnenlands product (BBP) van een land of regio is de som van

Nadere informatie

Flashraming CBS: export zorgt voor economische groei

Flashraming CBS: export zorgt voor economische groei Persbericht PB14-050 14 augustus 2014 09.30 uur Flashraming CBS: export zorgt voor economische groei - Economie groeit volgens de flashraming met 0,5 procent ten opzichte van eerste kwartaal 2014 - Volgens

Nadere informatie

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES BRAINPORT MONITOR 2016 - SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES BRAINPORT NEXT GENERATION Meedoen MEER MENSEN DIE MEE DOEN Concurreren DIE SAMEN MEER CREËREN Verdienen EN SAMEN MEER VERDIENEN!

Nadere informatie

AGRO FOOD MONI TOR EDE

AGRO FOOD MONI TOR EDE AGRO FOOD MONI TOR EDE HIGHLIGHTS 2016 Voorwoord Ede ligt in het hart van FoodValley, de internationale topregio voor kennis en innovatie op het gebied van voedselproductie. Food omvat veel schakels in

Nadere informatie

ENQUÊTE BEROEPSBEVOLKING 2004 VERSIE B SCHEMA MODULE BEDRIJF

ENQUÊTE BEROEPSBEVOLKING 2004 VERSIE B SCHEMA MODULE BEDRIJF ENQUÊTE BEROEPSBEVOLKING 2004 VERSIE B SCHEMA MODULE BEDRIJF VERSIE FEBRUARI 2004 V 1 Alle werkzame personen CATI CAPI Vorige peiling werkzaam zelfde werkkring (1) Weknemer = [Ja} Werknemer [Ja} BLOK

Nadere informatie

Stijging van export en exportkansen in industrie, diensten en groothandel

Stijging van export en exportkansen in industrie, diensten en groothandel M200515 Stijging van export en exportkansen in industrie, diensten en groothandel Exportthermometer drs. S.C. Oudmaijer Zoetermeer, januari 2006 Exportprestaties en exportpotentieel van de industrie, de

Nadere informatie

Arbeidsmarktprognoses Noord-Holland 2012

Arbeidsmarktprognoses Noord-Holland 2012 Arbeidsmarktprognoses Noord-Holland 2012 t.b.v. Monitor Arbeidsmarkt en Onderwijs Provincie Noord-Holland IJmuiden, 23 november 2012 Arjan Heyma www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Belangrijkste

Nadere informatie

Jaargang 75 Januari 2019 nr. 01. Statistisch Bulletin. CBS Statistisch Bulletin, 1

Jaargang 75 Januari 2019 nr. 01. Statistisch Bulletin. CBS Statistisch Bulletin, 1 Jaargang 75 Januari 2019 nr. 01 Statistisch Bulletin CBS Statistisch Bulletin, 1 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 2. Bevolking 10 3. Industrie en energie 17 4. Inkomen en bestedingen 19 5. Internationale

Nadere informatie

Gemeenten en de woningmarkt

Gemeenten en de woningmarkt Gemeenten en de woningmarkt Futura 8 september 2011 Frits Oevering Wie niet werkt... 100% 80% 60% 40% 20% Economisch belang arbeid in Nederland 2005, 2008 bereikbaarheid werk belangrijke factor achter

Nadere informatie

1. CO2-uitstoot Nederland

1. CO2-uitstoot Nederland 1. CO-uitstoot Nederland 1. CO-uitstoot globaal 1.1 Inleiding In het Handboek Monitoring broeikasgasemissies en hernieuwbare energie lokale overheden wordt beschreven hoe de broeikasgasemissies van gemeenten

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: 25-06-2014 tot 01-04-2018 Vervangt bijlage d.d.: 10-01-2013

Deze bijlage is geldig van: 25-06-2014 tot 01-04-2018 Vervangt bijlage d.d.: 10-01-2013 ISO 9001 Kwaliteitssysteemcertificatie, voor de werkterreinen (verwijzing naar EA/IAF codes en NACE rev. 2 waar relet): 1 landbouw en visserij 2 winning delfstoffen 3 voedings- en genotmiddelen 4 textiel

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Brabant. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Brabant. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Noord-Brabant Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING 10 e EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN CREËERT TOEKOMSTIG SUCCES

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING 10 e EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN CREËERT TOEKOMSTIG SUCCES BRAINPORT MONITOR 2017 - SAMENVATTING 10 e EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN CREËERT TOEKOMSTIG SUCCES TOTAALBEELD Brainport Eindhoven heeft zich het afgelopen decennium succesvol ontwikkeld. In deze tiende editie

Nadere informatie

Industriële innovatie, deel I: Ontwikkelingen tot en met

Industriële innovatie, deel I: Ontwikkelingen tot en met Industriële innovatie, deel I: Ontwikkelingen tot en met 1999 1 Gerhard Meinen 2 Hoeveel geld geven bedrijven in de industrie uit aan onderzoek en ontwikkeling? Hoe verhoudt dit bedrag zich tot dat van

Nadere informatie

De internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid. Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011

De internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid. Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011 De internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011 (PBL-onderzoek samen met Mark Thissen, Arjan Ruijs & Dario Diodato)

Nadere informatie

D E K R A C H T VA N D E

D E K R A C H T VA N D E D E K R A C H T VA N D E I N N O VAT I E V E M A A K I N D U S T R I E I N DE VLAAMS-NEDERLANDSE D E LTA Thierry Vanelslander & Bart Kuipers INNOVATIEVE MAAKINDUSTRIE IN DE VLAAMS-NEDERLANDSE DELTA Agenda:!

Nadere informatie

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020 Gerard Blom & Patrick Essers Contents Koepelvisie Strategic Board Delta Region Strategische Innovatie Agenda Innovatiethema

Nadere informatie

INTERNATIONALISERING ARBEIDSMARKT. Han van Horen

INTERNATIONALISERING ARBEIDSMARKT. Han van Horen INTERNATIONALISERING ARBEIDSMARKT Han van Horen AGENDA HOBIJ Arbeidsmarktontwikkelingen Oplossingsrichtingen Internationalisering arbeidsmarkt KANTOREN Nederland Regionaal karakter Nationale dekking Meer

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Köln. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Köln. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Köln Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: Jac. Gofers 16 april 2015 1 Smart Industry Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: de productvraag (specificaties,

Nadere informatie

Jaargang 74 Februari 2018 nr. 02. Statistisch Bulletin

Jaargang 74 Februari 2018 nr. 02. Statistisch Bulletin Jaargang 74 Februari 2018 nr. 02 Statistisch Bulletin Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 4 Indexcijfers cao-lonen en contractuele loonkosten (01) 4 Ontwikkeling cao-lonen en contractuele loonkosten

Nadere informatie

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top! Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid

Nadere informatie

Totaal Totaal 100,0 41,7 23,88 100,0 58,3 30,99 100, ,1

Totaal Totaal 100,0 41,7 23,88 100,0 58,3 30,99 100, ,1 Tabel III.1 Verdeling en gemiddelde bruto-uurloon van mannen en vrouwen in het bedrijfsleven naar diverse categorieen. Verhouding bruto-uurloon vrouwen als percentage bruto-uurloon mannen. (kolom %: verticaal

Nadere informatie

Vijf overtuigende vestigingsfactoren

Vijf overtuigende vestigingsfactoren SCHIJF van VIJF Vijf overtuigende vestigingsfactoren Binnen Nederland biedt bedrijvenpark Laarakker een uitstekende locatie voor bedrijven in de agrifoodindustrie Een gezonde keuze om uw bedrijf hier

Nadere informatie

Een uitdagende arbeidsmarkt. Erik Oosterveld 24 juni 2014

Een uitdagende arbeidsmarkt. Erik Oosterveld 24 juni 2014 Een uitdagende arbeidsmarkt Erik Oosterveld 24 juni 2014 Wat waren de gevolgen van de recessie? Hoeveel banen zijn er verloren gegaan? In welke sectoren heeft de recessie het hardst toegeslagen? Werkgelegenheid

Nadere informatie

Regionale arbeidsmarktprognoses 2016-2017. 31 mei 2016, UWV, Afdeling Arbeidsmarktinformatie en advies, Bert van de Geijn

Regionale arbeidsmarktprognoses 2016-2017. 31 mei 2016, UWV, Afdeling Arbeidsmarktinformatie en advies, Bert van de Geijn Regionale arbeidsmarktprognoses 2016-2017 31 mei 2016, UWV, Afdeling Arbeidsmarktinformatie en advies, Bert van de Geijn Inhoud Huidige regionale arbeidsmarkt: WW-uitkeringen en vacatures Landelijke prognose

Nadere informatie

De Brabantse woningmarkt

De Brabantse woningmarkt De Brabantse woningmarkt Futura 31 oktober 2011 Frits Oevering De Brabantse woningmarkt Agenda Vraag naar woningen Regionale variatie in Nederland Omvang vraag Koopkracht Macro Verstrekkingsvoorwaarden

Nadere informatie

M200612. Positieve exportontwikkeling zet door. Exportthermometer 2006. drs. S.C. Oudmaijer

M200612. Positieve exportontwikkeling zet door. Exportthermometer 2006. drs. S.C. Oudmaijer M200612 Positieve exportontwikkeling zet door Exportthermometer 2006 drs. S.C. Oudmaijer Zoetermeer, november 2006 Exportthermometer Het gaat goed met de Nederlandse export, zowel in het grootbedrijf als

Nadere informatie

Groei Haagse werkgelegenheid zet door

Groei Haagse werkgelegenheid zet door Thema: Economie DSO/Programmamanagement, Strategie en Onderzoek PSO is het strategisch advies- en onderzoeksbureau van DSO; PSO onderzoekt, verzamelt en ontsluit informatie en adviseert over strategie,

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Flevoland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Flevoland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Flevoland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Drenthe. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Drenthe. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Drenthe Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN Lezing ter gelegenheid van het GEO Promotion Congres van eigen bodem 10 maart 2017 Groningen. door prof. em. Pier Vellinga Waddenacademie Colin OPBOUW

Nadere informatie

Graydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 Graydon Studie Q3, 2016

Graydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 Graydon Studie Q3, 2016 Q3 Graydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 6 Betaalgedrag per jaar 7 Disclaimer 8 Betaalgedrag per

Nadere informatie

Welkom Ondernemersavond Gemeente Haaren. Mede mogelijk gemaakt door

Welkom Ondernemersavond Gemeente Haaren. Mede mogelijk gemaakt door Welkom Ondernemersavond Gemeente Haaren Mede mogelijk gemaakt door Programma 19:30 Welkomstpanel 20:00 Quiz highlights economie 20:45 De stappen naar een nieuw economisch actieplan 21:00 Aanvang netwerkborrel

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Utrecht. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Utrecht. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Utrecht Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Overijssel. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Overijssel. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Overijssel Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zeeland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zeeland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Zeeland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie 0,7 procent gekrompen

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie 0,7 procent gekrompen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-009 15 februari 2012 9.30 uur Economie 0,7 procent gekrompen In vierde kwartaal 0,7 procent krimp t.o.v. een jaar eerder Consumptie 1,8 procent lager

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Gelderland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Gelderland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Gelderland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Groningen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Groningen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Groningen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Noord-Holland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Trier. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Trier. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Trier Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zuid-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zuid-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Zuid-Holland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

Jaargang 74 Juli 2018 nr. 7. Statistisch Bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1

Jaargang 74 Juli 2018 nr. 7. Statistisch Bulletin. CBS Statistisch bulletin, 1 Jaargang 74 Juli 2018 nr. 7 Statistisch Bulletin CBS Statistisch bulletin, 1 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 2. Bevolking 9 3. Industrie en energie 16 4. Inkomen en bestedingen 18 5. Internationale

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Friesland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Friesland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Friesland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Oost-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Oost-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Oost-Vlaanderen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Liège. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Liège. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Liège Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

ONDERZOEKSMEMORANDUM. De sectorale bijdrage aan de Gelderse economie. 1. Huidige productie- intermediair verbruik en BBP

ONDERZOEKSMEMORANDUM. De sectorale bijdrage aan de Gelderse economie. 1. Huidige productie- intermediair verbruik en BBP ONDERZOEKSMEMORANDUM De sectorale bijdrage aan de Gelderse economie 1. Huidige productie- intermediair verbruik en BBP De productie van bedrijven en instellingen is gelijk aan de verkoopwaarde van alle

Nadere informatie

Graydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag

Graydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag Q2 Graydon Barometer Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2017 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per branche

Nadere informatie

Economie. 1 Kempense economie presteert in de Vlaamse middenmoot Kempen Provincie Antwerpen Vlaams Gewest

Economie. 1 Kempense economie presteert in de Vlaamse middenmoot Kempen Provincie Antwerpen Vlaams Gewest Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Severine Appelmans Economie Samenvatting 14,75 miljard euro aan waardecreatie (BBP) BBP per inwoner net boven Vlaamse

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

EZ 2020. Over de veranderende rol(len) van gemeentelijke afdelingen Economische Zaken. Peter Louter www.bureaulouter.nl. Zwolle, 4 maart 2014

EZ 2020. Over de veranderende rol(len) van gemeentelijke afdelingen Economische Zaken. Peter Louter www.bureaulouter.nl. Zwolle, 4 maart 2014 EZ 2020 Over de veranderende rol(len) van gemeentelijke afdelingen Economische Zaken Peter Louter www.bureaulouter.nl Zwolle, 4 maart 2014 Drie strategische rollen 1. Preventie 2. Duiding 3. Integraliteit

Nadere informatie

2009 uitzonderlijk slecht economisch jaar voor Nederland

2009 uitzonderlijk slecht economisch jaar voor Nederland 2009 uitzonderlijk slecht economisch jaar voor Nederland 02 Krimp mondiale economie in 2009 Aziatische landen als eerste uit het dal Economie eurozone krimpt nog sterker dan wereldeconomie Krimp in 2009

Nadere informatie

Facts & Figures provincie Noord-Brabant

Facts & Figures provincie Noord-Brabant Facts & Figures provincie Noord-Brabant Prognose van leerlingaantallen In de provincie Noord-Brabant wordt er een daling verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit gaat over de basisberoepsgerichte,

Nadere informatie

Nederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag. Eerste helft 2018

Nederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag. Eerste helft 2018 Graydon Barometer Eerste helft 2018 Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 1 Voorwoord Inhoud Voorwoord 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. West-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. West-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie West-Vlaanderen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Antwerpen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Antwerpen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Antwerpen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

Exportprestaties van het industriële MKB in 2003

Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 M200410 Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 Exportthermometer Jolanda Hessels Kees Bakker Zoetermeer, november 2004 Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 In 2003 laat de export

Nadere informatie

Jaargang 74 Januari 2018 nr. 01. Statistisch Bulletin

Jaargang 74 Januari 2018 nr. 01. Statistisch Bulletin Jaargang 74 Januari 2018 nr. 01 Statistisch Bulletin Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 Indexcijfers cao-lonen en contractuele loonkosten 3 Ontwikkeling cao-lonen en contractuele loonkosten (procentuele

Nadere informatie

Snapshots van de regionale economie

Snapshots van de regionale economie Snapshots van de regionale economie Een Groene, Gezonde en Slimme Regio Provincie Utrecht Economische groei (%) bbp/brp, Provincie Utrecht en, 1996- Beroepsniveau banen (%), Provincie Utrecht en, 4 4 7%

Nadere informatie

Problemen verwerven krediet. Problemen aantrekken eigen vermogen. Bedrijfsleven totaal 62,3 21,0 1,7 0,1 2,7 10,8 1,4

Problemen verwerven krediet. Problemen aantrekken eigen vermogen. Bedrijfsleven totaal 62,3 21,0 1,7 0,1 2,7 10,8 1,4 1a. Effectecten kredietcrisis voor ondernemingen in Nederland naar sectoren Januari 2009 Geen van genoemde problemen verwerven krediet aantrekken eigen vermogen Verliezen depositogelden Waardevemindering

Nadere informatie

AGRI FOOD MONI TOR Ede Wageningen HIGHLIGHTS 2018

AGRI FOOD MONI TOR Ede Wageningen HIGHLIGHTS 2018 AGRI FOOD MONI TOR HIGHLIGHTS 2018 Voorwoord Gemeente, gemeente en provincie werken nauw samen met kennisinstellingen en bedrijven. Met als doel: blijvende werkgelegenheid en betere voedingsproducten.

Nadere informatie

Persbericht. Economie verder gekrompen. Centraal Bureau voor de Statistiek. Uitvoer blijft groeien. Minder investeringen

Persbericht. Economie verder gekrompen. Centraal Bureau voor de Statistiek. Uitvoer blijft groeien. Minder investeringen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB13-011 14 februari 2013 9.30 uur Economie verder gekrompen Economie krimpt in vierde kwartaal 0,2 procent t.o.v. kwartaal eerder Ten opzichte van een jaar

Nadere informatie

2015 was een sterk jaar voor de Belgische voedingsindustrie,

2015 was een sterk jaar voor de Belgische voedingsindustrie, 2015 was een sterk jaar voor de Belgische voedingsindustrie, maar 2 een opeenstapeling van uitdagingen bedreigt de competitiviteit van de sector 3 Hoe kunnen we de competitiviteit van de voedingsindustrie

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 3,5 procent in Economische groei vierde kwartaal liefst 4,4 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 3,5 procent in Economische groei vierde kwartaal liefst 4,4 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-008 14 februari 2008 9.30 uur Economie groeit 3,5 procent in 2007 De Nederlandse economie is in 2007 met 3,5 procent gegroeid. Dit is de hoogste groei

Nadere informatie

ScaleUp Dashboard 2015

ScaleUp Dashboard 2015 Rapportage ScaleUp Dashboard 2015 ScaleUp Dashboard 2015 Prof. dr. Justin Jansen Lotte de Vos Rotterdam School of Management Erasmus Centre for Entrepreneurship Conclusies Nederland staat aan de Europese

Nadere informatie

Graydon Barometer. Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag

Graydon Barometer. Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag Graydon Barometer Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 1 Inhoud Voorwoord 3 Persbericht 4 Betaalgedrag 6 Betaalgedrag per kwartaal 6 Betaalgedrag per jaar 7 Betaalgedrag per branche 8 Betaalgedrag per

Nadere informatie

"Maatschappelijke positionering van de industrie verbeteren"

Maatschappelijke positionering van de industrie verbeteren "Maatschappelijke positionering van de industrie verbeteren" Evert-Jan Velzing Docent-onderzoeker Hogeschool Utrecht We zien dat er meer positieve aandacht is voor de industrie, maar het belang van de

Nadere informatie

ANALYSE HIS-BESTANDEN NOA-GEBIED. In opdracht van de SER Noord-Nederland. 2 april P. Boomsma Kamer van Koophandel

ANALYSE HIS-BESTANDEN NOA-GEBIED. In opdracht van de SER Noord-Nederland. 2 april P. Boomsma Kamer van Koophandel In opdracht van de SER Noord-Nederland 2 april 2009 P. Boomsma Kamer van Koophandel 1 1. INLEIDING Noord-Nederland heeft besloten de blik de komende jaren in het bijzonder te richten op Noordoost Europa.

Nadere informatie

Brainport Monitor 2010 Samenvatting. Van crisis naar kracht

Brainport Monitor 2010 Samenvatting. Van crisis naar kracht Brainport Monitor 2010 Samenvatting Van crisis naar kracht People De effecten van de crisis laten zien dat de arbeidsmarkt in Brainport conjunctuurgevoelig is. Technology Brainport blijft goed presteren

Nadere informatie

Aanmelding registratie. A Gegevens onderneming (zoals genoemd in OR, GeOR -, COR -, of GOR-reglement) B De aanvraag is voor (aankruisen) 1 Gegevens OR

Aanmelding registratie. A Gegevens onderneming (zoals genoemd in OR, GeOR -, COR -, of GOR-reglement) B De aanvraag is voor (aankruisen) 1 Gegevens OR Aanmelding registratie Om in aanmerking te komen voor de GBIO-bijdrageregeling is registratie van de OR of OR-commissie verplicht. Deze registratie moet plaatsgevonden hebben voordat de OR of OR-commissie

Nadere informatie